80 // VLAAMS TIJDSCHRIFT VOOR SPORTBEHEER / 2014 / N 241 USAG Humphreys Achter de schermen Praktijk van Multimove Retie, Genk en Gooik Multimove voor kinderen biedt 3- tot 8-jarige kinderen een gevarieerd bewegingsprogramma aan waarin de focus ligt op de algemene ontwikkeling van vaardigheden en plezierbeleving centraal staat. Ontdek hoe je concreet aan de slag gaat, met welke aandachtspunten je het beste rekening houdt en welke valkuilen je moet vermijden. Retie, Genk en Gooik bieden ondertussen al twee jaar Multimove aan. Zij geven je graag enkele praktische tips. ine esch projectmedewerker Multimove - lokale besturen ine.esch@isbvzw.be Dag 2, sessie 5 Goede praktijken van Multimove voor kinderen Hans Cools, sportfunctionaris gemeente Retie Mirjam Poelmans, sportcoördinator stad Genk Walter Tielemans, sportfunctionaris gemeente Gooik Ine Esch, projectmedewerker Multimove - lokale besturen (moderator) Professionaliseer, zorg voor een structureel en duurzaam aanbod, schakel een netwerker in en hou vol Hans Cools
SPortProMotie // 81 ontstaan / doel Sportdienst Retie legt de focus op jeugdsport. Via het Jeugdsportnet Kasterlee, Dessel, Retie streven ze naar kwaliteitsverhoging in de jeugdsport. Met hun ervaring in algemene bewegingsvaardigheden maakte Retie gemakkelijk de overstap naar Multimove. de sportdienst werkt samen met... Problematiek: 6 op 10 Genkse kinderen heeft overgewicht. Een groot deel van de Genkse kinderen is van een andere origine, deze kinderen hebben vaak minder kansen om deel te nemen aan een beweegaanbod. Via Multimove wil stad Genk zoveel mogelijk kinderen bereiken die: (nog) niet aan sport doen of onvoldoende bewegen; (nog) niet in een sportclub zitten; niet de mogelijkheid hebben om aan sport te doen (financieel, cultureel, praktisch). Dit door zoveel mogelijk drempels weg te werken - toegankelijkheid, lage kostprijs, tijdstip, vertrouwde omgeving en begeleiding. 5 sportclubs tijdstip en locatie Multimove-aanbod 5 scholen Kinderopvang: opvang via de school of Initiatief Buitenschoolse Opvang (IBO) Woensdagnamiddag: 3 opeenvolgende uren In de sporthal (centraal gelegen) Lesgevers Meteen na de schooluren In de scholen Lesgever via Vlabus Clublesgever die de Vlabuslesgever ondersteunt Vaste lesgever (leerkracht van de school) Ondersteunende begeleider De sportraad vroeg naar een initiatief waarbij gewerkt wordt rond een gevarieerd en breed motorisch spectrum voor kinderen via een naschools sportaanbod. De buitenschoolse kinderopvang (BKO) vroeg om op woensdagnamiddag en tijdens vakanties een centrale opvang te voorzien, in plaats van één per school waarbij vaak slechts een beperkt aantal kinderen aanwezig was. Via Multimove kon de sportdienst aan beide vragen tegemoetkomen. Buitenschoolse kinderopvang (BKO) HUBrussel Parnas, opleiding bachelor L.O. Jeugddienst Woensdagmiddag: 1 uur, 3 leeftijdsgroepen In het sportcentrum (binnen en buiten) Na de Multimoveles worden de kinderen opgehaald door de ouders of gaan ze naar de nabijgelegen kinderopvang. Lesgever via Vlabus 6 studenten L.O. (stageopdracht) Back-up van 6 losse lesgevers: voornamelijk studenten L.O., ervaren lesgevers uit sportclubs of lesgevers met didactische kwaliteiten voor jonge kinderen
