Studiegids 2014-2015 Middelbaar Beroepsonderwijs (MBO) onder de beroepsgerichte kwalificatiestructuur Lentiz MBO Maasland Bezoekadres postadres Commandeurskade 22 postbus 11 3155 AD Maasland 3151 ZG Maasland t (010) 591 04 99 f (010) 592 90 29 Mbo-maasland@lentiz.nl www.lentiz.nl/mbo-maasland 2
Hoewel de uiterste zorg is besteed aan de samenstelling van de studiegids kan het voorkomen dat er (druk)fouten en onvolledigheden in de informatie zitten. Lentiz onderwijsgroep accepteert geen aansprakelijkheid voor deze onvolkomenheden. Aan de inhoud van deze studiegids kunnen geen rechten worden ontleend. 3
Lentiz onderwijsgroep Visie Lentiz onderwijsgroep is actief, innovatief en in ontwikkeling. Er zit dynamiek in ons doen en laten en in het woord Lentiz. Dit vertaalt zich in ons onderwijs en onze plannen. Lentiz onderwijsgroep is geworteld in de regio, de eigenheid van de regio kenmerkt het onderwijs van Lentiz. Het succes van de Lentiz onderwijsgroep en de scholen wordt uiteindelijk bepaald door de wijze waarop de leerling zijn of haar weg vindt in de wereld. En daarvoor moeten we de wereld om ons heen voor de leerlingen centraal stellen. Lentiz onderwijsgroep, Geworteld in de regio, Groeit, bloeit en draagt vrucht, Verbindt werelden, Vormt, ontplooit en ontwikkelt jonge mensen, In een constante beweging, Brengt medewerkers en leerlingen tot wasdom, Inspireert tot excelleren, En daaraan voorbij. Missie Lentiz wil allereerst een onderwijsorganisatie zijn die leerlingen uitdagend en goed onderwijs aanbiedt, daarnaast willen we een professionele en aantrekkelijke werkgever zijn. Om die ambitie te verwezenlijken, bewegen we ons altijd op het snijvlak van drie uitgangspunten: Werelden verbinden Relevant zijn Verwachtingen overtreffen Lentiz verbindt werelden, als spil tussen onderwijs, overheden, organisaties en ondernemingen in onze regio. Als kennispartner voor initiatieven van regionale partners in internationaal verband. En als intermediair tussen belevingswereld van onze leerlingen en de professionele wereld waarin zij na hun opleiding terechtkomen. Door die wisselwerking met onze omgeving kunnen wij inspelen op de ontwikkelingen in onze dynamische regio. Maar interactie is altijd tweerichtingsverkeer. Dat betekent dat onze leerlingen, ouders, medewerkers en partners bepaalde verwachtingen hebben van ons onderwijs. Lentiz zet in op het overtreffen van verwachtingen, door zelf het voortouw te nemen in samenwerkingen, projecten en onderwijskundige vernieuwingen. Die leidende rol maakt Lentiz relevant: niet alleen voor onze partners, voor wie we die arbeidskrachten opleiden waaraan zij behoefte hebben. Maar ook voor onze leerlingen die een opleiding krijgen die past bij hun passie en talenten, bij hun toekomst in het vervolgonderwijs en daarna in de actuele beroepspraktijk. Tot slot zijn we relevant voor de regio als geheel, doordat we een bijdrage leveren aan een bloeiend maatschappelijk klimaat. 4
INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave... 5 Voorwoord... 6 Centraal deel A... 7 A1 - Algemene informatie... 7 A 1.1 Lentiz MBO, onderdeel van de Lentiz onderwijsgroep... 7 A 1.2 Belangrijke adressen en telefoonnummers... 7 A2 - Organisatie en regelingen... 10 A 2.1 Onderwijs- en Examenregeling (OER) en de studiegids... 10 A 2.2 Toelatingseisen, vrijstellingen en toelatingsprocedure... 10 A 2.3 Onderwijsovereenkomst en Praktijkovereenkomst... 15 A 2.4 Studiefinanciering en tegemoetkoming studiekosten... 15 A 2.5 Wettelijk les- en cursusgeld... 16 A 2.6 Rechten en plichten... 17 A 2.8 Vakantieregeling... 18 A 2.9 Examinering... 18 A3 Opbouw van het onderwijs... 19 A 3.1 Opleidingsniveaus... 19 A 3.2 Twee leerwegen - BOL en BBL... 19 A 3.3 Opbouw van een opleiding... 19 A4 Deelnemersstatuut van Lentiz onderwijsgroep, MBO... 23 Locatiedeel B... 32 B 1 Lentiz MBO Maasland... 32 B 1.1 Locatie... 32 B 1.2 Coördinatie en taakverdeling... 32 B 1.3 Personeel... 33 B 1.4 Aangeboden opleidingen... 35 B 1.5 Procedures en regels... 35 B 2 - Zorg en zekerheid... 42 B 2.1 Intake... 42 B 2.2 Studentenzorg... 42 B 3 - Financiën... 44 B 3.1 Boeken en/of schoolgeld... 44 B 3.2 Ouder/studentbijdragen... 44 B 3.3 Stagevergoeding... 46 B 3.4 IPC/PTC+ (praktijkschool)... 46 B 3.5 Overige kosten... 46 B 3.6 Studiefinanciering en het beëindigen van je opleiding met een diploma... 46 B 4 - Het beroepsprofiel... 47 B 4.1 Beeld van het beroep... 47 B 4.2 Werkveld en werkterrein... 49 B 4.3 Loopbaanmogelijkheden... 50 B 4.4 Mogelijkheden vervolgopleidingen... 52 B 5 - Het opleidingsprofiel... 53 B 5.1 Het karakter van de opleiding... 53 B 5.2 Uitgangspunten over leren en opleiden... 53 B 5.3 Praktijkleren, BPV en stage... 54 B 6 Leertraject en examenprogramma s... 59 Taaleisen volgens het Common European Framework (CEF) ITA Instituut voor Talen... 115 5
VOORWOORD Voor wie is deze studiegids? Deze studiegids is voor alle deelnemers die ingeschreven zijn voor een leertraject onder de zogeheten Beroepsgerichte kwalificatiestructuur (BKS). De BKS bevat de nieuwste inhoudelijke eisen die aan een diploma worden gesteld. Deze eisen zijn opgesteld in samenwerking met het bedrijfsleven en goedgekeurd door de Minister van OCW/EZ. In het schooljaar 2014-2015 zullen binnen onze school leertrajecten onder de Beroepsgerichte kwalificatiestructuur (BKS) worden aangeboden. Deelnemers in een BKS leertraject krijgen het meest actuele diploma aan het einde van hun leertraject. Voor het onderwijs onder de BKS gelden een aantal specifieke regels. Welke dit zijn en hoe we daar mee omgaan hebben we beschreven in deze studiegids. In deze studiegids krijg je verder alle informatie die voor jou als deelnemer van de Lentiz onderwijsgroep belangrijk is. De studiegids bestaat uit een centraal deel en een locatiedeel. We raden je aan de studiegids goed door te nemen, zodat je op de hoogte bent van de inhoud. In de loop van een schooljaar kunnen gegevens soms veranderen. Daarom staat de meest actuele informatie in de digitale studiegids die je kunt vinden op de internetpagina van de school: www.lentiz.nl. Centraal deel In het centrale deel van de studiegids vind je informatie die voor alle locaties en opleidingen van toepassing is. Het centrale deel bestaat uit een stuk algemene informatie en het deelnemersstatuut. In het deelnemersstatuut zijn de rechten en plichten van de deelnemers van de MBO s van Lentiz opgenomen. Locatiedeel Het locatiedeel de naam zegt het al gaat over de school waar jij onderwijs volgt. In dit deel vind je informatie over de school waar je studeert en over de opleiding die je volgt. Informatie die bij uitreiking van de studiegids nog niet bekend is, zoals de onderwijs- en examenplanning, wordt op een later tijdstip uitgereikt. 6
