ONDERDEEL UIT HET HANDBOEK TRAP NEUTER RETURN

Transcriptie

1 ONDERDEEL UIT HET HANDBOEK TRAP NEUTER RETURN ZWERFKATTEN RATO vzw Seminariestraat 2, 9000 Gent Tel

2 INHOUDSOPGAVE Wat is een zwerfkat?... 3 Wat is Trap Neuter Return?... 5 TNR: het proces kort van naderbij bekeken

3 WAT IS EEN ZWERFKAT? Verwilderde, tamme en huisdierkatten zijn allen leden van dezelfde soort: Felis silvestris catus. Toch is er een groot verschil tussen hen wanneer we hen bekijken binnen het management van Trap- Neuter-Return (TNR). ONDERSCHEID TUSSEN VERWILDERDE EN TAMME ZWERFKAT Een verwilderde kat is een kat die niet gesocialiseerd is met mensen. Hiermee wordt bedoeld dat deze dieren het niet gewend zijn om met mensen in contact te komen. Zij hadden geen contact met mensen in de kritieke periode (kittenperiode, voor hun acht weken), er werd niet met hen gespeeld, ze werden niet aangeraakt door mensen. Dit heeft ertoe geleid dat ze bang zijn van mensen. Deze katten herkennen is heel belangrijk binnen TNR want dit zijn katten die men niet in een asiel mag plaatsen! Zij zijn te bang voor mensen, waardoor ze hoogstwaarschijnlijk niet geadopteerd worden en gebeurd dit toch, dan is de kans heel klein dat deze mensen blij zullen zijn met dit dier dat niet aan hun verwachtingen voldoet De kans dat deze katten dan ook geëuthanaseerd worden in het asiel is ontzettend groot. Dit zijn de katten die men dan ook terug moet plaatsen na het steriel maken, vanuit het standpunt van de dierenasielen (inspanning van tijd en geld) en vanuit een dierenwelzijns perspectief. Een tamme kat is een kat die in de kritieke periode wel gesocialiseerd werd met mensen, maar die haar gedomesticeerde thuis kwijt is (verloren of uitgezet) alsook het menselijke contact. Wanneer het contact met mensen te lang geleden is, kan dit dier dan ook een verwilderde kat worden. Maar het omgekeerde kan ook: onder de juiste omstandigheden kan een tamme zwerfkat terug een huisdier worden. Dit zijn dus de katten die men na het steriel maken in een asiel of opvang moet plaatsen, in de hoop dat zij een nieuwe thuis vinden. Dit onderscheid maken tussen zwerfkatten is dus van levensbelang! HOE KAN IK EEN VERWILDERDE KAT VAN EEN TAMME ZWERFKAT ONDERSCHEIDEN? Het moment van vangen is te stresserend om een onderscheid te kunnen maken. Het is dus belangrijk om de katten vooraf te observeren. Dit kan men vragen aan buurtbewoners of personen die komen voederen. Vaak is het meest opvallende kenmerk de toenaderingspogingen van de kat. Wanneer de kat afkomt op de persoon die eten komt geven, gaat het om een tamme kat. Zij laat zich vaak ook aanraken. Een verwilderde kat zal nooit contact zoeken met mensen, integendeel. Wanneer het door omstandigheden niet mogelijk is om vooraf te observeren, dan moet men het onderscheid maken na het vangen, wat niet eenvoudig is. Een tamme kat kan door de schrik agressief overkomen, terwijl een verwilderde kat volledig kan verstijven, waardoor ze kalm (en dus tam) lijkt 3

