Stralingsbescherming en Dosimetrie

Transcriptie

1 SMPE/e-cursus Stralingsbescherming en Dosimetrie deskundigheidsniveau 3 cursusinformatie S&D (versie 3, dd ) 1 / 26

2 SMPE/e-cursus Stralingsbescherming en Dosimetrie (deskundigheidsniveau 3) opleiding tot coördinerend deskundige Locatie SMPE/e: TU/e Science Park, Eindhoven (gebouw Flux, cursuszaal 0.116, begane grond) Voor bereikbaarheid, route en plattegrond zie: Data S&D : 9+10, november, 7+8 december , januari, 1+2, februari, 29 februari, maart, 25 april, 23 mei (examen) 2016 Deze post-master cursus is speciaal ontworpen voor klinische fysici (in opleiding) en andere academisch technologen die werkzaam zijn in de zorg en leidt op tot coördinerend deskundige. De cursus beslaat 19 dagen voor hoor- en werkcolleges, practicum en rondleiding bij radiologische faciliteiten op het complex van de (TU/e). Het practicum wordt op het Science Park TU/e (bij de SBD) en bij de Philips Healthcare Academy in Best uitgevoerd. De cursus wordt afgesloten met een examen. De colleges worden gegeven door een breed scala aan docenten die het gehele vakgebied bestrijken, afkomstig uit verschillende toepassingsgebieden in ziekenhuizen, onderzoeksinstellingen, bedrijven en ministeries. Er wordt in het bijzonder aandacht besteed aan vragen rond de stralingsveiligheid in ziekenhuizen. Deze cursus is door de betrokken ministeries erkend als opleiding tot coördinerend deskundige (voorheen deskundige radioactieve stoffen en toestellen op niveau 3 ) volgens de wettelijke richtlijnen voor erkenning van opleidingen op het gebied van stralingsbescherming. De cursus voldoet ook aan de desbetreffende opleidingseisen van de Nederlandse Vereniging voor Klinische Fysica, voor registratie als Klinisch Fysicus. De cursus wordt verzorgd door SMPE/e in samenwerking met de Stralingsbeschermingsdienst (SBD-TU/e). Doel van de cursus: Aan het eind van de cursus kunnen de cursisten zelfstandig als coördinerend deskundige functioneren en zijn de cursisten voorbereid op hun rol als stralingsdeskundige in een ziekenhuis. Zij kunnen dan preventief (b.v. afschermingsberekeningen en prospectieve risico inventarisaties uitvoeren), actief (b.v. de bij een incident passende maatregelen nemen) en in een adviserende rol optreden (b.v. bij het nemen van beschermingsmaatregelen ten behoeve van dosis reductie in het kader van ALARA). Toelatingscriteria en benodigde voorkennis: deze post-master cursus is specifiek afgestemd op de doelgroep klinisch fysici in opleiding en overige academisch technologen die werkzaam zijn in de zorg. Bij een afgeronde HBO-opleiding (fysisch/technisch) is het aan de cursusleiding om te beoordelen of men kan deelnemen aan deze cursus en onder welke voorwaarden (bijv. extra cursus/zelfstudie i.v.m. de benodigde voorkennis). Van alle deelnemers wordt verwacht dat men over voldoende voorkennis beschikt op het vlak van stralingsfysica (basisbegrippen atoom-en kernfysica) zie o.a. het TU/e master vak Stralingsfysica (vakcode 8N120). Voor meer informatie: ir. Gilles Moerdijk g.i.moerdijk@tue.nl). 2 / 26

