nieuwe mariene soorten in Nederland
|
|
|
- Herman de Veer
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 nieuwe mariene soorten in Nederland door: Godfried van Moorsel, ecosub met bijdragen van: Marco Faasse & Marianne Ligthart Herre Stegenga: wieren Peter van Bragt notulen Marien Biodiversiteitoverleg Naturalis auteurs in: zoutwaterforum Stichting Anemoon Het Zeepaard Themadag Werkgroep Exoten Wageningen, 13 december 2007
2 nieuwe mariene soorten in Nederland onderscheid tussen soorten uit: aangrenzend noordoost Atlantisch gebied elders: typische exoten
3 Oomycota (verwant Bruinwieren en Diatomeeën) Eurychasma dicksonii voorjaar 2007 Neeltje Jans op bruinwier Striaria attenuata sinds jaren 90 in Nederland, niet nieuw voor Europa, wel ook in Japan Stegenga (2007) Zeepaard 67 (5) Bruinwieren Myrionema sp. Sinds 2004 op Undaria pinnatifida -Wakame Pylaiella varia 26/27 april 2006 Kats & Sas van Goes op Sargassum muticum Noordelijke soort, zuidgrens Helgoland Stegenga (2007) Het Zeepaard 67 (1) 7-9
4 Roodwieren Compsothamnion thuyoides veel voorkomend in de Grevelingen en de Oosterschelde. wel inheems voor Europa maar niet eerder in Nederland gemeld. Stefano Draisma: Mar. Biodiv. overleg Nitophyllum punctatum in 2006 voor het eerst in NL, nu algemeen in Oosterschelde en Grevelingen wel al bekend van aanspoelsels. Mar. Biodiv. overleg Groenwieren Bryopsis indet. Yerseke en Wemeldinge Stefano Draisma, Mar. Biodiv. overleg
5 Compsothamnion thuyoides foto Herre Stegenga
6 Nitophyllum punctatum foto Marco Faasse
7 Porifera - Sponzen Halisarca aff. dujardini 2005 in Oosterschelde, in 2007 tot Goes en Tholen (P. van Bragt) soort van Groot Brittannie, Ierland en West Frankrijk Suberites massa 2007 Oosterschelde een tweede exemplaar bij Tholen (P. van Bragt / R. van Soest) Myxilla rosacea al bekend van de Noordzee, in 2007 in Zeeland Mar. Biodiv. Overleg (R. van Soest) Oscarella lobularis - Lobjesspons 2005 & 2006 bij Neeltje Jans, in 2007 in westen Oosterschelde (M. Faasse) soort uit Helgoland (~1987) Z. Engeland, Bretagne, Portugal, Midd. Zee Van Soest, R.W.M., M.J. de Kluijver, P.H. van Bragt, M. Faasse, R. Nijland, E.J. Beglinger, W.H. de Weerdt & N.J. de Voogd, Sponge invaders in Dutch coastal waters. J. Mar. Biol. Ass. U.K. 87:
8 Suberites massa foto Jacko Leenders
9 Oscarella lobularis foto Marco Faasse
10 Neteldieren - Hydrozoa: Anthoathecata poliepstadia Podocoryne carnea 27 mei 2007 op Fuikhoren, vergelijk Ruwe zeerasp Fuikhorensoorten (Nassarius) nemen sterk toe in de kustzone in 1920 en 1922, van de Texelstroom op een steen Rathkea octopunctata 9 september 2006 Scharendijke meduse al bekend, poliepstadium uit België en Duitsland kosmopoliet Ligthart 2007 Het Zeepaard 67 (4)
11 Podocoryne carnea foto Marco Faasse
12 Neteldieren - Zeeanemonen Anemonia viridis -Wasroos ooit al eens in het Grevelingenmeer gevonden (mogelijk uit aquarium) Yerseke 6 januari 2007 door Charlotte & Freek Titselaar Krabbenkreek 30 nov 2007 Marleen van de Giessen zoöxanthellen dus lichtafhankelijk Anthopleura ballii Yerseke 18 juni 2007 tot nu noordgrens Ierland en Sussex, zoöxanthellen dus lichtafhankelijk Ligthart & Faasse Het Zeepaard 76 (5) 146 Cereus pedunculatus - Zonneroosje Yerseke 10 feb 2007, inmiddels 10tallen exemplaren tot nu noordgrens zw Britse eilanden en Schotland Ligthart & Faasse Het Zeepaard 76 (5) 147 Sagartia elegans - Sierlijke slibanemoon al langer bekend uit de monding, maar in 2007 sterke toename Oosterschelde
13 Anemonia viridis foto Marleen van der Giesen
14 Anthopleura ballii foto Marco Faasse
15 Cereus pedunculatus foto Marco Faasse
16 Gastropoda - Slakken Gibbula umbilicalis - Genavelde tolhoren Yerseke 10 feb 2007, inmiddels 100en exemplaren in getijdenzone tot nu toe (dood?) aangespoeld. Ook in 1978 en 1979 levend bij Yerseke (De Bruyne). Atlantische soort Ligthart & Faasse Het Zeepaard 76 (5) 148 Ocenebra erinacea - Stekelhoorn Oyster drill potentiële plaagsoort Yerseke 2 juni 2007, meerdere eikapsels in het verleden ook schelpen van de stekelhoren (P. Moerdijk) in Schotland is de soort in 25 jr 50 km noordwaarts opgeschoven Ligthart & Faasse Het Zeepaard 76 (5)
17 Gibbula umbilicalis foto Marco Faasse
18 Ocenebra erinacea foto Marco Faasse
19 Bryozoa Bugula neritina Haven Burghsluis 20 april 2007, waarsch. al in 2006 aanwezig Kosmopolitische zuidelijke soort Faasse, M., Het exotische mosdiertje Bugula neritina (Linnaeus, 1758) in Nederland. Het Zeepaard 67 (6)
20 Bugula neritina foto Marco Faasse
21 Zakpijpen Clavelina lepadiformis - Gloeilampzakpijp 15 sept 2006 Zoetersbout (vage foto), daarvóór Noordzee 14 april 2007 Jachthaven Burghsluis Faasse, M Het Zeepaard 67 (5)
22 Clavelina lepadiformis foto Marco Faasse
23 Vissen Sparus auratus - Goudbrasem 2007 Waddenzee sinds 2004 in Veerse Meer
24 Sparus auratus foto Wageningen IMARES
25 nieuwe mariene soorten in Nederland onderscheid tussen soorten uit: aangrenzend noordoost Atlantisch gebied elders: typische exoten
26 Exoten marien Sponzen Celtodoryx girardae Wemeldinge 2005, door M. de Kluijver (wellicht al in 2002) 1996: Golf van Morbihan, Bretagne n. gen. n. sp. (Perez et al. 2006). Op de website van Stichting Anemoon (als Suberites massa) tot 50 cm dik en 1 m 2 opp. Al een aantal jaren bekend, maar neemt plotseling sterk toe.