4 Tabel 1 is een hulpmiddel om verwilderde zwerfkatten van tamme zwerfkatten te onderscheiden, voor het vangen. Tabel 1: Onderscheid tussen tamme en verwilderde zwerfkat VOOR vangen: Tamme zwerfkatten Verwilderde zwerfkatten Socialisatie ten opzichte van mensen Benaderen mogelijks mensen, woningen, garages of auto's. Benaderen niet, ze verschuilen zich meestal zodat mensen hen niet zien. Socialisatie naar andere katten toe Leven meestal alleen, maken geen deel uit van een groep, kolonie. Behoren mogelijks tot een kolonie. Lichaamstaal Kan zich mogelijks bewegen zoals een huiskat, met de staart omhoog (een signaal van vriendelijkheid). Maakt vaak oogcontact, knippert. Blijft vaak laag tegen de grond, waarbij het zijn lichaam beschermt met de staart. Maakt geen oogcontact met mensen. Vocalisatie Kan vocaal zijn, miauwt en beantwoordt menselijke stemmen. Maakt geen geluid. Dagindeling Zal voornamelijk overdag te zien zijn. Zal hoogstwaarschijnlijk voornamelijk 's nachts of in de schemering actief zijn. Fysiek voorkomen Grote kans dat deze dieren er vuil uitzien. Geen oorkenmerk. Zien er meestal proper uit, met goed onderhouden vacht. Katers zien er vaak goed gespierd uit, met verwondingen van gevechten. Hebben vaak ook een opvallende staart waarbij er haarverlies kan optreden of een vette vacht aan de staartbasis te zien is (omwille van hormonen). Indien in TNR-management is een oortip mogelijk. 4

5 WAT IS TRAP NEUTER RETURN? Trap Neuter Return of kortweg TNR is de meest humane en effectieve methode om een zwerfkattenkolonie te beheersen en te reduceren. Het proces gaat als volgt: men gaat de zwerfkatten vangen, steriel maken, voorzien van een herkenningsteken (meestal wordt een tipje van het oor geknipt), waarna ze weer in hun eigen territorium worden uitgezet. Tamme zwerfkatten en kittens gaan, indien mogelijk, naar een asiel of opvang, waarna ze worden afgestaan ter adoptie. Door deze adopteerbare dieren uit de kolonie te halen, verkleint de populatie al voor een groot deel. Dit maakt het al veel minder ingrijpend voor de buurtbewoners om samen te leven met zwerfkatten. Om TNR te doen slagen is het belangrijk dat een kolonie gemanaged wordt. Hiermee bedoelen we men de kolonie moet observeren, eventueel voorzien van schuilplaatsen en - in beperkte mate- van voedsel. Wanneer er nieuwe katten bijkomen (achtergelaten door mensen, nestjes van niet stereiele huiskatten) kan men deze vlug detecteren en steriel laten maken. TNR biedt tal van voordelen, niet enkel voor de katten zelf, maar ook voor de buurtbewoners. Het is van groot belang dat de buurtbewoners goed ingelicht worden over deze voordelen, zodat hun weerstand ten opzichte van het terugplaatsen van de katten verdwijnt of toch minstens verminderd. DE VOORDELEN VAN GOED UITGEVOERDE TNR VOOR DE KOLONIE 1. Geen nieuwe kittens meer en een populatie die gradueel daalt: als men alle katten steriel maakt, worden er geen nieuwe nestjes meer geboren; wanneer men nieuwkomers snel opmerkt en steriel maakt, zal de kolonie na verloop van tijd uitsterven. 2. Zeer sterke reductie van lawaaihinder: het meeste lawaai bij een ongecontroleerde zwerfkattenkolonie komt van het paren en vechten; o dit zijn gedragingen die enorm gereduceerd worden bij het steriel maken. 3. Geuroverlast daalt drastisch: intacte katers markeren hun territorium door urine vol testosteron te sproeien, wat een zeer indringende geur achterlaat; o door de katten steriel te maken wordt het testosterongehalte geëlimineerd waardoor de geur verdwijnt. Daarbovenop is het nog zo dat steriele katers ofwel stoppen met sproeien ofwel veel minder frequent sproeien. 4. Ongediertepopulatie is onder controle: katten voorzien een natuurlijke vorm van ongediertecontrole; o door de katten terug te plaatsen, blijft deze populatie onder controle. 5. Gezondere en minder zichtbare kolonie: het steriel maken (en eventueel voorzien van voedsel en schuilplaatsen) leidt tot een sterke verbetering van de gezondheid van de dieren; een groot voordeel hierbij is een veel geringere aanwezigheid van parasieten, waaronder vlooien; steriele katten zwerven veel minder waardoor ze veel minder zichtbaar zijn. 5

