Hof van Cassatie van België

Transcriptie

1 11 SEPTEMBER 2014 F F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. F F R. C., Mr. John Kirkpatrick, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen BELGISCHE STAAT, vertegenwoordigd door de minister van Financiën, Mr. François T Kint, advocaat bij het Hof van Cassatie. I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOF Het cassatieberoep is gericht tegen het arrest van het hof van beroep te Luik van 23 oktober Op 24 juli 2014 heeft advocaat-generaal André Henkes een conclusie neergelegd op de griffie. Raadsheer Sabine Geubel heeft verslag uitgebracht en advocaat-generaal André Henkes heeft geconcludeerd.

2 11 SEPTEMBER 2014 F F/2 II. CASSATIEMIDDEL De eiser voert volgend middel aan. Geschonden wettelijke bepalingen - artikel 6 van de wet van 10 juni 1997 betreffende de algemene regeling voor accijnsproducten, het voorhanden hebben en het verkeer daarvan en de controles daarop; - de artikelen 9 en 10 van de wet van 22 oktober 1997 betreffende de structuur en de accijnstarieven inzake minerale olie, in hun oorspronkelijke versie, in de versie na de wijziging ervan bij de artikelen 321 en 322 van de Programmawet van 22 december 2003 en in de versie na de wijziging ervan bij artikel 1, 8 en 9, van het koninklijk besluit van 29 februari 2004 tot wijziging van de voormelde wet van 22 oktober 1997, waarvan het opschrift voortaan luidt: wet van 22 oktober 1997 betreffende de belasting van energieproducten en elektriciteit; - de artikelen 421 en 422 Programmawet 27 december Aangevochten beslissingen Het arrest, dat uitspraak doet over de tegenvordering die de verweerder heeft ingesteld bij een op 16 december 2010 in hoger beroep neergelegde conclusie, die strekt tot de veroordeling van de eiser tot betaling van de verschuldigde accijnzen op de diesel wegverkeer van 1998 tot 2005, beslist dat die vordering niet zelfs niet gedeeltelijk is verjaard en veroordeelt de eiser tot betaling van ,89 euro, vermeerderd met de interest tegen een rentevoet van 9,6 pct. met ingang van 19 april 2009, en tot de kosten, om de volgende redenen: De algemene douane- en accijnzenwet bepaalt geen verjaringstermijn [voor de rechtsvordering van de Staat tot invordering van de douane en accijnzen] wegens overtredingen, bedrog en wanbedrijven die hiermee verband houden. In geval van een strafbare handeling is de invordering van de verschuldigde rechten in het Belgisch recht onderworpen aan het wettelijke stelsel van de verjaring in burgerlijke zaken. In voorliggend geval gaat het om artikel 2262bis, 1, Burgerlijk Wetboek, dat een verjaringstermijn van tien jaar bepaalt ( ). Artikel 10 van de wet van 22 oktober 1997 betreffende de structuur en de accijnstarieven inzake minerale olie bepaalt dat de accijns op minerale oliën is verschuldigd wanneer wordt aangetoond dat aan een voorwaarde inzake eindgebruik voor de toepassing van een verlaagd tarief of het verlenen van vrijstelling niet of niet langer wordt voldaan. Vanaf de inwerkingtreding van de Programmawet van 27 december 2004 werd die bepaling vervangen door de gelijkaardige bepaling van artikel 422 van de voormelde wet, volgens welke de accijns op energieproducten en elektriciteit is verschuldigd wanneer wordt aangetoond dat aan een voorwaarde inzake eindgebruik voor de toepassing van een verlaagd tarief of het verlenen van vrijstelling niet of niet langer wordt voldaan.

