Vennootschapsbelasting overheidsondernemingen Jan Willem de Joode, VNG Ton Waars, Gemeente Den Haag/Fiscaal Advies Team
Wat gaan we doen? Het wetsvoorstel: korte schets van het wetsvoorstel Samenwerking koepels, ministerie van Financiën en Belastingdienst En wat betekent dit voor de gemeentelijke organisatie? Wat kunnen we al doen?
1996 2012/13 2014 2015 2016/17 2012: vervolgnotitie MinFin Belastingplicht overheidsbedrijven Activiteiten van de overheid die in de private sector tot vpb-heffing zouden leiden, moeten vpb-plichtig worden Level playing-field Indirecte ondernemingsvariant -> verplicht uitzakken van vpb-activiteiten in NV of BV Consultatieronde MinFin o.a. gemeente Den Haag 2013: EC -> het duurt te lang -> dienstige maatregelen nemen Stas Fin -> aankondiging -> invoering vpb-plicht per 1 januari 2016
1996 2012/13 2014 2015 2016/17 2014 (april): consultatiefase concept-wetsvoorstel Prinsjesdag 2014: Definitieve tekst wetsvoorstel bekend Technische briefing MinFin voor VNG, IPO en UvW: raamafspraken Behandelschema Tweede Kamer: nota nav het verslag wetgevingsoverleg (15 december) december 2014 aangenomen in de Tweede kamer Amendement Dijkgraaf: vrijstelling voor dvo-overheidstaken
1996 2012/13 2014 2015 2016/17 10 februari 2015 behandeling in de Eerste Kamer; verslag: 24 februari 2015; MvA 23 maart 2015 Wet treedt in werking Voorbereiding invoering vennootschapsbelastingplicht Implementatiejaar Openingsbalansproblematiek Organiseren aangifte doen
1996 2012/13 2014 2015 2016/17 2016: 1 e belastingjaar 2017: indienen 1 e aangifte
1996 2012/13 2014 2015 Rol VNG 2016/17 Raadplegen achterban Overleg met departement (ook kennis bieden) Bestuurlijk overleg Zelfstandig onderzoek (internationaal) Reacties richting kabinet en parlement Brief aan Stas. Fin. (mei/juli 2014) Brief aan TK (oktober 2014) Lobby TK (december 2014) Brief aan EK (januari 2015) Samenwerking koepels en Belastingdienst/MvF
En wat zijn de hoofdlijnen?
En wat zijn de hoofdlijnen? (2) Belastingplichtig: publiekrechtelijke rechtspersonen voor zover zij een onderneming drijven => belastingplicht ligt op niveau van de gemeente als geheel => indien meerdere ondernemingen => geacht tezamen één onderneming te vormen Met uitzondering van de Staat: belastingplichtig zijn de ondernemingen gedreven door ministerie Drijven van een onderneming Vrijstellingen Onderneming A Onderneming B Onderneming C
Belastingplicht voor ondernemingen Wanneer? 1. Organisatie van arbeid en kapitaal 2. Deelname economische verkeer 3. Winst streven/winst maken 4. In concurrentie -> bescheiden bestaan
Publiekrechtelijk rechtspersoon of stichting/vereniging Wel of geen belastingplicht; algemeen Beoordelen per activiteit BV of NV (volledig beheerst door of 100% in handen van publiekrechtelijk lichaam) Duurzame organisatie van arbeid en kapitaal nee ja Deelname aan economische verkeer nee ja GEEN BELASTING PLICHT Worden voordelen beoogd of structurele overschoten behaald? nee Potentiele concurrentie met andere belastingplichtigen nee ja ja Belastingplicht o.g.v. art. 2, lid 1, onderdeel g of art. 2, lid 2 Belastingplich t o.g.v. art. 4 ja Is bescheiden bestaan mogelijk? nee BELASTINGPLICHT
Stap 1: afbakenen activiteiten Ten behoeve van de ondernemingstoets Welke activiteiten genereren opbrengsten van derden? Waar zijn die activiteiten ondergebracht in de organisatie Onderste laag in het organogram, activiteiten op het laagste niveau Logische samenhang met andere activiteiten (bijv. één prijs)? Functionele indeling (IV3)? Bedrijfseconomische realiteit? Keuzes vastleggen en onderbouwen
Stap 2 organisatie van kapitaal en arbeid Criteria: omvang van de organisatie financiële risico aard van de werkzaamheden aanwezige kapitaal duur van de werkzaamheden Organisatie k+a doorgaans aanwezig Normaal vermogensbeheer organisatie k+a Vermogensetikettering: heeft de exploitatie van het vermogensbestanddeel nauwe samenhang met andere activiteiten?
Stap 3 deelname aan het economisch verkeer Ja, daar waar sprake is van een prestatie tegen een vergoeding Collectieve goederen uitgesloten Voorbeeld: ophalen huisvuil, bekostigd uit belastingheffing, niemand uit te sluiten In eigen kring
Stap 4 winst beogen/in concurrentie treden Beoordelen op winststreven (subjectief) Beoordelen op structurele overschotten (fiscaal) Hoe is fiscale winst te bepalen, zonder een fiscale administratie op te tuigen? Ten behoeve van de toetsing op ondernemerschap In concurrentie (ten koste van het debiet van een ander) Bescheiden bestaan?
