Gemeentefonds. Decembercirculaire 2018

Gemeentefonds Decembercirculaire 2018

de gemeentebesturen, ter attentie van de raden en de colleges van B&W DGBRW/ Bestuur, Financiën en Regio s Turfmarkt 147 Den Haag Postbus 20011 2500 EA Den Haag www.rijksoverheid.nl Contactpersoon eventuele vragen per e-mail postbus.gf@minbzk.nl Datum 7 december Kenmerk 2018-0000933969 Onderwerp decembercirculaire gemeentefonds 2018 bekendmaking van beleid en het geven van informatie Doelstelling Juridische grondslag Relaties met andere circulaires septembercirculaire (2018-0000778321); meicirculaire 2018 (2018-0000290441); maartcirculaire 2018 (2018-0000560871); decembercirculaire 2017 (2017-0000560871); septembercirculaire 2017 (2017-0000424956); meicirculaire 2017 (2017-0000259468) Ingangsdatum 7 december 2018 Geldig tot 1 juli 2019

Decembercirculaire gemeentefonds 2018

Voorwoord Gemeenten ontvangen op drie tijdstippen in het jaar de informatie over de gemeentefondsuitkeringen: in mei op basis van de Voorjaarsnota, in september op basis van de Miljoenennota en in december, ter afronding van het lopende jaar, op basis van de Najaarsnota. De decembercirculaire heeft doorgaans een beperkte strekking. Het gaat primair om onderwerpen die vóór het einde van het jaar geregeld dienen te zijn, met het oog op de jaarafsluiting door het Rijk en de gemeenten. De politiek-bestuurlijke zaken zijn in hoofdstuk 1 uitgelicht. De circulaire is in belangrijke mate een financieel-technisch document. De latere hoofdstukken richten zich op de doelgroep van financieel specialisten. Ik wens u bij al uw taken en verantwoordelijkheden veel succes. Mede namens de Staatssecretaris van Financiën, De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Drs. K.H. Ollongren Decembercirculaire gemeentefonds 2018

Inhoudsopgave 1 Hoofdpunten... 1 2 Algemene uitkering... 5 2.1 Inleiding... 5 2.2 Wijzigingen in de omvang van de algemene uitkering... 5 1. Implementatie richtlijn EED... 5 2. DigiD en MijnOverheid... 6 3. Berichtenbox... 6 4. Generieke digitale infrastructuur... 6 2.3 Verdeling mutaties algemene uitkering... 6 2.4 Overige mededelingen algemene uitkering... 6 2.4.1 Suppletie-uitkering Overheveling IUSD... 6 2.4.2 Bommenregeling... 7 2.4.3 Toelichting op de berekening van de uitkering uit het gemeentefonds 2019... 7 2.4.4 Waterschapsverkiezingen... 8 2.5 Maatstaven, bedragen per eenheid en uitkeringsfactor... 8 3 Integratie-uitkering Sociaal domein... 13 3.1 Inleiding... 13 3.2 Omvang en verdeling... 13 3.3 Overige mededelingen integratie-uitkering Sociaal domein... 13 3.3.1 Compensatieregeling Voogdij en/of 18+... 13 3.3.2 Beschermd wonen... 13 4 Decentralisatie- en integratie-uitkeringen... 17 4.1 Inleiding... 17 4.2 Omvang en verdeling decentralisatie- en integratie-uitkeringen... 17 1. Aardgasvrije wijken... 18 2. Brede impuls combinatiefuncties/buurtsportcoaches/cultuurcoaches... 18 3. Regionale knelpunten... 19 4. Baankansen... 19 5. Bodemsanering... 19 6. Landelijke Vreemdelingenvoorzieningen... 20 7. Vergoeding raadsleden kleine gemeenten... 20 8. Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit... 21 9. Schulden en armoede... 21 10. Pilots woningmarkt... 21 11. Verduurzaming basisscholen... 22 12. Zero-emissie stadslogistiek... 22 13. Informatieplicht energiebesparende maatregelen... 23 14. Faciliteitenbesluit opvangcentra... 23 15. Vrouwenopvang... 23 Decembercirculaire gemeentefonds 2018

16. Floriade Almere... 24 17. Impulsgelden Weerbaar bestuur... 24 18. Waddenveren... 24 19. Ondersteuning beschermd wonen en maatschappelijke opvang... 24 20. Programma Geweld hoort nergens thuis... 25 21. Asbeter... 26 22. Programmabureau Sociaal domein... 26 23. Ondersteuning Raadsman Loppersum... 26 24. Pilot verbinding participatie zorg... 26 25. Cybersecurity... 26 26. Erfgoed en Ruimte... 27 27. Onderzoek seksueel misbruik kinderen... 27 28. Referendum Wiv... 27 29. Veilige steden... 28 30. Huishoudelijke hulp toelage... 28 31. Burgers Alert Real Time... 28 32. Beter Benutten... 28 33. City Deal Eenvoudig maatwerk... 28 34. Monitor Pilot Den Helder... 28 35. Fort Oranje... 29 36. Beveiligingskosten Voerendaal... 29 37. Experiment centrale stemopneming... 29 38. City Deal Klimaatadaptatie... 29 39. WLP Medal uitvoeringsagenda... 29 40. Economische zelfstandigheid... 30 41. Congres Vooruit met de wijk... 30 42. Leefbaarheid op het platteland... 30 43. Haalbaarheidsscan Uitgeest... 30 44. Twinning arbeidsbemiddeling... 30 45. Onderzoek centrumfunctie Gorinchem... 30 46. Voorbereiding batch 1588... 31 47. Evaluatie Waddenconvenant... 31 48. Pilot Weerbaar opvoeden... 31 4.3 Overige mededelingen decentralisatie- en integratie-uitkeringen... 31 4.3.1 Transformatiefonds Sociaal Domein Jeugd... 31 4.3.2 Voorziening knelpunten sociaal domein... 32 4.3.3 Kinderen in een AZC... 32 4.3.4 Wmo hulp bij het Huishouden... 33 4.3.5 Innovatieve aanpak energiebesparing... 33 4.3.6 Versnelling lokale aanpak tegen eenzaamheid... 33 4.3.7 Kansrijke Start... 34 Decembercirculaire gemeentefonds 2018

