G e m e e n t e S l u i s

Transcriptie

1 Raadsvoorstel Pag. 1 Datum vergadering 24 september 2009 Nr. 8 Omschrijving agendapunt Portefeuillehouder Voorstel tot vaststelling van de Verordening tijdelijke regels Wet investeren in jongeren wethouder M. le Roy Samenvatting Op 1 oktober 2009 zal de Wet investeren in jongeren (WIJ) in werking treden. De WIJ schrijft voor dat uw Raad bij verordening regels stelt op vijf onderdelen. Voorts moeten als gevolg van de invoering van de WIJ de verordeningen in het kader van de Wet werk en bijstand (WWB) worden aangepast. Aanvragen van jongeren tot 27 jaar vallen per 1 oktober 2009 niet meer onder de WWB, maar onder de WIJ. Er is echter te weinig tijd om voor 1 oktober 2009 zoveel nieuwe verordeningen op- en vast te laten stellen. Om recht te doen aan de behoefte het besluitvormingsproces zorgvuldig te kunnen doorlopen wordt voorgesteld een tijdelijke verordening vast te stellen, waarmee tot de datum waarop de vijf vereiste nieuwe verordeningen in werking treden voldaan wordt aan de opdracht tot regelstelling. De voorliggende tijdelijke verordening voorziet in tijdelijke regels als bedoeld in artikel 12 van de WIJ met betrekking tot: de inhoud van het werkleeraanbod, het verlagen van de inkomensvoorziening, het bestrijden van misbruik en oneigenlijk gebruik, de betrokkenheid van jongeren bij de uitvoering van de wet en het verhogen of verlagen van de norm of de toeslag. Aan de raad, Op 30 juni 2009 heeft de Eerste Kamer het wetsvoorstel Wet investeren in jongeren (WIJ) aangenomen. De invoeringsdatum is vastgesteld op 1 oktober Wat houdt de WIJ in? Jongeren onder de 27 jaar die bij de gemeente aankloppen omdat ze niet in hun levensonderhoud kunnen voorzien, krijgen vanaf 1 oktober 2009 een werk- of leeraanbod, of een combinatie van beide aangeboden. Accepteren ze het werkaanbod, dan ontvangen ze salaris van de werkgever. Bij acceptatie van het leeraanbod krijgen de jongeren waar nodig een inkomen dat even hoog is als de huidige bijstandsuitkering in de Wet werk en bijstand (WWB). De bedoeling van de WIJ is het stimuleren van jongeren hun school af te maken, werken en leren te combineren of een baan te aanvaarden. De regering wil jongeren met deze maatregelen een betere toekomst bieden en voorkomen dat ze afhankelijk worden of blijven van een uitkering. Het is de bedoeling dat gemeenten jongeren die geen startkwalificatie hebben aanmoedigen die eerst te halen. Wij worden verplicht jongeren tot 27 jaar die zich melden voor een uitkering een plek aan te bieden. Het aanbod wordt afgestemd op de situatie van de jongere. Als de jongere het aanbod niet accepteert dan krijgt deze ook geen uitkering van de gemeente. Wij hoeven geen aanbod te doen aan jongeren die niet kúnnen werken of leren. Deze groep jongeren komt wel in aanmerking voor de inkomensvoorziening van de WIJ, die aansluit bij de huidige bijstandsnorm uit de WWB. Besluit van de Raad d.d.