CENTRAAL DEEL A A1 - ALGEMENE INFORMATIE A 1.1 Lentiz MBO, onderdeel van de Lentiz onderwijsgroep Bevoegd gezag Lentiz MBO maakt onderdeel uit van de Lentiz onderwijsgroep. Deze onderwijsgroep bestaat verder nog uit VO scholen (vmbo, havo en vwo) en voor contractactiviteiten uit Lentiz cursus & consult. De Lentiz onderwijsgroep heeft één stichtingsbestuur dat optreedt als bevoegd gezag voor deze instellingen. Dit stichtingsbestuur functioneert volgens het Raad van Toezicht model. Raad van Bestuur Het dagelijks bestuur van de stichting is opgedragen aan de Raad van Bestuur. De Raad van Bestuur bestaat uit dhr. G. Kant, voorzitter en mevr. mr. M. t Lam, lid. Het bezoekadres van de Raad van Bestuur is: Schiedamsedijk 114 Vlaardingen Het postadres van de Raad van Bestuur is: Postbus 3040 3130 CA Vlaardingen www.lentiz.nl Grondslag van de Lentiz onderwijsgroep De Lentiz onderwijsgroep is inhoudelijk een samenwerkingsstichting en heeft als grondslag de algemeen bijzondere richting in het onderwijs, waarbij de kenmerken van interconfessioneel onderwijs worden gewaarborgd en ruimte wordt geboden aan het karakter van openbaar onderwijs. De MBO-scholen van Lentiz zijn algemeen bijzondere scholen. Bij haar activiteiten gaat de Lentiz onderwijsgroep uit van de gelijkwaardigheid van mensen. Bij de toelating van deelnemers en de benoeming van personeel wordt geen verschil gemaakt naar godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of leeftijd. Het onderwijs wordt gegeven overeenkomstig de normen en waarden die in de Nederlandse samenleving worden erkend. A 1.2 Belangrijke adressen en telefoonnummers De Lentiz onderwijsgroep had op 1 oktober 2013 in totaal 7510 deelnemers, waarvan 1437 deelnemers in het middelbaar beroepsonderwijs (MBO). De Lentiz onderwijsgroep biedt MBO aan op de volgende drie locaties: Lentiz MBO Greenport in Naaldwijk Bezoekadres Postadres Prof. Holwerdalaan 62 Postbus 20 2672 LD Naaldwijk 2670 AA Naaldwijk t (0174) 51 33 21 Directeur: dhr. B. de Jong Leertrajecten op het gebied van: Opleidingsnaam Kwalificatiedossier Kwalificatie Assistent plantenteelt (niveau 1) Assistent medewerker voedsel en Assistent plantenteelt leefomgeving Medewerker teelt Teelt 2/3 Medewerker teelt Bloem & Styling Bloemendetailhandel Medewerker bloembinden Agrologistiek en transport Logistiek vakman Medewerker vershandel, logistiek en transport Bloem & Design (niveau 3, 4) Natuur en vormgeving Bloemendetailhandel Vakbekwaam medewerker natuur en vormgeving (3) Specialist natuur en vormgeving (4) Vakbekwaam medewerker bloembinden ( 3) Manager bloembinden (4) Watermanagement (niveau 4) Natuur en groene ruimte (4) Manager natuur en recreatie (International) Business & Management (niveau 3, 4) Logistiek vakman Vakbekwaam medewerker vershandel logistiek en transport (3) Manager vershandel, logistiek en transport (4) 7
Lentiz MBO Maasland Bezoekadres Postadres Commandeurskade 22 Postbus 11 3155 AD Maasland 3155 ZG Maasland t (010) 591 04 99 Directeur: dhr. A. Reijm Leertrajecten op het gebied van: Opleidingsnaam Kwalificatiedossier Kwalificatie Loonwerk (niveau 2) Groen, grond, infra Medewerker gemechaniseerd loonbedrijf Loonwerk (niveau 3) Groen, grond, infra Vakbekwaam medewerker gemechaniseerd loonbedrijf Paardenhouderij (niveau 2) Dierverzorging 2 Medewerker dierverzorging Paardenhouderij (niveau 3) Recreatiedieren Dierverzorger recreatiedieren Paardenhouderij (niveau 4) Recreatiedieren Ondernemer/manager recreatiedieren Hovenier (niveau 1) Assistent medewerker voedsel en Assistent natuur en groen leefomgeving Hovenier (niveau 2) Natuur en groene ruimte 2 Medewerker buitenruimte Hovenier (niveau 3) Natuur en groene ruimte 3 Vakbekwaam hovenier Dierverzorging (niveau 2) Dierverzorging 2 Medewerker dierverzorging Dierverzorging (niveau 3) Recreatiedieren Dierverzorger recreatiedieren Dierverzorging (niveau 4) Recreatiedieren Ondernemer/manager recreatiedieren Paraveterinaire ondersteuning (niveau 4) Paraveterinaire ondersteuning Dierenartsassistent paraveterinair Outdoor Activities (niveau 3) Natuur en groene ruimte 3 Vakbekwaam medewerker recreatiebedrijf Outdoor Activities (niveau 4) Natuur en groene ruimte 4 Manager natuur en recreatie Toerisme en Recreatie (niveau 4) Natuur en groene ruimte 4 Manager natuur en recreatie AKA Arbeidsmarktgekwalificeerd assistent Arbeidsmarktgekwalificeerd assistent (voedsel en leefomgeving) Lentiz MBO LIFE College in Schiedam Bezoekadres Parallelweg 401 3112 NA Schiedam T ( 010) 4735377 Directeur dhr. P. Lakens Leertrajecten op het gebied van: Opleidingsnaam Kwalificatiedossier Kwalificatie - Voeding (niveau 2) Operator 97380 Voedingsoperator - Voeding (niveau 3) Allround operator 97340 Allround voedingsoperator - Voeding (niveau 4) Voedingsmanagement 97542 Manager voeding - AKA (niveau 1) Arbeidsmarktgekwalificeerd assistent 97390 Arbeidsmarktgekwalificeerd assistent (voedsel en leefomgeving) - Urban Trade (niveau 2) Groene detailhandel 97793 Medewerker groene detailhandel - Urban Trade (niveau 4) Groene detailhandel 97792 Manager groene detailhandel - Wellness & Lifestyle (niveau 4) Zorg, natuur en gezondheid 97562 Ondernemer zorgbedrijf plant - Catering (niveau 2) Groene detailhandel 97793 Medewerker groene detailhandel - Catering (niveau 4) Groene detailhandel 97792 Manager groene detailhandel - Urban Design (niveau 4) Natuur en groene ruimte 4 97090 Manager natuur en recreatie - Inspecteur leefomgeving (niveau 4) Milieu en ruimte 97371 Toezichthouder milieu en ruimte - Entree: assistent verkoop/retail Entree 97798 Assistent verkoop/retail - Entree: assistent logistiek Entree 97796 Assistent logistiek - Entree: assistent horeca, voeding of voedingsindustrie Entree 97797 Assistent horeca, voeding of voedingsindustrie 8
Klachtencommissie T.a.v. de ambtelijk secretaris Postbus 3040 3130 CA Vlaardingen Commissie van beroep examens T.a.v. de ambtelijk secretaris Postbus 3040 3130 CA Vlaardingen Inspectie van het onderwijs De onderwijsinspectie houdt toezicht op het onderwijs. De mbo-opleidingen vallen onder het toezicht van het inspectieteam BVE. De inspectie is bereiken via: Het contactformulier op de website: www.onderwijsinspectie.nl t 1400 (telefoonnummer voor vragen aan de rijksoverheid) t 088-669 6000 (voor direct contact met de inspectie) Vertrouwensinspecteur e-mail: vertrouwensinspecteurs@owinsp.nl t 0900-1113111 Adresgegevens zijn opvraagbaar per email. Meer informatie op www.onderwijsinspectie.nl. 9
A2 - ORGANISATIE EN REGELINGEN A 2.1 Onderwijs- en Examenregeling (OER) en de studiegids Wat is het verband tussen deze studiegids en de OER? De OER en de studiegids horen bij elkaar. Samen geven de OER en de studiegids een compleet overzicht van de inhoud en inrichting van het onderwijs en de examens voor alle MBO-opleidingen van de Lentiz onderwijsgroep. Beide documenten geven je informatie over de school, de opleiding en alle andere informatie die je tijdens je studie nodig kunt hebben. De OER moet aan de wettelijke eisen voldoen. Wat staat in de OER en wat in de studiegids? OER In de OER worden de onderwijs- en examenregelingen van alle opleidingen vastgelegd. De OER wordt opgesteld aan de hand van de in de wet geformuleerde eisen. In het document worden op formele wijze de verschillende regelingen, structuren, planningen en procedures vastgelegd. De OER is de basis voor het opstellen van de Onderwijsovereenkomst (OOK) tussen jou en de school. De OER ligt voor iedereen ter inzage op de locaties bij de examensecretaris van de school. De OER biedt bij aanvang van het schooljaar aan de (toekomstige) deelnemer een goed beeld van de inhoud en inrichting van het onderwijs en de examens. Door het officiële karakter van de OER, is dat document lastig om te lezen en te begrijpen. Daarom is er voor dagelijks en praktisch gebruik een studiegids. Studiegids In de studiegids staat op eenvoudige en toegankelijke wijze alle informatie die je nodig kunt hebben tijdens de opleiding. De basis hiervoor is gelegd in de OER. De studiegids bevat op verschillende punten een nadere uitwerking. In de studiegids vind je ook de informatie over de opleiding die jij volgt. De studiegids wordt gepubliceerd op de website van je school. A 2.2 Toelatingseisen, vrijstellingen en toelatingsprocedure Toelatingseisen Deelnemers van elke geloofsovertuiging kunnen toegelaten worden tot een opleiding van de Lentiz onderwijsgroep, zolang zij de grondslag en de doelstellingen van de school respecteren. De instroom- en doorstroomrechten voor de verschillende opleidingen zijn wettelijk bepaald (zie hieronder tabel 1a). Voor sommige opleidingen zijn er door de Lentiz onderwijsgroep toelatingsadviezen aan toegevoegd. Formele eisen ten aanzien van de leerplicht De leerplicht houdt in dat kinderen verplicht naar school moeten. Vanaf het moment dat een kind 5 jaar is tot het einde van het schooljaar waarin het kind 16 jaar wordt, is het op grond van de Leerplichtwet