Welkom in de wereld van de Legionella kweek



Vergelijkbare documenten
Diversiteit en eigenschappen van Legionella-bacteriën

Legionella. De overdracht. Jacob P. Bruin Streeklaboratorium voor de Volksgezondheid Kennemerland Haarlem

Legionella stand van zaken vanuit wetenschappelijk perspectief

Microbiologische methoden (E. coli) Gertjan Medema, Leo Heijnen

Eisen aan microbiologisch veilig drinkwater 2. Gertjan Medema Cursus Drinkwatermicrobiologie

van Biobeheer Laboratorium Afdeling Laboratorium en Technische Dienst (KvK-nummer: )

Bepaling van Legionella species en Legionella pneumophila

Legionella pneumophila : Inleidende begrippen. Een verhaal met of zonder einde?

LEGIONELLA overzicht met feiten en cijfers. Drs. Hans Schoon OMEGAM-Water

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:

KWEEK WATER AANVRAAGFORMULIER

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:

Legionella pneumophila. S.G.S Vreden, MD, PhD

Legionella verschil tussen theorie en praktijk

Praktijkervaringen Legionellabeheersing koel- en proceswater

Bepaling van Legionella species en Legionella pneumophila

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:

Bepaling van Legionella species en Legionella pneumophila in drinkwater; bepaling van Legionella spp. in koeltorenwater

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:

De accreditatie werd uitgereikt aan/ L'accréditation est délivrée à/ The accreditation is granted to/ Die akkreditierung wurde erteilt für:

Bepaling van Legionella species (nonpneumophila) en Legionella pneumophila in drinkwater en bepaling van Legionella spp.

Detectiemethoden voor legionella in water

Bepaling van Legionella pneumophila en Legionella species

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:

Voorwoord Onderwerp en toepassingsgebied...4

Geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:

Ministeriële regeling. Legionellapreventie

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:

VIO Bacteriologische parameters in drinkwater

De epidemiologie van Legionellose

Workshop Microbiologie PUOZ LabDag 2016

Locatie waar activiteiten onder accreditatie worden uitgevoerd

De accreditatie werd uitgereikt aan/ L'accréditation est délivrée à/ The accreditation is granted to/ Die akkreditierung wurde erteilt für:

Bepaling van Legionella pneumophila en Legionella species

Voorbeeld. Preview NEN Bacteriologisch onderzoek van water NEDERLANDSE NORM

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:

G.04 Legionella beheersplan.

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:

Legionellapreventie in koeltorens en luchtbevochtigers. m.b.v. ISSO Oscar Nuijten Edu4Install. Namens, ISSO. Gastheer: Lomans Groep

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:

LEGIONELLA IN KOELWATER, PREVENTIE EN DETECTIEMETHODEN. Erik Smet

Algemene gegevens Analyseresultaat Legionella onderzoek Analyseresultaat Meetprogramma tabel IIIc (prog. 2A)

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:

Een nieuwe methode voor screening van koelwater en proceswater op Legionella pneumophila

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:

Aard van de laatste wijziging: herziening van de inhoud van het voorschrift revisie 1 uit 1998 en aanvulling arbo beleidsregel sept

Aan de Minister van Infrastructuur en Milieu Mw. drs. M.H. Schultz van Haegen-Maas Geesteranus Postbus EX DEN HAAG

Resultaten en nieuwe inzichten van bronopsporing:

Risicoanalyse en beheersplan klimaatinstallaties volgens ISSO-55.3

De accreditatie werd uitgereikt aan/ L'accréditation est délivrée à/ The accreditation is granted to/ Die akkreditierung wurde erteilt für:

Aan de Minister van Infrastructuur en Milieu Mw. Drs. M.H. Schultz van Haegen-Maas Geesteranus Postbus EX DEN HAAG

Het gevaar verbonden aan de aanwezigheid van Legionella in water

Voorbeeld. Preview. Ontwerp praktijkrichtlijn NPR Water Toelichting bij de telling van Legionella volgens NEN EN ISO 11731

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Legionellapreventie: betere naleving Waterleidingwet nodig

Veilig water, uw en onze zorg

Klinische diagnostiek van legionellapneumonie in Nederland

AquaScope. snelle en autonome microbiologische detectie

Bepaling van Clostridium perfringens

Legionellapreventie in koeltorens en luchtbevochtigers. m.b.v. ISSO Bart-Jan Kordes Kordes Advies. Inhoud. Waarom nieuwe uitgave 55.3?