3 11 SEPTEMBER 2014 F F/3 In voorliggend geval is, naar aanleiding van de controle op 7 juli 2005 en op grond van de vaststellingen van de ambtenaren van de administratie van douane en accijnzen en de bekentenissen (van de eiser), bewezen dat van de gasolie die (aan de eiser), van 1998 tot op de datum van die controle, voor verwarmingsdoeleinden was geleverd, liter als motorbrandstof en niet als huisbrandolie was gebruikt en het voor huisbrandolie voorbehouden tarief van nul frank [of nul euro] hierop dus niet van toepassing was. De tienjarige verjaringstermijn van artikel 2262bis, 1, Burgerlijk Wetboek begint voor de gehele litigieuze periode dus te lopen op de datum van die vaststelling, te weten 7 juli 2005, en is, zelfs als geen rekening wordt gehouden met de mogelijke latere gronden van stuiting of schorsing, nog steeds niet vervallen op de datum van de uitspraak van voorliggend arrest. Grieven Krachtens artikel 9 van de wet van 22 oktober 1997 betreffende de structuur en de accijnstarieven inzake minerale olie, in zijn oorspronkelijke versie en in de versie na de wijziging ervan bij artikel 1, 8, van het in de aanhef van het middel bedoelde koninklijk besluit van 29 februari 2004, en artikel 421 Programmawet 22 december 2004, dat het voormelde artikel 9 heeft vervangen met ingang van 10 januari 2005, zijn de algemene bepalingen ter omschrijving van het belastbaar feit dat opgenomen is in de wet betreffende de algemene regeling voor accijnsproducten, het voorhanden hebben en het verkeer daarvan en de controles daarop van toepassing op de accijns op minerale oliën. Welnu, artikel 6 van de wet van 10 juni 1997 betreffende de algemene regeling voor accijnsproducten, het voorhanden hebben en het verkeer daarvan en de controles daarop bepaalt, als algemene regel, dat de accijns verschuldigd wordt bij de uitslag tot verbruik en dat de voorwaarden inzake de verschuldigdheid en het toepasselijk tarief die zijn welke van kracht zijn op de datum van de uitslag tot verbruik. Volgens artikel 10 van de wet van 22 oktober 1997 betreffende de structuur en de accijnstarieven inzake minerale olie, in zijn in het arrest weergegeven oorspronkelijke versie, in de versie gewijzigd bij artikel 322 Programmawet van 22 december 2003 en in de versie gewijzigd bij artikel 1, 9, van het in de aanhef van het middel bedoelde koninklijk besluit van 29 februari 2004, en volgens artikel 422 Programmawet 27 december 2004, dat het voormelde artikel 10 heeft vervangen vanaf de inwerkingtreding van die wet van 10 januari 2005, is de accijns op minerale oliën verschuldigd wanneer wordt aangetoond dat aan een voorwaarde inzake eindgebruik voor de toepassing van een verlaagd tarief of het verlenen van vrijstelling niet of niet langer wordt voldaan. Die bepalingen impliceren niet dat de accijns, met afwijking van artikel 6 van de wet van 10 juni 1997 betreffende de algemene regeling voor accijnsproducten, het voorhanden hebben en het verkeer daarvan en de controles daarop, niet verschuldigd zou zijn vanaf de uitslag tot verbruik van het product waarvoor ten onrechte het verlaagd tarief of de vrijstelling is verleend. Indien de uitlegging moest worden gevolgd die het arrest aan de wet van 22 oktober 1997 heeft gegeven, dan zou dat leiden tot het absurde gevolg dat een

4 11 SEPTEMBER 2014 F F/4 controle, waaruit blijkt dat een belastingplichtige in het verleden een verlaagd tarief of een vrijstelling heeft genoten, de administratie zonder enige tijdsbeperking in staat zou stellen accijnzen te vorderen op producten waarvoor ten onrechte een verlaagd tarief of een vrijstelling is verleend. In voorliggend geval is de verjaringstermijn voor de in de jaren 1998 tot 2005 verbruikte hoeveelheden derhalve ingegaan op de datum van de uitslag tot verbruik van de ten onrechte vrijgestelde producten en werd die termijn, krachtens artikel 2244 Burgerlijk Wetboek, enkel gestuit door de rechtsvordering die de verweerder voor het hof van beroep heeft ingesteld op 16 december 2010, zodat het arrest niet wettig heeft kunnen beslissen dat de rechtsvordering tot invordering van de ontdoken rechten niet zelfs niet gedeeltelijk verjaard was (schending van alle in de aanhef van het middel bedoelde bepalingen). III. BESLISSING VAN HET HOF Beoordeling Artikel 6 van de wet van 10 juni 1997 betreffende de algemene regeling voor accijnsproducten, het voorhanden hebben en het verkeer daarvan en de controles daarop bepaalt, in het eerste lid, als algemene regel dat de accijns verschuldigd wordt bij de uitslag tot verbruik in het land van de accijnsproducten, waarbij de voorwaarden inzake de verschuldigdheid en het toepasselijk tarief die zijn welke van kracht zijn op de datum van de uitslag tot verbruik en, in het tweede lid, dat als uitslag tot verbruik van dergelijke producten wordt beschouwd iedere vorm van onttrekking, ook op onregelmatige wijze, van deze producten aan een schorsingsregeling, iedere fabricage, ook op onregelmatige wijze, van deze producten buiten een schorsingsregeling en elke invoer, ook op onregelmatige wijze, van die producten, wanneer ze niet onder een schorsingsregeling worden geplaatst. Krachtens de in het middel vermelde opeenvolgende versies van artikel 9 van de wet van 22 oktober 1997 betreffende de structuur en de accijnstarieven inzake minerale olie (oorspronkelijk opschrift) en krachtens artikel 421 Programmawet 27 december 2004, dat het voormelde artikel heeft vervangen, is de accijns op minerale oliën of op energieproducten, ongeacht de algemene bepalingen ter omschrijving van het belastbaar feit opgenomen in de voormelde wet van 10 juni 1997, eveneens verschuldigd wanneer een van de in artikel 5 van de wet van 22 oktober 1997 of in artikel 417 van de wet van 27 december 2004 genoemde belastbare fei-

