Aandachtspunten literatuurstudie. Naar een verantwoorde N- en P- bemesting van sportvelden en minimale uitspoeling. Conclusies deskstudie: N

Transcriptie

1 Naar een verantwoorde N- en P- bemesting van sportvelden en minimale uitspoeling Wim Bussink Romke Postma Aandachtspunten literatuurstudie Mineralisatie uit niet afgevoerd maaisel Bespelingsint.+ maaifreq kwaliteit grasmat +N-bem N-levering bodem Verdeling N-gift over seizoen Verdeling + niveau N-gift + meststoftype uitspoeling snelwerkend langzaamwerkend ( of slecht oplosbare verbindingen) organo-mineraal P-beschikbaarheid bodem nieuwe inzichten Meststoftypen Meststoftype Werkingsprincipe Snelwerkend, snelle werking door mineraal goed oplosbare verbindingen Langzaamwerkend, langzame afgifte mineraal voedingsstoffen door: - aangebrachte coating op meststof; of - slecht oplosbare verbindingen Organisch langzame werking door mineralisatie Organo-mineraal deels snelwerkend en deels langzaamwerkend Strooibeurten Voordelen - goede mogelijkheden voor sturing - geleidelijke afgifte voedingsstoffen - weinig strooibeurten - tamelijk geleidelijke afgifte voedingsstoffen - weinig strooibeurten - zowel snelle werking als langdurige werking voldoende - weinig strooibeurten Nadelen - tijd benodigd voor meerdere giften - korte werkingsduur - kans op uitspoeling relatief groot - kans op verbranding - kleine N-gift niet strooibaar - enigszins onzekere afgifte voedingsstoffen, afhankelijk van het exacte werkingsmechanisme - onzekere afgifte voedingsstoffen, in het begin meer, later minder - onzekere afgifte voedingsstoffen e component Conclusies deskstudie: N Kwaliteit grasmat < -- > beworteling Zuinig met N: voor goede beworteling weinig uitspoeling graskwaliteit (minder straatgras) Meststofkeuze doet er niet toe? N-mineralisatie maaisel -% besparing op N Rekening houden met N-mineralisatie bodem Geen N na september! stem af op groeipatroon - g N/kg ds in gras (controle) Richtlijnen optimale N-bemesting Rekenmodel N-behoefte gras Bespelingsintensiteit (intensief, normaal, extensief) -/+ % Maaifrequentie (hoog, gemiddeld, laag) -/+ % N-levering bodem (os-gehalte en C/Nratio) N-levering uit maaisel (hoeveel blijft er liggen) Achterlaten maaisel: kg N/ha lager advies Wat betekent dit nu? Praktijkproef: 8 kg N/ha Lager dan huidig advies Veel lager dan realisatie in praktijk! Conclusies deskstudie: P P beperken tot voorjaar (na doorzaai zelden nodig) Twee P-bepalingen op maat bemesten mogelijk Capaciteit (P-AL) Intensiteit (P- CaCl ) Grascontrole criterium <, g P kg/ds bemesten,-, g P kg/ds eventueel bemesten > g P kg/ds niet bemesten P op maat Beter wortelstelsel Minder kans voor straatgras

2 Praktijkmonitoring Praktijkmonitoring 7 locaties ( helften) intensief: Traditioneel (%, % en %) Organische meststoffen Gecoat Organo-minerale locaties ( helften) extensief: Traditioneel (%) Organische meststoffen Gecoat Organo-minerale Grondonderzoek bij start 9 keer Nmin + P (- cm) keer Nmin tot cm keer N- en P-gehalte gras Registratie activiteiten op perceel Registratie kwaliteit grasmat Grondonderzoek bij start keer Nmin +P (- cm) keer Nmin tot cm keer N- en P-gehalte gras Registratie activiteiten op perceel Registratie kwaliteit grasmat Beheerders voeren uit op basis van een protocol (in overleg met brancheleden) Meststoffenleveranciers Deelnemende gemeentes Gemeente Extensief Grondsoort Intensief Grondsoort Snelwerkend (bijv. KAS) Vos-Capelle Gecoate meststoffen Scotts Organische meststoffen DCM Organo-minerale meststoffen Melspring s Hertogenbosch Oosterhout Klei Klei P-status sportvelden bij start PPAE 8 Geen P nodig PAL Neerslagpatroon en gerealiseerde bemesting

3 Neerslagpatroon 7 op de locaties Gerealiseerde N-bemesting in % tov advies locatie advies kg N ha - 87 ref% organomineraal ref% 7 ref% s Hertogenbosch s Hertogenbosch jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec jan Gemiddelde Gerealiseerde P-bemesting in kg P O ha - locatie Advies kg ha - Ref% Organisch 7 8 Organomineraal Gecoat Ref% Ref% s Hertogenbosch Graskwaliteit Gemiddelde Kwaliteit grasmat mei en okt. 7 intensief gemonitorde locaties (Balemans, 7) weinig verschillen tussen meststofbehandelingen Kale doelgebieden en middenstrook / trainingsveld Graskwaliteit maart 8 locaties Beoordeling bedekking op basis van digitale foto s Meststof A Meststof B Opnamepatroon digitale foto s per sportveldhelft. Positie buiten beschouwing gelaten.

