het ccv in ccv jaarverslag

Transcriptie

1 het ccv in 2012 Het CCV is een maatschappelijke organisatie die Nederland veilig en leefbaar maakt. We zijn deskundig en betrokken. We weten wat er speelt en wat werkt. In 2012 inspireerde en versterkte het CCV professionals van publieke en private partijen om gezamenlijk slimme oplossingen te realiseren. Door kwalitatief hoogwaardige kennis te delen en door het aanbieden van praktijkgerichte producten en diensten. Daarnaast stond in 2012 het ontwikkelen en beheren van effectieve aanpakken en regelingen centraal. 9 ccv jaarverslag

2 veilig samenleven Het programma Veilig Samenleven ondersteunt lokale professionals die zich richten op het verbeteren van de maatschappelijke veiligheid. Dat zijn bijvoorbeeld gemeenten en de politie, maar ook woningbouwcorporaties en andere partijen. Het programma legt de focus op het veiliger maken van straten, buurten en wijken. Daarbij gaat bijzondere aandacht uit naar het versterken van de betrokkenheid van burgers. In 2012 was het doel van het programma om de slagkracht van gemeenten te verbeteren op het gebied van zelfredzaamheid van bewoners, jeugdproblematiek en overlastbeleving. Daarbij kregen professionals informatie aangereikt over gehanteerde wijkaanpakken in het land. In 2012 is het programma samengevoegd met Veilig Wonen. Hierdoor is er een betere samenwerking ontstaan tussen bijvoorbeeld de thema s woonoverlast en buurtbemiddeling. Daarnaast krijgen belevingsvraagstukken meer aandacht in andere dossiers zoals woningovervallen en woninginbraken. behaalde resultaten beleving Ondanks de inspanningen van gemeenten om overlastbeleving aan te pakken, tonen veiligheidsstatistieken aan dat burgers de afgelopen jaren niet minder overlast ervaren, soms zelfs juist meer. Om die reden heeft het ministerie van Veiligheid en Justitie (VenJ) begin 2011 het innovatieproject Overlastbeleving opgezet. CCV-dossier Overlastbeleving Overlastbeleving is een complex vraagstuk, juist omdat iedereen overlast op een andere manier ervaart en erover oordeelt. Hoe komt een beleving van overlast en verloedering over een wijk of buurt tot stand? Waarom ervaart de ene inwoner iets als overlast, terwijl zijn buurman er geen probleem mee heeft? Welke gevolgen hebben gevoelens van overlast en verloedering op het gedrag van mensen en wat kunnen veiligheidsprofessionals hier aandoen? Het CCV geeft in het nieuwe webdossier Overlastbeleving antwoord op deze en andere vragen. Communicatiepilots Voor de aanpak van overlastbeleving is het CCV van start gegaan met verschillende communicatiepilots. Het CCV wil met deze pilots meer inzicht krijgen in de communicatiemiddelen die kunnen helpen bij het positief beïnvloeden van de ervaren overlast en verloedering. Na verschillende oproepen hebben meerdere gemeenten zich kandidaat gesteld voor deelname aan de pilots. Inmiddels zijn in 2012 de eerste pilots gestart in onder andere Rotterdam en Roosendaal. Deze lopen door tot medio Nieuwsbrief en e-book Overlastbeleving Speciaal voor veiligheidsprofessionals die op de hoogte willen blijven van alle informatie over overlastbeleving en de ontwikkelingen van het innovatieproject, geeft het CCV de nieuwsbrief Overlast beleving uit. De eerste editie van deze kwartaaluitgave verscheen in het najaar van Hierin werd onder meer het E-book Overlastbeleving gepresenteerd. Dit document, ontwikkeld in opdracht van het ministerie van VenJ, biedt lezers inzicht in de aanpak van overlastbeleving. Congres Laboratorium van de zintuigen: anders werken met veiligheid Zintuigbeïnvloeding is een marketinginstrument om de verkoop te stimuleren. Kan beïnvloeding van de zintuigen ook worden ingezet om plekken, wijken en buurten veiliger te maken? Deze vraag werden beantwoord tijdens de CCV-bijeenkomst Zintuigen op donderdag 11 oktober Op basis van uitgevoerde pilots, literatuur- en praktijkonderzoek blijkt dat zintuigbeïnvloeding in de veiligheidspraktijk een veelbelovende aanvullende interventie kan zijn. zelfredzaamheid In veel gevallen kunnen burgers onveilige situaties zelf voorkomen en aanpakken. Zo kan de veiligheid in buurten en wijken flink verbeteren als burgers bij overlast, verloedering en kleine criminaliteit een actieve houding aannemen. Literatuuronderzoek zelfredzaamheid Hoe kunnen gemeenten burgers stimuleren om zelf meer verantwoordelijkheid te nemen in het streven naar een veiliger leefomgeving? Deze vraag stond centraal in het literatuuronderzoek Hoe kunnen gemeenten de zelfredzaamheid van burgers bevorderen? dat het CCV begin 2012 presenteerde. De rapportage licht toe wat zelfredzaamheid in het veiligheidsdomein precies inhoudt en biedt diverse inzichten op het gebied van zelfredzaamheid van burgers. Vervolgens wordt besproken hoe de overheid zelfredzaamheid van burgers kan bevorderen. De studie beschrijft tevens een aantal succesvolle praktijkvoorbeelden. 10 ccv jaarverslag

3 Dossier Zelfredzaamheid Het literatuuronderzoek vormde de opmaat voor het samenstellen van een webdossier over zelfredzaamheid. De bevindingen uit het onderzoek zijn voor het dossier vertaald naar praktische handvatten voor beleid en communicatie. Het dossier vormt voor het CCV een startpunt voor verdere ontwikkeling van kennis en expertise op dit gebied. Vooral de stap naar kennisproducten die daadwerkelijk de houding en het gedrag van bewoners weten te veranderen, is daarbij van belang. buurtbemiddeling Buurtbemiddeling richt zich op het verminderen en beheersbaar krijgen van woonoverlast door de inzet van vrijwilligers. Het CCV ondersteunt dit door borging van kennis, het initiëren van nieuwe projecten, het adviseren van gemeenten en het agenderen van dit onderwerp op de lokale agenda. Benchmark Buurtbemiddeling Voor het vijfde jaar op rij scoort buurtbemiddeling goed. Het oplossingspercentage is onverminderd hoog en stabiel; buurtbemiddeling lost ruim twee derde van de burenruzies succesvol op. Dit blijkt uit de benchmark die het CCV in 2012 uitvoerde. De benchmark toont aan dat de aanpak buurtbemiddeling betrouwbaar en effectief is. Opvallend is dat het aantal mensen dat buurtbemiddeling zelf benadert, sinds 2007 stijgt. Van het totaal aantal aanmeldingen in 2007 kwam 23 procent rechtstreeks van bewoners. In 2011 is dit percentage gegroeid naar 32 procent. Zaken die met buurtbemiddeling worden beslecht, zijn onder andere geluidsoverlast van buren (27 procent), tuin- en grondgeschillen (10 procent) en geluidsoverlast van apparatuur (9 procent). Kwaliteitscertificaat Buurtbemiddeling Negen organisaties buurtbemiddeling ontvingen in 2012 het kwaliteitscertificaat Buurtbemiddeling. Met dit certificaat tonen de organisaties aan dat zij hun zaken goed op orde hebben. De toets waarmee organisaties een certificaat kunnen behalen, bestaat sinds Inmiddels hebben 33 organisaties dit certificaat ontvangen. Het CCV toetst eveneens de trainingsinstellingen die vrijwillige buurtbemiddelaars opleiden. Negen instellingen die trainingen voor vrijwillige buurtbemiddelaars verzorgen, voldoen aan de (verscherpte) kwaliteitseisen van het CCV en zijn in 2012 opnieuw gecertificeerd. Nieuwe projecten In twaalf gemeenten werd in 2012 voor het eerst een project Buurtbemiddeling opgestart. De CCV-doelstelling, een jaarlijkse uitbreiding met tien nieuwe gemeenten, is daarmee ruimschoots gehaald. Drie gemeenten realiseerden in 2012 voor het eerst een traject Jongerenbemiddeling. wijkveiligheid De wijk is dé plek waar mensen intensief met elkaar omgaan. Het is belangrijk voor mensen dat zij zich veilig voelen in een wijk. De wijk is echter ook de plek waar overlast, geweld en fysieke verloedering voorkomt. Gemeenten, politie, woningcorporaties en welzijnswerk spelen een belangrijke rol bij het verbeteren van de wijkveiligheid. Het CCV ondersteunt deze partijen door het aanbieden van een webdossier en het publiceren van lokale en regionale aanpakken. Wijkinterventies Wijkinterventies zijn maatregelen of aanpakken die gemeenten samen met hun partners kunnen inzetten om de veiligheid in een wijk te versterken. Het CCV biedt veiligheidsprofessionals sinds enkele jaren via een toegankelijk keuzemenu de mogelijkheid interventies te selecteren die het best passen bij de lokale situatie en de (financiële) mogelijkheden. Begin 2012 deed het CCV een oproep aan gemeenten om hun eigen interventies te laten beoordelen. Zes van deze wijkinterventies zijn door het CCV zijn beschreven en geplaatst in de database Wijkinterventies. Uitgelicht-bijeenkomsten De Uitgelicht-bijeenkomsten van het CCV zijn kleinschalige, interactieve bijeenkomsten die deelnemers de mogelijkheid bieden om over een bepaald onderwerp mee te praten en meningen uit te wisselen. In 2012 verzorgde het CCV vier van deze bijeenkomsten. De thema s die aan bod kwamen waren: LVG-jongeren & criminaliteit, loverboys, woonoverlast en privacywetgeving. CCV Congres Veilige buurt Tijdens het congres Veilige buurt liet het CCV zien welke mogelijkheden er zijn om een veilige woonomgeving te krijgen en te houden. De thema s die aan bod kwamen waren: woninginbraak, brandveilig leven, woningovervallen, overlastbeleving, zelfredzaamheid, buurtbemiddeling, woonoverlast en probleemjeugd. Op het congres werden nieuwe ontwikkelingen besproken, goede bestaande praktijkvoorbeelden gedeeld en resultaten van de diverse aanpakken getoond. Zowel CCV-ers als gastsprekers, waaronder Kees Riezebos (ministerie van VenJ) en Michel Vols (Rijksuniversiteit Groningen), kwamen daarbij aan het woord. 11 ccv jaarverslag

