Een Praktische Kijk op Mededingingsrecht
|
|
- Adriaan de Veen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Een Praktische Kijk op Mededingingsrecht Europees / Belgisch Frank Wijckmans Herlinde Burez 5 mei 2011 Minervastraat ZAVENTEM T +32 (0) F +32 (0) law.be
2 Overzicht 1. Bouwstenen 2. Horizontale afspraken 3. Verticale afspraken 4. Misbruik van machtspositie 5. Concentratiecontrole 6. Staatssteun 2
3 1. Bouwstenen Kartelverbod = Art.101/102 VWEU = Art. 2/3 WBEM Concentratiecontrole = Verordening 139/2004 = Art. 6 et seq WBEM Staatssteunverbod = Art. 107/108 VWEU 3
4 1. Bouwstenen Art. 101(1) VWEU = Basisverbod 2 of meer ondernemingen Merkbare beperking mededinging Oogmerk of effect Effect op tussenstaatse handel 4
5 1. Bouwstenen Art. 101(1) VWEU 2 of meer ondernemingen? Intra-groep theorie (Parker pen) Agentuur 5
6 1. Bouwstenen Art. 101(1) VWEU Wat is een onderneming? = Functioneel criterium Voorbeeld: Overheid die economische activiteiten verricht (VDAB) 6
7 1. Bouwstenen Art. 101(1) VWEU Merkbare Beperking? De minimis bekendmaking (marktaandeel) Horizontaal = 10% Verticaal = 15% (zaak Widmer) Maar: Zwarte lijst parallelle netwerken (5%) 7
8
9 1. Bouwstenen Art. 101(1) VWEU Oogmerk of Effect? Oogmerk Criterium? Effect Meetbaar? 9
10 1. Bouwstenen Art. 101(1) VWEU Effect Tussenstaatse Handel? Bekendmaking Actueel / potentieel Quid indien binnen eenzelfde lidstaat (vb. architecten) 10
11 1. Bouwstenen Art. 101(3) VWEU = Vrijstelling Test Individueel Groepsvrijstelling 11
12 1. Bouwstenen Art. 101(3) VWEU Test Bijdrage tot verbetering productie / verdeling producten / technische of economische vooruitgang Billijk aandeel ten gunste gebruikers Enkel beperkingen onmisbaar bereiken doelstellingen Geen mogelijkheid tot uitschakeling mededinging 12
13 1. Bouwstenen Art. 101(3) VWEU Art. 101(3) VWEU = Vrijstelling Individueel Vroeger: ex ante Nu: ex post Groepsvrijstelling 13
14 1. Bouwstenen Art. 101(3) VWEU Groepsvrijstelling Concept? Art. 101 VWEU = Groepsvrijstelling (verordening) = Individuele beoordeling Aanmelding 14
15 1. Bouwstenen Art. 101(3) VWEU Groepsvrijstelling Welke? R&D overeenkomsten Specialisatieovereenkomsten Technologieoverdracht (octrooi/ know-how licenties) Motorvoertuigendistributie Verticale overeenkomsten Sectorspecifieke groepsvrijstellingen 15
16 1. Bouwstenen Kartelverbod speelt Civielrechtelijke nietigheid (Art. 101(2) VWEU) (absoluut / openbare orde) Administratieve geldboetes Private vorderingen schadevergoeding Strafsancties 16
17 1. Bouwstenen Gevolgen Kartelverbod speelt Civielrechtelijke Nietigheid Voorbeeld: Niet-concurrentiebeding Exportverbod Prijsafspraak Onafdwingbaarheid Geen grond tot beëindiging 17
18 1. Bouwstenen Gevolgen Kartelverbod speelt Geldboetes 2008 Autoglasproducenten 1,383,896,000 EUR 2009 Gas 1,106,000,000 EUR 2007 Liften en roltrappen 992,312,300 EUR 2010 Luchtvrachtvervoer 799,445,000 EUR 2001 Vitaminen 790,505,000 EUR 2007 Gas geïsoleerd schakelmateriaal 750,712,500 EUR 2008 Paraffinewas EUR 2010 LCD 648,925,000 EUR 2010 Badkameruitrustingen 622,250,782 EUR 2006 Synthetisch rubber 519,050,000 EUR 18
19 1. Bouwstenen Gevolgen Kartelverbod speelt Schadevergoeding Problemen (zie: Passing-on ) Initiatieven Commissie 19
20 1. Bouwstenen Gevolgen Kartelverbod speelt Strafsancties In België slechts in geval van openbare aanbesteding (artikel 314 SW) MAAR: OESO Economic Survey 2009 Wel USA, UK, Ierland, Cyprus, Estland, Griekenland 20
21 1. Bouwstenen Art. 102 VWEU = Verbod Misbruik van Machtspositie 1 onderneming volstaat Machtspositie Onafhankelijk marktgedrag Misbruik Effect op tussenstaatse handel 21
22 1. Bouwstenen Art. 102 VWEU Machtspositie Meten Relevante markt Product / dienst Geografisch (vb. vrachtwagens) Marktaandeel zeker niet heilig, maar toch nuttig 50% 40% + begeleidende elementen Hoewel: krantenpapier 22
23 1. Bouwstenen Art. 102 VWEU = Verbod Misbruik van Machtspositie Sanctionering Zware boetes in het kader van artikel 102 VWEU: Telefonica: in 2007 boete van EUR 151 mio Microsoft: in 2004 boete van EUR 497 mio in 2008: dwangsom van EUR 899 mio Wanadoo: in 2003 boete van EUR 10,35 mio Intel: in 2009 boete van EUR 1,06 miljard (4% omzet Intel in 2008) 23
24 1. Bouwstenen Verhouding Europees - Belgisch Convergentieleer Decentralisatie 24
25 1. Bouwstenen Concentratiecontrole (Summier) Aanmeldingsplicht drempels Schorsingsplicht (closingvoorwaarde) Significante belemmering daadwerkelijke mededinging 25
26 1. Bouwstenen Staatssteun (Brandend actueel) Steun = met overheidsmiddelen bekostigd Budgettaire impact Alle niveaus 26
27 1. Bouwstenen Staatssteun Staatssteun De minimis (principe = EUR / 3 jaar) Groepsvrijstelling (Vo. 800/2008) Goedkeuring Commissie Crisis: tijdelijk kader voor staatssteun ( temporary framework for state aid measures ) 27
28 1. Bouwstenen Staatssteun Staatssteun Goedkeuring Commissie (Art. 108(3) VWEU) Schorsingsplicht Directe werking 28
29 1. Bouwstenen Afrondend Veel theorie Tijd voor de praktijk 29
30 Overzicht 1. Bouwstenen 2. Horizontale afspraken 3. Verticale afspraken 4. Misbruik van machtspositie 5. Concentratiecontrole 6. Staatssteun 30
31 2. Horizontale Afspraken Actuele concurrenten Potentiële concurrenten Productendimensie Geografische dimensie 31
32 2. Horizontale Afspraken Volstrekt onschuldig Doodzonden ( Black List ; Hardcore ) Te toetsen 32
33 2. Horizontale Afspraken Volstrekt Onschuldig Geen merkbare impact op concurrentiegedrag = start kaartersclub 33
34 2. Horizontale Afspraken Doodzonden Prijsafspraken Geografische marktverdeling Verdeling klanten Productiebeperking Vervalsing openbare aanbesteding ( Bid rigging ) 34
35 2. Horizontale Afspraken Doodzonden Prijsafspraken Marktspelers spreken af tegen welke prijs verkocht wordt Uitschakeling onderlinge concurrentie 35
36 2. Horizontale Afspraken Doodzonden Prijsafspraken Quid effect op prijsniveau? = Cheaters Oogmerk volstaat 36
37 2. Horizontale Afspraken Doodzonden Prijsafspraken Ik zit plots in kartelmeeting Wat doe ik? = Publiek distantiëren = Stilzitten en zwijgen niet genoeg 37
38 2. Horizontale Afspraken Doodzonden Prijsafspraken Hoe aan het licht? Klacht Ex officio reëel? Clementie Klokkenluider 38
39 2. Horizontale Afspraken Doodzonden Prijsafspraken Klokkenluider Boete weg of reductie Volledige medewerking Prijzen aan de meet 39
40 2. Horizontale Afspraken Doodzonden Geografische Marktverdeling Grote Europese speler ( GE )/ Grote Aziatische speler ( GA ) GE/GA = JV voor Azië GE = Europa GA wil naar Europa komen GE insisteert op Europese JV met GA 40
41 2. Horizontale Afspraken Doodzonden Geografische Marktverdeling = Schakelt concurrentie uit door territoria te verdelen Middel om tot hogere prijzen te komen 41
42 2. Horizontale Afspraken Doodzonden Verdeling Klanten GE en GA stellen vast dat Japanse klanten in Europa liever bij GA kopen Afspraak GE/GA GA mag rechtstreeks in Europa verkopen, maar enkel aan Aziatisch cliënteel. 42
