Knorhaan 58 Nieuwsbrief Strandwerkgroep KNNV Regio Alkmaar-Den Helder Inhoud Verslag excursie Huisduinen, 9 november 207 Verslag excursie Zandmotor, 0 december 207 Verslag excursie Wijk aan Zee (Noordpier), 4 januari 208 Verslag excursie woensdaggroep strand Petten, 8 november 207 Eikapsels in 207 Wilbert Kerkhof Strandvondsten Gejutte berichten Coördinator: Henk Witte, tel. 072-589570. e-mail: witte43@gmail.com Foto's voor zover niet bij het artikel vermeld: Linda Keesman, Julius v.d. Broek, Wilbert Kerkhof, Herman Walvis en Henk Witte. Excursieprogramma Tenzij anders vermeld: aanmelden bij Henk Witte witte43@gmail.com en verzamelen bij station Alkmaar-Noord, ingang oostzijde. Zondag 8 Petten, 2.30 4.30 uur. Verzamelen bij strandpaviljoen Zee en Zo. Aanmelden niet nodig. Zondag 8 maart 208 Strand Tweede Maasvlakte, 0.00 3.00 uur. Vertrek Alkmaar 8.30 uur. Zondag 5 april 208 Bergen aan Zee (Noord), 2.00 4.00 uur. Verzamelen bij noordelijke strandopgang. Aanmelden niet nodig. Zondag 20 mei 208 IJmuiden, Zuidpier, 5.00 7.00 uur. Vertrek Alkmaar 4.00 uur. Zondag 7 juni 208 Zandmotor (strandopgang Monster Molenweg),.00 5.00 uur. Vertrek Alkmaar 9.30 uur.
Verslag excursie Huisduinen, 9 november 207 Tijd: 2.30 tot 4.30 uur Aantal deelnemers: 5 Weersomstandigheden: NW4 (met windstoten en regen), 7º C Vanwege het relatief hoge water zijn we direct in zuidelijke richting doorgelopen naar het bredere strand. Hier troffen we weer fragmenten aan van de bonte mantel. Sinds de laatste zandsuppletie hadden we die bij Huisduinen niet meer gezien. De hogere rug tegen het duin leek een restant van de voorlaatste suppletie. Een tere schelp die bij het oppakken direct in stukken brak bleek bij thuiskomst een dichtgestreepte artemisschelp te zijn. Normaliter zijn dit stevige schelpen. Van de grijze tapijtschelp vonden we twee fragmenten. Naast de rechtsgestreepte platschelp was ook de tere platschelp en de kleine zwaardschede hier vrij algemeen. Bijzonder was de vondst van twee prismatische dunschalen. Het kleine beetje gruis leverde nog twee kleine platschelpen en twee fragmenten van de papierschelp op. De eikapselbrigade had ook succes: x hondshaai, 4x stekelrog, en 2x gevlekte rog. Groenwieren Darmwier (Ulva spec.). Algemeen op strekdammen. Bruinwieren Riemwier (Himanthalia elongata). x stukje. Knotswier (Ascophyllum nodosum). Algemeen. Blaaswier (Fucus vesiculosus). Zeer algemeen. Roodwieren Purperwier (Porphyra purpurea). Algemeen op strekdammen. Ribkwallen Zeedruif (Pleurobranchia pileus). Algemeen. Amerikaanse ribkwal (Mnemiopsis leidyi). Algemeen. Ringwormen borstelwormen Schelpkokerworm (Lanice conchilega). x Geleedpotigen kreeftachtigen Gewone strandkrab (Carcinus maenas). Fragmenten algemeen. Gewone zwemkrab (Liocarcinus holsatus). Enkele fragmenten. 2
Weekdieren buikpotigen Ruwe alikruik-complex (Littorina saxatilis s.l.). Algemeen tussen stenen onderaan de dijk. Grote tepelhoren (Euspira catena). x fragment. Glanzende tepelhoren (Euspira nitida). x Wulk (Buccinum undatum). x gaaf, x fragment. tweekleppigen Gewone mossel (Mytilus edulis). Zeer algemeen, ook doubletten. Bonte mantel (Mimachlamys varia). Fragmenten niet zeldzaam. Gewone oester (Ostrea edulis). x fragment. dichtgestreepte artemisschelp Gewone kokkel (Cerastoderma edule). Zeer algemeen, x doublet. Brakwaterkokkel (Cerastoderma glaucum). Vrij algemeen. Noorse hartschelp (Laevicardium crassum). Enkele fragmenten, x juveniel. Halfgeknotte strandschelp (Spisula subtruncata). Zeer algemeen. Ovale strandschelp (Spisula elliptica). Zeer algemeen. Stevige strandschelp (Spisula solida). Algemeen. Grote strandschelp (Mactra stultorum). 