5 Overige mededelingen... 37 5.1 Inleiding... 37 5.2 Bevoorschotting... 37 5.3 Evaluatie verdeelmodellen sociaal domein... 37 5.4 Beleidsindicatoren BBV... 38 Bijlagen... 41 Bijlage 2.5.1 Aantallen per gemeente ophoging maatstaf woonruimten 2017... 42 Bijlage 3.2.1 Compensatieregeling Voogdij/18+... 52 Bijlage 4.2-1 Decentralisatie-uitkering Aardgasvrije wijken... 53 Bijlage 4.2-2 Decentralisatie-uitkering Brede impuls combinatiefuncties/buurtsportcoaches/cultuurcoaches... 54 Bijlage 4.2-4 Decentralisatie-uitkering Baankansen... 65 Bijlage 4.2-7 Decentralisatie-uitkering Vergoeding raadsleden kleine gemeenten... 66 Bijlage 4.2-9 Decentralisatie-uitkering Schulden en armoede... 71 Bijlage 4.2-10 Decentralisatie-uitkering Pilots woningmarkt... 81 Bijlage 4.2-11 Decentralisatie-uitkering Verduurzaming basisscholen... 82 Bijlage 4.2-12 Decentralisatie-uitkering Zero emissie stadslogistiek... 83 Bijlage 4.2-13 Decentralisatie-uitkering Informatieplicht energiebesparende maatregelen... 84 Bijlage 4.2-14 Decentralisatie-uitkering Faciliteitenbesluit opvangcentra... 94 Bijlage 4.2-17 Decentralisatie-uitkering Impulsgelden Weerbaar bestuur... 95 Bijlage 4.2-19 Decentralisatie-uitkering Ondersteuning beschermd wonen en maatschappelijke opvang... 96 Bijlage 4.2-20 Decentralisatie-uitkering Programma Geweld hoort nergens thuis... 97 Bijlage 4.2-28 Decentralisatie-uitkering Referendum Wiv... 98 Bijlage 4.2-29 Decentralisatie-uitkering Veilige steden... 99 Bijlage 4.2-37 Decentralisatie-uitkering Experiment centrale stemopneming... 100 Bijlage 4.3.1 Decentralisatie-uitkering Transformatiefonds Sociaal Domein Jeugd... 101 Bijlage 4.3.2 Decentralisatie-uitkering Voorziening knelpunten sociaal domein... 102 Bijlage 4.3.3 Decentralisatie-uitkering Kinderen in een AZC... 105 Bijlage 4.3.4 Integratie-uitkering Wmo... 108 Bijlage 4.3.5 Decentralisatie-uitkering Innovatie aanpak energiebesparing... 114 Bijlage 4.3.6 Decentralisatie-uitkering Versnelling lokale aanpak tegen eenzaamheid... 115 Decembercirculaire gemeentefonds 2018

Decembercirculaire gemeentefonds 2018

1 Hoofdpunten Gemeenten ontvangen op drie tijdstippen in het jaar de informatie over de gemeentefondsuitkeringen: in mei op basis van de Voorjaarsnota, in september op basis van de Miljoenennota en in december, ter afronding van het lopende jaar, op basis van de Najaarsnota. De circulaires bevatten ook actuele informatie over wijzigingen die op een later tijdstip in de rijksbegroting worden verwerkt. Deze mededelingen zijn steeds onder het voorbehoud van parlementaire goedkeuring. De Najaarsnota van de rijksoverheid maakt duidelijk dat de verwachte uitgaven voor 2018 ten opzichte van de Miljoenennota verder afnemen. Tot het einde van dit jaar kunnen er nog wijzigingen plaatsvinden. De accresraming voor 2018 wordt zoals gebruikelijk bij de meicirculaire 2019 aangepast, als het Financieel Jaarverslag van het Rijk over 2018 is vastgesteld. De decembercirculaire is geen moment voor nieuwe accresramingen. Op 30 november jongstleden vond de Buitengewone Algemene Ledenvergadering (BALV) van de VNG plaats. Tijdens de vergadering heeft het bestuur van de VNG verantwoording afgelegd over de eerder ingediende moties over (de financiën in) het sociaal domein. De Minister van BZK zal dit jaar nog een brief sturen naar de Tweede Kamer met de uitkomsten van de BALV. Rijk en gemeenten hebben samenwerkingsafspraken (https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2018/11/29/akkoord-over-landelijkevreemdelingenvoorzieningen-lvv%e2%80%99s) gemaakt voor de ontwikkeling van Landelijke Vreemdelingenvoorzieningen (LVV) waar vreemdelingen zonder recht op verblijf worden opgevangen en begeleid in de zoektocht naar een bestendige oplossing voor hun situatie. Er zijn afspraken voor een driejarige samenwerkingsperiode, met het voornemen om hierna structurele afspraken te maken. Het Rijk stelt hiervoor in de periode 2018-2021 jaarlijks 12 miljoen beschikbaar, aangevuld met 6,5 miljoen aan Europese subsidies. Daarnaast is sprake van een bijdrage uit het gemeentefonds van in totaal 16,5 miljoen voor de komende drie jaar. Deze middelen worden ingezet ten behoeve van de pilots die in vijf gemeenten zullen starten. De verwerking van de middelen in het gemeentefonds, alsmede informatie over de verdeling, wordt in de meicirculaire 2019 opgenomen. In het Regeerakkoord Vertrouwen in de Toekomst is een Regio Envelop opgenomen, waaruit het kabinet financiële bijdragen verstrekt aan het oppakken van regionale opgaven die bijdragen aan het vergroten van de welvaart in brede zin. Tot 1 september 2018 konden regio s voorstellen doen om voor een bijdrage in aanmerking te komen in de eerste tranche. Op 16 november jongstleden heeft het Kabinet besloten over de verdeling van de eerste tranche uit de Regio Envelop. Vanwege het grote aantal goede voorstellen heeft het Kabinet besloten het budget voor de eerste tranche te verruimen van 200 miljoen tot 215 miljoen. Voor 12 regio s is een indicatieve maximale bijdrage vastgesteld (zie voor de regio s, opgaven en bedragen de Kamerbrief hierover: Decembercirculaire gemeentefonds 2018 1

Kamerstukken II, 2018-2019, 29 697 nr. 56). Met deze 12 regio s worden nu concrete Regio Deals uitgewerkt. De verwachting is dat de deals in het voorjaar van 2019 worden getekend. De bijdrage uit de Regio Envelop wordt uitgekeerd in de vorm van een decentralisatie-uitkering uit het gemeentefonds (of provinciefonds, in het geval een provincie de aanvrager is). De nadere verdeling in tranches over jaarschijven, is onderdeel van de uitwerking van de Regio Deals. Om die reden zijn in deze circulaire de decentralisatie-uitkeringen nog niet opgenomen. U wordt hierover in volgende circulaires nader geïnformeerd. Tot slot bevat deze circulaire informatie over middelen die het kabinet ter beschikking heeft gesteld voor de proeftuinen in het kader van het Programma Aardgasvrije Wijken. In de Kamerbrief selectie aardgasvrije wijken van 1 oktober 2018 (Kamerstukken II, 2018-2019, 32847 - nr. 429) informeert Minister Ollongren (BZK) de Tweede Kamer over de selectie van 27 grootschalige proeftuinen. Deze gemeenten ontvangen een rijksbijdrage voor het aardgasvrij maken van een bestaande wijk. In totaal is een bedrag van 126 miljoen beschikbaar voor de 27 gemeenten. Het eerste deel van de gevraagde bijdrage is opgenomen in deze circulaire en bedraagt in totaal 91,55 miljoen. Decembercirculaire gemeentefonds 2018 2

