Haast je langzaam. culi-reis

Transcriptie

1 culi-reis Haast je langzaam erwijl de laatste technobeats op Ibiza wegsterven en de stranden op Mallorca worden klaargemaakt voor brakke feestgangers en vroege vogels, overheerst op het meest oostelijke eiland van de Balearen een weldadige stilte die alleen wordt verstoord door het ruisen van de zee en een enkele hanenkraai. Menorca, het kleine en onbekende zusje van Mallorca, is een baken van rust in de Middellandse Zee. Terwijl ons vliegtuig daalt, kijk ik uit over een frisgroen landschap met in het midden een glooiende heuvel. Langs de kustlijn torenen hoge kliffen boven het water uit waartussen kleine baaitjes met spierwitte stranden verstopt liggen. In het noorden steekt de rode, rotsachtige bodem fel af tegen het helblauwe zeewater. Hoge gebouwen, volgebouwde kusten en grote hotels: je ziet ze hier niet. Nog maar vijf keer eerder ben ik hier geweest en toch voelt het als thuiskomen. Ik ben verknocht aan Menorca; aan het landschap, aan de mensen en aan hun rustige manier van leven. Bepakt en bezakt met koffers en apparatuur gaan fotograaf Maarten en ik op zoek naar ons hotel. Maarten achter het stuur, ik wijs de weg. We racen tussen de wijngaarden door om op tijd te komen voor onze eerste afspraak, maar daar wordt direct een stokje voor gestoken. Als we het juiste pad zijn ingeslagen, moeten we hard remmen voor een schildpad die de tijd neemt om aan de overkant van de weg te komen. Het gaat ons net iets te langzaam. Maarten helpt het dier een handje zodat we verder kunnen rijden en niet lang daarna verschijnt aan het einde van het zandpad ons hotel Alcaufar Vell, een statig herenhuis van Arabische oorsprong dat is gerenoveerd in neoclassicistische stijl. Een mix aan invloeden die Menorca zo kenmerkt. Na een korte opfrisbeurt springen we weer in de auto. In Alaior zitten Nini en Lucita op ons te wachten met een tafel vol heerlijke, typisch Menorquinse Hagelwitte en felrode stranden, adembenemende natuur, de aardigste mensen en een eilandkeuken die al lekker, puur en langzaam was voordat Slow Food bestond: op Menorca hebben ze jarenlang verborgen gehouden hoe leuk het er is. Maar: Jamie s Suzanne Pronk klapt uit de school. Fotografie Maarten van der Wal Productie en tekst Suzanne Pronk Met dank aan Eliza was Here De mix aan invloeden van verschillende culturen heeft gezorgd voor een enorm rijke culinaire traditie

2 Laura en Alejo zijn de bevlogen eigenaren van tapasbar Santa Rita. Met hun low-budget menu zijn zij een uitkomst in moeilijke tijden. De kleine kronkelweggetjes brengen je uiteindelijk altijd naar een van de vele verstopte en soms verlaten baaien La Panadería Mejor (oftewel De Beste Bakker) zit in Mahón. Door te koken met lokale producten uit het seizoen hebben we een cocina anti-crisis neer kunnen zetten. Daarom is Santa Rita zo populair bij jongeren baksels. Moeder en dochter stammen uit een bakkersfamilie en gaan me haarfijn uitleggen hoe je de lekkerste Coca Albercoc, rubiols en pastissets maakt (zie ook p.88). Op weg naar hun huis rijden we over kleine kronkelweggetjes die je uiteindelijk altijd naar één van de vele, vaak verstopte cala s (baaien) leiden. Die cala s vormen maar een klein deel van de meer dan 200 kilometer lange kustlijn van Menorca, want de meeste stranden zijn alleen te voet, te paard of per mountainbike (als je daar een paar beurse billen voor overhebt) te bereiken via de camí de cavalls, letterlijk vertaald het paardenpad. Dit eeuwenoude, van oorsprong militaire pad volgt bijna de hele kustlijn en werd vroeger gebruikt om het eiland te verdedigen. Nu kom je er