3 Afronding cursus: de cursus wordt afgerond met een verslag over het practicum, een scriptie over een klinisch relevant stralingsbeschermingsvraagstuk binnen het ziekenhuis of de instelling, een toets op parate kennis door middel van multiple choice en een landelijk gecoördineerd schriftelijk theorie-examen (niveau 3) bestaande uit 4 open vragen. Let op: aan het schriftelijke examen op 23 mei 2016 (kennistoets en landelijk gecoördineerde examen) kan pas meegedaan worden als de rest van de cursus helemaal is afgesloten, incl. goedgekeurde scriptie en practicum-verslag (en deelname aan ten minste 80% van alle cursusdagen). Na afronding van de cursus met een voldoende voor het examen ontvangt de cursist een certificaat. Zie verder: examenreglement (op te vragen via office: smpee@tue.nl). Studiebelasting: naast bovengenoemde cursusdata wordt de cursist geacht veel extra tijd vrij te reserveren voor zelfstudie, het werken aan tussentijdse opdrachten, het schrijven van de scriptie en het oefenen en leren voor het examen. Cursusleiding: ir. Gilles Moerdijk (stralingsdeskundige, SBD-TU/e, opleidingsverantwoordelijke, g.i.moerdijk@tue.nl), dr. Martina Kunze (klinische fysicus Radboud UMC, m.kunze-busch@rhter.umcn.nl) en ing. Leon van Riel (stralingsdeskundige, SBD-TU/e, L.v.Riel@tue.nl) Cursus-coördinatoren: ir. Gilles Moerdijk (stralingsdeskundige, SBD-TU/e, g.i.moerdijk@tue.nl) en dr.ir. Ivonne Lammerts (coördinator SMPE/e, i.m.m.lammerts@tue.nl) Office-manager: Annebee Langenhuizen-Keulen (smpee@tue.nl, tel ) Tijdschema cursusdagen * 6 colleges à 60 min per dag, met 15 min pauze ertussen, 1h lunchpauze 9:15 10:15 College 1 10:15 10:30 Pauze 10:30 11:30 College 2 11:30 11:45 Pauze 11:45 12:45 College 3 12:45 13:45 Lunch 13:45 14:45 College 4 14:45 15:00 Pauze 15:00 16:00 College 5 16:00 16:15 Pauze 16:15 17:15 College 6 Locatie * TU/e Science Park, Eindhoven: gebouw Flux, cursuszaal (begane grond) * tenzij anders vermeld in programma!!!!! 3 / 26

4 opzet S&D : dag # datum thema 2015 start deelnemers hebben zich voorbereid op de cursus (zie benodigde voorkennis) dag november Stralingsfysica / Wisselwerking / Dosimetrie dag november detectie en instrumentatie / afscherming / vervoer dag december practicum / werkcollege deadline: uiterlijk 31 december 2015 aanleveren onderwerp scriptie 2016 dag januari inwendige besmetting en biologische effecten dag januari stralingsbescherming in het ziekenhuis (deel 1) / werkcollege dag februari 1/2: Risico-inventarisatie en risicomanagement 2/2: framework RP / introductie vergunningsverlening dag februari 15/2: Stralingsbescherming in het ziekenhuis (deel 2) 16/2: werkcollege en rondleiding (Philips MSI Best) dag februari Röntgen practicum (Philips HA Best) deadline: uiterlijk 14 maart 2016 inleveren scriptie dag maart 14/3: Ioniserende straling in het dagelijks leven 15/3: Kernenergiewet en de overheid 15/3: tevens nascholingsdag klinisch fysici dag april presentaties, nabesprekingen en beoordeling van de scripties dag mei 2015 examen Bijlage 1: practicum 4 / 26

5 Start cursus: Voorbereiding door deelnemers formulier persoonlijke gegevens deelnemer invullen verwachtingen m.b.t. de cursus eventueel bijspijkeren benodigde voorkennis (zie blz. 2) De cursus vergt een actieve deelname aan de colleges (aanwezigheidsregistratie) en practica (verslag), alsmede een ruime inzet voor zelfstudie, het werken aan tussentijdse opdrachten, het schrijven van een scriptie en het voorbereiden voor het examen. 5 / 26

6 Dag 1 Thema: Stralingsfysica / Wisselwerking Dag-coördinator: Martina Kunze Datum: Dag 1 maandag 9 november 2015 Flux Sessie onderwerp docent 1 Kennismakingsronde & Opzet cursus Martina Kunze (Radboud UMC, TU/e-SMPE/e) 2 3 Stralingsfysica Markus Wendling (Radboud UMC) 4 Werkcollege stralingsfysica Markus Wendling (Radboud UMC) 5 6 Wisselwerking: algemeen en direct & indirect ioniserend Martina Kunze (Radboud UMC, TU/e-SMPE/e) Leerdoelen dag 1 (stralingsfysica / Wisselwerking): 6 / 26

7 Dag 2 Thema: Wisselwerking / Dosimetrie Dag-coördinator: Martina Kunze Datum: Dag 2 dinsdag 10 november 2015 Flux sessie onderwerp docent 1 Werkcollege Wisselwerking Martina Kunze/ Gilles Moerdijk 2 Fysica van dosimetrie Martina Kunze (Radboud UMC, TU/e-SMPE/e) 3 Radiation protection dosimetry: Quantities & Units Gilles Moerdijk (SBD-TU/e) 4 Radiation protection dosimetry: Quantities & Units 5 Dosimetrie uitwendige blootstelling 6 Werkcollege dosimetrie Gilles Moerdijk (SBD-TU/e) Martina Kunze/ Gilles Moerdijk Leerdoelen dag 2 (Wisselwerking / Dosimetrie): 7 / 26

