Ervaringen met Autisme

Transcriptie

1 GGzE centrum autisme volwassenen 3e Congres GGzE centrum autisme volwassenen Vrijdag 21 september 2012, Evoluon te Eindhoven Ervaringen met Autisme Ervaringen met Autisme I 1

2 De ontwikkelingen in de hulpverlening aan volwassenen met een autismespectrumstoornis hebben in de afgelopen jaren niet stil gestaan ze zijn in volle gang! Graag nodigen wij u uit op het 3e congres van GGzE centrum autisme volwassenen op vrijdag 21 september 2012 in het Evoluon in Eindhoven. Tijdens deze dag zullen onze hulpverleners, ervaringsdeskundigen en onderzoekers hun ervaringen presenteren. Wat kunt u verwachten? Voor deze dag hebben wij voor u een programma samengesteld waarin een breed palet aan ervaringen vanuit onderzoek en praktijk wordt belicht. Er is aandacht voor specifieke doelgroepen, zoals vrouwen met autisme en ouderen met autisme. Wij willen onze kennis delen omtrent de toepassing en aanpassing van behandelmethodieken als Mindfulness, EMDR, Cognitieve Gedragstherapie en Executieve Functietraining bij (jong)volwassenen met een autismespectrumstoornis. Wij nemen u mee in de ontwikkeling van een klinische afdeling en de ontmoetingen met mensen gedurende hun opname. De ervaringsdeskundigen die werkzaam zijn binnen het centrum belichten de waarde van hun bijdrage aan de ondersteuning en het herstelproces van mensen met autisme. Vanuit het project Focus op werk wordt het belang van duurzame arbeidsparticipatie en een mogelijke weg naar verbetering hiervan geschetst. Het werken met systemen komt tot uiting in de presentatie van het aanbod aan cliënten en hun naasten. In de schets van het Eindhovense casemanagement model worden de ontwikkelingen in maatschappij en politiek onder de loep genomen. Vanuit het streven iedere levensfase voor mensen met autisme zo volwaardig en zelfstandig mogelijk te laten zijn wordt gezocht naar een model voor levensloopbegeleiding en de implicaties hiervan voor de praktijk. 2 I Ervaringen met Autisme

3 Dagschema uur ontvangst met koffie en inschrijving uur welkomstlezing door Mw.Prof.Dr. I.A. van Berckelaer-Onnes, emeritus hoogleraar orthopedagogiek, Universiteit Leiden, dagvoorzitter uur lezingen/workshops uur pauze uur lezingen/workshops uur lunch uur lezingen/workshops uur pauze uur lezingen/workshops uur afsluiting door dagvoorzitter uur hapje en drankje U kunt kiezen voor vier lezingen/workshops uit het dagprogramma op de hierboven vermelde tijden. Ervaringen met Autisme I 3

4 Uitgekaderd uit de werkelijkheid vind ik rust in de details van de geordende chaos. Ralph van Erven, Fotograaf met ASS 4 I Ervaringen met Autisme

5 Dagprogramma Vrouwen met autisme dr. Annelies Spek, klinisch psycholoog/senior onderzoeker Bij vrouwen zien autismespectrumstoornissen er anders uit dan bij mannen. In deze lezing wordt ingegaan op wat vrouwen met autisme tegen komen op de verschillende levensgebieden. Ook wordt ingegaan op wat diagnostisch onderzoek zo moeilijk maakt bij vrouwen met autisme. Hierbij wordt gebruik gemaakt van recente onderzoeksresultaten en praktijkervaringen. Een en ander wordt toegelicht aan de hand van filmpjes van vrouwen met autisme. Ouderen en Autisme drs. Frédérique Geven, gz-psycholoog/cognitief gedragstherapeut en Jan Otten, sociaal psychiatrisch verpleegkundige Ook op latere leeftijd, bij mensen van 60+, kan de diagnose autisme worden gesteld. Vaak gaat het om mensen die in hun leven goed hebben gefunctioneerd en pas na hun pensionering zijn vastgelopen, vaak in hun (partner)relaties. In deze lezing wordt informatie gegeven over hoe normale veroudering verloopt en veroudering in combinatie met autisme. Hierbij zal uitleg worden gegeven wat anders is in de diagnostiek en behandeling van autisme bij mensen van 60+ ten opzichte van (jong)volwassenen. Ervaringen met Autisme I 5

