CDA Talent Academie 2014 2015 Europese grenzen dicht voor vluchtelingen en asielzoekers, past dat binnen het CDA gedachtegoed? Peter van den Bol Begeleider: Nico van Buren, fractievoorzitter CDA, Capelle aan den IJssel
2015 1. Inleiding: Op 22 maart j.l. kwam de VVD met het voorstel, om de Europese buitengrenzen te sluiten voor asielzoekers van buiten Europa. Daarbij gaf het betrokken VVD-Kamerlid als een van de redenen aan een einde te willen maken aan de oversteek van vluchtelingen en asielzoekers over de Middellandse Zee en op, deze manier de grote instroom naar Europa een halt toe te roepen. Bij de oversteek over de Middellandse Zee zijn reeds duizenden mensen omgekomen. Het maatschappelijke vraagstuk is enorm. Geschat wordt dat in 2013 zo n 43.000 mensen de oversteek over zee waagden. In 2014 is die stroom aan mensen gegroeid tot 170.000 (van de in totaal 625.000 asielzoekers in dat jaar) en half april 2015 stond de teller alweer op 21.191 1. Amnesty International wijst erop dat de asiel- en vluchtelingenstroom blijft toenemen, ondanks de harde Europese aanpak met Triton 2 die een aanzuigeffect moest voorkomen. In de praktijk blijkt dat andere factoren een veel belangrijkere rol spelen. Oorlogen in Libië en Syrië, hongersnood in delen van Noord-Afrika en vele andere vormen van misère in geheel Afrika spelen een belangrijke rol. In 2014 vielen er bij de oversteek over de Middellandse Zee ruim 3500 doden, ondanks de Mare Nostrum 3 operatie die Italië uit eigen zak betaalde. Door deze operatie werden er 150.000 mensen uit zee gered. De VN vluchtelingenorganisatie UNHCR bij monde van haar woordvoerder Carlotta Sami vreest dat het dodencijfer, ondanks de reddingsoperaties, dit jaar veel hoger komt te liggen. De operatie Mare Nostrum werd begin november 2014 vervangen door de operatie Triton. Deze operatie is opgezet vanuit de EU om de ongekende grote stroom asielzoekers en vluchtelingen te bestrijden. Italië is tevreden, maar veel hulporganisaties verwijten de EU cynisme en egoïsme. Triton heeft namelijk alleen grensbewaking als doel en niet het redden van asiel- en bootvluchtelingen die tijdens de levensgevaarlijke oversteek uit Noord-Afrika in de problemen komen. Ik vraag me dan ook af of Europa het probleem nog wel onder controle heeft en of deze operaties het gewenste effect hebben. Zoals het er nu naar uitziet is het effect negatief te noemen. Asielzoekers en vluchtelingen weren of opnemen is een onderwerp dat mij na aan het hart ligt. De mooie maar ook vaak verdrietige verhalen van onderdrukte en gevluchte mensen uit verre landen op zoek naar een betere toekomst in Nederland of elders in de wereld, hebben diepe indruk op mij gemaakt. Ieder mens heeft echter een verschillende mening hoe met het complexe vraagstuk van asielzoekers om te gaan en dat maakt het maatschappelijk debat zo interessant, maar tegelijk ook breekbaar en lastig. In de huidige situatie, waarbij duizenden het leven laten op hun vlucht worden de waarden en normen horend bij een menswaardig bestaan met voeten getreden. Voor mij telt ieder mens. Daarom heb ik gekozen voor de vraag: Europese Grenzen dicht voor vluchtelingen en asielzoekers, past dat binnen het CDA gedachtegoed? Het beantwoorden van deze vraag vereist zowel inzicht in de Christendemocratische grondslagen, alsmede kennis van het huidige beleid.