43 2. Horizontale Afspraken Doodzonden Klantenverdeling Recent = Car Glass Spelers? = Asahi, Pilkington, Saint-Gobain, Soliver Waar? = Hotels en luchthavens te Parijs, Frankfurt en Zaventem Wat? =Overleg om bij aanbestedingen van automobielfabrikanten de autoglasleveringen onder elkaar te verdelen en de marktaandelen van elke individuele autoglasproducent op Europees niveau zo stabiel mogelijk te houden. De kartelleden wezen elkaar o.a. autoglasleveringen voor nieuw te produceren automodellen toe. 43
44 2. Horizontale Afspraken Doodzonden Klantenverdeling Boetes zijn niet mals! Clementiekorting (%) Clementiekorting (EUR) Boete (EUR) Saint-Gobain (Frankrijk) Asahi/AGC Flat Glass (Japan) Pilkington (VK) Soliver (België) Totaal
45 Verdeling Klanten Extreme Vorm = Bid Rigging 2. Horizontale Afspraken Doodzonden Pro forma meedoen = Schijn van concurrentie Reëel = Klanten verdeeld Dus: Handhaving hoger prijsniveau 45
46 2. Horizontale Afspraken Doodzonden Productiebeperking Kampioenen OPEC Aanbodreductie Schaarste-effect Prijsniveau hoger Dus: Productiebeperking = Afgeleide prijsafspraak 46
47 2. Horizontale Afspraken Doodzonden Doodzonden Inbreuk Art. 101(1) VWEU Geen vrijstelling (Art. 101(3) VWEU) Geen de minimis geen groepsvrijstelling Enorm hoge boetes 47
48 2. Horizontale Afspraken Doodzonden Boeteoverzicht 2008 Saint Gobain Autoglasproducenten EUR E.ON Gas EUR GDF Suez Gas EUR ThyssenKrupp Liften en roltrappen EUR Hoffmann-La Roche Vitaminen EUR Siemens AG Gas geïsoleerd schakelmat. EUR Pilkington Autoglasproducenten EUR Ideal Standard Badkameruitrustingen EUR Sasol Paraffinewas EUR Air France/KLM Luchtvrachtvervoer EUR
49 2. Horizontale Afspraken Doodzonden Belgische praktijk Chemische sector (Bayer e.a.) totale boete: EUR Radiatoren-kartel (Radson e.a.) totale boete: EUR Ferrero ( hub and spoke kartel) onontvankelijk BSE kartel lopend 49
50 2. Horizontale Afspraken Te Toetsen Types Gemeenschappelijke R&D Gemeenschappelijke productie ook specialisatie Gemeenschappelijke commercialisatie Gemeenschappelijke aankoop 50
51 2. Horizontale Afspraken Te Toetsen Analysekader Excuus voor doodzonde? = over and out Marktpositie spelers? De minimis (10%) Afweging vrijstellingsvoorwaarden Voorbeeld: Gemeenschappelijke aankoop 51
52 2. Horizontale Afspraken Te Toetsen Gemeenschappelijke Aankoop Voorbeelden: Supermarkten vormen aankoopgroeperingen Autofabrikanten kopen samen alternatoren aan bij Bosch 52
53 2. Horizontale Afspraken Te Toetsen Gemeenschappelijke Aankoop Excuus voor doodzonde Spelers hebben samen klein marktaandeel Hoofdvragen Belang inkoop voor totale prijs? Belang inkoop op totale verkopen leverancier? 53
54 2. Horizontale Afspraken Te Toetsen Gemeenschappelijke Aankoop Geen groepsvrijstelling Wel: Horizontale richtsnoeren Geen bevestiging door kartelautoriteit mogelijk Self-assessment Rechtsonzekerheid 54
55 2. Horizontale Afspraken Horizontale Federaties Bijzondere Aandacht Studiedocument OFT (December 2004) Consultatie Zweedse kartelautoriteit Belgisch initiatief Horizontale Richtsnoeren 55
56 2. Horizontale Afspraken Horizontale Federaties Bijzondere Aandacht Ontmoetingsplaats concurrenten Vals gevoel veiligheid Eerste Belgische horizontale zaken 56
57 2. Horizontale Afspraken Horizontale Federaties Bijzondere Aandacht Wat concurrenten niet rechtstreeks kunnen, kan ook niet via de omweg van de federatie 57
58 Overzicht 1. Bouwstenen 2. Horizontale afspraken 3. Verticale afspraken 4. Misbruik van machtspositie 5. Concentratiecontrole 6. Staatssteun 58
59 3. Verticale Afspraken Basiskenmerk Participanten staan op andere trede van de productie/distributieladder Dus: Leveringscontracten Distributiecontracten Licentiecontracten 59
60 3. Verticale Afspraken Basiskenmerk Bij voldoende interbrand (horizontale) concurrentie wegen beperkingen van de intraband concurrentie al snel minder zwaar door 60
61 3. Verticale Afspraken Distributie Juridisch Kader Verordening 330/2010 Verticale afspraken Verordening 461/2010 Motorvoertuigen Sinds 1 juni
62 3. Verticale Afspraken Distributie Juridisch Kader Geen grote veranderingen tegenover Verordening 2790/99 Autodistributie aligneert zich meer en meer op het algemene regime 62
63 3. Verticale Afspraken Distributie Basisoverzicht Niet-exclusieve distributie Exclusieve distributie Kwalitatieve selectieve distributie Kwantitatieve selectieve distributie Franchising Agentuur 63
64 3. Verticale Afspraken Distributie Case Study (Honda) Zware motorfietsen bijna auto s = Technisch hoogwaardig kwalitatieve voorstelling dienst na verkoop etc. Lichte motorfietsen bijna fietsen = Technische minder complex lagere prijs minder kwaliteitseisen verdeelpunt 64
65 3. Verticale Afspraken Distributie Case Study (Honda) Zware motorfietsen = hoge marges Parasitaire concurrentie Parallelhandel (containers) = Demotiverend Lichte motorfietsen = beperkte marge Weinig ruimte voor parasitaire concurrentie Hoe meer hoe liever 65
66 3. Verticale Afspraken Distributie Case Study (Honda) Zware Motorfietsen Keuze voor selectieve distributie Objectieve kwaliteitseisen Non-discriminatie Geen doorverkoop buiten netwerk (vb. aan freeriders) Keuze voor kwantitatief systeem Verschil met louter kwalitatief Bescherming netwerkleden 66
67 3. Verticale Afspraken Distributie Case Study (Honda) Lichte Motorfietsen Keuze voor niet-selectieve distributie Redenen Keuze tussen exclusief/ niet-exclusief Overwegingen 67
68 3. Verticale Afspraken Distributie Basisoverzicht Invloed op prijs wederverkoper Territoriale beperking actieradius Territoriale bescherming Klantenbeperking Klantenbescherming Beperkingen inzake leveringsbron Niet-concurrentieverplichting 68
69 3. Verticale Afspraken Distributie Rode Stoplichten Verticale Prijsbinding Vaste prijs OK Opgelegde minimumprijs OK Opgelegde maximumprijs = OK Aanbevolen prijs = OK 69
70 3. Verticale Afspraken Distributie Rode Stoplichten Verticale Prijsbinding US Supreme Court Leegin Creative Leather Product Inc. v/ PSKS Inc, 27 maart 2007 Economische logica Volkswagen AG (2001) Boete? EUR Wat? VW verplichtte haar Duitse distributeurs om de richtprijs voor de nieuwe Passat aan te houden 70
71 3. Verticale Afspraken Distributie Rode Stoplichten Beperkingen Import/Export Basisonderscheid: Intracommunautair Naar derde landen Intracommunautair verbod Introductie nieuw product/aanboren nieuwe markt Daarbuiten = doodzonde 71
72 3. Verticale Afspraken Distributie Rode Stoplichten Beperkingen Import/Export Selectieve systemen = Onoplosbaar Exclusieve systemen = Onderscheid actieve/ passieve verkoop 72
73 3. Verticale Afspraken Distributie Rode Stoplichten Beperkingen Import/Export Opel Nederland BV (2000) Boete? EUR Wat? Maatregelen om dealers ervan te weerhouden auto s aan buitenlandse klanten te verkopen (rechtstreekse instructies + quota verkoop binnen Nederland + bonussen) 73
74 3. Verticale Afspraken Distributie Rode Stoplichten Beperkingen Import/Export Peugeot (2005) Boete? EUR Wat? Beperking van uitvoer door Nederlandse Peugeot dealers (deel van vergoeding NL Peugeot dealers afhankelijk van bestemming + rechtstreekse druk, vb. dreiging om minder voertuigen te leveren) 74
