Carbon Footprint Rapportage 2015

Carbon Footprint Rapportage 2015 Versiedatum: 2 maart 2016 4.B.2&5.B.1+2 Rapportage Carbon Footprint 2015 1 van 11

Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Scope 1... 4 2.1 Gasverbruik... 5 2.2 Zakelijk verkeer in personenauto s... 5 3 Scope 2... 6 3.1 Ingekochte elektriciteit... 6 3.2 Zakelijk luchtverkeer... 7 4 Scope 3... 7 4.1 CO2 uitstoot ingehuurd transport... 7 4.2 CO2 uitstoot door ingehuurde montagebussen... 7 4.3 Woon-werkverkeer... 8 5 Samenvatting CO2 uitstoot JKN... 9 5.1 Toewijsbaar aan projecten... 9 5.2 Vergelijking 2015 met het basisjaar (2008)... 10 5.3 Voortgang reductiedoelstellingen... 11 4.B.2&5.B.1+2 Rapportage Carbon Footprint 2015 2 van 11

1 Inleiding Ten behoeve van het voldoen aan de CO2 prestatieladder heeft Jan Kuipers Nunspeet (JKN) een inventarisatie opgesteld van de uitstoot van CO2 als gevolg van haar bedrijfsactiviteiten. De CO2 prestatieladder kent 3 scopes. JKN is in het bezit van niveau 5 van de CO2 prestatieladder, waardoor alle 3 de scopes betrokken moeten worden in de CO2 inventarisatie. Deze rapportage beschrijft de emissies binnen scope 1, 2 en 3. Dit betreft de emissies van CO2 als gevolg van de volgende activiteiten: Scope 1: - Gebruikte brandstof op de bedrijfslocatie zelf - Zakelijk verkeer in personenauto s Scope 2: - Ingekochte elektriciteit - Zakelijk luchtverkeer Scope 3: - Transport met behulp van vrachtwagen vaste transporteur - Mobiliteit door de ingehuurde montagebussen - Het woon-werkverkeer door de medewerkers van JKN in hun eigen voertuigen Op de volgende pagina s worden de bovenstaande activiteiten met hun bijbehorende CO2 uitstoot voor de jaren 2012, 2013, 2014 en 2015 in detail toegelicht. Het jaar 2008 is het basisjaar. 4.B.2&5.B.1+2 Rapportage Carbon Footprint 2015 3 van 11

2 Scope 1 Scope 1 bestaat uit: - Gebruikte brandstof op de bedrijfslocatie zelf - Zakelijk verkeer in personenauto s Gasverbruik 2012 2013 2014 2015 Gasverbruik bedrijfslocaties Hoofdaansl. 1 (fabriek) 42.594 28.626 18.269 22.879 m3 Hoofdaansl. 2 (verhuur/kantoor) 32.545 30.170 19.197 36.462 m3 Totaal inkoop 75.139 58.796 37.466 59.341 m3 Doorverkoop Hal 2 9.055-1.486 10.933 m3 Hal 4 13.537 20.526 12.579 14.955 m3 Hal 3-1 838 522 526 5.352 m3 Totaal doorverkoop 23.430 21.048 14.591 31.240 m3 - - - Totaal eigen gebruik 51.709 37.748 22.875 28.101 m3 CO2 per 1000 m3 gas 1,825 1,825 1,825 1,825 ton CO2/1000 m3 CO2 uitstoot gas eigen gebruik 94,4 68,9 41,7 51,3 ton CO2/jaar Gasverbruik lasgassen CO2 uitstoot lasgassen 5,6 3,5 ton CO2/jaar Totaal gasverbruik 94,4 68,9 47,3 54,8 Zakelijk verkeer in voertuigen JKN 2012 2013 2014 2015 Hoeveelheden brandstof diesel voor personenauto's 13.331 10.356 9.277 10.262 liters diesel per jaar benzine voor personenauto's 13.216 11.300 7.715 5.555 liters benzine per jaar lpg voor auto/gehuurde heftruck - - - - liters lpg per jaar diesel voor eigen montagebussen 27.192 24.577 22.235 23.255 liters diesel per jaar diesel voor heftrucks en intern transport 777 48 - - liters diesel per jaar benzine voor aggregaten 282 206 liters benzine per jaar Diesel totaal 41.300 34.981 31.512 33.517 liters diesel per jaar Benzine totaal 13.216 11.300 7.997 5.761 liters benzine per jaar LPG totaal - - - - liters lpg per jaar CO2 Diesel 129,5 109,7 98,8 105,1 ton CO2/jaar Benzine 36,7 31,4 22,2 16,0 ton CO2/jaar LPG - - - - ton CO2/jaar Totaal zakelijk verkeer 166,2 141,1 121,0 121,1 ton CO2/jaar Koudemiddelen in airco 2012 2013 2014 2015 0,0 0,0 0,0 0,0 Totaal CO2 uitstoot scope 1 260,6 210,0 168,3 175,9 4.B.2&5.B.1+2 Rapportage Carbon Footprint 2015 4 van 11