6 6. De kolonie wordt goed gemanaged, waardoor mensen geen medelijden meer hoeven te hebben met de zwerfkatten: begane buurtbewoners moeten nu niet meer toekijken in wat voor een slechte toestand de zwerfkatten moeten leven of hoe hulpeloze kittens sterven; ze hoeven ook niet meer zelf voedsel (op een verkeerde) manier te geven, want de katten krijgen het gecontroleerd - binnen het protocol. 7. De aanwezigheid van een "verzorger": bij TNR is er iemand (meestal een vrijwilliger) die de verantwoordelijkheid opneemt voor de kolonie: o iemand die met buurtbewoners gaat praten, die de katten eventueel voorziet van voedsel en schuilplaatsen, die het opmerkt wanneer er een nieuwe kat binnen het territorium aanwezig is 8. Werkt preventief tegen de vorming van een nieuwe kolonie: een leven zonder katten is niet mogelijk. Door katten binnen een bepaald gebied te laten leven, zorg je er eigenlijk voor dat er geen andere katten uit verder gelegen gebieden deze plaats innemen: o dat is het zogenaamde vacuümeffect. Dit wordt verder besproken bij "mislukte pogingen van populatiecontrole". DE VOORDELEN VAN GOED UITGEVOERDE TNR VOOR DE BUURTBEWONERS 1. Daling van de populatie zwerfkatten: gebaseerd op een theoretisch model moet men minstens % van de zwerfkatten binnen een bepaalde kolonie steriel maken om een stabilisering te krijgen; boven deze % begint de populatie in te krimpen; o hoe dichter men bij 100 % komt, hoe kleiner de kolonie wordt. 2. Lager euthanasiecijfer in de asielen: met TNR plaatst men enkel de katten in een asiel of opvang die er ook echt een kans maken op een nieuwe thuis (enkel tamme zwerfkatten en kittens die jong genoeg zijn); verwilderde katten en te oude kittens (maximum vijf maanden) horen daar zeker en vast niet bij, die mag men onder geen beding in het asiel plaatsen; o deze moeten dan toch geëuthanaseerd worden, want ze zijn onplaatsbaar. 3. Veel minder klachten van buurtbewoners: een kleinere populatie zwerfkatten zorgt ervoor dat veel overlast geminimaliseerd/gereduceerd wordt: o lawaai- en geurhinder, uitwerpselen, ziekteoverdracht op huisdierkatten ; veel minder overlast leidt tot veel minder klachten. 4. Vrijwilligerswerking: TNR trekt vaak vrijwilligers in grote aantallen aan; voederaars die vroeger aanzien werden als sluikstorters kunnen, binnen het beleid van TNR, de dieren op gepaste wijze voederen en observeren; handige harry's kunnen schuilplaatsen in elkaar knutselen. 6

7 5. Kostenbesparend op termijn (indien men TNR goed aanpakt): asielen moeten minder euthanaseren; een netwerk van vrijwilligers dat zich aanbiedt, goedkoper voor de gemeente die het steriel maken betaald, want de populatie katten wordt steeds kleiner (indien goed uitgevoerd, waarbij men nieuwe katten binnen de kolonie detecteert). 6. Betrokkenheid van buurtbewoners: samenwerking met buurtbewoners leidt tot een up-to-date kennis over de kolonie men is op de hoogte van de aantallen, gezondheidstoestand, zogende moeders, nieuwkomers, eventueel nieuwe kittens mensen willen graag hun steentje bijdragen tot een beter dierenwelzijn, terwijl massaal euthanaseren de mensen net afschrikt. 7. Sensibilisering leidt tot meer dierenwelzijn: door mensen goed in te lichten over TNR groeit hun betrokkenheid; men zal nu eerder naar het asiel stappen om een kat te adopteren, dan ze ergens gratis te gaan halen; mensen die een kat hebben, zullen nu meer geneigd zijn om ze steriel te maken omdat men nu beter op de hoogte is van de gevolgen. WAT WERKT NIET? Een van de meest overtuigende redenen om TNR toe te passen is het feit dat niets anders op lange termijn werkt! Of het doel nu populatiereductie of minder overlast is, geen enkel andere methode leidt tot een succes op lange termijn. Voor de volledigheid worden deze alternatieven even van naderbij bekeken. 1. Vangen en euthanaseren: Dit is een techniek die men over de hele wereld jaren heeft toegepast (en vaak nu nog steeds) zonder langdurig succes. Dit kan in een bepaald gebied op korte termijn een oplossing bieden: alle zwerfkatten op een bepaalde locatie worden gevangen en ze worden naar het asiel gebracht om ze daar te euthanaseren. Deze oplossing is slechts van korte duur en na verloop van tijd ontstaat er weer een nieuwe populatie katten. Hier zijn een aantal redenen voor: Het vacuümeffect: Een populatie zwerfkatten overleeft binnen een bepaald gebied omdat dat gebied hen bronnen biedt, in termen van voedsel en schuilplaatsen. Dit gebied biedt bronnen voor een bepaalde populatiegrootte = de draagkracht van dat gebied. Als men daar de bestaande populatie katten gaat wegnemen, blijven die bronnen natuurlijk nog aanwezig voor die bepaalde populatiegrootte. Niet-steriele katten uit de buurt zullen dan na verloop van tijd dat gebied bewonen en zullen zelfs sterker worden, omdat ze in het begin met minder zijn. Hierdoor hebben ze meer bronnen ter beschikking waardoor ze sterkere nakomelingen voortbrengen die dan een grotere kans op overleven hebben. 7