75 3. Verticale Afspraken Distributie Rode Stoplichten Niet-concurrentiebeding Principe Verordening 330/2010 Bepaalde duur 5 jaar (max.) Niet automatisch hernieuwbaar 75
76 3. Verticale Afspraken Distributie Rode Stoplichten Toepasselijkheid groepsvrijstelling Marktaandeellimiet = 30% Wat boven 30%? Logica limiet? 76
77 3. Verticale Afspraken Distributie Rode Stoplichten Wat als je door rood licht rijdt? Zwarte lijst Grote schade Voorwaarden Beperkte schade 77
78 3. Verticale Afspraken Distributie Rode Stoplichten Grote Schade Beperking Afdwingbaar Groepsvrijstelling buiten spel Kans op individuele ontheffing? Evolutie! Geen de minimis 78
79 3. Verticale Afspraken Distributie Rode Stoplichten Grote Schade Case Study: De chique hemden van Doorverkoop Spaanse zaak aan Makro Façonnable Verbod doorverkoop = selectief systeem Export naar Makro Is er een selectief systeem? 79
80 3. Verticale Afspraken Afrondend Specialistenwerk Parallel Europees/Belgisch mededingingsrecht Op papier Marktrealiteit 80
81 Overzicht 1. Bouwstenen 2. Horizontale afspraken 3. Verticale afspraken 4. Misbruik van machtspositie 5. Concentratiecontrole 6. Staatssteun 81
82 4. Misbruik van Machtspositie 4. Misbruik van Machtspositie Art. 102 VWEU = Verbod op misbruik van machtspositie Ingrediënten: machtspositie + misbruik Machtspositie op zich niet verboden! Verantwoordelijkheid (Michelin) 82
83 4. Misbruik van Machtspositie Dominantie United Brands: Dat de in dit artikel bedoelde machtspositie betrekking heeft op een economische machtspositie van een onderneming, die deze in staat stelt de instandhouding van een daadwerkelijke mededinging in de relevante markt te verhinderen doordat zij sterk genoeg is zich in belangrijke mate onafhankelijk van haar concurrenten, afnemers en uiteindelijk de consumenten te gedragen. 83
84 4. Misbruik van Machtspositie Indicatie machtspositie Marktaandeel Belemmering van de markttoegang Structuur van de onderneming Deep pockets Schaalvoordelen Gedrag Performantie 84
85 4. Misbruik van Machtspositie Machtsmisbruik Michelin: Het verbod van artikel 86 om misbruik te maken van een machtspositie op de markt, voor zover de handel tussen lidstaten daardoor ongunstig kan worden beïnvloed, ziet op gedragingen die de structuur kunnen beïnvloeden van een markt waar juist door de aanwezigheid van de bedoelde onderneming, de mededinging is verzwakt, en die met andere middelen dan bij een normale, op ondernemingsprestaties berustende competitie van goederen of diensten gebruikelijk zijn, het behoud of de ontwikkeling van het nog op die markt aanwezige concurrentieniveau kunnen verhinderen. 85
86 4. Misbruik van Machtspositie 3 Categorieën Misbruik Uitbuiting (excessieve prijzen) Uitsluiting (leveringsweigering, tying, roofprijzen) Discriminatie (geografisch + prijs) 86
87 4. Misbruik van Machtspositie Case Study (Akzo) Product? Benzoyl peroxide Slachtoffer? ECS (kleine benzoyl peroxide leverancier) Akzo = Dominante speler op de benzoyl peroxide markt Product gebruikt in bloem en plastiek Dreiging ECS uit de bloem markt te drijven als deze niet stopt toe te leveren aan de plastiek industrie (predatory pricing + prijsdiscriminatie klanten ECS) 87
88 4. Misbruik van Machtspositie Case Study (Akzo) Hof van Justitie Misbruik = objectief te benaderen Dus: kosten + strategie evalueren Prijs < gemiddelde variabele kost = misbruik GVK < prijs < GTK = misbruik indien strategie om concurrent te verdrijven 88
89 Overzicht 1. Bouwstenen 2. Horizontale afspraken 3. Verticale afspraken 4. Misbruik van machtspositie 5. Concentratiecontrole 6. Staatssteun 89
90 5. Concentratiecontrole 1. Basisteksten (Europees en Belgisch) 2. Toepassingsvoorwaarden (Europees en Belgisch) 3. Gevolgen van toepasselijkheid concentratiecontrole 4. Test 5. Procedure 90
91 5. Concentratiecontrole 1. Basisteksten Europees: Verordening (EG) nr. 139/2004 van 20 januari 2004 betreffende de controle op concentraties van ondernemingen ( concentratiecontroleverordening ) + Uitvoeringsverordening en diverse mededelingen Meer info: Belgisch: Wet tot bescherming van de economische mededinging, gecoördineerd op 15 september 2006 ( WBEM ) Meer info: 91
92 5. Concentratiecontrole 2. Toepassingsvoorwaarden (Europees en Belgisch) 1. Bestaan van een concentratie (duurzame wijziging van zeggenschap controle ) 2. Overschrijden omzetdrempels (exclusieve werkterreinen one stop shop ) 92
93 5. Concentratiecontrole Verplichte Aanmelding EU 1. Totale wereldwijde omzet > EUR 5 miljard en 2. Minstens 2 ondernemingen EU-omzet elk > EUR 250 miljoen OF 1. Totale wereldwijde omzet > EUR 2,5 miljard en 2. Totale omzet in minstens 3 lidstaten > EUR 100 miljoen en 3. In elk van die 3 lidstaten, minstens 2 ondernemingen omzet > EUR 25 miljoen en 4. Minstens 2 ondernemingen elk EU-omzet > EUR 100 miljoen IN BEIDE GEVALLEN TENZIJ Elke betrokken onderneming > 2/3 totale EU-omzet in 1 lidstaat 93
94 5. Concentratiecontrole Verplichte Aanmelding België 1. Totale Belgische omzet betrokken ondernemingen > EUR 100 miljoen en 2. Tenminste twee betrokken ondernemingen elk een Belgische omzet > EUR 40 miljoen 94
95 5. Concentratiecontrole 3. Gevolgen van Toepasselijkheid Concentratiecontrole Voorafgaande aanmelding van de concentratie bij de Europese Commissie of de Belgische Raad voor de Mededinging (ook andere bevoegde nationale mededingingsautoriteiten) Opschorting van totstandbrenging van de concentratie: m.a.w. goedkeuring van concentratie is een noodzakelijke vereiste voor closing 95
96 5. Concentratiecontrole 4. Test Materiële toetsing Heeft de concentratie tot gevolg dat een daadwerkelijke mededinging op de Europese / Belgische markt of een wezenlijk deel daarvan op significante wijze wordt belemmerd (m.n. door het in leven roepen of versterken van een machtspositie)? 96
97 5. Concentratiecontrole 5. Procedures Normale procedure De initiële fase Fase I Het onderzoek ten gronde Fase II België + politieke fase Vereenvoudigde procedure 97
98 5. Concentratiecontrole Europees Belgisch Initiële Termijn Verlengingen Initiële Termijn Verlengingen 1ste Fase 25 wd + 10 wd bij verbintenissen + 10 wd bij verzoek tot verwijzing naar LS 40 wd + 15 wd bij verbintenissen + evt. verlenging door partijen verzocht 2de Fase 90 wd + 15 bij verbintenissen na 55 wd na inleiding 2 de fase 60 wd + 20 wd bij verbintenissen + evt. verlenging door partijen verzocht 98
99 Overzicht 1. Bouwstenen 2. Horizontale afspraken 3. Verticale afspraken 4. Misbruik van machtspositie 5. Concentratiecontrole 6. Staatssteun 99
100 6. Staatssteun I. Toepassingsgebied Artikel 107(1) VWEU II. Methodologie voor de staatssteun analyse III. Aanmeldingsprocedure 100
101 6. Staatssteun I. Toepassingsgebied Artikel 107(1) VWEU Staatssteun is onverenigbaar met de gemeenschappelijke markt (Artikel 107(1) VWEU) Behoudens de afwijkingen waarin dit Verdrag voorziet, zijn steunmaatregelen van de staten of in welke vorm ook met staatsmiddelen bekostigd, die de mededinging door begunstiging van bepaalde ondernemingen of bepaalde producties vervalsen of dreigen te vervalsen, onverenigbaar met de gemeenschappelijke markt, voor zover deze steun het handelsverkeer tussen de lidstaten ongunstig beïnvloedt maar is niet per se verboden 101