4 Met ruim 250 deelnemers werd het congres goed bezocht door professionele partners zoals gemeenten, woningcorporaties, politie, buurtbemiddelaars, raadsleden, projectontwikkelaars en adviseurs. jeugd Het CCV-project Jeugd en Veiligheid richt zich op het verbeteren van de veiligheidsbeleving van jongeren en een afname van jeugdcriminaliteit. Het CCV streeft ernaar om alle partijen die bij het thema Jeugd en Veiligheid zijn betrokken, optimaal met elkaar te laten samenwerken. Matrix Vroegsignalering Vroegsignalering helpt om probleemgedrag in een zo vroeg mogelijk stadium in het vizier te krijgen. Het helpt voorkomen dat een jongere afglijdt naar crimineel gedrag. De matrix Vroegsignalering, die het CCV in 2012 op de website publiceerde, biedt een overzicht van de rollen, taken en verantwoordelijkheden die de verschillende partners bij vroegsignalering hebben. Matrix Nazorg De overheid doet er dan ook alles aan om jeugdcriminaliteit tegen te gaan. Naast vroegtijdig ingrijpen, snel berechten en straffen, hoort daar ook een goede begeleiding na detentie bij. Nazorg dus. Want maar liefst tachtig procent van de criminele jongeren vervalt na gevangenschap in oud gedrag. De CCV matrix Nazorg biedt veiligheidsprofessionals een actueel overzicht van de samenwerkende partners in een nazorgtraject. LVB-jongeren en criminaliteit Een grote groep kinderen en jongeren in Nederland ondervindt ernstige problemen doordat zij een lager IQ en beperkte sociale redzaamheid hebben. Deze jongeren met een Licht Verstandelijke Beperking (LVB) zijn extra kwetsbaar voor het ontwikkelen van crimineel gedrag. Zij komen dan ook vaker dan gemiddeld met justitie in aanraking. Om veiligheidsprofessionals te helpen bij de omgang met deze jongeren, ontwikkelde het CCV op de Wegwijzer Jeugd en Veiligheid een dossier over deze doelgroep. Het dossier bevat achtergronden, onderzoeken en interventies die speciaal voor LVB-jongeren zijn ontwikkeld. Het CCV hield daarnaast op 28 juni 2012 een Uitgelicht-bijeenkomst over LVG-jongeren en criminaliteit. De lessons learned zijn onder andere: leer een LVG-jongeren herkennen, wees creatief en werk met een integrale benadering. Database Jeugdgroepen In de database Jeugdgroepen staan inmiddels ruim zeventig aanpakken voor overlastgevende, hinderlijke en criminele jeugdgroepen beschreven. Alle aanpakken zijn door deskundigen beoordeeld op hun uitgangspunten, effectiviteit en toepasbaarheid. De beschreven aanpakken dienen als voorbeeld en inspiratie voor jeugdprofessionals. De database Jeugdgroepen is in 2012 uitgebreid met achttien nieuwe aanpakken. Meidencriminaliteit Het aandeel meiden in de criminaliteit is de afgelopen decennia toegenomen. De problemen die hieraan ten grondslag liggen, worden bovendien steeds complexer. Reden genoeg voor een dossier Meidencriminaliteit op de Wegwijzer Jeugd en Veiligheid. In het nieuwe dossier vinden bezoekers, naast de laatste onderzoeken en interventies, informatie over landelijk en lokaal beleid rond dit onderwerp. 12 ccv jaarverslag

5 buurtbemiddeling per gemeente stand van zaken buurtbemiddeling op per gemeente stand van zaken op Gemeenten met buurtbemiddelingsprojecten Bron: CCV opgestart in 2011 Toelichting In 2011 loste buurtbemiddeling bestaande ruim kvu tweederde van de buren ruzies op. Het aantal gemeenten dat buurtbemiddeling toepast is in de periode tussen 2007 en 2012 flink gestegen. In 2007 waren en 81 projecten in 77 gemeenten. Vijf jaar later is dit aantal gestegen naar 157 projecten in maar liefst 174 gemeenten. Bron: CCV 13 ccv jaarverslag

6 veilig wonen Het programma Veilig Wonen richt zich zowel op de fysieke veiligheid van woningen, woongebouwen en complete wijken en buurten, als op het bevorderen van de veiligheids gevoelens van bewoners. Het stimuleert samenwerking tussen publieke en private organisaties om de woning- en wijkveiligheid te vergroten. Ook het stimuleren van bewust wonen onder bewoners en het nemen van eigen verantwoordelijkheid, zoals het beveiligen van de woning, speelt binnen het programma een belangrijke rol. Veilig Wonen richtte zich in 2012 op praktische oplossingen om woning inbraken, overvallen, babbeltrucs en woonoverlast tegen te gaan. behaalde resultaten woninginbraken Een veilig huis, het zou vanzelfsprekend moeten zijn, maar dat is het niet. Woninginbraak komt nog steeds veel voor. Het aantal woninginbraken in Nederland steeg in Steeds meer gemeenten gaan daarom met samenwerkingspartners als politie, woningcorporaties en inwoners aan de slag met een aanpak van woninginbraak. Het programma Veilig Wonen heeft daar in 2012 een bijdrage aan geleverd. Toolkit voorlichting Veilig Wonen Het CCV ontwikkelde begin 2012 een toolkit Veilig Wonen. Deze toolkit is een pakket voor gemeenten, woningcorporaties en politie die een voorlichtingsbijeenkomst willen verzorgen voor bewoners over preventie van woningovervallen, babbeltrucs en woninginbraak. De toolkit bevat alle ingrediënten voor een succesvolle bijeenkomst, zoals filmpjes, demonstratiemateriaal van beveiligingsproducten, kant en klare presentaties, een evaluatieformulier en een persbericht. In aanvulling op de toolkit, konden bij het CCV gratis kierstandhouders en folders over overvalpreventie worden besteld. Workshop Hoe beveilig ik zelf mijn eigen woning? Op initiatief van het CCV en verschillende brancheorganisaties vond in 2012 door het hele land de voorlichtingsbijeenkomst Hoe beveilig ik mijn eigen woning plaats. Deze workshop, ontwikkeld in overleg met gemeenten, richt zich op bewoners. Doel van de workshop is het verhogen van de zelfredzaamheid van bewoners. Het Beveiligingscentrum uit Wageningen gaf uitleg over de verschillende beveiligingsmogelijkheden, de modus operandi van inbrekers en praktische tips die geen geld kosten, maar wel onmiddellijk bijdragen aan de veiligheid. Veilig Wonen huis-aan-huis Huis-aan-huisbladen in Nederland ontvangen sinds februari 2012 tweemaandelijks een artikel met een cartoon over veilig wonen. Hiermee worden veilig wonen en het Politiekeurmerk Veilig Wonen (PKVW) onder de aandacht gebracht. Het artikel moet mensen bewust maken van wat zij zelf kunnen doen aan de veiligheid in en rondom hun woning. Het artikel en de cartoon worden ook opgenomen in de nieuwsbrief PKVW en staan op de site van het politiekeurmerk. Iedereen kan deze gratis downloaden en inzetten voor eigen gebruik. politiekeurmerk veilig wonen Het Politiekeurmerk Veilig Wonen (PKVW) is een veiligheidsinstrument dat bijdraagt aan de sociale veiligheid in en rond woningen, wooncomplexen en buurten en wijken. Het keurmerk is voor ongeveer woningen in Nederland afgegeven. Een PKVW verkleint de kans op inbraak aanzienlijk. Het CCV beheert en promoot het keurmerk en zorgt het dat het instrument actueel en toepasbaar blijft. PKVW-schema s 2011 Het CCV heeft in 2012 het nieuwe PKVW-inspectieschema en het nieuwe PKVW-certificatieschema gepubliceerd. De schema s gingen in op 1 augustus 2012 en vervangen de oude PKVW-schema s uit Vernieuwde PKVW-website Het CCV vindt het belangrijk om toegankelijke informatie over het PKVW te bieden. Daarom is de website van het PKVW in 2012 vernieuwd. De site is in een nieuw jasje gestoken en de structuur is zo ingericht dat bezoekers de informatie sneller en gemakkelijker kunnen vinden. Of het nu gaat om achtergrondinformatie over het keurmerk, goede voorbeelden of een verwijzing naar de juiste keurmerkpartner. 14 ccv jaarverslag