vooral fanatieke wandelaars en badgasten tegen, die er niet alleen van de mooiste (privé)stranden van Europa genieten, maar ook van de route er naartoe door een gebied waar kamille uitbundig groeit en je overal de zoete nectar van wilde bloemen ruikt. Als we met een knagende honger aankomen bij Nini en Lucita, realiseer ik me dat we de ochtend helemaal verkeerd zijn begonnen. Jagen, haasten, stressen: dat past niet bij Menorca. In plaats daarvan hadden we langs de haven in Mahón moeten tuffen om te kijken hoe de vissersboten er dit jaar bij liggen. Om vervolgens op het terras van de American Bar te genieten van een de allerlekkerste ensaïmadas van het eiland, een soort zoetige opgerolde croissants die je geproefd móet hebben! En dan met een gevulde maag weer verder gaan en halverwege de rit nog even stoppen om die kamillegeur op te snuiven. Gewoon omdat het kan. Terwijl Nini me uitlegt hoe de verschillende baksels tot stand zijn gekomen, vertelt Lucita wat volgens haar het geheim is van de Menorquinse keuken: Je moet bedenken dat het leven op het eiland erg rustig is. Haast bestaat hier niet. Op basis van deze levensstijl zijn de meeste recepten eeuwen geleden ontwikkeld en zo worden ze nog steeds toegepast. Voor sommige Menorquinse taarten, broden en andere baksels moet het deeg soms wel drie keer rijzen en vervolgens op een lage temperatuur langzaam garen in de oven. Ook al hebben we tegenwoordig modernere ovens en snellere mixers, we werken nog altijd met die authentieke recepten en nemen de tijd. Aan het einde van een lange dag worden we uitgenodigd om al het lekkers dat we gefotografeerd hebben City Guide Eten & Drinken in San Lluís La Caraba Camí d es Baliacs, restaurantelacaraba.com. Het is even zoeken, maar eenmaal daar zit je op een bijzondere locatie. Reserveer een plekje op het superknusse terras of zoek een romantisch tafeltje uit in de authentieke boerderij tussen de kunstwerken (die je kunt kopen). Creatieve kaart, mediterrane smaken en lokale producten. De huisgemaakte desserts zijn niet te versmaden. Pan y vino Camí de coixa 3, panyvinomenorca.com. Wederom een zoektocht die beloond wordt met een warm welkom en een unieke locatie. Frans geïnspireerde keuken met producten van het eiland en kruiden uit eigen tuin. Sa pedrera d es pujol Camí d es Pujol 14, Torret, San Lluís, sapedreradespujol.com. Door velen aangewezen als dé must-eat voor culi s. Iets chiquer dan bovengenoemde locaties, zonder een groot prijsverschil. Idyllisch terras, uitgebreide wijnkelder en uitstekende keuken. Eigenaren zijn fervente voorstanders van lokale producten. jamiemagazine.nl 81

3 Vlnr met de klok mee: Nini en Llucia hebben de slappe lach, Camí de Cavalls richting Cala Cavallería, restaurant Es Cranc, Carlos Anglès drinkt zijn eigen Chardonnay op de wijngaard van Binifadet, Cala Mitjana, Sobresada worsten. Bodegas Binifadet Carretera Sant Lluís Es Castell, binifadet. com. De beste wijn van het eiland drink je op dit moderne, maar sfeervolle terras met uitzicht over de wijngaard. buiten op t land met de bakkersvrouwen en een groep vrienden op te eten. We zijn getuige van een echte Bereneta sopar (zie ook p.88) als we, nadat de zon al lang en breed onder is, nog eenmaal het glas heffen en een laatste hap nemen van de veel te lekkere abrikozentaart en gevulde broodjes. We beginnen zowaar een beetje tot rust te komen. De volgende ochtend bespreken we bij het ontbijt wat we nog willen doen: een kaasmakerij bezoeken, lunchen in de haven van Fornells met de fameuze caldereta de llangosta (kreeftensoep), op zoek gaan naar de beste sobresada (pittige worst), een