6 Mindfulness bij volwassenen met autisme drs. Nadia van Ham, psycholoog en Ignaas Bongers, casemanager Binnen GGzE centrum autisme volwassenen wordt sinds enkele jaren succesvol mindfulness aangeboden. Hierbij wordt weinig tot geen beroep gedaan op communicatie en inzicht in gedachten en gevoelens, wat voor de deelnemers prettig is gezien hun beperkingen op deze gebieden. Mindfulness is de eerste behandeling voor volwassenen met autisme die bewezen effectief is. Het kan hen helpen om minder snel overbelast te raken, gedachten los te laten en beter lichamelijke grenzen aan te voelen. Tijdens de workshop wordt nader ingegaan op de uitgangspunten van deze specifieke mindfulnesstraining en krijgt u een eerste indruk van een aantal oefeningen. EMDR drs. Ank Goosen, gz-psycholoog Het behandelen van angstklachten en symptomen van PTSS kan gebeuren middels Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR). Tijdens de lezing zal aan de orde komen hoe EMDR toegepast kan worden bij mensen met autisme en welke aanpassingen er worden gedaan in de procedure. Daarnaast worden enkele klinische ervaringen van cliënten besproken en het effect van EMDR op hun klachten. Cognitieve Gedragstherapie bij volwassenen met autisme drs. Peggy Gevers, gz-psycholoog Bij GGzE is begin 2012 een pilotperiode afgerond van een groepstherapie Cognitieve gedragstherapie voor volwassenen met een autismespectrumstoornis. Het betreft een gestructureerde CGT groepsbehandeling die tevens individueel toepasbaar is, waarbij de focus ligt op affectieve educatie, psychoeducatie, het toepassen van G-schema s, stresshantering en copingvaardigheden. De groepsbehandeling laat positieve resultaten op klachtenreductie zien. In deze lezing worden de resultaten nader belicht. 6 I Ervaringen met Autisme

7 Executieve Functietraining bij adolescenten met een zwakke sociale competentie drs. Gieke Buur, gz-psycholoog i.o.t. specialist klinisch neuropsycholoog Sociale vaardigheidstraining wordt ingezet om sociale competentie bij adolescenten met autisme te versterken. Resultaten zijn echter tegenvallend; er vindt weinig adequate transfer van het aangeleerde naar het dagelijks leven plaats. Binnen GGzE centrum autisme volwassenen en centrum kinder- en jeugdpsychiatrie wordt momenteel onderzoek gedaan naar de effecten van een training die zich richt op sociaal cognitieve en neurocognitieve bouwstenen van sociale competentie. In deze workshop wordt een overzicht gegeven van deze bouwstenen en wordt ingegaan op de wijze waarop deze veranderbaar zijn middels training. Ervaringen vanuit een klinische afdeling voor volwassenen met autisme El den Boer en Falke Verhoeven, teamcoördinatoren In 2008 zijn wij gestart met een klinische setting voor volwassenen met autisme. In vele opzichten, zowel qua omgeving, attitude en werkwijze, hebben we in de afgelopen jaren een bijzondere ontwikkeling doorgemaakt. Op een interactieve manier willen wij u meenemen in deze ontwikkeling en in de ervaringen die we dagelijks opdoen in het contact met de mensen die we op onze afdeling ontmoeten. Denktank Autisme Eri van den Broek, ervaringsdeskundige Tijdens een interactieve workshop maakt u, in een verrassende spelvorm, kennis met ervaringsdeskundigen en hun werkzaamheden in de Denktank Autisme. In een lege-stoel-discussie gaan we samen in gesprek over hoe de inzet van ervaringsdeskundigen op een waardevolle manier kan bijdragen aan de ondersteuning en het herstelproces van mensen met autisme. Ervaringen met Autisme I 7

8 Focus op werk : duurzame arbeidsparticipatie drs. Jeanine van der Meijden, programmamanager/klinisch psycholoog en Josje Taabe, programmamanager/arbeidsdeskundige GGzE centrum autisme volwassenen en Promenzo zijn gezamenlijk een project gestart gericht op verbetering van de arbeidsparticipatie van werknemers met ASS. Het project maakt deel uit van het Programma Autisme en Werk van Start Foundation en Fonds Psychische Gezondheid. Focus op werk richt zich op werknemers met ASS die zelf werk hebben gevonden, maar nu uit dreigen te vallen. Om dit te voorkomen, wordt ingezet op een vroegtijdige samenwerking tussen werknemers, werkgevers, arbeidsbegeleiders, hulpverleners en andere relevante partners, zoals arbodiensten. De deelnemers aan het project krijgen begeleiding op maat volgens het model Individuele Plaatsing en Steun (IPS). In deze workshop worden de eerste ervaringen gepresenteerd. Systeemondersteuning/-begeleiding Myrian Polman, coördinator trainingen en Rik Koot, dramatherapeut/preventiewerker autisme Aandacht voor het gehele systeem wanneer een gezinslid autisme heeft is van groot belang. Immers in de sociale communicatie en interactie komen de verschillen in informatieverwerking naar voren. Deze verschillen hebben impact op alle gezinsleden. Ondersteuning voor het hele systeem komt elk individu ten goede. In de afgelopen tien jaar hebben we een gevarieerd systeemgericht aanbod ontwikkeld, van individuele systeembegeleiding tot cursussen voor echtparen, partners, ouders en naasten. In deze workshop zal de echtparencursus Samen Sterk uitgelicht worden en de wijze waarop deze is ingebed in het totale aanbod voor cliënten en hun naasten. 8 I Ervaringen met Autisme

