Hogeschool van Beeldende Kunsten, Muziek en Dans, Den Haag. Bestuurlijk Jaarverslag 2008

Hogeschool van Beeldende Kunsten, Muziek en Dans, Den Haag Bestuurlijk Jaarverslag 2008

INHOUDSOPGAVE 1. VOORWOORD COLLEGE VAN BESTUUR... 5 2. BESTUUR EN ORGANISATIE... 7 Profiel van de hogeschool... 7 Algemene instellingsgegevens... 7 Kernactiviteiten... 9 Omgevingsanalyse... 10 Samenwerkingspartners... 11 Verslag van de Raad van Toezicht... 13 Medezeggenschap... 14 3. ONDERWIJS... 15 Overzicht van de aangeboden opleidingen... 15 Visitaties... 18 Ontwikkelingen in de diverse curricula... 19 De School voor Jong Talent... 24 Dansvakopleiding... 28 Kwaliteitszorg en studeerbaarheid binnen de instelling... 30 4. ONDERZOEK... 35 De lectoraten... 35 Promotietrajecten... 37 5. STUDENTEN... 39 Ontwikkelingen in de studentenpopulatie... 39 Rendementen... 43 Wervingsbeleid... 43 Toelating en selectie... 44 Aansluiting op het hoger beroepsonderwijs... 45 Het decanaat... 45 College van Beroep voor de Examens... 46 Buitenlandse Studenten... 47 Prijzen en vermeldingen... 51 6. PERSONEEL EN ORGANISATIE... 53 Personele aspecten... 53 Professionalisering en ontwikkeling... 58 Arbeidsomstandigheden... 58 Organisatie... 59 7. FACILITEITEN... 61 Huisvesting... 61 Facility en milieuzorg... 61 Bibliotheken... 61 PR... 62 ICT... 62 8. FINANCIËN... 63 Bestuursverslag... 63 Balans en exploitatierekening... 68 Kasstroomoverzicht... 72 Bijlage I... 75 Samenstelling Raad van Toezicht... 75 Bijlage II... 76 Concerten, exposities en overige projecten... 76 Bijlage III... 81 Specificatie kengetallen faculteiten... 81 Bijlage IV... 82 Bilaterale overeenkomsten ERASMUS Levenlang Leren programma... 82

4

5 1. VOORWOORD COLLEGE VAN BESTUUR In het voorwoord van dit jaarverslag staan wij stil bij enkele vermeldenswaardige feiten die in 2008 de revue zijn gepasseerd. Het College van Bestuur heeft Henk van der Meulen verwelkomd als nieuwe collega vanwege zijn benoeming als directeur van het Koninklijk Conservatorium en lid van het College per 1 oktober 2008. Jack Verduyn Lunel heeft tot die tijd de leidinggevende taken binnen het conservatorium waargenomen en richt zich sindsdien weer op zijn hoofdtaken als directeur van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten en vice-voorzitter van het College van Bestuur. In januari hebben de dansvakopleidingen van ons Koninklijk Conservatorium en de Rotterdamse Dansacademie van Codarts, Hogeschool voor de Kunsten besloten om te gaan samenwerken in de begeleiding van jonge danstalenten. Met deze bijzondere samenwerking zien beide instituten nieuwe mogelijkheden om een groter potentieel aan Nederlandse danstalenten op te leiden voor een carrière in de professionele dans. Het huidige imago van het vak zal hierdoor worden verbeterd en zodoende kan de versnippering van de begeleiding van jonge talenten worden omgebogen in een optimale voorbereiding op een opleiding en carrière in de dans. In 2008 heeft het College van Bestuur van de Universiteit Leiden besloten de Graduate Schools te versterken. Dit heeft onder meer tot gevolg gehad dat een aantal faculteiten, waaronder onze gemeenschappelijke Faculteit der Kunsten, is gefuseerd tot de nieuwe Faculteit der Geesteswetenschappen. Als consequentie hiervan is de oude Gemeenschappelijke Regeling tussen de Hogeschool en de Universiteit Leiden per 1-6-2009 met terugwerkende kracht tot 1 september 2008 vervangen door een nieuwe, waarin zowel de promotietrajecten als de gezamenlijke onderwijscomponenten zijn ondergebracht binnen de Academie der Kunsten. Ter verrijking van de curricula van de bacheloropleidingen op hogeschoolniveau heeft het College van Bestuur in 2008 een aanvraag ingediend in het kader van de Subsidieregeling Sirius Programma, uitgevaardigd door de Minister van OCW. Via deze regeling stelt OCW ruim 38 miljoen euro beschikbaar voor bekostigde universiteiten en hogescholen die zich inspannen om in de bachelorfase excellentie te bevorderen. Onder de titel Schitteren in de Kunsten hebben wij onze ambities beschreven gericht op de excellente 5% van de bachelorstudenten van de gehele hogeschool. Een adviescommissie heeft de aanvraag beoordeeld met het predikaat veelbelovend. Op grond van deze kwalificatie is ons de gelegenheid geboden om de aanvraag op onderdelen nader uit te werken en in 2009 opnieuw in te dienen. In de loop van 2008 heeft OCW de voormalige Voortgezette Kunstopleidingen Opera en Type and Media aangemerkt als volwaardige hbo-mastersopleidingen. Samen met de Masters Muziek, Opera en Sonologie verzorgt de hogeschool nu vier hbo-masters. Ook in 2008 zijn weer spraakmakende projecten ontwikkeld. Niet alleen als onderdeel van de vele onderwijsprogramma s, maar ook als visitekaartje voor iedereen die geïnteresseerd is in de artistieke prestaties van onze studenten. Vermeldenswaardig zijn de deelname aan de vermaarde meubelbeurs il Salone del Mobile in Milaan, The Business of Design Week in Hongkong, alsmede de modeshow en de eindexamenexpositie van de academiestudenten. Het conservatorium organiseerde een 14-daags festival rondom Heiner Goebbels in een traditie van de serie met de grote toonmeesters van de 20 e /21 e eeuw: Stockhausen, Messiaen, Cage, Kagel, Ligeti, Kurtág en Reich. Ook waren er weer talrijke succesvolle concerten in en rondom Den Haag en producties van de dansvakopleiding en de opera-afdeling. Tijdens de matinee bij gelegenheid van de 70e verjaardag van Hare Majesteit de Koningin en de 65e van Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Margriet in Theater Carré in Amsterdam waren onze Haagse, koninklijke opera-zangers, dansers, slagwerkers en andere instrumentalisten markant aanwezig. Collegevoorzitter Frans de Ruiter had het eervolle verzoek gekregen om te adviseren over de programmering van deze feestelijke gebeurtenis. Met een gevarieerd en hoogstaand programma presenteerden alle Nederlandse conservatoria zich aan een gezelschap genodigden. Alles overziende kan de hogeschool zich gelukkig prijzen met een breed en interessant opleidingsaanbod, dat wortelt in het adagium vernieuwing door en vanuit traditie, waarbij beide worden gekoesterd, in een omgeving van onderzoek, productie en presentatie, en voor vrijwel alle fasen waarin de ontwikkeling van talent aan de orde is, van de jongsten in de PI-programma s voor 5- en 6-jarigen, via een waaier van andere voorbereidende trajecten, naar bachelor- en masteropleidingen, tot internationale doctoraats-, c.q. PhD-programma s, en dat alles vanuit een houding van Life Long Learning, in alle fasen. Alles bijeen zwaarte en kracht genoeg om in welk toekomstig sectorplan voor het kunstonderwijs dan ook onbetwist de eredivisie aan te voeren. Juni 2009, College van Bestuur

