Implementatiewerkboek Oplossing in de Klas

Implementatiewerkboek Oplossing in de Klas Formulieren en werkbladen voor leerkrachten, co-teachers en leerlingen Leerkracht: School: Groep:

Inhoud Deze formulieren en materialen horen bij de Handleiding van Oplossing in de Klas. Voor een uitleg hoe dit Implementatiewerkboek gebruikt kan worden verwijzen we u naar de Handleiding. Voor de oplossingsgerichte begeleider en de leerkracht Pagina 3: Kijkwijzer sessie 1 Pagina 5: Planningsformulier Pagina 6: Kijkwijzer sessie 2 Pagina 8: Kijkwijzer sessie 3 Pagina 10: Kijkwijzer sessie 4 Pagina 12: Kijkwijzer sessie 5 Pagina 14: Kijkwijzer sessie 6 Pagina 16: Kijkwijzer sessie 7 Pagina 18: Kijkwijzer sessie 8 Pagina 20: Kijkwijzer sessie 9 Pagina 22: Kijkwijzer sessie 10 Pagina 24: Tussentijds evaluatieformulier Pagina 25: Eindevaluatieformulier Pagina 26: Routekaart groep Pagina 28: Formulier Start-schaalvraag Pagina 29: Formulier Slot-schaalvraag De volgende materialen kunt u zelf maken. Op onze site kunt u voorbeelden (foto s) vinden, zie: www.zienindeklas.nl/trainingen/oplossing-in-de-klas! Pictogrammen regels (Les 1-10) Wonderkaart (Les 2) Grote Smileys (Les 4) Succesbox (Les 3) Complimentenmuur (Les 4) Voor tijdens de lessencyclus Pagina 30: Les 1 en 10: Thermometer Pagina 31: Les 5: Stripverhaal Pagina 32: Les 5: Vaardighedenlijst Pagina 33: Les 6: Wapenschild Pagina 34: Les 7: Werkblad vieren 1 Pagina 35: Les 7: Werkblad vieren 2 Pagina 36: Les 8: Complimentenkaarten Pagina 38: Les 9: Werkblad elkaar helpen

School: Leerkracht: Groep: Datum: Tijdstip: Les: Observator: Situatieschets: Wat doet de leerkracht goed? Wat doen de leerlingen goed? Waar liggen de kansen ter verbetering? Oplossing in de Klas: Kijkwijzer sessie 1 Observatie Vragen van observator n.a.v. observatie? Wat is voor mij nuttig om te weten van de situatie? Probleeminventarisatie: Waaruit bestaan de problemen precies? Wie beleeft welke problemen en op wie hebben die betrekking? Sinds wanneer zijn er problemen? Hoe is hun ontwikkelingsverloop? In welke situaties treden de problemen op? In welke niet? Wat heb je al gedaan (genomen maatregelen)? Hoe verklaar je de problemen? Situatiebeschrijving Welke zorgtrajecten lopen er? Met elke leerlingen? Wanneer zijn er minder/geen problemen in de klas? Wat gaat er volgens de leerkracht al goed in de klas? Wat denkt de leerkracht dat er nodig is? Mogelijke kansen en positieve aspecten: 3 Download Oplossing in de Klas: Kijkwijzer sessie 1

Hoe houd je het vol? Van wie ervaar je steun? Mogelijke krachtbronnen: Waar zou je hulp bij willen hebben? Wat zou je willen veranderen? Persoonlijke ervaring leerkracht Hulpvraag Wat heb jij nodig om deze groep de aanpak te bieden die het nodig heeft? Op een schaalvraag van 0-10 welk cijfer geef je nu aan de sfeer/het klimaat in je groep? Welk (realistische) cijfer wil je bereiken aan het eind van dit traject? Doelstelling: Wat zijn je doelen voor dit traject? Schaalvraag Taak In een logboek bijhouden wat er moet worden behouden, wat gaat er al goed in de klas? Naam leerkracht: Datum van scoren: Aantal minuten gescoord: Aantal complimenten totaal: Aantal correcties totaal: (optioneel) Positieve gedragscontrole 4 Download Oplossing in de Klas: Kijkwijzer sessie 1

Oplossing in de Klas: Planningsformulier School: Groep: Leerkracht: IB: Begeleider Zien in de Klas: Sessie 1 Sessie 2 Sessie 3 Sessie 4 Sessie 5 Sessie 6 Sessie 7 Sessie 8 Sessie 9 Sessie 10 Observatie algemene indruk Intakegesprek Observatie Les Gesprek + introductie leerkracht Observatie Les Gesprek Observatie Les Gesprek Observatie Les Gesprek Observatie Les Gesprek Tussentijdse evaluatie Observatie Les Gesprek Observatie Les Gesprek Observatie Les Gesprek Observatie Les Gesprek Observatie Les Gesprek Eindevaluatie Datum + tijd Wie 5 Download Oplossing in de Klas: Planningsformulier

