DINXPERLO, INDUSTRIESTRAAT ONGENUMMERD A

Transcriptie

1 gemeente : AALTEN postcode + plaats : 7091 DC Dinxperlo straat + huisnr. : Industriestraat ongenummerd (op de hoek van de Industriestraat en de Anholtseweg naam object : bescherming : Gemeentelijk monument eigenaar/gebruiker(s) : Bernhard ten Brinke BV kadastrale gegevens : oorspr. functie huidige functie : fabriekspand : leegstaand bouwjaar : circa architect : onbekend bouwstijl/type : zakelijke baksteenarchitectuur beschrijver : Gelders Genootschap (drs. D. Rackham) datum beschr. : / aangepast datum foto : bronnen : opmerking: : Pand beschreven vanaf de straat pand aangeduid als Industrieweg ongenummerd A Industriestraat/Anholtseweg GELDERS GENOOTSCHAP 1 SECTOR CULTUURHISTORIE

2 Typering Eenvoudig industrieel pand, daterend uit circa , opgetrokken in een zakelijke baksteenarchitectuur. Historie en ligging: Het pand is gelegen op de hoek van de Industriestraat en de Anholtseweg. Het maakt deel uit van het grote bedrijfscomplex Tretford. Het hoofdvolume van deze fabriek bestaat uit een groot blok met tien sheddaken uit de jaren dertig, waar in de loop der jaren in meerdere stadia volumes naast of tegen zijn gebouwd. Het zuidelijk deel van het terrein omvat de kleinschaligere bebouwing. Ook hier staat een paar ondiepe volumes met sheddak en een volume onder zadeldak. Dit laatste volume lijkt het begin van het bedrijf op deze locatie te vormen. De westelijke topgevel van dit pand is voorzien van een rijke baksteenornamentering in de topgevel. Het pand is echter grotendeels verdwenen achter latere bebouwing die tegen het pand is opgetrokken. Het pand op de hoek van de Industriestraat en Anholtseweg, in de uithoek van het bedrijfsterrein, is nagenoeg onaangetast. Historisch kaartmateriaal toont dat op deze locatie, ten zuiden van het centrum en nabij de grens met Duitsland al aan het eind van de negentiende eeuw bebouwing stond: een klein vierkanten volume. Deze situatie bleef hetzelfde tot ongeveer de jaren twintig. Op een plattegrond uit 1929 zien we dat de het vierkanten volume is verdwenen en dat er een aantal volumes is opgetrokken: een groot volume, bestaande uit een vierkanten gebouw (het gebouw met de rijk geornamenteerde topgevel) en een lange (productie)ruimte; de hal die langs en parallel aan de Anholtseweg lag (het te beschermen volume); een rechthoekig volume ten noorden van deze hal en een klein bouwblok ten westen van deze hal. De Industriestraat bestond destijds nog niet. In de jaren dertig breidt het complex fors uit (de volumes met de sheddaken). Een aantal kleinere volumes verdwijnt, evenals de op de oudere kaart zichtbare langgerekte hal. Tegen de langs de weg gelegen hal wordt aan de noordzijde een klein gebouw opgetrokken. Op een plattegrond uit 1955 blijkt dat het bedrijf is doorontwikkeld (uitbreiding van de shedhallen ). Hierop zien we ook dat het volume met schaaldak is opgetrokken. Tevens is op deze kaart voor het eerst de Industriestraat opgetekend. Volume onder zadeldak. Plattegrond en opbouw: Het eenlaags pand is geplaatst onder een zadeldak dat is gedekt met kunststoffen golfplaten. Op beide dakschilden is een schoorsteenpijp geplaatst. Het dak heeft geen goten. Aan de kopse kanten is het dak van sobere windveren voorzien. Het pand is opgetrokken in in kruisverband gemetselde baksteen. Het pand heeft een omgaande, gepleisterde, grijs geschilderde plint. GELDERS GENOOTSCHAP 2 SECTOR CULTUURHISTORIE

