ACADEMIEJAAR 2016-2017 PERMANENTE VORMING Aanvullende vorming voor preventieadviseurs
Multidisciplinaire basismodule De multidisciplinaire basismodule is de eerste module binnen de aanvullende vorming voor preventieadviseurs. U vergaart hierin basiskennis en -vaardigheden over verschillende aspecten van een preventiebeleid. Als preventieadviseur adviseert en ondersteunt u de werkgever bij de uitbouw en implementatie van het welzijnsbeleid. Het programma onderscheidt volgende luiken: 1. Regelgevend kader m.b.t. welzijn 2. Veiligheids- en gezondheidsstructuren 3. Grondslagen van en motivatie tot het voeren van een welzijnsbeleid 4. Strategieën en technieken ter uitvoering van het welzijnsbeleid 5. Opsporen, analyseren en evalueren van risico s 6. Uitbouw van een welzijnsbeleid 7. Risicovelden, voorkoming en risicobeheersing Risico s verbonden aan het werken met gevaarlijke stoffen Omgevingsrisico s Elektrische risico s en beveiliging Brandrisico s en brandbeveiliging Risico s verbonden aan machines en gemechaniseerde werktuigen Fysische en mentale belasting Gevaarlijke installaties Bijzondere risico s Veiligheid en milieu De multidisciplinaire basisvorming wordt ingericht in contactonderwijs en in blended learning (afstandsonderwijs). Het programma is conform de vereisten zoals bepaald in het KB van 17 mei 2007 betreffende de vorming en bijscholing van preventieadviseurs van de interne en externe diensten voor preventie en bescherming op het werk. De aanvullende vorming voor preventieadviseurs ingericht door Odisee is erkend door de federale overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal overleg (FOD WASO). Doelstellingen Deze module beoogt dat u op een basisniveau: kennis heeft van de verschillende structuren betrokken in een preventiebeleid kennis heeft van de samenwerkingsmogelijkheden betreffende het welzijnsbeleid met andere instanties risico s kan opsporen, analyseren en evalueren een aangepast en efficiënt preventiebeleid kan uitwerken in teamverband kan meewerken aan een gezamenlijke interdisciplinaire en coherente benadering van het beheersen van de risico s voor de veiligheid, de gezondheid en het welzijn van werknemers in staat bent medewerkers te leiden, te motiveren, te coachen en te overtuigen tot het uitbouwen en implementeren van een preventiebeleid de opgedane kennis en vaardigheden kan toepassen in praktijksituaties U wordt toegelaten tot de multidisciplinaire basisvorming indien u houder bent van een diploma secundair onderwijs of hogere secundaire leergangen. Indien u niet beschikt over één van bovenvermelde diploma s, wordt u toegelaten tot de multidisciplinaire basisvorming indien u houder bent van een getuigschrift van een basiscursus Preventieadviseur niveau III (40u) en u over tenminste 5 jaar nuttige, praktische ervaring beschikt in een interne of externe preventiedienst. Het programma van de multidisciplinaire basisvorming omvat 120 uren. De opleidingen in contactonderwijs en blended learning gaan van start op donderdag 15 september 2016 op Technologiecampus Gent. De lessen in contactonderwijs worden wekelijks georganiseerd op donderdag van 9u tot 17u. De contactmomenten voor de opleiding in blended learning vindt u op de website. Op donderdag 16 februari 2017 vindt de schriftelijke evaluatie plaats van zowel de dagopleiding als de opleiding in blended learning. De kennis, inzichten en vaardigheden verworven in de multidisciplinaire basismodule worden beoordeeld aan de hand van behaalde scores op: prestatie tijdens een groepspresentatie een schriftelijke evaluatie m.b.t. de geziene stof tijdens de lessen 1.400 (vrijgesteld van BTW). Deze prijs omvat o.a. deelname aan de opleiding en de examens, koffiepauzes en toegang tot digitaal cursusmateriaal. Voor inhoudelijke vragen: Heleen Vandromme heleen.vandromme@odisee.be Voor praktische vragen: Griet Maes griet.maes@odisee.be