82 // VLAAMS TIJDSCHRIFT VOOR SPORTBEHEER / 2014 / N 241 Concrete aanpak Clubs informeren en oproepen tot medewerking Een netwerker inschakelen die partners samenbrengt Scholen informeren Lesgevers opleiden Multimove structureel inbouwen in het gezondheidsbeleid en koppelen met Gezonde Gemeente Een infomoment inplannen voor ouders rond gezonde voeding en gezond bewegen, met een diëtiste De samenwerking met scholen uitbreiden: directie en turnleerkrachten motiveren, concrete afspraken maken 1. Multimove toelichten bij de kinderopvang en de directies van scholen tijdens een bestaand overlegmoment 2. Multimove toelichten tijdens een overleg van leerkrachten L.O. van alle Genkse scholen 3. Alle scholen per brief inlichten en peilen naar interesse voor medewerking 4. Oproep naar lesgevers en brede bekendmaking naar leerkrachten, sportclubs, lesgeversbestand, afgestudeerden L.O. 5. Geïnteresseerde scholen bezoeken en uitleg geven aan de coördinator Multimove van de school, kinderopvang en alle betrokkenen van de school 6. Kandidaat-lesgevers opleiden (leerkrachten L.O., sportpromotoren, coördinator Multimove van de scholen, opvangmoeders van de kinderopvang en andere vrijwilligers) 7. Promotie naar kinderen/ouders via de scholen 1. Toelichting Multimove concept aan begeleiders BKO + overleg over invulling: Afspraak om alle aanwezige kinderen te laten deelnemen aan Multimoveles Centraliseren kinderopvang op woensdagnamiddag en tijdens vakanties Vernieuwende invulling van kinderopvang met boodschap om niet sportspecifiek te bewegen 2. Multimove toelichten aan HU- Brussel Parnas: Overleg met de hogeschool om studenten in te schakelen in functie van hun stageopdracht Goede afspraken maken 3. Lesgevers en begeleiders BKO opleiden 4. Communicatie naar ouders over één centrale opvang op woensdagnamiddag en deelname van alle kinderen aan het bewegingsaanbod 5. Verplaatsing van school naar Multimoveles vastleggen: bus of te voet, in functie van de afstand onderzoek bevestigt: Multimove bevordert de motorische ontwikkeling van onze kinderen Onze 3- tot 8-jarige kinderen hebben een significante achterstand opgelopen op vlak van motorische vaardigheden ten opzichte van hun leeftijdsgenoten van 30 jaar geleden. Dit probleem wordt bovendien erger naarmate ze ouder worden. Dit betekent dat het percentage kinderen met motorische achterstand is toegenomen, terwijl de groep uitzonderlijk motorisch begaafde kinderen zeer sterk is gekrompen. Aangezien dit ook de cruciale leeftijd is om deze vaardigheden te ontwikkelen, wordt het daarna steeds moeilijker om deze achterstand nog bij te werken. Tijdens de experimentele fase van Multimove werden bij aanvang ongeveer 2.000 kinderen getest tussen 3 en 8 jaar en na 8 maand werd opnieuw een meting uitgevoerd. Hieruit bleek dat de Multimovegroep er significant op vooruitging, terwijl kinderen uit een controlegroep in een klassiek bewegingsaanbod eerder op hetzelfde niveau bleven hangen. Bovendien bleek de Multimovegroep nauw aan te sluiten bij het ontwikkelingstempo van hun leeftijdsgenoten van 30 jaar geleden. De controlegroep vertoonde daarentegen een significante achterstand. Multimove kan dus de motorische ontwikkeling van onze jonge kinderen significant bevorderen. Dit betekent echter niet dat Multimove nu plots alle klassieke bewegingsvormen moet vervangen, maar wel dat dit minstens een zeer waardevolle aanvulling is.