2.1 Gasverbruik De meest gebruikte brandstof op de bedrijfslocatie die uitstoot van broeikasgassen veroorzaakt is aardgas. Deze brandstof wordt hoofdzakelijk gebruikt voor de verwarming van de productiehallen en de kantoren. Er zijn 2 hoofdaansluitingen voor aardgas. Bij JKN zijn die bekend als Gas Fabriek (ean code eindigt op 848) en Gas Verhuur/Kantoor (ean code eindigt op 901). Vanuit deze laatste aansluiting wordt aardgas doorgeleverd aan diverse huurders. Het verbruik door deze huurders wordt bepaald met behulp van gas-tussenmeters, die ook periodiek worden afgelezen door medewerkers van JKN. Het verbruik wordt aan deze huurders jaarlijks in rekening gebracht. Het restant van het verbruik wordt gebruikt door JKN, voornamelijk voor de verwarming van het kantoor. Uit het bovenstaande schema blijkt dat het eigen verbruik in de 2015 op 28.101 m3 ligt. Dat is ruim 5.000m3 meer dan in 2014. Dit is te verklaren omdat het jaar 2015 kouder was dan het jaar ervoor. Dit blijkt uit een analyse van de gewogen graaddagen (hoe meer graaddagen, hoe kouder). Het gasverbruik per graaddag is in 2015 ongeveer 10% hoger dan in diezelfde periode een jaar eerder. Hiervan kan gezegd worden dat het jaar 2014 het gasverbruik ook extreem laag was. Ten opzichte van 2013 is er wel minder verbruikt. 2012 2013 2014 2015 gasverbruik 51.709 37.748 22.875 28.101 graaddagen 3060 3220 2.558 2.824 gas/graaddag 16,9 11,7 8,9 10,0 m3/graaddag Sinds 2014 zijn Lasgassen toegevoegd aan de emissie-inventaris. Binnen JKN worden de volgende lasgassen gebruikt: Weldap (pakketten en flessen) Propaan (flessen) Argon (flessen) De CO-emissie van lasgassen komt in 2015 uit op 3,5 ton CO2 per jaar. Dezelfde periode vorige jaar was dit 5.6 ton CO2. 2.2 Zakelijk verkeer in personenauto s De hoeveelheden benzine, diesel en LPG zijn als volgt bepaald: De benzine en diesel voor de personenauto s, de eigen montagebussen en t.b.v. machines wordt met behulp van een tankpas bij één brandstofleverancier (Esso) getankt. Hierdoor is een zeer accurate administratie van de hoeveelheid liters bij te houden. In 2015 zijn drie personenauto's vervangen. De wijzigingen in het wagenpark hebben geen consequenties gehad voor de CO2-uitstoot. Sinds 2014 is benzine voor aggregaten toegevoegd aan de emissie-inventaris. In 2015 kwam het benzineverbruik voor aggregaten uit op 206 liter. Dat is een sterke reductie van het verbruik in ten opzicht van vorig jaar (282 liter). Per saldo wordt er in 2015 voor het zakelijk verkeer ongeveer hetzelfde aantal ton CO2 uitgestoten als het jaar ervoor. Wel is er in 2015 iets meer diesel en iets minder benzine verbruikt. 4.B.2&5.B.1+2 Rapportage Carbon Footprint 2015 5 van 11

