Thema 7 Activiteit 4 De satongé van Roger Auteur Els Mussels Coördinatie Yves Bondue en Steef Coorevits beweging - drama / muzisch taalgebruik - beeld - muziek - media 3 x 50' Doelen 1 De kinderen kunnen klankkleur herkennen en beschrijven. 2 De kinderen kunnen in een goedgekozen muziekfragment de reeds gekende muziekinstrumenten ontdekken en benoemen. 3 De kinderen maken kennis met traditionele muziek uit andere werelddelen. 4 De kinderen maken kennis met de maatschappelijke verschillen die in muziek kunnen uitgedrukt worden. 5 De kinderen kunnen de maateenheden (tellen of tijden) van een lied meespelen met lichaamsinstrumenten (eigen slagwerk) en Orff-instrumenten. De kinderen kunnen een lied begeleiden met een ritmisch ostinato. 7 De kinderen kunnen een lied begeleiden met meerstemmige ritmische structuur. 8 De kinderen kunnen een door de leerkracht aangegeven ritme nabootsen. 9 De kinderen kunnen éénvoudige ritmische motieven naklappen. 10 De kinderen kunnen ritmische structuren, voorgesteld met prenten, uitvoeren. 11 De kinderen kunnen de structuur van een muziekstuk herkennen en grafisch weergeven. 12 De kinderen kunnen bij het musiceren verschillende rolverdelingen herkennen en toepassen. 13 De kinderen kunnen actief deelnemen aan het groepsmusiceren en kunnen zich aanpassen aan de eisen van het samenspel. Eindtermen en leerplandoelen ET GO! OVSG KathOndVla 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 4.2.1.7 4.2.1.4 4.2.1.9 4.2.2.20 4.2.2.27 4.2.2.29 4.2.2.31 MV-MUZ-MB-2.2.5 MV-MUZ-MB-2.2. MV-MUZ-MB-4.1.3.2 MV-MUZ-MB-4.3.2 MV-MUZ-LB-1.2.2 MV-MUZ-LB-1.2.4 MV-MUZ-LB-1.2. MV-MUZ-SI-3.1 MV-MUZ-SI-3.3 MV-MUZ-SI-3.4 MV-MUZ-MV-14 MUZ-2.1 MUZ-3.2 MUZ-4.1 MUZ-4.2 MUZ-.2 MUZ-7.3 MUZ-13.2 MUZ-14.3.1.2.5 4.5.1.1 4.5.1.8 MV-ALG-14 MV-ALG-15 Leermiddelen Geluidsfragment satongé Docufragment Benda Bilili Optreden Staff Benda Bilili PowerPoint - De satongé van Roger Myriam Makeba Pata Pata Grafische partituren 1
Materialen Vooraf Eén blik per kind Nylondraad Priem Hamer Zaagje Schroevendraaier Vijsjes Schaar Pvc-buizen Kurken Rietjes Zie dia s 2 - van de PowerPoint. 1 Instap Luisteroefening Geluidsfragment satongé Klasgesprek Filmfragment Ppt - De satongé van Roger PowerPoint Docufragment Benda Bilili Optreden Staff Benda Bilili Beluister samen met de kinderen het eerste luisterfragment. Welk instrument horen ze? Hoe wordt de klank gemaakt? Blazen? Tokkelen? Strijken? Waarvan is het gemaakt? Hout? Metaal? Plastic? Laat de kinderen onderling discussiëren. De kinderen luisterden naar de Satongé. De Satongé is een instrument uit Kinshasa gemaakt van afval. Roger Landu uit Kinshasa werd als straatkind met het instrument opgenomen in de groep: Staff Benda Bilili. Deze band bestaat uit Afrikanen met een beperking. Met en door hun muziek helpen ze elkaar, troosten ze elkaar en staan ze elkaar bij in het leven. Vele muzikanten uit de groep lijden aan de gevolgen van polio, kinderverlamming. Hier kun je uitweiden over vaccinatie, ziektebestrijding Bekijk samen dia 1 van de PowerPoint. Bespreek met de kinderen wat ze zien: blik, stok, snaar, versiering, klein instrumentje Bekijk samen het filmfragment uit de bekroonde documentaire Benda Bilili. Dit fragment wordt Engels ondertiteld. Paer af en toe in het fragment en breng onder woorden wat de kinderen reeds te weten kwamen. Zo vermijd je dat het Engels een hinderpaal wordt. Bekijk erna eventueel ook nog een filmfragment van een van hun optredens. 2
