Adres: Leenhoflaan 1a-6, Boxtel Objectnr. : BOX-205 blad: 1

Transcriptie

1 blad: 1

2 blad: 2 Gemeente : Boxtel Plaats + postcode : Boxtel 5282 PV Straat + nummer : Leenhoflaan 1a, 2, 3, 4, 5, 6 Naam : Datum invent.: Kad. aanduiding : Eigenaar : Staat van onderhoud: goed Aard object : gebouwen met erf Huidige functie : 6 woonhuizen Oorspr. functie : woonhuizen Kwalificatie : cat. 1 Opdrachtgever : Architect : Aannemer : Bouwjaar : omstreeks Bouwtype : éénlaags noodwoningen Bouwstijl : Bouwgeschiedenis/historie: Groep van zes vrijstaande houten woningen in ruime tuinen aan weerszijden van het noordoostelijke uiteinde van de Leenhoflaan. De Leenhoflaan maakt deel uit van een na-oorlogse uitbreidingswijk in het noordelijke gedeelte van Boxtel (Selissen), aan de rand van het park Molenwijk, dat in de jaren 30 van de 20 ste eeuw was aangelegd ter plekke van het gelijknamige landgoed. In de periode voor de Tweede Wereldoorlog had het dorp zich vooral in westelijke richting uitgebreid, na de oorlog werden ook aan de noordzijde nieuwe wijken gerealiseerd. De houten woningen aan de Leenhoflaan dateren uit omstreeks en werden na het beëindigen van de Tweede Wereldoorlog als noodwoningen gebouwd. Boxtel kende toen een grote woningnood. Andere voorbeelden van dergelijke woningen zijn te vinden aan de Eikenlaan, het Ronduutje en de Mgr. Wilmerstraat. Ze staan bekend als de zogenoemde Oostenrijkse woningen. Het betreft montagewoningen, die door het bedrijf N.V. Nederlandse Thermobouw uit Den Haag werden geleverd, maar waren aangekocht uit Oostenrijk. Dat land kampte na de Tweede Wereldoorlog met een groot voedseltekort en verkocht talloze woningen, waarvoor het land gedeeltelijk in natura werd uitbetaald (groenten, vismeel, aardappels). Een aantal woningen vond zijn weg naar Nederland via het Ministerie van Wederopbouw en Volkshuisvesting, die ze via de provinciale instanties verdeelde over de zwaarst getroffen gemeenten of verkocht aan particulieren en bedrijven. De Oostenrijkse bouwpakketten werden per trein aangevoerd en daarna door lokale aannemers gemonteerd. Deze bedrijven hoefden alleen zorg te dragen voor de fundering, de riolering, de schoorsteen en de dakpannen. De N.V. Nederlandse Thermobouw verzorgde de import en leverantie van de woningen, die werden aangekocht van de Thermobau G.M.B.H. te Wenen. Rond 1948 waren er al 800 Thermohuizen gebouwd, in 1949 stonden 1200 huizen op het uitvoerprogramma. Ze verrezen onder andere in Den Helder, Renkum, Wageningen en Zutphen. Het product dankte zijn naam vooral aan het Thermoprincipe, een bijzondere isolatiemethode door middel van thermofolie, die in de 13,5 cm. dikke thermowanden was verwerkt. Naast de hoge isolatiekwaliteiten werden de woningen gewaardeerd vanwege de snelle lever- en bouwtijd, de zeer praktische indeling en de ruimte. De woningen in Boxtel zijn van het type Nederland 2 en bevatten op de begane grond een woonkamer, een eethoek, een studeerkamer, een keuken, gang en wc. Op de verdieping zijn er een ouderslaapkamer, twee kinderslaapkamers met ingebouwde kasten en een kleine badkamer. Verder zijn er een kleine kelder en een vliering. Karakteristiek is hun in hout opgetrokken bouwmassa, op een in baksteen en beton uitgevoerd fundament. Het voorbeeld aan de Leenhoflaan hebben het voor de noodwoningen karakteristieke sobere uiterlijk, zonder specifieke stijlkenmerken. De houtdelen zijn verticaal geplaatst en het pand staat op een betonnen fundering (met plint in baksteen). Deze fungeert tevens als een tegen houtrot beschermende plint. Een eenvoudig zadeldak met pannendekking herbergt de bovenverdieping.