Multidisciplinaire specialisatiemodules niveau I en II - Arbeidsveiligheid De specialisatiemodules rond arbeidsveiligheid vormen programmatorisch een rechtstreeks vervolg op de multidisciplinaire basismodule. Afhankelijk van de risico s aanwezig in uw bedrijf of organisatie en uw voorgeschiedenis kan u opteren voor de opleiding op niveau I of niveau II. U bent breed inzetbaar in het werkveld en kan m.b.t. een preventiebeleid adviezen verlenen en ondersteuning bieden. De programma s van zowel niveau I als niveau II bouwen verder op het programma van de multidisciplinaire basismodule. Ze bieden voor de verschillende opleidingsonderdelen een inhoudelijke verdieping. Een uitgebreid programma voor elke van de opleidingen vindt u op de website. Doelstellingen Aan het einde van de opleiding kent u de relevante Europese en Belgische wetgeving en de internationale normen die van toepassing zijn. U kent de rol en verantwoordelijkheden van een preventieadviseur binnen een bedrijf en kent de verschillende actoren die daarnaast ook een rol spelen in het uitbouwen van een veiligheidsbeleid (CPBW, werkgever, vakbondsafvaardiging, externe dienst voor preventie en bescherming op het werk (EDPBW), externe diensten technische controle (EDTC), FOD WASO,...). U kent de sterktes en zwaktes van de verschillende risicoanalysemethodes en kunt deze toepassen. U kan doeltreffende preventiemaatregelen voorstellen en motiveren. Tenslotte kan u een preventiebeleid uitbouwen en implementeren. In deze specialisatiemodule maakt de cursist: 1 paper (een voorstel tot eindwerk) 1 groepspresentatie 2 schriftelijke evaluaties (voor niveau I) en 1 schriftelijke evaluatie (voor niveau II) 1 eindwerk De cursist kan zelf het onderwerp van het eindwerk kiezen en krijgt een promotor toegewezen vanuit de opleidingscommissie die de cursist tijdens het schrijven van het eindwerk begeleidt. Aan het einde van de opleiding spreekt de opleidingscommissie een oordeel uit over de kandidaat. Niveau I Het programma van de multidisciplinaire specialisatiemodule niveau I omvat 280 uren. De opleiding gaat van start op 9 maart 2017 en eindigt op 30 juni 2018. De lessen worden wekelijks georganiseerd op donderdag van 9u tot 17u. Niveau II Het programma van de multidisciplinaire specialisatiemodule niveau II omvat 90 uren. De opleiding gaat van start op 23 februari 2017 en eindigt op 29 juni 2017. De lessen worden wekelijks georganiseerd op donderdag van 9u tot 17u. Het inschrijvingsgeld voor niveau I bedraagt 3.750 en voor niveau II 1.200 (vrijgesteld van btw). Deze prijzen omvatten o.a. deelname aan de opleiding en de examens, koffiepauzes en toegang tot digitaal cursusmateriaal. Voor inhoudelijke vragen: Heleen Vandromme heleen.vandromme@odisee.be Voor praktische vragen: Griet Maes griet.maes@odisee.be U wordt toegelaten tot de multidisciplinaire specialisatiemodule niveau I indien u houder bent van: een bachelordiploma van een opleiding op universitair niveau én een getuigschrift van de multidisciplinaire basismodule een bachelordiploma van een hoger onderwijsinstelling én een getuigschrift van aanvullende vorming voor preventieadviseurs niveau II een diploma hoger secundair onderwijs, een getuigschrift van aanvullende vorming voor preventieadviseurs niveau II én tenminste 5 jaar nuttige praktische ervaring in een interne of externe preventiedienst Om toegelaten te worden tot de specialisatiemodule niveau II beschikt u over een getuigschrift van de multidisciplinaire basismodule.
