VERKORT VERSLAG CROWN VAN GELDER N.V.

Transcriptie

1 VERKORT VERSLAG 2013 CROWN VAN GELDER N.V.

2 VERKORT VERSLAG 2013 CROWN VAN GELDER N.V.

3 VERSLAG VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN De nieuwe merknaam voor high-speed inkjetpapier: Crown Letsgo. Hiermee heeft Crown Van Gelder de ambitie om de beste inkjetpapieren en de beste service te bieden, nu en in de toekomst. Beursstand op de LabelExpo 2013 in Brussel 2

4 V E R K O R T V E R S L A G C R O W N V A N G E L D E R N. V. INHOUDSOPGAVE Introductie bij het Verkort verslag Bedrijfsintroductie 5 Bedrijfsprofiel 5 Visie 5 Kerncijfers 6 Stand van zaken doelstellingen Focus Over dit verslag 6 Stakeholders en ketenverantwoordelijkheid 8 Verslag van de raad van commissarissen 10 Directieverslag 16 Samenvatting 16 Resultaten Strategie 20 Vooruitzichten Maatschappelijk verantwoord ondernemen 23 Risicomanagement 26 Corporate Governance 31 Jaarcijfers Geconsolideerde balans 34 Geconsolideerde winst- en verliesrekening 35 Geconsolideerd overzicht van het totaalresultaat 36 Geconsolideerd kasstroomoverzicht 37 Geconsolideerd overzicht van mutaties in groepsvermogen 38 Stichting Administratiekantoor Crown Van Gelder 39 Aanvullende informatie voor aandeelhouders 41 3

5 INTRODUCTIE BIJ HET VERKORT VERSLAG 2013 Crown Van Gelder brengt jaarlijks een volledig jaarverslag uit in de Engelse taal. In een buitengewone aandeelhoudersvergadering, gehouden in 2003, is besloten om de officiële taal van de onderneming te wijzigen in de Engelse taal. Sinds die tijd vormen de Engelstalige persberichten en jaarverslagen de officiële publicaties van de onderneming. Het gelijktijdig uitbrengen van een volledige Nederlandse versie vormt organisatorisch en kostentechnisch een zware last voor de onderneming. Toch wil Crown Van Gelder gaarne tegemoetkomen aan de wens van veel aandeelhouders, afnemers, personeelsleden en andere geïnteresseerden om een verkort Nederlands jaarverslag uit te brengen, waarin het verslag van de raad van commissarissen, het directieverslag, de geconsolideerde balans, de resultatenrekening en het kasstroomoverzicht zijn opgenomen, evenals het verslag van Stichting Administratiekantoor Crown Van Gelder, het dividendbeleid, overzicht van de aandeelhoudersbelangen groter dan 3% en de vennootschappelijke agenda. Via een persbericht en advertenties in de lokale pers worden stakeholders op de hoogte gebracht van de mogelijkheid om het Verkort verslag in hun bezit te krijgen of via de website van de onderneming te benaderen. Een gedrukte versie is op te vragen bij het secretariaat van de vennootschap, Postbus 30, 1950 AA Velsen, of via Beschikbare verslagen en bijlagen betreffende 2013 op onze website: Annual Report (jaarverslag in het Engels) Verkort verslag Annex 1 - Production, Emissions and other Data Annex 2 - Stakeholder Consultation Annex 3 - GRI Content Index Annex 4 - Transparantiebenchmark-index Annex 5 - Abbreviations and Definitions De jaarverslagen, bijlagen en de agenda van de AvA zijn vanaf 24 maart 2014 op de website beschikbaar. 4

6 V E R K O R T V E R S L A G C R O W N V A N G E L D E R N. V. BEDRIJFSINTRODUCTIE BEDRIJFSPROFIEL Crown Van Gelder N.V. is een papierspecialist, die is gevestigd in Velsen (Nederland) met circa 280 medewerkers en beschikt over twee papiermachines. Onze producten papier op rol variëren van 40 tot 260 g/m 2 en worden grotendeels in West-Europa verkocht. De onderneming is genoteerd aan NYSE Euronext, Amsterdam (ISIN nummer: NL ). Het registratienummer van de onderneming bij de Kamer van Koophandel is nr De kracht van Crown Van Gelder: een stevige positie als nichefabrikant met een brede productrange en een uitstekende marktreputatie waar eersteklas producten voor specifieke toepassingen belangrijk zijn; een loyale klantenkring door een klantgerichte instelling; innovatieve producten, dankzij nauwe samenwerking met klanten en technologiepartners; een flexibel productieproces waarbij kwaliteit, hechte onderlinge samenwerking en aantrekkelijke werkomgeving vanzelfsprekend zijn; een strategische locatie in het hart van West-Europa met goede transportverbindingen; veel aandacht voor verduurzaming van processen en producten; transparante communicatie over plannen en resultaten. VISIE Crown Van Gelder wil zich nadrukkelijk profileren als een specialiteitenleverancier met onderscheidende nicheproducten in het segment houtvrij ongestreken en lichtgestreken papier, vanuit zijn kernkrachten klantgerichtheid, innovatievermogen en flexibiliteit van de bedrijfsvoering. Crown Van Gelder stelt zich ten doel bij te dragen aan waardecreatie bij afnemers en aandeelhouders en wil een aantrekkelijk bedrijf zijn voor zijn werknemers. Onze strategie Focus 2016 is gericht op de speerpunten: commerciële focus op high-speed inkjet, label en special packaging; verhoging van de productie-efficiency; investering in duurzame inzetbaarheid; strategische samenwerking met andere marktpartijen. 5