duik nemen bij cala Cavallería en cala Mitjana, wijn proeven op de wijngaard van Binifadet en eten bij een van de vele eigen-moestuin-restaurants. Het leven op het eiland mag dan zonder haast voortkabbelen, er is zó veel te doen, te zien en te proeven, dat we niet goed weten hoe we dat met elkaar moeten matchen. Zeker al dat proeven willen we niet overslaan, want de Menorquinse keuken heeft een reputatie hoog te houden. Hier wordt gekookt met veel liefde en aandacht voor ingrediënten. Ingrediënten van het eiland wel te verstaan, want alles groeit en bloeit hier uitbundig: abrikozen, perziken, vijgen aubergines, tomaten, artisjokken, courgettes, mispels, kappers. Er zijn talloze soorten vis, zee- en schelpdieren, vlees van Menorquinse koeien, varkens, kippen, geiten en schapen, kaas van diezelfde koeien en geiten. En er wordt eigen wijn gemaakt en gin gedestilleerd. Dan heb ik nog maar de helft genoemd. In twee dagen racen en rennen lukt het ons om bijna het hele lijstje af te werken. De kreeftensoep bij Es Cranc is de moeite (en de euro s) meer dan waard. Hij is romig en zacht van smaak, maar met een stevige bite en zo gevuld dat we s avonds niets meer hoeven te eten. De lekkerste kaas van het eiland vinden we bij kaasmakerij Binibeca, net even buiten Eten in Mahón Santa Rita Plaza Bastión 14. Hippe tapasbar met wisselende gerechten, afgestemd op het seizoen en gemaakt met ingrediënten van het eiland. Sesforquilles Rovellada de Dalt 20, sesforquilles.com. Een wat chiquere tapasbar met een creatieve kaart. Hier eet je authentieke gerechten in een modern jasje. Probeer vooral de chips van artisjok, de Chupachup van sobresada met honing en Spaanse quiche met inktvis, aubergine en krokante uitjes. Es Llaut Andén de Levanto 139 Sympathiek restaurantje in de haven van Mahón. Verse vis, en groenten uit eigen moestuin. Ga voor de gevulde zee-egel en de gambitas a la plancha. Can Bernat des Grau Carretera Ma-Fornells 77. Geliefd onder de lokale bevolking. Geen menu, maar versere vis krijg je nergens, hier wordt alleen geserveerd wat er die dag gevangen is. Mijn liefde voor opera heb ik op een bijzondere manier gekoppeld aan mijn liefde voor wijn 82 jamiemagazine.nl

4 S Espigó Calle Moll de Llevant 267. Gespecialiseerd in het bereiden van vis, schelp- en schaaldieren. Simpele gerechten met aandacht voor de versheid van elk product. Volgens insiders een favoriet van de huidige Spaanse koning. Aromas sensacions Calle Moll de Llevant 314. Authentieke keuken in moderne stijl. Minimalistisch, geraffineerd en vernieuwend. s Avonds vind je hier de hippe lokale crowd aan de cocktails. De gedroomde combinatie: Caldereta van Es Cranc met Binifadets Chardonnay Eten in Fornells Es Cranc (Niet verwarren met Cranc Pelut!) Calle Escoles 31. Voor de lekkerste Caldera de Llangosta ga je hier naartoe. De homemade cheesecake is minstens zo geliefd. Vanaf maart worden al de eerste reserveringen gemaakt om dit taartje in de zomermaanden te komen eten. Eten & drinken in Ciutadella Cas cònsol Plaza des Born 17 casconsol.com. De Marokkaanse kokkin geeft haar eigen twist aan Menorquinse gerechten. Buiten op het terras heb je een geweldig uitzicht over de haven. eten in Mercadal CA n Aguedet Carre Lepanto Familierestaurant opgezet door de inmiddels 86-jarige vrouw des huizes. Gerechten die met veel aandacht en liefde zijn bereid. stranden Cala Pregonda Donkergeel zand omringd met rode rotsen. In het noorden van het eiland vlak bij Cap de Cavallería en alleen te voet te bereiken. Dit is een van de redenen dat het er zo ongerept is en je er nauwelijks mensen tegenkomt. Parkeer je