SPortProMotie // 83 taakverdeling Sportdienst: Inschrijvingen (door zaalwachter) Ter beschikking stellen infrastructuur en materiaal Lesgever zoeken Evaluatie Aankoop extra promotie- en didactisch materiaal Vlabuslesgever: Aanwezigheden bijhouden Lesinhoud Sportclubs: Vergoeden van de lesgevers Ontvangst deelnamegelden Scholen: Bereik(te) doelgroep Sportdienst: Opstart Multimove Lesgevers zoeken Vergoeden van de lesgevers Alle actoren samenbrengen in overlegmomenten, evaluatie Overlegmoment organiseren tussen lesgevers om tips en ervaringen uit te wisselen Scholen: Praktische uitvoering Inschrijvingen Ter beschikking stellen turnzaal Kinderopvang: Aanwezigheden bijhouden Inschrijvingen Factureren aan ouders Medewerking door begeleiders opvang: zij ondersteunen de lesgever Sportdienst: Lesgevers zoeken, contact Parnas Lesinhoud (i.s.m. Vlabuslesgever) Opvolgen van de studenten Aanspreekpunt voor lesgevers BKO: Opvang voor en na Ondersteuning tijdens de lessen: veiligheid, toilet, klaarzetten materiaal en op termijn ook zelf lesgeven Aanspreekpunt voor ouders Multimove-aanbod in vakanties Jeugddienst: Ondersteunende coördinatie HUBrussel Parnas: Stageopdracht studenten retie (11.000 inwoners) Genk (65.000 inwoners) Gooik (9.000 inwoners) Promotie: Flyers in september via scholen Via deelnemende clubs Persbericht, website, lokale kranten tweede lessenreeks via brieven aan ouders van deelnemende kinderen # 30 à 40 kinderen per week Multimove in de scholen biedt kansen om kinderen te bereiken die anders niet zouden sporten. Leerkrachten van de school als Multimovebegeleider zijn bovendien een meerwaarde: zij kennen de kinderen en hun achtergrond en zijn voor de kinderen een vertrouwd gezicht. Zij kunnen alle kinderen/ouders van de school stimuleren om deel te nemen. Promotie: Ouders informeren via brief, flyers en affiches Infomoment voor ouders d.m.v. tolk, in combinatie met een toelichting tijdens het oudercontact (in een school met veel allochtone kinderen) Omwille van het verplichtende karakter van de BKO bereik je ook kinderen/ouders die niet sportminded zijn of die anders niet in het reguliere sportaanbod terecht komen. Promotie: Flyers via scholen en BKO Info in nieuwsbrief BKO Affiches (A0/A3) in scholen, sportcentrum, bib - op plaatsen waar jonge gezinnen komen Spandoek, beachvlag Artikels in Info Gooik en regionale pers Website T-shirts lesgevers # Gemiddeld 50 kinderen per week De deelnemers van Multimove zijn een reflectie van de inwoners van stad Genk. Er worden zeer veel kinderen van andere origine bereikt. In totaal hebben al 100 verschillende kinderen van Multimove geproefd. Dit is 20% van de Gooikse kinderen! # 219 kinderen per week
84 // vlaams tijdschrift voor sportbeheer / 2014 / n 241 Succesfactoren Zorg voor een vaste gemotiveerde lesgever. Samenwerking met 5 sportclubs zorgt voor een link met de deelnemende clubs. Er heerst geen strijd om het kind. Koppeling met gezondheidsbeleid (sport als middel): gezonde snacks, info over gezonde voeding door diëtiste, water i.p.v. frisdrank Inzet van jeugdsportcoördinator of netwerker om samenwerkingen op te zetten en bestendigen. Professionaliseer en stel een projectcoördinator aan. Doe niet alles zelf. Media-aandacht leidt tot nieuwe inschrijvingen. Goede locatie met voldoende materiaal. Kwaliteit lesgeversmap en ondersteuningsvormen van Multimove. valkuilen Aanbod in de school, vlak na de schooluren: Je bereikt kinderen die minder kansen hebben om te sporten. Je bereikt veel kinderen want het aanbod is zichtbaar in de school. De leerkracht moedigt aan tot deelname. Er is een lage belasting voor sportdienst eens het aanbod opgestart is. Samenwerking met kinderopvang: Administratie gebeurt door de opvang (inschrijving, aanwezigheden, factuur naar ouders) Je krijgt medewerking van de begeleiders van de opvang. Tijdstip: niet alle ouders kunnen op woensdagmiddag de kinderen brengen of ophalen. Ouders zijn niet bereid om twee opeenvolgende uren te blijven indien hun twee kinderen in een verschillende groep zitten. Het aanbod van sportclubs en niet-sportgerichte verenigingen. Let op voor een overaanbod aan activiteiten. Plaatsgebrek bij sterke groei: de accommodatie is beperkt en men wil geen clubs opzij schuiven. Wil het gemeentebestuur blijven investeren? Terugkoppeling van positieve resultaten blijft belangrijk. Kijk niet enkel op korte termijn maar streef naar duurzaamheid. Niet in elke school vind je gemotiveerde leerkrachten L.O.. Je valt steeds terug op dezelfde enthousiastelingen. De vrijwilligersvergoeding is beperkt. De lesgever overschrijdt de limiet indien hij/zij meer dan drie keer per week lesgeeft. Tijdstip: het is moeilijk een lesgever te vinden meteen na de schooluren. Kinderen van een school die momenteel geen Multimove aanbiedt, kunnen geen Multimove volgen. De moeilijkheid bij begeleiders van de opvang als ondersteunende lesgever: door wisselende posten zijn er vaak andere begeleiders aanwezig wat het moeilijk maakt om hen op te leiden. Tip: voorzie één of twee vaste begeleiders als hulplesgever. Kostprijs voor stad vs. de inkomsten voor stad. Er zijn voldoende lesgevers: Vlabuslesgever + 6 studenten LO + back-up van 6 lesgevers. Samenwerking met BKO: Je bereikt kinderen die niet behoren tot het standaard sportpubliek. Je realiseert sectoroverschrijdende doelstellingen. Ondersteunen van begeleiders van de BKO is belangrijk. Stel een persoon binnen de BKO aan als drijvende en motiverende kracht voor de begeleiders. Probeer de begeleiders in te schakelen tijdens de lessen.