8 Dit fenomeen noemt men in de biologie dus het vacuümeffect. Het werd voor het eerst gedocumenteerd door wildlife bioloog Roger Tabor in 1983, in zijn studie over Londense zwerfkatten. Het is praktisch niet mogelijk om alle bronnen uit een habitat te halen, een open afvalemmer of vuilniszak is al voldoende om katten aan te trekken. Het is ook heel moeilijk om mensen te doen stoppen met voederen. Figuur 1: Bepaald gebied heeft een draagkracht voor vijf katten (in termen van voedsel en beschutting) Figuur 2: Het gebied wordt leeggehaald, maar de draagkracht is nog steeds aanwezig Figuur 3: Katten uit nabijgelegen gebieden worden aangetrokken door het lege gebied met zijn vele bronnen 8

9 Ongecontroleerd voortplanten Alle dieren op een locatie vangen om ze te laten euthanaseren is tijdrovend. Verwilderde katten laten zich vaak niet zien waardoor men niet echt een idee heeft van de ware koloniegrootte. Op die manier worden er dus vaak katten over het hoofd gezien, waardoor dus nieuwe nestjes geboren worden. Net zoals we zagen bij het vacuümeffect, hebben deze katten dus meer bronnen ter beschikking, wat ervoor zorgt dat deze kittens een grotere overlevingskans hebben. Achtergelaten huisdieren Huiskatten worden vaak achtergelaten, gedumpt of lopen verloren. Zij kunnen dan ook de plaats innemen van de zwerfkatten die men gevangen heeft. Wanneer deze niet steriel zijn, zorgen zij ook weer voor nieuwe nestjes. Gemeenten die niet voldoende kunnen ingrijpen Weinig gemeenten hebben de middelen (op financieel, personeel en materiaal vlak) om alle nieuwe zwerfkatten binnen hun gebied steeds maar te vangen en te euthanaseren. Men spreekt hier over een blijvende kost, terwijl een goed uitgevoerde TNR in het begin veel kost maar daarna gradueel afneemt. Deze vier factoren maken dat vangen en euthanaseren compleet ineffectief is als populatiereductiemiddel! Gemeenten die deze methode toepassen slagen ten eerste al niet in populatiereductie maar slagen al zeker niet in een reductie van de overlast! Men spreekt hier immers niet over minder katten, maar over andere katten!! 2. Stoppen met voederen: Dit lijkt simpel: "Stop met voederen en de katten gaan wel weg!" Het probleem is dat katten dat niet doen! Zwerfkatten zijn enorm territoriaal en zij gaan niet ver zwerven op zoek naar voedsel. In plaats van weg te gaan, gaan ze eerder dichterbij komen, waarbij ze meer risico's nemen omdat ze zo'n honger hebben. Dit zijn de katten die vuilzakken openscheuren, in de vuilbakken zitten, woningen betreden Daarnaast is het ook zo dat een kat weken zonder voedsel kan overleven en ook nog steeds een nestje kan krijgen. Stoppen met voederen in de hoop dat de katten gaan sterven van hongersnood, leidt enkel tot ongezonde katten die te kampen krijgen met sterke parasietenbesmettingen, waarbij huiskatten dus ook met vlooien naar huis komen Wat op het eerst zicht een simpele oplossing lijkt, maakt de overlast dus enkel erger. Daarnaast is het ook ontzettend moeilijk om buurtbewoners te doen stoppen met voederen, wat kan leiden tot conflicten Deze mensen zou men in het beleid kunnen inschakelen, door hen gecontroleerd te laten voederen wanneer ze in het bezit zijn van een voederpas. Het belangrijkste en tevens het moeilijkste bij gecontroleerd voederen is het vinden van een evenwicht tussen te veel en te weinig voeder. Wanneer er teveel wordt bijgevoederd, verdedigen de katten hun territorium minder waardoor er dus ook bij TNR een vacuümeffect kan ontstaan. Het is dus van groot belang dat de voederaars hiervan op de hoogte zijn en indien mogelijk bijgestaan worden door mensen met kennis van zaken. 9