verplicht naar school te gaan (leerplichtig). De ouder moet het kind inschrijven op een school en ervoor zorgen dat zijn/haar kind naar school gaat. De leerplicht geldt voor iedereen die in Nederland woont. Ook kinderen met een niet-nederlandse nationaliteit, asielzoekers in de leerplichtige leeftijd en kinderen die illegaal in Nederland verblijven zijn leerplichtig en moeten dus verplicht naar school. Een deelnemer is tot het schooljaar volgende op het moment van 16 worden volledig leerplichtig en dient dus voltijds dagonderwijs te volgen. Pas het schooljaar volgende op het moment waarop een deelnemer 16 is geworden, is hij kwalificatieplichtig. Vanaf dat moment kan een deelnemer toegelaten worden tot een BBL-leertraject of een deeltijd BOLleertraject (voor uitleg over BOL en BBL zie paragraaf A3.2). Formele eisen ten aanzien van de kwalificatieplicht De kwalificatieplicht gaat in zodra een deelnemer niet langer volledig leerplichtig is. In de meeste gevallen is dat zodra de deelnemer de leeftijd van 16 jaar heeft bereikt. Vanaf dat moment is de deelnemer kwalificatieplichtig. De kwalificatieplicht verplicht een deelnemer onderwijs te volgen totdat hij/zij 18 jaar wordt of een startkwalificatie heeft gehaald. Een startkwalificatie is een diploma op havo-, vwo- of mbo-2 niveau. Tijdens de kwalificatieplicht gaat de deelnemer elke dag naar school of kiest hij/zij voor de combinatie van leren en werken (BBL). Alle voortijdig schoolverlaters (jongeren tot 23 jaar zonder startkwalificatie die geen onderwijs meer volgen) moeten door scholen bij het RMC gemeld worden. Dit is geregeld in de verschillende onderwijswetten (VO, BVE). Vanaf je 18de verjaardag ben je niet meer leerplichtig/kwalificatieplichtig (zie leerplichtwet). 10
Tabel 1a: In- en doorstroomrechten voor mbo BKS Vooropleiding Opleiding Geen diploma Assistentenopleiding 1 Basisberoepsgerichte leerweg vmbo Kaderberoepsgerichte leerweg, theoretische leerweg, gemengde leerweg vmbo en havo Kaderberoepsgerichte leerweg, theoretische leerweg, gemengde leerweg vmbo en havo Vakopleiding voor eenzelfde beroep of beroepencategorie. Basisberoepsopleiding 2 Vakopleiding 3 Middenkaderopleiding 4 Specialistenopleiding 4 Mboniveau Naam kwalificatie in Duur BKS 1 jaar 2-3 jaar 2-3 jaar 3-4 jaar 1-2 jaar assistent vakman 2 vakman 3 middenkaderfunctionaris vakman 4 Werkzaamheden Voorbeelden beroepen Eenvoudige uitvoerende werkzaamheden Uitvoerende (assisterend) werkzaamheden Volledig zelfstandige uitvoering van werkzaamheden Volledig zelfstandige uitvoering van werkzaamheden Volledig zelfstandige uitvoering van werkzaamheden Assistent bakker, winkelassistent Kapper, autotechnicus, verkoper detailhandel 1e monteur Filiaalbeheerder en activiteitenbegeleider Ja Bron: http://wetten.overheid.nl/bwbr0007625/hoofdstuk7/titel2/2/artikel724/geldigheidsdatum_29-04-2013 http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/middelbaar-beroepsonderwijs/opleidingen-niveaus-en-leerwegen-in-het-mbo Stappen in een toelatingsprocedure De toelatingsprocedure bestaat uit de volgende stappen: 1. aanmelding 2. voorlichting 3. intake 4. toelating 5. inschrijving 1. De aanmelding Het aanmeldingsformulier De aspirant-deelnemer meldt zich aan door een volledig ingevuld aanmeldingsformulier met de benodigde documenten in te leveren bij de administratie van de betreffende onderwijsinstelling. Bij het aanmeldingsformulier dient een recente pasfoto, op de achterzijde voorzien van naam en postcode, ingeleverd te worden en dient een deelnemer zich te legitimeren met een geldig legitimatiebewijs. Datum aanmelding Voor leertrajecten zowel in de beroepsopleidende leerweg (BOL) als in de beroepsbegeleidende leerweg (BBL) dient de inschrijving te zijn afgerond vóór 1 oktober. Om dit te realiseren moet het aanmeldingsformulier ruim voor die datum bij de onderwijsinstellingadministratie zijn ingeleverd. Bij capaciteitsproblemen worden aanmeldingen in behandeling genomen naar volgorde van binnenkomst van de aanmeldingsformulieren. Inschrijven Voor de inschrijving voor een opleiding dient een deelnemer contact op te nemen met de onderwijsinstelling die de opleiding van zijn/haar keuze aanbiedt. Middels het aanleveren van de juiste gegevens kan een deelnemer zich inschrijven aan een opleiding van de onderwijsinstelling. Op deze manier kan worden geborgd dat een deelnemer tijdig wordt uitgenodigd voor de voorlichting en de intake. Ook alle eventuele aanvullende gegevens dienen tijdig bij de onderwijsinstelling te zijn aangeleverd zodat de inschrijving van de deelnemer definitief kan worden gemaakt. Uiterlijk op 15 september van het eerste onderwijsinstellingjaar dient de deelnemer zijn/haar inschrijving definitief te hebben afgerond, opdat de onderwijsinstelling de deelnemer tijdig kan inschrijven in het Basisregister onderwijsnummer (BRON). Doorstroom hbo Ja 11
Lesgeld Wil je nu al meer weten over het betalen van je lesgeld, kijk dan op www.duo.nl. 2. Voorlichting De onderwijsinstelling draagt er zorg voor dat de aspirant-deelnemer (en in geval van minderjarigheid ook zijn/haar ouders/wettelijke vertegenwoordigers) zodanig wordt geïnformeerd dat hij/zij zich een goed beeld kan vormen van het leertraject waarvoor hij zich wil inschrijven. De OER BKS, de studiegids en het intakegesprek spelen hierbij een rol. In bedrijfsopleidingen stemmen de onderwijsinstelling en het bedrijf de voorlichting met elkaar af en kan een deel van de communicatie naar de deelnemers via het bedrijf verlopen. Hierbij wordt bijvoorbeeld aandacht besteed aan: de toelatingsvoorwaarden; het arbeidsmarktperspectief en doorstroommogelijkheden na het leertraject; de inrichting van het leertraject, inclusief de beroepspraktijkvorming; de inhoud van het onderwijsprogramma, het voorwaardendossier en het examenprogramma; het opstellen van een persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) van een deelnemer; de organisatie van de onderwijsleeractiviteiten inclusief de vormen van praktijkleren; de keuzemogelijkheden en doorstroommogelijkheden binnen het leertraject; de inspanningsverplichting van de onderwijsinstelling; de inspanningsverplichting van de deelnemer; de status en reikwijdte van de onderwijsovereenkomst, de praktijkovereenkomst en/of de examenovereenkomst; de vrijwillige bijdrage in de kosten van het leertraject en de inhoud van de extra's die hiervan gerealiseerd worden; de kosten van de benodigde boeken en leermiddelen; andere financiële aspecten van het leertraject, studiefinanciering, arbeidsovereenkomst en dergelijke. De aspirant-deelnemer verstrekt op verzoek van de onderwijsinstelling alle inlichtingen die nodig zijn voor de onderwijsinstelling om zich een goed beeld te vormen van aanleg, capaciteit, motivatie, ambitie, vooropleiding en voorkennis om voor hem een passend leertraject te kunnen verzorgen. Met name voor aanvullende zorg in het kader van de wet Passend Onderwijs is het van belang dat de deelnemer de onderwijsinstelling volledig informeert over alle relevante informatie over zijn eventuele ondersteuningsbehoeften. De onderwijsinstelling informeert de deelnemer over de (extra) ondersteuning of zorg zij de deelnemers kan bieden. De onderwijsinstelling kan om dit beeld te completeren ook inlichtingen opvragen bij de toeleverende onderwijsinstelling en/of de aspirant-deelnemer verzoeken deel te nemen aan een intake. Tevens kan de onderwijsinstelling van de aspirant-deelnemer verlangen een voorstage te lopen zodat de determinatie naar het juiste leertraject optimaal kan plaatsvinden. 