6

7 2. BESTUUR EN ORGANISATIE Profiel van de hogeschool De Stichting Hogeschool van Beeldende Kunsten, Muziek en Dans is op 1 januari 1990 ontstaan uit het samengaan van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten en het Koninklijk Conservatorium te Den Haag. Zij vormt sindsdien een verticale, monosectorale instelling voor hoger onderwijs op het gebied van Beeldende Kunst en Vormgeving, Muziek en Dans met een sterke internationale inslag. Algemene instellingsgegevens Hogeschool van Beeldende Kunsten, Muziek en Dans Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten Faculteit Beeldende Kunst en Vormgeving Prinsessegracht 4 2514 AN Den Haag 070-3154777 (telefoon) 070-3154778 (fax) post@kabk.nl (e-mail) www.kabk.nl Koninklijk Conservatorium Faculteit Muziek en Dans Juliana van Stolberglaan 1 2595 CA Den Haag (telefoon) 070-3151515 (fax) 070-3151518 (e-mail) info@koncon.nl www.koncon.nl De Hogeschool van Beeldende Kunsten, Muziek en Dans bestaat uit twee faculteiten en twee interfaculteiten: - Faculteit Beeldende Kunst en Vormgeving - Faculteit Muziek en Dans - Interfaculteit ArtScience - Interfaculteit School voor Jong Talent Organigram Hogeschool van Beeldende Kunsten, Muziek en Dans Faculteit (sinds sept. 2008 Academie) der Kunsten Universiteit Leiden Raad van Toezicht College van Bestuur P&O Financiën Bestuurssecretariaat Koninklijke Academie Faculteit Beeldende Kunst en Vormgeving Interfaculteit ArtScience Interfaculteit School voor Jong Talent Koninklijk Conservatorium Faculteit Muziek en Dans

8 Raad van Toezicht Prof. mr. S.E. Eisma, voorzitter R. Rietveld Drs. W.J. Deetman per 16 juni 2008 Drs. J.C.M. Schönfeld per 16 juni 2008 Drs. H.K. de Geus tot 24 september 2008 Mw. mr. D.M.C. Schuurmans tot 24 september 2008 College van Bestuur van de Hogeschool van Beeldende Kunsten, Muziek en Dans Prof. Frans de Ruiter, voorzitter Jack Verduyn Lunel, vice-voorzitter Henk van der Meulen, lid per 1 oktober 2008 Per 1 oktober 2008 is Henk van der Meulen benoemd tot lid van het College van Bestuur en directeur van het Koninklijk Conservatorium. Ter bevordering van de continuïteit binnen de Hogeschool heeft Jack Verduyn Lunel, vice-voorzitter College van Bestuur, in de periode november 2007 tot en met september 2008 de leidinggevende taken binnen het conservatorium waargenomen. Koninklijk Conservatorium Koninklijke Academie Henk van der Meulen, directeur Koninklijk Conservatorium (per 1 okt. 2008) Jack Verduyn Lunel, leiding managementteam KC (wnd. tot 1 okt. 2008) managementteam: Bridget Kievits onderwijsuitvoering (tot aug. 2008) Jan Kleinbussink onderwijsontwikkeling Jelle Veenstra onderwijsondersteuning Wim Broeckx Tom Bosma directeur dansvakopleiding adjunct-directeur dansvakopleiding Jack Verduyn Lunel, directeur Koninklijke Academie Johan van Oord, hoofd Beeldende Kunst Corinne Noordenbos, hoofd Fotografie Ada Lopes Cardozo, hoofd Grafisch Ontwerpen Wim Ros, hoofd Interieur Architectuur Erik Verdonck, hoofd Textiel en Mode Ernst Bergmans, hoofd Deeltijdopleidingen Interfaculteit ArtScience Interfaculteit School voor Jong Talent Joost Rekveld, hoofd (per feb. 2008) Horst Rickels, wnd. hoofd (tot feb. 08) Jan van Bilsen, directeur Zanne Zwart, coördinator beeldende kunst Wim Broeckx, coördinator dans Anthony Zielhorst, coördinator muziek Centraal Bureau van de Hogeschool Arthur Gieles, secretaris College van Bestuur Catharina Boon, bestuursassistent Margot Bebseler, hoofd Personeel & Organisatie Wout Zinkstok, stafmedewerker centraal bureau tot sept. 2008 tevens wnd. hoofd Financiële Zaken Caroline Bogaards, hoofd Financiële Zaken (per sept. 2008) Jelle Veenstra, hoofd onderwijs- en studentzaken