5 11 SEPTEMBER 2014 F F/5 ten zich voordoet, waardoor de accijns verschuldigd wordt tegen het tarief van de gelijkwaardige motorbrandstof, te weten het bestemmen voor gebruik, het aanbieden voor verkoop of het gebruik als motorbrandstof, als additief of als vulstof in motorbrandstoffen, van producten die niet zijn opgenomen in de lijst van belastbare minerale oliën van artikel 3 van de wet van 22 oktober 1997 of in de lijst van belastbare energieproducten van artikel 415 Programmawet 27 december In dat geval is de accijns met name verschuldigd door de persoon die het belastbaar feit heeft gesteld en wiens hoedanigheid van accijnsplichtige is bevestigd door de Programmawet van 22 december 2003, die daartoe, in artikel 9 van de wet van 22 oktober 1997, een tweede lid heeft ingevoegd, dat zelf ook herhaald wordt in artikel 421, tweede lid, Programmawet 27 december Artikel 10 van de voormelde wet van 22 oktober 1997, in zijn in het middel vermelde opeenvolgende versies, daarna artikel 422 Programmawet 27 december 2004, bepaalt dat de accijnzen op minerale oliën of op energieproducten zijn verschuldigd wanneer wordt aangetoond dat aan een voorwaarde inzake eindgebruik voor de toepassing van een verlaagd tarief of het verlenen van vrijstelling niet of niet langer wordt voldaan. In dit geval zijn de accijnzen verschuldigd door de persoon die de minerale olie of de energieproducten voorhanden heeft, wiens hoedanigheid van accijnsplichtige is bevestigd door de Programmawet 22 december 2003, die daartoe, in artikel 10 van de wet van 22 oktober 1997, een tweede lid heeft ingevoegd, dat zelf ook herhaald wordt in artikel 422, tweede lid, Programmawet 27 december Uit het geheel van die bepalingen volgt dat, ongeacht de uitslag tot verbruik in het land, dat het belastbare feit is waardoor de accijns krachtens de algemene regeling verschuldigd wordt voor alle categorieën accijnsproducten, ook accijns verschuldigd is voor bepaalde andere feiten, eigen aan de minerale oliën en andere energieproducten, met name, krachtens artikel 10 van de wet van 22 oktober 1997 en artikel 422 Programmawet 27 december 2004, in geval van minerale oliën die tegen het nultarief in verbruik zijn gesteld op grond van artikel 7 van de wet van 22 oktober 1997 of artikel 419 Programmawet 24 december 2004, een werkelijk eindverbruik van die vrijgestelde oliën dat niet overeenstemt met dat waarvoor het nultarief is toegepast, wanneer het accijnstarief inzake dat werkelijk eindverbruik hoger is of, indien dat tarief aan het eindverbruik voorafgaat, het feit dat aan een

6 11 SEPTEMBER 2014 F F/6 voorwaarde inzake het eindverbruik, voor de toepassing van het nultarief, niet of niet langer is voldaan. Het middel dat aanvoert dat de accijns op de minerale oliën in alle gevallen verschuldigd wordt tegen het tarief dat van toepassing is op het werkelijk eindgebruik van die oliën, op de datum van hun uitslag tot verbruik in het land, faalt naar recht. Dictum Het Hof, Verwerpt het cassatieberoep. Veroordeelt de eiser tot de kosten. Aldus geoordeeld door het Hof van Cassatie, eerste kamer, te Brussel, door afdelingsvoorzitter Albert Fettweis, de raadsheren Didier Batselé, Michel Lemal, Marie-Claire Ernotte en Sabine Geubel, en in openbare terechtzitting van 11 september 2014 uitgesproken door afdelingsvoorzitter Albert Fettweis, in aanwezigheid van advocaat-generaal André Henkes, met bijstand van griffier Patricia De Wadripont. Vertaling opgemaakt onder toezicht van raadsheer Geert Jocqué en overgeschreven met assistentie van griffier Kristel Vanden Bossche. De griffier, De raadsheer,