1.1 Bent u het eens met deze opsomming van basiskenmerken voor het octrooisysteem?

Transcriptie

1 A. Algemene vragen 1.1 Bent u het eens met deze opsomming van basiskenmerken voor het octrooisysteem? Persoonlijk heb ik grote problemen met het octrooisysteem. Ooit was het duidelijk dat individuele uitvinders en onderzoekers beschermd moesten worden en de kans moesten krijgen om iets te verdienen aan hun uitvinding. Tegenwoordig wordt er onderling gehandeld in octrooien tussen grote bedrijven. Maar de individuele uitvinders of kleine bedrijven worden hier vaak de dupe van. Ik doe zelf biotechnologisch onderzoek. Universiteiten eisen soms dat we patent aanvragen op bepaalde gen-toepassing. Ik vind dit waanzin. Er wordt overheidsgeld besteed aan het aanvragen van dure patenten, in de hoop dat een bedrijf het overkoopt of een licentieovereenkomst sluit. Dit heeft niet zoveel meer te maken met het stimuleren van innovatie (onderzoek doen we toch wel), maar het is gewoon handel. Ik heb persoonlijk meegemaakt dat pogingen gedaan worden om methodes te patenteren die juist de voortgang van de wetenschap bevorderen. Effectief betekent dat onderzoekers belemmerd worden in het gebruik van die methodes. 1.2 Zijn er nog kenmerken die volgens u belangrijk zijn? Ja, ik vindt persoonlijk dat octrooien veel te lang duren. Zeker voor dingen als biotechnologie en software verdienen bedrijven hun octrooi terug in 3 jaar. Maar het is slecht voor de samenleving als medicijnen 15 jaar lang te duur zijn vanwege een octrooi. Daarnaast ben ik er altijd verbaasd over hoe innovatieloos sommige octrooien zijn. Ik weet dat ik niet kan verwachten dat een patentburo op alle vakgebieden genoeg kennis heeft om de nieuwheid van een idee te beoordelen, maar dan moet hiervoor een betere oplossing gezocht worden. Het zou een stuk makkelijker moeten worden om een octrooi ongeldig te verklaren zonder daar dure rechtzaken voor te moeten aanspannen.

2 1.3 Hoe kan de Gemeenschap bij de ontwikkeling van haar octrooibeleid beter rekening houden met de bredere belangen van de samenleving? Dit is heel belangrijk. Het het octrooibeleid dient in mijn opinie allereerst de samenleving. Niet de financiele belangen van enkele grote bedrijven. De innovatie moet bevorderd worden om de samenleving te helpen, niet om de winst van een onderneming te bevorderen. Er moet een goede afweging gemaakt worden of de potentiele stimulering van de innovatie opweegt tegen de negatieve aspecten van een octrooi (duurdere producten, anti-competetive, etc). Toch is het gek dat ik altijd het idee heb dat het octrooi beleid in de eerste plaats voor en door mensen uit de top van het bedrijfsleven bepaald wordt. De gewone man op de straat wordt weinig gevraagd. Het grote probleem met het octrooibeleid is dat het zichzelf instand houdt. Een aantal jaren geleden zei een "IP-jurist" tegen mij dat wij als onderzoekers onze producten als onderzoekers _moeten_ patenteren, omdat een bedrijf anders met iemand anders in zee gaat die wel een patent heeft. Voor dingen als software speelt dit gelukkig nog niet zo lijkt me omdat het vrij goedkoop is om als de uitvinder zelf je software te verspreiden. En dus zou het ook verboden moeten zijn om hier octrooien aan toe te kennen. Het heeft geen enkel belang voor de samenleving. 2.1 Zijn er ten opzichte van de gemeenschappelijke politieke benadering of aanvullende kenmerken die u voor een doeltreffend Gemeenschapsoctrooisysteem belangrijk acht? Het Europees octrooi bureau is een, voor mij, redelijk ontransparante instantie met erg veel macht. Ik vind het vreemd dat ze zowel de regels bepalen, octrooien toekennen, en schendingen daarvan beoordelen. Bovendien is het in de huidige tijd erg makkelijk om een octrooi te schenden. In de wetenschap komen meer mensen vaak op het zelfde idee, maar het is bij octrooien vaak moeilijk om na te gaan of iets al gepatenteerd is (zeker voor

3 iemand die geen jurist is). Als men bij elk idee moet nagaan of het gepatenteerd is dan komt men nooit aan onderzoek toe. In de huidige situatie is het zo dat iemand die een octrooi schendt, hiervan op de hoogte gesteld moet worden zodat er de mogelijkheid is om met de schending te stoppen. Ik begrijp dat dit veranderd dreigt te worden en dat er meteen financiele consequenties aan zitten, ik zou dit een zeer slechte zaak vinden. Dan kan een bedrijf beter verre van nieuwe ideeen blijven. Tot slot, wanneer een bedrijf een patent heeft, maar geen product op de markt brengt binnen een afzienbare tijd, moet het mogelijk zijn een octrooi te laten vervallen. Het dient immers niet het belang van de samenleving. 3.1 Wat zijn volgens u de voor- en nadelen van een pan-europese geschillenregeling volgens de EPLA voor de gebruikers van octrooien en belanghebbenden? Ik denk dat het goed is als er 1 Europees beleid komt wat dit betreft. Maar die regeling moet dat ook meteen eens kritisch kijken naar het grote aantal niet geheel aan de voorwaarden voldoende patenten die op dit moment doot het EOB toekend zijn. 3.2 Wat is volgens u het ideale systeem voor de beslechting van octrooigeschillen, aangezien in Europa mogelijk drie soorten octrooien naast elkaar zullen bestaan (nationale octrooien, Gemeenschapsoctrooien en Europese octrooien)? De keuze zou moeten bestaan om het geschil aan een nationale rechtbank voor te leggen. Het lijkt me niet goed het probleem voor te leggen aan het EOB omdat die het octrooi heeft toegekend. De regelgevende en toetsende instanties moeten gescheiden blijven. 4.1 Welke aspecten van het octrooirecht leiden volgens u tot belemmeringen voor het vrije verkeer of tot concurrentieverstoringen als gevolg van verschillen tussen de wettelijke regels van de lidstaten of de wijze waarop