Specialisatiemodule niveau 1 - Ergonomie De preventieadviseur ergonomie adviseert en ondersteunt ondernemingen bij de uitbouw en implementatie van haar preventiebeleid ergonomie. Zo leidt het onveilig tillen of verplaatsen van lasten maar ook het langdurig verrichten van beeldschermwerk in vele gevallen tot langdurige afwezigheid van werknemers ten gevolge van ongevallen of gezondheidsklachten. De ergonoom past diverse aspecten van de arbeidssituatie, de werkruimte of de werkorganisatie preventief of curatief aan de werknemer aan in functie van de veiligheid, gezondheid, gebruiksvriendelijkheid en het comfort. De aangeboden modules behandelen drie domeinen: fysieke, cognitieve en organisatie ergonomie. Elk opleidingsonderdeel omvat een theoretisch en een praktisch luik. Binnen het theoretische luik wordt gewerkt met de combinatie van zelfstudie en contacturen. Het praktische luik wordt telkens ingevuld op een externe locatie waar u als cursist d.m.v. een plaatsbezoek de realisaties binnen een reële bedrijfscontext kan bestuderen. De opleiding is opgebouwd uit 11 opleidingsonderdelen: Algemene basis Manueel hanteren van lasten - Tillen van lasten Manueel hanteren van lasten - Trekken en duwen Manueel hanteren van lasten - Repetitief werk Manueel hanteren van lasten - Verplaatsen van mensen Kantoorergonomie Omgevingsfactoren Cognitieve ergonomie Organisatie ergonomie Ontwerp en houding Meten van fysieke ergonomie Aan het einde van de opleiding kennen de cursisten relevante Europese en Belgische wetgeving en de internationale normen die van toepassing zijn. Ook kennen zij de sterktes en zwaktes van de verschillende risicoanalysemethodes en kunnen deze toepassen. Ze kunnen doeltreffende preventiemaatregelen voorstellen en motiveren. Tenslotte kunnen ze een aankoopbeleid uitwerken van materialen die een invloed hebben op ergonomische aspecten. Dit programma is conform de vereisten zoals bepaald in het KB van 5 december 2003 betreffende de deskundigen van de preventieadviseurs van de externe diensten voor preventie en bescherming op het werk. De opleiding leidt tot de titel van preventieadviseur ergonomie. De betrokken docenten zijn academici, Europese ergonomen en ervaren ergonomen die gedurende meerdere jaren actief zijn in het domein van de ergonomie. De aanvullende vorming voor preventieadviseurs is modulair opgebouwd. Vooraleer u kan starten met de specialisatiemodule niveau 1 - Ergonomie dient u de multidisciplinaire basisvorming te hebben gevolgd (zie pagina 3). U wordt toegelaten tot de specialisatiemodule niveau 1 - Ergonomie indien u houder bent van een bachelordiploma van een opleiding op universitair niveau en u beschikt over het getuigschrift van de multidisciplinaire basismodule (120 uur) als onderdeel van de aanvullende vorming voor preventieadviseurs. Loopbaan Na deze opleiding kan de cursist de functie van preventieadviseur uitoefenen in een interne of een externe dienst voor preventie en bescherming op het werk. Indien u wenst aangesteld te worden binnen een EDPBW als preventieadviseur deskundig betreffende ergonomie, dient u: houder te zijn van een masterdiploma van een universiteit of hoger onderwijs op universitair niveau de multidisciplinaire basismodule én de specialisatiemodule niveau 1 - Ergonomie met succes beëindigd te hebben te beschikken over tenminste drie jaar ervaring m.b.t. ergonomie De opleiding is opgebouwd uit 42 lesdagen en 3 examendagen gespreid over de periode september 2016 tot januari 2018. Dit omvat de lesdagen waarin docenten theorie aanreiken, feedbackmomenten waarin de cursisten de uitgewerkte opdrachten voorstellen aan de groep, enkele intervisiemomenten en theoretische examens. Naast de contactmomenten op de campus in Brussel voorzien we ook 12 dagen waarin we te gast zijn in een bedrijf of organisatie. In totaal omvat de opleiding tenminste 280 uren vorming. Ze gaat van start op dinsdag 27 september 2016. De contactmomenten worden wekelijks georganiseerd