I. GEMEEN STRAFRECHT

Transcriptie

1 Wet 8 juni Sw. (Art. 5) I. GEMEEN STRAFRECHT INHOUDSOPGAVE 1. Algemene principes met een bijzonder belang voor het ondernemingsstrafrecht De misdrijven uit Boek II van het strafwetboek met relevantie voor het ondernemingsstrafrecht Bijzondere wetten Algemene principes met een bijzonder belang voor het ondernemingsstrafrecht Wet 8 juni 1867 Strafwetboek (uittreksel art. 2 5, 7bis, 35 37bis, 41bis 50bis, 58 69, 79 86, 100) Wet 17 november 1808 Wetboek van strafvordering (uittreksel VT. art. 2bis 29; 22 28bis, 28quinquies 29, 35 39bis, 46bis 46quater, 47bis, 57, 61 61sexies, 62bis 69, 70bis, 87 89, 90ter 91, 139) Wet 7 juni 1969 Huiszoekingswet K.B. 9 januari 2003 Wetboek Strafvordering, uitvoering PATRICK WAETERINCKX Sinds 22 juli 1999 is de rechtspersoon strafbaar in het Belgische strafrecht. Sindsdien vindt men in het strafwetboek en in bepaalde ermee verknochte strafwetten, alsook in het wetboek van strafvordering en zijn voorafgaande titel strafbepalingen die uitsluitende, dan wel mede betrekking hebben op de rechtspersoon. Voor het overige opteerde ik evenmin voor indeling per wetboek (strafrecht en strafvordering), maar voor een indeling die eerst de algemene principes nuttige voor het ondernemingsstrafrecht in het materiële en het formele strafrecht aan bod laat komen, om daarna over te gaan naar de misdrijven die in ondernemingscontext frequent voorkomen. De uiteindelijke samenstelling impliceerde natuurlijk het maken van keuzes. Die zijn in belangrijke mate gestoeld op literatuurstudie en een lange praktijkervaring in de materie. Dat daarbij mogelijks interessante artikelen door de mazen van het net zijn gekropen is best mogelijk. Suggesties van de gebruikers om aan bepaalde praktijknoden tegemoet te komen zijn dan ook welkom. PATRICK WAETERINCKX De oplossing van problemen in het ondernemingsstrafrecht vereist natuurlijk altijd een analyse van de algemene principes. Ze integraal opnemen zou natuurlijk totaal voorbijschieten aan het opzet van dit themawetboek. Sommige artikelen werden wel opgenomen omdat ermee verbonden juridische kwestie in strafprocedures van ondernemingsstrafrecht quasi altijd voorkomen. Toch acht ik het opportuun de lezer erop te wijzen dat een consultatie van o.a. Boek I van het strafwetboek wellicht dikwijls noodzakelijk zal zijn ter oplossing van een probleem van ondernemingsstrafrecht. Wet 8 juni 1867 Strafwetboek (B.S., 9 juni 1867) (Uittreksel) EERSTE BOEK DE MISDRIJVEN EN DE BESTRAFFING IN HET ALGEMEEN HOOFDSTUK I MISDRIJVEN Art. 2. Geen misdrijf kan worden gestraft met straffen die bij de wet niet waren gesteld voordat het misdrijf werd gepleegd. Indien de straf, ten tijde van het vonnis bepaald, verschilt van die welke ten tijde van het misdrijf was bepaald, wordt de minst zware straf toegepast. Art. 3. Het misdrijf, op het grondgebied van het Rijk door Belgen of door vreemdelingen gepleegd, wordt gestraft overeenkomstig de bepalingen van de Belgische wetten. Art. 4. Het misdrijf, buiten het grondgebied van het Rijk door Belgen of door vreemdelingen gepleegd, wordt in België niet gestraft dan in de gevallen bij de wet bepaald. Art. 5. }1 [Een rechtspersoon is strafrechtelijk verantwoordelijk voor misdrijven die hetzij een intrinsiek verband hebben met de verwezenlijking van zijn doel of de waarneming van zijn belangen, of die, naar blijkt uit de concrete omstandigheden, voor zijn rekening zijn gepleegd. Wanneer de rechtspersoon verantwoordelijk gesteld wordt uitsluitend wegens het optreden van een geïdentifi- Larcier Thema Wetboeken Ondernemingsstrafrecht (20 december 2010) Larcier 1

2 Wet 8 juni Sw. (Art. 5) ceerde natuurlijke persoon, kan enkel degene die de zwaarste fout heeft begaan worden veroordeeld. Indien de geïdentificeerde natuurlijke persoon de fout wetens en willens heeft gepleegd kan hij samen met de verantwoordelijke rechtspersoon worden veroordeeld. Met rechtspersonen worden gelijkgesteld: 1 tijdelijke verenigingen en verenigingen bij wijze van deelneming; 2 vennootschappen bedoeld in artikel 2, derde lid, van de gecoördineerde wetten op de handelsvennootschappen, alsook handelsvennootschappen in oprichting; 3 burgerlijke vennootschappen die niet de vorm van een handelsvennootschap hebben aangenomen. Voor de toepassing van dit artikel kunnen niet als strafrechtelijk verantwoordelijke rechtspersoon worden beschouwd: de federale staat, de gewesten, de gemeenschappen, de provincies, de Brusselse agglomeratie, de gemeenten }2 [, de meergemeentezones,] 2 de binnengemeentelijke territoriale organen, de Franse Gemeenschapscommissie, de Vlaamse Gemeenschapscommissie, de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie en de openbare centra voor maatschappelijk welzijn.] 1 {3 }1. Opgeheven bij art. 2 wet 28 juli 1934, B.S., 2 augustus 1934; opnieuw ingevoegd bij art. 2 wet 4 mei 1999, B.S., 22 juni 1999 }2. Lid 4 gewijzigd bij art. 133 wet 26 april 2002, B.S., 30 april 2002, inwerkingtreding: 30 april 2002 (art. 138, inleidende zin) F 3. Op een door de Koning te bepalen datum luidt dit art. als volgt: Art. 5. }4 [Een rechtspersoon is strafrechtelijk verantwoordelijk voor misdrijven die hetzij een intrinsiek verband hebben met de verwezenlijking van zijn doel of de waarneming van zijn belangen, of die, naar blijkt uit de concrete omstandigheden, voor zijn rekening zijn gepleegd. Wanneer de rechtspersoon verantwoordelijk gesteld wordt uitsluitend wegens het optreden van een geïdentificeerde natuurlijke persoon, kan enkel degene die de zwaarste fout heeft begaan worden veroordeeld. Indien de geïdentificeerde natuurlijke persoon de fout wetens en willens heeft gepleegd kan hij samen met de verantwoordelijke rechtspersoon worden veroordeeld. Met rechtspersonen worden gelijkgesteld: 1 tijdelijke verenigingen en verenigingen bij wijze van deelneming; 2 vennootschappen bedoeld in artikel 2, derde lid, van de gecoördineerde wetten op de handelsvennootschappen, alsook handelsvennootschappen in oprichting; 3 burgerlijke vennootschappen die niet de vorm van een handelsvennootschap hebben aangenomen. Voor de toepassing van dit artikel kunnen niet als strafrechtelijk verantwoordelijke rechtspersoon worden beschouwd: de federale staat, de gewesten, de gemeenschappen, de provincies, }5 [de hulpverleningszones,] 5 de Brusselse agglomeratie, de gemeenten }6 [, de meergemeentezones,] 6 de binnengemeentelijke territoriale organen, de Franse Gemeenschapscommissie, de Vlaamse Gemeenschapscommissie, de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie en de openbare centra voor maatschappelijk welzijn.] 