2x fragment. Gewone otterschelp (Lutraria lutraria). Fragmenten algemeen. Amerikaanse zwaardschede (Ensis leei). Algemeen. Kleine zwaardschede (Ensis ensis). Vrij algemeen. Tere platschelp (Macomangulus tenuis). Vrij algemeen. Rechtsgestreepte platschelp (Fabulina fabula). Vrij algemeen. Kleine platschelp (Moerella pygmaea). 2x Nonnetje (Macoma balthica). Algemeen. Zaagje (Donax vittatus). Algemeen. Prismatische dunschaal (Abra prismatica). 2x Gewone Venusschelp (Chamelea striatula). Algemeen. Grijze tapijtschelp (Polititapes senescens). 2x fragment. Dichtgestreepte artemisschelp (Dosinia lupinus lincta). x Witte boormossel (Barnea candida). x fragment. Ruwe boormossel (Zirfaea crispata). 2x fragment. Papierschelp (Thracia phaseolina). 2x fragment koppotigen Gewone zeekat (Sepia officinalis). Rugschilden vrij algemeen. 3
Stekelhuidigen Zeeklit (Echinicardium cordatum). Enkele fragmenten. Vissen (eikapsels) Hondshaai (Scyliorhinus canicula). x Stekelrog (Raja clavata). 4x Gevlekte rog (Raja montagui). 4x Verslag excursie Zandmotor, 0 december 207 Vanwege de zeer slechte weersvoorspelling moest de excursie helaas worden afgelast. Verslag excursie Wijk aan Zee (Noordpier), 4 januari 208 Tijd: 9.00 tot.00 uur Aantal deelnemers: 0 Weersomstandigheden: ZO3, 3º C Aan het strand was gelukkig niet meer te zien dat er de dag ervoor ruim 4000 mountainbikers overheen gedenderd waren. Door het extra lage water zagen we op de pier honderden paardenanemonen en een aantal soorten wieren waaronder kernwier dat we niet eerder hadden herkend. Van maar liefst 9 krabbensoorten werden schilden gevonden: noordzeekrab vrij algemeen, gewone strandkrab enkele, gewone zwemkrab niet algemeen, fluwelen zwemkrab ca. 0, gewimperde zwemkrab, grijze zwemkrab >0, breedpootkrab enkele, helmkrab en erwtenkrabbetje. Op plastic substraat zaten 2 grote eendenmossels vastgehecht. De hydroidpoliepen gorgelpijp en pennenschaft waren aanwezig. We vonden enkele kolonies van het paars vogelkopmosdiertje en van de grijze zeevinger, eveneens een mosdiertje. Eikapsels lagen er van de hondshaai (0x), stekelrog (7x) en gevlekte rog (x). Verder een gaaf kaakje van de wijting (determinatie Kees Camphuysen en Mardik Leopold). Tenslotte een greep uit de weekdieren: 2x gewone schaalhoren (levend), 9x vliezig drijfhorentje, 6x gewone wenteltrap, x witte wenteltrap, x gekielde cirkelslak, x kleine fuikhoren, 2x stomp traliehorentje, 5x mosselslurpertje, 2x oubliehoren, x zoetwaterneriet, x fragment wijde mantel, enkele exx. schilferige dekschelp, 2x noorse hartschelp, x kleine zwaardschede, 3x kleine platschelp, vrij algemeen gewone tapijtschelp (ook juveniel en doubletten) x grijze tapijtschelp en x noordse rotsboorder. Er lagen veel veenbrokken met gaten, sommigen hiervan met Amerikaanse boormossel (met vleesresten), witte boormossel (met vleesresten) en ruwe boormossel. 4
Bruinwieren Riemwier (Himanthalia elongata). Een stukje. Knotswier (Ascophyllum nodosum). Algemeen. Blaaswier (Fucus vesiculosus). Algemeen. Kleine zee-eik (Fucus spiralis). Algemeen levend op pier. Roodwieren Purperwier (Porphyra purpurea). Levend op pier. Kernwier (Mastocarpus stellatus). Algemeen levend op pier. Neteldieren Kernwier bloemdieren Paardenanemoon (Actinia equina). Honderden levend op pier. hydroidpoliepen Zeerasp (Hydractinia echinata). Algemeen op wulk en gewone tepelhoren. Gorgelpijp (Tubularia larynx). Aanwezig Penneschaft (Tubularia indivisa). Aanwezig Lange zeedraad (Obelia longissima). Algemeen. Ribkwallen Amerikaanse ribkwal (Mnemiopsis leidyi). x Ringwormen borstelwormen Schelpkokerworm (Lanice conchilega). Zeer algemeen. Goudkammetje (Lagis koreni). 7x fragment. Driekantige kalkkokerworm (Pomatoceros triqueter). Op plastic substraat. Geleedpotigen kreeftachtigen Grote eendenmossel (Lepas anatifera). 2x op plastic substraat. Noordzeekrab (Cancer pagurus). Fragmenten vrij algemeen. Gewone strandkrab (Carcinus maenas). Enkele schilden en poten. Gewone zwemkrab (Liocarcinus holsatus). Schilden niet algemeen. Fluwelen zwemkrab (Necora puber). ca 0 schilden. Gewimperde zwemkrab (Liocarcinus arcuatus). x schild. 5
