1. Directieverklaring De bescherming van het milieu geldt als een belangrijk aandachtspunt van onze organisatie. Wij beschouwen dit dan ook als een onlosmakelijk onderdeel van ons bedrijfsproces. Het doel van het milieubeleid binnen Kannegieter is de bedrijfsvoering zodanig te organiseren dat het milieu zo min mogelijk schade wordt toegebracht. Uit dit doel heeft Kannegieter de volgende uitgangspunten geformuleerd: Kannegieter voldoet aan milieuwet- en regelgeving; Op de vestigingen van Kannegieter worden schadelijke emissies zo veel mogelijk beperkt of voorkomen; Kannegieter zet zich in voor het voorkomen van vervuiling, een efficiënt gebruik van energie en grondstoffen en het op verantwoorde wijze verwijderen van afval en restmaterialen; Kannegieter streeft ernaar de kennis van milieuzorg onder de medewerkers te vergroten zodat dit leidt naar een maatschappelijk verantwoorde visie op milieubehoud en tot milieubewust handelen bij het vervullen van hun taken; Klanten en toeleveranciers van Kannegieter zullen waar mogelijk actief bij de uitvoering van het milieubeleid betrokken worden. De milieuzorg wordt periodiek als aandachtspunt besproken. Er wordt steeds gekeken op welke punten het milieubeleid van Kannegieter dient te worden herzien of te worden aangepast, om waar nodig onze milieuprestaties te verbeteren. Als leidraad zal het handboek van de CO 2 -prestatieladder worden gehanteerd. Dit document beschrijft de voetafdruk die wij in 2011 op onze aarde achterlieten. Amersfoort, april 2012 Jan Verbeek, directeur Kannegieter 2012 - Jaargang 2, Nr. 1-20 april 2012 - Ref.Nr.: 12.A0432
Inhoudsopgave 1. Directieverklaring 1 2. Organisatie 3 Rapporterende organisatie Verantwoordelijk persoon Organisatiegrenzen ISO 14064-verklaring Verificatieverklaring 3. Carbon Footprint Analyse 4 Grondslag van de analyse 4. Meetresultaten en toelichting 5 Gerapporteerde periode Scope 1: Directe CO 2 -emissie Verklaring van weggelaten CO 2 -bronnen of putten CO 2 -emissie van verbranding biomassa Scope 2: Indirecte CO 2 -emissie Invloed van meetonnauwkeurigheden en onzekerheden Scope 3: Indirecte overige CO 2 -emissie CO 2 -compensatie 5. Voortgang ten opzichte van referentiejaar 7 Historisch basisjaar Aanpassingen aan historisch jaar Normalisering meetresultaten 6. Berekeningsmodellen 8 Kwantificeringsmethodes Verklaring voor veranderingen in de kwantificeringsmethodes 7. Annex 1: CO 2 -emissie 2011 scope 1 en 2 9 2
2. Organisatie RAPPORTERENDE ORGANISATIE Kannegieter Beheer is statutair gevestigd te Huizen en is sinds sinds maart 1968 actief in het leveren van oplossingen op het gebied van ICT-infrastructuren en het opleiden van klanten door een compleet programma via Kannegieter College. Met haar slogan delivering ICT, sharing knowledge bedient Kannegieter klanten in de zakelijke dienstverlening, banken & verzekeringen, onderwijs, overheid, industrie en zorg. Kannegieter Elektronica B.V. is de Nederlandse vestiging van Kannegieter Beheer B.V. en gevestigd in Amersfoort. Naast de Nederlandse vestiging heeft Kannegieter Beheer B.V. een Belgische vestiging, t.w. Kannegieter Elektronica N.V., gevestigd in Vilvoorde. Kannegieter Beheer en haar dochterbedrijven hebben momenteel 47 medewerkers, 41 medewerkers zijn werkzaam vanuit de vestiging Astronautweg 28 in Amersfoort en 6 medewerkers werken vanuit de vesting J. Monnetlaan 1 te Vilvoorde. VERANTWOORDELIJK PERSOON De statutair verantwoordelijk persoon voor de rapporterende organisatie is de heer J.M. Verbeek, bestuurder bij Kannegieter Elektronica B.V. en Kannegieter Elektronica N.V. ORGANISATIEGRENZEN De organisatiegrenzen van Kannegieter Beheer B.V. zijn in het kader van het CO 2 (kooldioxide)-bewustzijn bepaald volgens het principe van de operationele invloedsfeer van het te certificeren bedrijf. Binnen het Greenhouse Gas (GHG) Protocol wordt dit omschreven als organisational boundary en operational boundary. In de praktijk betekent dat waar