Klinische geriatrie: wat is dat?

Transcriptie

1 Klinische geriatrie: wat is dat?

2

3 Klinische geriatrie: wat is dat? In deze folder krijgt u uitleg over het medisch specialisme klinische geriatrie. Als u de folder gelezen hebt, weet u om welke patiënten het gaat, hoe die herkend worden, welke behandeling geboden wordt en waar die plaatsvindt. Wij hopen dat u zodoende de mogelijkheden van het specialisme doorziet en dat u, of uw familielid, zich in goede handen weet. Om welke patiënten gaat het? Klinische geriatrie is een medisch specialisme voor ouderen. Maar niet voor alle ouderen. Het gaat om patiënten met een ingewikkeld ziektebeeld waarbij meerdere aandoeningen tegelijk een rol spelen. De reden van opname is vaak wel een acute ziekte, bijvoorbeeld een longontsteking. Maar er speelt altijd meer. Meestal een of meer chronische lichamelijke aandoeningen zoals arthrose, suikerziekte of een zwak hart. Vaak is er ook een psychisch probleem zoals dementie of depressie. Niet zelden is er een zorgprobleem omdat mensen geïsoleerd zijn geraakt. En door al die problemen functioneert de patiënt zo slecht dat het verder kunnen gaan in de eigen leefomgeving in gevaar komt. Dan kan bijvoorbeeld opname in een verpleeghuis noodzakelijk zijn. Hoe herkent men die patiënten? Bij dergelijke patiënten is het meestal moeilijk vast te stellen wat er aan de hand is. De patiënt kan vaak zelf niet zeggen wat hij voelt. De aanwezigheid van een ziekte uit zich bijvoorbeeld in valneigingen, verwardheid of inactiviteit. De patiënt kan zich letterlijk en figuurlijk niet meer staande houden. Door observatie kan men dan verder komen. Hoe gaat de behandeling? Bij het begin van de observatie wordt de patiënt lichamelijk onderzocht en er wordt basaal hulponderzoek gedaan. Zoals bloedonderzoek, een hartfilmpje (ECG) 1

4 en een longfoto. Of, bij verwardheid, een hersenscan. Soms komt dan de oorzaak van de plotselinge achteruitgang al naar voren, bijvoorbeeld een klein herseninfarct. Ook kan het zijn dat men nog ander, meer gespecialiseerd onderzoek moet doen. En soms wordt dan ook de desbetreffende specialist, zoals de cardioloog of de longarts, in consult gevraagd. De aandoening die de terugval veroorzaakte, wordt behandeld, maar er wordt ook aandacht gegeven aan andere aspecten die voor de ziekte en het herstel van belang zijn. Zoals ondervoeding, gebrekkige mobiliteit of verwardheid. Alles wat het herstel kan bevorderen, wordt aangepakt. Ondertussen wordt ook alvast naar de thuissituatie gekeken. Soms is het beter om terughoudend te zijn met behandelen, bijvoorbeeld wanneer de behandeling te belastend is of er weinig van te verwachten is voor de kwaliteit van leven van de patiënt. De behandeling moet op maat zijn. Er is niet alleen aandacht voor de lichamelijke situatie, maar er wordt ook systematisch gelet op de geestelijke en de functionele toestand en op de leefomstandigheden van de patiënt. Een integrale benadering dus. Daarom zijn er veel verschillende professionals tegelijk bij de patiënt betrokken. De klinisch geriater maar ook de klinisch psycholoog, de ergotherapeut en de fysiotherapeut. Soms nog andere specialisten maar ook het maatschappelijk werk en de activiteitenbegeleiding. En de verpleegkundigen klinische geriatrie, die gespecialiseerd zijn in het goed observeren en verzorgen van de patiënt, en die een groot deel van de zorg na het ontslag regelen. Klinische geriatrie is teamwerk én maatwerk. Waar vindt de behandeling plaats? Voor dat werk is een speciale omgeving gemaakt: de GAAZ (geriatrische afdeling algemeen ziekenhuis). Die afdeling heeft een paar aparte kenmerken. Het is een gesloten afdeling; dat is nodig om verwarde mensen te beschermen tegen mogelijke ongelukken die 2

5 hen kunnen overkomen door verdwalen in het ziekenhuis. Er zijn ook niet-verwarde patiënten en die kunnen ongehinderd de afdeling verlaten. Verder heeft de afdeling een huiskamer waar activiteitenbegeleiding wordt geboden. De opgenomen patiënten liggen namelijk niet in bed, tenzij ze ernstig ziek zijn. Het doel is om mensen te activeren en achteruitgang door passiviteit te voorkomen. Ook kan men zo goed zien wat mensen wel en niet zelf kunnen. De gang van zaken op de GAAZ is verder hetzelfde als op elke andere verpleegafdeling. Er is een dagelijkse doktersvisite. Eenmaal per week is er overleg tussen alle disciplines, waarin elke patiënt wordt besproken. Daar worden ook de ontslagplannen gemaakt. Er is regelmatig overleg met familieleden over de uitkomsten van onderzoek en behandeling, en over het ontslagplan. Regelmatig komt daar het maatschappelijk werk aan te pas, om een vervolgvoorziening te regelen. Maar de meerderheid van de patiënten gaat gelukkig terug naar de eigen woning. Het resultaat Door aan alle aspecten rond de patiënt tegelijk aandacht te besteden, verbetert het behandelingsresultaat. De opname wordt daardoor ook bekort. De gemiddelde opname duurt een kleine drie weken. Soms is er nog wat tijd nodig voor het regelen van zorg. De klinische geriatrie biedt voor de oudere patiënt met een ingewikkeld ziektebeeld de beste zorg. Wij hopen dat deze folder, maar vooral uw ervaring met de afdeling zelf, u daarvan overtuigd heeft. Nog vragen? Heeft u nog vragen, aarzelt u dan niet die te stellen aan de klinisch geriaters: S.P.C. Groen (023) en/of G.J. Hafkamp (023)

6 aantekeningen 4

7

8 Locatie noord Vondelweg 999 Haarlem Locatie zuid Boerhaavelaan 22 Haarlem Postadres Postbus AK Haarlem Telefoon: (023)