9 Kernactiviteiten De hogeschool kent de volgende doelstellingen: 1. het aan studenten bieden van een hogere beroepsopleiding en voorbereidende beroepsopleiding op een zo hoog mogelijk internationaal georiënteerd niveau ter voorbereiding op het scheppend, uitvoerend, docerend, bestuderend en/of registrerend beoefenen der kunsten op het gebied van beeldende kunsten, vormgeving, muziek en dans; 2. het doen van onderzoek; 3. het bijdragen aan de ontwikkeling van de studenten; 4. het bijdragen aan de ontwikkeling en beoefening der kunsten. In de preambule van het beleidsplan Herstructurering Kunstvakonderwijs, een belangrijk visiedocument, zijn de doelstellingen van de hogeschool verder uitgewerkt en in de context geplaatst van een integrale visie op cultuur, kunst en kunstonderwijs. [...] Conservatoria en Academies zijn niet alleen opleidingsinstituten maar tegelijkertijd zelf belangrijke bronnen van vernieuwing van de kunsten. Dat brengt een onlosmakelijke verbondenheid met zich mee van onderwijs, onderzoek en productie. De hogeschool draagt zo bij aan kennisontwikkeling, kennisdiffusie en kennisgebruik. [...] De beroepsuitoefening binnen en buiten de kunstensector is niet in statische termen te beschrijven. Docenten en studenten zoeken en ervaren dagelijks de confrontatie met de maatschappij, de economische kaders en de uitdagingen van de nieuwe technologische infrastructuur. Studenten dienen daarom een compleet zicht op de cultuur te ontwikkelen. Het kunstvakonderwijs moet zo ingericht zijn dat de mogelijkheid tot een dynamische ontwikkeling in de curricula een plaats krijgt. [...] Vanuit deze visie op de cultuur willen wij ons kunstvakonderwijs zodanig inrichten, dat het studenten op inspirerende wijze tot uitstekende en veelzijdige vakmensen opleidt. Tegelijkertijd echter moet een Conservatorium bijdragen aan de ontwikkeling van de cultuur, nieuwe uitingsvormen in de kunst bevorderen, experimentele producties in gang zetten en het voortouw nemen in nieuwe interpretaties van het cultureel erfgoed. In het verlengde van een ander belangrijk visiedocument Lijnen, een notitie voor de docenten van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten, opgesteld door directeur Jack Verduyn Lunel, over de richtingen die hem voor ogen staan bij de ontwikkeling van het kunstvakonderwijs aan de KABK, wordt gesteld dat: [ ] het accent op de inhoud, de kunst en het kunstonderwijs wordt gelegd en dat veel belang wordt gehecht aan de ontwikkeling van de visie van de academie en die van de afzonderlijke studierichtingen. Er zijn eigen beroepsprofielen geformuleerd en de systematiek van de kwalificaties is verfijnd door voor elk jaar en zelfs voor de toelating competenties te formuleren. De nadruk wordt ook op de inhoud gelegd als het gaat om de inzet van personeel. [...] De KABK is er op uit in het onderwijs de studenten zo op te leiden dat ze als zelfstandige en zelfbewuste beeldend kunstenaars en ontwerpers de academie verlaten om vervolgens, gedreven door een onderzoekende instelling, een eigenzinnige inbreng te hebben in hun disciplines en de maatschappij. Ons staat daarbij zeker ook een internationale beroepspraktijk voor ogen en we bereiden de studenten daar ook op voor. Via de studierichtingen gaan we samenwerkingsverbanden aan met buitenlandse kunstacademies. Op termijn streven we ernaar, en we werken daar gestaag aan, om uit te groeien tot een academie die op alle gebieden internationaal functioneert. De Hogeschool geeft haar missie vorm in een breed scala van educatieve en artistieke activiteiten, o.a. via cursorisch onderwijs in tal van opleidingen, diverse projecten, exposities, gastdocenten, internationale samenwerking en uitwisseling, interdisciplinair onderwijs, onderzoek. Als specifieke kenmerken waarmee de Hogeschool zich wil onderscheiden binnen het hoger onderwijs kunnen worden genoemd: - het streven naar een hoog technisch en artistiek niveau, gerelateerd aan internationale maatstaven - vernieuwing vanuit traditie - het samengaan van onderwijs, onderzoek en productie - studentprofielen komen in de plaats van beroepsprofielen

10 Omgevingsanalyse Kunst en cultuur bewegen zich in schatkamers en kraamkamers. Vanuit een zorgvuldige en liefdevolle omgang met het verleden zoeken wij onze weg daar waar nieuwe kunst gemaakt wordt. We doen dat te allen tijde met een onderzoekende houding en zelfs door het doen van onderzoek. Dit leidt tot een op de actualiteit gerichte uitvoerings- en presentatiepraktijk. Deze activiteit is de spiegel voor de scheppende kunst die eveneens in onze huizen wordt verwekt. In dit verband kunnen ook de in sommige domeinen vervagende grenzen worden genoemd tussen kunst, cultuur en entertainment. Waar kunst met nieuwe technologie vervaardigd, bewerkt, gereproduceerd en waargenomen wordt doen zich ongekende mogelijkheden voor, waarbij echter beheersing van het ambacht, vakkennis en goede smaak absolute voorwaarden zijn om tot verantwoorde resultaten te komen. Als instelling voor kunst en cultuur beseft de hogeschool dagelijks dat hij onderdeel is van de immateriële infrastructuur van ons land, die het hele weidse landschap omvat van alle kunstdisciplines, in hun monodisciplinaire verschijningsvormen, maar tevens multi- en interdisciplinair bezien. De wereld van kunst en cultuur is het laatste decennium drastisch veranderd. De vele honderden aanvragen in de recente kunstenplanprocedure tonen de creativiteit en fantasie van de makers. Des te schrijnender is dat zij budgettair ernstig worden beknot. Het kunstonderwijs leidt op voor de beroepsuitoefening in dit stelsel. Dat vraagt om kunstenaars die niet worden geoormerkt door beroepsprofielen en startkwalificaties. Zij zullen zich door disciplines heen moeten bewegen, op basis van een solide beheersing van het ambacht; zij zullen in ondernemende zin en dienende rollen werkzaam zijn; zij zullen hun reguliere bacheloropleiding op enig moment aanvullen met een masteropleiding en eventueel zelfs een PhD-traject, maar ook anderszins opereren in een situatie van lifelong learning. De afgestudeerde kunstenaar zal veel moeten ondernemen teneinde bij gebrek aan gestructureerde banen zijn weg te vinden in competitieve omgevingen. Hij moet dan ook geen ondernemer worden, maar een creatieve entrepreneur, die binnen de eigenheid van kunst en cultuur voortdurend verbanden legt met opdrachtgevers, binnen gesubsidieerde en zelffinancierende systemen. De schoolverlater kan een afgestudeerde zijn, maar ook een student die om een goede reden de hogeschool zonder getuigschrift verlaat. Dit kan om familiaire, persoonlijke of financiële redenen zijn, maar vaak ook omdat betrokkene zijn weg in de beroepsuitoefening al gevonden heeft. Rendement moet in het kunstonderwijs genuanceerd worden gezien: zij die reeds na enkele jaren het systeem verlaten kunnen hun opleiding veelal goed in elke verdere studie of beroepsuitoefening inzetten. In verband met al het bovenstaande worden de curricula sterk aangepast. De individuele contacttijd zal worden heroverwogen en zal (of is al) geflexibiliseerd, team teaching en peer teaching hebben hun intrede gedaan en de zelfwerkzaamheid van de student op basis van een sterke motivatie van begin af aan geïmplementeerd. Vanzelfsprekend gaat het bij de kunsten om een internationale biotoop. Verschil maken tussen landen van herkomst is oncreatief en onterecht. De selectie van studenten aan de poort kan niet geschieden op basis van EU of niet-eu, op basis van herkomst uit rijke of arme landen of van rijke of arme ouders; zij vindt uitsluitend plaats op basis van kwaliteit. De aanwezigheid van buitenlandse studenten, die vaak al onderwijs- en onderzoekservaring meebrengen, is sterk kwaliteitsbevorderend voor de hele hogeschoolgemeenschap. Probleem is wel dat in de officiële Socrates/Erasmus-programma s vele buitenlanders in Den Haag willen studeren, terwijl de hogeschool daar noch bekostiging, noch collegegeld voor ontvangt, en weinigen van onze studenten tijdelijk naar het buitenland wensen te gaan. De student krijgt onderwijs, maar leert ook te onderzoeken, uit te vinden en vorm te geven; ook wordt hij de aanjager van of onderdeel van productieprocessen, zowel binnenschools als ook in de professionele buitenwereld. De hogeschool kenmerkt zich door een breed aanbod van opleidingen en uitstroomprofielen, met veel aandacht voor diverse voorbereidende trajecten en in een inmiddels unieke positie in het HBO/WO-stelsel, van december 2001 tot september 2008 als negende faculteit, de Faculteit der Kunsten van de Universiteit Leiden, en vanaf die datum als Academie der Kunsten, zelfstandig instituut in de Faculteit der Geesteswetenschappen.