7 Workshop Hoe zorg ik ervoor dat de klant voor het PKVW kiest Veel PKVW-bedrijven vinden het lastig om klanten te overtuigen van de toegevoegde waarde van inbraakbeveiliging met een PKVWcertificaat. Op 17 oktober 2012 verzorgde het CCV daarom voor PKVW-bedrijven de workshop Hoe zorg ik ervoor dat de klant voor het PKVW kiest. Tijdens deze gratis workshop leerden de PKVW-bedrijven aan de hand van drie pijlers (product, service en beleving van de klant) hoe ze het PKVW op een succesvolle manier aan hun klanten kunnen overbrengen. Circa dertig PKVW-bedrijven gaven hun tips en deelden de problemen waar ze in hun vak tegen aan lopen op een tip- en klaagmuur. Mailing aan bewoners met verlopen PKVW-certificaat In december 2012 ontvingen de bewoners van bijna adressen in Nederland van het CCV een brief om hen te attenderen op het verlopen van hun keurmerk. Bewoners werd aangeraden een beveiligingsadvies in te winnen bij een erkend PKVW-bedrijf en het certificaat te verlengen. Omdat een groot aantal van de adressen een huurwoning betreft, heeft het CCV ook Aedes (de branchevereniging van de meeste corporaties in Nederland) geïnformeerd over deze actie. Veilig Wonen Dag 2012 Het CCV en het Beveiligingscentrum verzorgden in april de Veilig Wonen Dag Deze dag stond in het teken van innovatie en verkoop. De circa 250 bezoekers vertegenwoordigden onder andere beveiligingsbedrijven, gemeenten, commerciële partijen, woningcorporaties en politie. Deelnemers konden tijdens deze bijeenkomst diverse workshops bijwonen en zich laten informeren over innovatieve producten en diensten. Uiteraard was er ook voldoende gelegenheid om bij te praten met netwerkpartners. Tijdens de Veilig Wonen Dag 2012 werden tevens drie prijzen uitgereikt. Het publiek koos Astra Beveiligingen uit Culemborg als winnaar van de Innovatieprijs Het CCV reikt deze prijs om het jaar uit aan een fabrikant van een innovatief product dat gericht is op het voorkomen van woninginbraken. De prijs PKVW sales & service 2012 ging naar JB Streefkerk Inbraakpreventie in de categorie grotere bedrijven (drie tot en met zeven PKVWmedewerkers). Het bedrijf PKVW Beveiligingen won in de categorie kleinere bedrijven. Preventiemeter Het CCV heeft een online Preventiemeter ontwikkeld. Deze meter laat zien hoeveel certificaten Beveiligde Woning in een bepaalde regio zijn afgegeven. Op een kaart van Nederland wordt per postcodegebied zichtbaar hoeveel procent van het geselecteerde gebied een PKVW-certificaat Beveiligde Woning heeft. Met de online Preventiemeter wil het CCV, met name voor professionele partijen zoals gemeenten, corporaties en de politie, inzichtelijk maken wat het resultaat is van het PKVW op gemeente-, wijk- en buurtniveau. PKVW-woningcertificaten Het jaar 2012 werd afgesloten met circa woningcertificaten. Dit is een daling ten opzichte van De crisis in de woningbouw is hier mede oorzaak van. Met name stagnerende nieuwbouwprojecten en bezuinigingen raken de inzet van woningbouwcorporaties. Gemeenten geven daarnaast aan dat zij graag zien dat de PKVWeisen in het Bouwbesluit terechtkomen. Dit maakt de regierol een stuk makkelijker. Een interviewronde wijst uit dat het daadwerkelijk aanvragen van het certificaat vaak bij gemeenten blijft liggen. De gemeenten zouden zich er vooral op moeten richten om de woningcorporaties zover te krijgen om alle renovatie en groot onderhoud te voorzien van het PKVW. Het CCV gaat gemeenten en woningcorporaties hier in 2013 bij ondersteunen. woningovervallen Woningovervallen zijn de meest gewelddadige vorm van overvalcriminaliteit: er vallen meer gewonden en soms zelfs doden dan bij bedrijfsovervallen of straatroven. De meeste overvallers (55 procent) komen binnen door gewoonweg aan te bellen. Daarnaast komen overvallers binnen door inbraak, insluiping of overrompeling van de bewoners. Senioren zijn extra kwetsbaar voor woningovervallers. Daarom vindt het CCV het belangrijk dat deze groep op de hoogte is van de mogelijkheden om de kans op een overval te verkleinen. Voorlichtingsbijeenkomsten Veilig Wonen Het CCV heeft ouderenbonden, gemeenten en politie in 2012 geholpen met het organiseren van voorlichtingsbijeenkomsten over veilig wonen voor de doelgroep senioren. De bijeenkomsten gingen dieper in op de preventie van woningovervallen, woninginbraak en babbeltrucs. Het CCV faciliteerde deze circa 45 bijeenkomsten in de voorbereiding en stelde informatiemateriaal ter beschikking. Bovendien werden ruim SKG-gecertificeerde kierstandhouders verspreid. De bijeenkomsten werden erg positief ontvangen. 15 ccv jaarverslag

8 CCV-brochure Senioren en Veiligheid De CCV-brochure Senioren en Veiligheid is in 2012 vernieuwd. De vernieuwde brochure bevat nu onder andere informatie over het RAAK-principe (Rustig blijven, Accepteren, Afgeven en Kijken). Ook bevat de publicatie een toelichting op PKVW-maatregelen, tips over hoe om te gaan met onbekenden aan de deur, veiligheid op straat, en handige telefoonnummers. De brochure op A4-formaat is speciaal gemaakt voor senioren en bevat op hun verzoek een extra groot lettertype. De lezers van ANBO magazine en PLUS magazine ontvingen in oktober 2012 de brochure als extraatje bij hun blad. Er zijn exemplaren meegestuurd met deze populaire magazines voor 55-plussers. Deze actie werd mogelijk gemaakt door het CCV en het Programma Gewelddadige Vermogenscriminaliteit van het ministerie van Veiligheid en Justitie (VenJ). woonoverlast Bij woonoverlast gaat het vooral om overlast tussen buurtbewoners onderling, vaak als gevolg van botsende leefstijlen. Denk aan overlast van multiprobleemgezinnen of als gevolg van illegale bewoning. Ook de overlast van zwervers maakt hier deel van uit. Zij hebben vaak psychiatrische klachten of er is sprake van alcohol- en drugsverslaving. Dit CCV-project informeert over de mogelijkheden om woonoverlast te voorkomen. Het CCV wil bijdragen aan het terugdringen van woonoverlast in Nederland. Om dit te bereiken, ondersteunt het het gemeenten en corporaties bij het opzetten van effectieve aanpakken. In 2012 is vooral ingezet op het verhogen van de kennis van instrumenten en methodieken, het realiseren van samenwerking tussen de lokale veiligheidspartners, agendering van het onderwerp op de lokale agenda en het inzichtelijk maken van de rol (actiebereidheid) en het gedrag van de gemeente. Brochure Woonoverlast Het CCV heeft in 2012 de brochure Aan de slag met de aanpak van woonoverlast ontwikkeld. Deze brochure, samengesteld in opdracht van het ministerie van VenJ, vormt een inleiding op de aanpak van dit probleem. De publicatie is bestemd voor gemeenten, politie, woningcorporaties en zorginstellingen. Het laat zien hoe het CCV deze partijen kan ondersteunen bij het opzetten van een effectieve aanpak van woonoverlast. Zo bood het CCV in 2012 onder andere een workshop aan om direct een vliegende start te maken met de aanpak. Tijdens deze en andere bijeenkomsten promoot het CCV ook de handreikingen Aanpak woonoverlast en verloedering en Helpen en ingrijpen bij woonoverlast door psychisch kwetsbaren van de ministeries van BZK en VenJ en de VROM-inspectie. Uitgelicht-bijeenkomst Woonoverlast en psychisch kwetsbaren De CCV-Uitgelicht-bijeenkomst over woonoverlast en psychisch kwetsbaren (3 oktober) werd door circa 60 deelnemers bezocht. Tijdens deze bijeenkomst belichtte het CCV verschillende invalshoeken om woonoverlast door psychisch kwetsbaren tegen te gaan. Diverse sprekers, zoals de GGD-Amsterdam, de politie Noord- Holland-Noord en het meldpunt Bijzondere Zorg van Nijmegen, kwamen aan het woord over hun aanpak van woonoverlast. Tevens introduceerde het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties deze dag de brochure Helpen en ingrijpen bij woonoverlast door psychisch kwetsbaren. Deze brochure is een product van de samenwerking tussen het CCV en de ministeries van BZK en VenJ. Voor het samenstellen van de brochure werden onder andere de uitkomsten van een CCV-expertmeeting over woonoverlast en psychisch kwetsbaren gebruikt. Deze bijeenkomst werd op 20 maart 2012 in samenwerking met het ministerie van BZK, het landelijk platform Woonoverlast en de Rijksuniversiteit Groningen georganiseerd. CCV-regiobijeenkomsten woonoverlast In 2011 hield het CCV vijf regiobijeenkomsten over woonoverlast bij gemeenten in huis. De deelnemende gemeenten waren hier positief over, zo blijkt uit een kwalitatieve evaluatieronde die het CCV in 2012 hield. De gemeenten gaven aan dat de bijeenkomst het startmoment was voor verdergaande samenwerking. In 2012 heeft het CCV twee regiobijeenkomsten (in Amstelveen en Enschede) over de aanpak van woonoverlast gehouden. Infosheet Woonoverlast Het CCV publiceerde in juli 2012 een infosheet met actuele ontwikkelingen op het gebied van woonoverlast. Het gaat hierbij om trends die in de eerste maanden van 2012 zijn gesignaleerd. In de infosheet Trends Woonoverlast vat het CCV de belangrijkste actuele ontwikkelingen in de aard en omvang van de problematiek samen. Daarnaast komen innovatieve aanpakken en nieuwe inzichten in effectieve instrumenten aan bod. De focus ligt op het bijeenbrengen en duiden van signalen, evaluatie-uitkomsten, innovatieve aanpakken en beleidsontwikkelingen. 16 ccv jaarverslag