7 BEDRIJFSINTRODUCTIE KERNCIJFERS EUR x Netto-omzet Bedrijfsresultaat Nettoresultaat Afschrijvingen Investeringen Verkoop in tonnen Productie in tonnen Aantal medewerkers (gemiddeld) Aantal certificaten van aandeel (ultimo) Het bedrijfsresultaat over 2010, 2011, 2012 en 2013 is exclusief eenmalige posten. 2 Het nettoresultaat in dit overzicht betreft het nettojaarresultaat dat ter beschikking staat aan de aandeelhouders van Crown Van Gelder, zoals opgenomen in de geconsolideerde winst- en verliesrekening. STAND VAN ZAKEN DOELSTELLINGEN FOCUS 2016 Omschrijving Doel Afzet Focusproducten Klachten per ton 1,8 2,5 2,3 2,5 2,7 4,5 Productie in tonnen ROCE > 10% -19,1 1,0-6,7-3,2 5,7 Ziekteverzuim < 4% 4,6 5,2 6,7 4,1 4,7 Verzuimongevallen max Energie Efficiency Index 83 93,2 90,8 91,7 91,6 95,6 OVER DIT VERSLAG De ontwikkelingen rond publieke verslaggeving volgen elkaar in rap tempo op. Wij volgen deze op de voet, omdat transparantie een wezenlijk stimulerende invloed heeft op de duurzaamheid van ons businessmodel. Een veel besproken ontwikkeling is de publicatie van het integrated reporting raamwerk van de International Integrated Reporting Council (IIRC). Een integrated reporting verslag is een samenvatting hoe de strategie, corporate governance, resultaten en vooruitzichten van een onderneming samen leiden tot een waardecreatie voor haar stakeholders op de korte, middellange en lange termijn. In onze visie sluit deze geïntegreerde verslaggeving goed aan op onze strategie en de wijze waarop wij al jaren bezig zijn stap-voor-stap ons businessmodel te verduurzamen. In de aansturing van onze organisatie maken en voelen wij ook geen onderscheid meer tussen financiële aansturing en aansturing op basis van niet-financiële prestatie-indicatoren die betrekking hebben op duurzaamheid en operational excellence. Deze maatschappelijke ontwikkeling vindt 6

8 V E R K O R T V E R S L A G C R O W N V A N G E L D E R N. V. BEDRIJFSINTRODUCTIE per 2013 zijn weerslag in onze externe verslaggeving. We hebben het besluit genomen om het duurzaamheidsverslag en het financiële verslag te combineren, waarbij het integrated reporting raamwerk van de IIRC voor ons als uitgangspunt dient. Over 2013 brengen we derhalve één verslag uit, waarin de resultaten van onze inspanningen over de afgelopen periode zichtbaar zijn om te komen tot een geïntegreerde strategie. Daartoe hebben we ook een materialiteitsanalyse opgenomen. Met dit verslag worden onze stakeholders tevens geïnformeerd over de voortgang van de doelstellingen die Crown Van Gelder in Focus 2016 heeft vastgesteld. Als reikwijdte van de verslaglegging gelden de activiteiten binnen de onderneming en de herkomst van de grondstoffen. Het verslagjaar loopt van 1 januari t/m 31 december Bedrijfsproces De papierindustrie heeft een unieke positie: wereldwijd is zij de grootste industrietak met een product dat volledig recyclebaar is én gebaseerd op natuurlijke en hernieuwbare grondstoffen. Het papier van Crown Van Gelder bestaat voor 99% uit biobased materialen: celstof afkomstig uit duurzaam beheerde bossen, zetmeel, natuurlijke pigmenten en oppervlaktewater. Slechts enkele proceshulpstoffen, kleurstoffen en lijmingsmiddelen zijn niet biobased; voor het productieproces gebruiken wij aardgas als energiebron. In verband met de productie van hoogwaardige papierspecialiteiten in relatie tot de eisen van onze afnemers kan Crown Van Gelder geen ingezameld oud papier inzetten. 7

9 BEDRIJFSINTRODUCTIE Certificeringen Door certificering van het managementsysteem wil Crown Van Gelder aan de stakeholders zichtbaar maken dat de bedrijfsprocessen binnen de onderneming zijn verankerd. Crown Van Gelder is binnen de industrie een voorloper: 1994 Kwaliteitsmagementsysteem (ISO 9001) 1997 Milieumanagementsysteem (ISO 14001) 2005 Arbomanagementsysteem (OSHAS 18001) 2005 FSC Chain of Custody (Duurzaam bosbeheer) 2005 PEFC Chain of Custody (Duurzaam bosbeheer) 2012 Energiemanagementsysteem (ISO 50001) Diverse soorten uit het assortiment kunnen we tevens leveren met het EU Ecolabel certificaat. In de formele beschrijving van de managementsystemen zijn de taken en verantwoordelijkheden op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen vastgelegd. De algemeen directeur is eindverantwoordelijk voor het gevoerde beleid en de resultaten op het gebied van duurzaam ondernemen. Op onze websitepagina certificeringen is een korte toelichting op de taakverdeling in het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen opgenomen. Aangezien in de verpakkingsindustrie voedselveiligheid een belangrijk onderwerp is, zal Crown Van Gelder begin 2014 een managementsysteem voor voedselveiligheid implementeren met mogelijke certificering in de tweede helft van het jaar. STAKEHOLDERS EN KETENVERANTWOORDELIJKHEID Crown Van Gelder onderhoudt intensieve contacten met belanghebbenden. In Annex 2 Stakeholder Consultation (zie is een overzicht opgenomen van onze stakeholders en de wijze waarop interactie plaatsvindt. In de materialiteitsmatrix komt naar voren van welke onderwerpen de stakeholders het belangrijk vinden dat Crown Van Gelder daar aandacht aan besteedt. Investor relations De onderneming hecht waarde aan een goede relatie met bestaande en toekomstige certificaathouders. Tweemaal per jaar organiseert de onderneming een bijeenkomst met analisten. Daarnaast worden bijeenkomsten georganiseerd met beleggers en verenigingen van beleggers, die tevens een bedrijfsbezoek kunnen afleggen. Op de website van de onderneming wordt frequent mededeling gedaan over de ontwikkelingen en zijn de recente persberichten te vinden. Materialiteitsanalyse De materialiteitsmatrix is opgesteld op basis van een risico-evaluatie, een prioritering van onderwerpen betreffende maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) en de stakeholderdialoog. Bij de jaarlijkse risico-evaluatie, uitgevoerd door de directie in overleg met het managementteam, worden de belangrijkste risico s en de te nemen maatregelen vastgesteld. In de paragraaf risicomanagement van dit jaarverslag worden de risico s die een belangrijk effect kunnen hebben op de financiële situatie van de onderneming toegelicht. Om vast te kunnen stellen welke onderwerpen op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen van belang zijn heeft Crown Van Gelder de methodiek in het kader van de zelfverklaring ISO 26000, zoals omschreven in de norm NPR 9026:2011, toegepast. In de materialiteitsmatrix komen de belangrijkste MVOonderwerpen naar voren waarover Crown Van Gelder in het directieverslag rapporteert. 8

