Dit boek is opgedragen aan alle grootmeesters van de afgelopen 2500 jaar die een inspiratie zijn geweest voor dit boek, aan de Nederlandse journalist

Transcriptie

1

2 Dit boek is opgedragen aan alle grootmeesters van de afgelopen 2500 jaar die een inspiratie zijn geweest voor dit boek, aan de Nederlandse journalist Eric Smit die er de oorzaak van is dat ik schrijver ben geworden, aan Samira Golestani die mij de grootsheid van de menselijke potentie heeft laten zien, aan Beertje van Beers die mij een blik in een ander universum geeft, aan John Grinder, Carmen Bostic St Clair, Michael Carroll en hun team die mij hebben geholpen verder te ontwaken, aan mijn Maart 2010 Croydon buddies die mijn geliefden zijn geworden en natuurlijk aan mijn vrouw Patricia Kuiper en mijn dochters Aisha, Ayla en Tara die de zuurstof van mijn bestaan vormen. Eric Bartels

3 2500 jaar succes in één boek Het Meesterschap Principe 2010 Eric Bartels 2010 A.W. Bruna Uitgevers B.V., Utrecht Concept Eric Bartels Tekst Eric Bartels Omslag Eric Bartels, Esther Mols Boekverzorging Hans van der Baan Uitgever A.W. Bruna Uitgevers B.V. isbn nur ERIC BARTELS

4 The Whole of the Moon I pictured a rainbow, You held it in your hands, I had flashes, But you saw the plan, I wandered out in the world for years, While you just stayed in your room, I saw the crescent, You saw the whole of the moon. Mike Scott, New York Januari 1985/ London Feb 1985

5 inhoud Deel 4 Economie Groeiend kapitalisme Van nut en zin Van Stradivarius naar Stradivarius De geschiedenis van het merk De geschiedenis van de keuze 207 Deel 5 Psychologie De westerse conditionering De poort naar het onderbewuste De schatkamer geopend 255 Deel 1 Context Succes van mens en mens-systeem Omtrekkende bewegingen februari november maart februari Volkoren: 3 cent 59 Deel 2 Neurologie Brein en denken 79 Deel 3 Filosofie Doeloorzaak Kwantumsprong 113 Deel 6 Betekenis Wederkerige Betekenis Betekenis geïntegreerd Betekenis, motivatie en gedrag Creo, ergo sum 363 Deel 7 Meesterschap Systemologie Meesterschap 419 Deel 8 Kluis Het Zijn De 61 Principes De literatuur 493 Deel 9 Begin 514

6 deel 1 Context In dit eerste deel Context, dat bestaat uit zeven hoofdstukken, schets ik de context van onze reis en onze drie trips binnen die reis: 1) Filosofie, 2) Economie en 3) Psychologie.

7 1 Succes van mens en menssysteem Mensen geven altijd hun omstandigheden de schuld voor wie ze zijn. Ik geloof niet in omstandigheden. De mensen die vooruitgang boeken op deze wereld zijn de mensen die opstaan en zoeken naar omstandigheden die ze willen en als ze die niet kunnen vinden, maken ze ze zelf. George Bernard Shaw, schrijver Dit boek beschrijft een geheime succesformule die al eeuwenlang bestaat en die in die eeuwen door een aantal mensen en mens-systemen is toegepast. Deze mensen en mens-systemen kenden daardoor ongekend succes. Ze realiseerden hun volledige potentieel, waren op unieke wijze succesvol en kenden oprecht en blijvend geluk voor de individuele mens en de mensen die deelnamen aan het mens-systeem. Ik onderscheid dus individuele mensen en groepen mensen die als één systeem voor één doel samenwerken, zoals stam, onderneming, instelling, overheid en dergelijke. Maar enkele mensen en mens-systemen wisten dat ze een bepaalde formule toepasten. Ze handelden intuïtief vanuit het onderbewustzijn. Voor hen was het natuurlijk gedrag, voor anderen was het magisch. Niemand nam de moeite hun gedrag nauwkeurig en nauwlettend te volgen en in kaart te brengen. Liever ontwikkelden we heldenverhalen en plaatsten we ze op een voetstuk. Magie en geheimzinnigheid hebben zo hun charme. De eerste mensen die de succesformule toepasten waren, voor zover 12 13