9 aantal pkvw pkvw-gecertificeerde woningen woningen op jaarbasis (x1.000) op jaarbasis (x1.000) Bron: CCV Toelichting Woninginbraak is een hardnekkige vorm van criminaliteit met een grote impact op slachtoffers. Voor veel mensen is een woninginbraak een traumatische ervaring. Het PKVW is een keurmerk voor woningen die voldoen aan een aantal eisen op het gebied van inbraakpreventie en sociale zekerheid. De eisen die het keurmerk stelt, zorgen ervoor dat een inbreker langer de tijd nodig heeft om een woning binnen te komen. Het PKVW kan dan ook een belangrijk middel zijn om woninginbraken te bestrijden. 17 ccv jaarverslag

10 integraal veiligheidsbeleid Het programma Integraal Veiligheidsbeleid (IVB) ondersteunt gemeenten bij hun regierol op integrale veiligheid. Daarnaast levert het ook een bijdrage aan de stimulering van regionale samenwerking tussen gemeenten, politie en OM, de ontwikkeling van Veiligheidshuizen en de nazorg van ex-gedetineerden. behaalde resultaten slagkracht Vanuit allerlei beleidsterreinen zijn er partners actief op het terrein van veiligheid. Ze hebben ieder hun eigen kennis en ervaring. Het grote aantal partners en initiatieven brengt echter ook het risico van een versnipperde aanpak met zich mee. Om dit te voorkomen, moeten gemeenten de regie voeren over het lokale veiligheidsbeleid. Het programma IVB biedt gemeenten hiervoor diverse instrumenten en organiseert bijeenkomsten voor professionals. Dit zijn bijvoorbeeld de veiligheidscoördinatoren, de ambtenaren Nazorg, de ketenmanagers van de Veiligheidshuizen en gemeenteraadsleden. Stappenplan Integraal Geweldbeleid Om gemeenten te helpen bij het ontwikkelen van integraal beleid op het gebied van geweld, ontwikkelde het CCV in 2012 een stappenplan. Dit stappenplan helpt gebruikers stap voor stap integraal beleid te ontwikkelen en uit te voeren. Tevens maakt het inzichtelijk welke resultaten dit oplevert en bevat het nuttige tips en praktijkvoorbeelden van collega-gemeenten. Het CCV stelde het stappenplan samen op basis van eigen kennis en ervaringen van de gemeenten Utrecht, Tilburg, Eindhoven, Amsterdam en Dordrecht. Raadsleden en veiligheid Gemeenteraadsleden benutten niet alle mogelijkheden die zij hebben om sturing te geven aan het eigen lokale veiligheidsbeleid. Dat is de belangrijkste uitkomst van onderzoek dat in 2012 in opdracht van het CCV werd uitgevoerd. Een ruime meerderheid van de ondervraagde raadsleden bleek behoefte te hebben aan meer informatie op het gebied van lokale veiligheid. Om aan deze vraag te voldoen, ontwikkelde het CCV in 2012 de website raadsledenenveiligheid.nl. Raadsleden kunnen op deze site snel en gemakkelijk informatie vinden en worden hier op de hoogte gehouden van de laatste ontwikkelingen omtrent integrale veiligheid. De website is op 1 maart 2013 officieel gelanceerd. Om de kennis van integrale veiligheid in de praktijk te brengen, ontwikkelde het CCV ook een interactieve workshop voor raadsleden. De aanmelding voor de workshop is ook per 1 maart 2013 geopend. Bijeenkomsten Nederland Veiliger De communicatie tussen het Rijk, het CCV en de gemeenten kan altijd beter, zo bleek uit de regionale bijeenkomsten Nederland Veiliger. Deze bijeenkomsten werden in april 2012 gehouden in Zwolle, Amsterdam, Rotterdam en Eindhoven. Gemeenten blijken vaak niet goed op de hoogte van de landelijke prioriteiten op het gebied van veiligheid. Het ministerie van Veiligheid en Justitie (VenJ) wilde met de bijeenkomsten de communicatie bevorderen. De bijeenkomsten zorgen ervoor dat de aanwezige gemeenten de medewerkers van het ministerie van VenJ en het CCV nog beter leerden kennen. Opleidingen Het Studiecentrum voor Bedrijf en Overheid (SBO) organiseerde op 5 april en 4 november 2012 de cursus Beleidsmedewerker Openbare Orde en Veiligheid. Het CCV verzorgde bij deze cursus het onderdeel actualiteiten in integrale veiligheid, mede gebaseerd op het CCV Trendsignalement. Daarnaast was er onder andere aandacht voor de Integrale Veiligheidsmonitor en subjectieve veiligheid. Daarnaast droeg het CCV bij aan de SBO cursus op 27 november over Kernbeleid Veiligheid. Dossier Nationale politie Het CCV-webdossier Integraal Veiligheidsbeleid is in 2012 aangevuld met een sub-dossier over de Nationale politie. Hierin is onder meer de nieuwe Politiewet te vinden. Daarnaast is er ook een praktijkvoorbeeld opgenomen van een regionaal beleidsplan, vooruitlopend op de regionale eenheid Midden-Nederland. Tevens bevat het subdossier een voorbeeld van een collegevoorstel en raadsvoorstel van de gemeente Stadskanaal ter voorbereiding op de Nationale politie en het regionale beleidsplan Noord-Nederland. 18 ccv jaarverslag