SPortProMotie // 85 Financieel plaatje De deelnameprijs bedraagt 2 per les. Ouders dienen een volledige reeks van 15 lessen te betalen (er zijn 2 reeksen). Instappen kan op elk moment, dan betalen ouders de nog resterende lessen. Kosten voor de gemeente Retie per lesdag: 81, dus 2.430 per jaar 51: Vlabuslesgever (project sportclubs) 30: begeleider 0: infrastructuur Vanaf 40 deelnemers is er breakeven. Extra uitgaven: Didactisch materiaal T-shirts voor de kinderen toekomst In scholen met kinderopvang bedraagt de deelnameprijs 1,48 per les en 0,74 per begonnen half uur (= tarief kinderopvang). In scholen zonder kinderopvang betaalt men 1 per les. De deelnamegelden gaan naar de kinderopvang/ school. Kosten voor de stad Genk: 3.400 per jaar 2.650: vrijwilligersvergoeding aan 7 begeleiders ( 15 x 12u voor 30 weken) 500: stickertjes, stempels 250: slotevenement Multimove is opgenomen binnen de meerjarenplanning en heeft het charter Gezonde Gemeente mee ondertekend. Alle sportpromotie wordt gekoppeld onder de noemer Multimove in functie van de herkenbaarheid: Een geïntegreerde aanpak van scholen-clubs-gemeente. Clublesgevers worden gestimuleerd om opleiding te volgen. Verdere toekomst: de 12 vaardigheden moeten aan bod komen in het reguliere clubaanbod. Er komt een bijkomend aanbod op een centrale plaats zodat kinderen uit een school zonder Multimove ook kunnen deelnemen, bv. via sportclubs. Het aantal deelnemende scholen wordt uitgebreid, afhankelijk van de bereidheid/medewerking van de leerkrachten L.O. Meer lezen? De deelnameprijs is inbegrepen in de prijs van de opvang. Externe kinderen betalen 30 per schooljaar + 1 per aanwezige les. Kosten voor de gemeente Gooik (bij benadering): 5.000 per jaar 1.400: Vlabuslesgever (1,5 u/ week) 1.000: huur zaal 250: promotie (flyers, affiches) 1.350: busvervoer 1.000 per bijkomende lesgever (1 u/week) (afhankelijk van wijze van betaling) Multimove is opgenomen binnen de meerjarenplanning sport en middelen zijn voorzien. Clubs die minimaal eens per week Multimove aanbieden, krijgen extra subsidies. De inzet van BKO-begeleiders wordt vergroot. In het document tewerkstelling en vergoeding in de sport vind je verschillende mogelijkheden voor het tewerkstellen van lesgevers. Je kan het downloaden via www.isbkennisbank.be. Multimove wordt minimaal eens per maand geïmplementeerd in de turnlessen op school: Turnleerkrachten krijgen een opleiding Elke school krijgt een banner, lesgeversmap en mascotte. In nr. 234 van dit tijdschrift verscheen het artikel Gevarieerd bewegen voor 3- tot 8-jarigen: Multimove, een stand van zaken met praktijkvoorbeelden van enkele gemeenten. Ook dit kan je lezen via www.isbkennisbank.be. Op www.multimove.be vinden aanbieders en lesgevers uitgebreide informatie en tips. KENN ANK i n f o r m e r e n d i n s p i r e r e n d Meer lezen over dit onderwerp? zoek in de isb-kennisbank met de trefwoorden multimove, BeWeging, sportief spelen en BeWegen, jonge kinderen