activiteiten door Kannegieter Beheer B.V. of haar dochterbedrijven worden uitgevoerd, de verantwoording voor de CO 2 - productie wordt genomen: de sturing ligt duidelijk bij de eigen organisatie. De onderbouwing voor de boundary staat vermeld in het boundary rapport 2011 (Doc.nr 12.A0431). De boundary wordt gelegd op: Kannegieter Beheer B.V. Kannegieter Elektronica B.V. Kannegieter Elektronica N.V. ISO 14064-VERKLARING Hierbij verklaart Kannegieter Beheer B.V. dat deze rapportage voor het CO 2 -bewust certificaat is opgesteld in overeenstemming met de richtlijnen in NEN-ISO 14064, versie maart 2006. VERIFICATIEVERKLARING Hierbij verklaart Kannegieter Beheer B.V. dat deze rapportage nog niet is geverifieerd, maar op verzoek van belanghebbenden kan worden geverifieerd door erkende instanties en verklaart verder dat: de inventarisatie is opgezet conform de eisen en wensen vanuit de ISO 14064-1, het GHG-Protocol, het CO 2 -Prestatieladderhandboek versie 2.0; genoemde CO 2 -inventaris materiële onjuistheden kent, afbreukdoende aan de materialiteitseis van 5%. 3
3. Carbon Footprint Analyse GRONDSLAG VAN DE ANALYSE Op basis van de vastgestelde operationele grenzen ( boundaries ) zijn de CO 2 -emissies en -absorpties door de activiteiten van de organisatie geïdentificeerd. Bij de identificatie van emissies wordt, conform het Greenhouse Gas (GHG) Protocol, onderscheid gemaakt tussen drie bronnen van emissie (bekend als scopes ), in twee categorieën: directe emissies en indirecte emissies. Scope 1 omvat de directe emissies die onder het beheer vallen van en worden gecontroleerd door de organisatie. Voorbeelden hiervan zijn de verbranding van brandstoffen in vaste machines, het zakelijk vervoer in voertuigen die eigendom zijn van de rapporterende organisatie en de emissies van koelapparatuur en klimaatinstallaties. Scope 2 omvat de indirecte emissies door opwekking van gekochte elektriciteit, stoom of warmte. Scope 3 omvat de andere indirecte emissies van bronnen als woon-werkverkeer, productie van aangekochte materialen en uitbestede werkzaamheden zoals goederenvervoer. Deze Carbon Footprint Analyse omvat de CO 2 -emissie (één van de zes broeikasgassen) van Kannegieter Beheer B.V., betreffende scope 1 en 2 van de eerste helft van 2011. De CO 2 -emissie is geanalyseerd in overeenstemming met de CO 2 -prestatieladder, handboek versie 2.0, juni 2011. 4
4. Meetresultaten en toelichting GERAPPORTEERDE PERIODE Kannegieter Beheer B.V. rapporteert synchroon aan haar boekjaar over haar voetafdruk. Het boekjaar voor Kannegieter Beheer B.V. loopt van 1 januari tot en met 31 december. De gerapporteerde periode is het kalenderjaar 2011. SCOPE 1: DIRECTE CO 2 -EMISSIE De directe emissie van CO 2 is gemeten en berekend als 217,7 ton CO 2. Stationaire verbrandingsapparatuur De 105,4 ton CO 2 -emissie in onderstaande afbeelding wordt veroorzaakt door het gebruik van brandstoffen in stationaire verbrandingsapparatuur. Dit verbruik, 48,4% van de directe CO 2 -emissie wordt veroorzaakt door het verbruik van aardgas voor het verwarmen van kantoren en magazijn. Lekkage van koelgassen In 2011 zijn conform de opgave van de leveranciers geen koudemiddelen verbruikt voor de klimaatsystemen. Brandstofgebruik eigen wagenpark Het wagenpark van Kannegieter Beheer B.V. bestaat uit 31 personenauto s en 1 transporter. Met dit wagenpark is in 2011 42.413 liter brandstof getankt, 10.547 liter benzine en 31.838 liter diesel. Het brandstofverbruik veroorzaakte in 2011 tezamen een CO 2 -emissie van 112,3 ton CO 2 ; 51,6% van de directe CO 2 -emissie. Verklaring van weggelaten CO 2 -bronnen of putten Alle geïdentificeerde bronnen en putten van CO 2 zijn verantwoord in de rapportage. Binding van CO 2 vindt niet plaats, waardoor geen sprake is van putten. CO 2 -emissie van verbranding biomassa De verbranding van biomassa heeft binnen Kannegieter Beheer B.V. niet plaatsgevonden. SCOPE 2: INDIRECTE CO 2 -EMISSIE De indirecte emissie van CO 2 is gemeten en berekend als 127,9 ton CO 2. Gassen Kannegieter veroorzaakt geen CO 2 -emissie veroorzaakt door het gebruik van gassen of vloeibare brandstoffen in productieprocessen. Privéauto s voor zakelijk verkeer Een deel van de medewerkers van Kannegieter heeft voor zakelijke doeleinden gebruik gemaakt van de privé-auto en de gereden kilometers gedeclareerd. Daarnaast zijn enkele taxiritten gedeclareerd. In totaal zijn in 2011 binnen de organisatie 1.396 kilometers gedeclareerd, goed voor 0,3 ton CO 2 (0,2%) van de indirecte emissie. 5