8 Dag 3 Thema: detectie en instrumentatie / vervoer / afscherming Dag-coördinator: Martina Kunze Datum: dag 3 maandag 23 november 2015 Flux sessie onderwerp docent 1 Vervoer van radioactieve stoffen Gilles Moerdijk (SBD-TU/e) 2 3 Detectie en instrumentatie (inclusief demonstratie apparatuur) Gilles Moerdijk (SBD-TU/e) 4 Afscherming elektromagnetische straling 5 afscherming röntgenkamers Martina Kunze (Radboud UMC, TU/e-SMPE/e) Janneke Ansems (Bravis ziekenhuis) 6 Afscherming radiotherapiekamer Jaap Glas Leerdoelen dag 3 (detectie en instrumentatie / afscherming): 8 / 26

9 Dag 4 Thema: afscherming / ingekapselde bronnen / practicum Dag-coördinator: Martina Kunze Datum: dag 4 dinsdag 24 november 2015 Flux sessie onderwerp docent 1 Ingekapselde bronnen Leon van Riel (SBD-TU/e) 2 3 Afscherming versnellers Hans Beijers (KVI) 4 6 Practicum / werkcollege Gilles Moerdijk (SBD-TU/e)) Leon van Riel (SBD-TU/e)) Martina Kunze (Radboud UMC) Wouter Stam (SBD-TU/e, Radiontec) Leerdoelen dag 4 (afscherming / vervoer): 9 / 26

10 Dag 5 en 6 Thema: practicum/werkcollege Dag-coördinator: Gilles Moerdijk Data: 07/ Locatie: gebouw Flux dag 5 maandag 7 december 2015 Flux sessie Onderwerp docent Gilles Moerdijk (SBD-TU/e)) 1 3 Practicum/ werkcollege Leon van Riel (SBD-TU/e)) Wouter Stam (SBD-TU/e, Radiontec) 4 6 Practicum/ werkcollege Gilles Moerdijk (SBD-TU/e) Leon van Riel (SBD-TU/e)) Wouter Stam (SBD-TU/e, Radiontec) dag 6 dinsdag 8 december 2015 Flux sessie onderwerp docent Gilles Moerdijk (SBD-TU/e) 1 3 Practicum/ werkcollege Leon van Riel (SBD-TU/e)) Wouter Stam (SBD-TU/e, Radiontec) 4 6 Verslag practicum Gilles Moerdijk (SBD-TU/e) Leon van Riel (SBD-TU/e)) Wouter Stam (SBD-TU/e, Radiontec) voor details zie Bijlage 1: Practicum Leerdoelen dagen 5-6 (practicum/werkcollege): 10 / 26

11 Aanleveren onderwerp voor scriptie Coördinatoren: Gilles Moerdijk en Martina Kunze Datum: uiterlijk Aanleveren onderwerp voor scriptie over een klinisch relevant stralingsbeschermingsvraagstuk binnen het ziekenhuis of de instelling Voor de regels omtrent opzet en beoordeling van de scriptie, zie examenreglement. 11 / 26

12 Dag 7 Thema: inwendige besmetting en biologische effecten Dag-coördinator: Paul Jonkergouw Datum: dag 7 maandag 4 januari 2016 Flux sessie onderwerp docent 1 Inwendige dosimetrie, algemeen 2 Inwendige dosimetrie werkers Paul Jonkergouw (RU-BSM) 3 Inwendige dosimetrie, patiënt Gilles Moerdijk (SBD-TU/e)) 4&5 Werkcollege inw. dosimetrie 6 Biologie en gezondheid: Inleiding Paul Jonkergouw (RU-BSM) Leerdoelen dag 7 (inwendige besmetting en biologische effecten 1/2): 12 / 26

13 Dag 8 Thema: inwendige besmetting en biologische effecten (2/2) Dag-coördinator: Paul Jonkergouw Datum: dag 8 dinsdag 5 januari 2016 Flux sessie onderwerp docent 1 Stochastische effecten 2 weefselreacties Gerard van den Aardweg (LUMC) 3 risicomodellering 4 zwangerschap 5 low-dose 6 ongevallen Liesbeth Onderwater (stralingsarts) Gilles Moerdijk (TU/e-SBD) Leerdoelen dag 8 (inwendige besmetting en biologische effecten 2/2): 13 / 26

