Checklist dierenwelzijn Blije dieren, blije boer Checklist voor je braadkippenbedrijf 1
2
Checklist dierenwelzijn Blije dieren, blije boer Checklist voor je braadkippenbedrijf
Voorwoord Beste pluiveehouder, et de capagne Blije dieren, blije boer vraagt Boerenbond aandacht voor de inspanningen die veetelers dag in dag uit doen o het welzijn van hun dieren te garanderen. Landbouwers dragen al eeuwen zorg voor het welzijn van hun dieren, want als het goed gaat et de dieren in de stal, levert dat ook voor hen arbeidsvreugde op. Dus blije dieren, blije boer! De dierlijke vakgroepen van Boerenbond erkennen alvast de prioriteit van dierenwelzijn en hebben hun fiat gegeven aan de uitwerking van een roadap voor dierenwelzijn, et daarin onder eer een versterkt opleidings- en voringsprograa voor onze leden. et de checklist in deze brochure kan je aan de slag op jouw bedrijf. Op een overzichtelijke wijze bevat hij alle wettelijke en bovenwettelijke verplichtingen uit de betrokken lastenboeken (IK, Bel pork, Belbeef en Belplue). Door de aandachtspunten en hun uitleg te checken, ben je er zeker van dat je als veehouder confor alle wettelijke verplichtingen werkt. Wie trots is op zijn stiel, toont respect voor elk dier! Wij verwachten een correcte en eerlijke behandeling van onze dieren en waardering voor onze sector. Alleen wanneer iedereen doet wat hij oet doen, et respect voor ens en dier, kan onze sector trots en vol vertrouwen werken. SONJA DE BECKER voorzitter Boerenbond 5
Legenda Deze checklist bevat de wettelijke en bovenwettelijke eisen voor dierenwelzijn die opgenoen zijn in het Belpluelastenboek. Belplue controleert jaarlijks deze dierenwelzijnseisen op de pluiveehouderijen die deelneen. Belplue In het Belpluelastenboek worden overtredingen van de opgelegde noren of voorwaarden ingedeeld in categorieën, afhankelijk van ernst van de overtreding: ajor () en inor (). Ook de controleur hanteert deze indeling in categorieën. Bij overtreding van inder dan 25% van de inorpunten, oet je een actieplan opaken en binnen de 6 aanden aan Belplue bezorgen. Bij overtreding van eer dan 25% inorpunten, oet je binnen de 3 aanden deze punten rechtzetten. Er vindt ook binnen de 3 aanden een aangekondigde audit plaats o deze punten te controleren. Bij overtreding van eer dan 4 ajorpunten wordt de audit negatief afgesloten en deelnae van jouw bedrijf aan het Belpluelastenboek wordt oniddellijk geweigerd. O opnieuw deel te neen, oet je bedrijf de aaneldprocedure opnieuw doorlopen. Bij overtreding van 1 tot 4 ajorpunten, heb je 3 aanden de tijd o ze recht te zetten. Er vindt ook binnen de 3 aanden een aangekondigde audit plaats o dat te controleren. 6
Huisvesting 7
Huisvesting BELPLUE Ik houd e aan de voorgeschreven bezettingsdichtheid in ijn braadkippenstal. De basisbezettingsdichtheid in de braadkippenstal bedraagt 33 kg/². its ijn bedrijfsvoering voldoet aan bijkoende voorwaarden, ag ik een hogere bezettingsnor hanteren. Ik houd ijn vleeskippen volgens de verhoogde bezettingsnor van 39 kg per ². Ik pas de gids voor goede praktijken toe en ijn bedrijf voldoet aan de bijkoende voorwaarden, dus houd ik axiaal 39 kg/² aan. Ik houd een verzaeling docuenten bij die het productiesystee in detail beschrijven. Ze bevatten inforatie over de technische details van de stal en haar uitrusting, zoals: een plattegrond van de stal, et inbegrip van de afetingen van de oppervlakten die de vleeskuikens inneen, het ventilatiesystee, indien van toepassing het koel- en verwaringssystee en hun locatie, de voeder- en watervoorziening en hun locatie, de alar- en reservesysteen die in werking treden in het geval van een storing van de autoatische of echanische apparatuur die noodzakelijk is voor de gezondheid en het welzijn van de dieren, het vloertype en het noraal gebruikte strooisel. Wanneer ik het Belpluelastenboek niet volg en toch een hogere bezettingsdichtheid dan 33 kg/² levend gewicht nastreef, breng ik de controlerende overheid hiervan schriftelijk op de hoogte ten inste 15 dagen voor ik een nieuw koppel opzet. Daarbij geef ik precies aan welke bezettingsdichtheid ik vooropstel. 8