11 Samenwerkingspartners a. Prins Claus Conservatorium, school van de Hanzehogeschool Groningen b. Faculteit der Kunsten, Universiteit Leiden c. Conservatorium van Amsterdam d. Codarts, Hogeschool voor de Kunsten Rotterdam e. Overige samenwerkingsrelaties - Prins Claus Conservatorium Reeds enige jaren werkt het Koninklijk Conservatorium nauw samen met het Prins Claus Conservatorium, één van de 19 schools van de Hanzehogeschool Groningen. Deze samenwerking is in oktober 2001 geformaliseerd door een gemeenschappelijke regeling op grond van artikel 8.1. WHW en de oprichting van een samenwerkingsinstituut, dat per 1 september 2001 operationeel is. Partijen werken samen op het terrein van het kunstonderwijs in de muziek en in het bijzonder ten aanzien van onderwijsontwikkeling, curriculumopbouw en onderwijsaanbod, lectoraat, projecten en masterclasses. - Academie der Kunsten, Universiteit Leiden De hogeschool heeft sinds 14 december 2001 een bijzondere samenwerking met de Universiteit Leiden. Twee leden van het College van Bestuur van de hogeschool zijn qualitate qua lid van het bestuur van de gezamenlijk opgerichte Faculteit der Kunsten van de universiteit. Dit is het enige voorbeeld in Nederland waar universiteit en hogeschool zo effectief kunst en wetenschap samenbrengen en uitwerken in onderwijs en onderzoek, en samenwerking met de andere Leidse faculteiten tot stand weten te brengen en aldus synergie bereiken en interdisciplinariteit bevorderen. Er is wederzijds onderwijs ontwikkeld en toegankelijk gemaakt, er is (promotie)-onderzoek gestart en er zijn kunstenaars als hoogleraar aangesteld. Jaarlijks volgen circa 300 studenten bij- en keuzevakken over en weer. Er is een stabiel aantal van 15 dubbelstudenten, die tegelijkertijd een volledige opleiding aan de Leidse universiteit én aan onze Hogeschool volgen. Ruim 45 studenten volgen het practicum musicae, waarvan het tweede en derde jaar onderdeel zijn van een facultair honourstraject. De samenwerking beweegt zich op het terrein van het bacheloronderwijs, het masteronderwijs én het PhDonderwijs en geldt zowel voor het Koninklijk Conservatorium (KC) als de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten (KABK). In de bacheloronderwijs van de Hogeschool worden Haagse studenten in staat gesteld Leids onderwijs te volgen (zowel in Leiden als in Den Haag). Wat Leiden betreft gaat het om reguliere keuze- en bijvakken van de diverse Leidse opleidingen. Wat Den Haag betreft, hierbij gaat het o.a. om het minorprogramma Kunst en Zaken dat aan de Haagse kunstvakstudenten wordt aangeboden. Voor Leidse studenten is een grote variëteit aan theoretische en praktische vakken aan zowel het KC als de KABK opgezet. Ook hier gaat het om keuze- en bijvakken en een viertal driejarige minorprogramma s. Op het gebied van het masteronderwijs (Master in Photographic Studies) werkte de Faculteit der Kunsten nauw samen met de KABK en de opleiding kunstgeschiedenis van de Universiteit Leiden. Dit geldt ook voor het Masterprogramma Media Technology; het gaat hierbij om een samenwerking tussen de interfaculteit Beeld en Geluid en de faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Leidse universiteit. Het Koninklijk Conservatorium en de Faculteit der Kunsten werken sinds 2004 onder de naam docartes samen met het Gentse Orpheus Instituut en het Conservatorium van Amsterdam, en inmiddels ook met de Katholieke Universiteit Leuven, in de doctoraatsopleiding muziek voor promovendi. Binnenkort zullen de eerste promoties plaatsvinden. In 2008 volgden 27 promovendi dit programma. DocARTES figureert daarnaast prominent in het derdecyclusproject van het Polifonia-programma van de Europese Commissie. Het docartesverband maakt deel uit van het Europese consortium MIDAS. In 2008 is een Engelstalig joint programme ontwikkeld en ingevoerd in samenwerking met het Royal College in Londen, Royal Holloway (University of London) en Oxford University, onder de naam Documa - doctoral curriculum in musical arts. Door onze faculteit de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten is reeds in 2007 samen met de Faculteit der Kunsten het initiatief genomen om een internationaal, hoogstaand en kwaliteitsvol doctoraatstraject te ontwikkelen in de beeldende kunst en design; de tweede doctoraatsopleiding waar onze Hogeschool in participeert. Dit gebeurt onder de naam PhDArts in samenwerking met het Instituut voor Onderzoek in de Kunsten (IvOK), onderdeel van de Katholieke Universiteit Leuven. In september 2008 zijn 2 promovendi van start gegaan. Daarnaast zijn nog 13 andere kunstenaars vanwege de Faculteit der Kunsten geregistreerd in doctoraatstrajecten. In 2008 heeft het College van Bestuur van de Universiteit Leiden besloten de Graduate Schools te versterken. Dit heeft onder meer tot gevolg gehad dat een aantal faculteiten, waaronder de Faculteit der Kunsten, is gefuseerd tot de nieuwe Faculteit der Geesteswetenschappen. Als consequentie hiervan is de oude Gemeenschappelijke Regeling tussen de Hogeschool en de Universiteit Leiden per 1-6-2009 met terugwerkende kracht tot 1 september 2008 vervangen door een nieuwe, waarin zowel de promotietrajecten als de gezamenlijke onderwijscomponenten zijn ondergebracht binnen de Academie der Kunsten. De voorzitter van het College van Bestuur van de Hogeschool is qualitate qua directeur van de rechtsopvolger van de Faculteit der Kunsten: de Academie der Kunsten en heeft samen met de andere decanen een raadgevende stem binnen het College voor Promoties van de Universiteit.