102 6. Staatssteun I. Toepassingsgebied Art. 107(1) VWEU Bouwstenen Steunmaatregelen 1. Overdracht staatsmiddelen 2. Economische begunstiging 3. Bepaalde ondernemingen of bepaalde producties (selectiviteit) 4. Vervalsing van de mededinging 5. Beïnvloeding handelsverkeer 102
103 6. Staatssteun I. Toepassingsgebied Art. 107(1) VWEU 1. Overdracht Staatsmiddelen = Direct of indirect gebruik makend van staatsmiddelen en toewijsbaar aan de Staat Geen overdracht noodzakelijk, maar een financiële impact op het Staatsbudget is vereist (HvJ C-379/98, Preussen Elektra, 13 maart 2001) 103
104 6. Staatssteun I. Toepassingsgebied Art. 107(1) VWEU 2. Economische Begunstiging = Een economisch voordeel die de onderneming onder normale marktvoorwaarden niet had ontvangen. Voorbeelden: Subsidies, belastingsvrijstelling, zekerheden, Test: Private Investeerder 104
105 6. Staatssteun I. Toepassingsgebied Art. 107(1) VWEU 3. Selectiviteit = Steun ten voordele van bepaalde ondernemingen of producties (dus geen sectoren) 4. Vervalsing mededinging 5. Beïnvloeding mededinging de minimis Verordening 105
106 6. Staatssteun II. Methodologie voor de Staatssteun Analyse 1. De minimis Verordening 1998/ Algemene Groepsvrijstelling Verordening 800/ Individuele Analyse: richtsnoeren, kaderregeling, 106
107 6. Staatssteun II. Methodologie voor de Staatsteun Analyse 1. De minimis Verordening Plafond: EUR aan een onderneming in 3 fiscale jaren Vermoeden geen beïnvloeding van interstatelijke handel en vervalsing mededinging Geen staatsteunmaatregel 107
108 2. Algemene Groepsvrijstelling Verordening 6. Staatssteun II. Methodologie voor de Staatsteun Analyse Plafonds + voorwaarden voor iedere categorie Geen aanmelding voor staatsteun onder de GVV (wel monitoring) 108
109 6. Staatssteun II. Methodologie voor de Staatsteun Analyse 2. Algemene Groepsvrijstelling Verordening Categorieën Steun voor KMO s Steun voor O&O Regionale ontwikkeling Opleiding Tewerkstelling Durfkapitaal Milieumaatregelen Ondersteuning starters 109
110 6. Staatssteun II. Methodologie voor de Staatsteun Analyse 3. Individuele Analyse Als de minimis verordening en GVV niet van toepassing zijn: Richtlijnen, Kaderregelingen, Mededelingen Aanmelding bij de Commissie Standaard analyse of Gedetailleerde analyse 110
111 6. Staatssteun II. Methodologie 3. Individuele Analyse Regionale Ontwikkeling Richtlijnen Nationale Regionale Ontwikkeling (Pb C 45, , blz. 13) Horizontale Maatregelen Communautaire Kaderregeling voor Onderzoek en Ontwikkeling en Innovatie (Pb C 323, , blz. 1) Communautaire Richtsnoeren voor Milieubescherming (Pb C 82, , blz. 1) Communautaire Richtsnoeren Risico Kapitaal voor KMO s (Pb. C 194, , blz. 2) 111
112 6. Staatssteun II. Methodologie 3. Individuele Analyse Economische Crisis : Tijdelijke communautaire kaderregeling inzake staatssteun ter stimulering van de toegang tot financiering in de huidige financiële en economische crisis (Pb C 83, , blz. 1) verlengd tot : Mededeling van de Commissie betreffende de toepassing van de artikelen 87 en 88 van het EG-Verdrag op staatssteun in de vorm van garanties (Pb C 155, , blz. 10) 112
113 6. Staatssteun III. Aanmeldingsplicht Basis Ex ante aanmelding: Staatsteun die niet onder de minimis verordening of GVV valt, moet aangemeld worden bij de Commissie. Stand still verplichting: Steun mag niet toegekend worden vooraleer de Commissie deze goedgekeurd heeft (Artikel 108(3) VWEU). 113
114 6. Staatssteun III. Aanmeldingsplicht Procedurele Verordening 659/1999 Preliminair onderzoek Formeel onderzoek 114
115 6. Staatssteun Afrondend Vrij technische materie Verhoogde aandacht binnen het bedrijfsleven Shift van Europese afdwinging naar nationale afdwinging 115
116 Minervastraat ZAVENTEM T +32 (0) F +32 (0) law.be
Knipperlichten. EU Mededingingsrecht. Filip Tuytschaever 20 februari 2013
2013 Knipperlichten EU Mededingingsrecht Filip Tuytschaever 20 februari 2013 Minervastraat 5 1930 ZAVENTEM T +32 (0)2 275 00 75 F +32 (0)2 275 00 70 www.contrast -law.be Overzicht I. Basisbegrippen II.
Nadere informatieVerticale overeenkomsten
contrast Minervastraat 5 B-1930 Zaventem T +32 (0)2 275 00 75 F +32 (0)2 275 00 70 www.contrast-law.be 3 juni 2010 Verticale overeenkomsten (2010-2020) Voorstel van aanpak voor de praktijkjurist Frank
Nadere informatieMasterclass 'Praktisch Mededingingsrecht'
Masterclass 'Praktisch Mededingingsrecht' 31 mei 2016 Edwin Schotanus advocaat Introductie sancties Europese Cic ACM jaar 2014 2015 2014 2015 boete 1.689,50 364,5 2,17 15,2 # zaken 10 5 1 5 # onderneming
Nadere informatieMededingingsrecht bij licentiecontracten: a devil in disguise or a girl s next best FRAND? Joost Fanoy BK seminar 3 oktober 2013
Mededingingsrecht bij licentiecontracten: a devil in disguise or a girl s next best FRAND? Joost Fanoy BK seminar 3 oktober 2013 Programma Inleiding mededingingsrecht Groepsvrijstellingverordening Technologieoverdracht
Nadere informatieEuropees distributierecht: Uitdagingen voor uw onderneming
Europees distributierecht: Uitdagingen voor uw onderneming Herlinde Burez Welk distributiestelsel voor mijn onderneming? 28 maart 2013 Minervastraat 5 1930 ZAVENTEM T +32 (0)2 275 00 75 F +32 (0)2 275
Nadere informatie2010-Crash course mededingingsrecht
2010-Crash course mededingingsrecht Toegelaten horizontale overeenkomsten Larcier-Contrast Zaventem 17 juni 2010 Prof.dr. A.M. Van den Bossche Het juridisch kader Artikel 101 WEU Verordeningen Raad Verordeningen
Nadere informatieMEDEDINGINGSBELEID RECHTSGRONDSLAG DOELSTELLINGEN
MEDEDINGINGSBELEID Het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) bevat in de artikelen 101 tot en met 109 regels voor de mededinging op de interne markt. Deze bepalen dat concurrentiebeperkende
Nadere informatiePrijszetting door ondernemingen met een machtspositie
Prijszetting door ondernemingen met een machtspositie Sarah Jaques 10 maart 2016 Minervastraat 5, 1930 Zaventem, T +32 (0)2 275 00 75, F +32 (0)2 275 00 70, www.contrast-law.be Prijszetting door ondernemingen
Nadere informatieKnipperlichten. Mededingingsrecht. Milena Varga 20 februari 2014
2014 Knipperlichten Mededingingsrecht Milena Varga 20 februari 2014 Minervastraat 5 1930 ZAVENTEM T +32 (0)2 275 00 75 F +32 (0)2 275 00 70 www.contrast -law.be Overzicht I. Basisbegrippen II. Knipperlichten
Nadere informatieKnipperlichten. EU Mededingingsrecht. Frank Wijckmans Sofie De Keer 2 februari 2012
2012 Knipperlichten EU Mededingingsrecht Frank Wijckmans Sofie De Keer 2 februari 2012 Minervastraat 5 1930 ZAVENTEM T +32 (0)2 275 00 75 F +32 (0)2 275 00 70 www.contrast -law.be Overzicht 1. Korte inleiding
Nadere informatieINHOUDSOPGAVE HOOFDSTUK II. HORIZONTALE OVEREENKOMSTEN RELATIES MET CONCURRENTEN JULES STUYCK...47
INHOUDSOPGAVE VOORWOORD... v HOOFDSTUK I. MEDEDINGINGSREGELS VOOR ONDERNEMINGEN NAAR EUROPEES EN BELGISCH RECHT. ACHTERGROND EN RECHTSVERGELIJKEND OVERZICHT ANNE-MARIE VAN DEN BOSSCHE... 1 1. Inleiding...