In deze scriptie licht ik eerst toe waarom de mensen richting Europa vluchten en ga ik daarna in op de manier waarop Australië omgaat met gevluchte asielzoekers. Kort geef ik dan weer hoe de belangrijkste Nederlandse politieke partijen denken over het wel of niet sluiten van de Europese grenzen. Met als slotakkoord: hoe staat het CDA hierin ten opzichte van haar kernbegrippen. Wat kunnen we er als Europa aan doen en waar moeten we op letten? 2. Het verschil tussen: migranten, asielzoekers en vluchtelingen Bij behandeling van het vraagstuk is het van belang verschillende definities scherp te hebben. Asielzoeker: Migrant: Vluchteling: Iemand die de asielinstanties om bescherming (= asiel) vraagt voor daadwerkelijke of gevreesde vervolging in zijn eigen land en die wacht tot zijn aanvraag behandeld is. Onder internationaal recht is het is een fundamenteel recht van de mens om asiel te vragen. Er zijn dus geen illegale asielzoekers 4. Dit begrip wordt echter voornamelijk gebruikt voor iemand die van één land naar een ander verhuist. Iemand uit Turkije die in Nederland gaat wonen, is dus een migrant. Mensen die vanuit het buitenland in Nederland gaan wonen, worden immigranten genoemd. Wanneer een Nederlander echter naar het buitenland verhuist, wordt dat emigratie genoemd. Wanneer de immigrant terugkeert naar het land van herkomst, is hij een remigrant. Wanneer iemand van de ene gemeente naar een andere gemeente verhuist, kan dit officieel ook migratie genoemd worden. Naast de genoemde soorten migratie bestaat er ook arbeidsmigratie. Dit houdt in dat mensen vanuit het buitenland komen om in Nederland te werken. In de jaren zestig was de arbeidsmigratie erg hoog. Er werden arbeiders aangetrokken vanuit Zuid-Europa, Turkije en Marokko om het arbeiderstekort in Nederland op te lossen. Sinds 2000 komen er vooral Poolse arbeidsmigranten naar Nederland. Persoon die zich buiten zijn land van herkomst bevindt, die de bescherming van het land niet meer kan of wil inroepen omdat hij een gegronde vrees voor vervolging koestert omwille van zijn ras, religie, nationaliteit, politieke overtuiging of zijn behoren tot een sociale groep. Juridisch is dit begrip vastgelegd (Conventie betreffende de status van vluchtelingen:`51-`67). Hiertoe worden in het algemeen niet gerekend: zij die het slachtoffer zijn van sociaal-culturele systemen en waarden (bv. vrouwen), noch 'displaced persons' (ontheemden) in eigen land. Waarom komen er nu meer mensen richting Europa? Oorlog is de belangrijkste reden waarom mensen op de vlucht slaan. Natuurrampen zijn vaak de tweede reden; de ene dag is er niets aan de hand en leven mensen veilig op hun plek, de volgende dag slaat de natuur genadeloos toe en moeten miljoenen mensen een veilig heenkomen zoeken. Een andere reden is vervolging. Veel mensen verlaten hun vaderland omdat ze bang zijn vervolgd te worden. Dat kan zijn omwille van hun huidskleur, geaardheid, geloof of politieke overtuiging. Ook lopen de mensen gevaar omdat ze tot een bepaald volk of bepaalde groep behoren.