Decembercirculaire gemeentefonds 2018 3

2 Algemene uitkering 2.1 Inleiding Hoofdstuk 2 bevat mededelingen over de algemene uitkering uit het gemeentefonds. In paragraaf 2.2 worden de wijzigingen in de omvang van de algemene uitkering behandeld en in paragraaf 2.3 worden de consequenties daarvan voor de verdeling aangegeven. De overige mededelingen over de algemene uitkering zijn opgenomen in paragraaf 2.4. De accresraming blijft in deze circulaire ongewijzigd. Het accres wordt driemaal per jaar geraamd, te weten naar aanleiding van de Voorjaarsnota, de Miljoenennota en het Financieel Jaarverslag van het Rijk. Het definitieve accres 2018 wordt volgens de gebruikelijke systematiek bij het Financieel Jaarverslag over 2018 vastgesteld en gemeld in de meicirculaire 2019 en verwerkt in het uitkeringsjaar 2019. Ten behoeve van uw jaarafsluiting 2018 is het accres zoals gemeld in de septembercirculaire 2018 de laatstgemelde stand. 2.2 Wijzigingen in de omvang van de algemene uitkering Tabel 2.2.1 bevat de wijzigingen in de omvang van de algemene uitkering ten opzichte van de septembercirculaire 2018. De tabel wordt gevolgd door een toelichting op de mutaties. Tabel 2.2.1 Ontwikkeling algemene uitkering, mutaties ten opzichte van de septembercirculaire 2018 (in duizenden euro's) 2018 2019 2020 2021 2022 2023 stand septembercirculaire 2018 16.536.672 24.893.847 25.900.337 26.746.672 27.635.229 28.590.590 cluster Infrastructuur en milieu 1) Implementatie richtlijn EED 2.147 cluster Bestuur en algemene ondersteuning 2) DigiD en MijnOverheid 1.300 3) Berichtenbox 739 4) Generieke digitale infrastructuur 627 stand deze circulaire 16.541.485 24.893.847 25.900.337 26.746.672 27.635.229 28.590.590 Toelichting 1. Implementatie richtlijn EED Gemeenten zijn vanaf 2015 als bevoegd gezag verantwoordelijk voor het toezicht op de vierjaarlijkse uitvoering van energie-audits door grote ondernemingen. Deze verplichting vloeit voort uit de implementatie van de Europese Richtlijn Energie-efficiëntie (EED). Voor de uitvoeringslasten van deze extra toezichtstaak worden gemeenten over 2019 gecompenseerd met een bijdrage van 2,147 miljoen. Dit bedrag is, zoals aangekondigd in de septembercirculaire 2018, gebaseerd op de evaluatie van de energie-auditplicht die in 2018 heeft plaatsgevonden. Bovenop deze bijdrage ontvangt de VNG van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat 50.000 voor het landelijk opererende Kernteam EED. Deze bijdrage loopt niet via het gemeentefonds. Decembercirculaire gemeentefonds 2018 5

2. DigiD en MijnOverheid Eind 2017 hebben de VNG en het Ministerie van BZK afgesproken dat de doorbelasting van DigiD en MijnOverheid 2018 via de algemene uitkering uit het gemeentefonds verloopt. In de meicirculaire 2018, paragraaf 2.2.14, is hier vervolgens 3,85 miljoen voor uitgenomen. Inmiddels is gebleken dat niet het volledige bedrag voor 2018 benodigd is. Het restant van 1,3 miljoen wordt, conform afspraak met de VNG, teruggestort in de algemene uitkering. 3. Berichtenbox In 2017 hebben de gemeenten, via de algemene uitkering, bijgedragen aan het beheer van de Berichtenbox voor burgers. Bij de eindafrekening van de opdracht is gebleken dat niet alle middelen voor 2018 benodigd waren. Om die reden wordt het resterende bedrag teruggestort naar de algemene uitkering. Dit gebeurt conform de oorspronkelijke verdeling tussen de organisaties die hebben bijgedragen in de kosten voor de Berichtenbox. Het aandeel van de gemeenten is hierin 0,739 miljoen. 4. Generieke digitale infrastructuur De gereserveerde middelen voor de generieke digitale infrastructuur (GDI) 2017 en 2018 zijn niet volledig uitgeput. Het resterende bedrag wordt teruggestort naar de algemene uitkering. Dit gebeurt conform de oorspronkelijke verdeling tussen de organisaties die hebben bijgedragen in de kosten voor de GDI. Het aandeel van de gemeenten is hierin 0,627 miljoen. 2.3 Verdeling mutaties algemene uitkering De verdeelwijze van de mutaties uit paragraaf 2.2 is in tabel 2.3.1 weergegeven. De cijfermatige uitwerking is opgenomen in paragraaf 2.5. Tabel 2.3.1 Verdeelwijze mutaties algemene uitkering Nummer Mutatie Verdeelwijze cluster Infrastructuur en milieu 1) Implementatie richtlijn EED maatstaf bedrijfsvestigingen cluster Bestuur en algemene ondersteuning 2) DigiD en MijnOverheid maatstaf inwoners 3) Berichtenbox maatstaf inwoners 4) Generieke digitale infrastructuur maatstaf inwoners 2.4 Overige mededelingen algemene uitkering 2.4.1 Suppletie-uitkering Overheveling IUSD De suppletie-uitkering Overheveling IUSD is op dit moment alleen opgenomen in 2019 hoewel deze uitkering doorloopt tot en met 2020, het laatste uitkeringsjaar voor invoering van de nieuwe Decembercirculaire gemeentefonds 2018 6

verdeling voor het sociaal domein in het gemeentefonds. In paragraaf 2.4.1 van de septembercirculaire 2018 bent u geïnformeerd dat de fondsbeheerders, in overleg met de VNG, de vormgeving van de suppletie-uitkering Overheveling IUSD voor 2020 onderzochten. Inmiddels hebben de fondsbeheerders, in overleg met de VNG, besloten om bij de vormgeving van de suppletie-uitkering in 2020 enkel de herverdeeleffecten van de harmonisatie mee te nemen in de suppletie-uitkering. Er is dus niet voor de optie gekozen om in 2020 zowel de harmonisatieeffecten (uniform gebruik van definities) als de actualisatie-effecten (uniform gebruik peilmomenten) meerjarig te neutraliseren. De verwerking in de algemene uitkering van de suppletie-uitkering Overheveling IUSD voor 2020 vindt plaats wanneer de maatstafgegevens voor de maatstaven in 2020 bekend zijn (naar verwachting de septembercirculaire 2020). Gemeenten die eerder al met een bedrag rekening willen houden in hun begroting kunnen zich hiervoor het best baseren op de bedragen voor de harmonisatie-effecten in hun suppletie-uitkering voor 2019. 1 2.4.2 Bommenregeling Zoals bekend kunnen gemeenten via het indienen van een raadsbesluit een bijdrage van 70% ontvangen in de gemaakte kosten van het opsporen en ruimen van conventionele explosieven uit de Tweede Wereldoorlog (zie voor meer informatie paragraaf 2.5 van de meicirculaire 2018). Uit signalen van gemeenten en de aanvragen die jaarlijks worden ingediend blijkt dat in toenemende mate ook kosten van derden in het raadsbesluit worden opgenomen, bijvoorbeeld van partijen in de private sector. In dat licht wordt gemeenten gewezen op de overwegingen die zijn verwoord in aanloop naar de overheveling van de regeling naar het gemeentefonds. In de brief van 6 juli 2009 aan de colleges van burgemeester en wethouders is gemeld dat de intrekking van het Bijdragebesluit kosten opsporing en ruiming conventionele explosieven Tweede Wereldoorlog 2006 niets afdoet aan de gemeentelijke verantwoordelijkheden op dit terrein en de randvoorwaarden en regels waaronder de werkzaamheden veilig worden uitgevoerd. Alleen de wijze waarop gemeenten een bijdrage kunnen ontvangen is gewijzigd. In paragraaf 6.8 van de septembercirculaire 2009 is aangegeven dat met de overheveling van de regeling naar het gemeentefonds geen verandering is beoogd in het soort kosten dat voor vergoeding in aanmerking komt. Daarnaast is in de septembercirculaire 2014 gemeld dat de gemaakte kosten inzichtelijk dienen te worden gemaakt in Informatie voor derden (Iv3), het informatiesysteem waarmee gemeenten en andere overheden informatie over hun lasten en baten verstrekken. Het Ministerie van BZK beziet blijvend hoe de financiële omvang van de regeling zich ontwikkelt. 2.4.3 Toelichting op de berekening van de uitkering uit het gemeentefonds 2019 In paragraaf 2.4.4 van de septembercirculaire 2018 is gecommuniceerd dat het Ministerie van BZK ernaar streeft om de nieuwe toelichting op de berekening van de uitkering uit het gemeentefonds 1 Zie kolom M plus kolom AC in het tabblad berekening van de bijlage suppletie-uitkering Overheveling IUSD van de meicirculaire 2018 (https://www.rijksoverheid.nl/documenten/circulaires/2018/05/31/meicirculairegemeentefonds-2018). Decembercirculaire gemeentefonds 2018 7