11 toezicht en handhaving Bij het voeren van een goed integraal veiligheidsbeleid en het invullen van de regierol moet een gemeente ook in staat zijn om toezicht en handhaving te organiseren. Webdossier Boa s in de openbare ruimte Op 1 oktober 2012 ging het webdossier Boa s in de openbare ruimte online. Buitengewoon opsporingsambtenaren (boa s) spelen een belangrijke rol bij het vergroten van het welbevinden van burgers. Het nieuwe dossier geeft onder meer inzicht in een effectieve inzet van boa s en hun mogelijkheden en bevoegdheden. Het webdossier bevat informatie over onder meer wet- en regelgeving, kwaliteitsbewaking en samenwerking. Daarnaast biedt het dossier veel praktijkvoorbeelden, een agenda, nieuws en achtergrondinformatie. Het webdossier kwam tot stand in nauwe samenwerking met het ministerie van VenJ en de VNG en is getoetst door een klankbordgroep van vijf gemeenten. regionale samenwerking In Nederland wordt ook op regionaal niveau samengewerkt aan integraal veiligheidsbeleid. Gemeenten gaan veelal over tot regionalisering als veiligheidsproblemen de gemeentegrenzen overschrijden. Bovendien hebben vooral kleinere gemeenten vaak onvoldoende capaciteit om alle veiligheidsproblemen zelf aan te pakken. Webdossier Samenwerken aan samenwerking Samenwerking draagt bij aan een efficiënter en effectiever verloop van het integraal veiligheidsbeleid. In steeds meer regio s wordt er samengewerkt. Elke regio doet dat op haar eigen wijze. In sommige regio s is de samenwerking ad hoc, terwijl andere regio s vanuit een formele setting werken. Het CCV presenteerde eind 2012 de resultaten van een onderzoek naar de succesfactoren van regionale samenwerking. Dit document is geen blauwdruk of basismodel voor regionale samenwerking, maar inspireert en helpt lezers op weg. Het geeft achtergrondinformatie, motieven en handvatten om regionale samenwerking vorm te geven in de eigen praktijk. Het onderzoek vormde tevens de basis voor het webdossier Samenwerken aan samenwerking dat hetccv in december 2012 publiceerde. Bijeenkomst van het netwerk regionale samenwerking Het CCV organiseerde in 2012 twee bijeenkomsten van het Netwerk Regionale Samenwerking. Bij de eerste werd het regionale beleidsplan van Midden-Nederland gepresenteerd. Dit document is een goed voorbeeld geweest voor de andere regio s die nog geen beleidsplan hadden. In de tweede bijeenkomst gingen de aanwezigen na hoe de af stemming tussen de regionale samenwerkingsverbanden kan worden verbeterd en op welke manier de samenwerkingsverbanden regioburgemeesters kunnen ondersteunen. grote steden Grote steden kennen van alle gemeenten de omvangrijkste veiligheidsproblematiek. Het is voor deze gemeenten dan ook een uitdaging om hierop goed regie te voeren. Platform Stedelijke Veiligheid In het Platform Stedelijke Veiligheid praten het Rijk en de steden over (beleids)ontwikkelingen en actualiteiten. Het Platform bestaat uit vijf bestuurlijke vertegenwoordigers van de G32, de ministeries van BZK en VenJ, de VNG en het CCV. Het Platform Stedelijke Veiligheid vergadert drie keer per jaar en wordt voorgezeten door de burgemeester van Nijmegen. Het CCV voert het secretariaat. Tijdens de bijeenkomsten in 2012 kwamen het Rijk en de steden met elkaar tot afstemming over diverse onderwerpen, zoals mensenhandel en de Veiligheidshuizen. Netwerkdagen Grote steden Om het veiligheidsbeleid zo goed mogelijk te organiseren, van elkaar te leren en te netwerken, is het Netwerk Grote Steden ontstaan. Deze CCV-bijeenkomsten vinden twee keer per jaar plaats. Tijdens de eerste Netwerkdag in Amsterdam zijn er op basis van de stedelijke prioriteiten subwerkgroepen in het leven geroepen, die door het CCV worden ondersteund. De eerste resultaten hiervan werden teruggekoppeld tijdens de tweede Netwerkdag in Deventer. Op de Netwerkdag in Deventer maakten de G32 veiligheidscoördinatoren ook van de gelegenheid gebruik om de banden met het Openbaar Ministerie (OM) aan te halen. Brigitte Zwaan, plaatsvervangend directeur Beleid, Strategie en Communicatie van het Parket Generaal uit Den Haag, en Gabrielle Dessing van het OM in Oost-Nederland, gingen met zo n twintig veiligheidscoördinatoren in gesprek over de soms moeizame relatie tussen OM en gemeenten. veiligheidshuizen Veiligheidshuizen zijn belangrijke netwerksamenwerkingsverbanden, die partners uit de strafrechtketen, de zorgketen, gemeentelijke partners en bestuur verbinden in de aanpak van complexe problematiek. Samenwerking in Veiligheidshuizen levert een belangrijke bijdrage aan effectieve bestrijding van ernstige overlast, huiselijk geweld en criminaliteit door een gezamenlijke, integrale aanpak. 19 ccv jaarverslag

12 Netwerkbijeenkomsten Op donderdag 1 maart 2012 vond in Utrecht een netwerkdag voor managers van Veiligheidshuizen plaats. Tijdens deze dag werd een toelichting gegevens op ZSM-aanpak in Utrecht en de referentieprocessen. Ook werd een presentatie verzorgd over de aanpak van jeugdgroepen in de stad. In samenwerking met de Twentse Veiligheidshuizen hield het CCV op 24 mei 2012 de tweede netwerkdag. In de ochtend kregen de deelnemers een inkijkje in het ontwikkeltraject rendementsanalyse. De middag stond in het teken van ernstig huiselijk geweld. De laatste bijeenkomst van 2012 vond plaats op 11 oktober in Groningen. Tijdens deze dag stond de transitie van OM naar gemeenten centraal. Regiobijeenkomsten Veiligheidshuizen Het CCV en het ministerie van VenJ organiseerden in november 2012 drie regiobijeenkomsten Veiligheidshuizen. Deze bijeenkomsten waren bedoeld om informatie te bieden over belangrijke ontwikkelingen en voor de uitwisseling van kennis en ervaring. Per bijeenkomst waren zo n 100 medewerkers van het netwerkverband Veiligheidshuizen aanwezig. In workshops werd gesproken over ZSM, privacy en het nieuwe landelijke kader Veiligheidshuizen. Vernieuwing website Veiligheidshuizen De website Veiligheidshuizen.nl is geactualiseerd en uitgebreid met onder meer een agenda van relevante bijeenkomsten, documenten over de aansluiting met de Centra voor Jeugd en Gezin en informatie over het landelijk programma Doorontwikkeling Veiligheidshuizen. Een andere nieuwe rubriek is Bouwstenen voor regionale samenwerking. Deze rubriek is bedoeld om Veiligheidshuizen te ondersteunen bij regionale samenwerking. Steeds meer Veiligheidshuizen gaan regionaal samenwerken. De bouwstenen geven aan waar ketenmanagers, in het proces tot regionalisering, over na moeten denken. Zowel de do s als de don ts komen uitgebreid aan bod. De verschillende voordelen van het participeren in een regionaal Veiligheidshuis worden ook genoemd. Nieuwsbrief Veiligheidshuizen In maart 2012 verscheen de eerste nieuwsbrief Veiligheidshuizen. Deze nieuwsbrief komt iedere zes weken uit en bevat informatie over verschillende onderwerpen waar (beleids)medewerkers van Veiligheidshuizen en ketenpartners mee te maken hebben. Hierbij kan gedacht worden aan de nazorg van ex-gedetineerden, jeugdcriminaliteit, veelplegers en (huiselijk) geweld. Ook bevat de nieuwsbrief een overzicht van nieuwe publicaties en informatie over relevante bijeenkomsten en congressen. nazorg ex- gedetineerden Het gevangeniswezen en de gemeenten zijn samen verantwoordelijk voor een goede resocialisatie en nazorg van gedetineerden tijdens en na detentie. Het gevangeniswezen draagt zorg voor een goede overdracht van de gedetineerde naar de gemeente en de gemeente draagt zorg voor een goede verdere opvang in de maatschappij, zodat de ex-gedetineerde niet meer terugvalt in de criminaliteit. Landelijke enquête Nazorg De afgelopen jaren is er al veel bereikt in de afstemming tussen het gevangeniswezen en de gemeenten. Toch kan het altijd beter en moeten mogelijke knelpunten worden aangepakt. Om deze knelpunten te inventariseren, hebben het ministerie van VenJ, de Dienst Justitiële Inrichtingen, VNG en het CCV in 2012 de handen ineen geslagen. In het najaar zette het CCV een landelijke enquête Nazorg uit bij de gemeentelijke coördinatoren Nazorg en het gevangeniswezen. De enquête moest inzicht bieden in de huidige samenwerking en de eventuele knelpunten. Op basis van de enquête is een Versnellingskamer georganiseerd voor de sleutelfiguren bij nazorg. In deze Versnellingskamer gaven deelnemers oplossingsrichtingen aan voor de knelpunten in de nazorg. Het ministerie van VenJ verwerkte de resultaten van de enquête en de Versnellingskamer in een nota aan de staatssecretaris. De enquête diende ook als opmaat voor de netwerkbijeenkomsten die in januari 2013 in Eindhoven, Den Haag en Zwolle werden gehouden. 20 ccv jaarverslag