Nadere informatieDon ts in horizontale en verticale relaties
Don ts in horizontale en verticale relaties Risicobeheersing in het mededingingsrecht Maaike Visser 9 oktober 2014 Minervastraat 5 1930 ZAVENTEM T +32 (0)2 275 00 75 F +32 (0)2 275 00 70 www.contrast -law.be
Nadere informatieInhoudsopgave 1. MEDEDINGINGSREGELS: DE ACTOREN MEDEDINGINGSREGELS GERICHT TOT ONDERNEMINGEN: HET BEREIK... 39
1. MEDEDINGINGSREGELS: DE ACTOREN..................... 1 1.1. Ondernemingen................ 1 mei 2008, p. 47, err., PB. C 290, 30 november 2009, p. 1). 9 3.1. De toezichthouders............. 57 2003,
Nadere informatiee-commerce en mededinging Congresmiddag Fashion & IE 12 februari 2015 Martijn van de Hel
e-commerce en mededinging Congresmiddag Fashion & IE 12 februari 2015 Martijn van de Hel Agenda 1. Introductie mededingingsrecht 2. Verbod op concurrentiebeperkende afspraken (kartelverbod) a. Horizontale
Nadere informatieMEDEDELING VAN DE COMMISSIE
EUROPESE COMMISSIE Brussel, XXX [ ](2013) XXX draft MEDEDELING VAN DE COMMISSIE EUROPESE COMMISSIE Ontwerpmededeling van de Commissie inzake overeenkomsten van geringe betekenis die de mededinging niet
Nadere informatieMEDEDINGINGSBELEID RECHTSGRONDSLAG DOELSTELLINGEN
MEDEDINGINGSBELEID De artikelen 101 tot en met 109 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) bevatten regels voor de mededinging op de interne markt. Hierin is bepaald dat mededingingverstorende
Nadere informatieMEDEDINGINGSBELEID RECHTSGRONDSLAG DOELSTELLINGEN
MEDEDINGINGSBELEID Het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) bevat in de artikelen 101 tot en met 109 regels voor de mededinging op de interne markt. Die bepalen dat concurrentiebeperkende
Nadere informatieKnipperlichten Mededingingsrecht. Karolien Francken 14 maart 2018
Knipperlichten 2018 Mededingingsrecht Karolien Francken 14 maart 2018 Minervastraat 5, 1930 Zaventem, T +32 (0)2 275 00 75, F +32 (0)2 275 00 70, www.contrast-law.be Horizontaal Concurrent Onderneming
Nadere informatieStaatssteun & Staatssteun en de crisis
Staatssteun & Staatssteun en de crisis Lieneke de Jong-Goris Coördinatiepunt Staatssteun Decentrale Overheden Overhedendag 13 oktober 2009 Inhoud Staatssteun in Nederland Toelichting staatssteun Staatssteun
Nadere informatieDe Landsverordening inzake Concurrentie. De regels uit de Landsverordening inzake concurrentie uitgelegd
De Landsverordening inzake Concurrentie De regels uit de Landsverordening inzake concurrentie uitgelegd Waar gaat deze brochure over? In deze brochure kunt u lezen over de Landsverordening inzake concurrentie
Nadere informatieMededingingsrecht. Beginselen van Europees en Nederlands Mededingingsrecht mr. J.F. Appeldoorn, mr. H.H.B. Vedder
Mededingingsrecht Beginselen van Europees en Nederlands Mededingingsrecht mr. J.F. Appeldoorn, mr. H.H.B. Vedder INHOUDSOPGAVE Voorwoord Concordantietabel Inhoudsopgave v vi vii 1 Beginselen 1.1 De economie
Nadere informatieHet Kartelverbod. De regels uit de Landsverordening inzake concurrentie over het kartelverbod uitgelegd
Het Kartelverbod De regels uit de Landsverordening inzake concurrentie over het kartelverbod uitgelegd Waar gaat deze brochure over? In deze brochure kunt u lezen over het kartelverbod dat per 1 september
Nadere informatieDistributieovereenkomsten in het mededingingsrecht. Frank
Distributieovereenkomsten in het mededingingsrecht Frank VII INHOUDSTAFEL De Bibliotheek Handelsrecht Voorwoord bij de Reeks Mededinging, Marktpraktijken en Intellectuele Rechten DEEL I. INLEIDING Afdeling
Nadere informatiePrijszetting in de relatie leveranciers - afnemers
Prijszetting in de relatie leveranciers - afnemers Praktische kijk Frank Wijckmans 10 maart 2016 Minervastraat 5, 1930 Zaventem, T +32 (0)2 275 00 75, F +32 (0)2 275 00 70, www.contrast-law.be Basisonderscheid
Nadere informatieSteunmaatregel N 118/2004 -België (Vlaanderen) Subsidies voor haalbaarheidsstudies met betrekking tot bouw- en milieuprojecten buiten de EU.
Europese Commissie Brussel, 30.06.2004 C (2004)2042 fin Betreft: Steunmaatregel N 118/2004 -België (Vlaanderen) Subsidies voor haalbaarheidsstudies met betrekking tot bouw- en milieuprojecten buiten de
Nadere informatiePrijszetting: interactie marktpraktijken en mededinging. 10 Maart 2016
Prijszetting: interactie marktpraktijken en mededinging 10 Maart 2016 Agenda Overzicht enkele bepalingen marktpraktijken Analyse mogelijke relatie mededinging Overzicht 0. Algemeen 1. Prijsaanduiding 2.
Nadere informatieEUROPESE COMMISSIE. Staatssteun / Nederland SA (2016/N) Subsidieverordening Natuur- en Landschapsbeheer (SVNL)
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 1.09.2016 C(2016) 5506 final Betreft: Staatssteun / Nederland SA.45811 (2016/N) Subsidieverordening Natuur- en Landschapsbeheer (SVNL) Excellentie, De Europese Commissie (hierna
Nadere informatieJa (de activiteiten richten zich hoofdzakelijk op het leveren van goederen)
o Is er sprake van een onderneming die een economische activiteit uitoefent? Mw niet van toepassing Rnr. 12 Is sprake van een afspraak tussen ondernemingen? Mw niet van toepassing Rnr. 13-17 3.1 a) Zijn
Nadere informatie(Niet-wetgevingshandelingen) VERORDENINGEN
23.4.2010 Publicatieblad van de Europese Unie L 102/1 II (Niet-wetgevingshandelingen) VERORDENINGEN VERORDENING (EU) Nr. 330/2010 VAN DE COMMISSIE van 20 april 2010 betreffende de toepassing van artikel
Nadere informatieOntwerp. VERORDENING (EU) nr. /.. VAN DE COMMISSIE
NL NL NL EUROPESE COMMISSIE Brussel, xxx C(20..) yyy definitief Ontwerp VERORDENING (EU) nr. /.. VAN DE COMMISSIE van [ ] betreffende de toepassing van artikel 101, lid 3, van het Verdrag betreffende de
Nadere informatieHET SPEELVELD VAN DE FAIR TRADE AUTHORITY CURAÇAO
HET SPEELVELD VAN DE FAIR TRADE AUTHORITY CURAÇAO BEVORDEREN VAN DE CONCURRENTIE EN TEGENGAAN VAN AFSPRAKEN DIE DEZE BEPERKEN Curaçao, oktober 2016 1. INTRODUCTIE Op 29 maart 2016 zag de Fair Trade Authority
Nadere informatieSteunmaatregelen van de staten / Nederland - Steunmaatregel nr. N 8/ Verlenging sociaal-economisch plan veehouderij
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 01-03-2004 C(2004) 706 Betreft : Steunmaatregelen van de staten / Nederland - Steunmaatregel nr. N 8/2004 - Verlenging sociaal-economisch plan veehouderij Excellentie, De Commissie
Nadere informatieMEDEDELING VAN DE COMMISSIE
MEDEDELING VAN DE COMMISSIE betreffende een vereenvoudigde procedure voor de behandeling van bepaalde concentraties krachtens Verordening (EEG) nr. 4064/89 van de Raad (Voor de EER relevante tekst) 1.