10 V E R K O R T V E R S L A G C R O W N V A N G E L D E R N. V. BEDRIJFSINTRODUCTIE Materialiteitsmatrix Legenda Belangrijk Stakeholders Zeer belangrijk Mensenrechten Sponsorship en maatschappelijke betrokkenheid Milieu-impact en biodiversiteit Sourcing van grondstoffen Ketenverantwoordelijkheid Stakeholderdialoog Integriteit en ethiek Compliance Continuïteitsborging Innovatief vermogen Waardecreatie Klanttevredenheid Partnerships Operationele efficiency Gezondheid en veiligheid Competentieontwikkeling Kwaliteitsborging Goed werkgeverschap (diversiteit, medezeggenschap en arbeidsvoorwaarden) Algemeen Mensen Planeet Winst Belangrijk Crown Van Gelder N.V. Zeer belangrijk Ketenverantwoordelijkheid Bij de ontwikkeling en productie van papiersoorten stelt Crown Van Gelder als eis dat het papier in de keten zonder restricties kan worden hergebruikt als grondstof oud papier. Tevens stelt de onderneming duurzaamheidseisen aan zijn leveranciers. Voor de periodieke leveranciersbeoordeling hanteren wij de suppliers code of conduct van Crown Van Gelder. In geval van nalatigheid zal de onderneming samen met de leverancier afspraken maken om de noodzakelijke verbeteringen door te voeren. Rechten van de mens en duurzaamheid staan bij Crown Van Gelder hoog op de agenda. Omdat ons eindproduct voornamelijk uit celstof bestaat en dit de enige grondstof is die grotendeels buiten Europa wordt ingekocht, dient al onze celstof FSC gecertificeerd te zijn. Met deze eis is gewaarborgd dat alle celstof afkomstig is uit duurzaam beheerde bossen. Hierdoor wordt illegale houtkap voorkomen en worden de traditionele en/of burgerrechten van de lokale bevolking en werknemers, en hun economische ontwikkeling ondersteund. Tevens wordt zo de biodiversiteit van de bossen gewaarborgd. Crown Van Gelder is met afnemers en leveranciers voortdurend in gesprek om verbeteringen in de keten te realiseren. De aanvoer van celstof vanuit de havens Rotterdam, Vlissingen en Antwerpen vindt grotendeels plaats via binnenschepen waardoor het vervoer over de weg in de afgelopen jaren is teruggebracht. Ons gereed product, papier op rol, wordt voornamelijk vervoerd over de weg. Afzet bestemd voor Italië wordt veelal per trein getransporteerd. De prestatie-indicatoren betreffende maatschappelijk verantwoord ondernemen worden toegelicht in het Directieverslag op pagina

11 VERSLAG VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN INLEIDING EN WINSTDELING Hierbij presenteren wij de jaarrekening over 2013 van Crown Van Gelder N.V. en doen wij de aandeelhouders het voorstel om deze vast te stellen tijdens de jaarlijkse algemene vergadering van aandeelhouders (AvA). De jaarrekening is opgesteld door de directie. De jaarrekening is gecontroleerd door accountantsorganisatie PricewaterhouseCoopers NV (PwC) en door hen van een goedkeurende verklaring voorzien die is opgenomen onder Other Information in het Annual Report. De verklaring van PwC is gebaseerd op het door de IAASB voorgestelde nieuwe model die informatiever is voor stakeholders dan de oude versie. De raad van commissarissen heeft de jaarrekening, waarin een nettoverlies wordt vermeld van EUR 13 miljoen, met de directie besproken. De directie stelt voor om, gelet op dit nettoverlies, het dividend over 2013 te passeren. Het dividendvoorstel wordt door de raad van commissarissen ondersteund. Wij verzoeken de aandeelhouders om aan de directie en de raad van commissarissen decharge te verlenen voor het gevoerde beleid en het toezicht daarop voor het jaar SAMENSTELLING EN WERKWIJZE VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN De werkwijze en taakverdeling van de commissarissen zijn beschreven in het profiel en het reglement van de raad van commissarissen. Het profiel en het reglement liggen ter inzage bij de onderneming en zijn na te lezen op de website ( De samenstelling van de raad van commissarissen stemt overeen met het profiel en voorziet in een brede expertise op de gebieden die voor de onderneming relevant zijn. Nieuwe commissarissen ontvangen een introductieprogramma en worden adequaat ingewerkt in de specifieke aspecten van de onderneming op financieel, operationeel en strategisch niveau. De commissarissen bevestigen dat zij onafhankelijk en kritisch kunnen functioneren, zowel onderling als ten opzichte van de directie. Naar oordeel van de raad is voldaan aan de best practicebepaling III.2.1 van de Corporate Governance Code (de Code). De raad van commissarissen is in 2012 tijdelijk vergroot van vijf leden naar zeven leden. Met deze tijdelijke uitbreiding die door de aandeelhouders werd goedgekeurd in de buitengewone algemene vergadering van aandeelhouders van 9 november 2012, werd door de raad geanticipeerd op het aanstaande vertrek van Klaas Schaafsma als lid van de raad en Berry Bemelmans als voorzitter van de raad van commissarissen. De raad hecht veel waarde aan een zorgvuldige inwerkperiode en een soepele overdracht van verantwoordelijkheden aan de nieuwe leden van de raad, mede in het licht van de strategische review die eind 2012 en begin 2013 werd afgerond. Tijdens de Algemene vergadering van Aandeelhouders op 16 mei 2013 zijn Klaas Schaafsma en Berry Bemelmans afgetreden en na afloop van deze AvA is Jacques van den Hoven aangetreden als voorzitter van de raad van commissarissen. De raad van commissarissen wil zijn oprechte dank uitspreken aan Klaas Schaafsma en Berry Bemelmans voor hun waardevolle bijdragen aan het bedrijf gedurende de periode van hun commissariaat. Bij de selectie van toekomstige kandidaten voor de raad van commissarissen wordt de profielschets van de raad van commissarissen als uitgangspunt genomen. Bij de invulling van de posities binnen de raad van commissarissen en directie streeft de raad naar een meer evenwichtige verdeling tussen 10