2019 2 voor 1 januari 2019 te publiceren. Gezien het groot aantal nieuwe maatstaven in de algemene uitkering, vanwege de overheveling van de verdeelmodellen sociaal domein per 2019, kost de uitwerking meer tijd dan vooraf ingeschat. Hierdoor zal de publicatie met een aantal weken worden uitgesteld. 2.4.4 Waterschapsverkiezingen In art. 98, eerste lid, van de Waterschapswet staat dat de waterschappen een vergoeding zijn verschuldigd voor de kosten die gemeenten maken voor de organisatie van de waterschapsverkiezingen. De VNG en de Unie van Waterschappen (UvW) hebben afspraken gemaakt over de hoogte van deze vergoeding. De vergoeding voor de waterschapsverkiezingen van 2019 bedraagt 12 miljoen. Dit bedrag wordt in 2019 uitgekeerd via de algemene uitkering van het gemeentefonds (verdeelmaatstaf: aantal inwoners). VNG en UvW laten bij de waterschapsverkiezingen van 2019 een onderzoek uitvoeren naar de kosten die daarmee gemoeid zijn. Aan de hand van de uitkomsten van dat onderzoek zal de structurele vergoeding worden bepaald (voor waterschapsverkiezingen na 2019). U wordt over de voortgang geïnformeerd via de circulaires van het gemeentefonds. 2.5 Maatstaven, bedragen per eenheid en uitkeringsfactor OZB-maatstaven Jaarlijks worden bij de decembercirculaire de definitieve gegevens voor de OZB-maatstaven van jaar T-2 en de voorlopige OZB-maatstaven van jaar T verwerkt op basis van de door het CBS aangeleverde gegevens over belastingcapaciteit. Voor de berekening van deze belastingcapaciteit baseert het CBS zich op gegevens die gemeenten zelf bij hen hebben aangeleverd. Bij de meeste gemeenten gaat dit via de Landelijke Voorziening WOZ. In aanloop naar deze circulaire heeft het Ministerie van BZK van verschillende gemeenten bericht gekregen dat het bedrag voor (waardevermindering) Amendement De Pater 2016 (het daadwerkelijke bedrag waarmee de belastingcapaciteit voor niet-woningen verminderd moet worden in verband met het buiten beschouwing laten van de waarde van het woondeel bij gemengde panden) niet overeenkomt met de ontvangen vaststellingsbrief belastingcapaciteit 2016 van het CBS. Dit verschil blijkt bij deze gemeenten te zijn veroorzaakt doordat de bedragen voor waardevermindering De Pater vanuit de gemeentelijke belastingsystemen niet goed zijn gecodeerd naar de systemen van de Landelijke Voorziening WOZ. Omdat mogelijk meer gemeenten dan de gemeenten die dit reeds hebben aangegeven te maken hebben met een onjuist bedrag voor waardevermindering De Pater in de Landelijke Voorziening WOZ en daarmee de vaststellingsbrief van het CBS, heeft het Ministerie van BZK besloten de OZB- 2 De toelichting bevat een beschrijving van de verdeelmaatstaven, het overgangsregime, de aanvullende uitkeringen en de integratie-uitkeringen. Hier staat in hoe en wanneer de uitkeringen en maatstaven uit het gemeentefonds worden vastgesteld en bij wie gemeenten inlichtingen kunnen inwinnen. Decembercirculaire gemeentefonds 2018 8

maatstaven in het gemeentefonds voor 2016 nog niet definitief vast te stellen. Hiermee wordt voorkomen dat voor uitkeringsjaar 2016 voor een aantal gemeenten onjuiste gegevens worden gebruikt voor de maatstaf OZB niet-woningen gebruikers (waar het bedrag waardevermindering De Pater onderdeel vanuit maakt). Bij wijze van uitzondering krijgen alle gemeenten de mogelijkheid om de cijfers over de belastingcapaciteit 2016 en in het bijzonder het bedrag voor waardevermindering De Pater, (nogmaals) te controleren. U kunt de gegevens voor uw gemeente over 2016 terugvinden op https://opendata.cbs.nl/statline/#/cbs/nl/dataset/60039fvw/table?ts=1542790275247. Indien u constateert dat de belastingcapaciteit over 2016 voor uw gemeente niet correct is, heeft u tot en met 31 januari 2019 de tijd om per e-mail te reageren naar woz@cbsgemnet.nl. In de e-mail geeft u de wijzigingen aan ten opzichte van de 26 oktober 2018 gepubliceerde cijfers op CBS Statline. Per kolom geeft u de correcte waarde op voor waarde woningen, waarde niet-woningen en waardevermindering De Pater. De verwachting is dat het CBS alle wijzigingen in de belastingcapaciteit 2016 (ook voor de gemeenten die reeds aanpassingen voor het bedrag waardevermindering De Pater hebben doorgegeven) begin voorjaar 2019 heeft verwerkt. Na verwerking zal het CBS de betreffende gemeenten nogmaals een vaststellingsbrief belastingcapaciteit 2016 toesturen waarop de gemeenten dienen te reageren. Pas wanneer bovenstaande procedure is afgerond kunnen de gegevens over de belastingcapaciteit 2016 definitief worden verwerkt in de OZB-maatstaven van uitkeringsjaar 2016 en zullen de beschikkingen over uitkeringsjaar 2016 worden verstuurd. Maatstaf woonruimten In 2018 heeft het CBS haar methode aangepast om de kwaliteit van de cijfers over institutionele huishoudens te verbeteren. Afgelopen septembercirculaire zijn deze nieuwe gegevens over 2018 verwerkt in de maatstaf woonruimten. Naast de cijfers over 2018 heeft het CBS ook de gegevens over institutionele huishoudens in 2017 verbeterd. Deze cijfers zijn afgelopen septembercirculaire nog niet meegenomen in de maatstaf woonruimten. De verwerking hiervan heeft in deze circulaire plaatsgevonden. De maatstafgegevens over woonruimten 2017 inclusief de nieuwe gegevens over institutionele huishoudens kunt u terugvinden in bijlage 2.5.1 van deze circulaire. De aanpassing van de maatstaf woonruimten in 2017 heeft (zeer beperkte) gevolgen voor de verdeling van de algemene uitkering 2017 (en de integratie-uitkering Wmo en de decentralisatie-uitkering Vrouwenopvang). Bedragen per eenheid Als gevolg van de mutaties in tabel 2.2.1 en de informatie in deze paragraaf zijn de bedragen per eenheid 2018 ten opzichte van de septembercirculaire 2018 gewijzigd. Tabel 2.5.1 bevat het overzicht. De aanpassing van het bedrag per eenheid van de onderstaande maatstaven heeft alleen betekenis voor uitkeringsjaar 2018. Decembercirculaire gemeentefonds 2018 9