3 Scope 2 Scope 2 bestaat uit: - Ingekochte elektriciteit - Zakelijk luchtverkeer Ingekochte elektriciteit 2012 2013 2014 2015 Inkoop ean 39714 (fabriek/kantoor) dagstroom (kwh) 315.503 315.123 297.349 293.892 kwh nachtstroom (kwh) 59.136 54.661 47.849 49.337 kwh Inkoop ean 19495 (verhuur) - - - - dagstroom (kwh) 222.024 113.531 112.566 160.154 kwh nachtstroom (kwh) 47.237 35.903 35.569 48.882 kwh totaal inkoop 643.900 519.218 493.333 552.265 kwh Doorverkoop Hal 2 118.718-10.937 - kwh Hal 4 136.854 133.175 117.146 - kwh Hal 3-1 - 2.455 2.858 - kwh Hal 3-c - - 414 - kwh Hal 3-d - - 632 - kwh Hal 3-3 1.159 311 - - kwh Totaal doorverkoop 256.731 135.941 131.987 209.036 kwh totaal eigen gebruik 387.169 383.277 361.346 343.229 kwh CO2 uitstoot per 1000 kwh 0,455 0,015 0,015 0,015 ton CO2/1000 kwh CO2 uitstoot per jaar 176,2 5,7 5,4 5,1 ton CO2/jaar Zakelijk luchtverkeer 2012 2013 2014 2015 Totaal aantal kilometers 5.608 22.485 2.221 8.191 km/jaar CO2 emissie 1,5 5,1 0,6 2,1 ton CO2/jaar Totaal CO2 uitstoot scope 2 177,7 10,8 6,0 7,2 3.1 Ingekochte elektriciteit Ook voor elektra zijn er twee hoofdaansluitingen (EAN codes eindigend op 714 en 495). Het totaal verbruik van deze twee aansluitingen in 2015 is circa 552.000 kwh. Aan diverse huurders wordt circa 210.000 kwh doorbelast, waardoor het eigen verbruik van JKN in 2015 uitkomt op circa 343.000 kwh. Deze 343.000 kwh is dit jaar iets lager dan het verbruik het jaar ervoor (361.000). In de afgelopen jaren zijn een aantal verhuurpanden ook door ons zelf gebruikt (en daardoor is het niet altijd al het verbruik doorberekend). Dit is in 2015 niet meer voorgekomen. Met betrekking tot de CO2 emissie is vanaf 1 januari 2013 een grote daling te bespeuren. Dit wordt veroorzaakt doordat JKN vanaf 2013 groene stroom is gaan gebruiken op basis van Nederlandse wind. De conversiefactor van groende stroom op basis van Nederlandse wind is 15 gram CO2/kiloWattuur (i.t.t. 455 gram CO2/kiloWattuur). 4.B.2&5.B.1+2 Rapportage Carbon Footprint 2015 6 van 11