27 Exoten marien Celtodoryx girardae foto Godfried van Moorsel / ecosub
28 Exoten marien Ctenophora - Ribkwallen Mnemiopsis leidyi eerste melding 2006, in 2007 lokale concentraties zit al enige jaren in Nederland, ook in Kattegat en Duitse Noordzee
29 Exoten marien Mnemiopsis leidyi foto Godfried van Moorsel / ecosub
30 Exoten marien Bryozoa - Mosdiertjes Pacificincola perforata Oosterschelde, uit Pacific De Blauwe, H., On the taxonomy and distribution of the family Pacificincolidae Liu & Liu, 1999 (Bryozoa: Cheilostomata), with the description of a new genus. Bulletin van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen, Biologie 76:
31 Exoten marien Pacificincola perforata foto Hans de Blauwe
32 Exoten marien Ascidiacea - Zakpijpen Corella eumyota 31 maart 2007 Jachthaven Burghsluis Zuidelijk halfrond, 2002 Bretagne en inmiddels ook in Spanje, Ierland en UK Ligthart, M., Steekt Corella eumyota (Traustedt, 1882) (Chordata - Tunicata - Ascidiacea - Enterogona - Phlebobranchia - Corellidae - Corella) zijn hals uit in Nederland?. Het Zeepaard 67 (3)
33 Exoten marien Corella eumyota foto Marco Faasse
34 Conclusie Relatief veel soorten uit het noordoost Atlantisch gebied Veel van deze soorten in Zeeland, m.n. in de buurt van Yerseke Import met mosselen uit Ierland en elders ligt voor de hand In 2007 sterke uitbreiding van soorten die hier al wat langer aanwezig zijn (Sagartia elegans en Celtodoryx girardae) Maar ook van soorten die in 2006 pas voor het eerst zijn opgemerkt zoals Nitophyllum en Compsothamnion Ook in 2007 weer enkele echte exoten, m.n. in de jachthaven van Burghsluis
35 Geen exoot - toch leuk Megaptera novaeangliae - Bultrug mei 2007 Marsdiep - november 2007 IJmuiden foto Kees Camphuysen
36 Colofon Deze presentatie werd mogelijk gemaakt dankzij foto s van: Hans de Blauwe, Dudzele,, België Marco Faasse / Marleen van der Giesen Jacko Leenders Marianne Ligthart Godfried van Moorsel / Herre Stegenga, Nationaal Herbarium Nederland / Wageningen IMARES /
Wageningen IMARES Risico inventarisatie schelpdier transporten
Wageningen IMARES Risico inventarisatie schelpdier transporten Edwin Foekema Themadag werkgroep exoten NecoV Wageningen, 13 december 2007 Project-team IMARES Yerseke: Jeroen Wijsman, Aad Smaal TNO-IMARES
Het Strand KNNV basiscursus 2012
Het Strand KNNV basiscursus 2012 Programma Eén groot natuurgebied - land en water - eb en vloed - zacht en hard substraat Ordening - plankton - wieren - neteldieren - wormen - gewervelden - geleedpotigen
De haven van Harlingen Floris Bennema
33 De haven van Harlingen Floris Bennema Vanaf maart 2010 bezocht ik, in het kader van het SETL project van de Stichting Anemoon, vier keer per jaar de Wilhelminahaven in Harlingen. De SETL plaatjes bleken
Exoten in de Nederlandse kustwateren
Arjan Gittenberger & Marjolein Rensing Exoten in de Nederlandse kustwateren Exoten zijn tegenwoordig niet meer weg te denken uit de Nederlandse natuur. Dit is ook het geval in onze mariene wateren waarbij
Nederlands Instituut voor Ecologie
Nederlands Instituut voor Ecologie VERSPREIDING VAN ABUNDANTE MACRO-ALGEN IN HET VEERSE MEER 2009 P.H. van Avesaath, A. Engelberts, O.J.A. van Hoesel & H. Hummel Monitor Taskforce Publication Series 2009-7
Verslag wierenexcursie 23 februari 2019, Strijenham: Hauwwier bij de kleine strekdam? Foto s: DirkJan en Kirsten Dekker Tekst: DirkJan Dekker
Foto s: DirkJan en Kirsten Dekker Tekst: DirkJan Dekker In de Flora van de Nederlandse Zeewieren (H. Stegenga, I. Mol) van 1983 staat over Hauwwier: Al vele jaren uitsluitend bekend van een strekdam bij
(Duik-)CS-verslag Rien de Ruijter
47 (Duik-)CS-verslag Rien de Ruijter In deze speciale uitgave van het zeepaard kunnen in het CS-verslag natuurlijk geen duikwaarnemingen ontbreken. Veel duikwaarnemingen krijg ik echter normaal niet, maar
MOO-locaties. Noordzee Noordzee Noordzee. Waddenzee Texel 't Horntje 206 207. Rijnmond Oostvoornse meer Westvoorne 302 303. Lok-nr Lokatie X Y
MOO-locaties Lok-nr Lokatie X Y 203 204 Wrak 'Gulf op Panama' 100.73 551.73 Wrak 'Sylvia' 109.45 574.44 Noord-Holland Huisduinen 205 233 West-kapelle West-Kapelle 272 Vluchthaven 307 Kaaphoofd 110.80 553.00
Wat impressies van de Plaat van Oude Tonge en de bezochte strekdam
Foto's: Kirsten Dekker, DirkJan Dekker, Laatste aanpassing op 16 maart 2017 Koel zonnig weer, af en toe licht mistig weer, 10 ºC. De strekdam bestaat uit grof grind, met hier en daar een klein poeltje.