12 V E R K O R T V E R S L A G C R O W N V A N G E L D E R N. V. VERSLAG VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN mannen en vrouwen. De raad constateert overigens met genoegen dat in het managementteam van Crown Van Gelder 40% van de posities door vrouwen wordt ingenomen. De raad van commissarissen heeft in dit verslagjaar dertienmaal met de directie vergaderd en driemaal zonder de directie. De voorzitter van de raad heeft daarnaast regelmatig informeel overlegd met de directie. Ook woonde een delegatie van de raad van commissarissen tweemaal een vergadering van de ondernemingsraad bij. Tijdens deze bijeenkomsten was gelegenheid om kennis te nemen van elkaars standpunten betreffende de gang van zaken, de bedrijfsresultaten, de ontwikkelingen in de diverse afzetlanden, de veiligheid en de strategie van de onderneming. Tot de onderwerpen die de raad van commissarissen heeft besproken, behoren de bedrijfsstrategie, de operationele prestaties en resultaten, de bedrijfsrisico s, in het bijzonder voor wat betreft de financiering van de onderneming, de uitvoering van de investeringsplannen, de mogelijke gevolgen van de onrust op de financiële markten en de economische recessie, de marktvraagontwikkeling en de bezetting van de productiecapaciteiten, de ontwikkeling van nieuwe producten, het resultaat van de beoordeling door de directie van de structuur en werking van de interne systemen voor risicomanagement en -beheersing, de structuur en de beloning van de directie, het bedrijfsimago, management development, corporate governance, duurzaamheid en investor relations. Op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen werden de duurzaamheidsverslaggeving en de voor de onderneming relevante duurzaamheidsissues besproken. De raad van commissarissen heeft buiten de aanwezigheid van de directie zijn eigen functioneren besproken. Het betrof het functioneren als college en dat van de individuele leden. Bij de voorbereiding van de performancereview is gebruikgemaakt van een checklist. De samenstelling van de raad is breed en uitgebalanceerd. Alle competenties voor een efficiënt toezicht zijn voorhanden. De communicatie van de raad met de directie wordt gekarakteriseerd als open en kritisch. De benodigde informatie is steeds tijdig en volledig beschikbaar. Er is voldoende gelegenheid tot het stellen van vragen en het aan de orde stellen van onderwerpen. In de vergadering is ook het functioneren van de directie besproken evenals de mate waarin de vooraf overeengekomen doelstellingen werden gerealiseerd. In verband met de resultaatontwikkelingen van Crown Van Gelder was de vergaderfrequentie in 2013 hoog. Tijdens deze besloten vergaderingen kwamen ook het gewenste profiel, de gewenste samenstelling en de bevoegdheden van de raad van commissarissen aan de orde, alsmede het functioneren van het Audit Committee. Dit overleg heeft geen wijziging gebracht in het reglement en de profielschets. Indien een commissaris meer dan tweemaal niet in staat is de vergadering van de raad van commissarissen bij te wonen, zal dit worden vermeld. Hiervan was in 2013 geen sprake. De raad is van mening dat, gelet op de overzichtelijke structuur van de onderneming, er geen andere commissies dan het Audit Committee ingesteld behoeven te worden voor het uitvoeren van deeltaken. De activiteiten en verantwoordelijkheden van de subcommissies (beloning, selectie en aanstelling), zoals die zijn gedefinieerd in de Code, zijn toegewezen aan de raad van commissarissen als geheel. 11

13 VERSLAG VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN De commissarissen ontvangen een vaste beloning voor hun activiteiten, die niet afhankelijk is van de bedrijfsresultaten. Aandelen of opties maken geen deel uit van de beloning. De beloning is vastgesteld door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AvA). Eventueel bezit bij commissarissen van effecten Crown Van Gelder N.V. dient als belegging op lange termijn. AUDIT COMMITTEE In 2013 bestond het Audit Committee uit de commissarissen Wagter (voorzitter) en Philippa, die daarin zijn benoemd op basis van hun financiële expertise. Het Audit Committee kwam in 2013 tweemaal bijeen voor het bespreken van de jaarcijfers van 2012 en de halfjaarcijfers van 2013, de interpretatie van IFRS-verslaggevingsstandaarden, in het bijzonder de periodieke impairmentberekening, omdat deze van grote invloed kan zijn op de financiële resultaten en de financiële positie van Crown Van Gelder, evenals de financiering, het risicoprofiel en het risicomanagement, en de risico-ontwikkeling van de debiteurenportefeuille. De verslagen van het Audit Committee zijn behandeld in de plenaire vergaderingen van de raad van commissarissen. Het Audit Committee heeft eenmaal overleg gevoerd met de externe accountant, zonder aanwezigheid van de directie. Crown Van Gelder heeft geen interne accountantsdienst. Het Audit Committee heeft de jaarlijkse evaluatie uitgevoerd en geconcludeerd dat de structuur en de omvang van de onderneming geen interne accountantsdienst rechtvaardigen. De raad van commissarissen heeft met deze aanbeveling ingestemd. CORPORATE GOVERNANCE Tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van mei 2013 is corporate governance onderwerp van bespreking met de aandeelhouders geweest. In de AvA is een toelichting gegeven op de benoeming van Henk van der Zwaag als tweede statutair directeur en lid van de directie van Crown Van Gelder per 1 juni 2013, in de hoedanigheid van financieel directeur van de onderneming. De uitbreiding van de directie heeft mede als doel de workload van het takenpakket van de directie evenwichtiger te verdelen en de kwetsbaarheid van een eenhoofdige directie te verminderen, mede in het licht van de uitdagende economische en financiële omstandigheden waaronder de onderneming moet opereren. Ook de toelichting op de variabele beloning van de directie was onderwerp van bespreking. De directie heeft een toelichting gegeven op het reserverings- en dividendbeleid. Het verslag van de AvA is gepubliceerd op de website van de onderneming. In mei 2013 heeft het bestuur van Stichting Administratiekantoor Crown Van Gelder een vergadering gehouden met certificaathouders. Het verslag van de vergadering van certificaathouders is gepubliceerd op de website van de onderneming. De conceptnotulen van de in mei 2013 gehouden aandeelhoudersvergadering hebben drie maanden op de website van de onderneming gestaan voor commentaar. Na afloop van deze drie maanden heeft de raad van commissarissen de notulen vastgesteld en is de definitieve versie van de notulen op de website van de onderneming geplaatst. 12