Huisvesting BELPLUE Ik houd ijn vleeskippen volgens de axiale bezettingsnor van 42 kg per ². De onitoring van ijn bedrijf heeft de afgelopen 2 jaar geen tekortkoingen et betrekking tot de welzijnsvoorschriften aan het licht gebracht, dus ag ik de axiale bezettingsdichtheid verhogen tot 42 kg/². Ik aak gebruik van een gids voor goede praktijken, zoals het lastenboek van Belplue. Ik noteer dagelijks de sterfte bij ijn koppels. Ik kan aantonen dat de gecuuleerde dagelijkse ortaliteit in ten inste 7 opeenvolgende gecontroleerde koppels van een stal lager is dan 1% + 0,06%, verenigvuldigd et de slachtleeftijd van de dieren (uitgedrukt in dagen). ijn dieren koen niet in contact et aterialen of voorwerpen die schadelijk kunnen zijn voor hen. ijn dieren koen niet in contact et aterialen en voorwerpen die schadelijk zijn voor hen. Alle aterialen en voorwerpen waaree ze in contact kunnen koen, kan ik geakkelijk reinigen en desinfecteren. Er is droog en los strooisel op de vloer. Al ijn dieren hebben steeds toegang tot droog en los strooisel op de vloer. 9
Huisvesting BELPLUE De ventilatie voorkot oververhitting. De ventilatie in ijn stal is voldoende o oververhitting te voorkoen. Zo nodig wordt ook overatig vocht verwijderd, in cobinatie et het verwaringssystee. Er is voldoende verluchting. Wanneer er eer dan 33 kg/² bezetting is in ijn stal, is er een ventilatiesystee (en indien nodig een koel- en verwaringssystee) dat voldoet aan de volgende voorwaarden. Ter hoogte van de kop van de dieren is de concentratie van aoniak niet hoger dan 20 pp. De concentratie van kooldioxide is niet hoger dan 3000 pp. Wanneer het buiten in de schaduw warer is dan 30 C, is de binnenteperatuur niet eer dan 3 C hoger. Bij een buitenteperatuur van inder dan 10 C is de geiddelde relatieve vochtigheidsgraad in de stal over een periode van 48 uur niet hoger dan 70%. ijn vleeskippen hebben tijdens de lichtperiode voldoende licht. In alle gebouwen en op ten inste 80% van de bruikbare oppervlakte bedraagt de lichtintensiteit instens 20 lux (geeten op ooghoogte van de dieren). Als dat volgens de dierenarts noodzakelijk is, ag ik het verlichtingsniveau wel tijdelijk verinderen. Er is voldoende (vaste of draagbare) verlichting zodat ik op elk tijdstip ijn dieren grondig kan controleren. Ik verijd zo veel ogelijk lawaai in de stal. Ik houd het geluidsniveau in de stal zo laag ogelijk. De ventilators, voederachines en andere uitrusting zijn zo gebouwd, geplaatst, gebruikt en onderhouden dat ze zo weinig ogelijk lawaai produceren. 10
Water en voeding 11
Water en voeding BELPLUE Ik zorg ervoor dat de eendagskuikens bij het aankoen in de stal snel kunnen eten en drinken. Bij het opzetten van eendagskuikens is de stal zodanig verlicht dat de kuikens het voeder en water geakkelijk kunnen bereiken. Er zijn voldoende voederplaatsen in de stal aanwezig. Op alle punten in het braadkippenhok is er een voederpunt binnen een afstand van 3. ijn dieren krijgen voldoende uitgebalanceerd voeder. Ik geef ijn dieren een toereikende hoeveelheid gezond voeder, dat geschikt is voor hun soort en hun leeftijd. ijn dieren blijven zo in goede gezondheid en aan hun voedingsbehoeften is voldaan. Het voeder is peranent beschikbaar, ofwel bied ik het op gezette tijden aan. Ik nee het voeder niet vroeger weg dan 12 uur voor de geplande slachttijd. ijn braadkippen hebben steeds een drinkpunt in de buurt. Binnen een afstand van 3 eter hebben de braadkippen steeds een drinkpunt ter beschikking. 12