School: Leerkracht: Groep: Datum: Tijdstip: Les: Observator: Situatieschets: Wat doet de leerkracht goed? Wat doen de leerlingen goed? Waar liggen de kansen ter verbetering? Oplossing in de Klas: Kijkwijzer sessie 2 Observatie Vragen van observator n.a.v. observatie? Verliep de les zoals andere lessen? Wat vond de leerkracht zelf goed gaan? Wat wil de leerkracht de volgende keer anders doen? Observaties nabespreken; zie hierboven. Reactie leerkracht: Nabespreking observatie Doel en opbouw helder? Regels herhaald, pictogrammen opgehangen? Voorkennis geactiveerd? Oplossingsgerichte taal gebruikt? Zo veel mogelijk gewenste gedrag bekrachtigd? Zo veel mogelijk ongewenst gedrag genegeerd? Complimenten gegeven? Gelet op de uitzonderingen? Doel geëvalueerd? Complimenten gegeven na de les? Korte evaluatie les: Nabespreking les Oplossing in de Klas Aandachtspunten volgende keer: 6 Download Oplossing in de Klas: Kijkwijzer sessie 2-10

Wat gaat er beter m.b.t. de groepssfeer? Stand van zaken in de klas Stand van zaken rond hulpvraag van de leerkracht Aandachtspunten voor de komende periode Logboek bijhouden Taak Naam leerkracht: Datum van scoren: Aantal minuten gescoord: Aantal complimenten totaal: Aantal correcties totaal: (optioneel) Positieve gedragscontrole 7 Download Oplossing in de Klas: Kijkwijzer sessie 2-10

Wat gaat er beter m.b.t. de groepssfeer? Stand van zaken in de klas Stand van zaken rond hulpvraag van de leerkracht Aandachts punten voor de komende periode Logboek bijhouden Taak Naam leerkracht: Datum van scoren: Aantal minuten gescoord: Aantal complimenten totaal: Aantal correcties totaal: (optioneel) Positieve gedragscontrole 9 Download Oplossing in de Klas: Kijkwijzer sessie 2-10

School: Leerkracht: Begeleider: Groep: Datum: Tijdstip: Zie Kijkwijzer 1 Wat gaat er beter m.b.t. de groepssfeer? Tussentijds Evaluatieformulier Beginsituatie Tussentijdse evaluatie Waar liggen verbeterkansen m.b.t. de groepssfeer? Wat gaat er beter m.b.t. leerkrachthandelen? Waar liggen verbeterkansen m.b.t. leerkrachthandelen? Op een schaal van 0-10 welk cijfer geef je nu aan je groep? Vervolg lessencyclus/observaties in de groep Schaalvraag Afspraken vervolg 24 Download Oplossing in de Klas: Tussentijds Evaluatieformulier

School: Leerkracht: Begeleider: Groep: Datum: Tijdstip: Zie Kijkwijzer 1 Wat gaat er beter m.b.t. de groepssfeer? Eindevaluatieformulier Beginsituatie Eindevaluatie Waar liggen verbeterkansen m.b.t. de groepssfeer? Wat gaat er beter m.b.t. leerkrachthandelen? Waar liggen verbeterkansen m.b.t. leerkrachthandelen? Zijn je doelen bereikt? Evaluatie doelstelling 25 Download Oplossing in de Klas: Eindevaluatieformulier

Routekaart groep Onderweg hebben wij nodig 1 Datum Cijfer Waar zijn wij nu? Waar gaan wij naartoe? 2 26 Download Oplossing in de Klas: Les 1 Routekaart groep

3 Datum Cijfer Bestemming bereikt: ja / bijna Wat zullen wij zeker blijven doen? Datum Cijfer Waar zijn wij nu? Waar gaan wij naartoe?

Les 1 Start-schaalvraag Leerkracht Groep Datum Naam leerling Cijfer Groepsgemiddelde start: 28 Download Oplossing in de Klas: Les 1 Start-schaalvraag

Les 10 Slot-schaalvraag Leerkracht Groep Datum Naam leerling Cijfer Groepsgemiddelde slot: 29 Download Oplossing in de Klas: Les 10 Slot-schaalvraag

Les 1 en les 10: Thermometer Deze thermometer is van Groep Datum 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 30 Download Oplossing in de Klas Les 1 en 10: Thermometer

Les 5: Stripverhaal Deze striptekening is van 1 2 3 4 5 6 31 Download Oplossing in de Klas Les 5: Stripverhaal