4 }4. Opgeheven bij art. 2 wet 28 juli 1934, B.S., 2 augustus 1934; opnieuw ingevoegd bij art. 2 wet 4 mei 1999, B.S., 22 juni 1999 }5. Lid 4 gewijzigd bij art. 188 wet 15 mei 2007, B.S., 31 juli 2007, err., B.S., 1 oktober 2007, inwerkingtreding: door de Koning te bepalen (art. 224, lid 2; zoals vervangen bij art. 157 wet (I) 24 juli 2008, B.S., 7 augustus 2008) }6. Lid 4 gewijzigd bij art. 133 wet 26 april 2002, B.S., 30 april 2002, inwerkingtreding: 30 april 2002 (art. 138, inleidende zin) HOOFDSTUK II STRAFFEN Afdeling I Verschillende soorten van straffen }1 [Art. 7bis. De straffen toepasselijk op misdrijven gepleegd door rechtspersonen zijn: In criminele zaken, in correctionele zaken en in politiezaken: 1 geldboete; 2 bijzondere verbeurdverklaring; de bijzondere verbeurdverklaring, bepaald in artikel 42, 1, uitgesproken ten aanzien van publiekrechtelijke rechtspersonen kan enkel betrekking hebben op goederen die vatbaar zijn voor burgerlijk beslag; In criminele en correctionele zaken: 1 ontbinding; deze kan niet worden uitgesproken ten aanzien van de publiekrechtelijke rechtspersoon; 2 verbod een werkzaamheid die deel uitmaakt van het maatschappelijk doel te verrichten, met uitzondering van werkzaamheden die behoren tot een opdracht van openbare dienstverlening; 3 sluiting van een of meer inrichtingen, met uitzondering van de inrichtingen waar werkzaamheden worden verricht die behoren tot een opdracht van openbare dienstverlening; 4 bekendmaking of verspreiding van de beslissing.] 1 }1. Ingevoegd bij art. 4 wet 4 mei 1999, B.S., 22 juni 1999 Afdeling V Straffen aan misdaden en wanbedrijven gemeen }1 [Onderafdeling 2 Straffen aan misdaden en wanbedrijven gemeen, toepasselijk op rechtspersonen] 1 }1. Opschrift ingevoegd bij art. 6 wet 4 mei 1999, B.S., 22 juni 1999 Art. 35. }1 [Ontbinding kan door de rechter worden uitgesproken, wanneer de rechtspersoon opzettelijk is opgericht om de strafbare werkzaamheden te verrichten waarvoor hij wordt veroordeeld of wanneer hij opzettelijk van zijn doel is afgewend om dergelijke werkzaamheden te verrichten. Wanneer de rechter de ontbinding uitspreekt, verwijst hij de zaak naar het gerecht dat bevoegd is kennis te nemen van de vereffening van de rechtspersoon.] 1 }1. Opgeheven bij art. 32 wet 9 april 1930, B.S., 11 mei 1930, zoals gewijzigd bij art. 1 wet 1 juli 1964, B.S., 17 juli 1964; opnieuw ingevoegd bij art. 6 wet 4 mei 1999, B.S., 22 juni 1999 Art. 36. }1 [Tijdelijk of definitief verbod een werkzaamheid te verrichten die deel uitmaakt van het maatschappelijk doel van de rechtspersoon, kan door de rechter worden uitgesproken in de gevallen door de wet bepaald.] 1 }1. Opgeheven bij art. 32 wet 9 april 1930, B.S., 11 mei 1930, zoals gewijzigd bij art. 1 wet 1 juli 1964, B.S., 17 juli 1964; opnieuw ingevoegd bij art. 6 wet 4 mei 1999, B.S., 22 juni 1999 Art. 37. }1 [Tijdelijke of definitieve sluiting van een of meer inrichtingen van de rechtspersoon kan door de rechter worden uitgesproken in de gevallen door de wet bepaald.] 1 }1. Opgeheven bij art. 32 wet 9 april 1930, B.S., 11 mei 1930, zoals gewijzigd bij art. 1 wet 1 juli 1964, B.S., 17 juli 1964; opnieuw ingevoegd bij art. 6 wet 4 mei 1999, B.S., 22 juni Larcier Thema Wetboeken Ondernemingsstrafrecht (20 december 2010) Larcier

3 Wet 8 juni Sw. (Art. 43quater) }1 [Art. 37bis. Bekendmaking of verspreiding van de beslissing op kosten van de veroordeelde kan door de rechter worden uitgesproken in de gevallen bepaald door de wet.] 1 }1. Ingevoegd bij art. 6 wet 4 mei 1999, B.S., 22 juni 1999 Afdeling VI Straffen aan de drie soorten van misdrijven gemeen }1 [Onderafdeling 2 De geldboete op rechtspersonen toepasselijk] 1 }1. Opschrift ingevoegd bij art. 8 wet 4 mei 1999, B.S., 22 juni 1999 }1 [Art. 41bis. 1. De geldboeten toepasselijk op misdrijven gepleegd door rechtspersonen, zijn: In criminele en correctionele zaken: wanneer de wet op het feit levenslange vrijheidsstraf stelt: geldboete van tweehonderdveertigduizend [euro] tot zevenhonderdtwintigduizend [euro]; wanneer de wet op het feit vrijheidsstraf en geldboete stelt, of een van de straffen alleen: geldboete van minimum vijfhonderd [euro] vermenigvuldigd met het getal van de maanden van de minimum vrijheidsstraf, doch niet lager dan de minimumgeldboete op het feit gesteld; met als maximum tweeduizend [euro] vermenigvuldigd met het getal van de maanden van de maximumvrijheidsstraf, doch niet lager dan het dubbele van de maximumgeldboete op het feit gesteld; wanneer de wet op het feit enkel geldboete stelt: geldboete met minimum en maximum als door de wet op het feit gesteld; In politiezaken: geldboete van vijfentwintig [euro] tot tweehonderdvijftig [euro]. 2. Voor het bepalen van de straf bedoeld in 1 zijn de bepalingen van boek I van toepassing.] 1 }1. Ingevoegd bij art. 8 wet 4 mei 1999, B.S., 22 juni 1999 }1 [Onderafdeling 3 Bijzondere verbeurdverklaring] 1 }1. Opschrift ingevoegd bij art. 9 wet 4 mei 1999, B.S., 22 juni 1999 Art. 42. Bijzondere verbeurdverklaring wordt toegepast: 1 Op de zaken die het voorwerp van het misdrijf uitmaken, en op die welke gediend hebben of bestemd waren tot het plegen van het misdrijf, wanneer zij eigendom van de veroordeelde zijn; 2 Op de zaken die uit het misdrijf voortkomen; }1 [3 Op de vermogensvoordelen die rechtstreeks uit het misdrijf zijn verkregen, op de goederen en waarden die in de plaats ervan zijn gesteld en op de inkomsten uit de belegde voordelen.] 1 }1. 3 toegevoegd bij art. 1 wet 17 juli 1990, B.S., 15 augustus 1990 Art. 43. Bij misdaad of wanbedrijf wordt bijzondere verbeurdverklaring }1 [toepasselijk op de zaken bedoeld in artikel 42, 1 en 2 ] 1 altijd uitgesproken. Bij overtreding wordt zij slechts uitgesproken in de gevallen bij de wet bepaald. }1. Lid 1 gewijzigd bij art. 2 wet 17 juli 1990, B.S., 15 augustus 1990 }1 [Art. 43bis. }2 [Bijzondere verbeurdverklaring toepasselijk op de zaken bedoeld in artikel 42, 3, kan door de rechter in elk geval worden uitgesproken, maar slechts voorzover zij door de procureur des Konings schriftelijk wordt gevorderd.] 2 Indien de zaken niet kunnen worden gevonden in het vermogen van de veroordeelde, raamt de rechter de geldwaarde ervan en heeft de verbeurdverklaring betrekking op een daarmee overeenstemmend bedrag. Ingeval de verbeurdverklaarde zaken aan de burgerlijke partij toebehoren, zullen zij aan haar worden teruggegeven. De verbeurdverklaarde zaken zullen haar eveneens worden toegewezen ingeval de rechter de verbeurdverklaring uitgesproken heeft omwille van het feit dat zij goederen en waarden vormen die door de veroordeelde in de plaats gesteld zijn van de zaken die toebehoren aan de burgerlijke partij of omdat zij het equivalent vormen van zulke zaken in de zin van het tweede lid van dit artikel. Iedere andere derde die beweert recht te hebben op de verbeurdverklaarde zaak, zal dit recht kunnen laten gelden binnen een termijn en volgens modaliteiten bepaald door de Koning.] 1 }1. Ingevoegd bij art. 3 wet 17 juli 1990, B.S., 15 augustus 1990 }2. Lid 1 vervangen bij art. 2 wet 19 december 2002, B.S., 14 februari 2003 }1 [Art. 43ter. De bijzondere verbeurdverklaring die van toepassing is op de zaken bedoeld }1 [in de artikelen 42, 43bis en 43quater] 1, kan eveneens worden uitgesproken wanneer die zaken zich buiten het grondgebied van de Belgische Staat bevinden.] 