Een nieuw norm over de uitvoering van betonconstructies. ir. Vinciane Dieryck

Transcriptie

1 Een nieuw norm over de uitvoering van betonconstructies ir. Vinciane Dieryck 1

2 1. Context 2. Beheer van de uitvoering 3. Bekistingen 4. Betonstorten 5. Nabehandeling en bescherming 6. Toleranties 7. Conclusies 2

3 1. Context 1. Geschiedenis 2. Toepassingsgebied 3. Inhoud 2. Beheer van de uitvoering 3. Bekistingen 4. Betonstorten 5. Nabehandeling en bescherming 6. Toleranties 7. Conclusies 3

4 Geschiedenis NBN B :1999 Eurocode 2: Berekening van betonconstructies Deel 1-1: Algemene regels en regels voor gebouwen NBN B : 1992 Beton: Prestaties, productie, verwerking en conformiteitscriteria NBN ENV : 2000 Uitvoering van betonconstructies Voornorm! ANB NBN EN 13670: 2010 Uitvoering van betonconstructies + NBN B :

5 Systeem van normen:ontwerpen, uitvoeren en materialen Nationale wetgeving voor de gebouwen en nationale regelgevingen voor de gebouwen (op de bouwplaats) NBN EN 1990 (Eurocode) Grondslag voor de berekening van constructies NBN EN 1992 (Eurocode 2) Ontwerp en berekening van betonconstructies NBN EN NBN B Uitvoering van betonconstructies Beton NBN EN 206 NBN B Staal voor het wapenen van beton NBN A /302/303/304 Wapeningen en naspankits CWA ETAG 013 NBN I /002/003/008 Geprefabriceerde betonproducten NBN EN NBN B Products- en proefnormen Products- en proefnormen Products- en proefnormen Products- en proefnormen 5

6 Toepassingsgebied Van toepassing op zowel de werken ter plaatse als op constructies met prefabelementen in beton. Dekt niet de specificatie en de productie noch de conformiteit van het beton Niet van toepassing op de productie van prefabelementen 6

7 Inhoud van de norm NBN EN NBN B

8 Technische voorlichting 8

9 1. Context 2. Beheer van de uitvoering 1. Documentatie 2. Kwaliteitsmanagement 3. Bekistingen 4. Betonstorten 5. Nabehandeling en bescherming 6. Toleranties 7. Conclusies 9

10 Documentatie Uitvoeringsspecificaties Documenten die alle plannen, technische gegevens en eisen bevatten die noodzakelijk zijn voor de uitvoering van een specifiek project = lastenboek NBN EN

11 Tabel A.1 Lijst van de informatie die in de uitvoeringsspecificaties opgenomen moet worden 4 Beheer van de uitvoering 4.1 (1) Alle noodzakelijke technische informatie vermeld in de uitvoeringsspecificaties. 4.1 (3) Specificeer de eisen in verband met de kwalificatie van het personeel. 4.1 (4) en (2) De na te leven nationale voorschriften (3) Neem de procedure voor de wijziging van de uitvoeringsspecificaties op (3) Eisen in verband met de verspreiding van de documenten (1) Geef aan of een kwaliteitsplan vereist is (1) Wanneer speciale documentatie vereist is, definieer dan haar toepassingsgebied (5) Specificeer de uitvoeringsklasse en duid aan wie belast is met de controle (6) Specificeer de voorschriften in verband met het personeel dat belast is met de controle (7) Specificeer indien nodig de aanvullende voorschriften in verband met het systeem voor kwaliteitsmanagement (1) Tabel (1) Tabel 2 en Tabel 3 Definieer de controles en de opleveringsproeven van de producten zonder CE-markering of een certificaat van derden. Verifieer de relevantie van de aanbevolen controles voor het geval in kwestie, anders aanvullende eisen formuleren. 4.4 (3) Specificeer indien nodig de correctieve maatregelen in geval van een nonconformiteit. 5 Schoringen en bekistingen 5.3 (1) en Geef indien nodig aan of er een methodenota opgesteld moet worden. 5.4 (1) 5.3 (4) Specificeer indien nodig de bijzondere eisen voor voorlopige schoringen. 5.4 (5) Specificeer elke vereiste voor de afwerking van het oppervlak. 11