Tabel 2.5.1 Gewijzigde bedragen per eenheid 2018 (bedragen in euro's in basis) maatstaven b.p.e. 2018 wijzigingen b.p.e. 2018 stand september 2018 deze circulaire bedrijfsvestigingen 75,58 0,78 76,36 inwoners 153,57 0,10 153,67 Uitkeringsfactor Door nieuwe cijfers over de WOZ-waarden stijgt de uitkeringsfactor voor het jaar 2016 met 1 punt naar 1,447. Zoals hierboven is toegelicht hebben gemeenten nog tot en met 31 januari 2019 de mogelijkheid om aanpassingen voor waardevermindering De Pater 2016 door te geven. Om die reden is de uitkeringsfactor voor 2016 nu nog niet definitief vastgesteld. De uitkeringsfactor voor 2017 stijgt ten opzichte van de septembercirculaire 2018 met 2 punten naar 1,425. Deze stijging wordt veroorzaakt door de bijstelling van de maatstaven oppervlak bebouwing woonkernen en oppervlak bebouwing buitengebied. In 2018 stijgt de uitkeringsfactor ten opzichte van de septembercirculaire 2018 met 1 punt naar 1,490. De belangrijkste oorzaak van deze stijging is de bijstelling van de fysieke maatstaven, zoals oppervlakte bebouwing woonkern en oppervlakte bebouwing woonkernen * bodemfactor woonkernen en de maatstaf herindeling. De uitkeringsbasis voor 2019 is in deze circulaire niet geactualiseerd. De uitkeringsfactor blijft als gevolg daarvan ongewijzigd op 1,567. Decembercirculaire gemeentefonds 2018 10

3 Integratie-uitkering Sociaal domein 3.1 Inleiding Hoofdstuk 3 bevat informatie over de omvang en verdeling van de integratie-uitkering Sociaal domein ten opzichte van de septembercirculaire 2018. 3.2 Omvang en verdeling In het Regeerakkoord is opgenomen dat het integreerbare deel van de integratie-uitkering Sociaal domein met ingang van 2019 opgaat in de algemene uitkering en daarmee deel uitmaakt van de trap-op-trap-af systematiek. Vanaf uitkeringsjaar 2019 houdt de integratie-uitkering Sociaal domein (en daarmee dit hoofdstuk in de circulaire) op te bestaan. De betreffende onderdelen zijn dan of naar de algemene uitkering overgeheveld of omgezet naar aparte integratie-uitkeringen (Participatie, Beschermd wonen en Voogdij/18+). De omvang van de integratie-uitkering Sociaal domein blijft ten opzichte van de septembercirculaire 2018 ongewijzigd. Om die reden is tabel 3.2.1 niet opgenomen. 3.3 Overige mededelingen integratie-uitkering Sociaal domein 3.3.1 Compensatieregeling Voogdij en/of 18+ In totaal ontvangen 23 gemeenten in 2019 compensatie omdat het budget voogdij en/of 18+ dat zij hebben ontvangen niet toereikend is voor de kosten die zij (in 2017) hebben gemaakt. De compensatie vloeit voort uit een driejarige compensatieregeling die voor de jaren 2017, 2018 en 2019 met gemeenten is overeengekomen (zie paragraaf 3.3 van de meicirculaire 2017). De totale omvang van de toegekende compensatie bedraagt in 2019 11.845.737. Een overzicht met de toekenning van de bedragen per gemeente is opgenomen in bijlage 3.3.1. Voor de compensatie was voor 2019 in eerdere circulaires een totaalbedrag van 20 miljoen gereserveerd. Het resterende bedrag van 8.154.263 zal in de meicirculaire 2019 aan het subcluster Jeugdhulp in de algemene uitkering worden toegevoegd. 3.3.2 Beschermd wonen De gemeente Bergen op Zoom ontvangt voor de uitkeringsjaren 2018, 2019 en 2020 een extra bedrag van 4,24 miljoen per jaar. De aanvullende bijdrage vloeit voort uit een schriftelijk verzoek van de VNG om een oplossing te vinden voor de financiële situatie van Bergen op Zoom op het taakgebied beschermd wonen. Ook de Staatssecretaris van het Ministerie van VWS heeft de noodzaak van een oplossing onderschreven. Tot aan de invoering van de nieuwe verdeling gemeentefonds voor het sociaal domein, voorzien in 2021, kampt de gemeente jaarlijks met een fors tekort op beschermd wonen. Dit wordt veroorzaakt door een combinatie van factoren, waaronder het relatief lage bedrag dat de gemeente per volwassen inwoner ontvangt op grond van Decembercirculaire gemeentefonds 2018 13

de historische verdeling van de middelen en de sterke stijging van het aantal cliënten met beschermd wonen. Hierdoor heeft de gemeente onvoldoende financiële mogelijkheden om uitwerking te geven aan de Toekomstvisie Beschermd wonen (commissie Dannenberg). In dit specifieke geval hebben de fondsbeheerders na analyse van de feiten aanleiding gezien Bergen op Zoom financieel tegemoet te komen, onder de voorwaarde dat de regio zelf ook 20% bijdraagt en blijft inzetten op maatregelen die bijdragen aan het beheersbaar houden van het jaarlijkse tekort en aan de gewenste transformatie. De tegemoetkoming zal in 2018 plaatsvinden via een herverdeling binnen het onderdeel Beschermd Wonen van de IUSD Wmo; alle centrumgemeenten dragen naar rato bij. In deze circulaire is de herverdeling voor 2018 verwerkt. In de meicirculaire 2019 volgt de verwerking voor de jaren 2019 en 2020. De aangepaste verdeling voor 2018 is opgenomen op de gemeentefondsrubriek op het internet (https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/financien-gemeenten-enprovincies/gemeentefonds/circulaires-gemeentefonds). Decembercirculaire gemeentefonds 2018 14

