' Wet van 20 juni 2002, Stb. 2002, 347. Nota van B&W. Inleiding. Integriteitbeoordelingen (Wet BIBOB)'.

Transcriptie

1 gemeente Haarlemmermeer Nota van B&W Onderwerp Portefeuillehouder T. Netelenbos Collegevergadering 6 ;) - 2 0$9 Inlichtingen P.B. Klav Registratienummer 2 O Inleiding De lokale overheid kan op een consequente wijze de naleving van wet- en regelgeving in de hand houden door beleid te ontwikkelen in het kader van de Wet Bevordering Integriteitbeoordelingen (Wet BIBOB)'. Op grond van de wet BIBOB kan in diverse situaties een aanvraag om een vergunning, waarbij twijfels bestaan aan de integriteit van de aanvrager, worden voorgelegd aan het bureau BIBOB. De gemeente doet eerst zelf brononderzoek; wanneer daar onvoldoende duidelijkheid uit ontstaat, kan het (landelijke) Bureau BIBOB op verzoek van de gemeente onderzoek doen naar de achtergronden van een vergunningplichtige. Na raadpleging van de informatiesystemen van diverse opsporende- en handhavende instanties wordt er een advies gegeven, waarna de vergunningverstrekker zelf de overweging kan maken een vergunning te verlenen of niet, of een eerder verleende vergunning alsnog in te trekken of niet. Ook ten aanzien van al verleende vergunningen biedt de Wet BIBOB instrumenten om repressief op te treden en een vergunning in te trekken. Zo biedt de wet de mogelijkheid aan de officier van justitie die beschikt over gegevens die er op duiden dat een betrokkene in relatie staat tot strafbare feiten die reeds gepleegd zijn of, naar redelijkerwijs op grond van feiten of omstandigheden kan worden vermoed, gepleegd zullen worden, een tip te geven aan de lokale overheid om een bepaald persoon in onderzoek te laten nemen bij het Bureau BIBOB. Maar ook kan de gemeente op eigen initiatief onderzoek doen. Implementatie van BIBOB-beleid geeft daarbij invulling aan het concept van een integere overheid, want het voorkomt dat de instelling zelf als 'facilitator' betrokken raakt bij, of slachtoffer wordt van criminele activiteiten. Tenslotte blijkt in de praktijk dat de extra vragen die gesteld worden cq formulieren die ingevuld moeten worden bij de aanvraag van vergunningen een preventieve werking hebben in die zin, dat die ondernemers die niet-integere bedoelingen hebben weerhouden worden van het doen van een aanvraag bij deze overheidsinstantie. Op 22 juni 2005 is door het college de Beleidslijn met betrekking tot de gemeentelijke implementatie van de Wet BIBOB vastgesteld. Binnen de gemeente is toen besloten om in le instantie beperkt gebruik te maken van de in de wet geboden mogelijkheden (aanvragen ' Wet van 20 juni 2002, Stb. 2002, 347