12 Kwaliteitsmanagement Uitvoeringsklassen 3 uitvoeringsklassen: 1 (de minst veeleisende) 2 3 Identieke lijst met te controleren punten (materialen, producten en uitvoering) In functie van de klasse, hangen af: de noodzaak van een controlerapport Vereist in klasse 2 en 3 het type uitvoeringscontrole Auto-controle, interne controle, onafhankelijke externe controle de uitvoeringsdocumentatie Bv: de buitentemperatuur in klasse 2 en 3 NBN EN

13 Kwaliteitsmanagement Uitvoeringsklassen In functie van het belang van de constructie/component: klasse 1 voor structurele elementen waarvan de gevolgen bij breuk klein zijn ANB standaard uitvoeringsklasse 1 minimaal uitvoeringsklasse 2 voor elementen uit voorgespannen beton Specificeren in uitvoeringsspecificaties NBN EN

14 1. Context 2. Beheer van de uitvoering 3. Bekistingen Ontkistingstermijn 4. Betonstorten 5. Nabehandeling en bescherming 6. Toleranties 7. Conclusies 14

15 Ontkistingstermijn Ontkisten wanneer het beton voldoende sterkte heeft ontwikkeld: om losrukken bij het ontkisten te voorkomen om te weerstaan aan de in dit stadium toegepaste krachten om overmatige doorbuiging te vermijden om beschadigingen aan het oppervlak, als gevolg van de weersomstandigheden, te voorkomen NBN EN

16 Trekkrachten aan het oppervlak bij het ontkisten 16 16

17 Ontkistingstermijn NBN EN (informatieve bijlage): R c = 5 MPa om te weerstaan aan de trekkrachten tijdens het ontkisten NBN B15-400: bij afwezigheid van gedetailleerde gegevens: Ontkistingstermijn bij gemiddelde temperatuur T van het beton > 20 C ANB Snelle ontwikkeling van de betonsterkte Gemiddelde ontwikkeling van de betonsterkte Trage ontwikkeling van de betonsterkte Beschouwde bekistingselementen. 2 dagen 2 dagen 4 dagen 4 dagen 5 dagen 8 dagen 9 dagen 10 dagen 14 dagen Verticale bekistingen (kolommen, pijlers, wanden, zijvlakken van balken). Horizontale bekistingen met behoud van de stutten. Alle stutten op voorwaarde dat de enige last het eigengewicht is van het ontkiste element. 17

18 Opgave verhouding f cm2 /f cm28 van het beton? neen Gebruik van toevoegsels van type II? neen Opgave verhouding R c2 /R c28 van het cement? ja ja ja Ontwikkeling van de betonsterkte: tabel 1 Trage of zeer trage ontwikkeling van de betonsterkte Ontwikkeling van de betonsterkte: tabel 1 neen Cement vermeld in tabel 2? ja Ontwikkeling van de betonsterkte: tabel 2 neen Zeer trage ontwikkeling van de betonsterkte ANB 18

19 Ontkistingstermijn ANB f cm2 /f cm28 * van het beton of R c2 /R c28 ** van het cement Ontwikkeling van de betonsterkte 0,5 0,3 à <0,5 0,15 à <0,3 Snel Gemiddeld Traag <0,15 Zeer traag Tabel 1: Sterkteontwikkeling van het beton volgens de verhouding f cm2 /f cm28 of de verhouding R c2 /R c28 van het cement *f cm : druksterkte volgens NBN EN **R c : druksterkte volgens NBN EN

20 Opgave verhouding f cm2 /f cm28 van het beton? neen Gebruik van toevoegsels van type II? neen Opgave verhouding R c2 /R c28 van het cement? ja ja ja Ontwikkeling van de betonsterkte: tabel 1 Trage of zeer trage ontwikkeling van de betonsterkte Ontwikkeling van de betonsterkte: tabel 1 neen Cement vermeld in tabel 2? ja Ontwikkeling van de betonsterkte: tabel 2 neen Zeer trage ontwikkeling van de betonsterkte ANB 20