Het probleem is echter dat er naast asielzoekers ook vluchtelingen vanwege armoede naar andere landen trekken, op zoek naar werk. Geen enkel land erkent armoede als geldige reden om te vluchten. Hoe komen de mensen nu naar Europa? De sleutel ligt bij de mensensmokkelaars. Zij kijken naar de goedkoopste en handigste optie. Ik neem als voorbeeld de Eritreeërs. Aanvankelijk werden veel Eritreeërs naar Israël gebracht, maar dat land heeft nu de grens hermetisch afgesloten. De route over de Middellandse Zee is welsiswaar heel gevaarlijk, maar dat maakt de handelaars niet uit. Bovendien hoeven ze de bootjes maar half vol te tanken omdat de Italiaanse marine ze toch wel van zee haalt. Dit drukt dan weer de kosten bij de mensensmokkelaars die de reis dan weer goedkoper aan kunnen bieden 5. Kaart van het eiland Lampedusa voor de kust van Italië nabij Libië en Tunesië, waar veel asielzoekers en migranten aan land komen of worden gebracht door reddingsoperaties. Bron: Dailymail.co.uk 3. Hoe gaat Australië om met vluchtelingen en asielzoekers? Australië is, anders dan Europa, niet via het land te bereiken voor vluchtelingen en asielzoekers. Wie probeert Australië binnen te komen om daar asiel aan te vragen, zal dus per boot moeten komen. De bootjes zetten dan vaak koers naar Christmas-eiland (De Australische versie van Lampedusa). Het eilandje ligt weliswaar 2000 kilometer van de noord-west-kust van Australië af, maar slechts 400 kilometer ten zuiden van Indonesië. Voor Australië is de toestroom van bootvluchtelingen, net als voor de EU, een echt hoofdpijndossier. De oplossing die de Australiërs hebben gekozen gaat veel verder dan de onze: de vluchtelingen en asielzoekers die per boot aankomen worden niet ondergebracht in detentiecentra in Australië, maar verscheept naar twee buurlanden: Papoea Nieuw Guinea en het piepkleine eilandje Nauru. En alleen daar kunnen ze asiel aanvragen. Dit wordt de Pacific Solution genoemd. Deze Solution werd voor het eerst in 2001 ingevoerd. Illegalen die Australië bereikten, werden direct naar Manus-eiland in Papoea Nieuw Guinea of Nauru gevlogen, om daar hun procedure af te wachten. Het idee daarachter is dat de deportaties de bootvluchtelingen zullen afschrikken om de oversteek temaken. En op deze manier
zouden de detentiekosten op lange termijn lager komen te liggen. Het ruilmiddel: gulle ontwikkelingshulppakketten voor Papoea en Nauru. Het beoogde afschrikeffect werkte. In het jaar 2001 waagden nog 5500 bootvluchtelingen de oversteek, in 2002 was dat er nog maar één 6. De eilanden Papoea New Guinea en het eiland Nauru. Bron: www.worldatlas.com 4. Positiebepaling in het Nederlandse politieke debat. a. De politieke meningen die voor het sluiten van de grenzen, voor vluchtelingen en asielzoekers, pleiten: VVD: De fractievoorzitter van de VVD is voor het sluiten van de buitengrenzen van Europa omdat de grote toestroom van mensen ontwrichtend werkt op de samenleving. Het gaat volgens hem om een grote groep gelukszoekers en niet om asielzoekers en daar zitten Europa en Nederland niet op te wachten. Hij geeft ook aan dat als het op Europees niveau niet wordt geregeld we de nationale grenzen weer moeten gaan bewaken en sluiten. Van deze laatste optie is hij geen voorstander. De VVD vindt dat het huidige beleid mensensmokkelaars faciliteert. De enorme bedragen die deze mensensmokkelaars eisen van vluchtelingen, worden vaak gebruikt voor de gewapende strijd tegen het westen. Verder vindt de VVD dat het moeilijk is om onderscheid te maken tussen echte vluchtelingen, asielzoekers, economische migranten en terroristen. Het is erg moeilijk om deze groep te filteren 7. PVV: Ook de PVV is voorstander voor het sluiten van de buitengrenzen van Europa. Zij geven als reden op dat de overgrote meerderheid van de Nederlanders bang is om hun baan te verliezen en voor een verdere groei van de criminaliteit. Daar zit Nederland, aldus de PVV, niet op te wachten 8.