14 V E R K O R T V E R S L A G C R O W N V A N G E L D E R N. V. VERSLAG VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN De raad van commissarissen heeft in 2010 besloten het reglement inzake voorkoming misbruik van voorwetenschap te amenderen met een lijst van ondernemingen waarin transacties niet wenselijk worden geacht. De lijst wordt ten minste eenmaal per jaar geactualiseerd. Dit reglement is op de website van de onderneming geplaatst. In overeenstemming met de besluitvorming in de AvA van 2005 zijn de statuten van de vennootschap gewijzigd en van kracht sinds 13 juli De statuten zijn te vinden op de website van de onderneming. De besprekingen met de accountants hadden zowel betrekking op de resultaten en aanverwante zaken, de impairmentberekeningen, de nieuwe financieringsafspraken met ABN AMRO en de risicoparagraaf als op het jaarlijkse accountantsverslag. De externe accountant was aanwezig bij de vergadering van de raad van commissarissen waarin de conclusies van het verslag van de externe accountant met betrekking tot de jaarrekening werden besproken. Ook was de externe accountant aanwezig bij de AvA van mei 2013, waarbij deze een toelichting heeft gegeven op de scope, de gehanteerde materialiteit en de belangrijkste onderdelen bij de door PwC uitgevoerde controle van de jaarrekening. Jaarlijks rapporteren de directie en het Audit Committee aan de raad van commissarissen over de ontwikkelingen van de relatie met de externe accountant en vierjaarlijks beoordelen de directie en het Audit Committee het functioneren van de externe accountant. Het boekjaar 2013 was het tweede jaar waarbij PwC als accountant optrad bij de controle van de jaarrekening. In het kader van de maatregelen die moeten worden getroffen om de (markt)positie van Crown Van Gelder te versterken, hebben directie en raad van commissarissen de corporate governance structuur van de onderneming opnieuw tegen het licht gehouden. Onder de huidige financiële en economische condities wordt het wenselijk geacht om het calloptierecht van Stichting Continuïteit Crown Van Gelder om preferente aandelen te nemen, te beëindigen. Vanaf 1 juni 2014 zal Crown Van Gelder niet langer beschikken over een beschermingsconstructie. BELONING VAN DE DIRECTIE Beloningsbeleid Het beloningsbeleid voor de directie is door de aandeelhouders goedgekeurd tijdens de AvA in 2009 en op de website van de onderneming geplaatst. De remuneratie van de directie wordt gebaseerd op het verslag van de Hay Group, waarin de beloningsniveaus worden gepubliceerd van in zwaarte vergelijkbare functies (peer group). Opdrachtverstrekking voor en rapportage van het remuneratievoorstel geschieden uitsluitend door en aan de voorzitter van de raad van commissarissen. De raad van commissarissen heeft besloten om de basis van het bestaande beloningsbeleid in 2014 ongewijzigd te houden. Bij het bestaande beloningsbeleid is rekening gehouden met het risicoprofiel van het bedrijf, de salaristrends in Nederland en in het buitenland, en met de ontwikkelingen in corporate governance. Bij de vaststelling van de totale bezoldiging wordt de invloed ervan op de beloningsverhoudingen binnen de onderneming meegewogen. Het beloningsbeleid is te vinden op de website van de onderneming. 13

15 VERSLAG VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN De raad heeft begin 2014 aan een externe beloningsadviseur opdracht gegeven om het beloningsbeleid te toetsen, waarbij tevens zal worden gekeken naar maatschappelijke trends. De uitkomsten van het onderzoek zullen mogelijk van invloed zijn op het remuneratiebeleid vanaf Beloning van de directie in 2013 De beloning van de directie bevat in het huidige beloningsbeleid een vast en een variabel deel. De raad van commissarissen heeft het vaste deel voor 2013 voor de CEO bepaald op EUR (2012: ) en voor de CFO op EUR De hoogte van het variabele deel is afhankelijk van de ontwikkelingen van het rendement en de winstgroei van de onderneming, en de mate waarin bepaalde langjarige doelstellingen en andere specifieke bedrijfsdoelen zijn bereikt. Hieronder vallen onder meer doelstellingen op het gebied van strategieontwikkeling, afzetontwikkeling van focusproducten, beheersing van werkkapitaal, veiligheid en productievolume. Deze zijn commercieel gevoelig en worden daarom niet openbaar gemaakt. Uitkering van de variabele beloning hangt af van het behalen van deze doelstellingen. De raad van commissarissen verzekert dat het variabele deel zo is vastgelegd dat het nemen van risico s die in strijd zijn met integer ondernemerschap, niet wordt gestimuleerd. Het variabele deel kan nooit hoger zijn dan 45% van het vaste deel. Gelet op het deels behalen van niet aan het financiële resultaat gerelateerde bedrijfsdoelstellingen die onder zeer moeilijke omstandigheden zijn gerealiseerd, heeft de raad van commissarissen besloten beide directieleden over 2013 een variabele beloning van EUR toe te kennen. Voor verdere details wordt verwezen naar de jaarrekening 2013 (zoals opgenomen in het Annual Report 2013 op pagina 66-67). GANG VAN ZAKEN BINNEN DE ONDERNEMING In het overleg tussen commissarissen en directie werd aandacht besteed aan de ontwikkeling van het ondernemingsresultaat, de afzetontwikkeling, in het bijzonder die van focusproducten, de capaciteitsbenutting en het investeringsniveau tegen de achtergrond van de ontwikkelingen op de voor Crown Van Gelder relevante afzet- en inkoopmarkten, en de voortdurende economische malaise in Europa waarbinnen de onderneming ook in 2013 moest opereren. De raad van commissarissen constateert dat de onderneming adequaat heeft gereageerd op de resultaatverslechtering in De aandacht die wordt geschonken aan de krachtige commercialisering van focusproducten met duidelijk marktpotentieel en een hogere toegevoegde waarde, blijft een speerpunt van het beleid. De raad constateert dat de totale vraag naar papier in Europa door structurele wijzigingen ook in de komende jaren onder druk zal blijven staan. Dit vergt van de onderneming een grote mate van alertheid en resultaatgerichtheid, een sterke flexibiliteit en ook een strikte beheersing van de bedrijfskosten. De raad constateert, samen met de directie, dat het economisch herstel in Europa langer op zich laat wachten dan aanvankelijk was voorzien, maar dat er signalen zijn dat de economische perspectieven in 2014 zullen verbeteren. Op grond van de extra maatregelen die zijn genomen, de geleidelijk verbeterende economische omstandigheden in Europa en aangekondigde capaciteitsreducties in de papierindustrie (die leiden tot een betere vraag en aanbodverhouding) is de verwachting dat de resultaten van Crown Van Gelder in 2014 substantieel zullen verbeteren. 14