1 }1. Ingevoegd bij art. 12 wet 20 mei 1997, B.S., 3 juli 1997; gewijzigd bij art. 3 wet 19 december 2002, B.S., 14 februari 2003 }1 [Art. 43quater. 1. Onverminderd artikel 43bis, derde en vierde lid, kunnen op vordering van de procureur des Konings de in 2 bedoelde vermogensvoordelen, de goederen en waarden die in de plaats ervan zijn gesteld en de inkomsten uit de belegde voordelen, die worden gevonden in het vermogen of in het bezit van een persoon, verbeurd verklaard worden of kan zulke persoon veroordeeld worden tot betaling van een bedrag dat door de rechter wordt geraamd als zijnde overeenstemmend met de waarde van deze zaken, indien deze persoon schuldig werd bevonden: a) }2 [hetzij aan één of meer van de strafbare feiten bedoeld in: 1 artikel 136sexies en artikel 136septies, 1 ; }3 [1 bis artikel 137, voor zover deze strafbare feiten gestraft worden met een van de straffen bedoeld in artikel 138, 1, 4 tot en met 10, en van dien aard zijn dat zij financieel gewin kunnen opleveren, alsook artikel 140, voor zover deze misdaad of dit wanbedrijf van dien aard is dat het financieel gewin kan opleveren;] 3 2 de artikelen 246 tot 251, en artikel 323; }4 [2 bis de artikelen 433sexies, 433septies }5 [, 433octies, 433undecies en 433duodecies] 5 ;] 4 3 de artikelen 504bis en 504ter, en artikel 323; 4 artikel 2bis, 1, van de wet van 24 februari 1921 betreffende het verhandelen van de gifstoffen, slaapmiddelen en verdovende middelen, ontsmettingsstoffen en antiseptica, in zoverre de feiten betrekking hebben op de invoer, de uitvoer, de vervaardiging, de verkoop of het te koop stellen van de in dat artikel bedoelde middelen en stoffen, of 3, b), of 4, b), van dezelfde wet; 5 }6 [de artikelen 77ter, 77quater en 77quinquies] 6 van de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen; 6 artikel 10, 1, 2, van de wet van 15 juli 1985 betreffende het gebruik bij dieren van stoffen met hormonale, Larcier Thema Wetboeken Ondernemingsstrafrecht (20 december 2010) Larcier 3

4 Wet 8 juni Sw. (Art. 44) antihormonale, beta-adrenergische of productiestimulerende werking;] 2 b) hetzij aan de strafbare feiten omschreven in artikel 324ter of van een of meer van de hierna bedoelde strafbare feiten wanneer ze gepleegd zijn in het raam van een criminele organisatie, zoals bepaald in artikel 324bis: }7 [1 de artikelen 162, 163, 173, 180 en 186;] 7 }8 [1 bis] 8 de artikelen 379 of 380 }9 [en 383bis, 1] 9 ; 2 de artikelen 468, 469, 470, 471 of 472; 3 artikel 475; 4 de artikelen 477, 477bis, 477ter, 477quater, 477quinquies, 477sexies of 488bis; 5 artikel 505, met uitzondering van de zaken die gedekt zijn door artikel 42, 1 ; }10 [5 bis artikel 2quater, 4, van de wet van 24 februari 1921 betreffende het verhandelen van giftstoffen, slaapmiddelen en verdovende middelen, psychotrope stoffen, ontsmettingsstoffen en antiseptica en van de stoffen die kunnen gebruikt worden voor de illegale vervaardiging van verdovende middelen en psychotrope stoffen;] 10 6 artikel 10 van de wet van 5 augustus 1991 betreffende de in-, uit- en doorvoer van wapens, munitie en speciaal voor militair gebruik dienstig materieel en daaraan verbonden technologie; 7 artikel 1 van het koninklijk besluit van 12 april 1974 betreffende sommige verrichtingen in verband met stoffen met hormonale, anti-hormonale, anabole, anti-infectieuze, anti-parasitaire en anti-inflammatoire werking, welk artikel betrekking heeft op strafbare feiten waarop overeenkomstig de wet van 24 februari 1921 betreffende het verhandelen van de gifstoffen, slaapmiddelen en verdovende middelen, ontsmettingsstoffen en antiseptica straffen worden gesteld; 8 de artikelen 3 en 5 van het koninklijk besluit van 5 februari 1990 betreffende sommige stoffen met betaadrenergische werking, welke artikelen betrekking hebben op strafbare feiten waarop overeenkomstig de wet van 25 maart 1964 op de geneesmiddelen straffen worden gesteld; c) hetzij aan meerdere strafbare feiten die gezamenlijk worden vervolgd, en waarvan de ernst, de finaliteit en de onderlinge afstemming, de rechtbank toelaat zeker en noodzakelijk te besluiten dat deze feiten werden gepleegd in het kader van ernstige en georganiseerde fiscale fraude waarbij bijzonder ingewikkelde mechanismen of procédés van internationale omvang werden aangewend. 2. De verbeurdverklaring zoals bedoeld in 1 kan worden uitgesproken tegen de daders, mededaders en medeplichtigen die werden veroordeeld wegens één of meerdere van de in dit artikel opgesomde misdrijven en onder de in 1 bepaalde voorwaarden, wanneer de veroordeelde over een relevante periode verdere vermogensvoordelen heeft ontvangen terwijl er ernstige en concrete aanwijzigingen zijn dat deze voordelen voortspruiten, uit het misdrijf waarvoor hij werd veroordeeld, of uit identieke feiten, en de veroordeelde het tegendeel niet geloofwaardig maakt. Dit tegendeel kan tevens geloofwaardig gemaakt worden door elke derde die beweert recht te hebben op deze voordelen. 3. Als relevante periode in de zin van dit artikel wordt aanzien de periode van vijf jaar voorafgaand aan de inverdenkingstelling van de persoon tot de datum van de uitspraak. De ernstige en concrete aanwijzingen bedoeld in 2 kunnen worden geput uit alle geloofwaardige elementen die op regelmatige wijze aan de rechtbank worden overlegd, en die wijzen op een onevenwicht van enig belang tussen enerzijds de tijdelijke of blijvende aangroei van het vermogen en de bestedingen van de veroordeelde in de relevante periode die door het openbaar ministerie wordt aangetoond, en anderzijds de tijdelijke of blijvende aangroei van het vermogen en de bestedingen van de veroordeelde in deze periode, waarvan hij kan geloofwaardig maken dat ze niet voortspruiten uit de feiten waarvoor hij werd veroordeeld of uit identieke feiten. Onder identieke feiten worden verstaan de feiten die behoren tot de misdrijfomschrijvingen die zijn bepaald in 1 en die vallen onder: a) ofwel dezelfde omschrijving als het misdrijf dat het voorwerp uitmaakt van de veroordeling; b) ofwel een aanverwante omschrijving, op voorwaarde dat deze is opgenomen onder dezelfde rubriek van 1, a), als het misdrijf dat het voorwerp uitmaakt van de veroordeling. Wanneer de rechtbank de bijzondere verbeurdverklaring in de zin van dit artikel oplegt, kan zijn beslissing geen rekening te houden met een door haar te bepalen deel van de relevante periode of met door haar te bepalen inkomsten, goederen en waarden, indien zij zulks gepast acht om de veroordeelde niet te onderwerpen aan een onredelijk zware straf. 4. Het vermogen dat ter beschikking staat van een criminele organisatie moet verbeurd verklaard worden, onder voorbehoud van de rechten van derden te goeder trouw.] 1 }1. Ingevoegd bij art. 4 wet 19 december 2002, B.S., 14 februari 2003 }2. 1, a), vervangen bij art. 2 wet 5 augustus 2003, B.S., 7 augustus 2003, inwerkingtreding: 7 augustus 2003 (art. 29, 1) }3. 1, a), 1 bis, ingevoegd bij art. 390 wet (I) 27 december 2006, B.S., 28 december 2006, err., B.S., 24 januari 2007, err., B.S., 12 februari 2007 }4. 