10 3. Naar het asiel om een thuis te zoeken of relocatie: Het doel om alle zwerfkatten een thuis te bieden is niet realistisch! Er zijn veel te veel katten en veel te weinig gezinnen waar ze terecht kunnen. Men kan de financiële middelen beter spenderen aan het steriel maken dan in de lange periode die nodig is (en zeker niet altijd succesvol is) om een zwerfkat te socialiseren. Voor de katten is het ook aangenamer om terug naar hun territorium te kunnen dan om maanden in een hok te zitten, waarbij ze heel veel stress ondervinden, in een poging tot socialisatie. Relocatie moet gezien worden als een noodoplossing. Wanneer er in een bepaald gebied echt veel te veel zwerfkatten zitten, kan men een aantal van deze katten onderbrengen in een gemanaged 'kattenbos', een afgesloten gebied waar ze onder toezicht staan en waar ze schuilplaatsen en voedsel krijgen. Ook dit is stresserend voor een kat, ze heeft zeker twee tot drie weken tijd nodig om zich aan te passen aan de nieuwe omgeving 4. Niets doen: Bij het vacuümeffect werd besproken dat elk gebied een bepaalde draagkracht heeft. Wanneer men niets doet, zal de natuur er zelf voor zorgen dat er niet meer katten zullen overleven dan de natuur op die plaats aankan. Er is maar een beperkt aanbod bronnen in termen van voedsel en schuilplaatsen, beperkt voor die bepaalde populatiegrootte zwerfkatten. Dit zorgt dan wel voor een natuurlijke populatiereductie, maar het zorgt er niet voor dat de overlast gereduceerd wordt Daarnaast is het vanuit maatschappelijk oogpunt ook niet aanvaardbaar dat mensen katten zien sterven omdat er niet voldoende voedsel is Het komt er dus op neer dat het eenvoudig weghalen van zwerfkatten vanuit hun territorium (of men ze nu gaat euthanaseren, elders gaat plaatsen of in een asiel gaat onderbrengen) niet leidt tot een populatiereductie. Nieuwe katten gaan de oude vervangen en er wordt niets bereikt in termen van populatiereductie of reductie van overlast. TNR biedt een oplossing voor de problematiek, zowel op vlak van populatiereductie als overlast voor de burger! 10