4 Decentralisatie- en integratie-uitkeringen 4.1 Inleiding Hoofdstuk 4 bevat mededelingen over de decentralisatie- en de integratie-uitkeringen uit het gemeentefonds. Paragraaf 4.2 informeert over de wijzigingen in de decentralisatie- en integratieuitkeringen en over de omvang en de verdeling ervan. De overige mededelingen over decentralisatie- en integratie-uitkeringen zijn opgenomen in paragraaf 4.3. 4.2 Omvang en verdeling decentralisatie- en integratie-uitkeringen Tabel 4.2.1 bevat de mutaties in de decentralisatie- en integratie-uitkeringen ten opzichte van de septembercirculaire 2018. De tabel wordt gevolgd door een toelichting. Daarna volgen overige mededelingen. Tabel 4.2.1 Mutaties decentralisatie- en integratie-uitkeringen 2018-2023 (bedragen in duizenden euro's) 2018 2019 2020 2021 2022 2023 stand septembercirculaire 2018 2.543.971 5.229.819 5.142.538 4.959.300 4.894.438 4.849.699 1) Aardgasvrije wijken 91.550 2) Brede impuls combinatiefuncties/buurtsportcoaches/cultuurcoaches 73.300 3) Regionale knelpunten 24.000 4) Baankansen 17.000 5) Bodemsanering 13.632 6) Landelijke Vreemdelingenvoorzieningen 12.000 7) Vergoeding raadsleden kleine gemeenten 10.000 8) Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit 8.953 9) Schulden en Armoede 8.000-8.000 10) Pilots woningmarkt 6.200 11) Verduurzaming basisscholen 3.500 12) Zero emissie stadslogistiek 3.068 13) Informatieplicht energiebesparende maatregelen 3.000 14) Faciliteitenbesluit opvangcentra 2.804 15) Vrouwenopvang 2.500 16) Floriade Almere 2.500 17) Impulsgelden Weerbaar bestuur 2.260 18) Waddenveren 1.500 19) Ondersteuning beschermd wonen en maatschappelijke opvang 1.225 20) Programma Geweld hoort nergens thuis 1.010 21) Asbeter 651 22) Programmabureau Sociaal domein 500 23) Ondersteuning Raadsman Loppersum 489 24) Pilot verbinding participatie zorg 400 25) Cybersecurity 451 26) Erfgoed en ruimte 353 27) Onderzoek seksueel misbruik kinderen 350 28) Referendum Wiv 350 29) Veilige steden 305 30) Huishoudelijke hulp toelage 286 31) Burgers Alert Real Time 200 32) Beter benutten 200 33) City Deal Eenvoudig maatwerk 124 34) Monitor Pilot Den Helder 105 35) Fort Oranje 75 36) Beveiligingskosten Voerendaal 74 37) Experiment centrale stemopneming 55 38) City Deal Klimaatadaptatie 45 39) WLP Medal uitvoeringsagenda 41 40) Economische zelfstandigheid 40 41) Congres Vooruit met de wijk 40 42) Leefbaarheid op het platteland 25 43) Haalbaarheidsscan Uitgeest 25 44) Twinning arbeidsbemiddeling 23 45) Onderzoek centrumfunctie Gorinchem 22 46) Voorbereiding batch 1588 20 47) Evaluatie Waddenconvenant 11 48) Pilot Weerbaar opvoeden 10 stand deze circulaire 2.763.943 5.295.119 5.142.538 4.959.300 4.894.438 4.849.699 Decembercirculaire gemeentefonds 2018 17

Toelichting 1. Aardgasvrije wijken In de Kamerbrief selectie aardgasvrije wijken van 1 oktober 2018 (Kamerstukken II, 2018-2019, 32847 - nr. 429) informeert Minister Ollongren (BZK) de Tweede Kamer over de selectie van 27 grootschalige proeftuinen in het kader van het Programma Aardgasvrije Wijken. Deze gemeenten ontvangen een rijksbijdrage voor het aardgasvrij maken van een bestaande wijk. In de proeftuin leren gemeenten samen met bewoners en belanghebbenden hoe een bestaande wijk van het gas kan worden gehaald. In totaal is een bedrag van 126 miljoen beschikbaar voor de 27 gemeenten. Het eerste deel van de gevraagde bijdrage is opgenomen in deze circulaire en bedraagt in totaal 91,55 miljoen. De tweede tranche zal worden opgenomen in de septembercirculaire 2019. Uit het bedrag van 126 miljoen zal in 2019 ook de volledige afdracht (tranche één en twee) aan het BTW-compensatiefonds plaatsvinden. Het eerste deel van de rijksbijdrage per geselecteerde gemeente staat opgenomen in bijlage 4.2-1 van deze circulaire. 2. Brede impuls combinatiefuncties/buurtsportcoaches/cultuurcoaches Voor de Brede Regeling Combinatiefuncties zijn op 29 juni 2018 de nieuwe bestuurlijke afspraken ondertekend door de Ministeries van VWS, OCW en SZW en de VNG. Deze nieuwe bestuurlijke afspraken treden in werking vanaf 1 januari 2019 en zullen lopen tot en met 31 december 2022. Het nieuwe jaarlijkse beschikbare rijksbudget is structureel 73,3 miljoen voor gemeenten en wordt in eerste instantie verdeeld op basis van de verdeelmaatstaven jongeren tot en met 17 jaar en inwoners (elk voor 50%). Vervolgens krijgen gemeenten de mogelijkheid om zich op basis van deze verdeling in te schrijven voor een deelnamepercentage. Voor 2019 tot en met 2022 hebben 372 gemeenten een aanvraag ingediend voor de Brede Regeling Combinatiefuncties. Hieronder zijn 12 fusiegemeenten, waar in totaal 37 gemeenten onder vallen. Gemeenten hebben voor 2019 3.774 fte aangevraagd. Het Rijk draagt hiertoe 40% van de kosten bij en de gemeenten dragen zorg voor de organisatie van 60% cofinanciering. Het aangevraagde aantal fte buurtsportcoaches, combinatiefunctionarissen en cultuurcoaches is hoger dan het beschikbare budget. Dit betekent dat het deelnamepercentage van 140% niet gehonoreerd kan worden. Dit geldt voor alle gemeenten die het percentage van 140% (willen) hanteren. Op basis van het overschreden budget is berekend dat dit deelnamepercentage wordt bijgesteld naar 134%. Hiermee komt het totaal aantal jaarlijks te realiseren fte op 3.665. Gemeenten die in 2018 niet het aangevraagde aantal fte hebben gerealiseerd krijgen een lager deelnamepercentage toegekend en kunnen dit aantal niet ophogen voor 2019. Indien gewenst kunnen gemeenten jaarlijks een wijziging doorvoeren. De wijzigingen voor 2020 moeten vóór 1 juli 2019 ingediend worden bij het projectbureau Sport en bewegen in de buurt (Vereniging Sport en Gemeenten). Contactgegevens kunnen gemeenten terugvinden in de brief Decembercirculaire gemeentefonds 2018 18

