PERSDOSSIER: BROODFOK & DE ASIELPROBLEMATIEK de mythe doorprikt De cijfers liegen er niet om: het aantal dieren in de asiels blijft onrustwekkend stijgen. Jaar na jaar moeten de asiels steeds meer verwaarloosde en achtergelaten dieren opvangen. Om deze alarmerende tendens tegen te gaan, verbood de Belgische overheid enkele jaren geleden de verkoop van dieren op markten. Deze maatregel was vooral bedoeld om impulsaankopen tegen te gaan en zo het dumpen van ongewenste dieren in de asiels af te remmen. Een nieuw fenomeen stak echter de kop op: op talloze websites kan iedereen nu pups bestellen. Met een credit card, soms zelfs op afbetaling. In het hele land werden heuse dierensupermarkten opgericht, waar iedereen vrij kan binnenwandelen om een pup te kopen. Pups in glazen bakken in de etalage, wie kent ze niet? Het standpunt van de Anti Broodfok Actie is duidelijk: Om de stijging van het aantal dieren in de asiels tegen te gaan, moeten ook deze praktijken verboden worden. Daarom steunt ABA het wetsvoorstel van volksvertegenwoordigster Magda De Meyer (cf http://www.dekamer.be/flwb/pdf/51/2443/51k2443001.pdf en http://www.dekamer.be/flwb/pdf/51/2444/51k2444001.pdf). Hierin wordt onder andere een verbod op de verkoop van dieren in handelszaken gevraagd, een beperking van het aantal honden dat men mag houden en een beperking van het aantal rassen dat men mag houden. Volksvertegenwoordiger Magda De Meyer licht haar standpunt toe: Er moet inderdaad dringend een einde gesteld worden aan de impulsaankopen van jonge honden. Dit kan alleen door naast het verbod van verkoop op markten ook een verbod in te voeren van verkoop in winkels. Maar al te vaak worden mensen immers verleid om een schattige jonge puppy te kopen zonder dat ze de gevolgen van hun impulsieve beslissing realistisch inschatten. Het gevolg: zodra de lieve puppy groot is wordt hij gedumpt in een asiel, of erger nog, ergens langs de weg. Ook de glazen kooien waarin pups te koop worden aangeboden, vormen een doorn in het oog van Magda De Meyer: Een puppy die hier vele weken en zelfs maanden in verblijft, zonder enige stimulans of socialisatie, gaat gedragsstoornissen vertonen. Het is niet voor niets dat de Raad voor Dierenwelzijn in haar advies rond agressieve honden aanbeveelt om de verkoop van honden in handelszaken te verbieden. De Volksvertegenwoordiger wil ook het kopen en verkopen van dieren op afbetaling aan banden leggen. Dergelijke praktijken kunnen niet door de beugel. Dit systeem verlaagt immers opnieuw de drempel tot aankoop. Het is heel eenvoudig: dieren zijn geen koopwaar. Het zijn levende wezens, zegt Magda De Meyer. De broodfokkers zelf vormen een bijkomende bekommernis voor Magda De Meyer. Ik wil de broodfokkers aanpakken die enkel en alleen uit zijn op winst en voor wie het welzijn van het moederdier van geen belang is. Vandaar mijn voorstel om in kwekerijen hoogstens twee rassen te laten fokken en slechts één worp per jaar toe te laten. Dit alles moet streng gecontroleerd worden. Bij herhaaldelijke inbreuken moet er een verbod komen op het houden van dieren, aldus nog Magda De Meyer. Een van de mythes die sterk leeft bij de mensen, is de idee dat het altijd beter is om een pup in huis te halen in plaats van een iets oudere hond. ABA contacteerde Sammy Hertecant, gedragstherapeut bij Be-Nice (www.be-nice.be) en vroeg naar zijn professionele mening. Mensen denken vaak dat het veiliger is om een pup aan te schaffen in plaats van een asielhond, omdat ze denken dat een pup een onbeschreven blad is, dat ze gemakkelijker kunnen omvormen naar hun eigen wensen. In het algemeen is het gemakkelijker om een asielhond te nemen in plaats van een pup, omdat die pup helemaal van nul af aan moet beginnen wat opvoeding betreft, legt Sammy uit.