13 bestuurlijke aanpak Gemeenten hebben diverse mogelijkheden om ernstige, georganiseerde criminaliteit en overlast aan te pakken. Maar het lokaal bestuur beschikt lang niet altijd over voldoende kennis en kunde om deze aanpak adequaat toe te passen. Het CCV-programma Bestuurlijke Aanpak ondersteunt gemeenten en ketenpartners in het vormgeven van deze bestuurlijke criminaliteitspreventie. Bestuurlijke Aanpak richtte zich in 2012 op het vergroten van de deskundigheid van veiligheidsprofessionals. Het programma verwacht daarmee de aanpak van georganiseerde criminaliteit te versterken. Zo werd kennis overgebracht over de verschijningsvormen van georganiseerde criminaliteit, en werden ervaringen gedeeld over samenwerking bij de aanpak ervan. behaalde resultaten georganiseerde criminaliteit Geen gemeente in Nederland ontkomt aan de aanwezigheid van georganiseerde criminaliteit. Denk aan hennepteelt in woningen, een massageshop als dekmantel voor illegale prostitutie of investeringen in vastgoed om zwart geld wit te wassen. Congres De bestuurlijke aanpak in de praktijk Het CCV en het Landelijk Informatie en Expertisecentrum (LIEC) hielden op 29 november het Congres Bestuurlijke Aanpak. Het congres was, met ongeveer 300 bezoekers, druk bezocht. De dag stond in het teken van nieuwe methodieken en instrumenten die de bestuurlijke aanpak kunnen versterken en verbeteren. Ook werd ingegaan op de randvoorwaarden voor een gedegen vormgeving en uitvoering van de bestuurlijke aanpak. Deelnemers hadden een grote mate van vrijheid om hun eigen programma samen te stellen. Zo konden ze workshops, lezingen en sessies volgen die aansluiten bij hun dagelijkse praktijk. Tijdens de workshops werden diverse onderwerpen uitgelicht, bijvoorbeeld de mogelijkheden om integriteit binnen overheidsinstanties te waarborgen, het uitwisselen van informatie zonder de privacy wetgeving te schenden en het opzetten van een structuur voor samenwerking. Op een informatiemarkt konden de congresbezoekers zich laten informeren over onder andere de ketenaanpak mensenhandel, bestuurlijke rapportages en dossiers, het digitaal barrièremodel en internationale samenwerking. Digitaal barrièremodel Het RIEC Zuid-West Nederland en het CCV hebben een website ontwikkeld die het barrièremodel voor de aanpak van hennepteelt inzichtelijk maakt. De site wordt in 2013 aangevuld met barrièremodellen voor andere veiligheidsproblemen. Barrièremodellen geven weer welke veiligheidspartner welke maatregelen kan nemen om een crimineel proces te verstoren. Deze modellen waren voorheen alleen als Excel- en Word bestand beschikbaar. Door het barrièremodel uit te diepen en te digitaliseren, wordt meer kennis en kunde aan de gebruikers overgedragen. Ook de inzet van maatregelen kan, bijvoorbeeld door het toevoegen van daderspecificaties, veel specifieker worden ingezet. mensenhandel Mensenhandel is een ernstige schending van de mensenrechten en een (zeer) zware vorm van criminaliteit. Het is een groeiend probleem dat vele verschijningsvormen kent, zoals misbruik in de prostitutiesector, arbeidsuitbuiting en handel in menselijke organen. Het CCV licht gemeenten en ketenpartners met dit project voor over het bestaan en het herkennen van mensenhandel en maakt hen bewust van de mogelijkheden om mensenhandel te bestrijden. Handreiking Aanpak loverboyproblematiek Om de problematiek rond loverboys onder de aandacht te brengen bij de veiligheidspartners, heeft het CCV de handreiking Aanpak loverboyproblematiek ontwikkeld. Deze publicatie beschrijft stapsgewijs hoe een raamwerk kan worden opgezet voor een daadkrachtige aanpak. Het betreft een aanpak waarmee alle betrokken partijen (waaronder gemeenten, jeugdzorg, politie en scholen) gezamenlijk, maar elk vanuit de eigen discipline, loverboys een halt toe kunnen roepen. De handreiking is goed ontvangen en gewaardeerd. De Politieacademie heeft aangegeven de publicatie te willen gebruiken in de opleiding Seksuele uitbuiting. Deze opleiding is in Nederland verplicht voor mensenhandel-rechercheurs. 21 ccv jaarverslag

14 Uitgelicht-bijeenkomst Loverboyproblematiek CCV hield op 18 september een Uitgelicht-bijeenkomst over de aanpak van loverboyproblematiek. Tijdens deze bijeenkomst belichtte het CCV vanuit verschillende invalshoeken de aanpak om loverboyproblematiek tegen te gaan. De vraag Wat werkt wel en wat werkt niet? stond daarbij centraal. De politie Rotterdam-Rijnmond deelde tijdens de bijeenkomst tips en ervaringen uit hun pilot Loverboys 2.0. Bijeenkomsten mensenhandel Om professionals binnen de Regionale Informatie en Expertise Centra (RIEC s) te informeren over de aanpak van mensenhandel, organiseerde het CCV in 2012 een aantal bewustwordingsbijeenkomsten. Deze bijeenkomsten werden als pakket aan de RIEC s aangeboden. Aan bod kwamen onder andere: de nieuwe prostitutiewetgeving, ketensamenwerking in de aanpak van mensenhandel en het herkennen van signalen van mensenhandel. Diverse betrokken partijen, waaronder de politie, het Openbaar Ministerie, de Inspectie SZW en het CCV, presenteerden enkele praktijkvoorbeelden. Daarnaast bood het CCV de experts Mensenhandel van de RIEC s voor de tweede keer een themadag Aanpak mensenhandel aan. Het resultaat hiervan is dat de experts hun kennis hebben geactualiseerd en opgefrist en dat ze elkaar beter hebben leren kennen. Infosheet trends mensenhandel Het CCV publiceerde in juni 2012 een nieuwe infosheet over trends en aanpakken op het gebied van mensenhandel, illegale prostitutie en loverboys. De infosheet is een geactualiseerde versie van de trendpublicatie die in 2011 verscheen en een product van de doorlopende trendanalyse die het CCV sinds 2008 uitvoert. prostitutiebeleid Gemeenten zijn sinds de opheffing van het bordeelverbod in 2000 verantwoordelijk voor het bestuurlijk toezicht op de prostitutiesector. Het CCV helpt gemeenten en partners bij het formuleren, intensiveren en verbeteren van het lokale prostitutiebeleid. Wet Regulering Prostitutie en Bestrijding Misstanden Seksbranche In 2012 trof het CCV voorbereidingen om de bekendheid van de Wet Regulering Prostitutie en Bestrijding Misstanden Seksbranche onder veiligheidsprofessionals te vergroten. Zo volgde het CCV het wettraject en communiceerde daarover met gemeenten via nieuwsbrieven. Tijdens bewustwordingsbijeenkomsten Mensenhandel en werkbezoeken verzorgde het CCV presentaties over het wetsvoorstel. Het CCV nam daarnaast deel aan de begeleidingscommissie van een evaluatie van het maatregelenpakket tegen mensenhandel in de gemeente Utrecht. Verder is het CCV sinds 2012 aangesloten bij het G4-overleg waarin de implementatie van de prostitutiewet wordt afgestemd en voorbereid. Dit overleg gaat in 2013 verder. drugsbeleid Met het project Drugsbeleid levert het CCV een bijdrage aan de verbetering van de ontwikkeling, uitvoering en handhaving van het drugsbeleid. Het vergroot de expertise van de veiligheidspartners over de toepassing van -met name bestuurlijke- mogelijkheden tegen criminaliteit en overlast veroorzaakt door drugsgebruik, -handel en -productie. Ondersteuning gemeenten In 2012 heeft het CCV een aantal gemeenten ondersteund om tot een generiek bestuursrechtelijk ontmantelingsproces van hennepkwekerijen te komen. Er kwamen daarnaast veel vragen binnen over de aanpak van drugsoverlast, het merendeel betrof coffeeshops en hennepteelt. Alle vragen zijn adequaat beantwoord. Verder vond een Kennis kring Hennepteelt plaats. Daarin werd aandacht besteed aan de laatste juridische ontwikkelingen rondom de aanpak van hennepteelt. vastgoedfraude Vastgoed is waardevast en er is weinig toezicht op de vastgoedsector. De sector is daarom kwetsbaar voor malafide investeerders en huisjesmelkers. Uit onderzoek blijkt dat veel crimineel verdiend vermogen in de vastgoedsector terechtkomt. Webdossier Vastgoedfraude De aanpak van vastgoedfraude is niet alleen een taak van de politie en het Openbaar Ministerie. Ook gemeenten, Belastingdienst, RIEC s, woningcorporaties en brancheorganisaties hebben een rol in de aanpak. Voor de deskundigheidsbevordering van deze veiligheidsprofessionals heeft het CCV in 2012 een webdossier over het onderwerp vastgoedfraude opgeleverd. Naast achtergrondinformatie bevat het webdossier documenten over het landelijk beleid en de lokale en regionale aanpak van vastgoedfraude. Daarnaast biedt het dossier veel praktijkvoorbeelden, een agenda en nieuws. 22 ccv jaarverslag