3.2 Zakelijk luchtverkeer In 2015 zijn er 13 vluchten gemaakt (enkele reizen). Het jaar ervoor is er slechts 4 keer gevlogen (enkele reis). Per vliegtuigkilometer (per persoon) wordt maximaal 0,27 kilo CO2 uitgestoten. Dit levert een CO2 emissie op van 2,1 ton. 4 Scope 3 In deze paragraaf wordt verslag gedaan van drie activiteiten van JKN teneinde de uitstoot van CO2 te reduceren voor wat betreft de scope 3 activiteiten. Alle scope 3 activiteiten worden hieronder beschreven. Voor JKN zijn dit: A. De uitstoot door de transporteur B. De uitstoot door de ingehuurde montagebussen C. De uitstoot door het woon-werkverkeer met eigen voertuigen van de medewerkers van JKN 4.1 CO2 uitstoot ingehuurd transport Het transportbedrijf heeft 1 vrachtwagen gereserveerd voor JKN. Deze wagen rijdt uitsluitend ritten voor JKN. Van deze wagen wordt het verbruik van diesel goed bijgehouden en aan JKN doorgegeven. In de afgelopen 3 jaar ziet dit er als volgt uit: 2012 2013 2014 2015 Hoeveelheden brandstof Ingehuurd transport 74.143 64.800 67.810 76.936 kilometers/jaar diesel 26.939 22.366 22.991 26.168 liters diesel per jaar 2,75 2,90 2,95 2,94 kilometer / liter TOTAAL CO2 84,5 70,1 72,1 82,0 ton CO2/jaar Uit de tabel valt op te maken dat de uitstoot van CO2 in 2015 sterk is gestegen ten opzichte van dezelfde periode het jaar ervoor. Dit komt vooral omdat er meer kilometers door de transporteur zijn gereden. Het verbruik per gereden kilometer is nagenoeg gelijk gebleven. In 2015 werd gemiddeld 2,94 kilometer/liter gereden (in de 2014 was dit 2,95 km/liter). 4.2 CO2 uitstoot door ingehuurde montagebussen JKN huurt op regelmatige basis monteurs in van andere bedrijven voor het plaatsen van fietsenstallingen. Deze monteurs rijden met eigen bussen naar de plek waar de stallingen gebouwd moeten worden. Het dieselverbruik tijdens deze ritten wordt (nog) niet bijgehouden. De CO2 uitstoot door deze bussen wordt berekend, door de factor uren ingehuurde monteurs/uren eigen monteurs los te laten op het dieselverbruik van de eigen montagebussen. Daarvan is het verbruik namelijk wel bekend. In de onderstaande tabel is dit te zien: 4.B.2&5.B.1+2 Rapportage Carbon Footprint 2015 7 van 11

2012 2013 2014 2015 Diesel voor eigen montagebussen 27.192 24.577 22.235 23.255 liters diesel per jaar Montage (eigen monteurs) 23.455 19.544 20.212 21.816 Uren per jaar Montage (ingehuurd bij andere bedrijven) 14.583 5.921 3.468 3.055 Uren per jaar Factor uren ingehuurd/uren eigen montage 0,62 0,30 0,17 0,14 Diesel voor ingehuurde montagebussen 16.906 7.446 3.815 3.257 liters diesel per jaar CO2 uitstoot ingehuurde montagebussen 53,0 23,3 12,0 10,2 ton CO2/jaar Door minder externe inhuur is de gecalculeerde uitstoot door de ingehuurde montagebussen in 2015 ongeveer 15% lager dan in dezelfde periode het jaar ervoor. 4.3 Woon-werkverkeer De emissie berekening is gebaseerd op de afstand die mensen afleggen en het gemiddelde aantal dagen per jaar dat mensen werken. In 2015 is in totaal ongeveer 118.000 kilometer gereden aan woon-werk kilometers in privé auto s. De HR afdeling van JKN heeft een goed beeld van het type auto dat daarvoor gebruikt wordt en heeft op basis daarvan berekend, dat 70% van de auto s op benzine rijdt en de resterende 30% op diesel. Indien vervolgens de bekende conversiefactoren gebruik worden, komen we voor 2015 uit op een CO2 uitstoot van 24,9 ton. Dit is een iets lagere CO2 uitstoot dan het jaar ervoor (26,6 ton). De belangrijkste reden voor deze verlaging is dat twee collega's zijn gaan carpoolen. 2012 2013 2014 2015 Totaal km's ww verkeer 144.282 136.708 125.272 117.602 kms kilometers op benzine (70%) 100.997 95.696 87.690 82.321 kms kilometers op diesel (30%) 43.285 41.012 37.582 35.281 kms CO2 van benzine 21,7 20,6 18,9 17,7 ton CO2 CO2 van diesel 8,9 8,4 7,7 7,2 ton CO2 TOTAAL 30,6 29,0 26,6 24,9 ton CO2 4.B.2&5.B.1+2 Rapportage Carbon Footprint 2015 8 van 11