3. Intake De Raad van Bestuur heeft de beslissing van toelating opgedragen aan toelatingscommissies van de scholen. De bevoegdheden en werkzaamheden van de toelatingscommissies zijn per onderwijsinstelling geregeld. De leden van de toelatingscommissie worden per onderwijsinstelling ingevuld. De onderwijsinstelling neemt binnen 5 schooldagen nadat de intakeprocedure is afgerond, middels een interne toelatingsvergadering, op basis van de informatie die verkregen is bij aanmelding en intake, een beslissing over de toelating van de aspirant-deelnemer in een bepaald leerjaar van een bepaald leertraject en stelt hem/haar hiervan schriftelijk op de hoogte. In de BOL en reguliere BBL geeft deze toelatingsbrief de aspirant-deelnemer duidelijkheid ten aanzien van de toelating tot een bepaald leertraject. In dezelfde brief (en soms ook in aanvullende brieven) krijgt de deelnemer minimaal informatie over: - de voorwaarden waaraan bij aanvang van het schooljaar voldaan moet zijn; - de documenten die bij aanvang van het schooljaar (uiterlijk 15 september) in het bezit van de onderwijsinstelling moeten zijn; - de plaatsing in een bepaald leerjaar of een bepaalde groep van een bepaalde leerweg; - een overzichtslijst met daarop de vrijstellingen die de deelnemer op zijn verzoek verleend kunnen worden bij de ondertekening van de onderwijsovereenkomst; - eventuele bijzondere bepalingen die opgenomen zullen worden in de onderwijsovereenkomst, de praktijkovereenkomst en eventueel de examenovereenkomst; - de bepalingen ten aanzien van en de omvang van de vrijwillige financiële bijdrage en de bijdrage leermiddelen die gevraagd wordt en waarmee ingestemd wordt bij de ondertekening van de onderwijsovereenkomst; - naam, adres en telefoonnummer van zijn contactpersoon binnen de onderwijsinstelling. In BBL-bedrijfsopleidingen communiceert het bedrijf de toelating naar de deelnemer. 12
Opleidingsniveaus mbo Het mbo kent 4 opleidingsniveaus. Het niveau waarop deelnemers kunnen instromen, is afhankelijk van de vooropleiding en staat in bovenstaande tabel weergegeven. Hier zijn tevens de doorstroommogelijkheden naar het hoger beroepsonderwijs en een indicatie van de werkzaamheden en de voorbeeldberoepen te vinden voor de verschillende opleidingsniveaus: Niveau 1 mbo / Entreeopleiding Niveau 2 mbo Niveau 3 mbo Niveau 4 mbo Toelatingseisen MBO De toelatingseisen voor het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) verschillen per opleidingsniveau. Voor de basisberoepsopleiding gelden bijvoorbeeld andere vooropleidingseisen dan voor de middenkaderopleiding. Toelatingseisen assistentopleiding (niveau 1) Voor het volgen van een assistentenopleiding gelden geen toelatingseisen. Toelatingseisen entreeopleiding (voorheen niveau 1) Entreeopleidingen zijn uitsluitend toegankelijk voor deelnemers die niet aan de vooropleidingseisen voor mbo-2, mbo-3 of mbo-4 voldoen en die niet meer tot de doelgroep van het vo behoren (d.w.z. volledig leerplichtig zijn). Entreeopleidingen zijn evenmin toegankelijk voor deelnemers met veel problemen die wel aan de vooropleidingseisen voldoen; zij kunnen tijdelijk worden opgevangen en begeleid in een plusvoorziening. Toelatingseisen basisberoepsopleiding (niveau 2) Voor de basisberoepsopleiding gelden geen toelatingseisen als er geen assistentopleiding is die opleidt voor hetzelfde beroep. Als deze er wel is gelden de volgende toelatingseisen: basisberoepsgerichte leerweg of kaderberoepsgerichte leerweg: een diploma lager beroepsonderwijs (lbo), voorbereidend beroepsonderwijs (vbo) of voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs (vmbo); theoretische leerweg: een mavo-diploma of vmbo-diploma; gemengde leerweg: een diploma mavo-vbo of een vmbo-diploma; een bewijs van het met gunstig gevolg doorlopen van de eerste 3 leerjaren van de havo of het vwo; een ander diploma of bewijsstuk dat de overheid heeft erkend op basis van een ministeriële regeling; een diploma voor een assistentopleiding die opleidt tot hetzelfde beroep of dezelfde richting. Toelatingseisen vakopleiding (niveau 3) of middenkaderopleiding (niveau 4) Voor de vakopleiding en de middenkaderopleiding gelden dezelfde toelatingseisen: kaderberoepsgerichte leerweg: een diploma voor lbo, vbo of vmbo; theoretische leerweg: een diploma voor mavo of vmbo; gemengde leerweg: een diploma mavo-vbo of vmbo; een bewijs van het met gunstig gevolg doorlopen van de eerste 3 leerjaren van de havo of het vwo; een ander diploma of bewijsstuk dat de overheid heeft erkend op basis van een ministeriële regeling. Toelatingseisen specialistenopleiding (niveau 4) Om de specialistenopleiding te volgen, heb je een diploma nodig van de vakopleiding (niveau 3), voor hetzelfde beroep of dezelfde opleidingsrichting. Mbo-instellingen verantwoordelijk voor toelatingsbeleid In de Wet educatie en beroepsonderwijs staat dat mbo-instellingen zelf verantwoordelijk zijn voor hun toelatingsbeleid. Een mbo-instelling mag een deelnemer in bijzondere gevallen toelaten tot een beroepsopleiding, ook als de deelnemer niet voldoet aan de voorwaarden. Dit kan alleen als de mbo-instelling verwacht dat je de opleiding met goed resultaat zal kunnen doorlopen. Het is ook mogelijk dat de instelling een deelnemer weigert voor een bepaalde beroepsopleiding. De instelling moet dit schriftelijk motiveren. Als er geen mogelijkheid is om de opleiding aan een andere instelling te volgen, kan de mbo-instelling de deelnemer niet weigeren. Ook kan de mbo-instelling de inschrijving dan niet intrekken. Focus op vakmanschap 2011-2015 actieplan mbo Om het actieplan Focus op vakmanschap te kunnen uitvoeren is de wet aangepast. De drempelloze instroom (instroom zonder diploma) voor mbo niveau 2 gaat vervallen. Voor jongeren zonder vooropleiding komt er een entreeopleiding. Deze entreeopleiding komt in de plaats van het mbo niveau 1 en de Arbeidsmarktkwalificerende assistentenopleiding (AKA). De entreeopleiding geeft toegang tot mbo-2. Of bereidt jongeren die geen startkwalificatie kunnen behalen voor op de arbeidsmarkt. Deze wetswijziging gaat per 1 augustus 2014 in. Bron: http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/middelbaar-beroepsonderwijs/vraag-en-antwoord/wat-zijn-de-toelatingseisenvoor-het-middelbaar-beroepsonderwijs-mbo.html 13
Formele eisen ten aanzien van de leerplicht: De leerplicht houdt in dat kinderen verplicht naar school moeten. Vanaf het moment dat een kind 5 jaar is tot het einde van het schooljaar waarin het kind 16 jaar wordt, is het op grond van de Leerplichtwet verplicht naar school te gaan (leerplichtig). De ouder moet het kind inschrijven op een onderwijsinstelling en ervoor zorgen dat zijn/haar kind naar onderwijsinstelling gaat. De leerplicht geldt voor iedereen die in Nederland woont. Ook kinderen met een niet-nederlandse nationaliteit, asielzoekers in de leerplichtige leeftijd en kinderen die illegaal in Nederland verblijven zijn leerplichtig en moeten dus verplicht naar onderwijsinstelling. Een deelnemer is tot het onderwijsinstellingjaar volgende op het moment van 16 jaar worden volledig leerplichtig en dient dus voltijds dagonderwijs te volgen. Pas het onderwijsinstellingjaar volgende op het moment waarop een deelnemer 16 jaar is geworden, is hij kwalificatieplichtig. Vanaf dat moment kan een deelnemer toegelaten worden tot een BBL-leertraject of een deeltijd BOL-leertraject. Formele eisen ten aanzien van de kwalificatieplicht: De kwalificatieplicht gaat in zodra een deelnemer niet langer volledig leerplichtig is. In de meeste gevallen is dat zodra de deelnemer de leeftijd van 16 jaar heeft bereikt. Vanaf dat moment is de deelnemer kwalificatieplichtig. De kwalificatieplicht verplicht een deelnemer onderwijs te volgen totdat hij/zij 18 jaar wordt of een startkwalificatie heeft gehaald. Een startkwalificatie is een diploma op havo-, vwo- of mbo-2 niveau. Tijdens de kwalificatieplicht gaat de deelnemer elke dag naar onderwijsinstelling of kiest hij/zij voor de combinatie van leren en werken (BBL). Alle voortijdig onderwijsinstellingverlaters (jongeren tot 23 jaar zonder startkwalificatie die geen onderwijs meer