Les 5: Vaardighedenlijst Naam kind Omgaan met anderen Ik help anderen als zij dit vragen Ik houd mijn handen en voeten bij mezelf Ik laat anderen uitpraten Ik let op mezelf Ik geef anderen complimenten Ik steek mijn vinger op Ik wacht op mijn beurt Ik bied mijn excuses aan als ik ruzie heb gemaakt Ik houd me aan de regels Ik let op mezelf en ga er niet op in als andere kinderen gek doen Ik geef antwoord als anderen iets vragen Ik ben stil als een ander praat Ik laat anderen meespelen als zij dat willen Ik ben aardig voor anderen Ik laat met woorden weten dat ik iets niet leuk vind Ik vraag hulp als ik iets moeilijk vind Ik blijf rustig als er iets gebeurt wat ik niet leuk vind Ik ben mezelf en doe me niet anders voor 32 Download Oplossing in de Klas Les 5: Vaardighedenlijst

Les 6: Wapenschild Dit wapenschild is van 33 Download Oplossing in de Klas Les 6: Wapenschild

Les 7: Werkblad vieren 1 Namen groepje Praat met elkaar over de volgende vragen. De teamleider schrijft jullie antwoord op dit werkblad op. Hoe willen we het succes in de groep met elkaar vieren? Wat willen we doen? (Denk aan plaats, activiteit, tijd, wie mogen er komen) 34 Download Oplossing in de Klas Les 7: Werkblad vieren 1

Les 7: Werkblad vieren 2 Wij willen het succes op de volgende manier vieren met elkaar: 35 Download Oplossing in de Klas Les 7: Werkblad vieren 2

Les 8: Complimentenkaarten Ik ben gevoelig Ik ben handig Ik ben nieuwsgierig Ik ben ordelijk Ik kan samenwerken Ik ben slim Ik ben sterk Ik ben vrolijk Ik ben zelfstandig Ik kan keuzes maken Ik kan knuffelen Ik kan plannen maken 36 Download Oplossing in de Klas Les 8: Complimentenkaarten

Ik kan troosten Ik kan voor mezelf opkomen Ik kan volhouden Ik kan oplossingen bedenken Ik ben sportief Ik heb humor Ik help anderen Je kan op mij rekenen Ik ben eerlijk Ik kan vrienden maken Ik heb zelfvertrouwen Ik heb fantasie Ik heb ideeën Ik heb lef Ik kan luisteren 37 Download Oplossing in de Klas Les 8: Complimentenkaarten

Les 9: Werkblad elkaar helpen Naam kind Wie kunnen je helpen? Wat kunnen ze doen? De leerkracht kan mij helpen door Mijn klasgenoten kunnen mij helpen door Mijn ouders kunnen mij helpen door 38 Download Oplossing in de Klas Les 9: Werkblad elkaar helpen

Colofon Titel Implementatiewerkboek Oplossing in de Klas Formulieren en werkbladen voor leerkrachten, co-teachers en leerlingen Selma Huitema Suzanne Jacobs 2015 ZIEN in de Klas BV Onderwijsadvies Straatweg 2a 3604 BB Maarssen www.zienindeklas.nl Selma Huitema is NVO Orthopedagoog en gedragsspecialist bij ZIEN in de Klas. Zij werkt als schoolbegeleider, onderwijs specialist en co-teacher. Suzanne Jacobs is directeur bij ZIEN in de Klas en NVO Orthopedagoog-Generalist. Copyright 2015 ZIEN in de Klas BV - Onderwijsadvies Vormgeving Maangoud Illustraties Marieke Tiel Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanische, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16B Auteurswet 1912 jº het Besluit van 20 juni 1974 St.b.351, zoals gewijzigd bij het Besluit van 23 augustus 1985, St.b. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 882, 1180 AW Amstelveen). Voor het overnemen van (een) gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te wenden. ISBN 9789082138818

In het Implementatiewerkboek Oplossing in de Klas vindt u alle formulieren en werkbladen die horen bij de handleiding Oplossing in de Klas Een oplossingsgerichte lessencyclus voor leerkrachten en voor de oplossingsgerichte co-teacher. De lessencyclus is ontwikkeld voor leerkrachten en begeleiders die graag de sfeer in de groep willen verbeteren. Daarnaast worden de leerlingen zelf geactiveerd om mee te denken en te werken aan hun eigen groepsklimaat. De lessencyclus is eenvoudig uitvoerbaar, praktisch en helpt aansluiten bij de specifieke onderwijsbehoeften van leerlingen en de groep als geheel. Stoppen met doen wat niet werkt & doorgaan met wat wel werkt en dit uitbreiden is het motto! Alle formulieren en werkbladen kunt u eveneens downloaden via de website: www.zienindeklas.nl. Drs. Selma Huitema is NVO Orthopedagoog en is werkzaam als onderwijskundig adviseur bij ZIEN in de Klas. Zij is gespecialiseerd in het oplossingsgerichte werken, het omgaan met groepen met gedragsproblemen en co-teaching. Drs. Suzanne Jacobs is NVO Orthopedagoog-Generalist. Zij is gespecialiseerd in het handelingsgericht en oplossingsgericht werken. ZIEN in de Klas BV Onderwijsadvies Straatweg 2a, 3604 BB Maarssen (030) 243 76 82 info@zienindeklas.nl www.zienindeklas.nl