Nadere informatieEUROPESE COMMISSIE. Brussel, C(2009)9833. Steunmaatregel nr. N 492/ België Ondersteuning hoogwaardig televisiedrama.
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 03.12.2009 C(2009)9833 Betreft: Steunmaatregel nr. N 492/2009 - België Ondersteuning hoogwaardig televisiedrama Excellentie, I. SAMENVATTING (1) Ik kan u meedelen dat de Europese
Nadere informatieInhoud. Voorwoord...v Proloog... vii Over de auteurs...xv Inleiding... xvii Verkort geciteerd... xxi
Voorwoord...v Proloog... vii Over de auteurs...xv Inleiding... xvii Verkort geciteerd... xxi Hoofdstuk 1. Doel van de nieuwe Mededingingswet...1 Afdeling 1. Historisch perspectief...1 Afdeling 2. Belangrijkste
Nadere informatieBij dit besluit heeft de Commissie zich gebaseerd op de onderstaande overwegingen.
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 07.XII.2005 C (2005) 5280 Betreft: Steunmaatregelen van de Staten nr. N 491/2005 - Nederland Subsidieregeling sanering glastuinbouwbedrijven in vanuit milieu opzicht kwetsbare
Nadere informatieWorkshop: Staatssteun in de decentrale praktijk
Workshop: Staatssteun in de decentrale praktijk Groningen, donderdag 30 november 2017 Paul Zondag, Kenniscentrum Europa decentraal Greetje Veninga, Provincie Groningen Korte inleiding/quiz Staatssteun
Nadere informatieEUROPESE COMMISSIE. Steunmaatregel SA. 36315 (2013/N) Nederland Botlek Zuid - stoompijpleiding
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 16.10.2013 C(2013) 6627 final In de openbare versie van dit besluit zijn, overeenkomstig de artikelen 24 en 25 van Verordening (EG) nr. 659/1999 van de Raad van 22 maart 1999
Nadere informatiePublicatieblad van de Europese Unie L 335/43
18.12.2010 Publicatieblad van de Europese Unie L 335/43 VERORDENING (EU) Nr. 1218/2010 VAN DE COMMISSIE van 14 december 2010 betreffende de toepassing van artikel 101, lid 3, van het Verdrag betreffende
Nadere informatieLeveranciers en afnemers mogen samenwerken, maar er zijn grenzen
Leveranciers en afnemers mogen samenwerken, maar er zijn grenzen Inleiding Samenwerking tussen leveranciers en afnemers Leveranciers en afnemers moeten afspraken maken over de distributie van goederen
Nadere informatieEUROPESE COMMISSIE DIRECTORAAT-GENERAAL CONCURRENTIE
EUROPESE COMMISSIE DIRECTORAAT-GENERAAL CONCURRENTIE Brussel, 25 maart 2019 KENNISGEVING AAN BELANGHEBBENDEN TERUGTREKKING VAN HET VERENIGD KONINKRIJK EN EU-MEDEDINGINGSRECHT Op 29 maart 2017 heeft het
Nadere informatieGroepsvrijstelling technologieoverdracht
Groepsvrijstelling technologieoverdracht Yves Van Couter Advocaat-vennoot Loyens & Loeff Crash course mededingingrecht 3 juni 2010 1 Agenda 1) Situering Definities Afbakening 2) Technologieoverdracht en
Nadere informatieEUROPESE COMMISSIE. Brussel, 11-VII-2006 C(2006) 3259. Betreft: Steunmaatregel nr. N 96/06 "Eneco duurzame energie " Excellentie,
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 11-VII-2006 C(2006) 3259 Betreft: Steunmaatregel nr. N 96/06 "Eneco duurzame energie " Excellentie, De Commissie wenst Nederland ervan in kennis te stellen dat zij, na onderzoek
Nadere informatieDe nieuwe staatssteunregels en gebiedsontwikkeling. Prof.dr. Bart Hessel
De nieuwe staatssteunregels en gebiedsontwikkeling Prof.dr. Bart Hessel b.hessel@uu.nl www.oog-decentraleoverheden.nl Staatssteun Aanmelden via BZK Onrechtmatige steun, gevaren via Commissie en nationale
Nadere informatieMededinging in de zorg. Mr. N. van den Burg 6 oktober 2011
Mededinging in de zorg Mr. N. van den Burg 6 oktober 2011 Onderwerpen 1.juridisch kader 2.kartelverbod 3.misbruik van machtspositie / aanmerkelijke marktmacht 4.concentratietoezicht 5.voorbeelden uit de
Nadere informatieMEDEDELING VAN DE COMMISSIE. Richtsnoeren betreffende het begrip beïnvloeding van de handel in de artikelen 81 en 82 van het Verdrag (2004/C 101/07)
27.4.2004 Publicatieblad van de Europese Unie C 101/81 MEDEDELING VAN DE COMMISSIE Richtsnoeren betreffende het begrip beïnvloeding van de handel in de artikelen 81 en 82 van het Verdrag (2004/C 101/07)
Nadere informatieDos & don ts in het kader van prijszetting
Dos & don ts in het kader van prijszetting Stefaan RAES 10 maart 2016 Brussels London - www.liedekerke.com Stefaan RAES Partner Prijszetting in de relatie tussen concurrenten Brussels London - www.liedekerke.com
Nadere informatieCOMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN. ONTWERP-VERORDENING (EG) Nr.../.. VAN DE COMMISSIE. van
NL NL NL COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN Brussel, C(2009) 5365/2 ONTWERP-VERORDENING (EG) Nr..../.. VAN DE COMMISSIE van betreffende de toepassing van artikel 81, lid 3, van het Verdrag op groepen
Nadere informatieMededingingsrecht. Compliance. Karolien Francken 20 oktober 2016
Mededingingsrecht Compliance Karolien Francken 20 oktober 2016 Minervastraat 5, 1930 Zaventem, T +32 (0)2 275 00 75, F +32 (0)2 275 00 70, www.contrast-law.be Overzicht 1. Hoe verloopt het onderzoek (i.e.
Nadere informatieStaatssteun nr. N 14/2002 - België Belgische federale steunregeling ten behoeve van hernieuwbare energiebronnen
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 02.08.2002 C(2002)2904 fin. Betreft: Staatssteun nr. N 14/2002 - België Belgische federale steunregeling ten behoeve van hernieuwbare energiebronnen Excellentie, Bij schrijven
Nadere informatieEUROPESE COMMISSIE. BESLUIT VAN DE COMMISSIE van BETREFFENDE STEUNREGELING SA (2013/C) (ex 2012/NN) door België ten uitvoer gelegd
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 23.01.2015 C(2015) 130 final OPENBARE VERSIE Dit document is een intern document van de Commissie dat louter ter informatie is bedoeld. BESLUIT VAN DE COMMISSIE van 23.01.2015
Nadere informatieMINISTERIE VAN HANDEL EN INDUSTRIE
MINISTERIE VAN HANDEL EN INDUSTRIE VRAGEN OVER MEDEDINGING CONTACT INFORMATIE: Telefoon: 402080 of 402339 tst. 1080 Fax: 404834 E-mail: juridischezaken@yahoo.com Paramaribo, december 2011 Ministerie van
Nadere informatieIns & outs van distributiecontracten
Ins & outs van distributiecontracten 22 oktober 2015 www.contrast-lawseminars.be Topics Deel 1. Kader voor een succesvolle samenwerking Distributie concept Contractuele set-up Precontractuele informatieverplichting
Nadere informatieMededingingsregels. scusi - Fotolia.com. een gids voor kmo s
Mededingingsregels scusi - Fotolia.com een gids voor kmo s Inhoud Voorwoord...5 1. Welke mededingingsregels zijn in België van toepassing?...6 1.1. Verbod van restrictieve praktijken...7 1.1.1. Verboden
Nadere informatieBrussel, C(2012) 7541 final
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 07.11.2012 C(2012) 7541 final Betreft: Staatssteun SA.34404 (2012/NN) (ex 2012/CP) Nederland Beweerde aankoop van grond boven de marktprijs en daaropvolgende verkoop van grond
Nadere informatieZaak T-228/97. Irish Sugar plc tegen Commissie van de Europese Gemeenschappen
Zaak T-228/97 Irish Sugar plc tegen Commissie van de Europese Gemeenschappen Artikel 86 EG-Verdrag (thans artikel 82 EG) Machtspositie en collectieve machtspositie Misbruik Geldboete" Arrest van het Gerecht
Nadere informatieHet beoogd toekomstig mededingingsrechtelijk kader voor de motorvoertuigensector
Mededinging Het beoogd toekomstig mededingingsrechtelijk kader voor de motorvoertuigensector Mr. M. Kuijper* De Europese Commissie (hierna: Commissie) heeft onlangs een mededeling gepubliceerd over het
Nadere informatieEUROPESE COMMISSIE. Brussel, 20.12.2001. Staatssteun N 544/2001 België Ford Genk Opleidingssteun. Excellentie, PROCEDURE
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 20.12.2001 C (2001)4509fin Betreft: Staatssteun N 544/2001 België Ford Genk Opleidingssteun Excellentie, PROCEDURE 1. Bij schrijven van 24 juli 2001 heeft België, overeenkomstig
Nadere informatieBij dit besluit heeft de Commissie zich gebaseerd op de navolgende overwegingen:.