16 V E R K O R T V E R S L A G C R O W N V A N G E L D E R N. V. VERSLAG VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN ONDERNEMINGSSTRATEGIE De strategie van de onderneming is vastgelegd in Focus De onderneming zal verder bouwen op haar kernkrachten, in het bijzonder de klachtgerichtheid en flexibiliteit van de bedrijfsvoering. Binnen de commerciële strategie zijn drie aandachtsgebieden gedefinieerd (high-speed inkjet, label en special packaging) om de onderneming en haar activiteiten beter te kunnen onderscheiden ten opzichte van die van concurrenten in deze markten. De raad constateert dat de wijzigingen in de commerciële strategie zowel intern als extern hebben bijgedragen aan een sterkere commerciële focus en een duidelijkere profilering van de onderneming als leverancier van kwaliteitsproducten in de verschillende markten. In heeft Crown Van Gelder de mogelijkheden onderzocht van samenwerking met andere marktspelers. De uitgebreide zoektocht heeft destijds niet tot concrete resultaten geleid. Tegen de achtergrond van verbeterende economische perspectieven en een sterker ondernemingsprofiel van Crown Van Gelder als nichespeler in de focusgebieden is begin 2014 de actieve zoektocht naar een strategische of financiële partner hervat. De raad is van opvatting dat de terugkeer naar het gewenste niveau van winstgevendheid kan worden bespoedigd door aansluiting te vinden bij een strategische of financiële partner, en dat de langetermijnperspectieven voor de bedrijfsactiviteiten in Velsen hiermee kunnen worden bevorderd. TOT SLOT De raad van commissarissen constateert dat over 2013 een stevig operationeel verlies is gerapporteerd, maar dat de onderneming het voorbije jaar alle noodzakelijke stappen heeft gezet om haar marktpositie te verdedigen en waar mogelijk te versterken, en tevens de financiële positie te waarborgen in de uitdagende economische omstandigheden. Met de Focus strategie is een solide basis gelegd voor de uitvoering van haar ambities in de komende periode. In 2014 zal Crown Van Gelder zich in het bijzonder richten op verdere groei in de focusgebieden high-speed inkjet, label en special packaging, die zowel voor de klant als voor de onderneming een hogere toegevoegde waarde leveren dan de meer traditionele grafische producten. Om de druk op de resultaten op te kunnen vangen, heeft de onderneming een maatregelenprogramma tot uitvoering gebracht om de verkoopresultaten te verbeteren, de efficiency te verhogen, en de kosten, het investeringsniveau en de omvang van het werkkapitaal te verlagen. De eerste resultaten hiervan zijn in het tweede halfjaar van 2013 zichtbaar geworden en het maatregelenprogramma zal krachtdadig worden voortgezet, in het belang van de toekomst van de onderneming. Velsen, 20 maart 2014 De raad van commissarissen: Jacques van den Hoven, voorzitter Emile Bakker Henk van Houtum Theo Philippa Han Wagter 15

17 DIRECTIEVERSLAG SAMENVATTING Resultaten 2013 Het nettoverlies van Crown Van Gelder is in 2013 uitgekomen op EUR 8,0 miljoen, exclusief eenmalige posten en op een nettoverlies van EUR 13,0 miljoen, inclusief eenmalige posten. In 2012 werd een nettowinst behaald van EUR 1,2 miljoen, exclusief eenmalige posten, en een nettoverlies van EUR 24,2 miljoen, inclusief eenmalige posten. Uitzonderlijk zwakke marktomstandigheden in combinatie met hogere grondstofkosten en een sterke stijging van de energieprijzen droegen bij aan de resultaatverslechtering in De afzet daalde met 4% tot ton. In 2013 is de marktperformance van Crown Van Gelder sterk beïnvloed door de terugval van de Europese economie, waardoor de gehele Europese papiermarkt kromp. Het marktvertrouwen was uitzonderlijk laag en het ordervolume in de Europese markt voor houtvrij ongestreken papier daalde met 3% ten opzichte van 2012, nadat in de afgelopen jaren al een sterke teruggang had plaatsgevonden. Het ontbreken van de gebruikelijke exportmogelijkheden buiten Europa in het derde kwartaal was de voornaamste oorzaak van de daling van de afzet in Groeiambities in de focusgebieden, te weten papier voor nichemarkten voor high-speed (digital) inkjet, label en verpakkingstoepassingen, werden eveneens gehinderd door het negatieve marktsentiment in Europa. Hoewel het aandeel van focusproducten in de totale afzet steeg tot 40% (2012: 36%), bleef de groei achter bij de doelstellingen van het management. Grondstof- en energiekosten De prijsontwikkelingen op de grondstof- en energiemarkten werden beïnvloed door meer positieve economische ontwikkelingen in andere delen van de wereld, in het bijzonder in Noord-Amerika en China. Per saldo steeg de gemiddelde celstofprijs voor Crown Van Gelder in 2013 met 3% ten opzichte van het voorgaande jaar. De hieraan gerelateerde kostenstijging bedroeg EUR 2 miljoen. Met het aflopen van energiecontracten eind 2012, waarin prijzen waren vastgelegd op een niveau dat aanzienlijk beneden de marktprijs in 2013 lag, werd Crown Van Gelder in 2013 geconfronteerd met prijzen voor aardgas die aanzienlijk hoger lagen. Dit resulteerde in een kostenstijging van 19%, ofwel EUR 3,6 miljoen ten opzichte van het voorgaande jaar. Strategie Focus 2016 Sinds 2006 heeft Crown Van Gelder een brede productrange ontwikkeld dankzij het New Business Development programma. De strategie Focus 2016 bouwt verder op onze kernkrachten klantgerichtheid, innovatievermogen en flexibiliteit van de bedrijfsvoering en heeft vier speerpunten: Commerciële focus op high-speed (digital) inkjet, label en special packaging. Deze producten bieden onze afnemers een hogere toegevoegde waarde; bovendien leveren ze ons een aantrekkelijke marge op. Verhoging van de productie-efficiency. Door processen verder te verbeteren realiseren we een hogere nettoproductie tegen lagere kosten en leveren we tegelijkertijd betere milieuprestaties. Investering in duurzame inzetbaarheid. Wij blijven investeren in de opleiding, vitaliteit en veiligheid van onze mensen, waardoor ze fit en betrokken blijven en ons bedrijf meerwaarde bieden. 16

