Gemeente De Bilt Afdeling Beheer Openbare Ruimte T.a.v. de heer M. Bloeming Postbus AL BILTHOVEN

Transcriptie

1 Gemeente De Bilt Afdeling Beheer Openbare Ruimte T.a.v. de heer M. Bloeming Postbus AL BILTHOVEN Datum : 17 december 2008 Betreft : Beheerplan Bos Voordaan Groenekan Kenmerk : 8A209 Beheerplan/HAvS/MH Geachte heer Bloeming, U ontvangt hierbij het beheerplan Bos Voordaan Wij vertrouwen erop dat deze informatie een bijdrage levert aan de groenkwaliteit binnen de gemeente De Bilt. Mocht u nog vragen of opmerkingen hebben, dan kunt u uiteraard contact opnemen. Wij zijn telefonisch ( ) of via ons adres bereikbaar info@boomtotaalzorg.nl. Met vriendelijke groeten, VAN JAARSVELD/VAN SCHERPENZEEL H.A. van Scherpenzeel European Tree Technician

2 Beheerplan Bos Voordaan Groenekan Gemeente De Gemeente Kantoor : VAN JAARSVELD / VAN SCHERPENZEEL Adres : Overeind 42, 3998 JB Schalkwijk. Telefoon Opnamedatum : november 2008 Rapport : 8A209 Beheerplan /HAvS H.A. van Scherpenzeel European Tree Technician Niet toegestaan het rapport of delen hiervan te vermenigvuldigen en/of openbaar te maken, anders dan bedoeld voor intern gebruik, zonder schriftelijke toestemming van boomtechnisch adviesbureau VAN JAARSVELD/VAN SCHERPENZEEL.

3 Inhoud Inhoud 2 1 Inleiding 3 2 Indeling Bos Voordaan 4 3 Eindbeelden 5 4 Beheerplan 6 5 Monitoring en communicatie 10 Deel 1: Beeld van de Laan Deel 2: Dicht vak Deel 3: vanaf Grothelaan Beheerplan Bos Voordaan 1.4.doc - DEFINITIEF -- 2

4 1 Inleiding Voor u ligt het beheerplan Bos Voordaan te Groenekan. De grondslag voor dit beheerplan is de visie zoals deze in 2007, in samenspraak met de Klankbordgroep Bos Voordaan is opgesteld en door de gemeenteraad is vastgesteld. De visie stelt dat Bos Voordaan voornamelijk een cultuurhistorische functie heeft. Naast Cultuurbos heeft Bos Voordaan ook een ecologische en recreatieve functie. In het voorliggende beheerplan is beschreven hoe de doelstellingen, binnen de beschikbare middelen, gerealiseerd kunnen worden. Met de gedachte om recht te doen aan de bovenstaande belangen is dit plan door boomtechnisch adviesbureau VAN JAARSVELD/ VAN SCHERPENZEEL opgesteld. Dit zal niet kunnen wegnemen dat bepaalde keuzes discutabel zijn. Echter, wanneer het blijft bij discussiëren, is er geen sprake van aanpak en beheer. Hierdoor raakt het Bos Voordaan steeds verder achterop en zal er te zijner tijd geen erfgoed meer over zijn. Het beheerplan is een korte, praktische, uitwerking van de visie op Bos Voordaan. Het plan geeft een duidelijke basis voor de uitvoering van de verschillende werkzaamheden. Het beheerplan is echter niet geschreven op het individuele boom niveau. Omdat er gewerkt wordt met natuurlijke processen, is ruimte nodig om in te spelen op actuele situaties. Omdat voor het beheer van Bos Voordaan het beschikbare budget kaderstellend is, zijn diverse werkzaamheden gefaseerd gepland. Helaas heeft het omzetten van de bospaden in halfverharding geen structurele plaats gekregen in het beheerplan, de middelen zijn niet toerijkend. Beheerplan Bos Voordaan 1.4.doc - DEFINITIEF -- 3

5 2 Indeling Bos Voordaan Het Bos Voordaan is onder te verdelen in 3 delen. Deel 1 Noordelijk deel, bestaande uit een laanbeplanting, vanaf de vijver aan einde van deel 2 tot aan de Provinciale weg de N 234, Nieuwe Weteringseweg. Deel 2 Het brede middendeel, vanaf de Vijverlaan tot en met de vijver in het noordelijk brede middendeel, aansluitend aan deel 1 Deel 3 Het meest zuidelijk deel, gelegen tussen het dorpshuis van Groenekan en huis Voordaan, aan de zuidzijde en lopend tot aan de Vijverlaan, aan de noordzijde. Tekening Bos Voordaan Beheerplan Bos Voordaan 1.4.doc - DEFINITIEF -- 4