5 Samenvatting CO2 uitstoot JKN Door de scope 1, 2 en 3 bedrijfsactiviteiten van JKN zijn van 2012 tot en met 2015 de onderstaande hoeveelheden CO2 uitgestoten. 2012 2013 2014 2015 Scope 1 Gasverbruik 94,4 68,9 47,3 54,8 Zakelijk verkeer in voertuigen JKN 166,2 141,1 121,0 121,1 Totaal scope 1 260,6 210,0 168,3 175,9 ton CO2/jaar Scope 2 Ingekochte elektriciteit 176,2 5,7 5,4 5,1 Zakelijk luchtverkeer 1,5 5,1 0,6 2,1 Totaal scope 2 177,7 10,8 6,0 7,2 ton CO2/jaar Scope 3 Ingehuurd transport (Kattenberg) 84,5 70,1 72,1 82,0 Ingehuurde montagebussen 53,0 23,3 12,0 10,2 Woonwerkverkeer 30,6 29,0 26,6 24,9 totaal scope 3 168,0 122,4 110,6 117,2 ton CO2/jaar TOTAAL 606,3 343,2 285,0 300,3 ton CO2/jaar Waarvan toewijsbaar aan projecten 445,4 230,1 200,6 215,6 In deze tabel valt te zien dat de CO2 uitstoot door aardgas, luchtverkeer en ingehuurd transport is toegenomen. Hierdoor is in 2015 voor scope 1 een toename te zien van 8 ton CO2 ten opzichte van het jaar ervoor. In scope 2 is een lichte stijging te zien door een toename in vliegreizen. In scope 3 is voor Ingehuurd transport een lichte stijging te zien terwijl de andere twee aspecten een afname laten zien van de uitstoot. Bij gecalculeerde emissie door de ingehuurde montagebussen is een daling te zien (door minder externe inhuur). 5.1 Toewijsbaar aan projecten Hieronder zijn de criteria opgenomen of de CO2-emissie toewijsbaar is aan projecten: Scope 1 Gasverbruik is verdeeld a.d.h.v. verhouding m2 kantoor (=overhead) / productiehal (=projecten). Lasgassen is projecten. Zakelijk verkeer voertuigen JKN is verdeeld a.d.h.v. verdeling CO2 uitstoot personenauto's (= overhead) en montagebussen/heftrucks/aggregaten (=projecten) Scope 2 Elektra is verdeeld a.d.h.v. verhouding m2 kantoor (=overhead) / productiehal (=projecten) Zakelijk luchtverkeer is overhead dan wel toewijsbaar aan projecten afhankelijk van het doel van de reis. Scope 3 Ingehuurd transport is projecten Ingehuurde montagebussen is toewijsbaar aan projecten Woon-werkverkeer is toewijsbaar aan projecten, vanaf 2012 overhead 4.B.2&5.B.1+2 Rapportage Carbon Footprint 2015 9 van 11