18 V E R K O R T V E R S L A G C R O W N V A N G E L D E R N. V. DIRECTIEVERSLAG Samenwerking met andere marktpartijen. Waar dit mogelijk is, gaan wij partnerships aan met bedrijven die ons op strategisch, technologisch of commercieel vlak aanvullen. Hoewel de commerciële en operationele strategie van de onderneming solide is, moet er rekening mee worden gehouden dat de heersende ongunstige marktomstandigheden nog enige tijd kunnen voortduren en dat het langer zal duren om de strategische en financiële doelstellingen van de onderneming te bereiken. Om de druk op de resultaten op te kunnen vangen heeft de onderneming extra maatregelen genomen om de verkoopresultaten te verbeteren, de efficiency te verhogen en de kosten, het investeringsniveau en de omvang van het werkkapitaal te verlagen. Vooruitzichten 2014 Tegen de achtergrond van verbeterende algemene economische omstandigheden en marktvooruitzichten in Europa is de doelstelling van de onderneming om de afzet en productie in 2014 te laten groeien naar tot ton, een sterke toename ten opzichte van circa ton in Crown Van Gelder zal zich daarbij richten op groei in de niches in high-speed (digital) inkjet, label en special packaging, hetgeen zal bijdragen aan de resultaatverbetering. In 2014 streeft het management een extra afzet van ton in deze nicheproducten na. Wij nemen alle noodzakelijke stappen om onze marktpositie verder te versterken en de financiële positie te waarborgen in de uitdagende economische omstandigheden. De resultaatontwikkeling in 2014 zal afhangen van de algemene economische vooruitzichten in Europa, de vraag naar papier, verkoopprijs-, celstofprijs- en energieprijsontwikkelingen en de ontwikkeling van de wisselkoersen. De gezamenlijke impact van deze factoren is onzeker, maar op grond van de extra maatregelen die zijn genomen, de verbeterende economische omstandigheden in Europa en aangekondigde capaciteitsreducties in de papierindustrie verwachten we een belangrijke verbetering van de resultaten in RESULTATEN 2013 Resultaten De netto-omzet daalde in 2013 met bijna EUR 9 miljoen naar EUR 158 miljoen. De afzet in 2013 bedroeg ton, een daling van 4% ten opzichte van 2012, toen ton werd afgezet. De productie in 2013 bedroeg ton, eveneens een daling van 4% ten opzichte van 2012, toen ton werd geproduceerd. In het eerste halfjaar van 2013 werd de marktperformance van Crown Van Gelder al sterk beïnvloed door de terugval van de Europese economie, waardoor de gehele Europese papiermarkt kromp. Ondanks het negatieve marktsentiment kon de onderneming de productiecapaciteit gedurende het eerste halfjaar nog volledig benutten. De gebruikelijke flauwte in de orderportefeuille gedurende de zomerperiode was echter meer uitgesproken dan in voorgaande jaren. Exportmogelijkheden buiten Europa, die in deze periode doorgaans een volledige benutting van de productiecapaciteit mogelijk maken, waren minder aantrekkelijk door de hoge kostenniveaus en de lage verkoopprijzen. Dit leidde in het derde kwartaal tot vraaggerelateerde fabrieksstilstanden van in totaliteit drie weken. 17

19 DIRECTIEVERSLAG Het negatieve bedrijfsresultaat bedroeg in 2013 EUR 8,4 miljoen, een daling van EUR 9,1 miljoen ten opzichte van een positief bedrijfsresultaat van EUR 0,7 miljoen (exclusief eenmalige posten) in De voorraad eindproduct ultimo 2013 lag met ton op een iets lager niveau dan eind 2012 ( ton). Crown Van Gelder leverde 77,9 GWh elektriciteit terug aan het openbare net, tegen een opbrengst van EUR 3,9 miljoen (2012: 70,5 GWh en EUR 4,0 miljoen). In 2013 zijn verbeterprojecten gestart die enerzijds de stabiliteit van het machinepark moeten verbeteren en anderzijds ervoor moeten zorgen dat beter kan worden ingespeeld op dalende ordergroottes van onze klanten. Het doel van het verbetertraject is onder andere de tijd van de overgang tussen papiersoorten te verkorten. Door deze aanpak kan Crown Van Gelder het totale productievolume van de papiermachines verhogen naar ton per jaar in Om de prestaties van de papiermachines te kunnen volgen en aan te sturen is de Overall Equipment Effectiveness (OEE) in de fabriek geïntroduceerd. Crown Van Gelder wil het verschil tussen brutoproductie en netto verkoopbare productie verder verkleinen. De verbetermaatregelen leiden tot verhoging van de efficiency, dragen daarmee bij aan een duurzamere bedrijfsvoering en leiden tot lagere kosten en betere resultaten. De beurswaarde van Crown Van Gelder is op 31 december 2013 lager dan de nettovermogenswaarde van de onderneming. Conform IAS 36.12d dient jaarlijks een impairmenttest te worden uitgevoerd. De uitkomst van deze test is dat er een verdere afwaardering van de materiële vaste activa moet plaatsvinden van EUR 5 miljoen (2012: EUR 20,4 miljoen). Voor meer gedetailleerde informatie wordt verwezen naar de jaarrekening in het Annual Report 2013 (zie pagina 50-51). Marktontwikkelingen In de Europese markt voor houtvrij ongestreken papier is het ordervolume met 3% gedaald ten opzichte van In de aanpalende markt van houtvrij gestreken papier nam het ordervolume sterker af, met 5%, waardoor producenten van houtvrij gestreken papier deels uitweken naar onze markt. Daarnaast nam binnen de markt van houtvrij ongestreken papier het ordervolume van A4 sterker af dan van rollen (respectievelijk -4% en 0%). Al deze ontwikkelingen zorgden in 2013 voor een prijsdrukkend effect. Exportmogelijkheden buiten Europa, die in de zomermaanden doorgaans een volledige benutting van de productiecapaciteit mogelijk maken, waren minder aantrekkelijk door de hoge kostenniveaus en de lage verkoopprijzen. Vooral door het ontbreken van deze exportmogelijkheden daalde de afzet in 2013 met 4% tot ton (2012: ton). De afzet van focusproducten steeg met 6% naar ton, maar werd door de voortdurende economische recessie in Europa gehinderd, waardoor de doelstelling voor 2013 niet kon worden gerealiseerd. Het aandeel focusproducten van de totale afzet bedraagt nu 40%. In de markt voor high-speed (digital) inkjet zijn duidelijk positieve ontwikkelingen. In de grafische industrie versnelt de transitie van conventionele technieken als laser printing en offsetdruk naar inkjet printing. Crown Van Gelder wordt met zijn brede productrange en knowhow gezien als marktleider in de snelgroeiende wereld van high-speed inkjetpapier. 18