volgen) moeten door scholen bij het Regionale Meld en Coördinatie punt (RMC) gemeld worden. Dit is geregeld in de verschillende onderwijswetten (VO, BVE). Vanaf je 18de verjaardag ben je niet meer leerplichtig/kwalificatieplichtig (zie leerplichtwet). Criteria specifiek voor een bepaald leertraject (advies): Naast de minimumeisen ten aanzien van vooropleiding is het mogelijk dat de onderwijsinstelling ook een gewenst vooropleidingprofiel voor bepaalde leertrajecten heeft gedefinieerd. Aspirant-deelnemers die instromen met het gewenste vooropleidingprofiel hebben een grotere kans het leertraject binnen de gestelde tijd met een goed resultaat af te ronden. Uitgebreide informatie hierover krijg je bij de toelatingscommissie van het leertraject van je keuze. Als de onderwijsinstelling voorafgaand aan een leertraject verwacht dat een aspirant-deelnemer het leertraject niet binnen de reguliere tijd kan afronden, kunnen afspraken gemaakt worden ten aanzien van voorbereidende en ondersteunende activiteiten die gekoppeld kunnen worden aan de inschrijving. Hierdoor kunnen hiaten voorafgaand aan het leertraject worden opgevuld. De omschrijving van voorbereidende en ondersteunende activiteiten wordt opgesteld op basis van het intakegesprek met de (aspirant) deelnemer en vastgelegd in de onderwijsovereenkomst. Een onderwijsinstelling heeft ook het recht aspirant-deelnemers die niet voldoen aan de eisen (en dus geen doorstroomrechten hebben) op basis van de aanmelding en intake toch toe te laten tot een leertraject (dit recht ligt bij de onderwijsinstelling en expliciet niet bij de aspirant-deelnemer). Dit kan de onderwijsinstelling doen als zij op basis van de aanmelding en intake voldoende vertrouwen heeft dat een aspirant-deelnemer het betreffende leertraject inderdaad met goed gevolg kan volgen en afsluiten. 4. De toelating De toelatingscommissie neemt nadat de intakeprocedure is afgerond, op basis van de informatie die verkregen is bij aanmelding en intake, een beslissing over de toelating van de toekomstige deelnemer. De toelating is altijd gekoppeld aan een bepaald leerjaar en een bepaalde opleiding. De school stelt je hiervan schriftelijk op de hoogte. 5. De inschrijving De inschrijving wordt door jou (als deelnemer en in geval je jonger dan 18 bent ook door je ouders of verzorgers) en de school officieel vastgelegd door het ondertekenen van een Onderwijsovereenkomst (OOK zie ook A2.3). De opleidingen zorgen er voor dat de OOK aan het begin van de opleiding wordt opgesteld en ondertekend door beide partijen. Inschrijving beroepsopleidende leerweg (BOL) De formele bekrachtiging van de inschrijving als deelnemer geschiedt dus door het ondertekenen van de onderwijsovereenkomst (OOK) door de school en de deelnemer (en in geval van minderjarigheid ook door diens ouders of verzorgers). In de loop van het leertraject worden in het verlengde van de inschrijving één of meer praktijkovereenkomsten gesloten die school, deelnemer (en in geval van minderjarigheid ook door diens ouders/verzorgers) en praktijkbedrijf ondertekenen. In het kader van studiefinanciering (ouder dan 18) of tegemoetkoming studiekosten (van 16 tot 18 jaar) voor de deelnemer en financiering van het onderwijs door de overheid is het volgende van belang: de inschrijving aan de beroepsopleidende leerweg (BOL) geldt als een voorlopige inschrijving voor deelnemers die op 31 juli van dat jaar 18 jaar of ouder zijn. De inschrijving wordt definitief op het moment waarop de school van deze aspirant-deelnemer heeft aangemeld in het BasisRegister OnderwijsNummer. Indien de school uiterlijk 3 schooldagen vóór 1 oktober niet alle gegevens van de deelnemer heeft ontvangen die benodigd zijn voor het afronden van de inschrijving, wordt de inschrijving ingetrokken. De intrekking van de inschrijving geschiedt schriftelijk en is met redenen omkleed. 14
Stoppen voor 1 oktober Heb je je al ingeschreven voor het schooljaar 2014-2015, terwijl je geen voltijdopleiding in het mbo of vavo (meer) volgt of gaat volgen, vraag dan aan de school om je voor 1 oktober weer uit te schrijven. Als je voor 1 oktober wordt uitgeschreven, hoef je geen lesgeld te betalen. Inschrijving Beroepsbegeleidende Leerweg (BBL) Voor de opleidingen in de beroepsbegeleidende leerweg, kortweg BBL, zijn voor de formele bekrachtiging van de inschrijving twee documenten vereist. 1) De inschrijving voor de opleiding geschiedt door het ondertekenen van de onderwijsovereenkomst (OOK) door de school en de deelnemer (en in geval van minderjarigheid diens ouders of verzorgers). 2) Omdat in de BBL het zwaartepunt van de opleiding ligt in de beroepspraktijkvorming, is om de inschrijving te completeren een tweede document vereist. De inschrijving voor een opleiding in de beroepsbegeleidende leerweg wordt pas definitief als de door de school opgestelde praktijkovereenkomst (POK zie ook A2.3) is ondertekend door de school, het praktijkbedrijf, het kenniscentrum beroepsonderwijs bedrijfsleven en de deelnemer (en in geval van minderjarigheid diens ouders of verzorgers) én bovendien het cursusgeld is betaald. Zodra in de BBL de OOK getekend is, is de deelnemer ingeschreven. Deze inschrijving geldt, zolang de POK ontbreekt, als een voorlopige inschrijving die een geldigheidsduur heeft van 3 maanden. A 2.3 Onderwijsovereenkomst en Praktijkovereenkomst Onderwijsovereenkomst De onderwijsovereenkomst (OOK) is een overeenkomst tussen de deelnemer en de school. De overeenkomst wordt gesloten voor de duur van de opleiding danwel voor het deel van de opleiding waarop de inschrijving betrekking heeft. De overeenkomst bevat de rechten en plichten van de deelnemer en de school. De OOK wordt aan het begin van de opleiding afgesloten. In de bijlagen bij de OOK worden afspraken vastgelegd met betrekking tot extra ondersteuning van de deelnemer tijdens het opleidingstraject en over de totstandkoming van een bindend studieadvies voor deelnemers in de entree-opleiding. De OOK is geldig voor de in de overeenkomst afgesproken opleiding. Praktijkovereenkomst De beroepspraktijkvorming (onderwijs in de praktijk van het beroep) wordt op grond van een praktijkovereenkomst (POK) gegeven. De overeenkomst regelt de rechten en plichten van alle betrokken partijen. De POK wordt gesloten tussen de school, de deelnemer en het bedrijf dat de beroepspraktijkvorming verzorgt. Als het gaat om een POK voor de beroepsbegeleidende leerweg (BBL), ondertekent ook het kenniscentrum beroepsonderwijs bedrijfsleven (Aequor) de overeenkomst. Aequor verklaart daarmee dat de praktijkopleidingsplaats een gunstige beoordeling heeft. Voor internationale beroepspraktijkvorming (BPV) zijn tevens een Engelstalige en een Duitstalige POK beschikbaar. Toelichting BOL-opleiding In de BOL worden voor een deelnemer tijdens de opleiding in de regel meerdere praktijkovereenkomsten voor relatief korte periodes aangegaan met meerdere bedrijven ten behoeve van het leren in de beroepspraktijk (BPV). Toelichting BBL-opleiding In de BBL bestaat er vanaf het begin van de opleiding een arbeidsovereenkomst (van minimaal 20 uur) tussen één deelnemer en één werkgever (in een voor de opleiding relevante sector) voor de duur van de opleiding ten behoeve van het leren vanuit de beroepspraktijk in de beroepspraktijkvorming. A 2.4 Studiefinanciering en tegemoetkoming studiekosten Om in aanmerking te komen voor studiefinanciering moet een deelnemer voldoen aan bepaalde voorwaarden. Er zijn voorwaarden met betrekking tot leeftijd, onderwijsinstellingsoort en nationaliteit. Voor de meest actuele informatie over studiefinanciering verwijzen wij graag naar de website van de IB-Groep: www.ib-groep.nl of naar de website van de Dienst Uitvoering onderwijs www.duo.nl. Leeftijd Je moet 18 jaar of ouder zijn om studiefinanciering aan te kunnen vragen. In de eerste maand van het kwartaal dat volgt op je 18e verjaardag krijg je voor het eerst studiefinanciering. Dat is altijd in januari, april, juli of oktober. Aanvragen voor je 30 ste Je moet studiefinanciering uiterlijk aanvragen op de eerste dag van de maand waarin je dertig wordt en er dan ook recht op hebben. Je studiefinanciering loopt na je 30ste gewoon door, als je aan alle voorwaarden blijft voldoen. Zet je je studiefinanciering stop na je 30ste? Dan kun je niet meer opnieuw aanvragen. 15