Vliegreizen voor zakelijke doeleinden Bij Kannegieter hebben in 2011 vijf vliegreizen voor zakelijke doeleinden plaatsgevonden. Daarvan waren 75% van de vliegreizen vluchten tot 700 km, 25% betrof middellange afstandsvluchten (700-2.500 km). In totaal veroorzaakten de vliegreizen 4,6 ton CO 2, 3,6% van de indirecte emissie. Scope 1 De meetgegevens van het gebruik van aardgas voor stationaire verbrandingsapparatuur zijn afkomstig van aflevergegevens van de betreffende gasleveranciers in Nederland en België. De meetgegevens van het eigen wagenpark zijn door de brandstofleveranciers aangeleverd aan de ondernemingen die de brandstofpassen, die gekoppeld zijn aan de voertuigen, beheren. Voor de transporter is het verbruik bepaald op basis van de brandstofnota s bij declaraties van medewerkers. Het brandstofverbruik van de voertuigen in België is bepaald op basis van declaraties, waarbij alleen het bedrag is geregistreerd. Voor omrekening naar het aantal liters is gebruik gemaakt van de gemiddelde dieselprijs in België in 2011. Omdat de kilometerregistratie minder nauwkeurig is (niet elke werknemer houdt zorgvuldig de gereden kilometers bij door het invoeren van de kilometerstand bij het tanken), is gekozen om de CO 2 -emissie op basis van de brandstofgegevens te bepalen. Scope 2 De meetgegevens van het elektriciteitsverbruik zijn verzameld van facturen en meteropnames, die op basis van meterstanden van elektriciteitsmeters zijn samengesteld. Deze worden voldoende betrouwbaar geacht. INVLOED VAN MEETONNAUWKEURIGHEDEN EN ONZEKERHEDEN BINNEN SCOPE 1 EN 2 Uit het voorgaande blijkt dat het overgrote deel van de CO 2 -emissie wordt veroorzaakt door het wagenpark (112,3 ton CO 2 ) en het elektriciteitsverbruik (123,0 ton CO 2 ). Het is dan ook van belang om deze emissies nauwkeurig vast te leggen. De meetgegevens van zakelijke kilometers met privé-voertuigen zijn verzameld op basis van door werknemers gedeclareerde kilometers. Van de gedeclareerde kilometers is het brandstoftype en motorklasse van het betreffende voertuigen niet bekend. SCOPE 3: INDIRECTE OVERIGE CO 2 -EMISSIE Een volledige emissie-inventaris voor scope 3 valt momenteel nog buiten de CO 2 -inventarisatie en is daarom niet opgenomen in deze rapportage. CO-COMPENSATIE Er vindt geen compensatie plaats van CO 2 -emissies. Beschikbare middelen worden aangewend om verbetering te bewerkstelligen binnen de eigen kantoren en magazijn om hiermee de bedrijfsmiddelen optimaal te laten presteren in het kader van de CO 2 -emissie. 6
5. Voortgang ten opzichte van referentiejaar HISTORISCH BASISJAAR Deze rapportage is de tweede meting die door Kannegieter Beheer B.V. is uitgevoerd in het kader van de ISO 14064-norm, over het kalenderjaar 2011. Het jaar 2010 geldt als referentiejaar op basis waarvan de toe- of afname van de CO 2 -emissie wordt vastgesteld. AANPASSINGEN AAN HISTORISCH JAAR Er is geen sprake van aanpassingen aan het historisch jaar. NORMALISERING MEETRESULTATEN De omvang van de CO 2 -emissie heeft een duidelijke correlatie met de omvang van de activiteiten die door Kannegieter Beheer B.V. zijn ontplooid. Ten behoeve van vergelijking van de emissie in het referentiejaar en die tijdens de gerapporteerde periode, is daarom een maatstaf bepaald op basis waarvan de meetresultaten kunnen worden genormaliseerd. Binnen scope 1 is de emissie per duizend euro in 2011 met bijna 