1, a), 2 bis, ingevoegd bij art. 3, 1, wet 10 augustus 2005, B.S., 2 september 2005 }5. 1, a), 2 bis, gewijzigd bij art. 2 wet 9 februari 2006, B.S., 28 februari 2006 }6. 1, a), 5, gewijzigd bij art. 3, 2, wet 10 augustus 2005, B.S., 2 september 2005 }7. 1, b), 1, ingevoegd bij art. 391, 1, wet (I) 27 december 2006, B.S., 28 december 2006, err., B.S., 24 januari 2007, err., B.S., 12 februari 2007 }8. 1, b), 1 bis, (oud 1 ), hernummerd bij art. 391, 1, wet (I) 27 december 2006, B.S., 28 december 2006, err., B.S., 24 januari 2007, err., B.S., 12 februari 2007 }9. 1, b), 1 bis, aangevuld bij art. 391, 2, wet (I) 27 december 2006, B.S., 28 december 2006, err., B.S., 24 januari 2007, err., B.S., 12 februari 2007 }10. 1, b), 5 bis, ingevoegd bij art. 391, 3, wet (I) 27 december 2006, B.S., 28 december 2006, err., B.S., 24 januari 2007, err., B.S., 12 februari 2007 HOOFDSTUK III ANDERE VEROORDELINGEN DIE WEGENS MISDADEN, WANBEDRIJVEN, OF OVERTREDINGEN KUNNEN WORDEN UITGESPROKEN Art. 44. De veroordeling tot de bij de wet gestelde straffen wordt altijd uitgesproken, onverminderd de teruggave en de schadevergoeding die aan partijen mochten zijn verschuldigd. Art. 45. Wanneer de wet de schadevergoeding niet regelt, bepaalt het hof of de rechtbank het bedrag ervan, zonder nochtans te mogen beslissen, zelfs met toestemming van de benadeelde partij, dat zij aan enig werk zal worden toegewezen. Art }1 [...] 1 }1. Opgeheven bij art. 4, 1, wet 31 januari 1980, B.S., 20 februari 1980 Art. 49. Wanneer de goederen van de veroordeelde ontoereikend zijn om de veroordelingen tot geldboete, teruggave en schadevergoeding te dekken, hebben de twee laatstgenoemde veroordelingen de voorrang. 4 Larcier Thema Wetboeken Ondernemingsstrafrecht (20 december 2010) Larcier

5 Wet 8 juni Sw. (Art. 67) Bij samentreffen van geldboete en aan de Staat verschuldigde gerechtskosten, worden de betalingen, door de veroordeelden gedaan, het eerst op die gerechtskosten toegerekend. }1 [Deze betalingen stuiten de verjaringstermijn van zowel de geldboete als van de gerechtskosten.] 1 }1. Lid 2 aangevuld bij art. 302 wet (I) 27 december 2006, B.S., 28 december 2006, err., B.S., 24 januari 2007, err., B.S., 12 februari 2007 Art. 50. Alle wegens een zelfde misdrijf veroordeelde personen zijn hoofdelijk gehouden tot teruggave en schadevergoeding. Zij zijn hoofdelijk gehouden tot de kosten, wanneer zij door een zelfde vonnis of arrest zijn veroordeeld. Nochtans kan de rechter alle veroordeelden of enige van hen vrijstellen van de hoofdelijkheid, mits hij de redenen van die vrijstelling opgeeft en het door ieder persoonlijk te dragen aandeel in de kosten bepaalt. Personen, door onderscheidene vonnissen of arresten veroordeeld, zijn alleen wegens daden van vervolging die hun gemeen zijn, hoofdelijk gehouden tot de kosten. }1 [Art. 50bis. Niemand kan burgerrechtelijk aansprakelijk worden gesteld voor betaling van geldboete waartoe een ander wordt veroordeeld, indien hij wegens dezelfde feiten wordt veroordeeld.] 1 }1. Ingevoegd bij art. 10 wet 4 mei 1999, B.S., 22 juni 1999 HOOFDSTUK VI SAMENLOOP VAN VERSCHEIDENE MISDRIJVEN Art. 58. Hij die schuldig bevonden wordt aan verscheidene overtredingen, wordt gestraft met de straf die op elk van die overtredingen is gesteld. }1 [Indien werkstraffen worden uitgesproken, kan de duur ervan maximum driehonderd uren bedragen.] 1 }1. Aangevuld bij art. 4 wet 17 april 2002, B.S., 7 mei 2002, inwerkingtreding: 7 mei 2002 (art. 15, lid 1) Art. 59. Bij samenloop van één of meer wanbedrijven met één of meer overtredingen worden alle geldboeten }1 [, werkstraffen] 1 en correctionele gevangenisstraffen samen opgelegd binnen de grenzen in het volgende artikel bepaald. }1. Gewijzigd bij art. 5 wet 17 april 2002, B.S., 7 mei 2002, inwerkingtreding: 7 mei 2002 (art. 15, lid 1) Art. 60. }1 [Bij samenloop van verscheidene wanbedrijven worden alle straffen samen opgelegd, zonder dat zij evenwel het dubbele van het maximum van de zwaarste straf te boven mogen gaan. In geen enkel geval mag die straf twintig jaar gevangenisstraf }1 [of driehonderd uren werkstraf] 1 te boven gaan.] 1 }1. Vervangen bij art. 5 wet 1 februari 1977, B.S., 19 februari 1977; gewijzigd bij art. 6 wet 17 april 2002, B.S., 7 mei 2002, inwerkingtreding: 7 mei 2002 (art. 15, lid 1) Art. 61. Bij samenloop van een misdaad met één of meer wanbedrijven of met één of meer overtredingen, wordt alleen de op de misdaad gestelde straf uitgesproken. Art. 62. Bij samenloop van verscheidene misdaden wordt alleen de zwaarste straf uitgesproken. Die straf kan zelfs tot vijf jaar boven het maximum worden verhoogd, indien zij bestaat in }1 [tijdelijke opsluiting of hechtenis van vijftien jaar tot twintig jaar, respectievelijk gedurende een kortere termijn] 1. }1. Gewijzigd bij art. 3, al. 5, 7 en 12, wet 10 juli 1996, B.S., 1 augustus 1996; gewijzigd bij art. 14 wet 23 januari 2003, B.S., 13 maart 2003, inwerkingtreding: 13 maart 2003 (art. 128) Art. 63. }1 [De zwaarste straf is de langstdurende. Zijn de straffen van gelijke duur, dan wordt opsluiting beschouwd als een zwaardere straf dan hechtenis.] 1 }1. Na wijziging, vervangen bij art. 15 wet 23 januari 2003, B.S., 13 maart 2003, inwerkingtreding: 13 maart 2003 (art. 128) Art. 64. De straffen van bijzondere verbeurdverklaring wegens verscheidene misdaden, wanbedrijven of overtredingen, worden altijd samen opgelegd. Art. 65. }1 [Wanneer een zelfde feit verscheidene misdrijven oplevert of wanneer verschillende misdrijven die de opeenvolgende en voortgezette uitvoering zijn van een zelfde misdadig opzet, gelijktijdig worden voorgelegd aan een zelfde feitenrechter, wordt alleen de zwaarste straf uitgesproken. Wanneer de feitenrechter vaststelt dat misdrijven die reeds het voorwerp waren van een in kracht van gewijsde gegane beslissing en andere feiten die bij hem aanhangig zijn en die, in de veronderstelling dat zij bewezen zouden zijn, aan die beslissing voorafgaan en samen met de eerste misdrijven de opeenvolgende en voortgezette uitvoering zijn van een zelfde misdadig opzet, houdt hij bij de straftoemeting rekening met de reeds uitgesproken straffen. Indien deze hem voor een juiste bestraffing van al de misdrijven voldoende lijken, spreekt hij zich uit over de schuldvraag en verwijst hij in zijn beslissing naar de reeds uitgesproken straffen. Het geheel van de straffen uitgesproken met toepassing van dit artikel mag het maximum van de zwaarste straf niet te boven gaan.] 1 }1. Vervangen bij art. 45 wet 11 juli 1994, B.S., 21 juli 1994 HOOFDSTUK VII DEELNEMING VAN VERSCHEIDENE PERSONEN AAN EEN ZELFDE MISDAAD OF WANBEDRIJF Art. 66. Als daders van een misdaad of wanbedrijf worden gestraft: Zij die de misdaad of het wanbedrijf hebben uitgevoerd of aan de uitvoering rechtstreeks hebben meegewerkt; Zij die door enige daad tot de uitvoering zodanige hulp hebben verleend dat de misdaad of het wanbedrijf zonder hun bijstand niet had kunnen worden gepleegd; Zij die, door giften, beloften, bedreigingen, misbruik van gezag of van macht, misdadige kuiperijen of arglistigheden, de misdaad of het wanbedrijf rechtstreeks hebben uitgelokt; }1 [Zij die, hetzij door woorden in openbare bijeenkomsten of plaatsen gesproken, hetzij door enigerlei geschrift, drukwerk, prent of zinnebeeld aangeplakt, rondgedeeld of verkocht, te koop geboden of openlijk tentoongesteld, het plegen van het feit rechtstreeks hebben uitgelokt, onverminderd de straffen die bij de wet bepaald zijn tegen daders van aanzetting tot misdaden of wanbedrijven, zelfs voor het geval dat die aanzetting zonder gevolg is gebleven.] 