Onderwijsinstellingsoort Het middelbaar beroepsonderwijs (MBO) bestaat uit een beroepsopleidende leerweg (BOL) en een beroepsbegeleidende leerweg (BBL). Beide leerwegen hebben vier niveaus. Tot elk niveau behoren verschillende opleidingen met een verschillende opleidingsduur. Hoe hoger het niveau, hoe moeilijker de opleiding. Je krijgt alleen studiefinanciering voor een voltijd bol-opleiding. Heb je al een andere opleiding gevolgd, of heb je relevante werkervaring, dan kan het zijn dat je de nieuwe opleiding sneller afrondt dan de officiële opleidingsduur. Vraag na bij de onderwijsinstelling wat de officiële cursusduur is van je opleiding als je twijfelt over het niveau of de soort opleiding. Nationaliteit Je moet Nederlander zijn om studiefinanciering te kunnen krijgen. Heb je niet de Nederlandse nationaliteit? Dan kun je toch studiefinanciering krijgen als je een van de volgende verblijfsdocumenten hebt én in Nederland woont: Type II Regulier onbepaalde tijd Type III Asiel bepaalde tijd Type IV Asiel onbepaalde tijd Bron: http://www.duo.nl/particulieren/studiefinanciering/sfmbo/voorwaarden.asp Recht op studiefinanciering Om studiefinanciering te krijgen, moet je een BOL-opleiding volgen. Bij een BBL-opleiding heb je geen recht op studiefinanciering. Bron: http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/middelbaar-beroepsonderwijs/vraag-en-antwoord/hoeveel-lesurenmoet-ik-krijgen-in-het-middelbaar-beroepsonderwijs-mbo.html Urennorm Als mbo-deelnemer heb je recht op een minimum aantal lesuren. Onderwijsinstellingen moeten aan deze urennorm voldoen. De verplichte onderwijstijd wordt berekend in klokuren (60 minuten). Maar de onderwijsinstelling bepaalt zelf hoeveel minuten een les duurt. Je hebt alleen recht op studiefinanciering wanneer je opleiding voldoet aan de urennorm. Minimum aantal lesuren BBL Volgt een deelnemer een beroepsbegeleidende leerweg (BBL)? Dan gaat hij meestal 1 dag per week naar school en werkt hij de overige 4 dagen. De onderwijstijd bij BBL moet ieder jaar bestaan uit tenminste 200 begeleide onderwijsuren en 610 uren beroepspraktijkvorming (BPV). Zit het aantal begeleide onderwijsuren op het minimum van 200 uur? Dan moeten er meer uren BPV zijn. Dit geldt ook omgekeerd. Tot BPV en begeleide onderwijsuren samen minimaal 850 uur zijn. 2014: nieuwe urennormen BOL Vanaf 1 augustus 2014 gelden de volgende urennormen voor de beroepsopleidende leerweg (BOL): BOL opleidingen Onderwijsuren BPV Totaal Entreeopleiding 600 Geen minimum 1.000 1-jarige opleiding 700 250 1.000 2-jarige opleiding 1.250 450 2.000 3-jarige opleiding 1.800 900 3.000 4-jarige opleiding 2.350 1.350 4.000 De urennormen voor de BOL gelden niet per studiejaar, maar voor de totale studie. Er zijn aparte normen voor de begeleide onderwijsuren en de beroepspraktijkvorming (stage). Er zijn in een jaar 1.600 klokuren beschikbaar voor studie (40 weken van 40 uren). Van die 1.600 uren moeten er ten minste 1.000 uur per schooljaar (gemiddeld) bestaan uit onderwijstijd en beroepspraktijkvorming. Huiswerk telt niet mee voor de onderwijstijd en beroepspraktijkvorming. De rest van de uren kan bestaan uit huiswerk en andere onderwijsactiviteiten, bijvoorbeeld vrije OLC-uren, voorbereiding voor toetsing en presentaties en het maken van werkstukken etc. Dat moet ook voor alle deelnemers ruim voldoende zijn. Heb je nog vragen? Voor vragen kun je terecht bij de Dienst Uitvoering Onderwijs. Telefoonnummer (050) 599 77 55. Kijk voor de meest actuele informatie over studiefinanciering op internet: www.duo.nl. De Dienst uitvoering Onderwijs heeft een speciale folder over studiefinanciering en de prestatiebeurs. A 2.5 Wettelijk les- en cursusgeld Lesgeld in de BOL-opleidingen Iedereen die zich inschrijft voor voltijds dagonderwijs (BOL) moet aan het rijk lesgeld betalen. Voor het schooljaar 2014-2015 is dat 1.118,-. De wijze waarop het lesgeld betaald dient te worden kan je nalezen op de website van DUO-IB- GROEP: www.ib-groep.nl/particulieren onder het kopje lesgeld. 16
Cursusgeld in de deeltijd BOL en BBL-opleidingen De deeltijdopleidingen binnen het mbo zijn BOL in deeltijd en de beroepsbegeleidende leerweg (BBL). Als uw kind op 1 augustus jonger is dan 18 jaar, hoeft u voor bol in deeltijd en voor BBL geen cursusgeld te betalen. Als uw kind op 1 augustus 18 jaar of ouder is, betaalt de deelnemer cursusgeld. De hoogte van het cursusgeld is afhankelijk van het niveau van de deeltijdopleiding Deeltijdopleidingen in het beroepsonderwijs bevatten minder dan 1000 uur per jaar. Iedere deelnemer krijgt voor de betaling van het cursusgeld een factuur van de school. A 2.6 Rechten en plichten De rechten en plichten van jou als deelnemer van de Lentiz onderwijsgroep zijn vastgelegd in het deelnemersstatuut. Dit statuut staat op de website www.lentiz.nl en is tevens opgenomen onder kopje A4 van deze studiegids. In het deelnemersstatuut wordt onder andere ingegaan op regels over het onderwijs, vrijheid en beperkingen, medezeggenschap en de disciplinaire maatregelen. Een specifiek onderwerp vormt het klacht- en beroepsrecht dat in het deelnemersstatuut is beschreven. Heb je echter een klacht of wil je beroep aantekenen tegen een beslissing over een examen dan is uitgebreide informatie opgenomen in de klachtenregeling. Hierin staat precies hoe, wanneer en bij wie je welke klacht kan indienen. De klachtenregeling staat op de website www.lentiz.nl. De Klachtencommissie en de Commissie van beroep examens zijn te bereiken op Postbus 3040, 3130 CA te Vlaardingen. Correspondentie kun je richten aan de ambtelijk secretaris. A 2.7 Verzekeringen De Lentiz onderwijsgroep heeft ten behoeve van de deelnemers de volgende verzekeringen afgesloten: o een aansprakelijkheidsverzekering voor onderwijsinstellingen; o een schoolongevallenverzekering; o doorlopende reisverzekering; o een werkgevers-aansprakelijkheidsverzekering voor verkeersdeelnemers. Aansprakelijkheidsverzekering voor onderwijsinstellingen De school kan aansprakelijk gesteld worden voor schade die derden lijden door een onrechtmatige daad van personen waarvoor het bestuur verantwoordelijk is. Het bestuur is verantwoordelijk voor al diegenen die in het kader van de schoolse en buitenschoolse activiteiten werkzaamheden voor de school verrichten. Al deze personen worden als verzekerde aangemerkt. De kring van verzekerden is dus ruimer dan alleen de personeelsleden van de school. Ook verzekerd zijn de bestuursleden, vrijwilligers, stagiaires en andere inleenkrachten. De school is niet aansprakelijk voor het doen en laten van de leerlingen. De wetgever legt de verantwoordelijkheid daarvoor niet bij de school, maar afhankelijk van de leeftijd of bij de leerling zelf of bij de ouder(s)/wettelijke vertegenwoordiger(s). Deze kunnen zich daartegen particulier verzekeren. Toch komt het geregeld voor dat benadeelden de school aanspreken voor schade die door leerlingen is veroorzaakt. In de aansprakelijkheidsverzekering van de school is de aansprakelijkheid van leerlingen secundair meegenomen. Dat wil zeggen: waar leerlingen niet vanuit hun privésituatie zijn verzekerd, geldt de dekking van de aansprakelijkheidsverzekering van de school. Onder het begrip schade dient te worden verstaan: o letsel of benadeling van gezondheid (personenschade); o beschadiging, teniet of verloren gaan van zaken (zaakschade); o