Water en voeding BELPLUE ijn dieren kunnen voldoende drinken. Al ijn dieren hebben toegang tot een toereikende hoeveelheid water van een passende kwaliteit of kunnen op een andere wijze aan hun behoefte aan water voldoen. De drinkvoorzieningen zijn zo geplaatst dat orsen tot een iniu beperkt wordt. Ik onderhoud deze drinkpunten ook. Ik dien ijn dieren niets toe dat hen kan schaden. Ik dien ijn dieren geen substanties toe die schadelijk zijn voor hun gezondheid en/of hun welzijn. 13
Verzorging 14
Verzorging BELPLUE Ik inspecteer ijn kippen instens tweeaal per dag. Ik inspecteer ijn kippen instens tweeaal per dag. Ik let in het bijzonder op tekenen die erop duiden dat het welzijn en/of de gezondheid inder goed is. Vleeskuikens die zwaargewond, isvord of duidelijk niet gezond zijn en daar waarschijnlijk onder lijden, geef ik een passende behandeling of ze worden oniddellijk gedood. Ik raadpleeg ijn bedrijfsdierenarts telkens als dat nodig is. Ik houd een register bij van de geneesiddelen die ik verstrek. Ik houd een register bij van de edicaenteuze zorgen die ik verstrek. Dit register is beschikbaar en ik bewaar het ten inste drie jaar lang. Ik raadpleeg de bedrijfsdierenarts wanneer verhoogde sterfte optreedt of bij een te lage voeder- of wateropnae. Wanneer de norale voeder- en wateropnae et eer dan 20% daalt of wanneer er een sterfte is van eer dan 3% per week, laat ik de dieren onderzoeken door de bedrijfsdierenarts. Zwaargewonde of zieke kippen krijgen een gepaste behandeling. Zwaargewonde of zieke braadkippen krijgen een gepaste behandeling of worden oniddellijk gedood. 15
Verzorging BELPLUE Ik kan zieke of gewonde kippen in afzondering plaatsen. Er is een ogelijkheid o zieke of gewonde kippen, die niet oniddellijk geslacht of gedood hoeven te worden, op een passende wijze af te zonderen. Ik houd een register bij van het aantal sterfgevallen. Ik houd een register bij van het aantal sterfgevallen. Dit register is beschikbaar en ik bewaar het ten inste drie jaar lang. ijn kippen worden verzorgd door voldoende en geschikte personen. ijn kippen worden verzorgd door een voldoende aantal personen. Zij beschikken over de nodige vaardigheden, kennis en vakbekwaaheid. Ik beschik over een getuigschrift. Ik bezit een erkend getuigschrift of diploa. Hiervoor volgde ik een opleiding die toegespitst was op welzijnsaspecten. Ik heb geen opleiding gevolgd, aar ik kreeg een certificaat dat als gelijkwaardig wordt beschouwd (afgeleverd door Belplue of door de bevoegde overheidsdienst) odat ik vóór 30 juni 2010 over instens 1 jaar ervaring beschikte. 16
Verzorging BELPLUE De verlichting bij ijn kippen volgt een 24 uurschea. Binnen 7 dagen nadat de dieren in de stal koen en tot 3 dagen vóór hun geplande slachttijd volgt de verlichting een 24 uurschea. De donkerperiodes duren in totaal ten inste 6 uur, et ten inste 1 ononderbroken donkerperiode van ten inste 4 uur (periodes et gedid licht niet inbegrepen). Bij het laden zorg ik voor een gepaste verlichting. Bij het laden van de kippen wordt de stal zodanig verlicht dat de kippen rustig blijven 17
ateriaal BELPLUE Ik controleer het ateriaal dat gebruikt wordt instens één keer per dag. Alle ateriaal dat een invloed heeft op de gezondheid en het welzijn van ijn dieren controleer ik instens één keer per dag. Defecten herstel ik oniddellijk. Er is op ijn bedrijf een goedwerkend alar. Er is een goedwerkend alar wanneer er een panne is van het ventilatiesystee. Er is ook een aangepast vervangend ventilatiesystee. Wanneer het alar afgaat, nee ik passende aatregelen. Ik zorg onder eer op zijn inst voor natuurlijke ventilatie, desnoods door de poorten te openen. 18
Deze checklist dierenwelzijn is een uitgave van de Studiedienst van Boerenbond op vraag van de sectorvakgroep Plui- en kleinvee Fotografie: arco ertens, Twan Wierans, Boerenbond Verantwoordelijke uitgever: Frans De Wachter, Diestsevest 40, 3000 Leuven D/2017/0728/18 2017, Boerenbond vzw
www.boerenbond.be / blijedieren 014089