BARENDRECHT INVESTEERT IN

Transcriptie

1 GEMEENTEBARENDRECHT BARENDRECHT INVESTEERT IN ONTMOETING Visie op Barendrecht 2025

2 GEMEENTEBARENDRECHT

3 Barendrecht 2025 Het begon met weinig, toen werd het wat meer Nu gaat het gerucht dat de gemeente Barendrecht stadsrechten zou wensen, liefkozend kleine stad geheten is toch wel genoeg, maar het gaat goed: Laatst werd ik aangesproken door een man in auto die vroeg naar het Centraal Station Barendrecht Wanneer is de reis begonnen en hoever gaat hij? Jaren vergeten, daar schieten kool en spruiten uit de grond, de velden liggen er gestreken bij. Alle middenstand bestaat uit automobielbedrijven en parkeergarages, men reist wat af in Barendrecht Soms duikt er groente op en fruit, dat zal wel moeten voor het lijf in Bedrijfsterreinen gevuld met kerken van vele soorten, maar alles welgemutst, ook tulbanden doen zich voor. Er heerst een sfeer van hoe kan ik mijn buurman goed doen, geen haat en nijd over een te hoge heg of schaduw van een boom, het zijn de vogels die het doen. De drukte van de grote stad rukt op Lagewei en Vrouwenpolder kruipen naderbij De SRV-man wacht al aan de grens Kruipt B. van A. naar R., of verder? Gerrit Kleijwegt, 2008

4 INHOUDSOPGAVE Voorwoord door burgemeester Van Belzen 7 Leeswijzer 8 1. Inleidende bespiegelingen Barendrecht, vroeger en nu Barendrecht vroeger Barendrecht nu Sterktes en zwaktes Barendrecht in ontwikkeling Ontwikkelingen tot Kansen en bedreigingen Perspectieven: Barendrecht spreekt over de toekomst! Drie perspectieven in de voorbereidingsfase Uitkomsten interactieve traject Nieuw perspectief: Barendrecht, een gemeente om van te houden! Visie op Barendrecht als geheel Visie op de Barendrechtse ruimte Centrum De wijken Wonen Verkeer en vervoer Openbare ruimte Milieu Buitengebieden Samenvattend: strategische speerpunten ruimtelijke visie op Barendrecht Visie op de Barendrechtse economie Economische ontwikkelingen Bedrijventerreinen Agrifood-sector Detailhandel Buitengebieden Innovatie en kenniseconomie Ondernemersloket en deregulering Samenwerking Samenvattend: strategische speerpunten Barendrechtse economie 50

5 8. Visie op een sociaal Barendrecht Voorzieningen Onderwijs Sport en cultuur Veiligheid en leefbaarheid Participatie en integratie Samenvattend: strategische speerpunten sociaal Barendrecht De nieuwe rol van de gemeente Invloed van inwoners op gemeentelijk beleid Visie VNG op toekomst lokaal bestuur Eigenschappen van Barendrecht anno Samenvattend: strategische speerpunten visie op bestuur en organisatie 64 Ten slotte: acht concrete opdrachten voor Barendrecht, op weg naar 2025! 65 Bijlagen: I. Totstandkoming visie 68 II. Uitgangspunten en beoordelingscriteria 73 III. Deelnemers aan traject Strategische Visie Barendrecht lv. 3 kranten 79 V. Gebruikte bronnen 85