21 Opgave verhouding f cm2 /f cm28 van het beton? neen Gebruik van toevoegsels van type II? neen Opgave verhouding R c2 /R c28 van het cement? ja ja ja Ontwikkeling van de betonsterkte: tabel 1 Trage of zeer trage ontwikkeling van de betonsterkte Ontwikkeling van de betonsterkte: tabel 1 neen Cement vermeld in tabel 2? ja Ontwikkeling van de betonsterkte: tabel 2 neen Zeer trage ontwikkeling van de betonsterkte ANB 21

22 Ontkistingstermijn ANB f cm2 /f cm28 * van het beton of R c2 /R c28 ** van het cement Ontwikkeling van de betonsterkte 0,5 0,3 à <0,5 0,15 à <0,3 Snel Gemiddeld Traag <0,15 Zeer traag Tabel 1: Sterkteontwikkeling van het beton volgens de verhouding f cm2 /f cm28 of de verhouding R c2 /R c28 van het cement *f cm : druksterkte volgens NBN EN **R c : druksterkte volgens NBN EN

23 Opgave verhouding f cm2 /f cm28 van het beton? neen Gebruik van toevoegsels van type II? neen Opgave verhouding R c2 /R c28 van het cement? ja ja ja Ontwikkeling van de betonsterkte: tabel 1 Trage of zeer trage ontwikkeling van de betonsterkte Ontwikkeling van de betonsterkte: tabel 1 neen Cement vermeld in tabel 2? ja Ontwikkeling van de betonsterkte: tabel 2 neen Zeer trage ontwikkeling van de betonsterkte ANB 23

24 ANB Tableau 2: Sterkteontwikkeling van het beton volgens het type cement 24

25 Opgave verhouding f cm2 /f cm28 van het beton? neen Gebruik van toevoegsels van type II? neen Opgave verhouding R c2 /R c28 van het cement? ja ja ja Ontwikkeling van de betonsterkte: tabel 1 Trage of zeer trage ontwikkeling van de betonsterkte Ontwikkeling van de betonsterkte: tabel 1 neen Cement vermeld in tabel 2? ja Ontwikkeling van de betonsterkte: tabel 2 neen Zeer trage ontwikkeling van de betonsterkte ANB 25

26 Ontkistingstermijn In geval van lagere temperaturen: verlengen van de ontkistingstermijn ANB Temp. van het beton tijdens de eerste 72 u: minstens 5 C 26

27 Wand, CEM III/A 42,5 N, zonder vliegas, 5 C Ontkistingstermijn bij gemiddelde temperatuur T van het beton > 20 C Snelle Gemiddelde Trage ontwikkeling ontwikkeling ontwikkeling van de van de van de Beschouwde bekistingselementen. betonsterkte betonsterkte betonsterkte Verwijdering verticale bekistingen 2 dagen 2 dagen 4 dagen (kolommen, pijlers, wanden, zijvlakken van balken). 4 dagen 5 dagen 8 dagen Verwijdering horizontale bekistingen met behoud van de stutten. Verwijdering van alle schoringen op 9 dagen 10 dagen 14 dagen voorwaarde dat de enige last het eigengewicht is van het ontkiste element. 2/0,45 = 4,4 dagen 27

28 1. Context 2. Beheer van de uitvoering 3. Bekistingen 4. Betonstorten 1. Plaatsing 2. Verdichting 5. Nabehandeling en bescherming 6. Toleranties 7. Conclusies 28

29 Plaatsing Vóór het storten en na toevoeging van eventuele Remalaxage? hulpstoffen, hermengen gedurende niet minder dan 5 min of 1 min/m³ ANB 29

30 Plaatsing Storthoogte beperken tot 1 m Goten, bakken of kubels voorzien van een rubberen buis ANB Segregatie, luchtinsluitsels, verschuiven afstandshouders (betondekking), wapening en bekisting, 30

31 Plaatsing Niet tegen de bekistingswanden storten ANB 31

32 Plaatsing Aanvulling in lagen van 30 tot 50 cm dikte ANB 32

33 Verdichting NBN EN De wapening en ingestorte elementen omhullen Een toereikende sterkte en duurzaamheid verzekeren 33

34 Verdichting Verdichting per laag van 30 tot 50 cm dikte De trilnaald dringt minstens 10 cm in de vorige laag door ANB 34

35 Verdichting Overmatig trillen vermijden: kan leiden tot ontmenging NBN EN ANB Verplaatsen van beton met behulp van trilnaad niet toegelaten 35