telkens op dinsdag. De cursist wordt verwacht om per opleidingsonderdeel een praktijkopdracht individueel uit te werken. De uitwerking van deze opdrachten wordt gepresenteerd, geëvalueerd en besproken tijdens feedbackdagen. Daarnaast zal de aangereikte leerstof worden geëvalueerd d.m.v. een schriftelijk examen. Tenslotte wordt de cursist verwacht een eindwerk uit te werken dat wordt gepresenteerd en verdedigd door een jury. 4.200 (vrijgesteld van BTW). Deze prijs omvat o.a. deelname aan de opleiding en de examens, koffiepauzes, het handboek van Peter Voskamp en toegang tot digitaal cursusmateriaal. Voor inhoudelijke vragen: Dr. Carine Van den Broeke carine.vandenbroeke@kuleuven.be Voor praktische vragen: Mevr. Elisabeth Platteeuw elisabeth.platteeuw@odisee.be 5
Specialisatiemodule niveau 1 - Psychosociale aspecten van de arbeid De preventieadviseur psychosociale aspecten (PAPA) adviseert en ondersteunt ondernemingen en organisaties in hun beleid rond allerhande psychosociale aspecten gerelateerd aan arbeid. Vele bedrijven worden vandaag geconfronteerd met grote uitdagingen die betrekking hebben op het psychosociaal welzijn van hun werknemers. Thema s als werkbaar werk, pesten, agressie op het werk, werkstress, te hoge werkdruk, burn-out en bore-out zijn brandend actueel. De PAPA gaat zowel preventief als curatief te werk, bestudeert organisatiestructuren en types van leiderschap, spoort psychosociale risico s op en hanteert de meest geschikte gesprekstechnieken en bemiddelingsmethodes. 6 De opleiding is opgebouwd uit 5 opleidingsonderdelen: De psychosociale werking van de PAPA Werkstress en Welzijn: psychosociale risico s - antecedenten en gevolgen Ongewenst en grensoverschrijdend gedrag op het werk (OGGW) Organisatie Opsporen, analyseren en evalueren van psychosociale risico s Deze opleiding beoogt de vorming van deskundigen preventieadviseur psychosociale aspecten van de arbeid. Het programma is afgestemd op de wettelijke bepalingen m.b.t. de vorming en scholing van preventieadviseurs zoals bepaald in het KB van 17 mei 2007 en het KB van 10 april 2014 betreffende de preventie van psychosociale risico s op het werk. De aanvullende vorming voor preventieadviseurs is modulair opgebouwd. Vooraleer u kan starten met de specialisatiemodule niveau 1 - psychosociale aspecten dient u de multidisciplinaire basisvorming te hebben gevolgd (zie pagina 3). U wordt toegelaten tot de specialisatiemodule niveau 1 - psychosociale aspecten indien u houder bent van een bachelordiploma van een opleiding op universitair niveau en u beschikt over het getuigschrift van de multidisciplinaire basismodule (120 uur) als onderdeel van de aanvullende vorming voor preventieadviseurs. In totaal omvat de opleiding tenminste 280 uren ofwel 40 lesdagen. Daarnaast is er ook per onderdeel een examen voorzien. Voor de opleidingsonderdelen ongewenst en grensoverschrijdend gedrag op het werk (OGGW), organisatie en opsporen, analyseren en evalueren van psychosociale risico s wordt een examen ingericht dat contacturen vereist. De overige opleidingsonderdelen worden geëvalueerd d.m.v. opdrachten waarvoor geen bijkomende contacturen zijn vereist. De opleiding gaat van start op donderdag 20 april 2017 en eindigt in december 2018. De lessen worden wekelijks georganiseerd op donderdag. 4.200 (vrijgesteld van BTW). Deze prijs omvat o.a. deelname aan de opleiding en de examens, koffiepauzes en toegang tot digitaal cursusmateriaal. Loopbaan Na het beëindigen van deze opleiding wordt u binnen uw eigen onderneming aangesteld als interne preventieadviseur psychosociale aspecten. U kan ook via een aanstelling binnen een EDPBW als preventieadviseur psychosociale aspecten optreden en verschillende ondernemingen ondersteunen in het uitbouwen en implementeren van hun preventiebeleid psychosociale aspecten. U kan tenslotte ook als consultant een dergelijke opdracht opnemen. Indien u wenst aangesteld te worden binnen een EDPBW als preventieadviseur