2 Raadsvoorstel Pag. 2 Hieronder wordt op de belangrijkste aspecten van de WIJ kort nader ingegaan. Werkleeraanbod Wij moeten jongeren in beginsel een werkleeraanbod doen. Het werkleeraanbod is bestemd voor jongeren in de leeftijd van 16 tot 27 jaar. Het recht op een werkleeraanbod is meer dan een recht op een eenmalige voorziening. Het is zo nodig een recht op een reeks van voorzieningen met als doel duurzame arbeidsinschakeling van de jongere. Hoe lang de kortste weg daar naar toe is, verschilt per jongere. Maatwerk is geboden. Het werkleeraanbod kan daarom allerlei vormen hebben. Variërend van een echte baan, tot vakgerichte scholing of een combinatie van beide. Het werkleeraanbod richt zich op werknemersvaardigheden. Als het ondernemerschap een kansrijkere optie is, dan kan het werkleeraanbod zich ook daarop richten. Een werkleeraanbod kan ook bestaan uit voorzieningen die nodig worden geacht op weg naar arbeidsinschakeling, zoals een sollicitatietraining of cursus gericht op de ontwikkeling van werknemersvaardigheden. Bij het werkleeraanbod speelt het eigen vermogen en het inkomen en vermogen van een eventuele partner geen rol. Inkomensvoorziening Afgeleide van het werkleeraanbod in de WIJ is een inkomensvoorziening voor jongeren van jaar als een jongere onvoldoende inkomsten heeft. Een inkomensvoorziening is alleen gegarandeerd in de situatie dat een werkleeraanbod: geen optie is wegens in de persoon van de jongere gelegen of niet verwijtbare omstandigheden zijnerzijds; onvoldoende inkomsten genereert; nog niet kan worden gedaan. De inkomensvoorziening kent, net als in de WWB het systeem van normen, toeslagen en kortingen en het systeem van voorschotten tijdens de behandeling van de aanvraag. Binnen de inkomensvoorziening WIJ gelden terugvorderings- en verhaalsbepalingen die overeenkomen met de WWB. Uiteraard kent de WIJ ook een stelsel van rechten en plichten. De gemeente is verplicht een werkleeraanbod en eventueel een inkomensvoorziening aan te bieden, de jongere is daartegenover verplicht zich te houden aan diverse verplichtingen. Worden deze verplichtingen geschonden, dan kan het werkleeraanbod en de eventuele inkomensvoorziening ingetrokken worden. Bij minder ernstige schendingen die niet tot intrekking van het werkleeraanbod leiden, moet de inkomensvoorziening verlaagd worden. De samenhang tussen het werkleeraanbod enerzijds en de inkomensvoorziening anderzijds is een bepalend element in de WIJ. Paradigmawisseling De relatie tussen werken/leren en een uitkering is fundamenteel anders dan de WWB, waarbij het recht op bijstand vooropstaat met als afgeleide de plicht tot arbeidsparticipatie. Met de WIJ wordt een paradigmawisseling beoogd: is het uitgangspunt in de WWB een uitkering, mits in de WIJ is dit omgedraaid en geldt als uitgangpunt geen uitkering, tenzij. In de WIJ staat de duurzame arbeidsparticipatie van de jongere en daarmee het werkleeraanbod voorop met als afgeleide een inkomensvoorziening.