4 Grasbedekking maart 8 (in %) % bedekking ref% organomineraal ref% ref% N- en P-gehaltegras Geen sign. effect meststoftype op kwaliteit grasmat P-gehalte in het seizoen (gem. locaties) N-gehalte in het seizoen (gem. locaties) P-gehalte gras g/kg ds N-gehalte gras g/kg ds % referentie % referentie % referentie organo-mineraal % referentie % referentie % referentie organo-mineraal 8 dagnummer 8 dagnummer P-gehalte gras goed (>, g kg/ds) tot zeer hoog N-gehalte gras veelal goed (> g/kg ds) Jaargemiddelde N- en P-gehalten gras ( intensieve locaties) N- en P-gehalten gras september (gem. alle locaties) P-gehalte(g/kg ds) ref% ref% ref% organomineraal N-gehalte(g/kg ds) ref% ref% ref% organomineraal P-gehalte(g/kg ds) ref% organomineraal Samengevat: N-gehalte(g/kg ds) 8 ref% organomineraal Geen verschil in N-benutting tussen meststoffen bij gelijke bemesting N-gift (8 kg/ha) ruim voldoende P-gift boven nieuw advies niet nodig Aanscherpte N- en P- richtlijnen zijn een verbetering

5 De laatste bemestingsdatum in 7 per locatie NO -N en P-gehalte grond s Hertogenbosch Ref% -sep -sep 9-aug 7-sep -sep 9-okt -sep -sep 7-sep -sep Organisch -sep -sep 9-aug -sep -sep 9-okt -sep -okt 7-sep -sep Organomineraal -aug -sep 9-aug -sep -aug 9-okt -sep -aug 7-sep -sep Gecoat -jul 9-jul -jun -jun -jul -jul -jun -mei -aug 9-jul 9-jul -jun Ref% -sep -sep Ref% -sep -sep Effect meststofbehandeling op NO -N en P-PAE, gemiddeld over de intensief gemonitorde locaties P-PAE: - cm ref% ref% ref% organomineraal NO -N: - cm ref% ref% ref% organomineraal NO -N: - cm ref% ref% ref% organomineraal NO -N: - cm.... ref% ref% ref% organomineraal Effect meststof op de hoeveelheid NO -N in het profiel in november 7 over alle locaties kg N/ha - cm - cm - cm Effect meststof op hoeveelheid NO - N in het profiel (kg ha - ), nov. 7 locatie Laag (cm) ref% 9,7 7,,,, 7, ref% organomineraal organomineraal 8, 8, 9,, 78,7, ref%, 89,,7 ref% 8,, 9, Metingen drainwater Drainbemonstering te op veld -,,,9,8 -,,,,7 -,,,, s Hertogenbosch -,,,, - 8,, 7,7, -,9 7, 8,, - 8,9,,, - 78,9 7,,,7 -,,8,,

6 Bemonstering drainwaterput te, sportveld Unitas De samenstelling van het drainwater NO -N Ref% Organo-mineraal Ref% Organisch week week week week week week week Conclusies monitoring () Bij eenzelfde N-niveau is meststofkeuze niet van invloed op: Uitspoeling van N Kwaliteit grasmat Stikstofbenutting (n.s.) Nieuwe N-richtlijn lijkt te voldoen voor graskwaliteit en -gehalten Mogelijk mineralisatie uit maaisel onderschat Gem. 8 kg N ha -, kans op nitraatuitspoeling 8 lager dan praktijk Conclusies monitoring () Bij voorkeur geen N na half augustus mbt uitspoeling en N-gehalte gras. Indien snelwerkend dan meststoffen met een lager N-gehalte dan 7% om goed te kunnen verdelen. Met, en organo-mineraal zijn N- of NK-meststoffen met een relatief laag N-gehalte beschikbaar om strooibare hoeveelheden te realiseren. Met de nieuwe P-bemestingssystematiek kan scherp op fosfaat worden gestuurd.