van de mosselcultuur in 2011 de opdracht gegeven voor een tweede inventarisatie
Adriaan Gittenberger & Marjolein Rensing Exoten zijn soorten die door de mens bewust of onbewust in een gebied worden ingevoerd dat buiten hun oorspronkelijke verspreidingsgebied ligt. Sommige nemen in
Nederlands Instituut voor Ecologie
Nederlands Instituut voor Ecologie VERSPREIDING VAN ABUNDANTE MACRO-ALGEN IN HET VEERSE MEER 2011 (inclusief de waarneming van kwallen) P.H. van Avesaath, A. Engelberts, O.J.A. van Hoesel, A. Verburg &
De impact van de Amerikaanse ribkwal
De impact van de Amerikaanse ribkwal (Mnemiopsis leidyi) in de Zuidelijke Noordzee Sofie Vandendriessche, in naam van Lies VANSTEENBRUGGE Karl Van Ginderdeuren Lies.Vansteenbrugge@ilvo.vlaanderen.be Sofie.Vandendriessche@ilvo.vlaanderen.be
Verslag wierenexcursie 16 april 2018, Strijenham, haventje en restanten oesterput. Foto s: DirkJan en Kirsten Dekker Tekst: DirkJan Dekker
Foto s: DirkJan en Kirsten Dekker Tekst: DirkJan Dekker De aanleiding voor deze excursie was een tekst in het Zeeboek: De enige vindplaats van Hauwwier in Nederland is bij Strijenham, Tholen. Echter, de
Het excursiegebied ligt aan de oostkant van De Zeester, de ondiepe poel heeft een uitgang naar de Oosterschelde.
Foto's: Kirsten Dekker, DirkJan Dekker Tekst: DirkJan Dekker Het was bewolkt weer, met een stevige wind, 15 ºC. Waar moesten we zijn? Zie op het kaartje bij de groene vlag. Parkeren kon op het terrein
(Stichting Europese Algologen, Amsterdam)
Notities over Nederlandse zeewieren I I. Mol (Stichting Europese Algologen, Amsterdam) Inleiding Sinds het afsluiten van de kopij van de Flora van de Nederlandse Zeewieren(Stegenga & Mol, 1983a)zijn langs
Bruinwieren. Lat: Phaeophyceae Eng: Brown seaweeds, brown algae Dui: Braunalgen Dan: Brun tang
14 Bruinwieren Lat: Phaeophyceae Eng: Brown seaweeds, brown algae Dui: Braunalgen Dan: Brun tang Bruinwieren zijn meercellige, bruingekleurde wieren met een ingewikkelde bouw. Ze zijn vaak vertakt, met
Het Strand cursus veldbiologie 2016
Het Strand cursus veldbiologie 2016 Programma Eén groot natuurgebied - land en water - eb en vloed - zacht en hard substraat Ordening - plankton - wieren - neteldieren - wormen - geleedpotigen - manteldieren
Het mossel mysterie: identiteit, vorm en vestiging
Het mossel mysterie: identiteit, vorm en vestiging Prof. Dr. Edmund Gittenberger & Dr. Arjan Gittenberger GiMaRIS Naturalis Biodiversity Center, Leiden Instituut Biologie, Universiteit Leiden Paard en
Het excursiegebied ligt aan de oostkant van De Zeester, de ondiepe poel heeft een uitgang naar de Oosterschelde.
Tekst en foto s: DirkJan Dekker Waar ligt de Gorishoek? Het was half bewolkt, met een zacht windje, 10 ºC. Om half 10 was afgesproken, want het was laag water om kwart over 10, en we wilden het laagste
Verslag wierenexcursie 15 augustus 2018, Oostnol, Tholen. Tekst: DirkJan Dekker Foto s: DirkJan en Kirsten Dekker. Waar ligt de Oostnol?