9 Ervaringen met Autisme I 9

10 Ervaringen met autisme vanuit casemanagement perspectief Colette Roy en Jan Zwanenberg, casemanagers Interactieve workshop waarin het Eindhovense casemanagement model wordt gepresenteerd. Dit model is de afgelopen jaren de basis geweest voor het werken met volwassenen met een autismespectrumstoornis. Zowel de voor als nadelen van deze methode en werkwijze zullen aan bod komen. De huidige ontwikkelingen in maatschappij en politiek koersen aan op een andere invulling van casemanagement. Met de deelnemers aan de workshop willen we de discussie aangaan op welke wijze de kernwaarden van het Eindhovense model ook in de toekomst geborgd kunnen worden voor mensen met autisme. Levensloopbegeleiding als rode draad bij autisme drs. Gieke Buur, gz-psycholoog i.o.t. specialist klinisch neuropsycholoog Levensloopbegeleiding streeft ernaar iedere levensfase voor mensen met autisme zo volwaardig en zelfstandig mogelijk te laten zijn. Begeleiding wordt daarvoor idealiter aangepast aan de specifieke kenmerken van een levensfase. Een puber met autisme wil immers weten hoe hij zich moet verhouden tot leeftijdsgenoten, een vrouw van 70 zoekt eerder manieren om met cognitieve achteruitgang om te gaan. GGzE zoekt samen met cliënten en andere hulpverleningsinstanties naar de manier waarop levensloopbegeleiding tegemoet kan komen aan al die verschillende (levens)vragen. In deze workshop wordt een theoretisch model voor levensloopbegeleiding gepresenteerd. Tevens wordt er gebrainstormd over de implicaties van dit model voor de praktijk. 10 I Ervaringen met Autisme

11 Ouderen en Autisme, levensloopperspectief drs. Frédérique Geven, gz-psycholoog/cognitief gedragstherapeut en Jan Otten, sociaal psychiatrisch verpleegkundige In deze workshop worden onze ervaringen bij GGzE centrum ouderenpsychiatrie gedeeld over levensloop en autisme. Aspecten die aan bod zullen komen zijn: de impact van de diagnose op latere leeftijd, het stoppen met werken en de partnerrelatieproblematiek. Het levensloopperspectief van mensen met autisme zal worden toegelicht aan de hand van presentaties van cliënten met autisme, die pas op latere leeftijd de diagnose hebben gekregen, over hoe zij op hun levensloop terugkijken en vooruit kijken nu zij de diagnose hebben. Tevens zal een ervaringsdeskundige aanwezig zijn, die vertelt over zijn ervaringen. Ervaringen met Autisme I 11

12 21 september 2012 Ervaringen met Autisme Vrijdag 21 september 2012, uur Betaling Via factuur die u ontvangt na inschrijving. Locatie Evoluon World Class Conference Centre Noord-Brabantlaan 1A, 5652 LA Eindhoven T. (040) Bereikbaarheid Een routebeschrijving vindt u op Inschrijven Via bijgevoegde inschrijfkaart of via mail hjm.van.halen@ggze.nl of via antwoordformulier Kosten inschrijving 250 euro per persoon Accreditatie Wordt aangevraagd bij diverse beroepsverenigingen. Meer informatie Heeft u nog vragen over het congres? Neem dan contact met ons op. GGzE centrum autisme volwassenen Mw. H.J.M. (Rianne) van Halen Intern postvak BD 6232 Postbus 909, 5600 AX Eindhoven T (040) E hjm.van.halen@ggze.nl I Foto voorzijde: Ralph van Erven, Fotograaf met ASS Meer fotowerk van Ralph van Erven wordt tijdens Ervaringen met autisme geëxposeerd