Normaal vermogensbeheer
Normaal vermogensbeheer (2)
(Directe) onderneming en nu de objectvrijstellingen; schematisch BELASTINGPLICHT BELASTINGPLICHT NV/BV Interne activiteiten voor het publiekrechtelijk lichaam zelf Activiteiten verricht door een samenwerkingsverband? Activiteiten in verband met overheidstaak of publiekrechtelijke bevoegdheid Activiteiten voor dat publiekrechtelijk lichaam ja nee ja ja nee nee ja Activiteiten verricht aan participanten nee Concurrentie met andere belastingplichtigen ja ja nee Activiteit leidt niet tot belastingplicht indien zelf verricht? Nee (het leidt wel ) Ja het leidt niet Bijdrage aan kosten nee ja Vrijstelling 8e, lid 1, onderdeel a Vrijstelling 8e, lid 1, onderdeel c 8f, lid 1, onderdeel c Vrijstelling 8e, lid 1,onderdeel b 8f, lid 1, onderdeel b Vrijstelling 8f, lid1, onderdeel a (quasi-inbesteding) Geen vrijstelling
Belastingplicht en objectvrijstellingen Gemeente/ GR : belastingplichtig indien en voor zover een onderneming NV/BV : belastingplichtig vanwege rechtsvorm Objectieve vrijstelling Van rechtswege van toepassing keuzemogelijkheid om af te zien van de vrijstelling maar voor alle vrijstellingen, voor alle ondernemingen, voor 5 jaar Doel van de vrijstellingen is duidelijk, maar extra lasten
Vrijstelling interne activiteiten Interne activiteiten ten behoeve van de eigen organisatie of een privaatrechtelijk overheidslichaam van dat lichaam In beginsel niet in het economisch verkeer (in eigen kring), maar.. Zodra ook dienstverlening aan derden en sprake van winst: in beginsel voor het geheel van de activiteiten belastingplichtig Doel van de vrijstelling is om het interne deel buiten de heffing te laten IDC derde BV 100% gemeente
Amendement Dijkgraaf Activiteiten ten behoeve van een ander publiekrechtelijke rechtspersoon of een privaatrechtelijk overheidslichaam In het kader van een dienstverleningsovereenkomst Uitvoering van overheidstaken Ook onder de vrijstelling DSB (BOA) Gemeente B BV 100% gemeente
Overheidstakenvrijstelling Wettelijke taak: niet in de heffing van Vpb Overheidstaken Open norm Aansluiten bij Wet OB, wat valt onder het BTW-compensatiefonds Voorbeelden uitgifte paspoorten parkeren langs de openbare weg (nota n.a.v. verslag) Dynamische niet-limitatieve lijst VNG?
Samenwerkingsvrijstelling Doel van de vrijstelling is om gemeentelijke samenwerking niet fiscaal te frustreren. Activiteiten worden verricht voor de onmiddellijk of middellijk in het samenwerkingsverband deelnemende rechtspersonen Activiteiten niet zouden leiden tot belastingplicht indien verricht door deelnemende rechtspersonen zelf Door rechtspersonen wordt naar evenredigheid van de afname van de activiteiten bijgedragen in de kosten van het samenwerkingsverband
Samenwerkingsvrijstelling Amsterdam Rotterdam Den Haag/SZW 25% 25% Utrecht 25% 25%
Vrijstelling voor Quasi inbesteding gemeente BV 100% gemeente
Raamafspraak Ministerie, Belastingdienst en koepelorganisaties Stuurgroep Marketing Fiscale rechtszekerheid Implementatie Toezicht Sub-wg
Producten samenwerking Ontwikkeling handreiking ten behoeve van inventarisatie en implementatie Stroomschema afbakening onderneming In ontwikkeling: Lijst overheidsactiviteiten en fiscale duiding Notitie grondbedrijven en vpb Notitie GGD en vpb Notitie afval en vpb... Nog op te starten: Q&A s, good practices
Waar kunt u mee beginnen?
Waar kunt u mee beginnen? (2)
Voorbeeld
Voorbeeld: vpb-onderneming voor grondexploitaties.wat zou een goede oplossing kunnen zijn? Normaal vermogensbeheer NIEGG MVA Publieke Taak: openbare voorzieningen winstgevende Vpb onderneming Verkoop kavels Erfpachtbeheer
In beeld brengen verbonden partijen (voorbeeld Den Haag) WOM Vestia N.B. : de belastingdienst verwacht 5.000 nieuwe vpb-plichtige entiteiten!
Verbonden partijen Welke verbonden partijen kent uw gemeente? Denk ook aan de samenwerkingsverbanden Welke motieven liggen ten oorsprong van het aandeelhouderschap Zijn er andere relaties met de onderneming? (leningen etc.) Is er actieve bemoeienis met de dagelijkse gang van zaken in de onderneming? Directielid namens de gemeente? Detachering van personeel? In samenhang beoordelen, vormt het moeiende aandeelhouderschap misschien een activiteit voor de ondernemerstoets?
www.vng.nl/onderwerpenindex/belastingen/rijksbelastingen