7% gedaald ten opzichte van 2010. Ook binnen scope 2 is de emissie per duizend euro met 6% gedaald. De CO 2 -emissie in absolute zin is scope 1 gedaald met 10,5%. De daling wordt vooral veroorzaakt door een lager brandstofverbruik van het wagenpark, terwijl het wagenpark met één auto is uitgebreid. Het gasverbruik van stationaire verbrandingsapparatuur is licht gestegen. De CO 2 -emissie in absolute zin in scope 2 is in 2011 met 9,4% gedaald ten opzichte van 2010. Door verscherpte focus is een daling bereikt op alle onderdelen in scope 2. Het elektriciteitsverbruik is gedaald met bijna 5%, het aantal gedeclareerde kilometers met privéauto s is sterk verminderd en de uitstoot als gevolg van het aantal vliegbewegingen is gehalveerd. Voor Kannegieter Beheer B.V is de omvang van bedrijfsactiviteiten te meten aan de hand van omzet per duizend euro. Op basis van de omzet per rapportageperiode zullen de gerapporteerde meetresultaten worden genormaliseerd. In het referentiejaar 2011 bedroeg de omzet voor Kannegieter Beheer B.V bijna 20 miljoen euro. In onderstaande tabellen is de totale CO 2 -emissie van scope 1 en scope 2 per duizend euro weergegeven. Ten opzichte van 2010 is de omzet licht gedaald met 3,7%. FACTOR 2010 2011 Omzet 19.958 19.922 x 1000,- Scope 1 FACTOR 2010 2011 Omzet 19.958 19.221,9 Kg CO 2 Scope 1 243.207 217.689 Kg CO 2 -uitstoot per 1000,- 12,2 11,3 Scope 2 FACTOR 2010 2011 Omzet 19.958 19.221,88 Kg CO 2 Scope 2 141.290 127.941 Kg CO 2 -uitstoot per 1000,- 7,1 6,7 7
6. Berekeningsmodellen KWANTIFICERINGSMETHODES De kwantificering van grondstoffen naar CO 2 - emissiewaarden is telkens gedaan door geregistreerde volume-eenheden van de gebruikte stoffen te benutten. De omrekening van volume naar emissiewaarden is eenduidig en geeft de meest betrouwbare vergelijking. In die situaties waar geen volume-eenheden van brandstof beschikbaar waren, is gebruikgemaakt van de meest betrouwbare informatie die beschikbaar was. In het geval van voertuigkilometers is gebruik gemaakt van gemiddelde kilometrages in de betreffende klasse van de voertuigen en/of gemiddelde brandstofprijzen. Het elektriciteitsgebruik is genomen aan de hand van geijkte meters en/of aan de hand van de facturen van het energiebedrijf. Door de geldende wetgeving is dit de meest betrouwbare informatiebron die beschikbaar is. VERKLARING VOOR VERANDERINGEN IN DE KWANTIFICERINGSMETHODES De meting over 2011 betreft een tweede meting in het kader van de ISO 14064-norm. Er is geen sprake van aanpassingen ten opzichte van het historisch jaar 2010. 8
7. Annex 1: CO 2 -emissie 2011 scope 1 en 2 CO 2 -EMISSIEFACTOR 1 2011 hoeveelheid eenheid hoeveelheid eenheid CO 2 -emissie (ton) Scope 1: directe emissie 217,7 Brandstoffen 105,4 - Aardgas 1.825 g CO 2 / Nm 3 57.753 Nm 3 105,4 Airco en koelingapparatuur - - Koudemiddel - R407c 1.775 kg CO 2 / kg - kg - Gebruik eigen wagenpark 112,3 - Benzine 2.780 g CO 2 / liter 10.574 liter 29,4 - Diesel 3.135 g CO 2 / liter 31.838 liter 82,9 - LPG 1.860 g CO 2 / liter - liter - CO 2 -EMISSIEFACTOR 1 2011 hoeveelheid eenheid hoeveelheid eenheid CO 2 -emissie (ton) Scope 2: indirecte emissie 127,9 Electriciteitsgebruik 123,0 - Grijze stroom: 2010 en later 455 g CO 2 / kwh 270.385 kwh 123,0 Privé-auto s voor zakelijk gebruik 0,3 - Personenauto, brandstoftype niet bekend 210 g CO 2 / voertuigkm. 1.396 voertuigkm. 0,3 Zakelijk vliegen 4,6 - Afstand < 700 km 270 g CO 2 / reizigerskm. 13.752 reizigerskm. 3,7 - Afstand < 700-2.500 km 200 g CO 2 / reizigerskm. 4.548 reizigerskm. 0,9 - Afstand > 2.500 km 135 g CO 2 / reizigerskm. - reizigerskm. - 1 Bron: CO 2-Prestatieladder, Handboek 2.0 bijlage C Conversiefactoren, geldig m.i.v. 1 juli 2011 SCOPE 1 Ton CO 2 Stationaire verbrandingsapparatuur 105,4 48,4% Airco en koelingapparatuur - 0,0% Eigen wagenpark 112,3 51,6% SCOPE 2 Ton CO 2 Electriciteitsgebruik 123,0 96,2% Privé-auto s voro zakelijk verkeer 0,3 0,2% Zakelijk vliegen 4,6 3,6% 9