15 veilig ondernemen Het CCV-programma Veilig Ondernemen draagt bij aan een samenleving waarin ondernemers hun bedrijfsvoering kunnen uitvoeren, zonder dat ze daarbij gehinderd worden door criminaliteit en onveiligheid. Veilig ondernemen richt zich zowel op aanbieders van veiligheid als de afnemers daarvan en kent diverse disciplines. Van fysieke beveiliging tot een maatschappelijke aanpak. Een goede samenwerking tussen de gemeente, politie, brandweer en ondernemers is de sleutel tot succes om een winkelcentrum of bedrijventerrein. Vaak is dan met beperkte maatregelen al een afname van criminaliteit te realiseren. Veilig Uitgaan Naast veiligheid in winkelcentra en op bedrijventerreinen, richt het programma Veilig Ondernemen zich ook op uitgaansgebieden. Het gaat hierbij om: de Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan, Uitgaansgeweld, Veilige Evenementen, Voetbal en Veiligheid en het Centrum Veilig en Gezond Uitgaan (CVGU). Het doel van deze projecten is het verminderen van overlast en onveiligheid in het uitgaanscircuit. behaalde resultaten keurmerk veilig ondernemen Het Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO) is een bekende en vertrouwde formule om op een gestructureerde manier te werken aan veiligheid. Met het KVO kan onveiligheid in winkelgebieden en op bedrijventerreinen worden aangepakt. Dat gebeurt onder andere door de samenwerking tussen ondernemers onderling en de samenwerking met andere partijen te stimuleren. Onderzoek laat zien dat winkelcentra die volgens de KVO-methodiek samenwerken, zowel subjectief als objectief veiliger worden. Daarmee is KVO een van de meest succesvolle voorbeelden van publiekprivate samenwerking op het gebied van criminaliteitsbestrijding. Sinds de start van het KVO in 2000 zijn er circa duizend winkelcentra en bedrijventerreinen KVO-gecertificeerd. Jaarlijks komen er ongeveer honderd nieuwe KVO s bij en worden er ongeveer tweehonderd opnieuw gecertificeerd. Het CCV is verantwoordelijk voor de kwaliteit van het KVO. Minister Opstelten van Veiligheid en Justitie (VenJ) maakte in 2012 bekend dat het KVO tot 2015 wordt verlengd. Handboek KVO en Pré-KVO Het handboek Keurmerk Veilig Ondernemen is vernieuwd. In vergelijking met de vorige versie is een aantal opvallende wijzigingen doorgevoerd. Zo is het KVO-stappenplan geactualiseerd en zijn de maatregelen die winkelgebieden en bedrijventerreinen kunnen nemen, nog meer toegesneden op de lokale praktijk. Daarnaast geeft het handboek een toelichting op het Pré-KVO. Pré-KVO houdt in dat een kwartiermaker een nog niet goed georganiseerd winkelgebied klaarstoomt voor het KVO. Deze door het CCV ontwikkelde methodiek is samen met het HBD in drie pilots getest. Intervisiebijeenkomst KVO Wat kan beter in ons KVO? Hoe pakken andere KVO-gebieden het aan? Doen wij het goed? Dit zijn vragen die centraal stonden bij de intervisiebijeenkomst KVO die het CCV in 2012 verzorgde. Deze bijeenkomst werd gehouden Amsterdam. Projectleiders KVO in de regio Amsterdam Amstelland en Kennemerland werden hiervoor persoonlijk uitgenodigd. Tijdens de bijeenkomsten konden de deelnemers ook in gesprek gaan met procesbegeleiders van MKB-Nederland en het Hoofdbedrijfschap Detailhandel, de Regionale Platforms Criminaliteitsbeheersing Amsterdam-Amstelland en Kennemerland en medewerkers van KIWA-certificatie. Ruim dertig projectleiders waren aanwezig en beoordeelden de bijeenkomst met een 7,2. veiligheid kleine bedrijven Ruim acht van de tien ondernemers in Nederland heeft minder dan tien werknemers. Net als ieder ander bedrijf, hebben deze kleinbedrijven te maken met allerlei vormen van criminaliteit. Voor kleine bedrijven zijn de kosten van preventieve maatregelen relatief hoog en het blijkt vaak lastig de meest efficiënte maatregelen te kiezen. Op basis van een veiligheidsscan, konden ondernemers in de afgelopen jaren via de regeling VKB subsidie krijgen voor veiligheidsmaatregelen. Deze regeling liep in 2012 af. Het ministerie van VenJ vroeg het CCV in 2012 om een nieuwe Aanpak Veiligheid Kleine Bedrijven op te zetten die gerichter, eenvoudiger en doeltreffender is. Nieuwe aanpak veiligheid kleine bedrijven De aanpak Veiligheid Kleine Bedrijven (VKB) helpt ondernemers nu meer en betere preventieve maatregelen te nemen. Met zo min mogelijk administratieve lasten. 23 ccv jaarverslag

16 Belangrijke wijzigingen zijn dat de regeling voortaan wordt gekoppeld aan het Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO), dat de scan gestandaardiseerd is en dat met een vaste groep onafhankelijke adviseurs en vaste pakketten van veiligheidsmaatregelen gewerkt wordt. De nieuwe aanpak is begin 2013 van start gegaan. Veilig Ondernemen Scan Voor ondernemers die niet voor de VKB in aanmerking komen, ontwikkelde het CCV in 2012 de Veilig Ondernemen Scan. Met deze veiligheidsscan kunnen ondernemers zelf hun risico op verschillende criminaliteitsdreigingen in kaart brengen, waarna zij een advies krijgen over preventiemaatregelen die bij hun risico passen. De scan wordt in de loop van 2013 als internettool gepresenteerd. overvallen Overvallen kunnen in iedere gemeente plaatsvinden. Denk aan een overval op een winkel, horecagelegenheid of bedrijf. Maar ook straatroof en woningovervallen komen voor. Het CCV-project Overvalcriminaliteit biedt gemeenten handvatten om maatregelen te nemen. Stappenplan nazorg overvallen Gemeenten spelen een belangrijke rol bij het verlenen van nazorg aan slachtoffers van een overval. Om gemeenten te ondersteunen, ontwikkelde het CCV een stappenplan waarmee zij hun regierol kunnen vormgeven. In het stappenplan zijn de noodzakelijke stappen voor nazorg uitgewerkt. Van de voorbereiding tot het daadwerkelijk verlenen van nazorg en de evaluatie ervan. Daarnaast bevat het stappenplan achtergrondinformatie, artikelen, onderzoeken en het laatste nieuws. Stappenplan en handboek Het CCV heeft, in opdracht van het ministerie van VenJ en in samenwerking met Koninklijke Horeca Nederland, het stappenplan Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan verbeterd. De wijzigingen in het stappenplan KVU zijn gebaseerd op de effectmeting KVU door het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) en de praktijkanalyse van het CCV. Het instrument beschrijft stapsgewijs hoe een KVU kan worden opgezet. Zo ontstaat een aanpak waarmee alle betrokken partijen gezamenlijk, maar elk vanuit de eigen discipline, uitgaansgeweld en overlast een halt toe kunnen roepen. Ook het handboek KVU is op een groot aantal punten gewijzigd. Het vernieuwde handboek is meer op de praktijk gericht en bevat ook veel praktijkvoorbeelden. Stapsgewijs komt het gehele KVU-traject aan bod, met bij iedere fase een groot aantal maatregelen, verwijzingen en tips. Keuzewijzer Veilig Uitgaan Er zijn tientallen aanpakken voor veiligheidsproblemen in het uitgaansleven. Maar welke aanpak is effectief? En welke is het meest geschikt voor uw probleem en lokale situatie? De door het CCV ontwikkelde Keuzewijzer Veilig Uitgaan geeft antwoord op deze vragen. De Keuzewijzer helpt gemeenten, politie en horecaondernemers om de aanpak te kiezen die het beste aansluit bij de lokale uitgaansproblematiek. Alleen effectieve of de meest toegepaste aanpakken komen aan bod, zowel op gebied van geweld, overlast, toezicht & handhaving, alcohol & drugs en samenwerking. De Keuzewijzer is onderdeel van de KVU. kwaliteitsmeter veilig uitgaan De Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan (KVU) helpt bij het realiseren van veilige en gezellige uitgaansgebieden. Door partners aan elkaar te binden en problemen te analyseren, kunnen maatregelen worden ingezet die de veiligheid echt verbeteren. De KVU laat de gemeente, horecaondernemers en politie optimaal samenwerken. Met behulp van de KVU wordt deze samenwerking duurzaam ingericht om uiteindelijk te komen tot een uitgaansgebied waarbij het prettig uitgaan, werken en wonen is. In 2012 zijn zes trajecten KVU opgestart waarvan één met de pilot voor een Keurmerk KVU. Deze projecten worden in 2013 afgerond. centrum veilig en gezond uitgaan Samen met het Trimbos-instituut werkt het CCV sinds 2010 structureel samen binnen het Centrum Veilig en Gezond Uitgaan (CVGU). Het CVGU bundelt de thema s veiligheid en gezondheid in de aanpak van uitgaansproblematiek. Door in uitgaansgebieden maatregelen in te zetten die de veiligheid vergroten en schadelijk alcohol- en drugsgebruik verminderen, neemt de kans op incidenten af. Themadag CVGU Jongeren verkennen graag hun grenzen. In de nachtelijke uren loopt dat soms flink uit de hand, met alle nare gevolgen van dien. Het CVGU hield hierover op 21 november 2012 een themadag: Hoe beïnvloed je risicogedrag van jongeren in het nachtleven? 24 ccv jaarverslag