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 06-12-2002 C (2002) 4854 Betreft: Steunmaatregelen van de Staten / Nederland Steunmaatregel nr. N 210/02 Subsidieverordening sloop agrarische en overige bebouwing buitengebied
Nadere informatieKNIPPERLICHTEN. Mededingingsrecht. Stefanie Colaers 9 februari 2017
KNIPPERLICHTEN Mededingingsrecht Stefanie Colaers 9 februari 2017 Minervastraat 5, 1930 Zaventem, T +32 (0)2 275 00 75, F +32 (0)2 275 00 70, www.contrast-law.be Topics Knipperlicht 1: Nieuwe clementierichtsnoeren
Nadere informatiePublicatieblad van de Europese Unie L 93/17
28.3.2014 Publicatieblad van de Europese Unie L 93/17 VERORDENING (EU) Nr. 316/2014 VAN DE COMMISSIE van 21 maart 2014 betreffende de toepassing van artikel 101, lid 3, van het Verdrag betreffende de werking
Nadere informatieIntegraal mededingingsrecht
Integraal mededingingsrecht Verzameling van in Nederland geldende nationale en Europese regelgeving inzake kartelrecht en concentratiecontrole Samengesteid door: mr. P.B. Gaasbeek prof. mr. B.MJ. van der
Nadere informatie(Jeugd)zorg en staatssteun
(Jeugd)zorg en staatssteun Rotterdam, 17 november 2014 Loubna Boufrach (ActiZ) Yvonne Maasdam (MBF advocaten) Programma 1. Wie zijn wij? 2. Wanneer is sprake van inkoop of subsidie? 3. Staatssteun/ Wet
Nadere informatieNGB Bijeenkomst Verticale samenwerking
NGB Bijeenkomst Verticale samenwerking Annemieke van der Beek Martijn van Bemmel Dinsdag 8 december 2015 Programma Inleiding mededingingsrecht Verticale samenwerking: Agentuur Exclusieve distributie Selectieve
Nadere informatieMEDEDELING VAN DE COMMISSIE
NL NL NL EUROPESE COMMISSIE Brussel, 24.3.2010 COM(2010) 100 definitief MEDEDELING VAN DE COMMISSIE betreffende de toepassing van artikel 101, lid 3, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese
Nadere informatieBESCHRIJVING VAN DE STEUNMAATREGEL
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 14.11.2013 C(2013) 7725 final OPENBARE VERSIE Dit document is een intern document van de Commissie dat louter ter informatie is bedoeld. Betreft: Steunmaatregel SA.37017 (2013/N)
Nadere informatieBeleid inzake verticale overeenkomsten
Mededingingswet Beleid inzake verticale overeenkomsten Nederlandse Mededingingsautoriteit Mededingingswet Beleid inzake verticale overeenkomsten De Mededingingswet stelt regels ten aanzien van: kartels;
Nadere informatieEUROPESE COMMISSIE. Steunmaatregelen der Staten N 780/ Pays-Bas Tijdelijke defensieve maatregelen voor de scheepsbouw
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 9-07-2003 C(2002)2019fin Betreft: Steunmaatregelen der Staten N 780/2002 - Pays-Bas Tijdelijke defensieve maatregelen voor de scheepsbouw Excellentie, (1) De Commissie wenst
Nadere informatieSteunmaatregelen van de Staten nr. N 699/00 - België (Vlaanderen) Regeling afbouw varkensstapel
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 27-02-2001 SG(2001) D/ 286469 Betreft: Steunmaatregelen van de Staten nr. N 699/00 - België (Vlaanderen) Regeling afbouw varkensstapel Excellentie, Ik heb de eer U ervan in
Nadere informatieEUROPESE COMMISSIE. Steunmaatregel SA.37084 (2013/N) Nederland Compensatie van indirecte EU-ETS-kosten
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 16.10.2013 C(2013) 6636 final OPENBARE VERSIE Dit document is een intern document van de Commissie dat louter ter informatie is bedoeld. Betreft: Excellentie, Steunmaatregel
Nadere informatieStaatssteunbijeenkomst 14 oktober, s-hertogenbosch Welke kansen bieden de afgeronde staatssteunherzieningen van de Europese Commissie?
Staatssteunbijeenkomst 14 oktober, s-hertogenbosch Welke kansen bieden de afgeronde staatssteunherzieningen van de Europese Commissie? Kenniscentrum Europa decentraal Fenna Beekmans, directeur Lukas Ament
Nadere informatieFAIR TRADE AUTHORITY CURACAO - WAAR ONDERNEMINGEN OP MOETEN LETTEN IN DE STRIJD VOOR EERLIJKE CONCURRENTIE
FAIR TRADE AUTHORITY CURACAO - WAAR ONDERNEMINGEN OP MOETEN LETTEN IN DE STRIJD VOOR EERLIJKE CONCURRENTIE Curaçao, 2 oktober 2017 1. UPDATE In oktober 2016 berichtten wij reeds over de Fair Trade Authority
Nadere informatieVERORDENING (EU) Nr. /.. VAN DE COMMISSIE. van XXX
EUROPESE COMMISSIE Brussel, XXX [ ](2014) XXX draft VERORDENING (EU) Nr. /.. VAN DE COMMISSIE van XXX tot wijziging van Verordening (EG) nr. 773/2004 van de Commissie van 7 april 2004 betreffende procedures
Nadere informatieVerklaringen voor de Raadsnotulen
RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 4 juni 1999 (09.06) (OR. en) Interinstitutioneel dossier: 98/0287 (CNS) 98/0288 (CNS) 8958/99 ADD 1 LIMITE RC 21 ADDENDUM BIJ DE NOTA I/A-PUNT van : het secretariaat-generaal
Nadere informatieEUROPESE COMMISSIE. Steunmaatregel SA (2015/N) België Verlenging van de steun aan de koopvaardijvloot en aan de bagger- en sleepvaartsector
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 16/03/2016 C(2016)1552 OPENBARE VERSIE Dit document is een intern document van de Commissie dat louter ter informatie is bedoeld. Betreft: Steunmaatregel SA.43117 (2015/N) België
Nadere informatieEUROPESE COMMISSIE. Brussel,19.12.2012 C(2012) 9473 final
EUROPESE COMMISSIE Brussel,19.12.2012 C(2012) 9473 final Betreft: Steunmaatregel SA.35377 (2012/N) Nederland Groene energiebelasting verlenging van de toepassing van het verlaagde tarief voor de glastuinbouwsector
Nadere informatieBESLUIT. Besluit van de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37, eerste lid, van de Mededingingswet.