b. De politieke meningen die tegen het sluiten van de grenzen, voor vluchtelingen en asielzoekers, pleiten: PvdA: De partijvoorzitter van de Pvda is tegen het sluiten van de grenzen. Het druist volgens hem in tegen de barmhartigheid en de internationale solidariteit. Tevens is het strijd met de internationale verdragen. De PvdA vindt dat Europese samenwerking het vreemdelingenbeleid verder brengt. Daarom wil de PvdA gelijke toelatingsregels, gezamelijke bewaakte buitengrenzen en menswaardige opvang in alle EU-staten. PvdA vindt dat we alle fraude, misbruik en illegaliteit gezamenlijk aan moeten pakken en dat alle lidstaten hierin hun verantwoordelijkheid moeten nemen. D66: D66 is ook van mening dat de grenzen open moeten blijven. D66 pleit voor een Europees asielsysyeem met gelijke kansen voor toelating en een eerlijke verdeling van asielzoekers over de lidstaten. Nu zijn de verschillen in procedures en hun uitkomsten te groot en worden lidstaten aan de grens van Europa, zoals Italië en Griekenland te zwaar belast. c. De overige partijstandpunten uit hun verkiezingsprogramma s (2012) 9 : ChristenUnie: Vindt het nu tijd om het steeds strengere asielbeleid om te buigen naar een rechtvaardiger en humaner beleid.. Europese samenwerking is daarbij nodig. GroenLinks: GroenLinks wil dat Nederland binnen de EU ijvert voor een betere naleving van mensenrechtenverdragen en EU-asielrichtlijnen, zodat asielzoekers in heel Europa dezelfde bescherming krijgen, en voor een aanpassing van de Dublinverordening 10, waardoor asielzoekers eerlijker worden verdeeld over de EU-landen. SGP: Volgens de SGP mogen EU regels het eigen immigratie- en integratiebeleid niet belemmeren. SP: De SP wil dat Nederland de hulp aan de Europese landen aan de buitengrens van de Europese Unie intensiveert om te zorgen voor beheersbare migratie, met respect voor de rechten van vluchtelingen. De SP vindt dat we ook met landen buiten de EU afspraken moeten maken om de vluchtelingen stroom te stoppen.
5. Hoe denkt het CDA over asielbeleid? Het CDA pleit voor een streng, rechtvaardig en samenhangend asielbeleid in heel Europa. Controle van de EU-buitengrenzen is een gemeenschappelijk belang. Een goede invulling van het Europese grensprogramma FRONTEX moet daarom hoge prioriteit krijgen. Taken, zoals patrouilles langs de kusten van de Middellandse Zee, moeten gemeenschappelijk worden ingevuld; Binnen het Schengenakkoord moet meer ruimte komen voor digitale grensbewaking (camera s en registratiesystemen) en fysieke ad-hoc controle van personen in treinverkeer en op de weg. Landen moeten soms tijdelijk hun grenzen kunnen sluiten om bepaalde controles uit te kunnen voeren. Dat mag alleen als dit noodzakelijk is. Een gezamenlijk Europees asiel- en visumbeleid is wat het CDA betreft nodig. De open binnengrenzen maken dit noodzakelijk. Verder moet Europa een gezamenlijk beleid voeren om bij oorlogen en natuurrampen overal in de wereld opvang van vluchtelingen in de regio te laten plaatsvinden. Het is niet wenselijk dat lidstaten eenzijdig een generaal pardon afkondigen voor grote groepen asielzoekers en vluchtelingen, zoals Spanje deed voor 700.000 illegale immigranten in 2005, die vervolgens binnen de hele EU kunnen uitzwerven. a. Kernbegrippen: De fundamentele basis van antwoord van het CDA op het vluchtelingen- en asielzoekersvraagstuk ligt in het Bijbelse principe; Iemand die als vreemdeling in jullie land verblijft, mag je niet onderdrukken. Behandel vreemdelingen die bij jullie wonen als geboren Israëlieten. Heb hen lief als jezelf, want jullie zijn zelf vreemdelingen geweest in Egypte (Leviticus 19: vers 33-34) Een dergelijke basis geeft gelegenheid om een vertaalslag te maken van waarden naar normen 12. 1. Solidariteit: Uit het verdrag gesloten op de Conventie van Genève (28 juli 1952) en het aanvullende protocol van New York (31 jan. 1967) blijkt wie in aanmerking komt voor de status van vluchteling en aan wie dus asiel moet worden verleend. Dit is tevens de grondslag waarop ons asiel- en visumbeleid is gebaseerd. En hierin klinkt de gedachte van solidariteit door: namelijk naastenliefde en het gezamenlijk bevorderen van het algemeen welzijn. Dit lijkt een onderbouwing te geven aan het uitgangspunt van het CDA zoals hierboven is beschreven. De gedachte is immers dat het welzijn van de vluchtelingen en asielzoekers die in eigen land worden vervolgd en hierin hun leven niet zeker hierdoor worden bevorderd. Maar ook dat Europa beschermd dient te worden tegen vluchtelingen en asielzoekers, die slechts uit zijn op rijkdom en geluk. Dit beleid moet er voor zorgen dat de echte vluchteling en asielzoeker niet langer in een situatie van onzekerheid en angst leven, maar naar veilige plekken kunnen gaan, al dan niet in hun eigen regio, waar voor hen gezorgd kan worden. Zo hebben wij ook een verplichting hulp te verlenen aan die mensen die niet meer in staat zijn in hun eigen land te verblijven.