6 3 Eindbeelden Deel 1 Eindbeeld In hoofdzaak beukenlaan met aan beide zijde een ruime, ietwat ruig begroeide berm met regelmatige doorzichten. Hier komen vooral struikvormers voor en met regelmaat boomvormers, in de vorm van hakhout en een mantelvegetatie, voor. Door transparante plekken is het omliggend landschap te zien. Deze beplanting is een van belang zijde corridor voor klein(re) fauna. Natuurontwikkeling in de bermen / zomen is, gecontroleerd van groot belang. In de visie op Bos Voordaan is de wens opgenomen om het fietspad om te vormen naar halfverharding. Dit past echter niet in de het kader van dit beheerplan, zeker niet qua financiën. Met betrekking tot het fietspad zijn dan ook geen maatregelen opgenomen in dit plan. Deel 2 Eindbeeld Een enigszins doorzichtig parkbos in de boomfase en pleksgewijs in het begin van de aftakelingsfase. Hoofdhoutsoorten: beuk en eik met een enkele andere boomsoort als esdoorn. Alle bomen zijn van de eerste grootte. De randen van het bos worden als mantelvegetatie beheerd. Deel 2 is een transparant parkbos, waarin groepen struiken worden gebruikt om storende invloeden te camoufleren en/of doorzichten te accentueren. In grote lijnen is dit deel te vergelijken met deel 3, het verschil is de watergang welke vrijwel in het midden in dit deel ligt, evenals de waterpartij in het noordelijk deel. Ook liggen in dit deel meer wandelpaden en ligt aan de westkant een verharde weg/fietspad tussen Groenekan en Maartensdijk. In deel 2 is meer ruimte voor de ontwikkeling van ecologische waarden. Deel 3 Eindbeeld Een doorzichtig onderdoorkijk bos. Hoofdhoutsoorten: beuk en eik met een enkele Suikeresdoorn, plataan e.d. Alle bomen zijn van de eerste grootte. Afwisselend enkele struikvormende groepen van Rhododendron, taxus, hulst, hazelaar en een groep wilde framboos, om de (historische) doorzichten te geleiden. Langs waterpartij staan overhangende bomen en struiken t.b.v. fauna, bijvoorbeeld ijsvogels. Dit parkbos wordt doorsneden door enkele wandelpaden. In principe wordt de rand van het parkbos transparant gehouden. Het zicht op de geparkeerde auto s aan de Grothelaan blijft minimaal. Daarentegen worden juist doorzichten gecreëerd naar en van Huize Voordaan. Hiervoor worden groepen struiken benut en gestimuleerd. Beheerplan Bos Voordaan 1.4.doc - DEFINITIEF -- 5

7 4 Beheerplan Inleiding Bij het opstellen van het beheerplan is de vakindeling uit de beheervisie aangehouden. Per beheervak zijn de verschillende werkzaamheden benoemd en gekoppeld aan een jaar van uitvoering en kostenindicatie. Indien de geraamde kosten in de praktijk blijken mee te vallen, dan wordt het resterende budget aangewend om de wandelpaden te verbeteren. In de verschillende schema s is de vakterm hoogdunning opgenomen. Hoogdunning zorgt ervoor dat de kwalitatief beste bomen in het bos geholpen worden met hun groei. Dit gebeurd door enkele concurrerende bomen bij de kwalitatief hoogwaardige boom te verwijderen. Bij hoogdunning ontstaan geen grote gaten in het kronendak, zodat er geen verruiging in het bos ontstaat. Deel 1 Deel 1, de laan, wordt in 8 werkvakken gesplitst. Hierbij wordt, behoudens de jaarlijkse werkzaamheden aan de laanbomen, één keer per 8 jaar een deel van het lijnelement beheerd. In het onderstaande schema is de onderverdeling in de werkvakken weergegeven. Oostzijde Vak 1 Vak 3 Vak 8 Vak 6 Noordzijde B E U K E N L A A N Zuidzijde Vak 5 Vak 7 Vak 4 Vak 2 Westzijde Vak 1: 2009 Vak 2: 2010 Vak 3: 2011 Vak 4: 2012 Vak 5: Vak 6: 2014 Vak 7: 2015 Vak 8: 2016 T.b.v. kleine fauna kunnen in de vakken 2, 7 en 8 op beperkte schaal, takkenrillen aangelegd worden. Per vak 1. Deze rillen op korte afstand van de sloten aanleggen. Lengte max. 50 m. hoogte en breedte tot 60 cm. Als opmerking moet gemeld worden dat het meest noordelijk deel van de laan een volledig ander karakter heeft dan het merendeel van de de laan. Hier is meer sprake van een pad met aan weerszijde een verwilderd karakter (vogelbosjes/-ruigten). Dit komt de fauna sterk ten goede. Beheerplan Bos Voordaan 1.4.doc - DEFINITIEF -- 6