3 Raadsvoorstel Pag. 3 Waarom een Verordening Tijdelijke regels Wet investeren in jongeren? De WIJ schrijft in artikel 12 voor dat uw Raad bij verordening regels stelt. Het gaat om verordeningen op de volgende onderdelen: het werkleeraanbod; het verlagen van de inkomensvoorziening het bestrijden van misbruik en oneigenlijk gebruik de betrokkenheid van jongeren bij de uitvoering het verhogen en verlagen van de norm. Ondanks gezamenlijke protesten van diverse belangengroeperingen, zoals de FNV en de VNG over het nut en de beoogde invoeringsdatum van deze wet heeft de Eerste Kamer met een krappe meerderheid toch besloten, op haar laatste werkdag voor het reces, in te stemmen met de WIJ. Naast allerlei praktische problemen, zoals bijvoorbeeld op het gebied van communicatie, aanpassingen van systemen, nieuwe beschikkingen en nota s betekent dit ook dat voor 1 oktober 2009 vijf nieuwe verordeningen door uw Raad zouden moeten worden vastgesteld. Gezien het korte tijdsbestek tot 1 oktober 2009 is een zorgvuldig inhoudelijk besluitvormingsproces niet mogelijk. De verordeningen zullen waar mogelijk binnen Zeeuws Vlaanderen op elkaar worden afgestemd. Derhalve stellen wij uw Raad voor de Verordening tijdelijke regels Wet investeren in jongeren vast te stellen waarmee tot de datum waarop de afzonderlijke verordeningen in werking treden wordt voldaan aan de opdracht tot regelstelling. De afzonderlijke verordeningen zullen uiterlijk in december aan uw Raad ter besluitvorming worden voorgelegd. Adviesraad Sociale Zaken De adviesraad Sociale Zaken heeft ingestemd met de voorgestelde werkwijze. De commissie Samenleving heeft het voorstel op 8 september besproken en geadviseerd om het voorstel ter besluitvorming in behandeling te nemen. Oostburg, 11 augustus 2009 BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN SLUIS, De wnd. secretaris, De burgemeester, mr. A.M. van Gessel J.F. Sala Bijlage(n): a. geen Ter inzage liggende stukken: 1. geen

4 DE RAAD VAN DE GEMEENTE SLUIS gelezen het voorstel van het college van burgemeester en wethouders d.d. 11 augustus 2009; gelet op artikel 147, eerste lid, van de Gemeentewet en artikel 12, van Wet investeren in jongeren; overwegende, dat het noodzakelijk is om tot de datum waarop de verordeningen bedoeld in de Wet investeren in jongeren in werking treden, voor een beperkte periode regels te stellen die waarborgen dat de uitvoering van de wet zoveel mogelijk in overeenstemming met de Wet werk en bijstand en de in dat kader vastgestelde verordeningen plaatsvindt; BESLUIT: Vast te stellen de volgende Verordening tijdelijke regels Wet investeren in jongeren. PARAGRAAF 1: ALGEMENE BEPALINGEN Artikel 1. Begripsbepalingen In deze verordening wordt verstaan onder: a. de wet: de Wet investeren in jongeren; b. het college: het college van Burgemeester en wethouders van de gemeente Sluis. PARAGRAAF 2: TOEPASSELIJKHEID VERORDENINGEN WET WERK BIJSTAND Artikel 2. Werkleeraanbod De regels met betrekking tot de inhoud van het werkleeraanbod, bedoeld in artikel 12, eerste lid, onderdeel a, van de wet, luiden als volgt: 1. De voorzieningen die op grond van de Re-integratieverordening gemeente Sluis 2009 aan personen als bedoeld in artikel 10, eerste lid, van de Wet werk en bijstand, kunnen worden aangeboden, kunnen door het college worden ingezet voor het vaststellen van de inhoud van het werkleeraanbod. 2. In afwijking van het eerste lid, kunnen de volgende voorzieningen niet worden ingezet: a. onbeloonde additionele arbeid; b. premies voor werkaanvaarding of scholing; c. vrijlating van inkomsten en; d. onkostenvergoeding voor vrijwilligerswerk.