Grijze zwemkrab (Liocarcinis vernalis). Meer dan 0 schilden. Helmkrab (Corystes cassivelaunus). x schild. Erwtenkrabbetje (Pinnotheres pisum). x schild (mannetje). Breedpootkrab (Portumnus latipes). Enkele schilden. Kleine heremietkreeft (Diogenes pugilator). x in gevlochten fuikhoren. Weekdieren buikpotigen Gewone schaalhoren (Patella vulgata). 2x levend op pier. Gewone alikruik (Littorina littorea). Vrij algemeen. Ruwe alikruik-complex (Littorina saxatilis s.l.). Vrij algemeen. Brakwateralikruik ( Littorina saxatilis tenebrosa). 24x Wadslakje (Peringia ulvae). Veel. Vliezig drijfhorentje (Rissoa membranacea). 9x Gewone wenteltrap (Epitonium clathrus). wenteltrapje 6x Witte wenteltrap (Epitonium clathratulum). 2x Gekielde cirkelslak (Tornus subcarinatus). x Grote tepelhoren (Euspira catena). Algemeen. Glanzende tepelhoren (Euspira nitida). Zeer algemeen, x met operculum. Muiltje (Crepidula fornicata). Enkele. Wulk (Buccinum undatum). Algemeen, 4x juveniel. Gevlochten fuikhoren (Nassarius reticulatus). Algemeen, 3x juveniel, 6x eikapsel. Grof geribde fuikhoren (Nassarius nitidus). Enkele. Kleine fuikhoren (Nassarius pygmaeus). x Stomp traliehorentje (Chrysallida sarsi). 2x Mosselslurpertje (Odostomia scalaris). 5x Oubliehoren (Retusa obtusa). 2x Zoetwaterneriet (Theodoxis fluviatilis). x tweekleppigen Gewone mossel (Mytilus edulis). Algemeen, ook levend en doubletten. Wijde mantel (Aequipecten opercularis). x fragment. Schilferige dekschelp (Heteranomia squamula). Enkele op plastic substraat. Gewone oester (Ostrea edulis). Vrij algemeen. Japanse oester (Crassostrea gigas). Vrij algemeen, x doublet. Ovaal zeeklitschelpje (Tellimya ferruginosa). Vrij algemeen in gruis. Tweetandschelpje (Kurtiella bidentata). Veel in gruis, ook doubletten. muiltjes op grote tepelhoren Gewone kokkel (Cerastoderma edule). 6
Zeer algemeen. Brakwaterkokkel (Cerastoderma glaucum). Aanwezig. Noorse hartschelp (Laevicardium crassum). 2x Halfgeknotte strandschelp (Spisula subtruncata). Zeer algemeen, ook veel doubletten. Ovale strandschelp (Spisula elliptica). Algemeen. Grote strandschelp (Mactra stultorum). Algemeen. Gewone otterschelp (Lutraria lutraria). Algemeen, ook doubletten. Amerikaanse zwaardschede (Ensis leei). Algemeen, ook doubletten. Kleine zwaardschede (Ensis ensis). x Tere platschelp (Macomangulus tenuis). x doublet. Rechtsgestreepte platschelp (Fabulina fabula). Vrij algemeen, ook doubletten (2x juveniel). Kleine platschelp (Moerella pygmaea). 3x Nonnetje (Macoma balthica). Vrij algemeen, ook doubletten. Zaagje (Donax vittatus). Vrij algemeen, ook doubletten (x juveniel). kaakje van wijting Platte slijkgaper (Scrobicularia plana). Enkele. Witte dunschaal (Abra alba). Vrij algemeen, ook doubletten. Gewone Venusschelp (Chamelea striatula). Niet algemeen, 2x doublet. Gewone tapijtschelp (Venerupis corrugata). Vrij algemeen, ook juveniel en doubletten Grijze tapijtschelp (Polititapes senescens). x Strandgaper (Mya arenaria). Enkele, 5x juveniel doublet. Afgeknotte gaper (Mya truncata). Enkele. Noordse rotsboorder (Hiatella arctica). x Amerikaanse boormossel (Petricolaria pholadiformis). Vrij algemeen, ook met vleesresten in veen. Witte boormossel (Barnea candida). Vrij algemeen, ook met vleesresten in brokken veen. Ruwe boormossel (Zirfaea crispata). Vrij algemeen, ook in brokken veen. koppotigen Gewone zeekat (Sepia officinalis). Enkele rugschilden. Mosdiertjes Paars vogelkopmosdiertje (Bugula neritina). Enkele kolonies. Grijze zeevinger (Alcyonidium condylocinereum). Enkele kolonies. Stekelhuidigen Zeeklit (Echinicardium cordatum). Fragmenten vrij algemeen. Zeeboontje (Echinocyamus pusillus). Algemeen. 7