2. Rentmeesterschap: Ook rentmeesterschap het zorgvuldig omgaan met de mens spreekt uit dit voorstel. Door te beseffen dat de vluchtelingen- en asielstroom niet direct te stoppen is door middel van het dichtgooien van de grenzen, maar juist om ook oog te hebben voor andere oplossingen en aanvullende steun die hun welzijn nastreven. Door middel van het verlenen van medische zorg en of psychologische hulp. Daarnaast zijn ook veel landen bereid om vluchtelingen op te nemen in het kader van de vergrijzing. Zweden bijvoorbeeld probeert de tering naar de nering te zetten. Vluchtelingen uit Syrië krijgen daar werk op het platteland dat door de vergrijzing leegloopt. Ze leren de Zweedse taal en krijgen les in de Zweedse cultuur en andere mores. Zweden vangt van alle Europese landen de meeste vluchtelingen op, gevolgd door Duitsland. Nederland staat op de zevende plaats 13. 3. Gespreide verantwoordelijkheid: Ook gespreide verantwoordelijkheid - mensen en organisaties zich naar hun bestemming laten ontplooien en dat ze de verantwoordelijkheid hebben elkaar te helpen - spreekt uit dit idee. Hieruit volgt dat we opvang van asielzoekers niet alleen kunnen regelen, maar dat het geheel moet worden ondersteund door de internationale gemeenschap. Die verantwoordelijkheid wordt ook gevoeld door de vele vrijwilligers die zich lokaal inzetten voor het vluchtelingenwerk. 4. Publieke gerechtigheid: Uit het CDA WI, 2006 14 Komt het belangrijkste ethische fundament van de staat naar voren: namelijk het nastreven van gerechtigheid en het daarbij beschermen van de menselijke waardigheid. Wij streven er als CDA-ers dan ook naar dat iedereen in zijn waarde wordt gelaten en het recht heeft zich te ontplooien. Vluchtelingen en asielzoekers zouden daarom dus als volwaardige mensen behandeld moeten worden. Slechte opvang, lange procedures, onzekerheid, angst en uitbuiting horen daar niet bij. Veel landen nemen al hun verantwoordelijkheid. Momenteel lopen projecten in Turkije, de westelijke Balkan en in het Afrikaanse Kenia. Door deze staten tegemoet te komen (o.a. door het verlenen van ontwikkelingshulp), wordt de verantwoordelijkheid voor de groep vluchtelingen en asielzoekers verdeeld over de internationale gemeenschap. Het christen-democratische antwoord doet recht aan de situatie en probeert vanuit de uitgangspunten een realistische oplossing voor het vluchtelingen- en asielprobleem te vinden. In bovenstaand beleid denk ik dat de kernbegrippen als solidariteit,publieke gerechtigheid, rentmeesterschap en gespreide verantwoordelijkheid op een goede manier worden toegepast en dat beide oplossingen effectief en goed kunnen worden uitgevoerd. Door de vluchtelingen en asielzoekers ook in de regio op te vangen heeft de internationale gemeenschap de mogelijkheid om de asiel- en vluchtelingenstatus beter vast te stellen en daardoor wordt het overzichtelijker. Vluch telingenorganisatie UNHCR (deze organisatie