14 Dag 9 Thema: Stralingsbescherming in het ziekenhuis (1/3) Dag-coördinator: Martina Kunze Datum: dag 9 maandag 18 januari 2016 Flux sessie onderwerp docent 1 Persoonsdosimetrie Frans van der Put (Philips) 2 3 Stralingsbescherming in de Nucleaire Geneeskunde Jorn v. Dalen (Isala) 4 Loodschorten bij medische röntgentoepassingen 5 Grootheden patiëntdosimetrie/radiologie/ct Frank de Lange (Radboud UMC) 6 Uitloop / discussie onderwerpen Leerdoelen dag 9 (stralingsbescherming in het ziekenhuis 1/3): 14 / 26

15 Dag 10 Thema: Stralingsbescherming in het ziekenhuis (2/3) / werkcollege Dag-coördinator: Martina Kunze Datum: dag 10 dinsdag 19 januari 2016 Flux sessie onderwerp docent 1 2 Stralingshygiëne in de praktijk: Radiotherapie Wim Dries (CZ Eindhoven) 3 Stralingsbescherming patiënt bij Radiologie 4 Stralingsbescherming patiënt bij Radiologie 5 6 Werkcollege Willy Hummel (MC Leeuwarden) Willy Hummel (MC Leeuwarden) Gilles Moerdijk/ Martina Kunze Leerdoelen dag 10 (stralingsbescherming in het ziekenhuis 2/3 en werkcollege): 15 / 26

16 Dag 11 Thema: risico-inventarisatie en risicomanagement Dag-coördinator: Paul Jonkergouw / Gilles Moerdijk Datum: dag 11 maandag 1 februari 2016 Traverse, zaal 2 sessie onderwerp: risico-inventarisatie en risicomanagement docent 1 Risk management introductie Walter Zwaard 2 Leidraad risicoanalyse (HARAS / NCS) 3 Beheersing stralingsrisico s laboratoria 4 5 risico analytische modellen (NVKF, NCS) 6 casus Risico-Inventarisatie Marcel Wiegman (RU-BSM) Christiaan van Swol (Anthonius Nieuwegein) Paul Jonkergouw / Gilles Moerdijk Leerdoelen dag 11 (risico-inventarisatie en risicomanagement): 16 / 26

17 Dag 12 Thema: framework RP en introductie vergunningsverlening Dag-coördinator: Paul Jonkergouw Datum: dag 12 dinsdag 2 februari 2016 Flux sessie onderwerp: framework RP en introductie vergunningsverlening docent 1 2 Framework for radiological protection Paul Jonkergouw (RU-BSM) 3 Het systeem van vergunningen en meldingen 4 Milieu analyse in kader van vergunnningsaanvraag (MR-AGIS, DOVIS) Paul Jonkergouw (RU-BSM), 5 6 Werkcollege wetgeving en vergunningsverlening Gilles Moerdijk Leerdoelen dag 12 (framework RP en introductie vergunningsverlening): 17 / 26

18 Dag 13 Thema: Stralingsbescherming in het ziekenhuis (3/3) Dag-coördinator: Gilles Moerdijk Datum: dag 13 maandag 15 februari 2016 Flux sessie onderwerp docent 1 Diagnostische referentie niveaus 2 Optimalisatie van CT Koos Geleijns (LUMC) 3 Introductie werkcollege stralingsbescherming 4 5 Uitwerking casussen 6 Presentatie casussen en discussie Koos Geleijns (LUMC) Leerdoelen dag 13 (stralingsbescherming in het ziekenhuis 3/3): 18 / 26

19 Dag 14 Thema: werkcollege en rondleiding Dag-coördinator: Gilles Moerdijk Datum: dag 14 dinsdag 16 februari 2016 Flux sessie onderwerp docent Martina Kunze, 1 2 werkcollege examenvragen Leon van Riel, Gilles Moerdijk 3 Introductie rondleiding Gilles Moerdijk 4 6 rondleiding: Philips Medical Systems International Philips, Best (*) Frans van der Put (Philips SBD), Gilles Moerdijk (SBD-TU/e) * Locatie: Philips Medical Systems International, Veenpluis 4-6, 5684 PC Best (vlakbij Eindhoven). Leerdoelen dag 14 (werkcollege en rondleiding) 19 / 26