Tekst: DirkJan Dekker Foto s: DirkJan en Kirsten Dekker Waar ligt de Oostnol? De parkeerplaats bij de Oostnol ligt bij de overgang van de Oudelandse Dijk en de Keetenweg op Tholen. Na het parkeren moet
11504'} 27. DE AMERIKAANSE RIBKWAL MNEMlOPSlS LEIDYl (AGASSIZ, 1865) IN ZEELAND - MARCO FAASSE & MARIANNE LIGTHART
11504'} 27 DE AMERIKAANSE RIBKWAL MNEMlOPSlS LEIDYl (AGASSIZ, 1865) IN ZEELAND - MARCO FAASSE & MARIANNE LIGTHART Het onderstaande verhaallag min of meer gereed om naar de redactie te sturen in afwachting
De Noordzee HET ONTSTAAN
De Noordzee De Noordzee is de zee tussen Noorwegen, Groot-Brittannië, Frankrijk, België, Nederland, Duitsland en Denemarken. De Noordzee is een ondiepe (30-200 m) randzee van de Atlantische oceaan met
Bijdrage van de archeozoölogie tot het herstel van visbestanden
Bijdrage van de archeozoölogie tot het herstel van visbestanden De steur in België en Nederland als casus Els Thieren Overzicht Archeozoölogie in milieubeleid Case: de steur Archeozoölogie in het milieubeleid
i/ue, ^^vende f^atuur
i/ue, ^^vende f^atuur De mens reist heel wat af over de wereld. Onbewust of juist doelbewust reizen er allerlei organismen mee. Zo bereiken dier- en plantensoorten gebieden waar ze op eigen kracht niet
Op zoek naar walvissen in de Oosterschelde
Op zoek naar walvissen in de Oosterschelde Het leefgebied van de bruinvis De bruinvis is de kleinste en ook de meest voorkomende walvisachtige in de Noordzee en Waddenzee. In de Oosterschelde is de bruinvis
Monitoren van klein zeegras, Oosterschelde, augustus 2010
Monitoren van klein zeegras, Oosterschelde, 23-26 augustus 2010 - Wim Giesen, Kris Giesen, Laura Govers & Wouter Suykerbuyk, 28 augustus 2010 Op 23-26 augustus 2010 is een bezoek gebracht aan de mitigatielocaties
INHOUD 1 WAAR LIGT HET? 2 WAAR KOMT HET VANDAAN? 3 EUROPA
INHOUD 1 WAAR LIGT HET? Hoe ziet de aarde eruit? 6-7 Hoe vind je de weg op aarde? 8-9 Afstanden 10-11 De zes continenten 12-13 Oceanen en zeeën 14-15 Waar leven walvissen en haaien? 16-17 De grootste rivieren
Duurzame Schelpdiertransporten
Duurzame Schelpdiertransporten J.W.M. Wijsman, I. De Mesel Rapport C067/09 Opdrachtgever: Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselveiligheid Directie Kennis Postbus 482 6710 BL Ede BAS code: BO-07-002-010
DORIDICOLA AGILIS LEYDIG, 1853 (COPEPODA, POECILOSTOMATOIDA, RHYNCHOMOLGIDAE), EEN SYMBIONT VAN NAAKTSLAKKEN GODFRIED VAN MOORSEL
14 DORIDICOLA AGILIS LEYDIG, 1853 (COPEPODA, POECILOSTOMATOIDA, RHYNCHOMOLGIDAE), EEN SYMBIONT VAN NAAKTSLAKKEN GODFRIED VAN MOORSEL INLEIDING Zeenaaktslakken zijn vaak afhankelijk van een specifieke gastheer.
Naar een Veilige, Natuurlijke, Aantrekkelijke, Duurzame en Ontwikkelende Kust
Naar een Veilige, Natuurlijke, Aantrekkelijke, Duurzame en Ontwikkelende Kust OPGAVE : KLIMAATVERANDERING - KUSTVERDEDIGING veiligheidsniveau t.o.v. 1000j storm 2% 27% % lager % hoger 71% % verder onderzoek
Growing world shellfish consumption IMPORT: PLAAG OF ZEGEN? European shellfish production
Growing world shellfish consumption 4. World per capita consumption, source: FAO IMPORT: PLAAG OF ZEGEN? Jaap Holstein Holstein Consultancy kg/capita 3.5 3. 2.5 2. 1.5 1..5. 1961-197 1971-198 1981-199
Bijlage VMBO-KB. biologie CSE KB. tijdvak 1. Bijlage met informatie.
Bijlage VMBO-KB 2009 tijdvak 1 biologie CSE KB Bijlage met informatie. 913-0191-a-KB-1-b De Waddenzee - Informatie Lees eerst informatie 1 tot en met 5 en beantwoord dan vraag 37 tot en met 46. Bij het
Waar liggen de oude oesterputten?
Foto's: George Grootens en DirkJan Dekker Tekst: DirkJan Dekker Waar liggen de oude oesterputten? Op Zuid Beveland, langs de Oude Zeedijk tussen Kattendijke en Wemeldinge. Bij het blauwe vlaggetje ligt
informatie: schelpen - slakken
informatie: schelpen - slakken Er leven tientallen soorten slakken op het wad en op de bodem van de Noordzee. Hun huisjes vind je vaak als schelpen op het strand. Er zijn slakjes die vooral grazend door
Gewone slingerzakpijp. Jean-Paul Vanderperren. De gewone slingerzakpijp komt oorspronkelijk uit het noordwesten van de Stille Oceaan, nabij Japan [1],
![Gewone slingerzakpijp. Jean-Paul Vanderperren. De gewone slingerzakpijp komt oorspronkelijk uit het noordwesten van de Stille Oceaan, nabij Japan [1],](/thumbs/100/145723044.jpg "Gewone slingerzakpijp. Jean-Paul Vanderperren. De gewone slingerzakpijp komt oorspronkelijk uit het noordwesten van de Stille Oceaan, nabij Japan [1],")
Niet-inheemse soorten van het Belgisch deel van de Noordzee en aanpalende estuaria Gewone slingerzakpijp srs Jean-Paul Vanderperren De gewone slingerzakpijp Botrylloides vio/aceusis een kolonievormende
Bijlage 1 bij besluit DRZ/ d.d. 20 december 2007
Bijlage 1 bij besluit DRZ/2007-4657 d.d. 20 december 2007 HET UITZAAIEN IN DE OOSTERSCHELDE VAN MOSSELEN (MYTILUS SPP) EN PLATTE OESTERS (OSTREA EDULIS) AFKOMSTIG UIT IERLAND EN HET VERENIGD KONINKRIJK
Natuurlijke Klein zeegraspopulaties in de Oosterschelde in 2014
Natuurlijke Klein zeegraspopulaties in de Oosterschelde in 2014 Marieke van Katwijk, Ecoscience Nijmegen Brigitta van Tussenbroek 29 augustus 1 september 2014 Tussen 29 augustus en 1 september 2014 is
De zee heeft jou nodig!