5 Artikel 3. Het verlagen van de inkomensvoorziening De regels met betrekking tot het verlagen van de inkomensvoorziening, bedoeld in artikel 12, eerste lid, onderdeel b, van de wet, luiden als volgt: 1. Voor de toepassing van artikel 41, eerste lid, van de wet, zijn de artikelen 1,2,3,4,5,6,7,8,9 en 10 van de Afstemmingsverordening Wet werk en bijstand gemeente Sluis 2009 van overeenkomstige toepassing. 2. Voor het verlagen van de inkomensvoorziening als gevolg van schending van de inlichtingenplicht, bedoeld in artikel 44, eerste lid, van de wet, zijn de artikelen 1,2,3,4,5,6,7,8,11,12 en 13 van de Afstemmingsverordening Wet werk en bijstand gemeente Sluis 2009 van overeenkomstige toepassing. 3. Voor het verlagen van de inkomensvoorziening als gevolg van schending van de overige verplichtingen, bedoeld in artikel 45, van de wet, zijn de artikelen 1,2,3,4,5,6,7,8 en 14 van de Afstemmingsverordening Wet werk en bijstand gemeente Sluis 2009 van overeenkomstige toepassing. 4. Voor het verlagen van de inkomensvoorziening als gevolg van zeer ernstige misdragingen als bedoeld in artikel 41, eerste lid, van de wet, zijn de artikelen 1,2,3,4,5,6,7,8 en 15 van de Afstemmingsverordening Wet werk en bijstand gemeente Sluis 2009 van overeenkomstige toepassing. Artikel 4. Het bestrijden van misbruik en oneigenlijk gebruik De regels met betrekking tot het bestrijden van misbruik en oneigenlijk gebruik, bedoeld in artikel 12, eerste lid, onderdeel c, van de wet luiden als volgt: De in de Handhavingsverordening Wet werk en bijstand gemeente Sluis gestelde regels zijn van overeenkomstige toepassing. Artikel 5. Cliëntenparticipatie De regels met betrekking tot de wijze waarop jongeren of hun vertegenwoordigers worden betrokken bij de uitvoering van de wet luiden als volgt: De in de Verordening Cliëntenparticipatie Wet werk en bijstand gestelde regels zijn van overeenkomstige toepassing. Artikel 6. Het verhogen en verlagen van de norm De regels met betrekking tot het verhogen en verlagen van de norm, bedoeld in artikel 12, eerste lid, onderdeel e, van de wet, luiden als volgt: De in de Verordening Toeslagen Wet werk en bijstand gestelde regels zijn van overeenkomstige toepassing.

6 PARAGRAAF 3 SLOTBEPALINGEN Artikel 7. Onvoorziene omstandigheden en hardheidsclausule 1. In alle gevallen waarin deze verordening niet voorziet, beslist het college. 2. Het college kan in bijzondere gevallen afwijken van de bepalingen in deze verordening als toepassing daarvan tot onbillijkheden van overwegende aard leidt. Artikel 8. Inwerkingtreding en geldingsduur Deze verordening treedt in werking op 1 oktober De artikelen 2 tot en met 6 vervallen ieder voor zich per datum inwerkingtreding van de specifiek op het desbetreffende artikel betrekking hebbende verordening in het kader van de wet. De verordening geldt tot de artikelen 2 tot en met 6 allen zijn komen te vervallen. Artikel 9. Citeertitel Deze verordening wordt aangehaald als: Verordening tijdelijke regels Wet investeren in jongeren. Sluis, 24 september 2009 DE RAAD VOORNOEMD, De griffier, De voorzitter, mr. P.T.G. Claeijs J.F. Sala

7 ALGEMENE TOELICHTING Op 1 oktober 2009 treedt de Wet investeren in jongeren (WIJ) in werking. Het college is belast met de uitvoering van de WIJ. De gemeenteraad moet een vijftal verordeningen vaststellen (art. 12 WIJ). Het vaststellen van een gemeentelijke verordening is een proces dat tijd vergt, temeer als daaraan een proces van beleidsvorming vooraf moet gaan. In het kader van de WIJ dient het ontwikkelen van visie en beleid met betrekking tot de verschillende onderdelen van de wet, maar in het bijzonder over de invulling van het werkleeraanbod zorgvuldig te geschieden. Daarom kunnen de nieuwe verordeningen niet voor 1 oktober 2009 worden vastgesteld. Om recht te doen aan de behoefte om het daaraan gekoppelde besluitvormingsproces zorgvuldig te kunnen doorlopen, verdient het overweging om een tijdelijke regeling vast te stellen, waarmee tot de datum waarop de verordeningen in werking treden voldaan wordt aan de opdracht tot regelstelling. Deze Verordening tijdelijke regels Wet investeren in jongeren voorziet in (tijdelijke) regels als bedoeld in artikel 12 WIJ, met betrekking tot: de inhoud van het werkleeranbod; het verlagen van de inkomensvoorziening; het bestrijden van misbruik en oneigenlijk gebruik; de betrokkenheid van jongeren bij de uitvoering van de wet en het verhogen of verlagen van de norm of de toeslag. Uitgangspunt van deze tijdelijke regeling is dat daarmee gerealiseerd wordt dat de WIJ in eerste aanleg zoveel mogelijk Wet werk en bijstand (WWB) conform wordt uitgevoerd op de onderdelen waarvoor een verordeningsplicht geldt. Dat sluit enerzijds aan bij de reeds bestaande uitvoeringspraktijk en anderzijds bij het uitgangspunt dat de WIJ op de onderdelen normensystematiek, maatregelen, vaststellen inkomen en vermogen, terug- en invordering en verhaal, identiek zou moeten zijn aan de WIJ. Met dit raadsbesluit wordt de bestaande uitvoeringspraktijk in het kader van de WWB dus zoveel mogelijk voortgezet voor jongeren die een beroep doen op een werkleeraanbod in het kader van de WIJ.