2 Volgvei 2 om exploitatievergunning en aanvragen om vergunning voor een seksinrichting)'. Tot op heden is slechts 1 maal een aanvraag voor advies voorgelegd, nl. de aanvraag exploitatievergunning voor "In de Ouwe Geit". Evaluatie van het in 2005 ingezette beleid heeft nog niet plaatsgehad; door het minimale gebruik van het instrument, de daardoor geringe opgedane ervaring alsmede het beperkt uitvoeren van het beleid, zou deze evaluatie (te) weinig gegevens opleveren voor eventuele bijstelling. Evaluatie is nu gekoppeld aan de uitvoering van deze nota. Context De op 1 juni 2003 in werking getreden Wet BIBOB biedt bestuursorganen de mogelijkheid om bepaalde subsidies en vergunningen te weigeren of in te trekken. Dit is mogelijk indien er sprake is van gevaar dat strafbare feiten zullen worden gepleegd of indien er een vermoeden is dat strafbare feiten zijn gepleegd. Ook is het mogelijk om bepaalde overheidsopdrachten niet te gunnen of een overeenkomst te ontbinden indien door bedrijven niet (of niet meer) wordt voldaan aan de betrouwbaarheidsvereisten. De wet geeft ons een instrument in handen om ons tegen dit risico te beschermen, namelijk een extra grond om vergunningen of subsidies te weigeren of in te trekken of aanbestedingen niet te gunnen (art. 3). In de wet is bepaald dat aan het Bureau gevraagd kan worden om in een concreet geval te beoordelen of er sprake is van een ernstige mate van gevaar dat er strafbare feiten gepleegd zullen worden (artikel 8). In het overleg tussen Politie en gemeente is vorig jaar de wenselijkheid van uitgebreider BIBOB-beleid binnen onze gemeente uitgesproken3. De gemeente Amsterdam is in 2003 gestart met het uitvoeren van de wet BIBOB. In de loop van het jaar 2006 is door Amsterdam aangekondigd dat zij ook personenlbedrijven die een bouwvergunning aanvragen, gaan screenen. Daarmee ontstaat het risico dat in Amsterdam "geweigerde" ondernemers zich binnen de Haarlemmermeer gaan vestigen. Probleemstelling In maart 2005 hebben de diverse gemeenten binnen het werkgebied van de Politie Kennemerland zich geconformeerd aan de implementatie van BIBOB-beleid. Gelet op bovengeschetste ontwikkelingen is het wenselijk dat ons BIBOB-beleid wordt uitgebreid naar de aandachtsgebieden milieu en bouw. Daarmee wordt nog niet de volle reikwijdte van de wet bestreken. Voorgesteld wordt dan ook om de ontwikkeling te vervolledigen en ook BIBOB-beleid voor de resterende beleidsterreinen 'Drank- en Horecawet', 'Wet op de kansspelen', 'aanbestedingen' en 'subsidies' dit jaar gefaseerd op te gaan stellen. Hiertoe wordt een werkgroep ingesteld, bestaande uit vertegenwoordigers van Groep Corporate Control, Groep Uitvoering clusters Dienstverlening, Planvorming Team OOV, Uitvoeringsbeleid en Handhaving &Toezicht, Groep Ondersteuning cluster Juridische Zaken en de politie. 2 Vooralsnog is dus buiten beschouwing gelaten de mogelijkheid van voorlegging aan bureau BIBOB van aanvragen om vergunning in het kader van de milieuwetgeving, Dranken Horecawet, de Wet op de kansspelen (speelautomatenhallen), de Woningwet (bouwvergunning), subsidies en aanbestedingen (beperkt tot de ICT-, de bouw- en de milieubranche). 3 Mede gebaseerd op de ervaringen vanuit enkele integrale handhavingsacties, de daarbij geconstateerde overtredingen en de wens om meer effectief tegen ongewenste situaties op bedrijventerreinen en in de horeca te kunnen optreden.

3 Volgvei 3 Doelstelling Doelstelling is te komen tot een uitbreiding van het in 2005 door het college ingezette BIBOB-beleid, en tot gefaseerde invoering ervan (integratie binnen de reguliere werkstroom) op alle in aanmerking komende beleidsterreinen. Voordat aanvragen om advies aan bureau BIBOB kunnen worden overgelegd moeten er, onder overlegging van de door de gemeente vastgelegde beleidslijn, werkafspraken worden gemaakt tussen de gemeente en het bureau BIBOB, vast te leggen in een convenant. Uitgangspunt is dat het BIBOB-beleid erop is gericht zowel in de preventieve (bij de verlening van een vergunning) sfeer als in de repressieve sfeer (intrekking bij tussentijdse controle) te worden ingezet. In de uitvoering van het BIBOB-beleid wordt samengewerkt door diverse spelers binnen de gemeente, t.w. Groep Uitvoering clusters Handhaving & Toezicht, Uitvoeringsbeleid, Planvorming en Dienstverlening, Groep Ondersteuning clusters Juridische Zaken en Communicatie, Marketing en Onderzoek, Groep Corporate Control en de Politie districtsrecherche Haarlemmermeer. Oplossingen Als criterium voor de voorgestelde fasering worden de volgende factoren gehanteerd: mate van risico; aantal aanvragen; wenselijkheid volgens interne organisatie en politie; mogelijkheid van implementatie gegeven de stand van zaken in de (re)organisatie.