36 Verdichting ANB - Beperkingen Niet voor zelfverdichtend en colloïdaal beton Metaalvezel versterkt beton: aangepaste middelen en duur om preferentiële oriëntatie van vezels te vermijden - Bedrijfsvloer S4 en S5: trillat of aftreklat Context Beheer Bekistingen Betonstorten Nabehandeling Toleranties Conclusies 36

37 1. Context 2. Beheer van de uitvoering 3. Bekistingen 4. Betonstorten 5. Nabehandeling en bescherming 6. Toleranties 7. Conclusies 37

38 Nabehandeling en bescherming Regen Uitdroging Jong/vers beton Vorst Thermische scheuren 38

39 Nabehandeling en bescherming Uitdroging Stoppen van de hydratatie Verpulvering Plastische krimp Scheurvorming Sterkte Duurzaamheid Uitzicht 39

40 Nabehandeling en bescherming Uitdroging NBN EN Laten staan van de bekisting Zeilen Vochtige doeken Waterverneveling Curing compound [Sources: Febelcem, Synad] 40

41 Nabehandeling en bescherming Uitdroging Nabehandelingsduur: Omgevingsklasse EI = 12u ANB - Behalve voor bedrijfsvloeren en beton met hoge eisen voor de oppervlaktekwaliteit Andere - ANB ANB 41

42 Nabehandeling en bescherming Vorst NBN EN 13670: T omgeving laag Beschermingsmaatregelen treffen T oppervlak beton > 0 C tot fc > 5N/mm² Koud weer: Omgevingstemp. < 5 C tijdens het storten of gedurende 72 uur na het storten Storten tegen wand T < 3 C Thermisch isoleren Een geschikte betonsamenstelling kiezen Transporttijd beperken ANB 42

43 Nabehandeling en bescherming T [ C] Thermische scheuren Tijd Massieve structuren (>50 cm) - Cementgehalte beperken - LH- of VLH-cement - Late ontkisting ANB 43

44 1. Context 2. Beheer van de uitvoering 3. Bekistingen 4. Betonstorten 5. Nabehandeling en bescherming 6. Toleranties 7. Conclusies 44

45 Tolerantieklassen Tolerantieklasse 1 = normale tolerantie Grenswaarden voor geometrische afwijkingen die garanderen dat de constructie: - beantwoordt aan de ontwerphypothesen van EC2 - voldoet aan de andere functionele eisen van het bouwwerk Tolerantieklasse 2 kan worden vereist (in de uitvoeringspecificaties) - Voor sommige toepassingen (vb: zichtbeton, betonvloeren,..) - Voor bepaalde afwerkingen (pleisterwerk, schrijnwerk, ) ANB 45

46 Vlakheid Type afwijking Beschrijving Toegestane afwijking Tolerantieklasse 1 Toegestane afwijking Tolerantieklasse 2 ANB Bekist of glad oppervlak Vlakheid met een liniaal Voorschriften voor bedrijfsvloeren: TV 204 Niet-bekist oppervlak Globaal Lokaal Globaal Lokaal l = 2,0 m l = 0,2 m l = 2,0 m l = 0,2 m 9 mm 4 mm 15 mm 6 mm Voorschriften voor ondergrond van dekvloeren: TV189 Voorschriften voor ondergrond van binnenpleister: TV 199 Voorschriften voor ondergrond van buitenpleister: TV 209 Voorschriften voor zichtbeton: norm in voorbereiding 46

47 Vlakheid Voorstel zichtbeton : Maximale afwijking in mm op de vlakheid van een bekist oppervlak Lat van 2 m Lat van 20 cm Standaard 9 mm 4 mm Hoog 7 mm 3 mm Zeer hoog 5 mm 2 mm 47

48 Tolerantieklassen NBN EN Stabiliteit en functionaliteit NBN B Geschikt voor verdere afwerking en gebruik Strengere eisen Norm zichtbeton (ontwerp) Uitzicht 48

49 1. Context 2. Beheer van de uitvoering 3. Bekistingen 4. Betonstorten 5. Nabehandeling en bescherming 6. Toleranties 7. Conclusies 49

50 Referenties : normen-antenne «beton-mortelgranulaten»: Fiches, artikels, publicaties (TV, artikels, normen, ) : webinar, 50