heeft het mandaat om wereldwijd hulpacties te leiden en te coördineren om zo vluchtelingen te kunnen beschermen en om oplossingen te zoeken voor de vluchtelingenproblematiek wereldwijd) kan dan zorg dragen voor de opvang en beoordeelt tevens de asielaanvragen. Vervolgens worden de erkende vluchtelingen door andere landen opgenomen, waaronder de EU-lidstaten. Nu gaat er veel geld en tijd verloren aan vluchtelingen- en asielprocedures, terwijl het merendeel van de verzoeken wordt afgewezen. Ook het probleem van de verwijdering van uitgeprocedeerde asielzoekers verdwijnt op die manier. Daarnaast zullen mensensmokkelaars een deel van hun nering verliezen. Zij die ervoor kiezen om als illegale immigrant Europa binnen te komen, zullen nog steeds wel klandizie opleveren. Waar moet de Europese Unie en de internationale gemeenschap extra voor zorgen: Ik vind dat de Europese gemeenschap zorg dient te dragen voor: - Opvangkampen bestempelen als ambassadegrond van de EU; - Veiligheid in en rondom de opvangkampen; - Eerlijke, zorgvuldige en snelle juridische procedures; - De omstandigheden moeten goed zijn (eten, drinken, hygiëne, geen seksueel geweld, mensenrechten en ontwikkeling); - Dat er geen politieke machten of regionale bendes invloed kunnen uitoefenen op de ambassadegronden zodat ze de onderlinge strijd kunnen voortzetten; - Het voorkomen van protectoraten, die door de lokale bevolking gebruikt gaat worden om te overleven; - De mensen die er wel voor kiezen de Middellandse Zee over te steken en dreigen te verdrinken op te vangen en terug te brengen naar Afrika met de melding in welke EU ambassade ze zich dienen te melden om daar hun verdere asielprocedure af te wachten. Ik vind dat de Internationale gemeenschap zorg dient te dragen voor: - Dat de UNHCR genoeg geld heeft. Omdat deze zorg draagt voor de asielprocedure en de opvang; - Beleid met betrekking tot het terugsturen van mensen die door de mazen van het net heen glippen. Conclusie: Na het analyseren van de christendemocratische uitgangspunten en het bespreken van de standpunten kan geconcludeerd worden dat het sluiten van de grenzen onder bepaalde voorwaarden past binnen het CDA gedachtegoed. Het CDA vindt gespreide verantwoordelijkheid erg belangrijk. De opvang van asielzoekers kunnen we niet alleen regelen. Het geheel moet worden geregeld en ondersteund door internationale gemeenschappen (EU) en de UNHCR. En daarom is het zeker de
verantwoordelijkheid van de gezamenlijke overheden om haar burgers te beschermen tegen de negatieve gevolgen zoals: ontwrichting van de maatschappij. Dit heeft niet alleen te maken met gespreide verantwoordelijkheid maar ook met solidariteit, rentmeesterschap en publieke gerechtigheid. Het CDA kernbegrip publieke gerechtigheid geeft duidelijk aan dat de gezamenlijke overheden (EU) een belangrijke taak hebben om onrecht te bestrijden, rechtvaardigheid te bewerkstelligen en hierbij duidelijke grenzen te stellen. Het huidige vluchtelingen en asielbeleid geeft voldoende aanknopingspunten om te concluderen dat vanuit de publieke gerechtigheid de Europese Unie nog onvoldoende doet om de vluchtelingen en asielzoekers te beschermen. Ze worden soms aan hun lot overgelaten en niet als volwaardige mensen behandeld. Vanuit het rentmeesterschap bezien dienen we zorgvuldig om te gaan met de mens. Dit is een gemeenschappelijk belang dat erg belangrijk is en vaak wordt vergeten. Het CDA pleit dan ook voor dit uitgangspunt in haar beleid. Uit