8 wij nog kunnen nagaan, een aantal spirituele meesters uit India en de eerste filosofen uit het oude Griekenland. Ongetwijfeld werd de formule ook door mensen toegepast wier leven niet is opgetekend, zoals bepaalde ambachtslieden, heersers, sporters of gladiatoren, maar dat kunnen we niet meer nagaan. Uit mijn onderzoek is niet duidelijk geworden of er al mens-systemen waren in de oudheid die volgens de formule werkten. Wel vertoonden mythische mens-systemen als het Camelot van Koning Arthur of het Shambala-rijk uit de Tibetaanse traditie, duidelijke tekenen van de formule. Gedurende de middeleeuwen ontwikkelden met name een aantal spraakmakende theologen, filosofen en wetenschappers gedrag dat wijst op toepassing van de formule. Mensen als de theoloog-filosoof Pierre Abélard, de filosoof, theoloog en politicus Boethius en de bekende filosoof-theoloog Thomas van Aquino, om er maar eens een paar te noemen. Gedurende de renaissance begon de empirische wetenschap zich steeds sneller te ontwikkelen. Een trend die tijdens de verlichting versneld werd doorgezet. Daarnaast kwamen de letterkunde en de kunsten tot grote bloei. Met wetenschappers als de medicus Vesalius en de sterrenkundigen Copernicus en Galilei aan de ene kant en kunstenaars als Michelangelo, Donatello en Leonardo da Vinci aan de andere kant, maar ook architecten als Filippo Brunelleschi en Philibert Delorme. Deze mensen pasten allemaal in bepaalde mate de succesformule toe die in dit boek wordt beschreven. En dat geldt ook voor bekende politici, wetenschappers en filosofen uit de verlichting als Newton, Descartes, Spinoza, Voltaire, Hume, Wollstonecraft en Hobbes in Europa en Thomas Jefferson, John Adams en Benjamin Franklin in de Verenigde Staten. Tot aan de verlichting zijn hoofdzakelijk de verhalen en geschiedenissen opgetekend van filosofen, kunstenaars, theologen, wetenschappers, staatslieden en krijgsheren. Rond het begin van de verlichting zien we hierin een kentering naar de economie, naar ambachtslieden. Naar mensen die producten maakten voor anderen. Voorbeelden zijn de gedreven vioolbouwer Stradivarius, een leerling van de vioolbouwer Nicola Amati, en de klavecimbelbouwer Bartolomeo Cristofori, de uitvinder van de piano. Beiden pasten de formule toe in hun werk en leven. In de negentiende en twintigste eeuw zien we een verdere verschuiving naar de economie met mensen als Henry Ford, Charles Schwaab, George Eastman, John D. Rockefeller, Thomas Edison en Alexander Graham Bell. Uitvinders en/of ondernemers, die door het toepassen van de formule enorme successen wisten te boeken. In hetzelfde tijdvak zien we mens-systemen ontstaan die de formule toepassen, zoals het Kyocera van ondernemer Kazuo Inamori, verzekeringsmaatschappij Hannover van ondernemer William O Brien, Apple Inc. van Steve Jobs, Virgin van Richard Branson en Starbucks van Howard Schultz, om maar eens een paar te noemen. Als westers mens ben ik opgegroeid in een cultuur die sterk is gericht op prestatie, succes, iets bereiken. Zoals wetenschappelijk onderzoek in dit boek suggereert, zit ons dat in de genen. We accepteren de omstandigheden niet als een gegeven, maar willen die veranderen. Dat drijft ons voort en bepaalt de loop van onze westerse geschiedenis. Maar uiteindelijk ook van de totale menselijke geschiedenis. Al als teenager wilde ik graag weten wat mensen en bedrijven nou succesvol maakt. Ik vond de gedachte dat alles toevallig zou zijn een onverdraaglijke gedachte. Als alles toevallig is, ben je speelbal van 14 15

9 de omstandigheden. En speelbal zijn van de omstandigheden leek me niet alleen onmenselijk, maar ook onwerkbaar. Ik ben nou eenmaal iemand die graag zijn eigen lot bepaalt. Of, zoals de bekende Ierse schrijver George Bernard Shaw schrijft: Mensen geven altijd hun omstandigheden de schuld voor wie ze zijn. Ik geloof niet in omstandigheden. De mensen die vooruitgang boeken op deze wereld zijn de mensen die opstaan en zoeken naar de omstandigheden die ze willen en als ze die niet kunnen vinden, maken ze ze zelf. 1 Maar ik ontdekte langzamerhand dat er weliswaar veel zogenaamde zelfhulpboeken werden en worden uitgegeven, maar dat niemand de geschiedenis echt structureel psychologisch, filosofisch en economisch heeft onderzocht op zoek naar de wetmatigheden van unieke vormen van succes. Toen ik daarachter begon te komen was ik nog relatief jong en stond ik aan het begin van mijn carrière. Ik schreef nog geen boeken en gaf nog geen lezingen en workshops. Het kwam dus niet in me op zélf structureel onderzoek te gaan doen naar de oorzaken van succes. Ik had er ook geen tijd voor. Want ik had haast. Zoals ieder mens op die leeftijd. 1 George Bernard Shaw, Mrs Warren s Profession, Ik stortte me op mijn werk en binnen de kortste keren in het ondernemerschap. En natuurlijk begon ik niet voorzichtig en bescheiden, maar meteen maar groots, meeslepend en risicovol. Ik startte de eerste Europese internetwinkel, lang voordat er maar sprake was van een world wide web. We gebruikten zelfgemaakte communicatieprotocollen en dachten dat internet het jaar daarop wel zou doorbreken. Dat was in En natuurlijk stroomde de internetomzet niet het jaar daarna al binnen. Vervolgens begon ik nog twee avontuurlijke initiatieven en wel de eerste Europese electronic marketplace in 1991 en het eerste multichannel communications bureau in En dan zeg ik wel eerste Europese electronic marketplace, maar ik weet nog dat mannen en vrouwen van een Amerikaanse joint venture van General Electric en Netscape ergens in 1995/1996 naar onze software kwamen kijken en steil achterover vielen. We liepen drie jaar voor. Na multimiljonair te zijn geweest, vervolgens alles te hebben verloren en daarna weer op te zijn gestaan, was het tijd voor bezinning. Dat was in 2001/2002 en ik was inmiddels vijfenveertig jaar jong en vijftien jaar ondernemer. Ondanks mijn drukke werkzaamheden was ik altijd filosofie-, psychologie-, neurologie-, natuurkunde- en economieboeken blijven verslinden. Mijn hobby. Dacht ik. Tijdens mijn bezinningsperiode realiseerde ik me steeds vaker dat ik toch speelbal was geworden van de omstandigheden. Iets wat ik altijd zo hartgrondig had gehaat. Ondernemer en toch slaaf. Geen prettige gedachte. Ik realiseerde me dat ik altijd maar één ding had gewild en dat was mijn eigen omstandigheden scheppen. Maar daarin was ik niet geslaagd. Niet het verlies van geld of aanzien stoorde me het meest, maar het afhankelijk zijn van omstandigheden. De willekeur. Het toeval