De zee heeft jou nodig! Je houdt van producten die uit de zee komen en die doen je goed. Maar de vangst en zelfs de kweek van bepaalde vissoorten heeft nare gevolgen: overbevissing, bedreiging met uitsterven,
Schelpdier Afhankelijke Soorten Inventarisatie: SASI s van MZI s in de Oosterschelde en in het Brouwershavense gat, zomer 2018
Schelpdier Afhankelijke Soorten Inventarisatie: SASI s van MZI s in de Oosterschelde en in het Brouwershavense gat, zomer 2018 In opdracht van de Producentenorganisatie van de Nederlandse Mosselcultuur
Inventarisatie van de aan hard substraat gerelateerde macroflora en macrofauna in de Nederlandse Waddenzee
Inventarisatie van de aan hard substraat gerelateerde macroflora en macrofauna in de Nederlandse Waddenzee In opdracht van het inisterie van LNV, Team Invasieve Exoten A. Gittenberger. Rensing H. Stegenga
Tributyltin (TBT) : Nog steeds een acute bedreiging voor de mariene fauna in de Belgische kustwateren.
DeStrandvIo 15(1) 4 Tributyltin (TBT) : Nog steeds een acute bedreiging voor de mariene fauna in de Belgische kustwateren. D. Wouters Wie nog nooit van tributyltin heeft gehoord hoeft zich zeker niet te
Nieuwe waarnemingen van EUTONINA INDICANS (Romanes, 1876) in Nederland - Ron Ates
30 Nieuwe waarnemingen van EUTONINA INDICANS (Romanes, 1876) in Nederland - Ron Ates De aanwezigheid in Nederlandse kustwateren van soms grote aantallen van het poliepkwalletje E. indicans is bekend (Ates,
Bijlage VMBO-GL en TL
Bijlage VMBO-GL en TL 2009 tijdvak 1 biologie CSE GL en TL Bijlage met informatie. 913-0191-a-GT-1-b De Waddenzee - Informatie Lees eerst informatie 1 tot en met 7 en beantwoord dan vraag 40 tot en met
Werkblad Introductie. 1. WAT GEBEURT HIER? Hieronder staan beelden uit de film. Maak er zelf korte bijschriften bij.
Werkblad Introductie 1. WAT GEBEURT HIER? Hieronder staan beelden uit de film. Maak er zelf korte bijschriften bij. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 2. PETJE OP, PETJE AF: WAAR OF NIET? Zijn de volgende zinnen
CONCEPT - Zeepaard 65(2), maart 2005
39 DE NAAKTSLAK FACELINA AURICULATA (O.F. MÜLLER, 1776) OP EUDENDRIUM ARBUSCULA WRIGHT, 1859: NIEUWE NAMEN, OUDE BEKENDEN - GODFRIED VAN MOORSEL EN WIM VERVOORT Op 8 oktober 1998 vonden Hans Waardenburg
Niels Habraken BRU17 gestoomde messen ketchup Patrick Keizer De Ketchupfabriek 15.00 u LRP Botarga Miranda Bout Visserijbedrijf Bout
Maandag 9 maart 12.00 U OPENING BEURS KEES VAN BEVEREN 14.00 U ZAZ streetfood Marianne Ketting ZAZ heek filets, Niels Habraken BRU17 gestoomde messen ketchup Patrick Keizer De Ketchupfabriek 15.00 u LRP
Veranderingen in de zeewierflora van Zuidwest-Nederland: verschil in vestiging en verspreidingspatroon tussen inheemse Europese soorten en exoten 1
Veranderingen in de zeewierflora van Zuidwest-Nederland: verschil in vestiging en verspreidingspatroon tussen inheemse Europese soorten en exoten 1 Herre Stegenga (Nationaal Herbarium Nederland/Universiteit
Exportstatistiek Bloemkwekerijprodukten FEBRUARI 2012
Exportstatistiek Bloemkwekerijprodukten FEBRUARI 212 NA KRIMP IN FEBRUARI STOKT EXPORT BLOEMEN EN PLANTEN OP KRAPPE PLUS VAN 1% TOT 915 MILJOEN In februari is de exportwaarde van bloemen en planten vanuit
Soortenlijst Nederlandse Noordzee
Soortenlijst Nederlandse Noordzee Auteurs: O.G. Bos 1, A. Gittenberger 2, I.J. de Boois 1, M. van Asch 1, J.T. van der Wal 1, J. Cremer 1 B.van der Hoorn 3, S. Pieterse 3, P.A.J. Bakker 3 Wageningen University
Hotels en gelijkgestelde inrichtingen
Hotels en gelijkgestelde inrichtingen Hotels en gelijkgestelde inrichtingen HET AANBOD IN 2006 Aantal inrichtingen Gemiddelde grootte Dagcapaciteit Bezettingsgraden 2006 1.900 64 121.662 34,8% Januari
Beknopt verslag van de stormperiode 8 en 9 november 2001
Beknopt verslag van de stormperiode 8 en 9 november 21 Tussen een complexe depressie over Scandinavië en een hogedrukgebied over de nabije Atlantische Oceaan ontwikkelt er zich een sterke noordwestelijke
Zeeduivel, Vis van het jaar 2018
Zeeduivel, Vis van het jaar 2018 Zeeduivel wordt door VLAM uitgeroepen tot vis van het jaar 2018. Maar wat zijn de biologische kenmerken van deze soort? Wat is de herkomst van onze Belgische zeeduivel?