Vissen Hondshaai (Scyliorhinus canicula). 0 eikapsels. Stekelrog (Raja clavata). 7 eikapsels. Gevlekte rog (Raja montagui). eikapsel. Wijting (Merlangius merlangus). Een gaaf kaakje. Determinatie: Kees Camphuysen en Mardik Leopold. Verslag excursie woensdaggroep KNNV afd. Alkmaar-Den Helder, strand Petten, 8 november 207 Een leuke vondst was die van een slibanemoon. Er lagen veel schelpen op het strand maar de soortenrijkdom was niet overweldigend. We hebben bij voorbeeld geen enkel horentje gevonden. De meest bijzondere soorten waren de grote zwaardschede (x fragment) en de geruite tapijtschelp (x groot fragment). Op internet kwam ik een foto tegen van gaatjes op het strand zoals we die hebben gezien. Er stond bij dat die gaatjes zijn gemaakt door strandvlooien. Henk Witte Groenwieren Darmwier (Ulva spec.). Enkele plukjes. Bruinwieren Riemwier (Himanthalia elongata). Enkele stukken. Knotswier (Ascophyllum nodosum). Algemeen. Blaaswier (Fucus vesiculosus). Algemeen. Roodwieren Buiswier (Polysiphonia spec.). Op knotswier. Neteldieren bloemdieren Slibanemoon (Sagartia troglodytes). x hydroidpoliepen Lange zeedraad (Apenhaar) (Obelia longissima). Algemeen. Geknoopte zeedraad (Obelia geniculata). Enkele stukjes in de bossen apenhaar. geruite tapijtschelp Geleedpotigen kreeftachtigen Noordzeekrab (Cancer pagurus). x schild. Gewone zwemkrab (Liocarcinus holsatus). Enkele schilden. 8
Weekdieren tweekleppigen Gewone mossel (Mytilus edulis). Algemeen, ook veel doubletten. Gewone oester (Ostrea edulis). Vrij algemeen, meestal oude fragmenten. Gewone kokkel (Cerastoderma edule). Zeer algemeen. Brakwaterkokkel (Cerastoderma glaucum). Vrij algemeen. Noorse hartschelp (Laevicardium crassum). Vrij algemeen. Halfgeknotte strandschelp (Spisula subtruncata). Zeer algemeen. Ovale strandschelp (Spisula elliptica). Zeer algemeen. Stevige strandschelp (Spisula solida). eikapsel stekelrog met aangroeisel Algemeen. Gewone otterschelp (Lutraria lutraria). Fragmenten vrij algemeen. Amerikaanse zwaardschede (Ensis leei). Algemeen, ook doubletten. Grote zwaardschede (Ensis magnus). x fragment. Kleine zwaardschede (Ensis ensis). Fragmenten vrij algemeen. Zaagje (Donax vittatus). Algemeen. Gewone Venusschelp (Chamelea striatula). Algemeen. Grijze tapijtschelp (Polititapes senescens). Vrij algemeen. Geruite tapijtschelp (Ruditapes decussatus). x groot fragment. Ruwe boormossel (Zirfaea crispata). Fragmenten vrij algemeen, x compleet. Mosdiertjes Ledermosdiertje (Membranipora membranacia). Algemeen op bruinwieren. Stekelhuidigen Zeeboontje (Echinocyamus pusillus). Vrij algemeen. Vissen Stekelrog (Raja clavata). x eikapsel met aangroeisel. 9
Eikapsels in 207 Wilbert Kerkhof Ook in 207 zijn er weer veel eikapsels van haaien en roggen aangespoeld op het NoordHollandse strand. Veel van de gevonden kapsels lagen aan de voet van de zeereep of zaten zelfs halverwege de helling verstrikt in het helmgras. Hoger op dat eerste duin zullen er waarschijnlijk ook nog zijn die aan onze aandacht zijn ontsnapt. Ten opzichte van de vondsten in 204 zijn er wat veranderingen te noteren. Ten eerste is er een eikapsel van een extra soort gevonden namelijk van de golfrog Raja undulata. Verder zijn er nu de helft minder eikapsels van hondshaai gevonden en juist drie maal zoveel van de stekelrog en de gevlekte rog. Hieronder volgt een lijstje met de data en de plaatsen waar de vindplaatsen waren. datum plaats hondshaai stekelrog gevlekte rog golfrog 2- Petten 2 5- Wijk aan Zee 2 SWG 2-2 Hargen SWG 2-3 Bergen /de Kerf 6 2 W&M 26-3 Castricum/Egmond 5 23 9-4 Texel 7-4 Bergen aan Zee 9-6 Petten SWG 8-0 Hargen SWG 30-0 Julianadorp 2 4 W 9- Huisduinen 7 2 SWG -2 Petten/St Maartenszee 3 2 W 7-2 Egmond zuid 2 9 2 W&M 8-2 IJmuiden 2 6 W totaal 5 x zoeken 79 87 9 L. Keesman W&M SWG W&M 