van 6 juli 2018 betreffende Nieuwe bestuurlijke afspraken en intentieverklaring Brede Regeling Combinatiefuncties. 3 Er zal geen uitvraag gedaan worden. In 2019 worden BTW-aanpassingen doorgevoerd. Meer informatie hierover is terug te vinden in de bestuurlijke afspraken van 29 juni 2018. De verdeling voor 2019 is opgenomen in bijlage 4.2-2 van deze circulaire. 3. Regionale knelpunten Het kabinet heeft geld gereserveerd voor het aanpakken van regionale opgaven. 4 Onderdeel daarvan is de Regio Deal Rotterdam-Zuid. Rotterdam-Zuid is een regio die relatief sterk kampt met grote maatschappelijke, sociaal-economische problematiek. De projecten in deze deal richten zich op de pijlers school, werk, wonen en cultuur. Deze bijdrage van 24 miljoen betreft de eerste tranche van de maximaal 130 miljoen die het kabinet gereserveerd heeft voor het aanpakken van de opgave in Rotterdam-Zuid. Deze eerste tranche is bestemd voor de start van het project in 2018. 4. Baankansen Tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen over de rijksbegroting 2019 heeft de Tweede Kamer de motie van het lid Segers c.s. aangenomen met onder meer het verzoek om extra baankansen te creëren voor kwetsbare jongeren uit het voortgezet speciaal onderwijs en het praktijkonderwijs. Ter uitvoering van deze motie stelt de Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid eenmalig 17 miljoen beschikbaar aan de centrumgemeenten van de 35 arbeidsmarktregio s om in samenspraak met betrokken regiogemeenten en pro/vso-scholen de genoemde impuls vorm en inhoud te geven. Een overzicht van de verdeling over de centrumgemeenten van de arbeidsmarktregio s is opgenomen in bijlage 4.2-4 van deze circulaire. 5. Bodemsanering In het kader van het programma Bodemsanering ontvangen vier gemeenten een (aanvullende) bijdrage. De gemeente Dordrecht ontvangt 17.000 voor de opstelling van een handelingskader voor onderzoek en sanering van bodemverontreinigingen. De gemeente Rotterdam ontvangt 5,750 miljoen voor het opzetten van een gebiedsgerichte aanpak van de bodemverontreiniging in het Rijnmondgebied. Voor de bodemverontreiniging ten gevolge van oorlogsschade in de Petroleumhaven ontvangt de gemeente Amsterdam 6,430 miljoen en voor de bodemsanering van de vetgasfabriek ontvangt de gemeente Amersfoort 1,4 miljoen. 3 kenmerk: VSG/2018/AJ/ms- U18101. 4 Voor meer informatie zie https://www.rvo.nl/onderwerpen/duurzaam-ondernemen/gebouwen/regio-deals en http://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2018/06/08/kamerbrief-aanpak-regio-deals Decembercirculaire gemeentefonds 2018 19

Daarnaast neemt de gemeente Leeuwarden, als bevoegd gezag Wet bodembescherming, een deel van het grondgebied van de provincie Fryslân over. Als uitvloeisel daarvan wordt de decentralisatieuitkering Bodemsanering van Leeuwarden in 2018 met een bedrag van 35.000 verhoogd. Een overeenkomstig bedrag wordt in mindering gebracht op de decentralisatie-uitkering Bodemsanering van de provincie Fryslân. Deze toevoeging zal ook plaatsvinden voor de jaren 2019 en 2020. De verwerking hiervan vindt plaats in de meicirculaire 2019. 6. Landelijke Vreemdelingenvoorzieningen Rijk en gemeenten hebben samenwerkingsafspraken (https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2018/11/29/akkoord-over-landelijkevreemdelingenvoorzieningen-lvv%e2%80%99s) gemaakt voor de ontwikkeling van Landelijke Vreemdelingenvoorzieningen (LVV) waar vreemdelingen zonder recht op verblijf worden opgevangen en begeleid in de zoektocht naar een bestendige oplossing voor hun situatie. Er zijn afspraken voor een driejarige samenwerkingsperiode, met het voornemen om hierna structurele afspraken te maken. Het Rijk stelt hiervoor in de periode 2018-2021 jaarlijks 12 miljoen beschikbaar, aangevuld met 6,5 miljoen aan Europese subsidies. Daarnaast is sprake van een bijdrage uit het gemeentefonds van in totaal 16,5 miljoen voor de komende drie jaar. Deze middelen worden ingezet ten behoeve van de pilots die in vijf gemeenten zullen starten. De verwerking van de middelen in het gemeentefonds alsmede informatie over de verdeling wordt in de meicirculaire 2019 opgenomen. 7. Vergoeding raadsleden kleine gemeenten In de brief van 6 november 2018 heeft de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties de Tweede Kamer geïnformeerd over de verhoging van de raadsvergoeding in gemeenten tot 24.000 inwoners (Kamerstukken II 2018-2019, 35000-VII, nr. 37). In plaats van de huidige vergoeding 1 zullen raadsleden in alle gemeenten met minder dan 24.000 inwoners een vergoeding van 958,91 per maand ontvangen. 2 De verhoging gaat gelden met terugwerkende kracht, vanaf het moment waarop de raadsleden zijn aangetreden op 29 maart 2018. Voor herindelingsgemeenten met minder dan 24.000 inwoners waar geen verkiezingen op 21 maart 2018 hebben plaatsgevonden wordt de raadsvergoeding ook met ingang 29 maart 2018 op gelijke wijze aangepast. Aan het gemeentefonds is in deze circulaire eenmalig een bedrag van 10 miljoen toegevoegd om de gemeenten met minder dan 24.000 inwoners voor de hogere raadsvergoeding voor 2018 te compenseren. De bedragen voor de betrokken gemeenten zijn berekend op basis van het aantal raadsleden per gemeente, het verschil tussen de hoogte van de nieuwe en vroegere raadsvergoeding en de periode waarvoor de nieuwe raadsvergoeding geldt (29 maart - 31 december 2018). 1 250,82 (0-8.000 inwoners), 396,33 (8.001-14.000 inwoners) en 617,77 (14.001-24.000 inwoners) 2 De salarisadministraties van deze gemeenten zijn medio november al geïnformeerd over de aanpassing van de raadsvergoeding. Decembercirculaire gemeentefonds 2018 20

Deze bedragen zijn opgenomen in bijlage 4.2-7 van deze circulaire. Vanaf 2019 en verder wordt de dekking voor deze verhoging gevonden binnen de huidige omvang van de algemene uitkering. De uitwerking hiervan volgt in de meicirculaire 2019. 8. Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit In het kader van de Aanpassing Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit 2018 ontvangen vier gemeenten in totaal 8,953 miljoen voor het uitvoeren van maatregelen om de EU-normoverschrijdingen voor NO2 op de kortst mogelijke termijn op te lossen. Het gaat om 0,5 miljoen voor Amsterdam, 0,5 miljoen voor Utrecht, 6,092 miljoen voor Rotterdam en 1,861 miljoen voor Eindhoven. De gemeenten stellen daar eenzelfde bedrag tegenover. De gemeenten en het Ministerie van I&W zijn overeengekomen voor welke specifieke maatregelen het geld wordt ingezet. Hierbij hebben de gemeenten de ruimte om het geld ook te benutten voor een vervangende maatregel met hetzelfde effect op de luchtkwaliteit. 9. Schulden en armoede Ter versterking van het gemeentelijke armoede- en schuldenbeleid heeft het kabinet voor drie jaar middelen ter beschikking gesteld voor het voorkomen van schulden en de bestrijding van armoede, in het bijzonder onder kinderen (zie paragraaf 4.2.5 van de meicirculaire 2018). Gemeenten geven met de incidentele middelen uit het Regeerakkoord voor drie jaar een impuls aan de verbetering van de toegang tot en de effectiviteit van de gemeentelijke schuldhulpverlening en versterking van de lokale regie van het armoedebeleid. Van dit geld wordt 8 miljoen naar voren gehaald en in december 2018 uitbetaald in plaats van in de loop van 2019. Door deze schuif komt in 2019 geld beschikbaar voor de uitvoering van de motie Segers e.a. (TK2018-2019 35 000 nr. 35). Deze motie vraagt 4 miljoen te besteden aan bestrijding van armoede onder kinderen door de samenwerkende fondsen Stichting Leergeld, Jeugdfonds Sport & Cultuur, Nationaal Fonds Kinderhulp en Stichting Jarige Job en 4 miljoen vrij te maken voor vrijwilligers op het terrein van schulden. Met deze organisaties worden afspraken gemaakt om het extra geld in samenwerking met gemeenten te besteden. Een ander deel van de motie betreft een impuls van 17 miljoen voor het creëren van baankansen voor kwetsbare jongeren uit het voortgezet speciaal onderwijs en het praktijkonderwijs (zie paragraaf 4.2.4 van deze circulaire). De verdeling van het naar voren gehaalde geld volgt dezelfde maatstaf: maatstaf lage inkomens met drempel. Een overzicht met de nieuwe bedragen voor 2018, 2019 en 2020 per gemeente is opgenomen in bijlage 4.2-9 van deze circulaire. 10. Pilots woningmarkt Ter uitvoering van de aanpak goed verhuurderschap, de actie-agenda vakantieparken en de totstandkoming van de woningmarktdeals geeft het Ministerie van BZK veertien gemeenten een Decembercirculaire gemeentefonds 2018 21