Verkennend onderzoek naar Legionella in Nederlands regenwater

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:

Praktijkervaringen bij Dow Terneuzen. Themamiddag Ervaringen met legionella in koel- en proceswater 27 juni 2018

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:

De accreditatie werd uitgereikt aan/ L'accréditation est délivrée à/ The accreditation is granted to/ Die akkreditierung wurde erteilt für:

Legionella in water Ontwikkeling van een amoebe-kweek-pcr methode voor detectie van legionella

Laboratorium-analyses LMB Achtergronden, beschrijving van de uitvoering en prestatiekenmerken

Commissieplan 2016 Normsubcommissie , Microbiologische parameters

De accreditatie werd uitgereikt aan/ L'accréditation est délivrée à/ The accreditation is granted to/ Die akkreditierung wurde erteilt für:

Nederlandse norm. NEN 6265 (nl) Water - Detectie en telling van Legionella. Water - Detection and enumeration of Legionella

4. In welke watervoerende systemen komt legionella voor? 6. Legionella en risicobeperking in open recirculerende verdampende koelwatersystemen.

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:

NfN Richtlijn Waterbehandeling 2013

BELANGRIJK: DRINGENDE VEILIGHEIDSMELDING Mueller Hinton E Agar (MHE) (Ref , , en ) Geachte biomérieux-klant,

Legionellapreventie in koeltorens en luchtbevochtigers m.b.v. ISSO 55.3 Oscar Nuijten Projectcoördinator, ISSO Inhoud

UPI-035 Actieplan bestrijding Legionella

ISSO Inhoud. Ontwikkeling wetgeving legionellapreventie proceswater. Producten van ISSO. Registratie koeltorens

Legionella uitbraak in Amsterdam speurtocht naar de koeltoren

Duurzame groei mogelijk door waterhergebruik

Bepaling van Pseudomonas aeruginosa

Bepaling van Clostridium perfringens

Biologische bestrijding van micro-organismen

Bepaling van Clostridium perfringens

LCI-richtlijn Legionellose Bijlage 1. Vragenlijst Legionellapneumonie

Bepaling van enterokokken

Praktische opdracht Biologie Legionella in Martinushof

Bepaling van enterokokken

Inhoud. Besluit (onder andere drinkwaterkwaliteit) Blz 1 Regeling (onder andere consumentenbescherming en terugleververgoeding) Blz 16

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:

LEGIONELLA IN POTGROND EN TUINAARDE. Fact sheet. : Veilig wonen en leven. ND06K100 Legionella in potgrond pagina 1 van 4

Detectie van legionella met een amoebekweekmethode. RIVM briefrapport /2011 J.A.C. Schalk et al.

RIVM rapport /2005

Bepaling van enterokokken

Bepaling van Clostridium perfringens

HET LEGIONELLABEHEERSPLAN VOOR KOELTORENS

Transcriptie:

Welkom in de wereld van de Legionella kweek Simon in t Veld Teammanager Microbiologie Vitens Laboratorium

Inhoud Historie Invloed toepassing diverse technieken Legionella in praktijk Ontwikkelingen ISO norm Legionella

Legionella 1976 Philidelphia 1977 Legionella geïsoleerd 1978 Legionella gekweekt 1979 Genus Legionella > 50 Legionella species 21 pathogeen 70% Legionella pneumophila SG1 20%-30% Legionella pneumophila SG 2-16 5%-10% Legionella non pneumophila

Legionella in Nederland 1977 eerste patient Leiden 1981 6 patienten AMC 1991 Bonte Wever Slagharen

Legionella in Nederland 1977 eerste patient Leiden 1981 6 patienten AMC 1991 Bonte Wever Slagharen 1999 Bovenkarspel Westfriese Flora 2006 Koeltoren Amsterdam