De NO-Atlantische en Mediterrane GLYCYMERIDIDAEsoorten
De NO-Atlantische en Mediterrane GLYCYMERIDIDAEsoorten 6 endemische soorten en 1 exoot: * NO Atlantische Oceaan: G. glycymeris * Middellandse Zee: Glycymeris bimaculata; G. inflata; G. nummaria; G. pilosa;
Volume: 0-49 zendingen per jaar Europa 0 2 kg 2-10 kg kg kg
Wanneer u op basis van uw daadwerkelijkaantal zendingen boven de 49 zendingen per jaar uitkomt, dan kunt u ons contacteren voor verbeterde tarieven. Wij passen uw prijzen dan direct aan. Volume: 0-49 zendingen
De gele wratspons CELTODORYX CIOCALYPTOIDES, een spons in twee vormen - Floris Bennema, Godfried van Moorsel & brendan Oonk
154 De gele wratspons CELTODORYX CIOCALYPTOIDES, een spons in twee vormen - Floris Bennema, Godfried van Moorsel & brendan Oonk De gele wratspons Celtodoryx ciocalyptoides (Burton, 1935) is een bleekgele
Tarieven Europa: staffel 1
Tarieven Europa: staffel 1 Wanneer u op basis van uw daadwerkelijkaantal zendingen boven de 49 zendingen per jaar uitkomt, dan kunt u ons contacteren voor verbeterde tarieven. Wij passen uw prijzen dan
Beknopt verslag van de stormperiode 25 tot 29 januari 2002
Beknopt verslag van de stormperiode 25 tot 29 januari 22 Tussen een uitgestrekt lagedrukgebied over het noorden van de Atlantische Oceaan en een hogedrukgordel ten westen van Afrika is er een gebied met
Amerikaanse ribkwal. Peter H. van Bragt
Niet-inheemse soorten van het Belgisch deel van de Noordzee en aanpalende estuaria Amerikaanse ribkwal De Amerikaanse ribkwal M nem iopsisleidyi\s een beruchte predator van dierlijk plankton en vlseleren.
3 Is dit een jongen of een meisje? 7 Is dit een vork of een mes?
A1 Woordenlijst boek jongen mes stoel glas kind pen tafel hand kopje plant telefoon hoed lamp potlood theepot hoofd land ring vinger huis man sigaar vork jas meisje sigaret vrouw OEFENING 1 Is dit een
Taak 1 opdracht 1. Taak 1 opdracht 2. Taak 2. Groot-Brittannië en Frankrijk s E 16/17. de bevolkingsdichtheid in de Ardennen t B 7
KOPIEERBLAD 1a les 2 - zelfcorrectie jeugdatlas oude versie Taak 1 opdracht 1 Groot-Brittannië en Frankrijk s E 16/17 de bevolkingsdichtheid in de Ardennen t B 7 het reliëf in Zuid-Amerika n W 31 Vul op
Praktijktest antifouling op touwen
Nederlands Instituut voor Visserij Onderzoek (RIVO) BV Postbus 68 Postbus 77 1970 AB IJmuiden 4400 AB Yerseke Tel.: 0255 564646 Tel.: 0113 672300 Fax.: 0255 564644 Fax.: 0113 573477 Internet:postkamer@rivo.dlo.nl
Antwoorden Aardrijkskunde Antwoorden Discovery par. 1
Antwoorden Aardrijkskunde Antwoorden Discovery par. 1 Antwoorden door een scholier 1209 woorden 24 februari 2013 4,8 4 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Terra Discovery 1: Noord- Europa IJsland
Exportstatistiek Bloemkwekerijprodukten
Exportstatistiek Bloemkwekerijprodukten Januari 2010 Exportstatistiek Bloemkwekerijprodukten Januari 2010 Exportwaarde bloemen en planten blijft onder nulpunt Winters weer bemoeilijkt afzet in januari
Exoten in biogeografisch perspectief. College 1 Inleiding
Exoten in biogeografisch perspectief College 1 Inleiding Exoten in biogeografisch perspectief Uw docent Kees Boele Programma 1. Inleiding: begrippen en biogeografie van soorten. 2. Biogeografie van leefgemeenschappen
Een opmerkelijke bloei van AEQUOREA FORSKALEA in de zuidelijke Noordzee Hans De Blauwe, Sytske Dijksen, Ellen van der Niet & Francis Kerckhof
121 Een opmerkelijke bloei van AEQUOREA FORSKALEA in de zuidelijke Noordzee Hans De Blauwe, Sytske Dijksen, Ellen van der Niet & Francis Kerckhof Tussen 15 en 20 augustus 2015 ontvangt de eerste auteur
1. Levende wilgenstaken I blz. 2 2. Levende wilgenstaken II blz. 2 3. Levende meidoornhaag blz. 2
SOORTEN OMHEININGEN Inhoud: Omheiningen van levend materiaal 1. Levende wilgenstaken I blz. 2 2. Levende wilgenstaken II blz. 2 3. Levende meidoornhaag blz. 2 Andere soorten omheining 4. Dood hout blz.