12 - Conservatorium van Amsterdam Het Koninklijk Conservatorium heeft de samenwerking met het Conservatorium van Amsterdam in het verslagjaar gecontinueerd op het terrein van De Nieuwe Opera Academie. De Nieuwe Opera Academie is een tweejarige masteropleiding voor opera, een samenwerkingsverband tussen het Conservatorium van Amsterdam en het Koninklijk Conservatorium. In samenwerking met het Asko/Schönberg Ensemble is de Ligety Academy opgericht, waarin masterstudenten muziek van beide conservatoria na een positieve auditie telkens een jaar lang speciale coaching krijgen bij het uitvoeren van nieuwe en 20 e -eeuwse muziek. De eerste lichting, achttien musici en vier dirigenten, is in september 2008 van start gegaan. Verder is in 2008 een begin gemaakt met het ontwikkelen van gezamenlijke directieopleidingen. - Codarts, Hogeschool voor de Kunsten, Rotterdam In januari hebben de dansvakopleidingen van het Koninklijk Conservatorium en de Rotterdamse Dansacademie van Codarts, Hogeschool voor de Kunsten besloten om te gaan samenwerken in de begeleiding van jonge danstalenten. Met deze bijzondere samenwerking zien beide instituten nieuwe mogelijkheden om een groter potentieel aan Nederlandse danstalenten op te leiden voor een carrière in de professionele dans. Het huidige imago van het vak zal hierdoor worden verbeterd en zodoende kan de versnippering van de begeleiding van jonge talenten worden omgebogen in een optimale voorbereiding op een opleiding en carrière in de dans. Beide dansvakopleidingen gaan samen op zoek naar jonge mensen die de passie en gedrevenheid hebben om aan de top van de internationale danswereld te komen. De samenwerking richt zich op het scouten en begeleiden van jonge kinderen in de leeftijd van 9 tot 18 jaar. Voor deze talenten wordt zowel voor de moderne dans van de RDA als voor de academische theaterdans van het KC gezorgd voor een soepele doorgaande leerlijn. Vanaf 2008 stemmen beide instituten de scoutingactiviteiten op elkaar af en breiden deze verder uit. Ter verdere professionalisering van de talentbegeleiding zullen er ook gastdocenten worden uitgewisseld en worden er gezamenlijk voorstellingen georganiseerd. - Overige samenwerkingsrelaties Internationale lidmaatschappen en contacten. De hogeschool is lid van de International Association of Universities and Colleges of Art, Design and Media (Cumulus), de Association Européenne des Conservatoires, Académies de Musique et Musikhochschulen (AEC), European Association of International Education (EAIE), European League of Institutes of the Arts (ELIA), PhDArts, docartes, Documa/EMPaR en MIDAS. De jazzafdeling is medeoprichter en actief in het internationale samenwerkingsverband, de International Association of Schools of Jazz, de IASJ. Deelname de jaarlijkse bijeenkomst leidt veelal tot uitwisseling van onderwijsmethodieken door deelnemende docenten en tot het begin van een internationale carrière voor de participerende studenten. Het overzicht van de Europese instellingen voor hoger onderwijs waarmee de Koninklijke Academie en het Koninklijk Conservatorium in het jaar 2008 nauw contact onderhielden in het kader van het Europese SOCRATES-ERASMUS programma is als bijlage opgenomen. Tevens wordt elders in dit verslag ingegaan op hoe externe projecten en partners bijdragen aan de ontwikkeling van de studenten, en hoe dit de beoefening van de kunsten bevordert (zie o.m. bijlage II).

13 Verslag van de Raad van Toezicht Samenstelling De Raad van Toezicht van de Hogeschool van Beeldende Kunsten, Muziek en Dans bestond in 2008 uit de volgende leden: Prof. mr S.E. Eisma voorzitter R. Rietveld Drs. W.J. Deetman per 16 juni 2008 Drs. J.C.M. Schönfeld per 16 juni 2008 Drs. H.K. de Geus tot 24 september 2008 Mw. mr D.M.C. Schuurmans tot 24 september 2008 twee vacatures In bijlage I zijn de personalia van de leden opgenomen als ook gegevens over de zittingstermijnen en hoofd- en nevenfuncties. Bezoldiging In hun vergadering van 24 september 2008 hebben de leden van de Raad van Toezicht besloten af te zien van een financiële vergoeding voor hun diensten. Profielschets Ieder lid heeft affiniteit met het internationale kunstonderwijs Ieder lid is in staat het beleid van het CvB op hoofdlijnen te beoordelen Ieder lid is gewend om in teamverband te opereren Ieder lid heeft voldoende tijd en gelegenheid om de vergaderingen van de RvT voor te bereiden en bij te wonen en is daarnaast desgewenst beschikbaar voor verder overleg met (leden) van de RvT en/of CvB De leden hebben een zodanige mix van ervaringen, kennis en deskundigheden dat de RvT ook op onderdelen het beleid van het CvB kan beoordelen en het CvB kan adviseren bij financiële, bestuurlijke, maatschappelijke, sociale, juridische en andere veel voorkomende vraagstukken en bij vraagstukken die de omgang met de overheid in haar diverse, voor de Hogeschool relevante hoedanigheden raken. Bij het aanzoeken van kandidaatleden wordt een spreiding nagestreefd over specifieke deskundigheid op de terreinen kunst & cultuur, Hoger Onderwijs, financiën, het bedrijfsleven en de wereld van het bouwen. De Raad van Toezicht is zodanig samengesteld dat de leden ten opzichte van elkaar, het College van Bestuur en welk deelbelang dan ook, onafhankelijk en kritisch kunnen opereren. Naar het oordeel van de Raad van Toezicht is aan de geformuleerde onafhankelijkheidscriteria voldaan. Commissies De Raad van Toezicht functioneert als een geheel. Er zijn derhalve geen commissies ingesteld die verantwoordelijk zijn voor deeltaken. Wel zijn er twee aandachtsgebieden verdeeld. Zo is de bezoldiging van de leden van het College van Bestuur deel van de portefeuille van voorzitter Eisma en financiën van raadslid Schönfeld. Branchecode Governance Ten aanzien van het governance-beleid vervult de Raad van Toezicht een tweeledige rol. Enerzijds houdt de Raad controlerend toezicht op het beleid van de Hogeschool en anderzijds staat hij het College van Bestuur met raad en daad terzijde. Een cyclische agenda en jaarplanning fungeren hierbij als leidraad. In 2008 heeft de Raad van Toezicht de organisatie getoetst aan hetgeen is opgenomen in de Branchecode Governance. Hieruit bleek dat het overgrote deel van de elementen uit de code reeds onderdeel uitmaken van de governancestructuur van de Hogeschool. Ter optimalisering van het governancebeleid wordt in 2009 een accent gelegd op de interne risicobeheersings- en controlesystemen. Werkzaamheden De Raad van Toezicht kwam in het verslagjaar viermaal bijeen samen met het College van Bestuur: op 7 maart, 16 juni, 24 september en 9 december. Naast de reguliere mededelingen van het College van Bestuur, het governancebeleid en de vaststelling van de jaarstukken, vermeldde de agenda onderwerpen als de benoeming van een nieuwe directeur voor het conservatorium, tevens lid van het College van Bestuur in de persoon van Henk van der Meulen, P&O-beleid, de samenwerking met de Universiteit Leiden, de huisvesting in het algemeen en de nieuwbouw van het conservatorium als onderdeel van het beoogde Internationaal Dans- en Muziekcentrum aan het Spuiplein in het bijzonder, als ook de meerjarenafspraken met OCW. Een deel van het overleg in september vergaderde de Raad zonder College van Bestuur. Buiten de vergaderingen om heeft de voorzitter van de Raad intensiever contact met de voorzitter van het College. Daarnaast hebben individuele leden contacten met de leden van het College en met andere personen in de organisatie. De voorzitter heeft overleg gevoerd met een delegatie van de Medezeggenschapsraad en in verschillende samenstelling heeft de Raad sollicitatiegesprekken gevoerd met kandidaten voor de functie van Directeur conservatorium / Lid CvB.