204/5 Noord Holland hondshaai stekelrog Gevlekte rog golfrog nov/dec/ja n 7 x zoeken 44 28 3 0 Bij de speurtocht in 204/ 205 werd alleen in de drie wintermaanden november, december en januari gezocht. Van 207 zijn de vondsten van het hele jaar vermeld. Hierbij valt op dat de meeste vondsten inderdaad in het winterhalfjaar gedaan worden. Dit kan echter een waarnemerseffect zijn omdat in de zomer minder vaak op het strand gezocht is. Bij de hondshaai valt de waarneming bij Bergen op 2 maart op, dit betrof een bos van 60 aan elkaar gekoppelde eikapsels en los kapseltje. Over de golfrog werd in het Zeepaard, het blad van de landelijke strandwerkgroep, vermeld dat eikapsels van die soort vroeger vaker gevonden werden, daarna een lange periode niet gevonden werden, maar tegenwoordig weer iets meer opduiken. 0
Strandvondsten Wilbert Kerkhof, 9 oktober 207, Noordpier. Correctie Knorhaan 57: Bij mijn waarnemingen in een jerrycan langs de Noordpier bij Wijk aan Zee staat foutief de schilferige dekschelp vermeld. Het is een hele kleine doorschijnende Japanse oester. Henk Witte, 3 november 207, Texel. Even rondgekeken op het Texelse strand bij paal 9 (bij Den Hoorn). Juist daar omdat er eerder dit jaar een zandsuppletie heeft plaatsgevonden. In maart 200 was de strandwerkgroep daar ook vrij kort na een suppletie. Jan Sterringa vond toen een (gewone) artemisschelp en jawel, ik zag er nu weer een. Het is helemaal niet zo n bijzondere soort bij de haven van IJmuiden, op veel schelpenpaden en, als fossiel, op de Zandmotor en nog zuidelijker oorden. Op de stranden van de Noordkop en Texel is een artemisschelp toch wel een leuke vondst. Grijze tapijtschelpen lagen er nog in redelijke aantallen maar van de geknobbelde hartschelp zag ik maar één fragment. Verder geen bijzondere soorten. Wilbert Kerkhof, 27 november 207, Bergen aan Zee. Bij Bergen aan Zee Zuid vond ik nog kapsel van een gevlekte rog en 5 van de stekelrog. Wilbert Kerkhof, december 207, Petten-St. Maartenszee. Op het strand tussen Petten en St. Maartenszee vond ik nog eens 2 keer gevlekte rog en 3 keer stekelrog. In een van de schoonmaakbakken op het strand bij St. Maartenszee vond ik een oude gele emmer waar wel een aantal schilferige dekschelpen op zaten. Deze werden vergezeld door ongeveer 50 kleine wijde mantels en 0 jonge muiltjes. Ook zaten er nog verschillende hydroidpoliepen en waarschijnlijk een kolonie mosdiertjes op. schilferige dekschelp Wilbert Kerkhof, 8 december 207, IJmuiden. Maandag was het te mooi weer om te werken dus ben ik nog maar eens naar het strandje aan het Pierewaaierspad gegaan en heb ik een stukje strand ten zuiden van de strandafgang bij La Marande gelopen. Op het strandje tussen de pieren vond ik de gebruikelijke gewone artemisschelpen, 5 marmerschelp
keer dit maal. Ook vond ik wederom twee kleppen van marmerschelpen. Deze waren groter en niet zo vers als mijn vorig doubletje aldaar. Het blijft een verrassende plek. Op het strand lagen veel wulken en grote tepelhorens tussen aangespoeld wier. Ik heb vooral weer eikapsels van haaien en roggen verzameld omdat ik daar een 207 overzichtje van wilde maken. Henk Witte, 22 december 207, Bergen aan Zee Noord. Weer eens een wandelingetje gemaakt van Bergen aan Zee (Noord) tot De Kerf. Een mooi visje op het strand, nog levend, heet volgens broer Hans zandspiering: Dit is een zandspiering Ammodytes tobianus. Hij heeft een uitstulpbare, bovenstandige bek en geen vlekken op zijn neus (anders smelt) en zo te zien is de staartvinbasis geschubt (anders een noorse zandspiering). Het is een algemene vissoort aan de Nederlandse kust en komt voor in elk zwinnetje op het strand, waar hij ingegraven zit. Ze spoelen niet erg vaak aan op het strand, omdat ze aan de ondieptes gewend zijn en ook voor kou e.d op tijd kunnen vluchten Als je ze vindt zijn ze meestal losgelaten door een vogel. Het is stapelvoedsel voor veel zeevogels. 2