Tarieven Europa: staffel 1
Tarieven Europa: staffel 1 Wanneer u op basis van uw daadwerkelijkaantal zendingen boven de 49 zendingen per jaar uitkomt, dan kunt u ons contacteren voor verbeterde tarieven. Wij passen uw prijzen dan
INVENTARISATIE MARIENE FLORA EN FAUNA VAN DE SLIKKEN VAN VIANE
INVENTARISATIE MARIENE FLORA EN FAUNA VAN DE SLIKKEN VAN VIANE Inventarisatie mariene flora en fauna van de Slikken van Viane Gab Mulder Vissendreef 19 2724 EE Zoetermeer gabmulder@hotmail.com Freek Titselaar
Amerikaanse oesterboorder Urosalpinx cinerea
Amerikaanse oesterboorder Urosalpinx cinerea Algemene opmerkingen: Noot 1: Naamgeving: Nomenclatuur WoRMS (http://www.marinespecies.org/) overgenomen. Noot 2: Een aantal maal komen exoten gerelateerde
Werkblad Meander Thema 1: Onderweg
Werkblad Meander Thema 1: Onderweg 1.1 Vakantiebestemmingen Schrijf 1, 2, 3, 4, 5, en 6 1. De reis start in Nederland 2. België is klein, dat gaat snel 3. Frankrijk is groot, pffff.wat duurt het lang!!
FACTSHEET KIWIFRUIT (HS code ) (8 februari 2013)
FACTSHEET KIWIFRUIT (HS code 08 10 50) (8 februari 2013) Summery De wereldproductie van kiwi s was in de eerste heft van het vorige decennium redelijk stabiel op een niveau van ruim 1 miljoen ton daarna
Bureau Waardenburg bu \\\/
Biomonitoring van levensgemeenschappen op sublitorale harde substraten in Crevelingenmeer, Oosterschelde, Veerse Meer en Westerschelde Resultaten t/m 1998 G.W.N.M. van Moorsel H.W. Waardenburg Bureau Waardenburg
1. Gaat u deze zomer op vakantie?
Vakantie De zomervakantie komt er aan. 7 61% 6 5 1. Gaat u deze zomer op vakantie? 4 1 8% Ja Nee Weet niet Toelichting 1 Al geweest 2 Wij gaan altijd in het najaar. 2 Pasgeleden ouders geworden, geen geld
BEGROEIING VAN STORTMATERIALEN ONDER WATER
BEGROEIING VAN STORTMATERIALEN ONDER WATER Rob Leewis Foto s: Ron Offermans Arjan Gittenberger Joop Stalenburg Ouwerkerk 26 november 2014 ALS JE EEN VOORWERP IN HET WATER GOOIT, RAAKT HET (in principe)
CRIMP, CSIRO Marine Research
Niet-inheemse soorten van het Belgisch deel van de Noordzee en aanpalende estuaria Japanse kelp CRIMP, CSIRO Marine Research Japanse kelp Undaria pinnatifida of wakame is een bruinwier afkomstig uit Noordoost-Azië
SAMENVATTING RESULTATEN LENTE-PRIK OP HET STRAND 27 MAART 2004
SAMENVATTING RESULTATEN LENTE-PRIK OP HET STRAND 27 MAART 2004 Coördinatie door: Coördinatiepunt voor Geïntegreerd Beheer van Kustgebieden Vlaams Instituut voor de Zee Met de steun van het Europees Fonds
Wageningen IMARES Harder en zeebaars
Harder en zeebaars Biologie en visserij in Nederland en Europa Tammo Bult, Floor Quirijns, Harriët van Overzee, Stijn Bierman is een samenwerkingsverband tussen Wageningen UR en TNO Harder en Zeebaars
Een korte beschrijving van enkele kenmerkende soorten binnen de sublittorale hard-substraat levensgemeenschappen in het Veerse Meer in
AquaSense Visserijweg 14a 4486 CX Colijnsplaat Telefoon (0113) 69 50 70 Telefax (0113) 69 50 71 info@aquasense.nl www.aquasense.com water en natuur toxicologie ecologie milieu ICT - Internet Colijnsplaat,
Meervoudig ruimtegebruik op zee
Windturbineparken en aquacultuur Theo Reijs, senior adviseur Kader Ontwerp Nationaal Waterplan (min V&W, coördinerend), en daarbinnen Ontwerp Beleidsnota Noordzee (dec 2008) afstemming tussen gebruikers
De meldingen van flinke sijzenvangsten op Ringersnet was een aanleiding om
Op het Vinkentouw Nr.127 september 2013 Vangsten en terugmeldingen van sijzen Gijs van Tol De meldingen van flinke sijzenvangsten op Ringersnet was een aanleiding om eens nader te kijken naar de variatie
Determineren van wieren en aanleggen van een wierenherbarium
Determineren van wieren en aanleggen van een wierenherbarium Wierendag - Strandwerkgroep Oostende, 13 november 2010 Nathal Severijns 11/12/2010 1 Aanleggen van een wierenherbarium 1. De wieren op papier
Belangrijke Marifoonkanalen in Nederland
Marifoonkanalen van VTS gebieden langs de Westerschelde. Westhinder VC Zeebrugge VHF 60 Approach Scheur 2 VC VC Zeebrugge VHF 65 Scheur 2 Westpit / Wielingen 4 VC Zee Brugge VC Zeebrugge VHF 69 Westpit
Amsterdam, Nederland
02/06/16 16:16 7-NACHTEN NOORSE LEGENDEN Interior Oceanview 819 2.309 per staterooms in de hut van de L- OO Verandah 1.809 hut van de VE- Vista Suite Signature Neptune Suite Suite 2.999 2.249 3.799 per
32 AFZETTINGEN WTKG 36 (2), 2015
32 AFZETTINGEN WTKG 36 (2), 2015 Vondstmelding van de witte wenteltrap Epitonium clathratulum clathratulum (Kanmacher, 1798) van Maasvlakte-2 alsmede een overzicht van verder (fossiel) voorkomen in territoriaal