1 }1. Lid 5 vervangen bij art. 2 wet 25 maart 1891, B.S., 26 maart 1891, gewijzigd bij art. 1, I, wet 28 juli 1934, B.S., 2 augustus 1934 Art. 67. Als medeplichtigen aan een misdaad of een wanbedrijf worden gestraft: Zij die onderrichtingen hebben gegeven om de misdaad of het wanbedrijf te plegen; Zij die wapens, werktuigen of enig ander middel hebben verschaft, die tot de misdaad of het wanbedrijf hebben gediend, wetende dat ze daartoe zouden dienen; Zij die, buiten het geval van artikel 66, 3, met hun weten de dader of de daders hebben geholpen of bijge- Larcier Thema Wetboeken Ondernemingsstrafrecht (20 december 2010) Larcier 5

6 Wet 8 juni Sw. (Art. 68) staan in daden die de misdaad of het wanbedrijf hebben voorbereid, vergemakkelijkt of voltooid. Art. 68. Zij die, bekend met het misdadig gedrag van boosdoeners die roverijen plegen of gewelddaden tegen de veiligheid van de Staat, tegen de openbare rust, tegen personen of eigendommen, er een gewoonte van maken hun een onderdak, een schuilplaats of een vergaderplaats te verschaffen, worden als hun medeplichtigen gestraft. Art. 69. Medeplichtigen aan een misdaad worden gestraft met de straf die, overeenkomstig de artikelen 80 en 81 van dit wetboek, onmiddellijk lager is dan die waarmee zij als daders van die misdaad zouden worden gestraft. De straf tegen medeplichtigen aan een wanbedrijf zal niet hoger zijn dan twee derden van die welke op hen zou worden toegepast, indien zij de daders van dat wanbedrijf waren. HOOFDSTUK IX VERZACHTENDE OMSTANDIGHEDEN Art. 79. Indien verzachtende omstandigheden aanwezig zijn, worden de criminele straffen verminderd of gewijzigd overeenkomstig de volgende bepalingen. Art. 80. }1 [Levenslange opsluiting wordt vervangen door tijdelijke opsluiting of door gevangenisstraf van ten minste drie jaar. Opsluiting van twintig jaar tot dertig jaar door opsluiting van vijftien jaar tot twintig jaar, respectievelijk gedurende een kortere termijn of door gevangenisstraf van ten minste drie jaar. Opsluiting van vijftien jaar tot twintig jaar door opsluiting van tien jaar tot vijftien jaar, respectievelijk gedurende vijf jaar tot tien jaar of door gevangenisstraf van ten minste één jaar. Opsluiting van tien jaar tot vijftien jaar door opsluiting van vijf jaar tot tien jaar of door gevangenisstraf van ten minste zes maanden. Opsluiting van vijf jaar tot tien jaar door gevangenisstraf van ten minste één maand.] 1 }1. Na wijzigingen, vervangen bij art. 2 wet 11 december 2001, B.S., 7 februari 2002 Art. 81. }1 [Levenslange hechtenis, gesteld op misdaden tegen de uitwendige veiligheid van de Staat, wordt vervangen door tijdelijke hechtenis of door een gevangenisstraf van ten minste een jaar. Hechtenis van twintig jaar tot dertig jaar door hechtenis van vijftien jaar tot twintig jaar, respectievelijk een kortere termijn of door gevangenisstraf van ten minste een jaar. Hechtenis van vijftien jaar tot twintig jaar door hechtenis van tien jaar tot vijftien jaar of van vijf jaar tot tien jaar of door een gevangenisstraf van ten minste een jaar. Hechtenis van tien jaar tot vijftien jaar door hechtenis van vijf jaar tot tien jaar of door een gevangenisstraf van ten minste zes maanden. Hechtenis van vijf jaar tot tien jaar door gevangenisstraf van ten minste een maand.] 1 }1. Na wijzigingen, vervangen bij art. 16 wet 23 januari 2003, B.S., 13 maart 2003, inwerkingtreding: 13 maart 2003 (art. 128) Art. 82. }1 [In de gevallen van samenloop bepaald bij de artikelen 61 en 62 van het Strafwetboek, kan het vonnisgerecht niettemin, wanneer de criminele straffen op grond van verzachtende omstandigheden verminderd worden tot correctionele straffen, een enkele straf uitspreken.] 1 }1. Vervangen bij art. 2 wet 23 augustus 1919, B.S., augustus 1919 Art. 83. De geldboete in criminele zaken kan worden verminderd zonder dat zij ooit lager mag zijn dan zesentwintig [euro]. Art. 84. Schuldigen wier criminele straf tot gevangenisstraf wordt verminderd, kunnen worden veroordeeld tot geldboete van zesentwintig [euro] tot duizend [euro]. }1 [Zij kunnen worden veroordeeld tot ontzetting van alle of van een deel van de in artikel 31, eerste lid, vermelde rechten gedurende ten minste tien jaar en ten hoogste twintig jaar voor met meer dan twintig jaar opsluiting strafbare misdaden, en gedurende ten minste vijf jaar en ten hoogste tien jaar voor de overige misdaden.] 1 }2 [...] 2 }1. Lid 2, na wijziging, vervangen bij art. 3 wet 21 december 2009, B.S., 11 januari 2010, inwerkingtreding: 21 januari 2010 (art. 237, inleidende zin) }2. Lid 3 opgeheven bij art. 32 wet 9 april 1930, B.S., 11 mei 1930, zoals gewijzigd bij art. 1 wet 1 juli 1964, B.S., 17 juli 1964 Art. 85. }1 [Indien verzachtende omstandigheden aanwezig zijn, kunnen de gevangenisstraffen, de werkstraffen en de geldboeten onderscheidenlijk tot beneden acht dagen, vijfenveertig uren en zesentwintig [euro] worden verminderd, zonder dat zij lager mogen zijn dan politiestraffen.] 1 De rechter kan ook een van die straffen afzonderlijk toepassen. Indien alleen gevangenisstraf bepaald is, kan de rechter die straf vervangen door geldboete van ten hoogste vijfhonderd [euro]. Indien ontzetting van de in }2 [artikel 31, eerste lid] 2 genoemde rechten }3 [...] 3 voorgeschreven of toegelaten }3 [is] 3, kan de rechter die }3 [straf] 3 uitspreken voor een termijn van een jaar tot vijf jaar, of in het geheel niet opleggen. }1. Lid 1 vervangen bij art. 7 wet 17 april 2002, B.S., 7 mei 2002, inwerkingtreding: 7 mei 2002 (art. 15, lid 1) }2. Lid 4 gewijzigd bij art. 7 wet 14 april 2009, B.S., 15 april 2009, inwerkingtreding: 15 april 2009 (art. 70) }3. Lid 4 gewijzigd bij art. 32 wet 9 april 1930, B.S., 11 mei 1930, zoals gewijzigd bij art. 1 wet 1 juli 1964, B.S., 17 juli 1964 HOOFDSTUK X TENIETGAAN VAN DE STRAFFEN Art. 86. Straffen, uitgesproken bij onherroepelijk geworden arresten of vonnissen, gaan teniet door de dood van de veroordeelde. }1 [Het verlies van rechtspersoonlijkheid van de veroordeelde rechtspersoon doet de straf niet vervallen.] 1 }1. Aangevuld bij art. 11 wet 4 mei 1999, B.S., 22 juni 1999 }2 [HOOFDSTUK X ALGEMENE BEPALINGEN] 2 1. Nummering conform B.S.; er bestaat reeds een Hoofdst. X }2. Opschrift ingevoegd bij art. 2 wet 28 november 2000, B.S., 17 maart 2001 Art Bij gebreke van andersluidende bepalingen in bijzondere wetten en verordeningen, worden de bepalingen van het eerste boek van dit wetboek toegepast op de misdrijven die bij die wetten en verordeningen strafbaar zijn gesteld, met uitzondering van hoofdstuk VII }1 [...] 1 en van artikel 85. }2 [...] 2 }1. Lid 1 gewijzigd bij art. 64 wet 15 mei 1912, B.S., mei 1912; gewijzigd bij art. 32 wet 9 april 1930, B.S., 11 mei 1930, zoals gewijzigd bij art. 1 wet 1 juli 1964, B.S., 17 juli 1964 }2. Lid 2 opgeheven bij art. 105 wet 4 augustus 1986, B.S., 20 augustus 1986 PATRICK WAETERINCKX Cf. ook art. 11 BWHI! 6 Larcier Thema Wetboeken Ondernemingsstrafrecht (20 december 2010) Larcier