3 blad: 3 Beschrijving: Het complex aan de Leenhoflaan bestaat uit zes, oorspronkelijk uniforme houten woningen, die alle in de loop der jaren verschillende wijzigingen en uitbreidingen hebben ondergaan. De authentieke hoofdvorm is echter overal herkenbaar gebleven. Deze bestaat uit een rechthoekige éénlaags onderbouw en een zolderverdieping onder een zadeldak, soms evenwijdig, soms haaks op de openbare weg. De dakschilden zijn gedekt met rode verbeterde Hollandse pannen en zijn onderaan licht geknikt. Op de nok geplaatste bakstenen schoorsteen. De woning is geplaatst op een betonnen fundament met bakstenen voetmuurtje, dat ook als gevelplint fungeert. De gevels werden opgetrokken in verticale houtdelen. Houten invulling van vensters en ingangen. De hoofdgevel (dit is de gevel met de hoofdingang/voordeur) is asymmetrisch ingedeeld en bezit telkens iets rechts van de middenas een ingang met houten deur (oorspronkelijk 4-ruits) en links hiervan twee kleine vierkante venstertjes met enkelruits klapraampjes. In de lange zijgevels bevinden zich vierkante en rechthoekige vensters met houten lijsten en draairamen met roedenverdeling (oorspronkelijk stolpramen). In de rechter zijgevel bevindt zich ook de ingang tot de keuken. In de achtergevel is er in het oorspronkelijke ontwerp links een kozijn met houten lijsten en een dubbele tuindeur met roedenverdeling. De topgevels bevatten beide een liggend vensterkozijn met twee 4-ruits draairamen. Bij alle woningen zijn de details van vensters en ingangen in meer of mindere mate gemoderniseerd of gewijzigd. Sommige vensters zijn vervangen door tuindeuren, in enkele gevallen zijn juist de tuindeuren nu als vensters uitgevoerd. De woningen zijn voorts uitgebreid met aanbouwen. Deze zijn niet beschermenswaardig. Leenhoflaan 1a (zuidzijde straat) staat met de hoofdgevel gericht op het oosten, waar een jongere uitbouw aansluit (niet beschermenswaardig). Ook aan de zuidzijde is er een niet beschermenswaardige uitbreiding. Dit huis bezit bovenin de topgevels kleine ruitvormige raampjes. Deze behoren niet tot het oorspronkelijke ontwerp. Leenhoflaan 2 (noordzijde straat) heeft een dakbedekking van moderne oranjerode pannen. Tegen de oostelijke gevel is er een grote uitbouw met zadeldak (niet beschermenswaardig). Grote tuin met aan de straatzijde een ijzeren tuinhek in historiserende stijl (niet beschermenswaardig). Leenhoflaan 3 (zuidzijde straat) staat met de hoofdgevel gericht op het noordoosten. Aan deze zijde is er tegen de voorgevel een moderne glazen portaalbouw gerealiseerd (niet beschermenswaardig). Grote tuin met ligusterhagen aan de straatzijde. Leenhoflaan 4 (noordzijde straat) staat met de oorspronkelijke hoofdgevel gericht op het noorden (dus van de openbare weg af gericht). Deze woning is naar het westen toe flink uitgebreid met een tweede bouwdeel met zadeldak en een verbindingslid met plat dak (niet beschermenswaardig). Moderne dakkapel op het oostelijke dakschild. Ten oosten van het pand staat een klein wit geschilderd bakstenen schuurtje/tuinhuisje met zadeldak met rode pannendekking en een schoorsteen op de nok. In de voorzijde een venstertje met 4-ruits raam. De grote tuin wordt aan de straatzijde afgesloten door een beukenhaag. Leenhoflaan 5 (zuidzijde straat) staat met de oorspronkelijke hoofdgevel gericht op het noordoosten. Deze woning is aan de zuidoostzijde flink uitbreid met een bouwdeel met zadeldak en een gedeelte met plat dak (niet beschermenswaardig). Dit laatste sluit aan op het linker deel van de hoofdgevel. De twee kleine venstertjes links naast de hoofdingang kwamen hierbij te vervallen. De vormgeving van de nieuwbouw sluit aan op die van het oorspronkelijke huis.

4 blad: 4 Leenhoflaan 6 (noordzijde) staat met de oorspronkelijke hoofdgevel gericht op het noordoosten. Moderne uitbreiding links achter (niet beschermenswaardig). Tuin wordt aan straatzijde afgesloten door een haag. Beschermenswaardig zijn hier de oorspronkelijke rechthoekige éénlaags bouwmassa met zadeldak, de stenen fundering met houten gevels, het dak met rode pannendekking en schoorsteen op de nok en de geveldetails: rechthoekige vensters met houten lijsten en roedenramen. Motivering: Complex van zes houten woonhuizen, omstreeks gebouwd als noodwoningen ( Oostenrijkse woningen ). Van architectuurhistorische waarde vanwege het bouwtype en de vrij gave hoofdvormen, waardoor de panden een goed voorbeeld zijn van in de periode direct na de Tweede Wereldoorlog gerealiseerde montagewoningbouw. De toegepaste systeembouw van de thermohuisjes kan karakteristiek kan worden genoemd voor de ontwikkelingen in de bouwproductie in de wederopbouwperiode, toen volop werd geëxperimenteerd met nieuwe gestandaardiseerde (prefab)bouwsystemen. Er is sprake van een hoge situeringswaarde: het complex, bestaande uit zes afzonderlijke woningen met hun karakteristieke kapvormen, materiaal- en kleurgebruik, vormt een schilderachtig, beeldbepalend ensemble aan de Leenhoflaan, mede door de ongedwongen situering van de woningen met afwisselend de kappen haaks op evenwijdig aan de openbare weg. Van cultuurhistorische waarde als markant voorbeeld van een na de Tweede Wereldoorlog in de gemeente Boxtel gerealiseerd complexje zogenaamde Oostenrijkse woningen, dat in zijn opzet en uitvoering de historische ontwikkelingen in Boxtel in de Wederopbouwperiode illustreert. Opmerkingen: Het interieur van de woningen is niet bekeken. De jongere uitbreidingen zijn niet beschermenswaardig. Bronnen:

5 blad: 5 Leenhoflaan 1a

6 blad: 6 Leenhoflaan 2

7 blad: 7 Leenhoflaan 3

8 blad: 8 Leenhoflaan 4

9 blad: 9 Leenhoflaan 5

10 blad: 10 Leenhoflaan 6