Inventarisatie van het sublitorale wilde mosselbestand in de westelijke Waddenzee in het voorjaar van 2009
onderzoek en advies mariene ecologie, visserij en schepldierkweek Elkerzeeseweg 77 4322 NA Scharendijke tel./fax: 0111-671584 GSM: 06-44278294 e-mail: marinx@zeelandnet.nl RAPPORT 2009.79 - CONCEPT Inventarisatie
Wageningen IMARES Rendement mosselkweek. Jeroen Wijsman
Wageningen IMARES Rendement mosselkweek Jeroen Wijsman Studiedag vrijdag 25 februari 2011 Medewerking Jacob Capelle, Ilse de Mesel, Johan Jol, Emiel Brummelhuis, Jack Perdon, Aad Smaal Marnix van Stralen
Het prille begin en het belang van Cyanobacteria
80 % N2 en 20% O2 Blauwwieren Het prille begin en het belang van Cyanobacteria Blauwwieren Het prille begin en het belang van Cyanobacteria Microbiële matten - ca. 3.5 Gyr? Apex Basalt (Western Australia)
Nr.: 2004-19.840, CK Groningen, 20 augustus 2004
Zembla / Vara NPS De heer B. Krikke Postbus 175 1200 AD HILVERSUM Nr.: 2004-19.840, CK Groningen, 20 augustus 2004 Behandeld door : Havinga, Mw. A. Telefoonnummer : (050) 3164789 Antwoord op : Bijlage
De ontwikkeling van de Japanse oester in de Nederlandse Waddenzee: Situatie 2006
De ontwikkeling van de Japanse oester in de Nederlandse Waddenzee: Situatie 26 Frouke Fey, Norbert Dankers, Andre Meijboom, Martin de Jong, Piet-Wim van Leeuwen, Elze Dijkman, Jenny Cremer pagina 2 van
21-11-2014. Product Marktbeeld Poinsettia 2014 FloraHolland productteam Bloeiend seizoen
21-11-2014 Product Marktbeeld Poinsettia 2014 FloraHolland productteam Bloeiend seizoen 1 21-11-2014 Historie De kerstster, kerstroos of poinsettia (Euphorbia pulcherrima), behoort tot de wolfsmelkfamilie
1 Het gevaar van water
1 Het gevaar van water 1 a 1 Dordrecht 2 Enschede 3 Tiel 4 Eindhoven b Dordrecht Tiel 2 a 60% b Antwoord verschilt per leerling. 3 a Een door dijken omringd gebied waarbinnen de waterstand geregeld kan
Monitoren van klein zeegras, Oosterschelde, april 2013
Monitoren van klein zeegras, Oosterschelde, 15-19 april 2013 - Wim Giesen 1 & Kris Giesen 2, 30 april 2013 Halverwege april 2013 zijn korte monitoringsbezoeken geweest naar alle 10 mitigatielocaties Viane
Beknopt stormverslag 6-7/10/1988
Beknopt stormverslag 6-7/1/1988 Op woensdag 5/1/1988 vulde een depressie van 995 hpa zich op boven het Verenigd Koninkrijk. Een diepere depressie van 98 hpa lag al klaar boven Ijsland om de plaats van
Quinoa: Ondanks problemen in Peru wereldhandel op peil gebleven
TONS Factsheet Quinoa, januari 2018 FACTSHEET QUINOA fruitvegfacts@gmail.com Fruit & Vegetable Facts; Jan Kees Boon; +31654687684; Quinoa: Ondanks problemen in Peru wereldhandel op peil gebleven Bolivia
Dit kan nog gewijzigd worden!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Excursie Osnabrück, Thema ordening. Voorbereiding: Leerlingen downloaden de app zoo osnabruck audioguide (kan op Android en IOS) De app wordt in de klas geupdate zodat alle gebieden zijn te bekijken en
Monitoren van klein zeegras, Oosterschelde, 7-14 juni 2013
Monitoren van klein zeegras, Oosterschelde, 7-14 juni 2013 - Wim Giesen 1 & Paul Giesen 2, 18 juni 2013 In de tweede week van juni 2013 zijn korte monitoringsbezoeken uitgevoerd naar alle 10 mitigatielocaties
Archiefnummer 0273. Inventaris van het RKD-archief van de AFDELING TEKENINGEN 1968-1992. Marcia Zaaijer / Ramses van Bragt
Archiefnummer 0273 Inventaris van het RKD-archief van de AFDELING TEKENINGEN 1968-1992 Marcia Zaaijer / Ramses van Bragt Den Haag 2000 / 2008 INHOUD 1. Inleiding 3 2. Plaatsingslijst 4 2 1. Inleiding Onder
Reizen. Factsheet REIZEN Magazine. We zijn er!
08 Reizen Factsheet Magazine We zijn er! Omschrijving Magazine Een blad over reizen dat de lezer écht meeneemt in reisverhalen en belevingen! Dat is Magazine. Het is hét reisblad van Nederland, mede door
De kolonisatie door flora en fauna op het proefvlak met C-star-blokken en ecovarianten
De kolonisatie door flora en fauna op het proefvlak met C-star-blokken en ecovarianten bij Ellewoutsdijk Tussenrapportage: de ontwikkeling in 2008 Definitief M.J. de Kluijver en T.J. Vanagt Grontmij AquaSense
Monitoren van klein zeegras, Oosterschelde, 31 augustus - 2 september 2009
Monitoren van klein zeegras, Oosterschelde, 31 augustus - 2 september 2009 - Wim Giesen, Kris Giesen, Wouter Suykerbuyk, 19 september 2009 31 augustus 2 september 2009 is een bezoek gebracht aan de mitigatielocaties