14 Informatiebronnen De primaire bron van informatie voor de Raad van Toezicht is het College van Bestuur. In de statuten en in de reglementen is een nadere uitwerking gegeven aan de wijze waarop het College de Raad informeert, zowel schriftelijk als mondeling en zowel regulier als incidenteel. De verschafte informatie wordt in de reguliere vergaderingen van de Raad met het College besproken. Daarnaast is de externe accountant een belangrijke bron van informatie voor de Raad. Dit geldt met name voor de management letter die de accountant voorafgaande aan de bespreking van de jaarrekening aan de Raad verschaft en de toelichting die de accountant bij gelegenheid van de bespreking van de jaarrekening verschaft. Ook contacten met de Medezeggenschapsraad vormen een welkome bron van informatie voor de Raad. In een uitzonderlijke situatie is het denkbaar dat de Raad voor een specifiek facet zelfstandig informatie inwint. Mocht dit het geval zijn dan gebeurt het na overleg met de voorzitter van het College. Jaarrekening en begroting De Raad van Toezicht heeft kennisgenomen van het door het College opgestelde jaarverslag en de jaarrekening over 2007. Beide stukken zijn met het College uitvoerig besproken in een vergadering waarin ook de externe accountant aanwezig was. Na kennis genomen te hebben van de management letter van de externe accountant en haar goedkeurende verklaring bij de jaarrekening heeft de Raad de jaarrekening vastgesteld. De begroting voor het jaar 2009 en de verwachte resultaten van de daarop volgende jaren zijn na bespreking met het College van Bestuur door de Raad van Toezicht goedgekeurd. De Raad van Toezicht is veel dank verschuldigd aan de aftredende leden voor hun jarenlange actieve betrokkenheid met het wel en wee van de Hogeschool. Tot slot spreekt de Raad zijn waardering uit voor de in 2008 getoonde inzet van het College van Bestuur en de medewerkers van de Hogeschool. Medezeggenschap De regelgeving rondom de medezeggenschap is vastgelegd in het Medezeggenschapsreglement en het bijbehorende Huishoudelijk Reglement Medezeggenschapsraad van oktober 1997. De hogeschool heeft twee deelmedezeggenschapsraden, één voor de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten, de DMR-KABK, en één voor het Koninklijk Conservatorium, de DMR-KC. Uit beide deelraden wordt de Centrale Medezeggenschapsraad gekozen. De (deel)medezeggenschapsraden komen regelmatig bij elkaar om de lopende zaken te bespreken, zelfstandig en/of met de faculteitsdirecteur. Een greep uit de onderwerpen die gedurende het verslagjaar aan de orde zijn geweest: de profielschets directeur Koninklijk Conservatorium / lid College van Bestuur; de resterende functie-omschrijvingen ter vervolmaking van het Functiegebouw HBKMD; de Vakantieregeling NOP 2008 e.v.; het beleid rondom addenda en tijdelijke taakuitbreidingen; het jaartaakbeleid op het KC; de renovatiewerkzaamheden huisvesting KC; de interne communicatie, w.o. het Bulletin DMR-KC; reglementen beoordelings- en functioneringsgesprekken; actualisering van de medezeggenschapsreglementen.

15 3. ONDERWIJS Overzicht van de aangeboden opleidingen KONINKLIJKE ACADEMIE Faculteit Beeldende Kunst en Vormgeving De Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten biedt in het kader van de Bachelor-Masterstructuur sinds 1 september 2002 onderstaande opleidingen (voltijd en deeltijd). Overzicht van CROHO-geregistreerde HBO-opleidingen van de KABK Domein Beeldende Kunst en Vormgeving Master opleiding Type and Media (49106) Uitstroomprofiel Studierichting Specialisaties voltijd Specialisaties deeltijd Profiel Visuele Communicatie Profiel Productontwerp Profiel Ruimtelijk ontwerp Beeldende Schilderen Kunst Grafiek 2D 3D Autonoom 3D ArtScience ArtScience -- Fotografie Grafisch Ontwerpen Interactive Media Design Textiel en Mode Opleiding (CROHOregistratie) Bachelor opleiding Autonome Beeldende Kunst (39110) Bachelor opleiding Vormgeving (39111) Interieurarchitectuur Type and Media Wervend Redactioneel -- Vanaf 3e jaar: Mode Vanaf 3e jaar: Textiel Vanaf 2e jaar: Interieurarchitectuur Vanaf 2e jaar: Meubelontwerpen Wervend Redactioneel Grafisch Ontwerpen -- -- -- -- Interieurarchitectuur -- Het aanbod bestond verder uit: PostGraduate Course KABK 3jr deeltijd cursus Industrial Design Faculteit der Kunsten van de Universiteit Leiden Master MA Master of Photografic Studies Faculteit der Kunsten + Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Universiteit Leiden Master MSc Mediatechnology

