Het College bescherming persoonsgegevens (CBP) heeft een onderzoek gedaan naar aanleiding van de klacht bij brief van 10 maart 2006 A.

Transcriptie

1 POSTADRES Postbus 93374, 2509 AJ Den Haag BEZOEKADRES Juliana van Stolberglaan 4-10 TEL FAX INTERNET AAN Kunstenbond DATUM 2 april 2007 mr. J. J. Pieternella CONTACTPERSOON UW BRIEF VAN UW KENMERK ONDERWERP Definitieve bevindingen Geacht bestuur, Het College bescherming persoonsgegevens (CBP) heeft een onderzoek gedaan naar aanleiding van de klacht bij brief van 10 maart 2006 A. Klacht De klacht betrof het feit dat A. een van B., ontving waarin de aandacht werd gevestigd op de verkiesbaarheid van B. namens het CDA voor de gemeenteraad. A. stelde dat zijn gegevens niet voor dit doeleinde gebruikt hadden mogen worden. Hieronder volgen de definitieve bevindingen van het onderzoek naar deze klacht. Samenvatting Het gebruik van adres- en andere persoonsgegevens van vakbondsleden om hen te benaderen voor persoonlijke partij-politieke doeleinden is ingevolge de WBP niet toegestaan. Het verwerken van de gegevens van A. voor dit doel was dan ook onrechtmatig. Het aanschrijven van vakbondsleden om hen op te roepen voor politieke acties die rechtstreeks voortvloeien uit de doelstelling van de vakbond is uiteraard wel toegestaan. Het bestuur van Kunstenbond heeft doen weten dat het zich committeert aan dit standpunt. Verloop onderzoek Op 6 maart 2006 heeft A. een klacht ingediend bij de Kunstenbond over het gebruik van zijn gegevens voor partij-politieke doeleinden. Deze klacht is niet naar tevredenheid behandeld waarna A. op 10 maart 2006 een klacht indiende bij het CBP. Bij brief van 11 juli 2006 heeft het CBP B. een aantal vragen voorgelegd. Op 12 juli 2006 heeft het CBP een reactie ontvangen van B. Omdat de beantwoording van deze vragen onvolledig is gebleken heeft het CBP op 16 augustus 2006 nadere vragen gesteld. De vragen zijn op 17 augustus 2006 beantwoord. Aangezien de beantwoording niet volledig was heeft het CBP besloten zich te richten tot het bestuur van de Kunstenbond. BIJLAGEN BLAD 1 van 6

2 Op 20 oktober 2006 is het bestuur bij brief van het CBP in de gelegenheid gesteld op de klacht te reageren en er zijn vragen gesteld. Op 25 oktober 2006 heeft het CBP de reactie van het bestuur ontvangen. Het CBP gaat voor het vaststellen van de voorlopige bevindingen uit van de beantwoording van de vragen door B., het bestuur van de Kunstenbond en de informatie van B. Ten overvloede heeft het CBP op 5 februari 2007 bij de Kunstenbond een afschrift opgevraagd uit het jaarboek om te zien welke persoonsgegevens van A. hierin geregistreerd staan. Op 6 februari 2007 heeft het CBP deze gegevens van de Kunstenbond ontvangen. Hieruit is naar voren gekomen dat het persoonlijke adres van A. waarnaar de bewuste is verzonden niet is opgenomen in het jaarboek. Definitieve bevindingen De definitieve bevindingen van het CBP luiden als volgt: - Standpunt verzoeker A. is van mening dat zijn NAW-gegevens zijn misbruikt door hem een mailing voor partijpolitieke doeleinden te sturen. Hij vindt dat het bericht in de geen vakbondsinformatie bevat en dat er daarom onrechtmatig gebruik is gemaakt van zijn persoonsgegevens. - Standpunt Kunstenbond A. is basislid van de NRM, welke een vakgroep is van de Kunstenbond. A. is lid van de Kunstenbond en daarmee indirect lid van de vakcentrale. Het basislidmaatschap houdt in dat de gegevens van de vakgroepleden worden gepubliceerd in het jaarboek. De gegevens zijn openbaar, toegankelijk en door iedere koper van dat boek te gebruiken. De ingeschrevene kan benaderd worden door allerlei bedrijven, particulieren en instellingen. Het bestuur van de Kunstenbond is verantwoordelijke in de zin van de Wet bescherming persoonsgegevens (WBP). Uit de brief van 24 oktober 2006 van de Kunstenbond blijkt dat leden over alle zaken die het bestuur van belang acht geïnformeerd worden. De relevantie van het onderwerp wordt niet aan de orde gesteld. Het kan daarbij gaan om een politiek gerelateerd onderwerp, vakbondsacties, verzekeringen of juist informatie over kunst. Het bestuur meldt in zijn brief het volgende: Uit het privacy-beleid van de Kunstenbond blijkt dat NAW-gegevens niet gebruikt mogen worden voor externe promotiedoeleinden. Uitzonderingen hierop zijn: behalve als de NAWgegevens in een jaarboek verschijnen, zoals bij de klager. Dan kan iedereen die gegevens overnemen en die gebruiken voor mailingen van welke aard ook. Behalve als bijvoorbeeld breed tot actie wordt besloten, zoals bijvoorbeeld voor de massale actie, waar we met mensen actie hebben gevoerd tegen het kabinet van dat moment. Behalve als ons bestuur tot actie besluit en de leden daarover op de hoogte worden gesteld. BLAD 2 van 6