20 V E R K O R T V E R S L A G C R O W N V A N G E L D E R N. V. DIRECTIEVERSLAG Dit marktleiderschap werd in februari 2013 wederom bevestigd op de goedbezochte internationale vakbeurs Hunkeler Innovation Days in Zwitserland, waar Crown Van Gelder aanwezig was met een beursstand. Tijdens deze beurs hebben Crown Van Gelder en Hewlett Packard (HP) een partnershipovereenkomst gesloten voor samenwerking bij het wereldwijde HP ColorPro marketingen kwaliteitsprogramma voor high-speed inkjetpapier. Deze overeenkomst draagt bij aan een verdere versterking van de leidende positie van Crown Van Gelder in deze markt. In september 2013 is een nieuw marketingprogramma gestart. In dit kader zijn het bedrijfslogo en de marketingwebsite vernieuwd, en zijn nieuwe bedrijfs- en productbrochures gepresenteerd, waarbij het Letsgo-merk is geïntroduceerd. Onze Crown Digital range is omgedoopt tot Crown Letsgo. Superieure kwaliteit, een uitgebreid productportfolio, service excellence en het ontwikkelen van innovatieve producten zijn de kernbegrippen die inhoud geven aan het nieuwe Letsgo-merk. De inspiratie voor deze naamgeving komt voort uit onze missie proactief samenwerken met klanten en leveranciers overal ter wereld en gebruikmaken van de meest toonaangevende technologieën: Laten we samen het beste papier maken, een nieuwe standaard stellen en marktgroei creëren. Let s go! De vraag naar zelfklevende etiketten nam als gevolg van de economische recessie af, waardoor de afzet van labelproducten onder druk stond. Tijdens de Label Expo in september 2013 in Brussel had Crown Van Gelder een beursstand om label en andere papierspecialiteiten te promoten. Ook bij labeltoepassingen begint interesse te ontstaan voor high-speed inkjetmogelijkheden, zoals het personaliseren van etiketten bij marketingcampagnes. De markt voor speciale (witte) verpakkingspapieren laat een gezonde groei zien. Crown Van Gelder is in dit segment actief in liners voor massief karton, flexibele verpakkingen en papieren draagtassen. In 2013 zijn we er in geslaagd om de omzet sterk te laten stijgen. Onder de huidige economische omstandigheden kunnen de resultaten van Crown Van Gelder negatief worden beïnvloed door insolventie van klanten. In 2013 zijn er, net als in 2012, slechts geringe afboekingen gedaan vanwege de oninbaarheid van openstaande vorderingen. Celstofprijzen Gedurende 2013 nam de nettocapaciteit van marktcelstof toe met 1 miljoen ton ofwel 1,9%; de vraag groeide wereldwijd met 3%. De eerste helft van 2013 was de vraag groot vanuit Europa en Noord-Amerika, terwijl China sterk achterbleef. Het omgekeerde was het geval in de tweede helft, wat een effect had op vooral het prijsniveau van langvezel. Niettemin liet China een beduidend geringere groei van de vraag zien in vergelijking met De prijs van langvezelcelstof, NBSK, steeg gedurende het jaar met USD 100 tot USD 906 ultimo 2013, waarbij het gedurende de zomermaanden rond een niveau van USD 860 was blijven steken. Productieproblemen en een vertraagde start van nieuwe capaciteit zorgden ervoor dat de prijs niet omlaag ging in de traditioneel zwakkere zomerperiode, waarna de toegenomen vraag vanuit China als gevolg van de genoemde punten voor steun zorgden om de prijs verder te verhogen. In EUR steeg de NBSK-prijs van EUR 615 tot 655 eind 2013, EUR 35 boven het niveau een jaar tevoren. Gemiddeld stegen de NBSK-prijzen uitgedrukt in USD met 5% in 2013 ten opzichte van Dankzij de verzwakte USD stegen de gemiddelde NBSK-prijzen omgerekend in EUR met 2%. 19

21 DIRECTIEVERSLAG Kortvezelcelstof, BHKP, dat voor de producten van Crown Van Gelder van groter belang is, kende een ander verloop dan langvezelcelstof in De prijs van BHKP stond eind 2012 op USD 775 en steeg tot USD 820 eind juni doordat het aanbod licht achterbleef bij de vraag. In tegenstelling tot bij NBSK zorgde een afzwakkende vraag gedurende de zomer voor een daling van de prijs tot USD 770 ultimo 2013; een vertraging van nieuwe capaciteit tot in 2014 had geen noemenswaardig steuneffect. Hierdoor kon het verschil tussen kortvezel- en langvezelcelstof gedurende het jaar oplopen van USD 35 tot USD 135. Het verloop van BHKP in EUR ging van EUR 595 naar EUR 630 in juli met een bodem eind december op EUR 560, EUR 35 lager dan een jaar eerder. Resultaat per aandeel en winstbestemming Het nettoverlies over 2013 bedraagt EUR 3,00 per certificaat van aandeel (2012: verlies van EUR 5,57). Exclusief incidentele posten was het nettoresultaat een nettoverlies van EUR 1,86 per certificaat van aandeel (2012: nettowinst van EUR 0,26). De directie stelt, met instemming van de raad van commissarissen, aan de aandeelhouders voor om het dividend over 2013 te passeren. Dit voorstel hangt samen met het nettoverlies over Financiering De investeringsuitgaven bedroegen in 2013 EUR 6,5 miljoen, waarvan het grootste deel voor de periodieke revisie van de warmtekrachtcentrale. In 2014 zullen de investeringsuitgaven naar verwachting circa EUR 4 miljoen bedragen. Maatregelen om de omvang van het werkkapitaal te reduceren resulteerden in een daling van EUR 11 miljoen van het werkkapitaal sinds 30 juni De reductie van het werkkapitaal droeg bij aan de afname van de rentedragende verplichtingen in het tweede halfjaar van 2013 met EUR 8 miljoen tot EUR 10 miljoen. Ten opzichte van ultimo 2012 namen de rentedragende verplichtingen toe met circa EUR 4,5 miljoen. De solvabiliteitspositie van de onderneming bedroeg eind % van het balanstotaal (2012: 66%). In februari 2014 heeft Crown Van Gelder met de financier ABN AMRO een nieuw financieringsarrangement afgesloten. De aanpassing van de financieringsstructuur hangt samen met de gewijzigde marktomstandigheden waarin Crown Van Gelder opereert. De factoringovereenkomst is ter vervanging van de eerder afgesloten financieringsovereenkomst met ABN AMRO. Op de factoringovereenkomst kan een krediet worden getrokken tot EUR 20 miljoen, tegen een rentevergoeding van 1-maands euribor plus 265 bps. De overeenkomst bevat de gebruikelijke voorwaarden, waaronder de verstrekking van zekerheden (zoals debiteuren en voorraden). De investeringen en het werkkapitaal kunnen volledig worden gefinancierd uit de nieuwe kredietlijnen. STRATEGIE Sinds de financiële en economische crisis in 2008 is de Europese economie per saldo gekrompen en de verwachting voor de komende periode is dat er sprake zal zijn van geringe economische groei. Ook de papiermarkt ondervindt hiervan de gevolgen, onder andere door de digitalisering van de samenleving. Deze structurele verschuiving van papier naar digitaal heeft zich versneld doorgezet door de recessie van de afgelopen jaren. 20