16 Daarnaast verzorgde de Koninklijke Academie voorbereidend onderwijs: Oriëntatiecursus (dertig zaterdagen) Voorbereidend jaar (voltijdsprogramma voor alle afstudeerrichtingen) School voor Jong Talent: combinatieprogramma Vmbo (Tl)- Havo- VWO /KABK Samenwerkingsprojecten met het voortgezet onderwijs in Den Haag en omstreken: - Johan de Witt College - Segbroek College - Bonaventura College - Haags Montessori Lyceum Diverse trajecten voor individuele leerlingen uit het voortgezet onderwijs KONINKLIJK CONSERVATORIUM faculteit Muziek en Dans De Muziekvakopleiding van de Faculteit Muziek en Dans (Koninklijk Conservatorium) biedt in de bachelorfase uitsluitend voltijdopleidingen aan met een studieduur van vier jaar. Afgestudeerden van de bacheloropleiding Muziek verwerven via een specialisatie-programma tevens de kwalificatie als docent (docerend kunstenaar). De bacheloropleiding Docent Muziek betreft een ongedeelde eerstegraadsopleiding die kwalificeert voor de schoolvakken muziek en CKV2 en CKV3 in het voortgezet onderwijs, muziekdocent binnen overige vormen van regulier onderwijs en een aantal beroepen in de kunsteducatie. In de masterfase worden drie voltijdopleidingen aangeboden met een studieduur van twee jaar. Het betreft de HBO-masteropleidingen Muziek, Sonologie en Opera. Deze opleidingen zijn toegankelijk voor een beperkte groep studenten, omdat scherp wordt geselecteerd op het potentieel van de student zich verder te kunnen verdiepen en/of verbreden. De Master Opera wordt verzorgd via De Nieuwe Opera Academie, het samenwerkingsverband van het Koninklijk Conservatorium en het Conservatorium van Amsterdam. De Dansvakopleiding van de faculteit verzorgt de bacheloropleiding Dans. Deze opleiding kent in het algemeen slechts één afstudeerrichting: Academische Theaterdans. In een enkel geval is het mogelijk om af te studeren in Internationale Folkloredans. Daarnaast verzorgt het Koninklijk Conservatorium voorbereidend onderwijs: Voorbereidend jaar School voor Jong Talent: combinatieprogramma Vmbo (Tl)- Havo- VWO/KC PI-projecten

17 Overzicht van CROHO-geregistreerde HBO-opleidingen van het Koninklijk Conservatorium Domein Muziek Muziek Dans Opleiding (CROHOregistratie) Bachelor opleiding Muziek (34739) Bachelor opleiding Docent Muziek (39112) Master opleiding Muziek (44739) Master opleiding Sonologie (49104) Master opleiding Opera (49105) Bachelor opleiding Dans (34798) Uitstroomprofiel Studierichting Specialisaties voltijd Musicus Scheppen, onderzoeken, ontwikkelen Klankregie en opnameleiding Docent Muziek Musicus Scheppen, onderzoeken, ontwikkelen Klankregie en opnameleiding Educatie Sonoloog Opera (via De Nieuwe Opera Academie) Uitvoerend danser Klassieke Muziek Jazz Oude Muziek en Historische Uitvoeringspraktijk Directie Theorie der Muziek Kerkmuziek Compositie Sonologie Art of Sound Docent Muziek Klassiek Jazz Oude Muziek en Historische Uitvoeringspraktijk Directie Compositie ArtScience Arrangeren/Componeren/Jazz Onderzoek in de Kunsten Art of Sound (v/h muziekregistratie) Theorie der Muziek Muziekpedagogiek Sonologie Opera Academische theaterdans Koor Orkest Harmonie/fanfare/brassband Koor Orkest Harmonie/fanfare/brassband

18 Visitaties KONINKLIJKE ACADEMIE faculteit Beeldende Kunst en Vormgeving Op basis van de adviesrapporten van de VBI uit december 2007, met positieve adviezen voor accreditatie van zowel de twee bacheloropleidingen Autonome Beeldende Kunst en Vormgeving als van de Voortgezette Kunstopleiding Type and Media, heeft de NVAO in de loop van 2008 besloten genoemde opleidingen te accrediteren. Bovendien is de Voortgezette Kunstopleiding Type and Media per 31 juli 2008 door de Minister van OCW officieel aangemerkt als hbo-masteropleiding. De accreditatieperiode van de masteropleiding Type and Media duurt tot en met 15 juli 2014; die van genoemde bacheloropleidingen tot en met 31 december 2014. In het najaar is een start gemaakt met de ontwikkeling van een nieuwe masteropleiding Interieurarchitectuur. Dit gebeurde in het kader van een gecoördineerde actie van acht hogescholen, die tot nu toe de bacherloropleiding interieurarchitectuur verzorgen. Het proces begon met de herziening van de Wet op de Architectentitel, onder leiding van de Rijksbouwmeester, met als directe consequentie dat interieurarchitecten in het vervolg over een mastertitel dienen te beschikken, willen zij in het Architectenregister opgenomen worden. Dit leidde in november 2008 tot het rapport Ruimte voor verdieping naar een masteropleiding interieurarchitectuur in Nederland. Daarin werkte het Platform Interieurarchitectuur, als samenwerkingsverband van het werkveld en onderwijsinstellingen, de contouren van de nieuwe opleiding uit in de vorm van een geïntegreerd landelijk beroeps- en opleidingsprofiel. De aanvraag van de Koninklijke Academie is eind februari 2009 ter beoordeling voorgelegd aan de NVAO. De masteropleiding moet een kwaliteitsimpuls geven aan de discipline interieurarchitectuur, die om een specifieker opgeleide beroepsbeoefenaar vraagt, die in staat is om voor complexe ontwerpopgaven toekomstgerichte oplossingen te genereren. KONINKLIJK CONSERVATORIUM faculteit Muziek en Dans Op 17 juli heeft de NVAO het besluit genomen om de Voortgezette Kunstopleiding Opera te accrediteren. Bovendien is deze per 31 juli 2008 door de Minister van OCW officieel aangemerkt als hbo-masteropleiding. De accreditatieperiode van de masteropleiding Opera duurt tot en met 17 juli 2014. Ter opstart en voortgang van de komende visitatie van de bacheloropleidingen Muziek en Docent Muziek in 2009-2010 is tijd en aandacht besteed aan informatieverzameling ten behoeve van de managementrapportage. In dit kader is het initiatief genomen tot de vorming van een projectgroep, die is belast met de dagelijkse coördinatie en voortgang van het proces en met het toebedelen van deelonderwerpen en taken aan diverse, hiervoor primair verantwoordelijke collega s binnen het instituut. Ook coördineert de projectgroep het afnemen van de nodige vraaggesprekken en is hij verantwoordelijkheid voor het vastleggen van de uitkomsten in het Managementreview of zelfevaluatierapport.