gevolgschade voortvloeiende uit personenschade of zaakschade. Schoolongevallenverzekering De collectieve ongevallenverzekering geeft een uitkering aan bestuursleden, docenten, overige personeelsleden en leerlingen indien zij overlijden of blijvend invalide raken als gevolg van een ongeval. De hoogte van de uitkering is hierbij afhankelijk van de graad van invaliditeit. Doorlopende reisverzekering Lentiz heeft een doorlopende reisverzekering met werelddekking afgesloten voor personeelsleden, leerlingen en alle andere deelnemers die in opdracht van Lentiz op reis gaan. De dekking van deze reisverzekering geldt tijdens alle (buitenlandse) reizen en excursies en omvat onder andere een dekking voor verlies, diefstal of beschadiging van bezittingen en/of bagage en repatriëring naar Nederland. Het beoefenen van gevaarlijke sporten tijdens een schoolreis is meeverzekerd (onder andere wintersport, grottentocht, survival, bergbeklimmen, abseilen en wildwatervaren). In het geval van geneeskundige en tandheelkundige hulp dient in eerste instantie de zorgverzekering van de deelnemer te worden aangesproken. Indien de eigen verzekering niet of onvoldoende toereikend is kent de doorlopende reisverzekering via Lentiz een aanvullende dekking op het gebied van geneeskundige en tandheelkundige hulp. Werkgeversaansprakelijkheid in het verkeer 17
Lentiz heeft voor haar medewerkers inclusief vrijwilligers een werkgeversaansprakelijkheidsverzekering voor verkeersdeelnemers (Wegas) afgesloten. De school kan aansprakelijk gesteld worden voor schade die medewerkers inclusief vrijwilligers kunnen oplopen tijdens verkeersdeelname. Dit kan schade zijn die ontstaan is tijdens de uitoefening van werkzaamheden of schade in het verkeer in verband met het werk. De Wegas dekt de aansprakelijkheid voor schade aan medewerkers als bestuurder van een motorrijtuig, verkeersdeelname door middel van openbaar vervoer, fiets of voetganger en schade van medewerkers tijdens woon-werkverkeer. Buitenlandse stages Voor de leerlingen van Lentiz die voor een langere periode in het buitenland stage lopen is door Lentiz een collectieve dekking afgesloten. Groot voordeel is dat vooraf de zekerheid bestaat dat alle stagiaires zijn verzekerd. De dekking is te vergelijken met een doorlopende reisverzekering (reisbagage, ongevallen, medische kosten na een ongeval of acute klacht, buitengewone kosten) en geldt voor maximaal 180 dagen. De aansprakelijkheid van de stagiaires is secundair meegenomen onder de aansprakelijkheidsverzekering. Als studenten en stagiaires langer in het buitenland verblijven of naar Amerika of Canada gaan, wordt geadviseerd om voor hun stage in het buitenland een IPS (International Passport for Students) af te sluiten. Voor informatie over een IPS wordt verwezen naar www.studentsinsurec.com. A 2.8 Vakantieregeling Het vakantierooster voor het schooljaar 2014-2015 is als volgt vastgesteld. Begint Eindigt Herfstvakantie Zat. 18-10-14 Zo. 26-10-14 Kerstvakantie Zat. 20-12-14 Zo. 4-1-15 Voorjaarsvakantie Zat. 21-2-15 Zo. 1-3-15 Paasweekend Vrij. 3-4-15 Ma 6-4-15 Koningsdag Ma. 27-4-15 Ma, 27-4-15 Meivakantie Di. 28-4-15 Zo. 10-5-15 Hemelvaart Do. 14-5-15 Zo. 17-5-15 Pinksterweekend Zat. 23-5-15 Ma. 25-5-15 Zomervakantie Zat. 11-7-15 Zo. 23-8-15 A 2.9 Examinering Deze paragraaf geeft je informatie die van belang is voor toetsing, examinering, overgang en diplomering. De officiële teksten en regelingen zijn vermeld in de Onderwijs- en Examenregeling (OER). Deze staat ter inzage bij de opleidingsexamensecretaris van de school. Examencommissie en examensecretaris Er is een (opleidings)examencommissie. Die commissie regelt de organisatie en afname van examens binnen de opleiding, bekijkt of er verzuim is tijdens examens, regelt de vrijstellingen, beoordeelt onregelmatigheden enz. Op iedere school is daarnaast een opleidingsexamensecretaris die aanspreekpunt is voor de deelnemers voor alles dat met examinering te maken heeft. Wie zijn de examensecretarissen van de opleidingen? MBO Greenport: Dhr. M. van der Aa MBO LIFE College: Mevr. J. Groenewegen MBO Maasland: Mevr. W. Visser Specifieke informatie over examinering op jouw school is opgenomen in het locatiedeel van de studiegids. Examenreglement In het examenreglement zijn de regels over toetsing, examinering en afsluiting vastgelegd. Het examenreglement regelt onder meer de wijze waarop proeven van bekwaamheid (examens) en AVO examens worden afgenomen, wanneer en hoe vaak je aan een examen kan deelnemen, op welke gronden de examencommissie eerder verworven competenties (EVC) kan erkennen en de termijn waarbinnen de uitslag van een examen officieel bekend wordt gemaakt. Het examenreglement is een onderdeel van de onderwijs- en examenregeling. De school zal je hierover nader informeren. Commissie van beroep Beroep aantekenen tegen een beslissing - of het nalaten daarvan - over toetsing en examinering is geregeld in de klachtenregeling. Meer informatie hierover vind je onder A2.6 Rechten en plichten. 18
A3 OPBOUW VAN HET ONDERWIJS A 3.1 Opleidingsniveaus Hieronder staat een overzicht van de wettelijke namen van de opleidingsniveaus die in het MBO worden onderscheiden. Er zijn vier niveaus, te weten: Opleiding Mbo-niveau Duur Naam kwalificatie in BKS Assistentenopleiding 1 1 jaar assistent Basisberoepsopleiding 2 2-3 jaar vakman 2 Vakopleiding 3 2-3 jaar vakman 3 Middenkaderopleiding 4 3-4 jaar middenkaderfunctionaris Specialistenopleiding 4 1-2 jaar vakman 4 Het voorlichtingsmateriaal van het MBO van de Lentiz onderwijsgroep biedt voor toekomstige deelnemers en ouders een goed overzicht van de opleidingen die je binnen de Lentiz onderwijsgroep kunt volgen. Deze informatie kun je ook vinden op de website: www.lentiz.nl. Natuurlijk kun je ook altijd informatie vragen op de locatie waar de opleiding wordt gegeven. In het locatiedeel wordt per locatie specifiek ingegaan op de inhoud en vormgeving van de betreffende opleidingen. A 3.2 Twee leerwegen - BOL en BBL In veel gevallen kun je een opleiding volgen via twee leerwegen: - de beroepsbegeleidende leerweg, (BBL) - de beroepsopleidende leerweg, (BOL) Het onderscheid tussen de leerwegen BOL en BBL wordt gevormd door twee factoren: Het onderscheid tussen de leerwegen BOL en BBL wordt gevormd door de volgende factoren: 1. De omvang van de beroepspraktijkvorming (BPV) als onderdeel van het leertraject. In de BBL ligt het zwaartepunt op het leren in de praktijk, in de BOL ligt het zwaartepunt op het leren op de onderwijsinstelling. De wettelijke marges voor het BPV-aandeel zijn een percentage van de totale vastgestelde studieduur: Voor de BOL is dat ten minste 20% en minder dan 60% BPV. Voor de BBL geldt dat er minimaal 60% BPV in het leertraject is opgenomen. De BPV-component wordt berekend als een percentage van de totale kwalificatieruimte in uren van de door de instelling vastgestelde opleidingsduur. De kwalificatieruimte is de totale door de instelling vastgestelde opleidingsduur, minus de vrije ruimte. 2. De aard van de relatie tussen de deelnemer en het praktijkleerbedrijf. BOL BBL In de BOL worden voor een deelnemer tijdens het leertraject in de regel meerdere overeenkomsten (praktijkovereenkomsten) voor relatief korte periodes aangegaan met meerdere bedrijven ten behoeve van het leren in de BPV. In de BBL bestaat er in principe vanaf het begin van het leertraject een praktijkovereenkomst tussen één deelnemer en één werkgever voor in ieder geval de duur van het leertraject ten behoeve van het leren in de BPV. Kortom: de leerweg is bepalend voor de manier waarop je het grootste deel van je opleiding leert. Veelal in de praktijk de BBL of juist meer op school en daarnaast in de praktijk de BOL -. Het ligt aan jouw voorkeur voor welke leerweg je kiest. Voor je diploma maakt het niet uit welke leerweg je volgt. Uiteindelijk is het diploma dat je krijgt gelijkwaardig. Je krijgt bijvoorbeeld een diploma vakbekwaam medewerker dierverzorging ongeacht of je dit hebt behaald via de BOL of de BBL. De keuze voor een leerweg heeft wel gevolgen voor het recht op studiefinanciering. Meer hierover kun je vinden in A2.4. A 3.3 Opbouw van een opleiding De leertrajecten die in het schooljaar 2014-2015 starten onder de beroepsgerichte kwalificatiestructuur (BKS) zijn gebaseerd op een kwalificatiedossier dat door de Minister is vastgesteld. Aan ieder leertraject ligt een omschrijving ten grondslag van de belangrijkste werkprocessen/kerntaken (in het kwalificatiedossier) die bij een bepaald beroep horen. De leertrajecten zijn erop gericht jou zo op te leiden en te laten ontwikkelen dat je alle benodigde competenties hebt en die kunt laten zien. Bij het vormgeven en uitvoeren van de leertrajecten worden de volgende onderdelen onderscheiden: de kerntaak/werkproces, algemeen vormend onderwijs (zoals moderne vreemde talen, rekenen en loopbaan en burgerschap), 19