Een plastic jerrycan lag te pronken met 8 vulkaantjes. Een stuk van een Pecten zag er erg wit en exotisch uit. Die zal niet kort geleden door de branding op het strand zijn geworpen. Voorlopig dus maar Pecten cf. gastronomus of P. actionus. Naast een grijze tapijtschelp zag ik met het blote oog een topless spoelhoren liggen. Dat smaakt naar meer en dus moest er een flinke hoeveelheid gruis mee. Geen nieuwe spoelhorens maar wel 2x scheefhoren, x melkwit traliedrijfhorentje, 25x vliezig drijfhorentje, x geribt gordelhorentje, x muizenkeutetje, x juveniel wenteltrapje, 2x fragment driehoekige parelmoerneut, 5x ovale zeeklitschelp, veel meer tweetandschelp, 5x fragment sabelschede, x kleine platschelp, x prismatische dunschaal en 2x fragment papierschelp. Henk Witte, 4 januari 208, IJmuiden. Een dag na de storm rondgekeken op het strand bij de Noordpier (Wijk aan Zee). Veel minder schelpen dan ik verwacht had. Bij de Zuidpier (IJmuiden) was het niet anders, met uitzondering van twee kleine plekken. Hier de voor IJmuiden gebruikelijke soorten zoals grote tepelhoorn, wulk, gevlochten fuikhoren en dergelijke. Wilbert Kerkhof, 5 januari 208, IJmuiden. Verder was er ook weer plastic met vulkaantjes en schilferige dekschelpen. vulkaantjes Wilbert Kerkhof, 8 januari 208, Noordpier. Na de zware storm van donderdag zijn Marianne en ik nog een keer bij de Noordpier geweest. De harde wind had niet veel nieuws gebracht. Wel raapten we de gebruikelijke eikapsels op. 6 Keer hondshaai, 7 stekelrog en gevlekte rog. 3
Wilbert Kerkhof, 20 januari 208, Petten. Vandaag op zaterdag 20 januari ben ik ook nog gaan kijken ten noorden van Petten. Ook hier een tamelijk schoon strand. Wel waren er 3 juttende jeeps en een bulldozer actief omdat er veel planken en balken langs de laagwaterlijn lagen. Hoog op het strand vond ik 4 eikapsels van stekelroggen en keer hondshaai. O ja, ook nog een bosje van 72 eikapsels hondshaai dat bijna ondergestoven was. Op het schelpenfront de standaard strandsoorten voor die plaats inclusief noorse hartschelpen en grijze tapijten. Linda Keesman, 25 januari 208, St. Maartenszee. Even een stukje over het strand gelopen. Zoals altijd weer een paar leuke dingen gevonden: grote verse doubletten van de otterschelp, een doublet tapijtschelp, een aantal grijze tapijtschelpen, noorse hartschelpen en een topje van een messchede. Wilbert Kerkhof, 25 janari 208, Heemskerk Egmond aan Zee. Omdat er woensdag windkracht 8 stond ben ik donderdag nog maar een keer naar het strand geweest. De wandeling tussen Heemskerk en Egmond leverde weer een zak vol eikapsels op. Stekelrog 34, hondshaai 0 en weer een gave blonde rog. 4
De teller voor 208 staat hiermee op 3 hondshaai (inclusief de bos van 72) 4 stekelrog, 5 gevlekte rog en 4 blonde rog. Bij die laatste twee is het intrigerende dat we de gevlekte in december duidelijk vaker vonden en dat de blonde door mij in 208 voor het eerst gevonden is. Dat er dan binnen een maand 4 opgeraapt worden is wel apart. Wellicht waait het volgende week weer en wordt de lijst nog langer. Wilbert Kerkhof, 28 januari 208, IJmuiden. Op de terugweg ben ik weer bij het strandje aan het Pierewaaierspad wezen kijken. Deze keer verzamelde ik 5 x gewone artemisschelp en weer 2 marmerschelpen. Die laatste begint daar ook een gewone soort te worden. Verder natuurlijk veel stevige strandschelpen en een aantal noorse hartschelpen. Na 20 minuten werd het me te koud. Bij een langer bezoek is er vast nog meer te vinden. Af marmerschelp artemisschelp Wilbert Kerkhof,, Bergen aan Zee. Vandaag scheen de zon toen ik klaar was met werken. Dus ben ik via Bergen aan Zee naar huis gefietst. Tussen de Kerf en Bergen aan Zee kon ik het niet laten toch