19 Ontwikkelingen in de diverse curricula HOGESCHOOL VAN BEELDENDE KUNSTEN, MUZIEK EN DANS Door de vertaling van de uitgangspunten van de interne beleidsplannen, de vaststelling van de landelijke opleidingsprofielen, de gevolgen van de zelfevaluaties in het kader van de sectorale kwaliteitszorg, de visitatierapporten, de invloed van de lectoraten, de bachelor/master structuur en de samenwerking met de Universiteit Leiden is de ontwikkeling van curricula hogeschoolbreed een permanent punt van aandacht. Hieronder worden de belangrijkste ontwikkelingen binnen de verschillende faculteiten, opleidingen en afstudeerrichtingen vermeld in aansluiting op de verslagen van voorgaande jaren. Het Sirius Programma Ter verrijking van de curricula van de bacheloropleidingen op hogeschoolniveau heeft het College van Bestuur in mei 2008 een aanvraag ingediend in het kader van de Subsidieregeling Sirius Programma, uitgevaardigd door de Minister van OCW. Via deze regeling stelt OCW ruim 38 miljoen euro beschikbaar voor bekostigde universiteiten en hogescholen die zich inspannen om in de bachelorfase excellentie te bevorderen. Met dit programma beoogt de minister kennis en inzicht te krijgen in de wijze waarop in het hoger onderwijs de beste bachelorstudenten tot een zo hoog mogelijk niveau kunnen worden gebracht en in de belemmeringen die daarvoor in de huidige situatie zijn. Onder de titel Schitteren in de Kunsten heeft het College van Bestuur zijn ambities voor de bevordering van excellentie beschreven en een concreet activiteitenplan opgesteld gericht op de excellente 5% van de bachelorstudenten van de gehele hogeschool. De adviescommissie heeft de aanvraag beoordeeld met het predikaat veelbelovend. Op grond van deze kwalificatie is ons de gelegenheid geboden om de aanvraag op onderdelen nader uit te werken en in 2009 opnieuw in te dienen. Het advies bevatte onder meer aanbevelingen ter versterking van de aanvraag. KONINKLIJKE ACADEMIE faculteit Beeldende Kunst en Vormgeving Een permanent proces Curriculumontwikkeling is een doorgaand proces dat niet wordt geagendeerd door begin of eind van een nieuw cursusjaar. Ontwikkelingen in het werkveld en de maatschappij in het algemeen geven stof tot herbezinning. In toenemende mate ook zijn het de ervaringen van studenten en alumni die impulsen geven voor nieuwe studieonderdelen, desnoods tijdens het lopende studiejaar. Een voorbeeld hiervan is dat carrières van jonge kunstenaars in hoge mate verlopen langs een internationaal parcours van werkperiodes en tentoonstellingen in gastateliers. In 2008 heeft dit gegeven een plek gekregen in een uitgebalanceerd programma van beroepsvoorbereiding. Om de propedeuse studenten een realistisch en compleet beeld van het werkveld te geven, zijn stages ingevoerd na de 1 ste semesterbeoordeling. Gedurende een week werken zij individueel of in kleine groepen in tal van situaties waarin de producerende en publieke aspecten van het kunstenaarschap centraal staan. Hoewel de propedeuse een aparte fase is in de opleiding, is het van belang dat de gehele studie één gebouw is, waarin de student op een organische manier van de ene naar de andere verdieping kan. Naast de reeds bestaande verbindingen tussen propedeuse en hoofdfase zal deze structuur in 2009 worden versterkt door een grotere inzet van hoofdfase-docenten in de propedeuse. De gezamenlijke presentatie van de afdeling Fotografie en Beeldende Kunst, tijdens de eindexamens kan een succes genoemd worden. Desalniettemin zijn studenten van de diverse afdelingen nog maar beperkt geneigd om elkaar op te zoeken. Om dit inspirerende veld open te leggen, is besloten een aantal keer per jaar een groep studenten te vormen, die alle afdelingen vertegenwoordigen om gezamenlijk in korte tijd het concept voor een tentoonstelling uit te werken en te realiseren in de zalen van de Koninklijke Galerie. De eerste editie van deze afdelingsoverschrijdende tentoonstelling heeft onder de noemer student works 1 inmiddels in december plaats gevonden. Het verhogen van het intellectuele peil van alle studenten van de KABK staat hoog op de agenda. Daarom zal in het cursusjaar 2009/2010 academiebreed in de propedeuse het vak academische vaardigheden worden ingevoerd.

20 KONINKLIJK CONSERVATORIUM faculteit Muziek en Dans Joint Master Muziek een internationaal samenwerkingsverband Na drie jaar van voorbereiding in samenwerking met het Prins Claus Conservatorium in Groningen, de Guildhall School for Music and Drama in Londen, de Academie voor Kunsten in IJsland en de Muziekafdeling van de Universiteit voor Toegepaste Wetenschappen in Jyväskylä in Finland, ging in september 2008 de pilot van start van de Joint Music Master for New Audiences and Innovative Practice. Het Koninklijk Conservatorium zette als partner in dit programma direct hoog in door in deze pilot drie van wat uiteindelijk vier verplichte modules worden te testen. Ook werd een mentoring programma gestart en konden studenten deelnemen aan diverse keuzevakken. Uit vijftien aanmeldingen werden zes studenten geselecteerd die tot de pilot werden toegelaten. Zij voltooiden eerder een Bachelor in viool en zang (klassiek), trompet en contrabas (jazz) aan het Koninklijk Conservatorium en het Conservatorium van Amsterdam. Een student voltooide bovendien een Master in niet- Westerse muziek in Engeland en is inmiddels als docent voor niet-westerse muziek verbonden aan het Conservatorium van Amsterdam. Daarnaast nemen twee studenten die een andere Master volgen aan het KC (piano klassiek en pedagogie) deel aan afzonderlijke modules uit het Joint Music Master programma. De verplichte module Performance & Communication leert de studenten 'ambassadeur' te zijn van een muzikaal project, een muziekstijl, een programma of een muziekstuk, nog voor de muziek zelf tot klinken is gebracht. Bovendien leert het programma hoe een muzikaal project, een muziekstijl, een programma of een muziekstuk van betekenis kan veranderen door het te presenteren in andere dan de gebruikelijke context. De module Leading & Guiding bereidt de studenten voor op het leiding geven aan groepen en het begeleiden van leerprocessen waarin muzikale vorming is gebaseerd op de creatieve aspecten van het musiceren: improvisatie en compositie. In de module Project Management leren de studenten hun toekomstige praktijk vorm te geven en projecten op te zetten die gebaseerd zijn op een doorwrocht projectplan, inclusief een marketing- en publiciteitsplan, risicoanalyse, een begroting en een plan voor financiering en fondsenwerving. Gecombineerd met de module Action Research (die pas in het studiejaar 2009-2010 van start gaat), moet dit de studenten in staat stellen om in het tweede jaar van deze Joint Music Master het zogenaamde Professional Integration Project te realiseren: het project waarmee ze zich op de kaart zetten als excellent musicus met de vaardigheid om nieuwe publieksgroepen te bereiken en de eigen uitvoeringspraktijk te vernieuwen. Behalve het opstarten van deze pilot, was het KC nauw betrokken bij het inhoudelijk verder ontwikkelen van deze master, met name op het gebied van research, mentoring en staff-development. De ervaringen die inmiddels zijn opgedaan in deze pilot zullen na analyse en evaluatie met alle betrokkenen, studenten, staf en andere belanghebbenden, verwerkt worden in de opzet van de Joint Music Master zoals die in september 2009 van start gaat.