Van student housing naar co-housing, een weloverwogen stap? 17 nov 2018
Agenda 1. Evolutie studentenpopulatie België 2. Markttrends historiek 3. Huidige trends 4. Co-housing 5. Quares uw partner 6. Quares student housing 2
Evolutie studentenpopulatie België Stabiele groei 500.000 450.000 +50% sinds 2001 2,6% groei per jaar 400.000 350.000 300.000 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 0 '01-02 '02-03 '03-04 '04-05 '05-06 '06-07 '07-08 '08-09 '09-10 '10-11 '11-12 '12-13 '13-14 '14-15 '15-16 '16-17 '17-18 VLAANDEREN BRUSSEL WALLONIË 3
Evolutie samenstelling studentenpopulatie Internationalisering studenten (in België) België - evolutie samenstelling studentenpopulatie 450.000 400.000 Belgische studenten +11,59% sinds 2010 350.000 300.000 250.000 200.000 150.000 100.000 331.409 336.152 339.540 351.227 353.957 360.532 364.840 369.811 Niet-Belgische studenten +44,74% sinds 2010 50.000 0 53.615 56.131 62.778 65.457 68.574 71.481 74.170 77.601 2010-2011 2011-2012 2012-2013 2013-2014 2014-2015 2015-2016 2016-2017 2017-2018 Buitenlandse student = kotstudent 4
Markttrends Historiek 1960-1980: Grote studentenvoorzieningen na democratisering hoger onderwijs Typologie markt: snelgroeiende studentenpopulaties grote collectieve studentenhuisvesting Soorten studentenwoningen: gecontroleerde samenlevingsvormen kotmadam -principe Markt: vrij transparant Controle: steden en universiteiten 5
Markttrends Historiek 1980-2010: Verrommeling studentenhuisvesting Typologie markt Studentenhuisvesting private markt Universiteiten beperkte budgetten Soorten studentenwoningen Lucratieve conversie van stadswoningen studentenkamers door particuliere investeerders Markt: niet-transparant Controle: gebrek aan controle door de stad en universiteiten 6
Markttrends Historiek 2010-2017 Markt institutionaliseert Typologie markt Investeringsmarkt professionaliseert snel universiteiten en steden sluiten samenwerkingsakkoorden private ontwikkelaars/investeerders. Soorten studentenwoningen Groot aanbod aan kwalitatieve studentenkamer overschot te dure/slecht onderhouden koten Meer gedeelde andere faciliteiten Markt: geleidelijk terug meer transparant Controle: verstrengde controle 7
Huidige trends Verdere institutionalisering studentenhuisvesting Regels stimuleren institutionalisering: Nood aan expertise stijgt Kwaliteitslabels Nieuwe regels voor studentenhuur Verplichte vergunning Strenger opvolgen van het opdelen van woningen Hoge belasting op tweede verblijven Steden en universiteiten zoeken samenwerking 8
Huidige trends Marktconvergentie met residentieel vastgoed Inkoop nieuwe panden tegen zelfde rendement wordt moeilijker Studentenhuisvesting blijft interessanter dan residentieel: Gem. 1,50% tot 2,00% hoger rendement in BENELUX Internationaal is er convergentie van yields studentenhuisvesting met residentieel vastgoed, maar verschillen blijven: Gem. 0,50% 0,75% 6,0% 5,0% 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% Spread residentiële vs studentenhuisvesting FR VK BE DE Bron: Kempen + eigen schatting van de Belgische markt NL Residentieel Studentenhuisvesting 9
Studentenhuisvesting Groeimarge voor Purpose-Built Student Housing Purpose-built student accomodation (PBSA): Doelgericht ontwikkelen van studentenwoningen met faciliteiten Groot marktaandeel in aangrenzende markten en is stijgend Markt in VK > West Europa België 25% op kot = 120.000 koten. Grootste spelers < 10% 10 Bron: Kempen
Co-housing De brug met residentieel vastgoed Vraag naar kleinere / gedeelde wooneenheden Co-living gebaseerd op kosten en flexibiliteit Betaalbaarheid is het eerste uitgangspunt Meer éénpersoonsgezinnen kleinere woningen Gezinsvorming > 30 j Shared living Hybride marktmodel: Co-living kan studenten- en residentiele vastgoedmarkt helpen overbruggen. Co-living en co-working gaan samen: studenten die blijven hangen 11
Co-housing Markt is nog maar weinig geconsolideerd Sleutelcomponenten voor Co-living Locatie Connectiviteit Sharing economy verlaagde nood aan grote leefruimtes of eetruimtes Co-living is veel meer op services gericht Educatie en innovatie Room to Bloom Antwerpen 12
Quares uw partner Innovation is in our name Divisie Agency we zitten als makelaars heel dicht bij wat er gebeurt op de markt en voelen nieuwe woontrends aan; Divisie Consulting We zijn de ogen op de markt Een stabiele partij die de belegger kan adviseren in zijn investering Divisie Management Shared services & facility management (is our thing) Meer diensten groter risico dat kosten ontsporen Groter rendement Excellente services tegen de beste prijs garanderen metde het rendement Quares Student housing Portfolio om op verder te bouwen. Ervaring rond nieuwe woningmarktmodellen zoals Room to Bloom, starterswoningen met services (= voorloper op Co-housing) 13
Quares uw partner Conclusie Co-Housing is: Een groeiende markt overbrugging van de student met residentieel vastgoed; Co-living heeft dezelfde basisnoden als serviced offices Quares biedt één merk voor Co-living en Co-working: Quares-label garandeert dat de kwaliteit van de diensten hoog zal zijn; Co-living laat ook toe om studenten na het afstuderen nog te behouden en verder te koppelen via Co-Working spaces 14
Quares uw partner Conclusie Beheer en management worden nog belangrijker: een goed management van de gebouwen en collectieve services zal naar de toekomst toe nog meer op rendement wegen; Nieuwe services rendabel maken nood aan schaalvergroting 15
Quares Student Housing Enkele voorbeelden
Real estate portfolio Brussels
Real estate portfolio Antwerp (1)
Real estate portfolio Antwerp (2)
www.quares.be FOLLOW US MAIL Mail naar info@quares.be PHONE Bel naar + 32 3 294 50 57 QUARES