financiële impuls. De financiële impuls bedraagt in totaal 6,2 miljoen. Met de pilots woningmarkt wordt in vijf gemeenten gewerkt aan het zo effectief mogelijk inrichten van handhaving (in het kader van goed verhuurderschap 5 ) en versnelling van woningbouwproductie. Deze pilots zijn onderdeel van de woningmarktdeals die worden gemaakt met de metropoolregio s Amsterdam, Utrecht en Den-Haag/Rotterdam en met de gemeente Groningen. Ook krijgen zes gemeenten een bijdrage voor de actie-agenda vakantieparken. De pilots hebben als opbrengst om te komen tot leerpunten die met andere gemeenten gedeeld kunnen worden. Zo kan er met beperkte middelen een multipliereffect ontstaan. De aanpak goed verhuurderschap, de woningmarktdeals en de actie-agenda vakantieparken zijn onderdeel van de Nationale Woonagenda. De pilots worden nader beschreven in de bijlagen van de woningmarktdeals. Voorwaardelijk bij alle pilots is dat de rijksbijdrage eenmalig is en dat bij de afronding de leerpunten in beeld worden gebracht door de gemeenten. De verdeling van de bijdrage per gemeente is te vinden in de bijlage 4.2-10 van deze circulaire. 11. Verduurzaming basisscholen In het Innovatieprogramma aardgasvrije en frisse basisscholen leren gemeenten en schoolbesturen hoe een bestaand schoolgebouw succesvol van het aardgas af kan worden gehaald, hoe het binnenklimaat verbeterd kan worden en de energierekening omlaag kan gaan. Een adviescommissie bestaande uit vertegenwoordigers van de Ministeries van BZK en OCW, VNG en PO-Raad heeft zich gebogen over de 92 aanvragen die door 72 gemeenten zijn ingediend voor dit programma. Op basis van het unanieme advies van de commissie heeft de Minister van BZK besloten 11 gemeenten te selecteren die ieder een financiële stimulans van 350.000 ontvangen voor de aardgasvrije en frisse renovatie van een basisschoolgebouw. Voor de elf geselecteerde gemeenten is in totaal in 2018 3,5 miljoen en in 2019 350.000 beschikbaar. Dit heeft tot gevolg dat de bijdrage wordt uitgekeerd in twee tranches. De eerste tranche (10/11 e deel van 350.000) wordt verwerkt in deze circulaire. De tweede tranche (1/11 e deel van 350.000) wordt verwerkt in de meicirculaire 2019. De 11 geselecteerde gemeenten worden vermeld in bijlage 4.2-11 van deze circulaire. 12. Zero-emissie stadslogistiek In het kader van Zero-emissie stadslogistiek (ZES) wordt 3,068 miljoen ingezet om een impuls te geven aan de Green Deal ZES. Het geld is bedoeld om de ingroei van emissie bestelauto s te versnellen en gemeenten te ondersteunen bij de voorbereiding op zero-emissie stadslogistiek. De bedragen per gemeente zijn opgenomen in bijlage 4.2-12 van deze circulaire. 5 Voor meer informatie zie de kamerbrief van de Minister van BZK van 9 november jongstleden: https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2018/11/09/kamerbrief-over-aanpak-goedverhuurderschap Decembercirculaire gemeentefonds 2018 22

13. Informatieplicht energiebesparende maatregelen Per 1 juli 2019 treedt de informatieplicht in werking voor bedrijven met een middelgroot energieverbruik. Deze bedrijven moeten uiterlijk 1 juli 2019 rapporteren welke energiebesparende maatregelen zij hebben genomen met een terugverdientijd van vijf jaar of lager. Deze verplichting vloeit voort uit het gewijzigde artikel 2.15 Activiteitenbesluit milieubeheer. Bedrijven worden verplicht te rapporteren aan het bevoegd gezag, de gemeenten, of namens deze de omgevingsdiensten. Het bevoegd gezag is op deze manier beter in staat informatiegestuurde handhavingsprogramma s op te stellen en prioriteit te geven aan die bedrijven waar het meeste resultaat te behalen is. Om deze werkwijze van de reeds bestaande uitvoeringstaak te implementeren wordt een bijdrage van 3 miljoen beschikbaar gesteld. De verdeling van de decentralisatie-uitkering vindt plaats via de maatstaf bedrijfsvestigingen. De bedragen per gemeente zijn opgenomen in bijlage 4.2-13 van deze circulaire. 14. Faciliteitenbesluit opvangcentra Gemeenten die opvang bieden aan asielzoekers die nog niet zijn ingeschreven in de Basisregistratie Personen ontvangen jaarlijks een bijdrage op grond van het Faciliteitenbesluit opvangcentra van het Ministerie van JenV. De uitkering dient ter compensatie van gelden die gemeenten normaliter via de algemene uitkering ontvangen. Een overzicht met de toekenning van de bedragen per gemeente is opgenomen in bijlage 4.2-14 van deze circulaire. In deze tranche zijn niet alle gemeenten opgenomen die een informatiebrief van het COA over de toekenning 2018 hebben ontvangen. Momenteel werken het COA en het Ministerie van JenV aan het totaaloverzicht voor 2018. Verdere informatie volgt in de meicirculaire 2019. 15. Vrouwenopvang Zoals aangekondigd in de septembercirculaire 2018, paragraaf 4.3.3, wordt met ingang van 2018 de decentralisatie-uitkering Vrouwenopvang structureel verhoogd met een bedrag van 2,5 miljoen per jaar voor de opvang van slachtoffers van huiselijk en eergerelateerd geweld zonder eerdere verblijfsstatus en die vanwege hun slachtofferschap een verblijfsvergunning kunnen aanvragen of hebben aangevraagd. Omdat op grond van zowel het Verdrag van Istanbul als de Europese Richtlijn minimumnormen slachtoffers aan deze categorie slachtoffers opvangvoorzieningen moeten worden geboden, stellen het Ministerie van JenV en VWS gezamenlijk het genoemde bedrag beschikbaar. In 2019 wordt het recht op toegang tot opvangvoorzieningen voor deze doelgroep bij AMvB onder de werking van de Wmo 2015 gebracht. De verwerking voor de jaren 2019 en verder vindt plaats bij de meicirculaire 2019. De verdeling van de decentralisatie-uitkering Vrouwenopvang is in 2017 beperkt gewijzigd in verband met nieuwe gegevens over institutionele huishoudens, onderdeel van de maatstaf Decembercirculaire gemeentefonds 2018 23