3 - Standpunt voorzitter Kunstenbond Bij brief van 12 juli 2006 heeft B. gereageerd op de vragen die het CBP hem heeft gesteld. In de brief zegt hij dat de Kunstenbond zich bezig houdt met duidelijke sociale, culturele kwesties en hun politieke voorwaarden. Voorts zegt hij dat de vakbeweging het recht en de mogelijkheid heeft om alle leden een stemadvies uit te brengen. In reactie op de voorlopige bevindingen heeft de Kunstenbond bij brief van 21 februari 2007 aangegeven zich te kunnen vinden in de conclusies van het onderzoek daar waar het een individuele oproep betreft voor persoonlijke politieke steun. Het bestuur heeft aangegeven zich te zullen committeren aan de uitkomst van het onderzoek. Het bestuur heeft hierbij wel opgemerkt dat het zich ten aanzien van politieke dilemma s die conflicterend zijn met het belang van de Kunstenbond, zal inzetten voor politieke acties en de leden voor politieke acties zal oproepen. - Standpunt Vakcentrale Bij brief van 20 oktober 2006 heeft het CBP de Vakcentrale aangeschreven met de vraag of het gebruik van de persoonsgegevens van de leden van de aan de gelieerde organisaties voor het sturen van berichten ten behoeve van partij-politieke doeleinden rechtmatig is. Het Kunstenbond heeft gereageerd met de mededeling dat de Vakcentrale in eigen kring de wetgeving naleeft rond het gebruik van persoonsgegevens die worden verwerkt in het kader van lidmaatschap van een bond. De Vakcentrale maakt in duidelijk omschreven situaties gebruik van ledengegevens van bonden. Dit gebeurt binnen de grenzen van de Wet bescherming persoonsgegevens (WBP) en het Vrijstellingsbesluit WBP. Gebruik voor partij-politieke doeleinden valt daar niet onder. Norm / wettelijk kader Bij de behandeling van het wettelijk kader gaat het CBP op de vraag in of de Kunstenbond de persoonsgegevens van A.had mogen gebruiken om hem een voor partij-politieke doeleinden te sturen. De algemene voorwaarden voor het verwerken van persoonsgegevens zijn opgenomen in de artikelen 6, 7, 8 en 9 van de WBP. De WBP kent voor de verwerking van bijzondere persoonsgegevens een bijzonder regime. Ingevolge artikel van de 16 WBP is het niet toegestaan bijzondere persoonsgegevens (waaronder gegevens betreffende het lidmaatschap van een vakbond) te verwerken. De mogelijke uitzonderingen op het verbod vakbondsgegevens te verwerken worden genoemd in artikel 20 en 23 van de WBP. Het verbod op de verwerking van vakbondsgegevens is niet van toepassing voor zover aan de in artikel 20, eerste lid, WBP genoemde voorwaarden is voldaan: het verbod om persoonsgegevens betreffende iemands lidmaatschap van een vakbond te verwerken is niet van toepassing indien de verwerking geschiedt door de betreffende vakbond of de vakcentrale waarvan die bond een onderdeel vormt, voor zover dat gelet op de doelstelling van de vakbond of centrale noodzakelijk is. BLAD 3 van 6

4 Dit betekent in concreto dat de uitzondering op het verbod vakbondsgegevens te verwerken zoals genoemd in artikel 20 van de WBP pas aan de orde is als deze verwerking noodzakelijk is voor het bereiken van de doelstelling van de vakbond of vakcentrale. De andere mogelijke uitzonderingen zoals genoemd in artikel 23 van de WBP zijn niet aan de orde in de onderhavige situatie. Beoordeling Het versturen van een mailing naar de leden van de Kunstenbond, om hen te attenderen op de verkiesbaarheid van de voorzitter van deze bond voor de gemeenteraad kan niet worden beschouwd als een verwerking van gegevens die noodzakelijk is voor de verwezenlijking van de doelstelling van de vakbond. Dit betekent dat niet aan de in artikel 20, eerste lid, WBP genoemde voorwaarden is voldaan. Er is dan ook geen sprake van een uitzondering op het verbod vakbondsgegevens te verwerken ingevolge artikel 16, WBP. Het op deze wijze gebruik maken van de lidmaatschapgegevens is derhalve onrechtmatig. Wanneer een vakbond echter besluit leden aan te schrijven om hen op te roepen voor politieke acties die voortvloeien uit de doelstelling van de vakbond kan wel een beroep op de uitzondering in artikel 20, eerste lid, WBP worden gedaan. In een dergelijk geval is het daarmee mogelijk de leden te benaderen. Het feit dat B. het persoonlijke adres van A. niet uit het jaarboek heeft gehaald, maar kennelijk uit het ledenbestand van de Kunstenbond maakt dat onrechtmatig gebruik is gemaakt van deze gegevens betreffende iemands lidmaatschap van de vakbond. Conclusie Het gebruik van adres- en andere persoonsgegevens van vakbondsleden om hen te benaderen voor persoonlijke partij-politieke doeleinden is ingevolge de WBP niet toegestaan. Het verwerken van de gegevens van A. voor dit doel was dan ook onrechtmatig. Het aanschrijven van vakbondsleden om hen op te roepen voor politieke acties die rechtstreeks voortvloeien uit de doelstelling van de vakbond is uiteraard wel toegestaan. Het bestuur van de Kunstenbond heeft doen weten dat het zich committeert aan dit standpunt. BLAD 4 van 6

5 Afsluiting Een kopie van deze definitieve bevindingen zal aan A. worden verzonden. Hoogachtend, Het College bescherming persoonsgegevens, voor het College, mr. J. Kohnstamm voorzitter BLAD 5 van 6