Wetgeving 2001 Tijdelijke regeling legionellapreventie 2004 AI-32 Legionellapreventie voor industriële watersystemen 2004 Waterleidingbesluit 2007 Registratie van koeltorens 2011 Regeling Legionella preventie

Meldingen Legionella pneumonie 1998-2013 Bron: RIVM Jaarrapportage Surveillance Respiratoire Infectieziekten 2013

Invloed toepassing diverse technieken

Ontwikkeling diverse media 1978 Mueller Hinton Agar + toevoegingen 1978 FG medium (L-cysteine en ijzerpyrofosfaat) 1979 CYE medium (actieve kool en gistextract) 1979 CYE+antibiotica (Polymixine en Vancomycine) 1980 BCYE (ACES buffer) 1981 WY (CYE+antibiotica + glycine) 1981 BMPα (CYE + mix antibiotica+ α-ketoglutaraat) 1982 MWY (WY+AB+kleurstoffen+α-ketoglutaraat) 1984 GVPC (WY + antibiotica + α-ketoglutaraat) 1984? BCYE+ab

Ontwikkeling diverse media 1978 Mueller Hinton Agar + toevoegingen 1978 FG medium (L-cysteine en ijzerpyrofosfaat) 1979 CYE medium (actieve kool en gistextract) 1979 CYE+antibiotica (Polymixine en Vancomycine) 1980 BCYE (ACES buffer) 1981 WY (CYE+antibiotica + glycine) 1981 BMPα (CYE + mix antibiotica+ α-ketoglutaraat) 1982 MWY (WY+AB+kleurstoffen+α-ketoglutaraat) 1984 GVPC (WY + antibiotica + α-ketoglutaraat) 1984? BCYE+ab

Normen wereldwijd ISO 11731: 1998 ISO 11731-2: 2008 T90-431:2003 (Frankrijk) AZ/NZS 3896: 2008 (Australie/Nieuw Zeeland) Standard Methods (USA) NEN 6265:2007

Score ringonderzoek (1) Koloniegetal 22 C

Score ringonderzoek (2) Koloniegetal 37 C

Score ringonderzoek (3) Coliformen

Score ringonderzoek (4) Enterococcen

Score ringonderzoek (5) Clostridium perfringens

Score ringonderzoek (6) Legionella pneumophila

Recovery Legionella spp diverse media (1) Legionella pneumophila BCYE BCYE BMPα GVPC MWY non-selective +selective (Oxoid SR111) (Oxoid SR152 (Oxoid SR118) (=NEN) kve/l % % % % L. pneumophila 100 ± 6 107 ± 6 75 ± 3 79 ± 11 86 ± 5 serogroup 1 100 ± 17 105 ± 19 69 ± 8 95 ± 4 80 ± 12 L. pneumophila 100 ± 25 90 ± 18 73 ± 10 75 ± 8 86 ± 18 serogroup 3 100 ± 20 103 ± 14 88 ± 13 81 ± 28 71 ± 18 L. pneumophila 100 ± 20 110 ± 4 92 ± 20 66 ± 21 76 ± 3 serogroup 6 100 ± 17 99 ± 12 64 ± 18 74 ± 15 64 ± 23

Recovery Legionella spp diverse media (2) Legionella non-pneumophila L. dumoffii BCYE BCYE BMPα GVPC MWY non-selective +selective (Oxoid SR111) (Oxoid SR152 (Oxoid SR118) (=NEN) kve/l % % % % 100 ± 9 90 ± 6 111 ± 7 52 ± 10 60 ± 9 100 ± 9 92 ± 15 98 ± 9 47 ± 8 45 ± 8 L. longbeachae 100 ± 8 88 ± 6 71 ± 6 52 ± 6 70 ± 5 serogroup 1 100 ± 25 111 ± 5 88 ± 10 77 ± 2 91 ± 11 L. longbeachae 100 ± 16 99 ± 15 54 ± 9 94 ± 7 95 ± 11 serogroup 2 100 ± 20 130 ± 6 122 ± 10 79 ± 17 114 ± 20 L. anisa L. gormanii L. jordanis L. micdadei 100 ± 5 91 ± 10 88 ± 9 78 ± 9 79 ± 4 100 ± 12 91 ± 5 113 ± 6 71 ± 6 90 ± 2 100 ± 9 117 ± 15 125 ± 7 35 ± 9 54 ± 8 100 ± 20 114 ± 12 96 ± 3 40 ± 8 49 ± 3 100 ± 16 7 ± 3 0 77 ± 7 94 ± 12 100 ± 3 66 ± 7 0 101 ± 8 123 ± 1 100 ± 7 0 0 87 ± 13 81 ± 4 100 ± 3 0 2 ± 2 95 ± 14 98 ± 11 L. bozemanii 100 ± 8 99 ± 18 0 87 ± 7 88 ± 14 serogroup 1 100 ± 19 101 ± 15 0 51 ± 16 106 ± 5 L. bozemanii 100 ± 8 122 ± 7 0 119 ± 14 107 ± 10 serogroup 2 100 ± 14 112 ± 28 0 72 ± 26 119 ± 9