7 Decr. 17 november Sv. (Art. 4) Wet 17 november 1808 Wetboek van strafvordering (B.S., 6 september 1967) (Uittreksel) VOORAFGAANDE TITEL RECHTSVORDERINGEN DIE UIT MISDRIJVEN ONTSTAAN }1. Ingevoegd bij wet 17 april 1878, B.S., 25 april 1878 HOOFDSTUK I REGELS BETREFFENDE DE STRAFVORDERING EN DE BURGERLIJKE RECHTSVORDERING }1 [Art. 2bis. Ingeval de strafvordering tegen een rechtspersoon en tegen degene die bevoegd is om de rechtspersoon te vertegenwoordigen, wordt ingesteld wegens dezelfde of samenhangende feiten, wijst de rechtbank die bevoegd is om kennis te nemen van de strafvordering tegen de rechtspersoon, ambtshalve of op verzoekschrift, een lasthebber ad hoc aan om deze te vertegenwoordigen.] 1 }1. Ingevoegd bij art. 12 wet 4 mei 1999, B.S., 22 juni 1999 Art. 3. De rechtsvordering tot herstel van de schade, door een misdrijf veroorzaakt, behoort aan hen die de schade hebben geleden. }1 [Art. 3bis. Slachtoffers van misdrijven en hun verwanten dienen zorgvuldig en correct te worden bejegend, in het bijzonder door terbeschikkingstelling van de nodige informatie en, in voorkomend geval, het bewerkstelligen van contact met de gespecialiseerde diensten en met name met de justitieassistenten. }2 [Slachtoffers ontvangen met name de nuttige informatie over de nadere regels voor de burgerlijke partijstelling en de verklaring van benadeelde persoon.] 2 Justitie-assistenten zijn personen die de bevoegde magistraten bijstaan bij de begeleiding van }3 [personeelsleden van de Dienst Justitiehuizen van het Ministerie van Justitie] 3 die betrokken zijn bij gerechtelijke procedures.] 1 }4 [Per rechtsgebied van het Hof van Beroep worden er ambtenaren van de Dienst Justitiehuizen van het Ministerie van Justitie ingeschakeld voor het bijstaan van de procureur-generaal bij het uitvoeren van het strafrechtelijk beleid inzake het onthaal van slachtoffers, voor de evaluatie, de coördinatie en het toezicht op de toepassing van het slachtofferonthaal in de verscheidene parketten en voor het bijstaan van de ambtenaren bedoeld in het tweede lid, die belast zijn met het onthaal van slachtoffers. Zij werken nauw samen met de procureur-generaal.] 4 }1. Ingevoegd bij art. 46 wet 12 maart 1998, B.S., 2 april 1998, err., B.S., 7 augustus 1998, inwerkingtreding: 2 oktober 1998 (art. 1 K.B. 21 september 1998, B.S., 25 september 1998) }2. Lid 2 ingevoegd bij art. 99 wet 17 mei 2006, B.S., 15 juni 2006, inwerkingtreding: 1 februari 2007 (art. 1 K.B. 22 januari 2007, B.S., 26 januari 2007) }3. Lid 3 gewijzigd bij art. 17, 1, wet 7 mei 1999, B.S., 29 juni 1999, inwerkingtreding: 1 juli 1999 (art. 8 K.B. 13 juni 1999, B.S., 29 juni 1999) }4. Lid 4 toegevoegd bij art. 17, 2, wet 7 mei 1999, B.S., 29 juni 1999, inwerkingtreding: 1 juli 1999 (art. 8 K.B. 13 juni 1999, B.S., 29 juni 1999) }1 [Art. 3ter. Aan de personen die een direct belang hebben in het kader van een gerechtelijke procedure wordt de mogelijkheid geboden om beroep te doen op bemiddeling, overeenkomstig de desbetreffende wettelijke bepalingen. Bemiddeling is een proces dat aan personen in conflict toelaat om, als zij er vrijwillig mee instemmen, actief en in alle vertrouwelijkheid deel te nemen aan het oplossen van moeilijkheden die voortvloeien uit een misdrijf, met de hulp van een neutrale derde en gegrond op een bepaalde methodologie. Ze heeft tot doel de communicatie te vergemakkelijken en partijen te helpen zelf te komen tot een akkoord inzake de nadere regels en voorwaarden die tot pacificatie en herstel kunnen leiden.] 1 }1. Ingevoegd bij art. 2 wet 22 juni 2005, B.S., 27 juli 2005, inwerkingtreding: 31 januari 2006 (art. 9, lid 1) Art. 4. }1 [De burgerlijke rechtsvordering kan terzelfdertijd en voor dezelfde rechters vervolgd worden als de strafvordering. Zij kan ook afzonderlijk vervolgd worden; in dat geval is zij geschorst, zolang niet definitief is beslist over de strafvordering die vóór of gedurende de burgerlijke rechtsvordering is ingesteld. De rechter bij wie de strafvordering aanhangig is gemaakt, houdt ambtshalve de burgerlijke belangen aan, zelfs bij ontstentenis van burgerlijke-partijstelling, wanneer de zaak wat die belangen betreft niet in staat van wijzen is. Onverminderd het recht om de zaak, conform de artikelen 1034bis tot 1034sexies van het Gerechtelijk Wetboek, bij de burgerlijke rechter aanhangig te maken, kan eenieder die door het strafbaar feit schade heeft geleden, nadien door middel van een ter griffie ingediend verzoekschrift, in zoveel exemplaren als er betrokken partijen zijn, kosteloos verkrijgen dat het gerecht dat uitspraak heeft gedaan over de strafvordering, uitspraak doet over de burgerlijke belangen. Dat verzoekschrift geldt als burgerlijke-partijstelling. Het verzoekschrift wordt door de griffier ter kennis van de partijen en, in voorkomend geval, van de advocaten gebracht onder vermelding van plaats, dag en uur van de zitting waarop de zaak wordt behandeld. }2 [Wanneer uitspraak is gedaan over de strafvordering,] 2 kan elke in het geding zijnde partij de rechter bij wie de zaak aanhangig is gemaakt, verzoeken termijnen vast te stellen voor de overzending en de indiening van de stukken, alsmede de conclusies, en de rechtsdag te bepalen. Dit verzoek wordt ingediend door middel van een verzoekschrift en wordt ondertekend door de advocaat van de partij of, bij diens ontstentenis, door de partij zelf en het wordt ter griffie neergelegd in zoveel exemplaren als er betrokken partijen zijn. Het wordt door de griffier bij gerechtsbrief aan de andere partijen ter kennis gebracht en, in voorkomend geval, bij gewone brief aan hun advocaten. De andere partijen kunnen, binnen vijftien dagen na de verzending van de gerechtsbrief, op dezelfde wijze hun opmerkingen aan de rechter doen toekomen. Binnen acht dagen na het verstrijken van de in het achtste lid bedoelde termijn dan wel na de neerlegging van het verzoekschrift wanneer het uitgaat van alle betrokken partijen, doet de rechter uitspraak op stukken, behalve wanneer hij het noodzakelijk acht de partijen te horen, in welk geval die bij gerechtsbrief worden opgeroepen; de beschikking wordt binnen acht dagen na de zitting gewezen. De rechter bepaalt de termijnen om conclusie te nemen en de rechtsdag. Tegen de beschikking staat geen enkel rechtsmiddel open. }3 [Zij wordt ter kennis gebracht van de partijen en van hun advocaat bij gewone brief. Indien een partij geen advocaat heeft, wordt zij haar ter kennis gebracht bij gerechtsbrief.] 3 Larcier Thema Wetboeken Ondernemingsstrafrecht (20 december 2010) Larcier 7