8 ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING Artikel 1. Begripsbepalingen Dit spreekt voor zich. Ter verbetering van de leesbaarheid wordt de Wet investeren in jongeren in dit aangeduid met de wet. Artikel 2. Werkleeraanbod Het simpelweg bepalen dat de Re-integratieverordening gemeente Sluis 2009 van overeenkomstige toepassing is, kan knelpunten opleveren. Omdat met de WIJ een recht op werkleeraanbod wordt gerealiseerd en een paradigmawisseling is beoogd, is het uitgangspunt en daarmee ook de inhoud van de nog vast te stellen Verordening m.b.t. de inhoud van het werkleeraanbod duidelijk afwijkend van de geldende Re-integratieverordening. Het gaat immers niet langer om een niet afdwingbare aanspraak op voorzieningen (art. 10 Wet werk en bijstand (WWB)) maar om een afdwingbaar recht op een werkleeraanbod. Onderdelen van de Reintegratieverordening die in ieder geval wel bruikbaar zijn, zijn de bepalingen die zien op de inhoud van de aan te bieden voorzieningen. Met het eerste lid wordt de inzetbaarheid van die voorzieningen voor het college ten behoeve van jongeren binnen het kader van de WIJ gerealiseerd. Uitzonderingen daarop zijn vermeld in het tweede lid. Uit de wetsgeschiedenis blijkt dat de aldaar genoemde voorzieningen niet kunnen worden ingezet voor jongeren, omdat hun afstand tot de arbeidsmarkt nog niet zodanig groot is dat dergelijke voorzieningen beschikbaar zouden moeten worden gesteld, ter invulling van het werkleeraanbod. Artikel 3. Het verlagen van de inkomensvoorziening Het wettelijk kader voor het verlagen van de inkomensvoorziening, wijkt enigszins af van het kader dat geldt voor het verlagen van de bijstand. De bevoegdheid om de bijstand te verlagen wegens tekortschietend besef van verantwoordelijkheid (art. 18, tweede lid WWB), ontbreekt in de WIJ. Daar staat tegenover dat in artikel 45 WIJ een aantal verplichtingen is geformuleerd, die niet met zoveel woorden in de WWB is vastgelegd maar wel aanleiding kan geven tot verlaging. Het betreft de verplichtingen die betrekking hebben op het vaststellen en uitvoeren van het werkleeraanbod. Omdat deze verplichtingen overeenkomsten vertonen met de verplichting om gebruik te maken van een voorziening als bedoeld in artikel 10 WWB, kan worden overwogen de regels die daarover in de Afstemmingsverordening WWB zijn vastgelegd, van overeenkomstige toepassing te verklaren. Daarvan uitgaande zijn in artikel 3 de volgende onderdelen van de Afstemmingsverordening WWB van overeenkomstige toepassing verklaard: algemene bepalingen (bijv. over samenloop); regels over schending van de inlichtingenplicht; regels met betrekking tot zeer ernstige misdragingen en regels ten aanzien van schending van de verplichting om gebruik te maken van voorzieningen. Artikel 4. Het bestrijden van misbruik en oneigenlijk gebruik De regels die zijn gesteld in de Handhavingsverordening WWB worden van overeenkomstige toepassing verklaard. Het beleid inzake het bestrijden van misbruik en oneigenlijk gebruik kan namelijk eveneens toegepast worden op jongeren. Artikel 5. Cliëntenparticipatie De wijze waarop jongeren betrokken worden bij de uitvoering van de WIJ kan op voorhand op dezelfde wijze geschieden als in de WWB. Door het van overeenkomstige toepassing verklaren van