deskundig betreffende psychosociale aspecten van de arbeid dient u: houder te zijn van een masterdiploma van een universiteit of hoger onderwijs op universitair niveau waarvan het curriculum een aanzienlijk aandeel psychologie en sociologie omvat, en daarenboven een specialisatie in de domeinen van arbeid en organisatie omvat de multidisciplinaire basismodule én de specialisatiemodule niveau 1 - psychosociale aspecten van de arbeid van de aanvullende vorming voor preventieadviseurs met succes beëindigd te hebben te beschikken over tenminste drie jaar ervaring m.b.t. psychosociale aspecten van de arbeid Over het geheel van de opleiding zijn 5 evaluatieonderdelen voorzien: OPO 1: De psychosociale werking van de PAPA Individuele paper met zelfreflectie rond de rol van de PAPA binnen het geheel van het preventiebeleid. OPO 2: Werkstress en welzijn - psychosociale risico s Individueel actie-onderzoek en verdediging. Hierin wordt de procesmatige aanpak in het werkveld van een psychosociaal vraagstuk beschreven of de procesmatige optimalisatie van het eigen functioneren als PAPA toegelicht. OPO 3: Ongewenst en grensoverschrijdend gedrag op het werk Mondeling examen met bemiddelingsopdracht o.b.v. case OPO 4: Organisatie Paperopdracht en -verdediging OPO 5: Opsporen, analyseren en evalueren van psychosociale risico s Groepspaper waarin cursisten een psychosociaal vraagstuk oplossen aan de hand van een risicoanalyse in een bestaande organisatie Voor inhoudelijke vragen: Prof. Dr. Elfi Baillien elfi.baillien@kuleuven.be Voor praktische vragen: Mevr. Elisabeth Platteeuw elisabeth.platteeuw@odisee.be
Specialisatiemodule niveau 1 - Arbeidshygiëne De preventieadviseur arbeidshygiëne bekommert zich om een betere hygiëne en gezondheid op het werk. Hij meet chemische, fysische en biologische gevaren op de werkvloer en toetst ze met wettelijke normeringen. Vervolgens formuleert hij maatregelen ter preventie van schadelijke blootstellingen, adviseert hij het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen en verleent hij informatie aan werknemers. In deze opleiding wordt theoretische en praktische kennis aangereikt voor het uitoefenen van de functie Preventieadviseur Arbeidshygiëne. We focussen hierbij op het meten en evalueren van bedrijfsgebonden chemische, fysische en biologische risico s en bepalen hiervoor vervolgens de gepaste preventiemaatregelen. Het programma omvat volgende opleidingsonderdelen: Basisbegrippen en concepten m.b.t. arbeidshygiëne Chemische agentia Fysische agentia Biologische agentia Raakvlakken met arbeidsgeneeskunde Seminaries: BSOH studiedagen Eindwerk Deze in Vlaanderen unieke opleiding richt zich specifiek tot diegenen die zich binnen hun eigen organisatie of binnen een externe dienst voor preventie en bescherming op het werk (EDPBW) willen specialiseren tot preventieadviseur arbeidshygiëne. Het is een praktijkgerichte opleiding die cursisten wil vormen die direct inzetbaar zijn op de werkvloer,. De aanvullende vorming voor preventieadviseurs is modulair opgebouwd. Vooraleer u kan starten met de specialisatiemodule niveau 1 - Arbeidshygiëne dient u de multidisciplinaire basisvorming te hebben gevolgd (zie pagina 3). U wordt toegelaten tot de specialisatiemodule niveau 1 - Arbeidshygiëne indien u houder bent van een bachelordiploma van een opleiding op universitair niveau en u beschikt over het getuigschrift van de multidisciplinaire basismodule (120 uur) als onderdeel van de aanvullende vorming voor preventieadviseurs. De cursisten worden beoordeeld aan de hand van 3 opdrachten: Groepswerk 1: Wetenschappelijk artikel bespreken en presenteren - Journal club (25% van het totaal aantal punten) Groepswerk 2: Risico-inventarisatie en -evaluatie maken (25% van het totaal aantal punten) Individueel eindwerk: Risicoanalyse, -evaluatie en -beheersing/interventie in de praktijk uitwerken. Dit eindwerk vervolgens voorstellen en bedicussiëren voor een jury en medecursisten. (50% van