4 die regels in de praktijk worden toegepast? Vooral in de praktijk worden sommige octrooien, op "genen', bedrijfsmethodes en software itt de regels toegekend. In sommige landen is het relatief makkelijk om deze octrooien ongeldig te laten verklaren, in niet. De regels moeten duidelijk gedefinieerd worden en de bestaande niet wettige octrooien moeten overal ongeldig worden verklaard, en niet in stand worden gehouden omdat ze nu eenmaal toegekend zijn. Ik begrijp wel dat dit voor sommige bedrijven een vervelende affaire is. 4.2 In welke mate ondervindt uw onderneming hiervan de gevolgen? Op dit moment ondervinden wij nog geen vervelende hiervan. 4.3 Hoe schat u de meerwaarde en haalbaarheid in van de hierboven beschreven benaderingen (1 t/m 3)? Persoonlijk vind ik alle punten redelijk onduidelijk en vaag op het punt van wat er nu precies wel of niet patenteerbaar is. Dat moet duidelijk omschreven worden. Verder is "wederzijdse" erkenning een beetje vreemd. We kunnen dus op zoek gaan naar een octrooibureau wat de aanvraag gaat erkennen? Dat lijkt me een slechte zaak. 4.4 Zijn er benaderingen die de Commissie zou kunnen overwegen? De harmonisatie van de octrooiwetten moet niet leiden tot onduidelijk over wat er wel en niet octrooieerbaar is. Innovatie kan (en moet) ook op manieren gestimuleerd worden. En in sommige gevallen kan een inperking van de rechten van octrooihebbende duidelijk tot _meer_ innovatie leiden. B. Persoonlijke vragen 5.1 Hoe belangrijk is het octrooisysteem in Europa in vergelijking met rechtsgebieden die voor uw onderneming van belang zijn? Op dit moment ben ik verbonden aan een buitenlandse universiteit. Dus op dit moment is het Europese octrooisysteem niet zo heel belangrijk voor mij.

5 5.2 Hoe belangrijk is het octrooisysteem in Europa in vergelijking met terreinen van de intellectuele eigendom, zoals handelsmerken, modelrechten, kwekersrechten, auteursrechten en naburige rechten? Voor veel uitvindingen, zeker de meer immateriele, is een goede bescherming te vinden door gebruik te maken van rechten (copyright etc). 5.3 Hoe belangrijk is het octrooisysteem in Europa voor u in vergelijking met octrooisystemen elders in de wereld? Zie vraag Voor kleine en middelgrote ondernemingen: welk gebruik maakt u op het ogenblik van octrooien en welk gebruik denkt u in de toekomst ervan te maken? Op welke problemen bent u gestuit bij het huidige octrooisysteem? Het kan financieel aantrekkelijk zijn voor de universiteit om soms octrooi aan te vragen i.s.m. een bedrijf op bepaalde ondekkingen. Dit heeft echter zuiver een financieel doel om wat meer geld binnen te slepen. Het probleem is dat het vaak duur is om een octrooi aan te vragen, en niet altijd financieel resultaat oplevert. Bovendien heb ik er ethische problemen mee omdat het geduurende de beoordelingsperiode niet toegestaan is om zonder belemmeringen over de vindingen te praten met collega's. In essentie beperkt het de vrije uitwisseling van informatie. 5.5 Zijn er naast de in dit document genoemde punten nog kwesties waaraan de Commissie in verband met het octrooisysteem aandacht aan zou moeten besteden? Niet alleen mensen uit het bedrijfsleven hebben te maken met octrooien. Het heeft effect op de hele samenleving, en daar mag best wat meer aandacht voor zijn. Persoonlijke gegevens 1) Vul hieronder uw contactgegevens in als u bereid bent desgevraagd uw opmerkingen tegenover de Commissie nader toe te lichten.

6 (a) Antwoordt u als particulier of namens een bedrijf/instelling? Mijn antwoord is mijn persoonlijke mening. Bovendien ben ik nu ook tijdelijk niet verbonden aan een Europese Instelling. (b) Naam van uw bedrijf/instelling/contactpersoon: Osaka Daigaku, Japan (c) adres: dtholen@bio.sci.osaka-u.ac.jp (d) Postadres: 1-1 Machikaneyama, Toyonaka-shi, Osaka, Japan (e) Webadres van uw bedrijf/instelling (indien beschikbaar): 2) Om een beeld te krijgen van de verschillende partijen die bij het octrooisysteem belang hebben, hebben wij nog volgende informatie nodig: (a) In welke lidstaat woont u/bent u voornamelijk actief? Tijdelijk geen lidstaat dus: Japan. (b) Doet u zaken over de grens? Ja. (c) Voor bedrijven: hoeveel werknemers hebt u in dienst? (d) Tot welke bedrijfstak behoort u? Wetenschap/onderzoek. (e) Bent u octrooihouder? Zo ja, van hoeveel octrooien? Zijn dit nationale of Europese octrooien? Niet persoonlijk. (f) Hebt u voor uw octrooien licentieovereenkomsten gesloten? (g) Bent u zelf licentiehouder? nee (h) Bent u in een octrooigeschil verwikkeld geweest? nee (i) Hebt u ervaringen met het octrooisysteem in Europa? nee.