17 Op de goed bezochte en levendige bijeenkomst bogen professionals uit het gezondheids- en veiligheidsdomein zich over de vraag waar het s nachts mis kan gaan, welke inzichten er zijn vanuit de wetenschap en hoe je die vertaalt naar gedragsbeïnvloeding van jongeren en naar het uitgaansleven. De themadag leverde veel ideeën en voorbeelden op. Deze zijn eind 2012 op de website van het CVGU geplaatst. project x Waarom liep het Project X feest in Haren zo uit de hand, terwijl Project X feesten in andere plaatsen met een sisser afliepen? Helaas bestaat er (nog) geen draaiboek dat vertelt wat bestuurders moeten doen zodra social media een project X feest in hun gemeente aankondigen. Dossier Project X Het CCV verzamelde in 2012 in het dossier Project X nieuws, documenten en best practices van diverse gemeenten. In 2013 wordt dit dossier aangehouden om netwerkpartners blijvend te informeren en ondersteunen. Tevens ging het CCV op 9 november 2012 met betrokkenen om de tafel om te bespreken welke lessen er te trekken zijn uit de ervaringen met Project X. wet mbveo Sinds 1 september 2010 is de Wet Maatregelen Bestrijding Voetbalvandalisme en Ernstige Overlast (Wet MBVEO) van kracht. Met deze wet hebben zowel de burgemeester als de officier van justitie extra bevoegdheden om in te grijpen bij voetbalvandalisme en ernstige overlast. Kenniscentrum MBVEO Het CCV opende 1 november 2012 een kenniscentrum rondom de wet MBVEO. Het centrum bestaat uit experts van gemeenten, Openbaar Ministerie, het ministerie van VenJ en het CCV. Het centrum ondersteunt tot en met 31 december 2013 gemeenten en arrondissementen bij de uitvoering, toepassing en interpretatie van de wet. In de praktijk blijkt dat de toepassing van deze, nog redelijk nieuwe, wet vragen oproept. Ook blijkt uit de evaluatie van de wet dat er behoefte bestaat aan gerichte ondersteuning. Met de komst van het centrum ontstaat een netwerk waarin professionals kunnen leren van elkaars praktijkervaringen. Het bijzondere aan het kenniscentrum is dat het een netwerk voor en door professionals is. Via een LinkedIn-groep krijgen professionals antwoord op hun vragen en wisselen ze ervaringen uit. De vragen en antwoorden worden op de CCV-website gepubliceerd. 25 ccv jaarverslag

18 kvu per gemeente stand van zaken kvu op per gemeente kvu per gemeente stand van zaken op stand van zaken op kvu per gemeente stand van zaken op opgestart in 2012 bestaande kvu Bron: CCV opgestart in 2012 opgestart in 2012 bestaande kvubestaande kvu Bron: CCV Bron: CCV Toelichting De Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan (KVU) is een hulpmiddel voor lokale initiatieven op het gebied van veilig uitgaan. Het instrument stimuleert samenwerking tussen partijen zoals gemeenten, Openbaar Ministerie, politie en horeca. De inzet van de KVU is gebaseerd op een veiligheidsanalyse en een gezamenlijke aanpak van de problematiek. Een uitgaansgebied met aandacht voor veiligheid komt de werkomgeving van het horecapersoneel ende politie ten goede. Bovendien geeft zo n uitgaansgebied de hele gemeente een positieve impuls. Bron: CCV 26 ccv jaarverslag

19 aantal gecertificeerde kvo-gebieden op jaarbasis op jaarbasis KVO-winkelgebieden KVO-bedrijventerreinen Bron: CCV Toelichting Met het Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO) pakken ondernemers gezamenlijk diefstal, vandalisme en agressie aan. Uit cijfers van het CCV blijkt dat het KVO in winkelgebieden aanzienlijke effecten sorteert in de strijd tegen diefstal. Ondernemers rapporteren na invoering van het keurmerk tussen de 6 en 10 procent minder diefstallen. 27 ccv jaarverslag

20 nalevingsexpertise Regels zijn er om nageleefd te worden. Regelnaleving maakt beleid effectief. En effectief beleid bevordert de kans op een veilige, gezonde en duurzame samenleving. Regelnaleving is echter geen vanzelfsprekendheid. Van belang zijn kennis van de regels en de wil én de mogelijkheid om na te leven. Het programma Nalevingsexpertise van het CCV ondersteunt handhavingsprofessionals door het verzamelen, ontwikkelen en verspreiden van gedragswetenschappelijke kennis en toepasbare instrumenten op dit gebied. Het programma Nalevingsexpertise biedt kennis, advies en praktisch inzetbare instrumenten om de handhaving te professionaliseren. Kennis over gedrag van burgers en bedrijven is hierbij essentieel. De wetenschappelijke ontwikkelingen op het gebied van gedragsbeïnvloeding worden dan ook op de voet gevolgd en vertaald naar praktisch toepasbare instrumenten die het nalevingsgedrag bevorderen. In 2012 gebeurde dit door kennis te organiseren en te ontwikkelen (innoveren), verbindingen te maken tussen beleid en uitvoering, discussies te faciliteren, en de legitimiteit en beroepstrots bij handhavers en toezichthouders te vergroten. behaalde resultaten handhaving en gedrag De programmalijn Handhaving en Gedrag ondersteunt professionals in de handhaving door het verzamelen, ontwikkelen en verspreiden van gedragswetenschappelijke kennis over regelnaleving en de rol die handhaving daarin speelt. Het project omvat het interdepartementale onderzoeksprogramma Handhaven en Gedrag. Binnen dit programma verrichten universiteiten gedragswetenschappelijk onderzoek naar de handhaving en naleving van regels. E=mc², op zoek naar de ideale formule Onder deze intrigerende titel vond op 13 november 2012 in Den Bosch het jaarlijkse congres voor handhavers, toezichthouders en wetenschappers plaats. De hamvraag luidde: hoe bereiken we dat mensen zich aan de regels houden? Het werd een boeiende dag over duurzame regelnaleving, genereren van waarde, vertrouwen en lef tonen. De organisatie lag in handen van het meerjarenprogramma Effecten van Toezicht van de Inspectieraad en het CCV. De bijeenkomst trok veel belangstelling. Zo n 300 medewerkers van handhavings- en toezichtorganisaties, beleidsmedewerkers van departementen en wetenschappers gaven acte de présence. Communicatie van nalevingsniveau als gedragsbeïnvloeding In de handhaving wordt steeds meer gebruikgemaakt van sociale normen om gedrag te beïnvloeden en naleving van regels te bevorderen. In opdracht van het programma Handhaving en Gedrag is onder meer onderzocht hoe en wanneer het effectief is om te communiceren over hoeveel mensen zich aan een regel houden (het nalevingsniveau). Uit dit onderzoek blijkt dat de formulering hierbij nauw luistert. Concrete cijfers noemen, heeft meer effect dan het gebruik van woorden zoals de meerderheid van de mensen. Het is dus ook effectiever te communiceren dat 81 procent van de mensen zich aan de regel houdt, dan veel mensen. Een positieve formulering van het gewenste gedrag heeft ook meer invloed dan een afschrikwekkende boodschap. Zo doen meer mensen hun autogordel om als de boodschap is dat ze dan geen boete krijgen, dan wanneer de boodschap is dat ze een boete krijgen als ze hun autogordel niet omdoen. Partners Nalevingsexpertise heeft in 2012 veel aandacht besteed aan het interesseren van nieuwe partners voor Handhaving en Gedrag. Dit gebeurde vooral om het programma te versterken en de continuïteit te waarborgen. Dit heeft ertoe geleid dat de Nederlandse Bank en de Inspectie SZW in 2012 zijn aangetrokken als partners binnen het onderzoeksprogramma. programmatisch handhaven Programmatisch Handhaven is een aanpak waarbij de uitvoering van de handhaving gebaseerd wordt op een handhavingsprogramma. Zo n programma stelt prioriteiten en handhavingsactiviteiten zoveel mogelijk op elkaar af. De afdeling Nalevingsexpertise ondersteunt decentrale overheden bij het programmatisch handhaven. 28 ccv jaarverslag