vrije ruimte en beroepspraktijkvorming. Naast bovenstaande formele onderdelen die de basis voor ieder leertraject vormen krijg je ook te maken met coachen en begeleiden (gebruik van portfolio) en examinering. Hieronder lichten we de belangrijkste begrippen kort toe. AVO Algemeen Vormend Onderwijs. Dit deel van het onderwijs dat niet praktijkgericht is. Bijvoorbeeld talen, loopbaan & burgerschap, rekenen. Beroepspraktijkvorming (BPV) Onderwijs dat plaatsvindt in de praktijk (bij een bedrijf of organisatie) en deel uitmaakt van elk leertraject. Coachen en begeleiden Dit is de studieloopbaanbegeleiding van de deelnemer tijdens zijn leertraject. Tevens krijgt de deelnemer begeleiding bij zijn persoonlijke ontwikkeling en bij eventuele voorkomende (sociaal-emotionele) problemen. Om dit goed vorm te geven krijgt iedere deelnemer een studieloopbaancoach toegewezen. Examen Het examen bestaat uit alle Proeven van Bekwaamheid (PvB), alle examens voor de AVO vakken: Centraal Ontwikkelde Examens AVO en instellingsexamens AVO van een opleiding en de beoordeling van de beroepspraktijkvorming. Een Proeve van Bekwaamheid toetst of een deelnemer de competenties heeft om een bepaalde kerntaak/werkproces of kerntaken (van een kwalificatie) uit te voeren. In het opleidingsplan en examenprogramma BKS wordt per leertraject beschreven hoe het examen en het leertraject zijn ingericht. Voorafgaand aan de deelname aan een PvB moet de deelnemer voldoen aan het voorwaardendossier. De Proeven van Bekwaamheid zijn gebaseerd op de examenstandaarden die zijn ontwikkeld in het landelijke samenwerkingsverband Stichting De groene standaard. De examenstandaarden op hun beurt worden gemaakt op basis van de beroepsgerichte kwalificatiedossiers van Aequor. Hierdoor wordt geborgd dat de examens voldoen aan de inhoudelijke eisen die het Ministerie hieraan stelt. De examenstandaarden zijn direct gekoppeld aan de werkprocessen en kerntaken uit het kwalificatiedossier. Het kan echter ook voorkomen dat is gekozen één examenstandaard te ontwikkelen voor meerdere werkprocessen of kerntaken of meerdere examenstandaarden voor één werkproces of kerntaak. De argumentatie voor deze keuze ligt in de beroepspraktijk en de inhoud van het beroep waarvoor wordt opgeleid. In hoofdstuk 4 zal nader worden ingegaan op de examenregeling van de BKS opleidingen. De Centraal Ontwikkelde Examens zijn landelijk ontwikkelde examens voor Nederlands en Rekenen voor deelnemers van entreeopleidingen, niveau 2, 3 en 4. Deze examens worden afgenomen op landelijk bepaalde afnamemomenten en landelijk beoordeeld. Vanaf 2017 worden ook voor Engels Centraal Ontwikkelde Examens ingevoerd voor mbo niveau 4. Kerntaak Kerntaken geven de essentie aan van wat een beroepsbeoefenaar doet. Leertraject Een leertraject bestaat uit de kerntaken, werkprocessen, prestatie-indicatoren en benodigde competenties die een deelnemer moet leren om een beginnend beroepsbeoefenaar te worden voor een bepaald beroep. Een leertraject is gericht op het behalen van een kwalificatie (diploma). Het diploma is het bewijs dat je een goede beginnende beroepsbeoefenaar bent. Bovenstaande onderdelen vormen de basis voor het leertraject van de deelnemer. Dit betekent dat een BKS-leertraject is opgebouwd uit kerntaken met daarbij horende competenties die nodig zijn om de kerntaak op een goede manier te kunnen uitvoeren. De inhoud van een leertraject is beschreven in het Opleidingsplan en examenprogramma. Deze zijn opgenomen in deel 2 van deze OER BKS. Hierin zijn ook de studiebelastingsuren benoemd voor een regulier opleidingstraject en het aantal uren dat bestemd is voor de beroepspraktijkvorming en het AVO-onderwijs. De leertrajecten per opleiding worden gepubliceerd in de OER en de studiegids, die vervolgens wordt gepubliceerd op de website van de onderwijsinstelling, www.lentiz.nl. Op basis hiervan krijgt een deelnemer op hoofdlijnen inzicht in het leertraject. Naast bovenstaande formele onderdelen die de basis voor ieder leertraject onder de BKS vormen krijgt iedere deelnemer ook te maken met coachen en begeleiden (gebruik van portfolio), examinering en praktijkleren. Hieronder lichten we deze begrippen kort toe. Praktijkleren Bij praktijkleren gaat het om activiteiten gericht op het leren werken in de praktijk als onderdeel van de theorievorming, niet zijnde de beroepspraktijkvorming (voor een nadere toelichting zie 3.4.2). Prestatie-indicator Prestatie-indicatoren concretiseren een werkproces. Aan de hand van de prestatie-indicatoren kan getoetst worden of een deelnemer een bepaald werkproces beheerst. 20
Voorwaardendossier Hierin zijn de voorwaardelijke opdrachten beschreven waaraan een deelnemer moet voldoen voordat hij/zij mag deelnemen aan een Proeve van Bekwaamheid. Veelal moet een deelnemer een aantal voorwaardelijke opdrachten hebben behaald om aan te tonen dat hij de vereiste vaardigheden voldoende beheerst om te kunnen slagen voor het examen. De deelnemer kan echter ook andere inhoudelijk gelijkwaardige bewijslast overleggen. Werkproces Is een set van inhoudelijk samenhangende beroepsactiviteiten die door een belangrijk deel van de beroepsbeoefenaars wordt uitgeoefend in de beroepscontext. Vrije ruimte Tot slot is het voor de opbouw van een leertraject nog van belang nader in te gaan op de vrije ruimte. De vrije ruimte neemt een specifieke plaats in binnen het onderwijs. Ieder leertraject kent dus ook een deel vrije ruimte-onderdelen. Dit zijn onderdelen in het leertraject die niet gericht zijn op het beheersen van landelijk vastgestelde normen. Ze maken geen onderdeel uit van het verplichte examenprogramma. Op basis van de wettelijke voorschriften maken ze wel deel uit van het onderwijsprogramma van het leertraject. Als zodanig vallen ook de vrije ruimte-onderdelen onder de onderwijsovereenkomst. Vrije ruimte is de ruimte binnen de totale opleidingstijd die scholen in overleg met bedrijven naar eigen behoefte kunnen invullen met activiteiten die niet vallen onder de landelijke kerntaken, werkprocessen en competenties. Vrije ruimte onderdelen kunnen bijvoorbeeld zijn: - activiteiten met het oog op ontwikkeling van levensbeschouwelijke en maatschappelijke waarden (ethische vorming, projecten); - activiteiten van de deelnemer in het kader van de onderwijsinstellingorganisatie (deelname deelnemersraad, ondernemingsraad, deelnemer-mentoraat); - sportactiviteiten (deelname aan sportevenementen); - culturele activiteiten (deelname onderwijsinstellingcabaret, onderwijsinstellingfeesten); - praktijkprojecten (werkweek, oriënterende stages, buitenlandse stages, excursies); - introductieprogramma's; - minionderneming; - onderwerpen die door het regionale bedrijfsleven belangrijk worden gevonden; - een extra moderne vreemde taal; - internationale activiteiten. 21