5.2 Vergelijking 2015 met het basisjaar (2008) In het CO2 reductieplan scope 1, 2 en 3 van Jan Kuipers Nunspeet is de onderstaande tabel opgenomen. Hieruit valt op te maken dat de beoogde CO2 uitstoot door JKN in 2015 uit moet komen op 565,5 ton CO2. Voor 2015 is de uitstoot van JKN 300,3 ton CO2. Dit is 54,1% afwijking t.o.v. het basisjaar. Scope 1, 2 en 3 Reductiedoelstelling totaal 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Scope 1 5. Nieuwe gebouwen CO2 neutraal 0,0 6. Personen wagenpark zuiniger 6,7 1,7 1,7 1,7 1,6 8. Minder en schoner rijden door montagebussen 8,7 1,7 1,7 1,7 1,7 1,9 9. Houtkorrels gebruiken voor verwarming ntb Scope 2 1. Verlichting minder aan door techniek en gedrag 7,8 2,6 2,6 2,6 2. Inkoop groene stroom (ander contract) ----- 3. Uitbereiding 15x40 CO2 neutraal + DE opties 0,0 4. Verlichting zuiniger door andere lampen 78,0 15,6 15,6 15,6 15,6 15,6 7. Vorkheftrucks elektrisch 1,0 1,0 Scope 3 10. Ingehuurde montagebussen 7,8 0,6 0,6 0,6 0,6 0,6 0,6 0,6 0,6 11. Transporteur Kattenberg 6,6 0,8 0,8 0,8 0,8 0,8 0,8 0,8 0,8 besparing totaal 116,6 1,4 5,7 8,4 23,0 20,3 18,7 18,9 17,0 uitstoot in 2008 en 2009 scope 1, 2, 3 653,9 660,8 blijft over in jaar X 655,0 646,6 623,5 603,2 584,5 565,5 548,5 101,0% 100,2% 98,9% 95,4% 92,2% 89,4% 86,5% 83,9% Reductie t.o.v. het basisjaar 2008, scope 1, 2, 3-1,0% -0,2% 1,1% 4,6% 7,8% 10,6% 13,5% 16,1% Reductie t.o.v. het basisjaar 2008, scope 1 1,2% 1,9% 3,2% 4,6% 5,9% 6,6% 7,3% 7,3% Reductie t.o.v. het basisjaar 2008, scope 2-2,3% -1,1% 0,5% 8,8% 15,9% 22,9% 30,0% 37,1% Reductie t.o.v. het basisjaar 2008, scope 3 10,7% 11,5% 12,3% 13,0% 13,8% 14,6% 15,4% 16,1% Scope 1, 2 en 3 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Geraliseerde CO2 uitstoot (ton) 660,8 609,9 599,5 606,3 343,2 285,0 300,3 Afwijking t.o.v. van het basisjaar (%) -1,0% 6,7% 8,3% 7,3% 47,5% 56,4% 54,1% Scope 1 Geraliseerde CO2 uitstoot (ton) 247,6 264,1 249,6 260,6 210,0 168,3 175,9 Afwijking t.o.v. van het basisjaar (%) 1,2% -5,4% 0,4% -4,0% 16,2% 32,8% 29,8% Scope 2 Geraliseerde CO2 uitstoot (ton) 225,6 178,5 130,8 177,7 10,8 6,0 7,2 Afwijking t.o.v. van het basisjaar (%) -2,3% 19,1% 40,7% 19,5% 95,1% 97,3% 96,7% Scope 3 Geraliseerde CO2 uitstoot (ton) 187,5 167,3 219,2 168,0 122,4 110,6 117,2 Afwijking t.o.v. van het basisjaar (%) 0,0% 10,7% -16,9% 10,4% 34,7% 41,0% 37,5% 4.B.2&5.B.1+2 Rapportage Carbon Footprint 2015 10 van 11

CO2 emissie in ton/jaar 5.3 Voortgang reductiedoelstellingen Voortgang reductiedoelstellingen scope 1, 2 en 3 Uit bovenstaande tabel kan de conclusie getrokken worden dat JKN goed op koers ligt om de doelstelling voor 2016 te halen (einddoel CO2 reductieplan per scope en voor scope 1, 2 en 3 totaal). NB: in deze rapportage is er vanaf 2014 een uitsplitsing gemaakt van de reductiedoelstellingen per scope. Voor alle drie de scope's geldt dat ruimschoots aan de doelstelling wordt voldaan. Doelstelling 2016 per scope: Reductie t.o.v. het basisjaar 2008, scope 1, 2, 3 16,1% Reductie t.o.v. het basisjaar 2008, scope 1 7,3% Reductie t.o.v. het basisjaar 2008, scope 2 37,1% Reductie t.o.v. het basisjaar 2008, scope 3 16,1% Op de volgende pagina is een grafiek voor de totale doelstelling opgenomen om een en ander visueel te verduidelijken. 700,0 600,0 653,9 653,9 660,8 660,8 655,0 609,9 646,6 623,5 599,5 606,3 603,2 584,5 565,5 548,5 500,0 400,0 343,2 300,0 285,0 300,3 200,0 100,0 0,0-100,0 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 doelstelling CO2 emissie 653,9 660,8 655,0 646,6 623,5 603,2 584,5 565,5 548,5 reductiedoelst. in % tov 2008-1,0% -0,2% 1,1% 4,6% 7,8% 10,6% 13,5% 16,1% gerealiseerde CO2 uitstoot 653,9 660,8 609,9 599,5 606,3 343,2 285,0 300,3 gerealiseerd % CO2 emissie reductie 0,0% -1,0% 6,7% 8,3% 7,3% 47,5% 56,4% 54,1% Grafiek 1: Voortgang van de reductiedoelstelling in jaren 2008 t/m 2016. 4.B.2&5.B.1+2 Rapportage Carbon Footprint 2015 11 van 11