het totaal aantal punten) Loopbaan Na het succesvol beëindigen van deze opleiding kan u binnen een externe dienst voor preventie en bescherming op het werk (EDPBW) aangesteld worden als Deskundige Arbeidshygiëne. U kan tevens functioneren als arbeidshygiënist in een multidisciplinaire dienst voor preventie en gezondheid binnen uw bedrijf. Indien u wenst aangesteld te worden binnen een EDPBW als preventieadviseur deskundig betreffende arbeidshygiëne dient u: houder te zijn van een masterdiploma van een universiteit of van een masterdiploma van hoger onderwijs op universitair niveau de multidisciplinaire basismodule en de specialisatiemodule arbeidshygiëne van de aanvullende vorming voor preventieadviseurs met succes beëindigd te hebben te beschikken over tenminste drie jaar ervaring m.b.t. arbeidshygiëne In totaal omvat de opleiding tenminste 280 uren vorming ofwel 40 lesdagen. Tevens wordt er (indien mogelijk) een workshop georganiseerd waarbij de cursisten op de werkvloer of in labo s metingen kunnen volgen en uitvoeren. De startdatum en de exacte lesmomenten zullen worden bekend gemaakt eenmaal deze informatie beschikbaar is. U kan zich echter op de website van Odisee Hogeschool registreren op een wachtlijst. Bij de start van de inschrijvingen hebt u vervolgens gedurende een zekere periode voorrang om in te schrijven. 4.200 (vrijgesteld van BTW). Deze prijs omvat o.a. deelname aan de opleiding en de examens, koffiepauzes, het handboek van Peter Voskamp en toegang tot digitaal cursusmateriaal. Voor inhoudelijke vragen: Prof. Dr. Jeroen Vanoirbeek jeroen.vanoirbeek@kuleuven.be Voor praktische vragen: Mevr. Elisabeth Platteeuw elisabeth.platteeuw@odisee.be 7
Inschrijven Schrijf online in op dvo.odisee.be. Voor opleidingen waarvoor nog geen startdatum bekend is kan u zich inschrijven op de wachtlijst. Kandidaten die zich aanmeldden via de wachtlijst krijgen voorrang op de inschrijving eenmaal de startdatum bekend is. Betaald Educatief Verlof De opleidingen in dagonderwijs zijn erkend in het kader van Betaald Educatief Verlof. Voor de multidisciplinaire basismodule in blended learning is het echter niet mogelijk om BEV in te dienen. KMO-portefeuille KMO s kunnen gebruik maken van subsidiëring via de ondernemerschapsportefeuille voor KMO s. Erkenningsnummer: DV.O 215 752 Meer info: www.agentschapondernemen.be. Samenwerking Odisee Hogeschool en KU Leuven Het opleidingsaanbod Preventieadviseur is een samenwerking tussen Odisee Hogeschool, KU Leuven en verschillende organisaties binnen het werkveld preventie en welzijn. U kan alle specialisaties voorzien door de wetgever volgen, nl. arbeidsveiligheid, arbeidshygiëne, psychosociale aspecten van de arbeid en ergonomie. Binnen Vlaanderen is Odisee i.s.m. KU Leuven de enige inrichter voor de drie laatstgenoemde specialisaties. De partners betrokken bij de multidisciplinaire basismodule, specialisatiemodule niveau I en II arbeidsveiligheid zijn Odisee Hogeschool, KU Leuven Faculteit Industriële Ingenieurswetenschappen, Technologiecampus Gent, Prebes en Ie-net ingenieursvereniging. De partners betrokken bij de specialisatiemodule niveau I arbeidshygiëne zijn Odisee Hogeschool, KU Leuven Faculteit Geneeskunde en Belgian Society for Occupational Hygiene (BSOH). Locatie en contact Odisee Hogeschool - Dienst Voortgezette Opleidingen Technologiecampus Gent Gebroeders De Smetstraat 1-9000 Gent Tel: 09/265 86 18 dvo@odisee.be De partners betrokken bij de specialisatiemodule niveau I psychosociale aspecten van de arbeid zijn Odisee Hogeschool, KU Leuven Faculteit Economie en bedrijfswetenschappen en KU Leuven Faculteit Psychologie en Pedagogische wetenschappen. De partners betrokken bij de specialisatiemodule niveau I ergonomie zijn Odisee Hogeschool, KU Leuven Faculteit Economie en bedrijfswetenschappen, Belgian Ergonomics Society (BES) en Vlaamse Ergonomievereniging (VerV). V.U.: Heleen Vandromme, Odisee, Gebroeders De Smetstraat 1, 9000 Gent 2016 www.odisee.be