auto bij Binimellà en volg de Camí de Cavalls richting westen. Alleen de wandeling is al de moeite waard. Cala Mitjana Dit strand in het zuiden van het eiland verschilt enorm met die in het noorden, maar is minstens zo idyllisch. Wit zand, hoge kliffen (om vanaf te Escupinyes zijn schelpjes die je alleen voor de kust van Menorca kunt vinden en die je rauw eet. Voor de enige echte happy jump ga je naar Cala Mitjana Mahón, waar ze overigens ook uitstekende sobresada verkopen. Onze laatste avond sluiten we in stijl af op het terras van Binifadet met een koel, welverdiend glas wijn en een hartverwarmend gesprek met eigenaar/ wijnmaker Carlos Anglès. Vol enthousiasme vertelt hij het verhaal achter zijn wijnlandgoed. Hij kan zich er nog altijd over verbazen hoe zijn hobby (zonder enige commerciële intenties) in korte tijd is uitgegroeid tot een internationaal succesvol wijnhuis waarvan de Chardonnay het heeft geschopt tot de kaart van El Bulli. Trots is hij ook op hoe hij zijn liefde voor opera heeft kunnen verbinden met zijn liefde voor goede wijn. Het oudste operahuis van Spanje staat in onze hoofdstad Mahón en was toonaangevend in heel Spanje. Voordat stukken opgevoerd konden worden in de rest van het land, moesten ze hier worden goedgekeurd. Ik heb altijd iets willen doen met dit stukje geschiedenis, dus toen ik hoorde dat de eeuwenoude affichestempels van het Teatro del Liceo (operahuis in Barcelona) in handen waren van een Catalaanse kunstenaar, heb ik gevraagd of we ze mochten gebruiken voor onze etiketten. Carlos kan nog uren praten over zijn liefde voor het eiland, over zijn wijnen, zijn wijngaard en de opera, maar het wordt steeds later en Maarten en ik willen nog ergens eten op onze laatste avond op Menorca. Op het terras van restaurant La Caraba genieten we van artisjok met tuinbonen en sla uit eigen tuin, verse vis en huisgemaakte taart met ijs. Drie geweldige dagen hebben we achter de rug. En ja, het was rennen geblazen, maar we hebben zo veel gedaan, gezien en geproefd dat we in alle opzichten voldaan terug naar huis gaan. We proosten op een snelle terugkeer, op één waarbij we alle tijd hebben om net iets langer en langzamer te kunnen genieten van Menorca. 84 jamiemagazine.nl

5 Illustratie: Gary Venn springen) en pijnbomen rondom. Geliefd onder Spaanse hippies die hier ook weleens kamperen. Shopping Jaime Mascaró Polígono Industrial, Ferreries. Hier komen de beroemde Pretty Ballerinas vandaan en heel veel andere mooie schoenen. El Paladar Delicatessen van het eiland, zoals kaas, worst, gin en wijn. Heeft meerdere locaties. Kijk op espaladar.es. Binibeca Carretera Alaior km 5,5 quesos-binibeca.com. Dit jaar voor de tweede keer gewonnen met beste kaas van Menorca. Ook rondleidingen. Hort de San Patrici Camí de Sant Patrici, Ferreries. Familiebedrijf bestaande uit een kaasmakerij, wijngaard, wijnkelder, kaasmuseum, shop, beeldentuin en hotel. Je kunt hier rondleidingen krijgen, kaas en wijn kopen en overnachten. hotels Alcaufar Vell Carretera Alcalfar km 8, San Lluís. Alcaufarvell.com. Herenhuis van Arabische oorsprong midden op het platteland, telt 21 ruime kamers waarvan sommige met privéterras. Uitstekende keuken. San Joan de Binissaida Camí de Binissaida 108, Es Castell. binissaida.com. Agriturismo met 12 unieke kamers in een modern ingerichte oude boerderij. De jonge kokkin wordt geprezen onder de kenners van het eiland. Biniarroca Camí Vell 57, Sant Lluís, Biniarroca.com. Klassiek Engels ingericht 16e eeuws landhuis met een bloemrijke tuin biedt een lieflijk verblijf. Prima keuken, eigen moestuin en homemade cakes. 86 jamiemagazine.nl