weer wat eikapsels op te rapen. Deze keer waren het 4 x hondshaai, 36 x stekelrog, x gevlekte rog en weer x blonde rog. Die laatste zit dus duidelijk in de lift. Wilbert Kerkhof, 4, Hargen aan ZeeKerf. Zoals de aankondiging al doet vermoeden zijn Marianne en ik weer naar het strand geweest om eikapsels te verzamelen. Er zijn nog stukken kust in de provincie die nog niet onderzocht zijn en Marianne wilde ook wel eens zo n groot exemplaar van de blonde rog in haar collectie hebben. Op zondag zijn we dus maar met regenbroeken aan vanwege de frisse oostenwind van de parkeerplaats Hargen aan Zee naar de Kerf gelopen en weer terug. Het strand tussen Bergen en Hargen wordt steeds mooier. Voor de oude zeereep vind op veel plaatsen nieuwe duinvorming plaats. Het zand van verschillende suppleties begint op te stuiven in prachtige beweeglijke embryonale duintjes. Een nieuw landschap wordt geboren. 5
In die jonge zandwereld vonden we inderdaad weer eikapsels. Veel eikapsels. We verzamelden 52 x hondshaai, 3 x! blonde rog, 9 x gevlekte rog en 65 x stekelrog. Gelukkig had ik een plastic boodschappentas bij me. Van de blonde rog hebben we nu 8 eikapsels gevonden. Zondag vond Luc Knijnsberg er ook een bij Egmond zag ik op waarneming.nl Ook in Zeeland zijn er in het weekend weer 2 opgeraapt. In totaal zijn er vanaf december 207 4 ingevoerd op waarneming.nl. Op de site van Ecomare staat dat eikapsels van deze soort vroeger regelmatig aanspoelden maar dat dit nu ongeveer eikapsel in de tien jaar zou zijn. Die gedachte kan dus vanaf dit jaar overboord. Een ander leuke bijkomstigheid van de 65 stekelrog eikapsels was dat er een niet open wilde om het zand uit te spoelen. Het was wel zwaar, maar knarste niet van inwendig zand. Nadat ik voorzichtig de deksel losgeknipt had kwam het opgevouwen visje in beeld. Helaas niet levend, maar wel gaaf. Leuk genoeg om nog eens te gaan zoeken. Iemand moet het doen. 6
Wilbert Kerkhof, 8, Egmond aan Zee Bergen aan Zee. Vergeef me dat ik jullie alweer eikapsel. Maar ja er liggen nu eenmaal leuke dingen op het strand. Zoals al aangekondigd komt er nog een bergje eikapsels bij. Donderdag om 3 uur begint mijn weekend. Deze week met een tochtje van Egmond naar Bergen. Ook hier mooie embryonale duintjes voor de zeereep met veel eikapsels. De hoogtepunten waren weer 2 x blonde rog en x golfrog. Die laatste staat als erg zeldzaam te boek, maar dat gaat ook veranderen. Vorig jaar had ik hem al bij Bergen en nu dus weer bij Egmond. Wilbert Kerkhof, 9, De Hors (Texel) / Den Helder Gisteren, op vrijdag, ben ik voor de sneeuwverwachting uit naar Texel geweest. Daar was het zoeken gericht op het strand tussen de Mokbaai en de duintjes van de Hors, min of meer langs het Marsdiep. Een plek met veel stroming en hopelijk veel aanspoelsel. De oogst hier was nog leuker. Naast de standaardsoorten stekel- en gevlekte rog vond ik nu ook weer een golfrog en tot mijn verrassing een gaaf eikapsel van de sterrog. Die kende ik alleen van Ameland en Schiermonnikoog. Om half 3 ging de boot terug. Tijd genoeg om ook nog bij de vuurtoren van Den Helder vandaan langs de andere oever van het Marsdiep te zoeken. Lopend van af restaurant Nogal Wiedus vond ik hier weer 2 eikapsels van de blonde rog en 78 van hondshaai. Van die laatste 3 losse een bosje van 3, een van 22 en een van 50. Ze zijn allemaal op waarneming.nl terug te vinden. Bijgaand een overzichtje van de soorten van één dag en eentje van de sterrog van Texel. 7