8 Jaar Werkzaamheden Kostenraming in / jaar Merken (blessen) van te kappen bomen/ beplanting, jaarlijks 300, Jaarlijks controle van alle bomen in kader van Zorgplicht en 600,00 ontwikkeling, jaarlijks 2009 N.a.v. controle wegnemen dood- en gevaarzettend hout boven de weg / fietspad. Zo mogelijk gevaarlijke bomen afzetten of geheel kappen , Per aangewezen vak: 2.500,00 Afzetten van randbeplanting welke boven de sloot is ontwikkeld en veelal in verleden op stoof is gezet. Enkele markante bomen met goede opbouw en in berm staande dominante struikvormers als Hazelaar en Krent, handhaven Vervangen van weggehaalde laanbomen in kader van veiligheid, per 1.000,00 sectie Kappen van zware populieren en wilgen, met herplant in het 5000,00 noordelijk laandeel N.a.v. controle wegnemen dood- en gevaarzettend hout boven de weg / fietspad. Zo mogelijk gevaarlijke bomen afzetten of geheel kappen , Rooien / uittrekken van zaailingen, mogelijk door vrijwilligers(groepen) onder professionele begeleiding. Vooral na uitdunnen zoombeplanting om het jaar opslag- hergroei blijvend aanpakken. Stelpost: 500,00 Beheerplan Bos Voordaan 1.4.doc - DEFINITIEF -- 7

9 Deel 2 Deel 2, het parkbos, is opgedeeld in een zuidelijk en een noordelijk deel. De voordelen hiervan zijn de diversiteit binnen het bos en de spreiding van kosten. In juni van 2009 moet beoordeeld worden in hoeverre aanplant ter hoogte van de waterzuivering mogelijk is, in verband met lichttoetreding. De voorwaarden voor herplant zijn dat er voldoende, zowel boven- als ondergronds, groeiruimte aanwezig is en dat de watergang goed bereikbaar moet zijn voor (maai)beheer. Jaar Werkzaamheden Kostenraming in / jaar 2009 Merken (blessen) van te kappen bomen 500, Controle van bomen in kader van Zorgplicht en ontwikkeling 700, Zuidelijk deel; Verwijderen met name onderstandige boomvormers 4.000,00 (staken) met stam Ø < 20 cm, tenzij deze als duidelijke vervangende bomen staan, al of niet als natuurlijke zaailing Oostelijke zoombeplanting dunnen 2.500, Opslag rooien. Op enkele selectieve locaties Rhododendron en 2.500,00 zaailingen Hulst en Taxus handhaven in gevormde groepen Strook aan westzijde v.h. fietspad. Beplanting boven sloot afzetten 5.000,00 op oude stoof. Concurrerende bomen dunnen / wegnemen tbv volwas bomen aan oostzijde van het pad. Markante bomen en/of struiken vrijzetten Merken (blessen) van te kappen bomen 1.000, Eikengroep vrijzetten van doorschietende boomvormers , Merken (blessen) van te kappen bomen 1.000, Herstel oude sloot, uitdiepen van voormalige slootdeel /-delen 4.000, Noordelijk deel; Verwijderen met name onderstandige boomvormers 4.000,00 (staken) met stam Ø < 20 cm, tenzij deze als duidelijke vervangende bomen staan, al of niet als natuurlijke zaailing Zuidelijk deel; 1 e Hoogdunning t.b.v. boomontwikkeling van 3.000,00 bestaande volwassen bomen en aankomende vervangende eindbeeldbomen. Bestaande en toekomstbomen voorzien van merkteken Merken (blessen) bomen t.b.v. dunning , Noordelijk deel; 1 e Hoogdunning, voortzetting van dunning 2011 in 5.000,00 Zuidelijk deel Nalopen wegnemen zaailingen / opslag 1.500,00 Merken (blessen) bomen t.b.v. dunning 600,00 Noordelijk deel; 2 e Hoogdunning, voortgezet n.a.v. dunning ,00 Herstel paden met PH neutrale halfverharding 6.000, Uittrekken/ rooien van zaailingen, mogelijk door vrijwilligers(groepen) onder professionele begeleiding. Stelpost: 500,00 Beheerplan Bos Voordaan 1.4.doc - DEFINITIEF -- 8