8 Decr. 17 november Sv. (Art. 5) Behoudens akkoord van de partijen of de in artikel 748, 2, van het Gerechtelijk Wetboek bedoelde uitzondering, worden de conclusies die na het verstrijken van de in het tiende lid vastgestelde termijnen worden overgelegd, ambtshalve uit de debatten geweerd. Op de vastgestelde dag kan de meest gerede partij een vonnis op tegenspraak vorderen. Wanneer alleen de burgerlijke belangen bij de rechter aanhangig worden gemaakt, is de aanwezigheid van het openbaar ministerie op de terechtzitting niet verplicht.] 1 }1. Na wijzigingen, vervangen bij art. 2 wet 13 april 2005, B.S., 3 mei 2005 }2. Lid 6 gewijzigd bij art. 37, 1, wet 23 december 2005, B.S., 30 december 2005 }3. Lid 10 aangevuld bij art. 37, 2, wet 23 december 2005, B.S., 30 december 2005 Art. 5. Afstand van de burgerlijke rechtsvordering belet de uitoefening van de strafvordering niet. }1 [Art. 5bis. 1. De hoedanigheid van benadeelde persoon verkrijgt degene die verklaart schade te hebben geleden veroorzaakt door een misdrijf. 2. De verklaring wordt gedaan in persoon of door een advocaat. De verklaring bevat: a) naam, voornaam, plaats en datum van geboorte, beroep en woonplaats van de betrokkene; b) het feit dat de oorzaak is van de schade geleden door de betrokkene; c) de aard van deze schade; d) het persoonlijk belang dat de betrokkene doet gelden. De verklaring, waarvan akte wordt opgesteld die bij het dossier wordt gevoegd, wordt afgelegd op het secretariaat van het openbaar ministerie. 3. De benadeelde persoon heeft het recht bijgestaan of vertegenwoordigd te worden door een advocaat. Hij mag ieder document dat hij nuttig acht doen toevoegen aan het dossier. Hij wordt op de hoogte gebracht van de seponering en de reden daarvan, het instellen van een gerechtelijk onderzoek en de bepaling van een rechtsdag voor het onderzoek- en vonnisgerecht.] 1 }1. Ingevoegd bij art. 47 wet 12 maart 1998, B.S., 2 april 1998, err., B.S., 7 augustus 1998, inwerkingtreding: 2 oktober 1998 (art. 1 K.B. 21 september 1998, B.S., 25 september 1998) }1 [Art. 5ter. Elke belanghebbende derde die volgens de door de rechtspleging verschafte aanwijzingen krachtens zijn rechtmatig bezit rechten kan doen gelden op de vermogensvoordelen bedoeld in de artikelen 42, 3, 43bis en 43quater, van het Strafwetboek of die rechten }2 [op de zaken bedoeld in artikel 42, 1, of] 2 kan doen gelden op de zaken bedoeld in artikel 505 van het Strafwetboek, wordt op de hoogte gebracht van de rechtsdag voor het gerecht dat zal vonnissen over de grond van de zaak.] 1 }1. Ingevoegd bij art. 5 wet 19 december 2002, B.S., 14 februari 2003 }2. Gewijzigd bij art. 22 wet 10 augustus 2005, B.S., 2 september 2005 HOOFDSTUK II STRAFVORDERING WEGENS MISDADEN OF WANBEDRIJVEN BUITEN HET GRONDGEBIED VAN HET RIJK GEPLEEGD Art. 6. }1 [Iedere Belg of persoon met hoofdverblijfplaats in het Rijk] 1 kan in België vervolgd worden wanneer hij zich buiten het grondgebied van het Rijk schuldig maakt: 1 }2 [Aan een misdaad of een wanbedrijf tegen de veiligheid van de Staat;] 2 }3 [1 bis Aan een ernstige schending van het internationaal humanitair recht, in boek II, titel Ibis, van het Strafwetboek omschreven;] 3 }4 [1 ter Aan een terroristisch misdrijf bedoeld in Boek II, Titel Iter, van het Strafwetboek;] 4 2 }5 [Aan een misdaad of een wanbedrijf tegen de openbare trouw, in boek II, titel III, hoofdstukken I, II en III van het Strafwetboek omschreven, of aan een wanbedrijf in de artikelen 497 en 497bis omschreven, indien de misdaad of het wanbedrijf tot voorwerp heeft }5 [hetzij de euro] 5 hetzij munten die in België wettelijk gangbaar zijn, of voorwerpen bestemd om die munten te vervaardigen, na te maken of te vervalsen, hetzij effecten, papier, zegels, stempels of merken van de Staat of van Belgische openbare besturen of instellingen] 5 ; 3 }6 [Aan een misdaad of een wanbedrijf tegen de openbare trouw, in dezelfde bepalingen omschreven, indien de misdaad of het wanbedrijf tot voorwerp heeft }6 [hetzij de euro] 6 hetzij munten die in België niet wettelijk gangbaar zijn, of voorwerpen bestemd om die munten te vervaardigen, na te maken of te vervalsen, hetzij effecten, papier, zegels, stempels of merken van een vreemd land] 6. }7 [In dit laatste geval kan de vervolging niet plaatsvinden dan op een officieel bericht, door de vreemde overheid aan de Belgische overheid gegeven.] 7 }1. Lid 1, inleidende zin, gewijzigd bij art. 14, 1, wet 5 augustus 2003, B.S., 7 augustus 2003, inwerkingtreding: 7 augustus 2003 (art. 29, 1) }2. Lid 1, 1, vervangen bij art. 3 wet 4 augustus 1914, B.S., 5 augustus 1914 }3. Lid 1, 1 bis, ingevoegd bij art. 14, 2, wet 5 augustus 2003, B.S., 7 augustus 2003, inwerkingtreding: 7 augustus 2003 (art. 29, 1) }4. Lid1, 1 ter, ingevoegd bij art. 13 wet 19 december 2003, B.S., 29 december 2003 }5. Lid 1, 2, vervangen bij art. 2, A, wet 12 juli 1932, B.S., 20 augustus 1932; gewijzigd bij art. 12 wet 4 april 2001, B.S., 23 juni 2001 }6. Lid 1, 3, vervangen bij art. 2, A, wet 12 juli 1932, B.S., 20 augustus 1932 }7. Lid 2 vervangen bij art. 2, A, wet 12 juli 1932, B.S., 20 augustus 1932 Art. 7. }1 [ 1. }2 [Iedere Belg of persoon met hoofdverblijfplaats in het Rijk] 2 die zich buiten het grondgebied van het Rijk schuldig maakt aan een feit dat door de Belgische wet misdaad of wanbedrijf wordt genoemd, kan in België vervolgd worden indien op het feit straf gesteld is door de wet van het land waar het is gepleegd. 2. Indien het misdrijf gepleegd is tegen een vreemdeling, kan de vervolging slechts plaatshebben op vordering van het openbaar ministerie en moet zij bovendien voorafgegaan worden door een klacht van de benadeelde vreemdeling of van zijn familie ofwel door een officieel bericht, aan de Belgische overheid gegeven door de overheid van het land waar het misdrijf is gepleegd. Is het misdrijf in oorlogstijd gepleegd tegen een onderdaan van een land dat bondgenoot van België is in de zin van artikel 117, tweede lid, van het Strafwetboek, dan kan het officieel bericht eveneens gegeven worden door de overheid van het land waarvan die vreemdeling een onderdaan is of was.] 1 }1. Vervangen bij art. 2 wet 16 maart 1964, B.S., 20 maart 1964 }2. 1 gewijzigd bij art. 15 wet 5 augustus 2003, B.S., 7 augustus 2003, inwerkingtreding: 7 augustus 2003 (art. 29, 1) Art. 8. }1 [...] 1 }1. Opgeheven bij art. 2 wet 16 maart 1964, B.S., 20 maart 1964 Art. 9. Ieder Belg die zich op het grondgebied van een aangrenzende Staat schuldig maakt aan een bos-, veld-, visvangst- of jachtmisdrijf, kan, indien de Staat de wederkerigheid aanvaardt, in België vervolgd worden op klacht van de benadeelde partij of op een officieel bericht, aan de 8 Larcier Thema Wetboeken Ondernemingsstrafrecht (20 december 2010) Larcier