De vernielingsdrang bijvoorbeeld is een stadium die elke pup door moet. De belangrijkste factor is evenwel de grenzeloze energie die veel pups tentoon spreiden. Precies die onuitputtelijke energie leidt vaak tot problemen. Asielhonden hebben al een minimum aan socialisatie achter de rug. Het is niet zo dat elke asielhond per definitie een traumatisch verleden heeft. Dat een pup een onbeschreven blad is, klopt evenmin. De inprentingperiode van een pup begint bij de geboorte, en niet bij het afhalen in de dierenwinkel. Te veel mensen vergeten dat, voegt Sammy hier aan toe. Broodfokpups krijgen het nog harder te verduren dan pups die in huishoudelijke kring geboren worden. De broodfokpups boven allen missen de elementaire moederliefde die elke mens en elk dier zo broodnodig heeft om tot een gezonde vertegenwoordiger van zijn ras te kunnen uitgroeien. De moeder van een broodfokpup is zelf een niet-gesocialiseerde hond en kan dus geen enkele vorm van opvoeding meegeven aan de pup, zegt Sammy Hertecant. Voor mensen die een hond willen adopteren uit een asiel, heeft Sammy enkele tips: Het nemen van een asielhond kan je het beste plannen, net zoals je bij het nemen van een pup zou doen. Bezoek de hond van je keuze meermaals en maak uitgebreid kennis vooraleer de stap te zetten. Kies een hond die eenzelfde of een lager energieniveau heeft dan jezelf. Energie is namelijk de belangrijkste oorzaak van conflicten. Hou ook rekening met de dominantie van de hond: hoe minder ervaring je hebt met honden, hoe minder dominant de hond moet zijn. Elke hond heeft namelijk een leider nodig om gelukkig te zijn. Bij de ene hond gaat dit natuurlijker dan bij de andere. De problematiek van de asiels is ook voor APMA, een grote naam in de dierenbeschermingswereld (http://www.apma.be), geen onbekend terrein. Er zijn verschillende redenen waarom een hond in het asiel belandt, weet René Votion, Voorzitter van APMA. De eigenaar kan zijn hond niet degelijk onderhouden, soms uit gebrek aan interesse en genegenheid voor zijn dier, soms uit gebrek aan tijd of plaats. Er bestaan zo veel mensen die een dier aanschaffen zonder er werkelijk van te houden. Ze doen het in een bevlieging, of omdat de kinderen er om vragen. Op de vraag of er veel plaatsingen van dieren in het asiel het gevolg zijn van ondoordachte aankopen, antwoordt René Votion volmondig JA. De meeste aankopen van honden zijn een bevlieging en nauwelijks doordacht te noemen. Het is hoog tijd dat er een strengere controle komt op de verkoop van dieren, onder andere bij dierenhandelaars. Een eenduidige wetgeving zou een eerste stap betekenen. Vandaag bestaat er al een wetgeving voor dierenwelzijn en dierenbescherming. Maar zelfs die wordt veel te weinig nageleefd, de bestaande controles zijn ontoereikend. Er is dringend nood aan meer inspecties, hiervoor moeten meer inspecteurs aangesteld worden. René Votion heeft ook enkele tips. In de eerste plaats moet de toekomstige eigenaar van een nieuwe hond er zeker van zijn dat hij of zij voldoende TIJD zal hebben om de pup op te voeden. Er moet ook genoeg tijd vrijgemaakt kunnen worden om met het dier te gaan wandelen. Iedere pup heeft lichaamsbeweging nodig, tijdens de wandeling kan het beestje ook een pak nieuwe indrukken opdoen en socialiseert het sneller. Tijd vormt voor mij de essentie. Ik zou de mensen ook willen aanraden om na te denken of de gekozen hond wel de gepaste hond is, qua grootte, ras, dominantie, enzovoort. En of de gekozen hond de gepaste plaats kan krijgen thuis. Een grote hond heeft meer ruimte nodig dan een kleine hond, liefst een tuin zelfs. Verder stellen mensen zich het beste de vraag wat gaat er met het dier gebeuren tijdens de verlofperiode vooraleer een hond in huis te halen. Kan de hond mee op reis? Is er een hondenpension in de buurt? Kan en wil ik dit betalen? Kan de hond bij een vriend of buur terecht? Zal deze er goed voor zorgen tijdens mijn afwezigheid? Vroeg of laat zijn dit situaties waar elke hondeneigenaar voor komt te staan. Het is goed om op voorhand al een oplossing te voorzien! En natuurlijk is een hond in huis niet gratis: naast eten en drinken zijn er ook dierenartskosten en kosten voor ontluizing, ontworming, enzovoort. Toekomstige eigenaars kijken best vooraf of ze deze kosten op lange termijn kunnen en willen dragen.