11 TNR: HET PROCES KORT VAN NADERBIJ BEKEKEN Goed geïmplementeerd is TNR niet enkel het vangen, steriel maken en terugplaatsen. Het gaat ook om het creëren van een veilige, gezonde leefomgeving. Dus als men het goed wil doen, moet men schuilplaatsen voorzien, eventueel voederplaatsen waar men gecontroleerd gaat voederen (er bestaat een kans dat hierover een K.B. zal komen dat deze zaken ten laste van de gemeenten gaat leggen. De minister heeft het voorstel reeds goedgekeurd). Het proces dat hieronder wordt beschreven, kan men best bekijken als een soort frame waar men op terug kan vallen, aangezien elke situatie uiteraard anders is, met zijn eigen specifieke uitdagingen. Een belangrijke opmerking is dat het vangen pas aan het einde van het proces gebeurt, niet aan het begin, zoals velen verwachten. De beste manier om te starten is nadenken, plannen, organiseren. Pas wanneer dat allemaal in orde is, kan men beginnen met het effectief vangen van de katten. STAP 1: INFORMEER DE BUURTBEWONERS BOUW GOEDE RELATIES MET HEN OP De meeste zwerfkattenkolonies vindt men terug in een woonwijk of een ander gebied waar mensen rond hen wonen, werken. Of het nu in een achtertuin, een park, garage, fabriek of schuur is, deze katten hebben menselijke buren. De effectiviteit en het langdurig succes hangen voor een deel af van het begrip en de samenwerking van de mensen die in deze buurt wonen of werken. Zij moeten dan ook ingelicht worden over TNR, er moet naar hun zorgen geluisterd worden. Het is belangrijk dat ze ook weten waarom de katten moeten terugkomen! STAP 2: PLAATS VOEDERSTATIONS EN SCHUILPLAATSEN, MAAK EEN VOEDERSCHEMA De katten op regelmatige tijdstippen licht bijvoederen verbetert hun gezondheid en maakt hen beter bestand tegen de stress van het vangen en de operatie. Gezondheidsproblemen zoals ringworm, parasieten, infecties aan bovenste luchtwegen kan men vaak verhelpen door het bijgeven van voeding. Een warme, droge schuilplaats is ook een sleutel tot een goede gezondheid. Een goede locatie van schuilplaatsen en voederstations zorgt ook voor minder conflicten met buurtbewoners. Minstens twee weken voor het vangen moet men de katten op hetzelfde tijdstip en dezelfde plaats voederen. Door dit voedselpatroon op te bouwen leert men de kolonie kennen. Hoeveel katten zijn er, in welke conditie, zijn er adopteerbare dieren bij?dit alles vooraf weten, geeft de kans om afspraken te maken met de dierenarts, met het asiel Het zorgt er ook voor dat het vangen zelf makkelijker verloopt omdat de katten geleerd hebben waar en wanneer ze moeten opdagen. In plaats van hen te moeten zoeken, komen ze zelf naar de kooien toe. 11

12 STAP 3: VOORZIE EEN BEWAAR-/RECOVERY-RUIMTE Tijdens de vangactie en na het steriel maken moeten de katten in een veilige, droge en warme ruimte kunnen verblijven. Gedurende dit hele proces van TNR (uitgezonderd de operatie) moeten de katten in hun vangkooien blijven (uit veiligheidsoverwegingen voor mens en dier en om ontsnapping te voorkomen). Dit vormt geen enkel probleem wanneer men een kooi van de juiste afmeting gebruikt die men kan inrichten als comfortabele rustplaats. Gemiddeld moeten de katten hier vier tot zes dagen in verblijven, afhankelijk van het aantal katten dat men tegelijk wil behandelen. Deze ruimte moet warm, droog en veilig zijn. Enkele voorbeelden: garage, kelder, opslagplaats, asiel, een lege ruimte in een appartement het maakt niet uit, zolang ze dus maar aan de drie voorwaarden voldoet. STAP 4: PLAN HET STERIEL MAKEN EN VOORZIE VOLDOENDE MATERIAAL EN TRANSPORT Van zodra de buurtbewoners ingelicht zijn van de vangactie (liefst met een brief of flyer, want lang niet iedereen leest de streekkrant of kijkt op het internet naar de site van de gemeente) start men dus een vast voedselpatroon op zodat men de katten kan tellen. Op die manier kan er voldoende plaats voorzien worden en kunnen er afspraken gemaakt worden met dierenartsen. De hoeveelheid katten die men tegelijk kan behandelen zal afhangen van een aantal zaken: de dierenartskosten; de hoeveelheid vangkooien en auto's waarover men beschikt; de tijds- en personeelsbeperking; de grootte van de beschikbare ruimte. STAP 5: HET VANGEN ZELF Nadat alles geregeld werd, kan het vangen beginnen. Twee dagen voor het vangen mag men geen voedsel meer aan de (adulte) katten geven. Hoeveel tijd nodig is, is afhankelijk van de koloniegrootte. Er moeten minstens twee dagen voorzien worden, liever nog drie. Dat geeft de tijd om katten te vangen die om een of andere reden niet komen opdagen tijdens de eerste dagen. STAP 6: HET STERIEL MAKEN De katten mogen vanaf 22 u geen voedsel en water meer hebben de dag voor hun operatie. De volgende ochtend worden ze naar de dierenarts gebracht voor de standaardbehandeling (of dit enkel steriel maken en oormerken is of ook vaccineren moet besproken worden). Als er andere verzorgingen nodig zijn, moet de dierenarts de verantwoordelijken van het TNR-project contacteren. 12