10 Deel 3 Deel 3 beslaat het deel van Bos Voordaan dat binnen de bebouwde kom van Groenkan ligt. In het onderstaande schema zijn de verschillende maatregelen voor het deel opgenomen. In de zomer van 2010 wordt beoordeeld of de aanplant in open ruimten (beuken) mogelijk is. Jaar Werkzaamheden Kostenraming in / jaar 2009 Merken (blessen) van te kappen bomen 400, Controle van bomen in kader van Zorgplicht en ontwikkeling 350, Verwijderen alle boomvormers met stam Ø < 20 cm, tenzij deze als 4.000,00 duidelijke vervanger staan, al of niet als natuurlijke zaailing Zaailingen Hulst en Taxus rooien, handhaven enkele gevormde 900,00 groepen Dunnen zoom beplanting, m.n. struikvormers , Verkleinen van wilde Framboos groep. 300, Monumentale Eiken vrijzetten van doorschietende boomvormers , Merken (blessen) van te kappen bomen 400, Merken (blessen) van te kappen bomen 400, Hoogdunning t.b.v. boomontwikkeling van bestaande volwassen 4.500,00 bomen en aankomende vervangende eindbeeldbomen Monitoren n.a.v. uitgevoerd werk 2009 en , Her- uitlopers van afgezaagde bomen afzetten 700, Concurrerende beplanting wegnemen t.b.v. de laanbomen en meer 3.800,00 transparant doorzichten. Een en ander met aandacht voor het omschreven eindbeeld Herstel paden met PH neutrale halfverharding , Uittrekken/ rooien van zaailingen, mogelijk door vrijwilligers(groepen) onder professionele begeleiding. Stelpost: 500, Stinseplanten en narcissen stimuleren en aanplanten. De nadruk ligt hierbij op zelfhandhavende soorten als bijvoorbeeld Bosanemone, Sneeuwklokje en Speenkruid. 500,00 Beheerplan Bos Voordaan 1.4.doc - DEFINITIEF -- 9

11 5 Monitoring en communicatie 5.1 monitoring In de visie op Bos Voordaan is opgenomen dat de klankbordgroep ter advisering bij de uitvoering in stand dient te blijven. Deze uitspraak wordt praktisch vormgegeven door een monitoringsprogramma. Het doel van het monitoringsprogramma is beoordelen of de gestelde doelstellingen behaald worden en, indien nodig, tijdig bij te sturen. Per jaar is er één uitvoeringsronde gepland in het bos, in het najaar of de winter. Voorafgaand aan de uitvoering zal een ronde door het bos gemaakt worden, om de kwaliteit en de gewenste maatregelen af te stemmen. Bij een dergelijke schouw zijn ten minste de gemeentelijke bosbeheerder, een vertegenwoordiger van Stichting Brigida en een vertegenwoordiger van het Groenekans Landschap aanwezig. 5.2 Communicatie De communicatie rondom de werkzaamheden in Bos Voordaan beperken zich tot informeren. Het beheerplan heeft een technische aard en er is een klankbordgroep ingesteld om de totstandkoming van het plan te begeleiden. In ieder geval bij werkzaamheden met een grote impact op het aangezicht van het bos, zoals bijvoorbeeld het verwijderen van de staken, zullen de direct aanwonenden geïnformeerd worden met een huis-aan-huis brief. Met betrekking tot de uitvoering van dit beheerplan is de gemeentelijke bosbeheerder het aanspreekpunt. Beheerplan Bos Voordaan 1.4.doc - DEFINITIEF -- 10