Donald Stevens, Voorzitter van de Vlaamse Vereniging voor Dierenbescherming, onderkent verschillende redenen waarom mensen hun dier dumpen in een asiel: Mensen die een hond afstaan in het asiel hebben allemaal vooraf wel een reden bedacht. De vraag is, in hoeverre we daar geloof mogen aan hechten. Er is immers niemand die vlakaf zegt dat hij zijn viervoeter "beu" is. De jongste tijd vormen echtscheiding en de verhuis naar een appartement de absolute top twee, maar ook ouderdom of ziekte van baasje, allergie van het kind en problemen met de huisbaas scoren nog heel behoorlijk. Uit de opgegeven motieven kan men duidelijk afleiden dat er over de "aankoop" van een hond niet altijd grondig nagedacht werd. Zo zien we soms dat mensen een hondje komen adopteren en het al na veertien dagen terugbrengen, omdat het paar uit elkaar is gegaan. Alsof er op het moment van de adoptie nog geen problemen bestonden. Vaak hoor je ook dat mensen "plots" beseffen dat ze onvoldoende tijd aan het dier kunnen spenderen. Of ze hebben een pup in huis gehaald en ondervinden pas nu dat zo n diertje speelgoed kapot bijt of in huis plast; ze hebben er nooit bij stilgestaan dat een pup nog moet opgevoed worden. Baasjes die veel uithuizig zijn, hebben er vooraf niet over nagedacht dat niet alle honden probleemloos alleen kunnen blijven. Nog anderen hebben een hondje gekocht om hun kind te plezieren, maar ze ervaren te laat dat zoonlief er na een paar dagen niet meer naar omkijkt..., vertelt Donald Stevens. Een oplossing voor het probleem ligt niet voor de hand. Door de verkoop op openbare markten te verbieden, werd reeds een grote stap in de goede richting gezet. Permanente sensibilisatie van de bevolking zou uiteraard ook in een positief effect resulteren. Je zou natuurlijk ook heel extreme maatregelen kunnen opleggen, zoals het volgen van een opleiding vooraleer je een dier in huis haalt. Persoonlijk ben ik echter allergisch voor al wat neigt naar extremisme en zo'n maatregel gaat me echt wat te ver. Om het probleem van de jeugdcriminaliteit op te lossen lijkt het toch evenmin aangewezen alle kandidaatouders een proef op te leggen vooraleer ze een kind op de wereld mogen zetten, ook al zou zo'n maatregel wellicht heel wat "impuls"-geboorten kunnen voorkomen, knipoogt Donald Stevens. Eigenlijk zou iedereen die de aankoop van een hond overweegt, er zich moeten van bewust zijn dat hierdoor een beslissing wordt genomen die vijftien jaar van het leven beïnvloedt. Doordrongen van die gedachte dient dan eerlijk onderzocht te worden of de mogelijkheid bestaat het dier al die tijd de aandacht en de zorgen te bieden waar het recht op heeft. Ook het dierenasiel Leiestreek in Zwevegem krijgt dagelijks met het probleem broodfok te kampen. Veerle Debaillie, de verantwoordelijke voor het asiel, heeft door haar jarenlange ervaring in het asiel een klare kijk op de zaken. Ik stel vast dat het aantal broodfokkers toch verminderd is sinds 1998. Zwartkweken of broodfokken werd sindsdien bemoeilijkt, omdat de nieuwe wet bepaalde dat een erkenning nodig was voor kwekers. De kweekhokken moesten bijvoorbeeld aan bepaalde voorwaarden voldoen op het vlak van grootte, hygiëne, enzovoort. Een aantal broodfokkers zagen die investeringen niet zitten en gaven er de brui aan. Maar ze zijn niet allemaal uit het broodfokcircuit verdwenen: velen onder hen legden zich toe op de import uit het Oostblok. Het probleem is dus niet opgelost door de nieuwe wetgeving, het is alleen maar verschoven, zegt Veerle Debaillie. De oplossing is simpel volgens Veerle: Er moet dringend een totaal invoerverbod van honden komen. Dat is de enige oplossing. Er zijn honden genoeg in België. Als we kijken naar de officiële cijfers, zijn er zelfs 50.000 te veel! Ze zitten verspreid in de Belgische asiels. Bovendien telt België nog een pak kwekers, dus een tekort aan Belgische pups zit er niet meteen aan te komen. Als er tijdens een inspectie flagrante inbreuken vastgesteld worden, neemt de overheid de illegaal gekweekte broodfokteven en pups in beslag. Deze komen stuk voor stuk in de asiels terecht, vertelt Veerle Debaillie. Bovendien is de overheid bang voor de kosten die de inbeslagname met zich meebrengt. Honden die in beslag genomen worden, komen in ons asiel terecht, en in principe moet de broodfokker instaan voor de opvang en de kosten die dit met zich meebrengt. Maar als de broodfokker niet betaalt, zijn de kosten voor de overheid. Het aantal inbeslagnames blijft dus beperkt, de