13 STAP 7: HERSTEL EN VRIJLATING Wanneer alles normaal verloopt, blijven de katten 48 u in recovery, waarna ze worden vrijgelaten (in het geval van verwilderde katten) of naar het asiel gebracht (bij tamme zwerfkatten en kittens die nog jong genoeg zijn om te socialiseren). Gedurende deze periode worden de katten gevoederd en moet hun kooi twee keer per dag verschoond worden. Opgelet: zogende moeders moeten vroeger vrijgelaten worden, in overeenstemming met de arts. STAP 8: MANAGEMENT EN MONITORING TNR stopt niet na stap 7!! Wil men de methode succesvol toepassen, dan moet men een vrijwilliger inschakelen die de kolonies gaat opvolgen, die er op gaat toezien dat er voldoende schuilplaatsen zijn, die eventueel gecontroleerd licht bijvoedert, die nieuwkomers opmerkt en laat steriel maken en die contacten onderhoudt met buurtbewoners. Deze stap is misschien wel een van de belangrijkste binnen het hele proces! Zonder toezicht gaat men binnen de kortste keren weer met nieuwe nestjes zitten en kan het hele proces massaal terug starten. Stap 8 zorgt voor een economisch beheersbare situatie. 13

14 TIPS OM ZWERFKATTEN UIT DE TUIN TE HOUDEN Wanneer mensen hierover klagen is het nuttig dat men hen informatie kan geven om dit probleem aan te pakken. Het is belangrijk dat er op gewezen wordt dat vergiftiging verboden is en dramatische gevolgen kan hebben wanneer een huisdier vergiftigd wordt. 1. Ultrasoon apparaat De beste optie is een apparaat aanschaffen dat een ultrasoon geluid verspreid, waardoor katten afgeschrikt worden. Dergelijk apparaat kost op 54,5 (momenteel in aanbieding voor 37,5 ). Dit is geen leuke investering voor dieren waar men niet om gevraagd heeft, maar het is efficiënter en op termijn goedkoper dan de middeltjes om uit te strooien. Dit apparaat kan ingesteld worden op de geluidsfrequentie voor katten, waardoor het geen probleem vormt voor andere dieren. Figuur 4: Ultrasoon apparaat

15 2. Repellents Bij het tuincentrum worden speciale poeders of korrels verkocht. De meeste van deze middeltjes werken in op het sterke reukvermogen van de kat. Deze middeltjes zijn tijdelijk effectief, maar hebben ook voor mensen geen aangename geur (van belang wanneer men zelf in de tuin wil zitten). Na regen moeten ze opnieuw gestrooid worden Een aantal huis-tuin-keukengeuren waar de kat niet van houdt: sinaasappelschil; gemalen koffie; azijn; mottenballen; gemalen rode peper; knoflook. Deze natuurlijke middelen kunnen gebruikt worden op de plek waar de katten gewend zijn om hun behoefte te doen of waar ze eten komt stelen. Wanneer een plaats niet lekker ruikt, verliest een kat haar interesse in deze plaats. 3. Afwerende planten - struiken Een oplossing die de natuur biedt zijn struiken, die vb. een geur verspreiden, waar katten niet van houden: Ruta graveolens (wijnruit) Geranium macrorrhizum (ooievaarsbek/tuingeranium) Aloysia triphylla (citroenverbena) tevens is het ook goed om aan de zijkanten van de tuin zoveel mogelijk prikkel planten te plaatsen, waardoor het moeilijker word voor katten om de tuin te betreden. (meidoorn, vuurdoorn, klimroos) 4. Lokmiddelen Een andere aanpak bestaat eruit om de katten te lokken naar een bepaalde hoek van de tuin, waar men bv. een kattenbak kan aanleggen: Nepeta cataria plant; Teucrium marum plant; Schildzaad. 15