9 de Verordening cliëntenparticipatie WWB wordt gerealiseerd dat de vormen van participatie die in die verordening zijn vastgelegd en de daarvoor gestelde regels evenzeer voor jongeren gelden. De uitvoering van de WIJ wordt ook tot het takenpakket van de adviesraad Sociale Zaken gerekend en zij vertegenwoordigt dus ook de jongeren. De regels over de samenstelling en werkwijze van deze adviesraad gelden ook in het kader van de uitvoering van de WIJ. Artikel 6. Het verhogen en verlagen van de norm Het wettelijk kader in de WIJ met betrekking tot het verhogen of verlagen van de norm of de toeslag is niet identiek met dat van de WWB. De leeftijdsverlaging voor 21- en 22-jarigen is uit de WWB geschrapt (art. 29 WWB). Aanpassing van de Verordening Toeslagen Wet werk en bijstand kan echter pas plaatsvinden met ingang van 1 juli 2010, omdat jongeren die op 30 september 2009 een algemene bijstandsuitkering ontvangen, die nog houden tot uiterlijk 1 juli Omdat voor het overige het wettelijk kader binnen WWB en WIJ identiek is, kan deze verordening in zijn geheel van overeenkomstige toepassing worden verklaard. Artikel 7. Onvoorziene omstandigheden en hardheidsclausule Het is van belang om een regeling op te nemen die voorziet in de bevoegdheid van het college om eventuele leemtes op te vullen en besluiten te nemen in de geest van de WIJ én dit raadsbesluit als onverhoopt blijkt dat daar toch niet expliciet in is voorzien. Bedacht moet daarbij wel worden dat deze bepaling geen grondslag vormt voor het nemen van een belastend besluit. Daarvoor moet een eenduidige en expliciet benoemde concrete grondslag in regelgeving zijn opgenomen. In de bevoegdheid om afwijkende besluiten te nemen in geval van onbillijkheden van overwegende aard is voorzien in het tweede lid. Niet altijd valt volledig uit te sluiten dat een grofmazige van overeenkomstige toepassing verklaring onder omstandigheden nadelig kan uitwerken voor een jongere. In dergelijke gevallen moet het mogelijk zijn om van dit raadsbesluit afwijkende besluiten te nemen die in het voordeel van de jongere zijn. Artikel 8. Inwerkingtreding en geldingsduur De inwerkingtreding valt uiteraard samen met de inwerkingtreding van de WIJ. Mocht de vaststelling en inwerkingtreding van dit Besluit niettemin later plaatsvinden, dan kan in terugwerkende kracht worden voorzien, hoewel dat geen grondslag kan verschaffen aan het nemen van belastende besluiten met betrekking tot feiten en omstandigheden die plaatsvinden tot de datum waarop de regeling in werking treedt. Omdat het een tijdelijke regeling betreft, is voorzien in een horizonbepaling. Deze houdt in dat de artikelen 2 tot en met 6 (waarmee tijdelijk in de verordeningsplicht wordt voorzien) ieder voor zich vervallen op het moment waarop de betreffende WIJ-verordening(en) worden vastgesteld. Zodra al deze artikelen zijn vervallen, vervalt deze regeling in zijn geheel.