broodfokkers krijgen meestal eerst de kans om zelf de boel op te ruimen. En dat gebeurt meestal nogal letterlijk Volgens Veerle Debaillie komen bijna alle honden in de asiels uit het broodfokcircuit. Vraag maar eens rond bij een asiel in je buurt. Hoeveel honden met een stamboom kom je tegen in het asiel? Weinig of geen. En als er al eens een hond met een stamboom in het asiel terecht komt, wordt hij bijna meteen geadopteerd. Hoe dat komt? Simpel: kwekers die op een verantwoorde en ethische manier honden kweken, zoals bijvoorbeeld Sint Hubertus, onderzoeken of een kandidaat-koper voldoende tijd, plaats en geld heeft om voor de pup te zorgen gedurende heel zijn leven. Als blijkt dat een kandidaat-koper te weinig tijd of plaats heeft, weigeren goede kwekers om een pup mee te geven. Broodfokkers daarentegen verkopen een pup aan iedereen die de prijs betaalt. Waar de pup terecht komt, maakt hen niets uit. Zolang ze maar de poen kunnen opstrijken, voegt Veerle hier aan toe. Aan de ene kant moeten we inderdaad de mensen sensibiliseren over de langetermijngevolgen bij de aankoop van een hond. Maar er ligt een even grote verantwoordelijkheid bij de verkopers. Zij die zich geen vragen stellen over de opvangmogelijkheid na de aankoop, zijn verkeerd bezig. Zo zijn er jammergenoeg veel. Zelfs bij ons in het asiel gebeurt het regelmatig dat we weigeren om een hond mee te geven ter adoptie. We willen niet zomaar een hond wegsturen. De hond mag het asiel alleen verlaten als we zeker zijn dat er goed voor hem of voor haar zal gezorgd worden. Moest iedere verkoper het zo aanpakken, dan zouden er veel minder impulsaankopen gebeuren en dan zouden er veel minder honden in ons asiel belanden. Veerle Debaillie heeft geen weet van problemen bij adopties van broodfokteefjes. Broodfokteefjes zijn geen gevaarlijke dieren. We hebben er al verschillende kunnen plaatsen en tot op heden hebben we geen enkel incident gehad, bevestigt ze. Het zijn schuwe dieren, dat wel. Niemand ging ooit met hen wandelen, ze zijn weinig of niet gesocialiseerd. Maar met veel liefde en geduld vervagen die herinneringen snel. Wat we nu echter meer en meer zien, zijn verzwakte dieren die binnenkomen. De oorzaak hiervan ligt bij de inteelt, die massaal aanwezig is in het Oostblok. Ik denk dat we ons in de toekomst minder zorgen moeten maken over schuwe dieren, veeleer over zieke en verzwakte dieren Vandaar mijn overtuiging: er moet een invoerverbod komen voor honden uit het Oostblok. Als de vraag vanuit België verdwijnt, zal ook de productie voor de Belgische markt verdwijnen. Kristien Hens van ABA besluit: Het succes van de dierensupermarkten is te wijten aan het feit dat mensen vaak heel snel voor een goedkope prijs een hond willen. Ze kiezen daarbij voor een pup omdat ze denken dat een pup sowieso wel zal uitgroeien tot een brave hond en dat ze ervan kunnen maken wat ze willen. Echter een groot deel van het karakter is genetisch bepaald, en sommige pups zullen ondanks een goede opvoeding uitgroeien tot probleemhonden. Het feit dat broodfokhondjes al een groot stuk socialisatie hebben gemist bij de fokker doet hier geen goed aan. Wij adviseren mensen om toch ook een adoptie uit het asiel te overwegen. Het merendeel van de honden in het asiel zijn geen probleemhonden en zijn volwassen, dus het karakter is reeds gekend. Zo geef je een goede hond nog een tweede kans. Wie meer wil weten over broodfok, kan surfen naar www.broodfok.be Over de Anti-Broodfok Actie ABA is een Belgische vzw, die in november 2005 tot stand kwam. Dierenvrienden verspreid over heel België verenigden zich om de bevolking te informeren en sensibiliseren over het probleem broodfok en de verschillende gevolgen ervan. Tegelijk ijvert ABA voor een betere wetgeving, die oa de verkoop van dieren in dierenspeciaalzaken verbiedt, die het fokken van honden beperkt tot een worp per dier en per jaar en tot maximum 2 rassen per fokker. Tezelfdertijd wil ABA maatregelen om de import van pups uit het buitenland aan banden te leggen. ABA functioneert ook als meldpunt, mensen die gevallen van illegale broodfok kennen, kunnen dit signaleren op meldpunt.broodfok@gmail.com
PERSCONTACT Anke Santens, Calliope s 0496/94.49.89 anke@calliopes.be www.calliopes.be