20 Dag 15 Thema: Röntgen practicum in Best Dag-coördinator: Gilles Moerdijk Datum: dag februari 2016 locatie PHA, Best (*) sessie onderwerp Docent Ton Dahmen (Philips) Martina Kunze (Radboud UMC, Practicum Röntgen 1 3 TU/e) Gilles Moerdijk (SBD-TU/e) 4 Practicum Röntgen 5 6 Uitwerking en presentatie Ton Dahmen (Philips) Martina Kunze (Radboud UMC, TU/e) Gilles Moerdijk (SBD-TU/e) * Locatie: Philips Healthcare Academy / Professor Holst Centrum, Gagel 1 te 5684 Best (vlakbij Eindhoven). Dit is het opleidingsinstituut van Philips Healthcare Nederland. Leerdoelen dag 15 (Röntgen practicum in Best): 20 / 26

21 Deadline inleveren scriptie Datum: uiterlijk De scriptie dient uiterlijk 14 maart 2016 te zijn ingeleverd bij de cursusleiding (Gilles Moerdijk). Let op: aan het examen op 23 mei 2016 kan pas meegedaan worden als de rest van de cursus helemaal is afgesloten, incl. goedgekeurde scriptie en goedgekeurd practicum-verslag! 21 / 26

22 Dag 16 Thema: Ioniserende straling in het dagelijks leven Dag-coördinator: Gilles Moerdijk Datum: dag 16 maandag 14 maart 2016 Flux sessie onderwerp: ioniserende straling in het dagelijks leven Docent 1 Stralingsbelasting in Nederland 2 Stralingsonderzoek RIVM t.b.v. de overheid Harry Slaper (RIVM) 3 NPK /ongevallen (Tsjernobyl / Japan) 4 (-5) Biologie en gezondheid: risicoperceptie Fred Woudenberg (GGD) 5 (5-)6 oefeningen Martina Kunze/ Gilles Moerdijk Leerdoelen dag 16 (Ioniserende straling in het dagelijks leven): 22 / 26

23 Dag 17 Thema: Kernenergiewet en de overheid Dag-coördinator: Gilles Moerdijk Datum: dag 17 dinsdag 15 maart 2016 Traverse (Dorgelozaal) [ook voor nascholing Klinisch Fysici] sessie onderwerp: Kernenergiewet en de overheid (Historisch en Europees perspectief, update BS, Inspectie, centraal loket, registratie etc.) docent 1 Stralingswetgeving BSS/BS Carel Thijssen (SZW) 2 3 Beleid(sontwikkeling) en Inspectie Ton Vermeulen (EZ) 4 5 Vergunningaanvraag bij Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RvO, ANVS) Yuri Franken (RvO, ANVS) 6 casus verzamelvergunning Yuri Franken / Gilles Moerdijk Leerdoelen dag 17 (Kernenergiewet en de overheid): 23 / 26

24 Dag 18 Thema: presentaties, besprekingen en beoordeling van de scripties Dag-coördinator: Martina Kunze, Gilles Moerdijk Datum: dag 18 maandag 25 april 2016 Flux sessie onderwerp docent 1 3 Presentaties scripties door deelnemers Martina Kunze (UMCN, TU/e) Gilles Moerdijk (SBD-TU/e) Leon van Riel (SBD-TU/e) 4 6 Bespreking en beoordeling van de scripties Martina Kunze (UMCN, TU/e) Gilles Moerdijk (SBD-TU/e) Leon van Riel (SBD-TU/e) 24 / 26

25 Afsluiting cursus Examen * Coördinatoren: Gilles Moerdijk en Leon van Riel Datum: dag 19 maandag 23 mei 2016 MultiMediaPaviljoen, zaal 3 sessie onderwerp docent 1 3 Examen (instituutsgebonden deel) Gilles Moerdijk Leon van Riel 4 6 Examen (landelijk deel) Gilles Moerdijk Leon van Riel * Let op: aan het examen op 23 mei 2016 kan pas meegedaan worden als de rest van de cursus helemaal is afgesloten, incl. goedgekeurde scriptie en practicum-verslag! 25 / 26

26 Bijlage 1: practicum (24 november, december 2015) Practicum 1: Practicum 2: Practicum 3: Werkcollege: Stralingsdosimetrie en ingekapselde bronnen Open radioactieve stoffen en vervoer Gammaspectrometrie vraagstukken boek Bos dag practicum 1 practicum 2 practicum 3 werkcollege WS LR GM MK :45 17: :15 12: :45 17: :15 12: :45 17:15 groep 1 groep 2 groep 3 groep 4 groep 2 groep 3 groep 4 groep 1 groep 3 groep 4 groep 1 groep 2 groep 4 groep 1 groep 2 groep 3 uitwerken verslag 26 / 26