Gejutte berichten Zeldzame waarneming van een Zonnevis in de Oosterschelde Eind oktober hebben sportduikers een opmerkelijke vis waargenomen in de Oosterschelde. In ondiep water zwom een jonge Zonnevis. Deze soort is in de Nederlandse zeearmen erg zeldzaam en is slechts enkele keren waargenomen in de Oosterschelde en het Grevelingenmeer. 03.2.207 Lees verder Burgerwetenschap brengt verspreiding nieuwkomer wolkrab in kaart De wolkrab werd in augustus 206 ontdekt in de Oosterschelde. Het afgelopen jaar is door vele duikers naar deze nieuwkomer gezocht. En met succes, zowel in 206 als in 207 zijn er op meerdere plaatsen in de Oosterschelde wolkrabben gezien. Deze eerste ontdekking en verdere waarnemingen zijn nu gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Marine Biodiversity Records. 04.2.207 Lees verder Wilde schelpdierbank bij Brouwersdam drie keer groter dan gedacht Onderzoek van Droomfondsproject Haringvliet heeft uitgewezen dat de nieuw gevonden schelpdierbank bij de Brouwersdam in Zeeland veel groter is dan gedacht. Het is nu ook duidelijk dat de schelpdierbank zich voortplant, want er zijn larfjes van de platte oester aangetroffen. Deze kunnen zich vestigen en uitgroeien tot nieuwe oesters. Schelpdierbanken zijn belangrijke natuurlijke kustbeschermers. 07.2.207 8 Lees verder
Zeepaardjes ook in de winterse Oosterschelde Nederlandse waarnemingen van het Kortsnuitzeepaardje zijn schaars en stammen voornamelijk uit de zomer. Recent zagen duikers echter, onder bijna winterse omstandigheden, exemplaren in de Oosterschelde. Dit is heel bijzonder en werpt nieuw licht op het verborgen leven van ons zeepaardje. 7.2.207 Lees verder Twee soorten schelpdieren spectaculair toegenomen in Nederlandse kustwateren Sinds de start van de schelpdierinventarisatie in 995 zijn er nog nooit zo veel halfgeknotte strandschelpen en mesheften in de Nederlandse kustwateren geweest. De bestanden van otterschelpen en zaagjes zijn, vergeleken met vorig jaar, ook toegenomen, terwijl het bestand aan venusschelpen iets lager is dan vorig jaar. 8.2.207 Lees verder Plastic korrels aangespoeld op Texel Afgelopen weekend spoelden op Texel grote hoeveelheden zwarte plastic korrels aan. Dit type korrels lijkt sterk op industriële plastic pellets, het halffabrikaat waaruit gebruiksproducten worden gemaakt. Maar die zijn meestal doorzichtig of melkig en niet vaak zwart, behalve in gerecycled plastic. 09.0.208 9 Lees verder
Aanval van grijze zeehond loopt soms goed af voor bruinvis Grijze zeehonden zijn een belangrijke predator van bruinvissen, zo weten we sinds enkele jaren. Dit is ondermeer gebleken uit een analyse van de wonden van gestrande bruinvissen. Uit een recente studie van bruinvissen in de Oosterschelde blijkt nu dat bruinvissen aanvallen van de grijze zeehond ook kunnen overleven. 8.0.208 Lees verder Link naar Zoekbeeld 207 7(2), nieuwsbrief Stichting Anemoon: http://www.anemoon.org/publicaties/downloads?command=core_download&entryid=979 Link naar Zoute en zilte natuur in Nederland, Living Planet Report van het Wereld Natuur Fonds: https://www.anemoon.org/desktopmodules/bring2mind/dmx/download.aspx? command=core_download&entryid=978&language=nl-nl&portalid=0&tabid=65 Plannen voor Kustzone Petten passen binnen milieukaders De gemeente Schagen heeft door ingenieursbureau Arcadis een Passende Beoordeling en een Milieueffectrapport laten maken bij het bestemmingsplan Kustzone Petten. Dat is gedaan met het oog op de milieuaspecten die een gevolg kunnen zijn van bouwplannen op het strand van Petten. Het gemeentebestuur wil in het bestemmingsplan ruimte laten voor de bouw van 3 strandpaviljoens, 5 beachhouses en 80 seizoensgebonden strandhuisjes. De paviljoens en beachhouses blijven permanent. Arcadis stelt dat de plannen niet leiden tot een overschrijding van de gereserveerde ruimte voor stikstofdepositie. Aantasting van de natuurlijke kenmerken van het Natura 2000-gebied Zwanenwater & Pettemerduinen wordt uitgesloten. Het Milieueffectrapport en de Passende Beoordeling van het bestemmingsplan Kustzone Petten is te vinden op de website van de gemeente Schagen. bron: Gemeente Schagen, 07/2/7 20