3 Voorgevel: De voorgevel van het volume (westelijke gevel) groot grotendeels verscholen achter een dichte begroeiing. Aan de gevel zijn sporen zichtbaar (cementsporen) die tonen dat een laag volume onder zadeldak tegen de gevel heeft gestaan. Links bevindt zich een raam onder segmentboog en met bakstenen vensterdorpel. Het kozijn telt twintig ruiten die middels tussendorpels zijn onderverdeeld in groepen twee maal vier, één maal vier en twee maal vier. Het bovenlicht kan kiepen (ter hoogte van de roede). Rechts zit ook een raam. Deze gaat echter verscholen achter het groen. Alleen een deel van de bakstenen vensterdorpel is zichtbaar. Vermoedelijk heeft dit venster een soortgelijk twintigruits kozijn. In de geveltop zijn twee naast elkaar geplaatste ramen aanwezig. Ook hier is de exacte invulling moeilijk zichtbaar. We zien tenminste een veelruits raam. In tegenstelling tot het raam op de begane grond is hier geen sprake van tussendorpels en zien we alleen meer roeden van gelijke dikte. Het bovenste gedeelte van de ramen gaan verscholen achter wat lijkt op rolluiken. Linker zijgevel: De linker zijgevel is vanaf de straat niet zichtbaar. Achtergevel: De achtergevel wordt gedomineerd door een grote rechte poort onder een ietwat terug liggende latei. Het is onduidelijk of het hier een betonnen, houten of stalen exemplaar betreft. De deuren hangen elk middels drie zware gehengen (waarvan twee L-vormige gehengen) aan de in de gevel bevestigde duimen. Aan beide zijden van de poort zijn twee ramen aangebracht. Deze zijn geplaatst onder steens segmentboog (afwisselend strek en twee koppen) en hebben een kopse rollaag aan de onderzijde. De ramen hebben een soortgelijke indeling als het raam in de voorgevel: twintigruits, waarbij twee tussendorpels het raam indelen in twee maal vier, één maal vier en twee maal vier ruiten. In tegenstelling tot het raam in de voorgevel kan het bovenlicht niet kantelen. Bij de twee rechter ramen is het middendeel (één maal vier ruiten) kantelbaar. Dit lijkt authentiek (naar het schijnt wel nieuwe scharnieren). De twee linker vensters. hebben geen kantel- of kiepramen. In de geveltop zijn twee ronde vensters met kopse rollaagomlijsting. De stalen kiepraampjes hebben een decoratieve tracering. Rechter zijgevel: De rechter zijgevel telt vier vensters onder steens segmentboog (afwisselend strek en twee koppen) en met bakstenen vensterdorpel. De ramen hebben een soortgelijke indeling als het raam in de voorgevel: twintigruits, waarbij twee tussendorpels het raam indelen in twee maal vier, één maal vier en twee maal vier ruiten. De bovenlichten van alle vier de ramen kunnen kantelen. Onder de dakrand is GELDERS GENOOTSCHAP 3 SECTOR CULTUURHISTORIE

4 een reeks staafankers zichtbaar. Interieur: Het interieur kon niet worden bekeken. Reden van plaatsing Architectuurhistorische criteria: - Het gebouw heeft architectuurhistorische waarde vanwege de specifieke zakelijke vormgeving. - Het pand heeft typologische waarde als een van de oudste industriële panden van Dinxperlo: hoogwaardig industrieel erfgoed - Het pand is gaaf behouden. - Het pand heeft architectuurhistorische waarde vanwege de behouden ramen (variaties op één type). Stedenbouwkundige criteria: - Het pand heeft ensemblewaarde met het aangrenzende volume onder schaaldak in het bijzonder en de historische industriële architectuur aan de Anholtseweg, Industrieweg en Weverstraat in het algemeen. - Het pand ligt op een prominente locatie, zichtbaar voor eenieder die Dinxperlo vanuit het zuidwesten benadert of de kern verlaat. Algemeen historische criteria: - Het volume heeft historische waarde als een van de oudste en meest gaaf bewaarde industriële panden in Dinxperlo: visuele herinnering aan de industrialisatie en de daarmee stijgende welvaart van Dinxperlo tijdens het interbellum. GELDERS GENOOTSCHAP 4 SECTOR CULTUURHISTORIE

5 Topografische plattegrond uit 1908 van het gebied rond de Anholtseweg. De rode cirkel geeft de locatie weer waar de oorspronkelijke fabriek in circa 1920 wordt gebouwd (bron: Topografische plattegrond uit 1929 van het gebied rond de Anholtseweg. De rode cirkel geeft de oorspronkelijke fabriek van circa 1920 weer. De pijl duidt op het te beschermen pand (bron: GELDERS GENOOTSCHAP 5 SECTOR CULTUURHISTORIE

6 Topografische plattegrond uit 1936 van het gebied rond de Anholtseweg. De rode cirkel geeft de fabriek in de jaren dertig weer. De pijl duidt op het te beschermen pand (bron: Luchtfoto van Dinxperlo. De rode cirkel geeft de locatie van het bedrijfspand weer (bron: google earth). GELDERS GENOOTSCHAP 6 SECTOR CULTUURHISTORIE

7 Industriestraat ongenummerd A: gezien vanuit het oosten. Industriestraat ongenummerd A: gezien vanuit het zuidwesten. GELDERS GENOOTSCHAP 7 SECTOR CULTUURHISTORIE

8 Industriestraat ongenummerd A: de achtergevel. Industriestraat ongenummerd A: detail van een van de vensters in de achtergevel. Industriestraat ongenummerd A: detail van een van de ronde ramen in de achtergevel. GELDERS GENOOTSCHAP 8 SECTOR CULTUURHISTORIE

9 Industriestraat ongenummerd A: detail van twee ramen in de zijgevel. Industriestraat ongenummerd A: de moeilijk zichtbare achtergevel. GELDERS GENOOTSCHAP 9 SECTOR CULTUURHISTORIE

10 Industriestraat ongenummerd A: detail van een van de ramen in de achtergevel met rechts de sporen van de aanhechting van een klein eenlaags volume. Industriestraat ongenummerd A: de twee ramen in de geveltop. GELDERS GENOOTSCHAP 10 SECTOR CULTUURHISTORIE