9 Decr. 17 november Sv. (Art. 10) Belgische overheid gegeven door de overheid van het land waar het misdrijf is gepleegd. Art. 10. }1 [Een vreemdeling, behoudens deze genoemd in de artikelen 6 en 7, 1, kan in België vervolgd worden wanneer hij zich buiten het grondgebied van het Rijk schuldig maakt:] 1 1 }2 [Aan een misdaad of een wanbedrijf tegen de veiligheid van de Staat;] 2 }3 [1 bis Aan een ernstige schending van het internationaal humanitair recht, in boek II, titel Ibis van het Strafwetboek omschreven, gepleegd tegen een persoon die, op het moment van de feiten, een Belgische onderdaan is }4 [of een in België erkende vluchteling en die er zijn gewone verblijfplaats heeft, in de zin van het Verdrag van Genève van 1951 betreffende de status van vluchtelingen en het Aanvullend Protocol,] 4 of een persoon die sedert minstens drie jaar effectief, gewoonlijk en wettelijk in België verblijft. }5 [De vervolging, met inbegrip van het onderzoek, kan slechts plaatsgrijpen op vordering van de federale procureur, die eventuele klachten beoordeelt.] 5 Ingeval, met toepassing van de voorgaande leden, een klacht aanhangig is gemaakt bij de federale procureur, vordert hij dat de onderzoeksrechter naar deze klacht een onderzoek instelt, behalve indien: 1 de klacht kennelijk niet gegrond is; of 2 de feiten bedoeld in de klacht niet overeenstemmen met een kwalificatie van de misdrijven bedoeld in boek II, titel Ibis, van het Strafwetboek; of 3 uit deze klacht geen ontvankelijke strafvordering kan volgen; of 4 uit de concrete omstandigheden van de zaak blijkt dat deze zaak, in het belang van een goede rechtsbedeling en met eerbiediging van de internationale verplichtingen van België, aanhangig zou moeten worden gemaakt hetzij bij de internationale rechtscolleges, hetzij voor een rechtscollege van de plaats waar de feiten zijn gepleegd, hetzij voor een rechtscollege van de staat waarvan de dader een onderdaan is of van de plaats waar hij kan worden gevonden, en dit voor zover dit rechtscollege de kenmerken van onafhankelijkheid, onpartijdigheid en billijkheid vertoont, zoals dat onder meer kan blijken uit de relevante internationale verbintenissen waardoor België en deze Staat gebonden zijn. }6 [Indien de federale procureur van oordeel is dat een of meer van de voorwaarden bedoeld in het derde lid, 1, 2 en 3, vervuld zijn, doet hij voor de kamer van inbeschuldigingstelling van het hof van beroep te Brussel vorderingen die beogen te beslissen, naargelang van het geval, dat er geen reden is tot vervolging of dat de strafvordering niet ontvankelijk is. Enkel de federale procureur wordt gehoord.] 6 }7 [Indien de kamer van inbeschuldigingstelling vaststelt dat geen van de voorwaarden bedoeld in het derde lid, 1, 2 en 3, vervuld zijn, wijst hij de territoriaal bevoegde onderzoeksrechter aan en bepaalt op welke feiten het onderzoek betrekking heeft. Vervolgens wordt gehandeld overeenkomstig het gemeen recht.] 7 ] 3 }8 [De federale procureur heeft het recht cassatieberoep in te stellen tegen de arresten gewezen met toepassing van het vierde en het vijfde lid. Dit beroep wordt in alle gevallen ingesteld binnen vijftien dagen te rekenen van de uitspraak van het arrest.] 8 }9 [In het geval bedoeld in het derde lid, 3, stelt de federale procureur de Minister van Justitie in kennis van het arrest van de kamer van inbeschuldigingstelling, indien tegen dit arrest geen rechtsmiddelen meer openstaan. Indien de feiten zijn gepleegd na 30 juni 2002, brengt de Minister van Justitie het Internationaal Strafgerechtshof van de feiten op de hoogte.] 9 }10 [In het geval bedoeld in het derde lid, 4, seponeert de federale procureur de zaak en geeft hij van zijn beslissing kennis aan de Minister van Justitie. Tegen deze beslissing tot seponering staat geen enkel rechtsmiddel open. Indien de feiten zijn gepleegd na 30 juni 2002, brengt de Minister van Justitie het Internationaal Strafgerechtshof van de feiten op de hoogte.] 10 2 }11 [Aan een van de misdaden of wanbedrijven bedoeld in artikel 6, 2 ] 11 ; 3 }12 [Aan een van de misdaden of wanbedrijven bedoeld in artikel 6, 3. In dit laatste geval kan de vervolging niet plaatshebben dan op een officieel bericht, door de vreemde overheid aan de Belgische overheid gegeven;] 12 4 }13 [In oorlogstijd aan opzettelijk doden of opzettelijk toebrengen van lichamelijk letsel, aan verkrachting, aanranding van de eerbaarheid of aan aanklacht bij de vijand, gepleegd tegen een Belgisch onderdaan, tegen een vreemdeling die bij het uitbreken van de vijandelijkheden in België verbleef, of tegen een onderdaan van een land dat bondgenoot van België is in de zin van artikel 117, tweede lid, van het Strafwetboek;] 13 5 }14 [Aan een misdaad tegen een Belgisch onderdaan, indien het feit strafbaar is krachtens de wetgeving van het land waar het gepleegd werd met een straf waarvan het maximum vijf jaar vrijheidsberoving overtreft;] 14 }15 [6 Een strafbaar feit bedoeld in artikel 2 van het Europees Verdrag tot bestrijding van terrorisme, opgemaakt te Straatsburg op 27 januari 1977, dat is gepleegd op het grondgebied van een Verdragsluitende Staat wanneer de vermoedelijke dader zich op het Belgisch grondgebied bevindt en de Belgische Regering niet met uitlevering aan die Staat heeft ingestemd om een van de redenen bedoeld in de artikelen 2 of 5 van voornoemd Verdrag, in artikel 11 van het Europees Verdrag betreffende uitlevering, opgemaakt te Parijs op 13 december 1957, of omdat de uitlevering uitzonderlijk ernstige gevolgen kan hebben voor de betrokken persoon, in het bijzonder gelet op zijn leeftijd of gezondheid.] 15 }1. Inleidende zin vervangen bij art. 16, 1, wet 5 augustus 2003, B.S., 7 augustus 2003, inwerkingtreding: 7 augustus 2003 (art. 29, 1) }2. 1 vervangen bij art. 4 wet 19 juli 1934, B.S., 27 juli 1934 }3. 1 bis ingevoegd bij art. 16, 2, wet 5 augustus 2003, B.S., 7 augustus 2003, inwerkingtreding: 7 augustus 2003 (art. 29, 1) }4. 1 bis, al. 1, gewijzigd bij art. 2, 1, wet 22 mei 2006, B.S., 7 juli 2006, inwerkingtreding: 31 maart 2006 (art. 5) }5. 1 bis vernietigd bij arrest nr. 62/2005, Arbitragehof 23 maart 2005, B.S., 8 april 2005; opnieuw ingevoegd bij art. 2, 2, wet 22 mei 2006, B.S., 7 juli 2006, inwerkingtreding: 31 maart 2006 (art. 5) }6. 1 bis, al. 4, vervangen bij art. 2, 3, wet 22 mei 2006, B.S., 7 juli 2006, inwerkingtreding: 31 maart 2006 (art. 5) }7. 1 bis, al. 5, vervangen bij art. 2, 3, wet 22 mei 2006, B.S., 7 juli 2006, inwerkingtreding: 31 maart 2006 (art. 5) }8. 1 bis, al. 6, ingevoegd bij art. 2, 3, wet 22 mei 2006, B.S., 7 juli 2006, inwerkingtreding: 31 maart 2006 (art. 5) }9. 1 bis, al. 7, ingevoegd bij art. 2, 3, wet 22 mei 2006, B.S., 7 juli 2006, inwerkingtreding: 31 maart 2006 (art. 5) }10. 1 bis, al. 8, ingevoegd bij art. 2, 3, wet 22 mei 2006, B.S., 7 juli 2006, inwerkingtreding: 31 maart 2006 (art. 5) }11. 2 vervangen bij art. 2 Besl. W. 12 juli 1932, B.S., 20 augustus 1932 }12. 3 vervangen bij art. 2 Besl. W. 12 juli 1932, B.S., 20 augustus 1932 }13. 4 vervangen bij art. 1 wet 2 april 1948, B.S., april 1948 Larcier Thema Wetboeken Ondernemingsstrafrecht (20 december 2010) Larcier 9