Nederlandse Mededingingsautoriteit BESLUIT Besluit van de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37, eerste lid, van de Mededingingswet. Nummer 5162/9 Betreft
Nadere informatieMEDEDINGINGSRECHT VOOR OVERHEDEN. 22 Maart 2007 Prof. dr. Bart Hessel b.hessel@law.uu.nl
MEDEDINGINGSRECHT VOOR OVERHEDEN 22 Maart 2007 Prof. dr. Bart Hessel b.hessel@law.uu.nl EG-MEDEDINGINGSRECHT Europees mededingingsrecht voor ondernemingen: betreft het verbieden van mededingingsbeperkend
Nadere informatieBrussel, SG-Greffe (2009) DI 1160 BRUSSEL
EUROPESE COMMISSIE ONTVANGEN 1 6 DEC Z009 SECRETARIAAT-GENERAAL Brussel, SG-Greffe (2009) DI 16. 12. 2009 11551 PERMANENTE VERTEGENWOORDIGING VAN NEDERLAND BIJ DE EUROPESE UNIE Herrmann-Debrouxlaan, 48
Nadere informatieDe Gemeente en de sport(organisatie) Prof. mr. Marjan Olfers Vrije Universiteit
De Gemeente en de sport(organisatie) Prof. mr. Marjan Olfers Vrije Universiteit DAAR IS DE OVERHEID Subsidies Vergunningen Betrokkenheid van de gemeente bij de organisatie Faciliteiten Betrokkenheid bij
Nadere informatieWorkshop Aanbestedingsrecht
Workshop Aanbestedingsrecht Matanja Pinto 5 maart 2015 Inleiding 1. Kern 2. Wettelijk kader 3. Aanbestedingsplicht 4. Relevante uitzonderingen 5. Procedures 6. Criteria 7. Rechtsbescherming 8. Cases Kern
Nadere informatieToelichting bij het begrip onderneming binnen de call voor kleine en middelgrote windturbines
Toelichting bij het begrip onderneming binnen de call voor kleine en middelgrote windturbines De voorwaarden waaraan voldaan moet worden in het kader van de steunregeling voor kleine en middelgrote windturbines,
Nadere informatieVoorbeeld gedragscode mededingingsrecht
Voorbeeld gedragscode mededingingsrecht Een schending van het mededingingsrecht kan ernstige gevolgen hebben, zoals boetes die kunnen oplopen tot 10% van de wereldwijde jaaromzet, individuele sancties
Nadere informatieSteunmaatregel SA (2012/N) - Nederland Aanpassing risicokapitaalregeling "Omnibus Decentraal - Module 9: risicokapitaal voor het MKB"
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 13.03.2012 C(2012) 1656 final Betreft: Steunmaatregel SA.34102 (2012/N) - Nederland Aanpassing risicokapitaalregeling "Omnibus Decentraal - Module 9: risicokapitaal voor het
Nadere informatieHET VERNIEUWD REGIME VOOR VERTICALE OVEREENKOMSTEN IN HET MEDEDINGINSRECHT
HET VERNIEUWD REGIME VOOR VERTICALE OVEREENKOMSTEN IN HET MEDEDINGINSRECHT 1. Op 1 juni 2010 trad een vernieuwd mededingingsrechtelijk regime voor bepaalde categorieën van verticale overeenkomsten in werking.
Nadere informatieEuropees distributierecht: uitdagingen voor uw onderneming
Europees distributierecht: uitdagingen voor uw onderneming Vraagstukken uit de praktijk Filip Tuytschaever 28 maart 2013 Minervastraat 5 1930 ZAVENTEM T +32 (0)2 275 00 75 F +32 (0)2 275 00 70 www.contrast
Nadere informatieHet Verdrag tot oprichting van de Europese
MR.DRS. M.G.A.M. CUSTERS / MR. D.R.A. GORIS De Europese staatssteunregels De overheid geeft... maar kan ook gedwongen worden weer (terug) te nemen Nr. 55 / april 2003 O & F 20 Het Verdrag tot oprichting
Nadere informatieGezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, met name artikel 127, lid 6, en artikel 132,
L 314/66 1.12.2015 BESLUIT (EU) 2015/2218 VAN DE EUROPESE CENTRALE BANK van 20 november 2015 betreffende de procedure tot vaststelling van de niet-toepasselijkheid op personeelsleden van het vermoeden
Nadere informatieStaatssteun SA (2014/NN) - BELGIË - Stichting voor duurzame visserijontwikkeling (SDVO)
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 26.6.2015 C(2015) 4260 final Betreft: Staatssteun SA.38092 (2014/NN) - BELGIË - Stichting voor duurzame visserijontwikkeling (SDVO) Excellentie, 1. PROCEDURE (1) België heeft
Nadere informatieInformatie-uitwisseling tussen concurrenten. NGB 19 maart 2015 Martijn van de Hel
Informatie-uitwisseling tussen concurrenten NGB 19 maart 2015 Martijn van de Hel Agenda 1. Kartelverbod (basis) 2. Informatie-uitwisseling (kader) 3. Geoorloofde uitwisseling van informatie 4. Verboden
Nadere informatieSteunmaatregelen van de Staten/Nederland Steunmaatregel nr. N 301/2005 Programma Beheer, functiewijziging
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 8-XII-2005 C(2005) 5300 Betreft: Steunmaatregelen van de Staten/Nederland Steunmaatregel nr. N 301/2005 Programma Beheer, functiewijziging Excellentie, Ik heb de eer u mee te
Nadere informatieSteunmaatregel SA (2013/N) Nederland MultiplierGiftenaftrek - Verlenging
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 02.10.2013 C(2013) 6254 final OPENBARE VERSIE Dit document is een intern document van de Commissie dat louter ter informatie is bedoeld. Betreft: Steunmaatregel SA.37097 (2013/N)
Nadere informatieSamenwerking tussen fabrikanten, importeurs en dealers, het dealercontract
Samenwerking tussen fabrikanten, importeurs en dealers, het dealercontract mr. Fred Schoenmakers dinsdag 6 februari 2018 Titel uit de uitnodiging Samenwerking tussen fabrikanten, importeurs en dealers:
Nadere informatieStaatssteun / België - Steunnummer N 621/ Steun aan investeringen in de omkaderingssector van land- en tuinbouw
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 13-XII-2006 C(2006) 6784 Betreft : Staatssteun / België - Steunnummer N 621/2006 - Steun aan investeringen in de omkaderingssector van land- en tuinbouw Excellentie, Ik heb
Nadere informatieSteunmaatregel N 253/2005 - Nederland Garantieregeling voor financiering scheepsbouw
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 20.VII.2005 C (2005) 2704 def. Betreft: Steunmaatregel N 253/2005 - Nederland Garantieregeling voor financiering scheepsbouw Excellentie, I. Procedure (1) Bij schrijven van
Nadere informatieSteunmaatregel SA (2013/N) Nederland Wijzigingen in de Suppletieregeling Filminvesteringen
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 14.11.2013 C(2013)7964 final OPENBARE VERSIE Dit document is een intern document van de Commissie dat louter ter informatie is bedoeld. Betreft: Steunmaatregel SA.37124 (2013/N)
Nadere informatieSTAPPENPLAN BIJDE RICHTSNOEREN VOOR DE ZORGSECTOR: WAT MAG WEL EN WAT MAG NIET?
STAPPENPLAN BIJDE RICHTSNOEREN VOOR DE ZORGSECTOR: WAT MAG WEL EN WAT MAG NIET? Markten laten werken. Dat is de missie van de NMa. De wet verbiedt ondernemingen niet om onderling afspraken te maken maar
Nadere informatieSteunmaatregel N 603/2003 België Steun ten gunste van nacht- en ploegenarbeid
EUROPESE COMMISSIE Brussel, 20.04.2004 C(2004)1357fin Betreft : Steunmaatregel N 603/2003 België Steun ten gunste van nacht- en ploegenarbeid Excellentie, 1- PROCEDURE 1. Bij schrijven van 5 december 2003,
Nadere informatieGrond voor windenergie: eigendomsrecht, aanbesteding en staatssteun
Grond voor windenergie: eigendomsrecht, Presentatie Winddag d.d. 15 juni 2016 mr. D.C. Orobio de Castro mr. A.A. al Khatib Casus: publieke en private grond Een windpark dient gerealiseerd te worden. Het
Nadere informatieInterreg V Vlaanderen-Nederland
Interreg V Vlaanderen-Nederland Overzicht workshop 1. Stand van zaken Interreg V Call 1 Call 2 Call 3 2. Tips and tricks voor projectschrijvers 2A. Inhoudelijke aandachtspunten 2B. Technische aandachtspunten
Nadere informatie