Nederland vs Duitsland Vitens Jan2006 Dec 2008 15 % Legionella positief 20% Legionella pneumophila 80% Legionella species NLGA Jan2006-July2009 28 % Legionella positief 89 % Legionella pneumophila 11 % Legionella species

Oorzaak verschillen opbrengst (1) Onbehandeld Hitte (30 min 50 C) Zuur (5 min ph2) MWY MWY MWY 88 100 85 89 78 99 91 101 104 103 121 94 87 123 97 95 109 104 93 88 90

Oorzaak verschillen opbrengst (2) Onbehandeld Hitte (30 min 50 C) Zuur (5 min ph2) Filter zuur (5 min ph2) MWY MWY MWY MWY 88 100 85 1 89 78 99 1 91 101 104 5 103 121 94 3 87 123 97 8 95 109 104 0 93 88 90 2

Oorzaak verschillen opbrengst (3) Onbehandeld Hitte (30 min 50 C) Zuur (5 min ph2) Filter zuur (5 min ph2) Filter onbehandeld MWY MWY MWY MWY MWY 88 100 85 1 1 89 78 99 1 2 91 101 104 5 2 103 121 94 3 8 87 123 97 8 7 95 109 104 0 4 93 88 90 2 11

Cellulose Nitrate membraan filters, 0,45µm L. pneumophila L. anisa L. bozemanii L. longbeachae Lab 1 19 0 29 0 Lab 2 69 7 1 0 Lab 3 53 0 41 2

Tuffryn membraan filters, 0,45µm L. pneumophila L. anisa L. bozemanii L. longbeachae Lab 1 NB 833 59 61 Lab 2 91 100 90 118 Lab 3 125 130 101 204

Legionella in de praktijk

% Positieve monsters Vitens lab Drinkwater 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

% Positieve monsters Vitens lab Proceswater 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

% monsters Niet Te Bepalen 5,0 4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 drinkwater proceswater 1,5 1,0 0,5 0,0 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Verdeling Legionella spp drinkwater 5,8 2,1 1,5 0,3 0,1 NON_PN 4,0 SG2_14 SG1 NON_SG_1 NON_SG2_14 86,2 SG1_SG2_14 NONPN_SG1_SG2_14

Verdeling Legionella spp proceswater 7 3 10 39 8 15 NON_PN SG2_14 SG1 NON_SG_1 NON_SG2_14 SG1_SG2_14 NONPN_SG1_SG2_14 18

Soorten Legionella species Legionella anisa Legionella gormanii Legionella feeleii Legionella dumoffi Legionella erythra Legionella micdadei Legionella maceachernii Legionella rubrilucens Legionella faurnensis Legionella jamestowniensis

Ontwikkelingen

Ontwikkeling ISO standaard Integreren beide normen Onderzoek QC voor membraanfilters Centrifugatietechniek; moeilijk filtreerbare monsters Hitte/zuurbehandeling combineren Introductie BCYE+ab en MWY Keuze in werkwijze

Ontwikkeling ISO standaard Schoon water Monster direct opbrengen Directe membraanfiltratie Membraanfiltratie aftrillen concentraat opbrengen Vervuild water Membraanfiltratie aftrillen concentraat opbrengen Verdunnen