4 Volgvei 4 In onderstaand schema wordt de voorgestelde fasering weergegeven: Mate van Aantal Wenselijkheid Mogelijkheid Conclusie Datum van aanvragen volgens van t.a.v. implementatie implementatie fasering gemiddeld, jaarbasis organisatie Bouwvergunning Gemiddeld 1700 Milieuvergunning Vergunning Drank- en Horecawet6 Vergunning Wet kansspelen7 Subsidies Aanbestedingen Gemiddeld Gemiddeld Laag Laag Hoogg; 50% vd begroting (ca. E 200 mln) < (E 19 Hoge prioriteit I '' Mei -juni 2007 Juni 2007 Juli 2007 Aug. - september e kwartaal 2007 Effecten Als beoogd effect wordt gezien het voorkomen van vestiging van ondernemers en het voorkomen van afgeven van vergunningen in situaties, waarin twijfels bestaan over de integriteit van betrokkene. Meting van behalen van het beoogde resultaat kan achteraf worden gedaan aan de hand van getallen omtrent niet-verleende vergunningen, 'geweigerde' aanbestedingen, aantallen 4 Uitgangspunt is dat niet alle aanvragen worden beoordeeld. De nadere criteria welke aanvragen wel worden beoordeeld, zullen door de werkgroep nader worden uitgewerkt (bv. afhankelijk van de hoogte van de bouwsom of evt. problematiek bij bepaalde locaties). 5 bij bouwvergunningen en bij milieuvergunningen gebaseerd op een verzoek van de Politie Kennemerland, teneinde effectief te kunnen optreden tegen ongewenste situaties op bedrijventerrein De Liede. 6 Betreft niet de horeca bij paracommerciële inrichtingen en de landelijke winkelketens. 7 Alleen bij hoogdrempelige inrichtingen. B De stichting Meerwaarde en de Openbare Bibliotheek krijgen 46% van het totale subsidiebudget. De 6 grootste instellingen t.w. Stichting Meerwaarde, Bibliotheek, Stichting Pier K, Stichting Kinderopvang Haarlemmermeer, Schouwburg de Meerse en de Schoolbegeleidingsdienst ontvangen samen 81 % van het totale subsidiebudget. 9 Uitsluitend gegeven de omvang van het hiermee gemoeide bedrag. 'O Een contractenbank is in de maak, waar alle contracten met aannemers en leveranciers worden ingevoerd. Als dit een tijdje werkt, kan dit zicht bieden op gewenst resultaat en daarmee input vormen voor de uitbreiding van BIBOB-beleid op het beleidsterrein aanbestedingen.

5 Volgvei 5 ingetrokken vergunningen en gegevens op basis van door het Bureau BIBOB gegeven adviezen (verhouding adviesaanvragen vs. afgegeven negatieve adviezen); deze gegevens zullen input vormen voor de bijstelling van beleid in het kader van de jaarlijkse evaluatie. Middelen De beoordeling van BIBOB-aspecten moet (bij aangewezen categorieën aanvragen) integraal onderdeel uitmaken van het totale beoordelingsproces. Het vormt in die zin een plus op de nu al regulier uitgevoerde taak. Bij constatering van mogelijke integriteitsproblemen, zal het proces kunnen leiden tot (extra) overleg, bijvoorbeeld met de juristen van Groep Ondersteuning cluster Juridische Zaken. De benodigde middelen zijn als volgt te onderscheiden: Personele capaciteit bij beoordeling van aanvragen e.d. op noodzaak tot verder BIBOB-onderzoek; Personele inzet bij landelijk voor advies voorgedragen BIBOB-onderzoek; Kosten BI BOB-advies. Bij de verdere ontwikkeling van het BIBOB-beleid zal nader berekend en onderbouwd worden welke personele en financiële inzet dit voor 2007 met zich mee zal brerigen, en zal input leveren voor de capaciteitsplanning voor de begroting Juridische aspecten De Wet BIBOB en bijbehorende Besluit BIBOB bieden het kader, waarbinnen vergunningen kunnen worden geweigerd en ingetrokken. Evaluatie Evaluatie van het te ontwikkelen beleid zal jaarlijks worden verzorgd door en gecoördineerd vanuit de Groep Uitvoering, cluster Dienstverlening. Door de in te stellen werkgroep zullen indicatoren worden benoemd, op basis waarvan deze evaluatie in de praktijk zal plaatsvinden. In- en externe communicatie Doelgroep van communicatie over dit beleid zijn de inwoners van de gemeente, en in het bijzonder de ondernemers. Ook worden de betrokken belangenverenigingen geïnformeerd (winkeliers en ondernemingsverenigingen, Koninklijke Horecabond Nederland, Kamer van Koophandel, VAN Speelautomaten brancheorganisatie), alsmede de omliggende gemeenten, de Politie en de Provincie. Publicatie vastgesteld beleid zal plaatsvinden in de krant (Witte Weekblad, Hoofddorper) en op de website. Tevens richt de communicatie zich op de interne gemeentelijke betrokkenen. Besluit Op grond van het voorgaande hebben wij besloten om: - het beleid verder te ontwikkelen, de invoering te faseren en conform de in de nota gestelde prioritering verder vorm te geven en te implementeren; - Corporate Control hiertoe opdracht te geven; - het ontwikkelde BIBOB-beleid te publiceren; - de benodigde werkafspraken te maken met bureau BIBOB en deze in het bestaande convenant te verwerken; - het beleid vanaf 2008 jaarlijks te evalueren; - deze nota ter informatie aan de raad toe te zenden.

6 Volgvei 6 leder voor zover het zijn bevoegdheden betreft: Burgemeester en wethouders van Haarlemmermeer, namens deze, de portefeuillehouder, T. Netelenbos T. Netelenbos Bijiage(n) Geen