het vluchteling- en asielbeleid klinkt de gedachte van solidariteit door. Namelijk naastenliefde en welzijn. De bedoeling van het beleid is dat het welzijn van de vluchtelingen en asielzoekers wordt bevorderd. Maar tevens dat Europa beschermd dient te worden tegen uitwassen en gelukszoekers. Het CDA staat daarom dan ook voor een rechtvaardig en zorgvuldig beleid waarin de vluchteling en asielzoeker bezien wordt als mens en niet als product. Dit gezamenlijke beleid moet er voor zorgen dat de echte vluchteling en asielzoeker niet langer in een situatie van onzekerheid en angst leven, maar naar veilige plekken kunnen gaan, al dan niet in hun eigen regio, waar voor hen gezorgd kan worden. Zo hebben wij ook een verplichting hulp te verlenen aan die mensen die niet meer in staat zijn in hun eigen land te verblijven. Het antwoord op de vraag: Grenzen dicht voor vluchtelingen en asielzoekers, past dat binnen het CDA gedachtegoed? is het antwoord: ja, mits wordt voldaan aan de bovenstaande voorwaarden van het CDA gedachtegoed en de uitgangspunten die ik heb geformuleerd in de opsommingen waar de EU zorg voor dient te dragen. Als CDA kunnen wij een belangrijke en krachtige bijdrage leveren aan het Europese beleid door daadkrachtig een Unie te steunen die zorgt voor een goed en deugdelijk vluchtelingenen asielbeleid en zorgt voor een goede kwaliteit van opvang voor al haar vluchtelingen en asielzoekers.
Literatuurlijst: 1. Website: Elsivier.nl 2. Operatie Triton: Het Europese grensagentschap Frontex operatie Triton is aanvullende grensbewaking, en niet gericht op het redden van mensen. Kosten: bijna 3 miljoen euro per maand. Inzet totaal: zes patrouilleboten, twee vliegtuigen en een helikopter, alleen in de Europese wateren. 3. Mare Nostrum werd in oktober 2013 in gang werd gezet nadat 366 migranten bij een schipbreuk in de buurt van Lampedusa waren omgekomen.door de Operatie Mare Nostrum: zijn er in een jaar tijd 150.000 mensen gered. De kosten voor Italië bedragen 9 miljoen euro per maand. De inzet bestond uit totaal 32 marineschepen en 6 schepen met 900 militairen die 24 uur per dag in internationale wateren varen. 4. http://www.unhcr.nl/unhcr-in-nederland/begrippenlijst.html 5. Elsivier, 17 mei 2014, schrijver Servaas van der Laan; 6. De Correspondent, 6 januari 2014, schrijver Maite Vermeulen; 7. Migratienota VVD, De (buiten)grenzen van Europa, schrijver: Malik Azmani, maart 2015 8. Website: pvv.nl 9. Clingendael.nl http://www.clingendael.nl/publication/nederlandse-grenzen-voor-migranten-zijn-een-g epasseerd-station-0 10. Eur-lex.europa.eu http://eur-lex.europa.eu/lexuriserv/lexuriserv.do?uri=oj:l:2013:180:0031:0059:nl:pd F 11. Vluchtelingenwerk.nl http://www.vluchtelingenwerk.nl/wat-wij-doen/onze-internationale-aactiviteiten/intern ationale-projecten 12. Raadsstuk CDJA, Christendemocratisch asielbeleid, Een balans tussen ideaal en praktijk, voorjaar 2014. 13. Website: volkskrant.nl http://www.elsevier.nl/buitenland/achtergrond/2015/4/bootvluchtelingen-vaker-gereddan-verdronken-1750443w/ http://www.volkskrant.nl/dossier-lidy-nicolasen/alles-is-beter-dan-de-ogen-domweg-tesluiten-voor-vluchtelingen~a3740652/ 14. Boek: Mens waar ben je? 2006