2 Kern Maken van instrument Groepswerk 2.1 Hoe maak je een satongé? Bespreek met je kinderen je plannen om samen met hen een satongé te maken. Wat hebben ze dan allemaal nodig? Verdeel de klas in groepjes van vier en laat elk groepje een lijstje opstellen. Neem nadien even de tijd om gezamenlijk alle lijstjes te overlopen. Bundel alle gegevens en maak een algemene lijst van dingen die je nodig hebt. Vergelijk de klaslijst nadien met de lijst in de PowerPoint. Hebben jullie aan alles gedacht? Grote pluim! Of Had je toch nog iets vergeten? Verras de kinderen met de reeds verzamelde blikken en op maat gezaagde pvc-buizen. Geef ze aan de hand van de PowerPoint inzage in de manier van verzamelen en verwerken. Eén blik per kind Nylondraad Priem Hamer Zaagje Schroevendraaier Vijsjes Schaar Pvc-buizen Kurken Rietjes 2.2 Een satongé voor iedereen Bekijk samen de rest van de PowerPoint. Verdeel de klas in groepjes van 4 en organiseer je klaslokaal. Zorg voor een werkbank met op elke bank het nodige materiaal afgebeeld op dia 8 van de PowerPoint. Maak vooraf prints van dia 7 tot en met 1 of gebruik de beamer. Toon eerst de materiaallijst, dia 7. Laat elk groepje controleren of al het materiaal aanwezig is. Ga daarna verder met dia 8 en bouw zo verder op. Kies vooraf goed wie met wie aan de slag gaat. Zo vermijd je tempoverschillen in de verschillende groepjes. Reken op een halfuur werktijd aan de hele satongé. Wie klaar is, begint aan de versiering van de satongé. Tip: gebruik oude etiketten, zelfklevend. De kinderen kunnen ze versieren en daarna met de etiketten een patroon maken. Toon de gemaakte instrumenten aan elkaar. Bespreek de resultaten. Wat vonden de kinderen gemakkelijk, wat vonden ze moeilijk? 3 Afsluiter Myriam Makeba Pata Pata Bespelen van het instrument 3.1 Tijd voor een klasoptreden Maak nu het lokaal klaar voor de speeltest. Ongetwijfeld heeft elk kind ondertussen al wat getokkeld op het eigen instrument. Maar, hoe klinkt het samen? Naar elkaar luisteren en niet voor je beurt spelen wordt nu erg belangrijk! Zorg voor een open speelruimte waar iedereen kan rechtstaan. Zorg voor voldoende plaats om de klas in twee speelgroepen te verdelen. Luister samen naar het lied Pata Pata van Myriam Makeba. Het lied bestaat uit zes strofes met daartussen telkens een refrein. 3
Grafische partituren 3.2 Grafische partituren Spelen van de tellen van de maat: speel voor en laat de kinderen naspelen. Tijdens de strofes speel je de tellen van de maat: 2 x 8. Tel hierbij luidop: 1 2 3 4 5 7 8 1 2 3 4 5 7 8 Projecteer de grafische partituur. Spelen van een ritmisch motief: Speel voor en laat de kinderen naspelen. Dit motief speel je bij het eerste en het tweede refrein. Toon de grafische partituur en laat de kinderen het motief opnieuw spelen. Vragen en antwoorden: Bij het derde refrein verdeel je de klas in twee groepen: Elk groepje speelt vier nootjes. Daarop antwoordt de andere groep meteen. Test dit uit. Bij het vierde refrein verdeel je opnieuw de klas in twee groepen maar je laat de andere groep starten: Toon de grafische partituren en laat de kinderen de twee oefeningen uitvoeren. Spelen met dynamiek en uitdrukking: Bij het vijfde refrein maak je een crescendo. Speel voor en laat de kinderen naspelen. 1 2 3 4 1 2 3 4 sst sst sst sst steeds luider 1 2 3 4 1 2 3 4 sst sst sst sst steeds luider Bij het zesde refrein speel je opnieuw wat je bij het eerste en het tweede refrein speelde: Toon de grafische partituur en laat de kinderen dit meteen proberen. Kunnen ze het nog? Grote pluim. Indien nodig speel je het eerst even voor. 4
Beschouwen 3.3 Toonmoment! Projecteer nu de laatste dia waarin de hele partituur staat en voer het hele lied uit. Onderbreek niet. Duid de te spelen partituur aan tijdens het lied. Wanneer je de draad kwijtraakt, probeer je de draad terug op te pikken bij de strofe. Hoever ben je geraakt? Houdt iedereen zich aan de speelafspraken? Kan het nog beter? Op welke manier? Oefen nog een laatste keer en laat het daarna even rusten. Maak een plaats vrij in de klas om de satongés te etaleren. Zo staan ze bij de hand om het lied nog eens te hernemen tijdens een vrij moment. 5