6 GEMEENTEBARENDRECHT BARENDRECHT OP WEG NAAR 2025 GAAT U MEE?

7 De visie voor Barendrecht, door Barendrecht In de afgelopen jaren is Barendrecht sterk gegroeid. De verwachting is dat deze spectaculaire groei in de komende jaren zal afzwakken. Het is als gemeente belangrijk om bij deze ontwikkelingen een duidelijke koers te bepalen. Dit leverde in 2006 een besluit op van de raad en het college om voor Barendrecht een toekomstvisie te ontwikkelen. Het was meteen duidelijk dat deze visie niet alleen voor Barendrecht, maar ook door de Barendrechters zelf moet gemaakt worden. Deze ontwerp-visie is het resultaat van diverse aangedragen bouwstenen, die op een interactieve wijze zijn vergaard in bijeenkomsten met ondernemers, ambtenaren, verenigingen, scholieren en inwoners. In de bijeenkomsten kwam naar voren hoe de Barendrechters hun gemeente zien in het jaar De visie geeft richting aan de ruimtelijke, economische en sociale toekomst van Barendrecht. Hiervan is vervolgens een vertaling gemaakt voor het toekomstige bestuur van Barendrecht: waar moet de gemeentelijke organisatie aan voldoen om deze visie ook daadwerkelijk mogelijk te maken? Ook zijn op basis van de visie concrete opdrachten opgesteld voor de korte termijn, waarmee we morgen al kunnen beginnen. De naam van de visie is getiteld: Barendrecht investeert in ontmoeting. Wanneer je elkaar ontmoet, leer je elkaar beter kennen en kan er wederzijds begrip groeien. Het is aan de gemeente om deze ontmoeting te faciliteren, o.a. in wijkbeheer en sport. Het feit dat de mensen in Barendrecht elkaar kennen, dat is onderscheidend in Barendrecht! Namens raad en college wil ik iedereen bedanken die - in welke vorm dan ook - heeft bijgedragen aan deze visie en wens ik u veel lees- en kijkplezier. Jan van Belzen Burgemeester November 2008 pagina 7

8 Leeswijzer De visie is een strategische visie op hoofdlijnen. Het bevat voornamelijk politieke en bestuurlijke kernpunten voor de komende zeventien jaar. Wel zijn handvatten opgenomen voor een nadere concrete uitwerking. In de inleiding, hoofdstuk 1, wordt beschreven wat wordt verstaan onder een visie en komt de doelstelling van deze visie aan bod. Barendrecht tot nu toe Hoofdstuk 2 vertelt het verhaal van Barendrecht vroeger en nu, met al haar sterktes en zwaktes. Hoofdstuk 3 beschrijft Barendrecht in relatie met de belangrijkste ontwikkelingen op regionaal, nationaal, Europees en mondiaal niveau. In hoofdstuk 4 wordt een kort, algemeen toekomstperspectief gepresenteerd: Barendrecht, een gemeente om van te houden. Dit perspectief komt voort uit interactieve discussies op basis van drie verschillende invalshoeken van Barendrecht in Visie op Barendrecht Hoofdstukken 5 tot en met 8 geven een visie op Barendrecht als geheel, visie op de ruimte, visie op de economie en visie op een sociaal Barendrecht. Nieuwe rol van de gemeente In hoofdstuk 9 wordt de veranderende rol van de gemeente beschreven. De centrale sturingsrol van de overheid maakt plaats voor een participerende rol in een maatschappelijk netwerk van verschillende en wisselende partners. Concrete opdrachten Ten slotte is de visie gecompleteerd met concrete opdrachten, die al op de korte termijn gebruikt kunnen worden bij de realisatie van de visie. pagina 8

9 GEMEENTEBARENDRECHT I N L E I D E N D E B E S P I E G E L I N G E N HOOFDSTUK 1

10 Aanleiding Het gemeentebestuur van Barendrecht staat voor een nieuwe uitdaging: het vervolmaken van een gemeente die in de afgelopen jaren sterk is gegroeid. Met de definitieve oplevering van de nieuwbouwwijk Barendrecht-Carnisselande in 2009 is Barendrecht kleine gemeente af en in een relatief kort tijdsbestek een middelgrote gemeente geworden met meer dan inwoners. De verwachting is echter dat deze spectaculaire groei in de komende jaren afvlakt. De bevolkingssamenstelling verandert en de tand des tijds gaat in de toekomst knagen aan de Barendrechtse voorzieningen. Ook regionale ontwikkelingen dwingen ons om na te denken over onze positie. Het is dan belangrijk om als gemeente een gezamenlijke koers te bepalen. Welke ambities heeft Barendrecht en wat voor gemeente wil Barendrecht zijn? Dit zijn twee basale vragen die we onszelf gesteld hebben onder de vlag Visie op Barendrecht Langetermijnvisie naar 2025 De gemeenteraad heeft in haar vergadering van 18 december 2006 besloten om een langetermijnvisie voor de gemeente te ontwikkelen met het jaar 2025 als eindperspectief. Een integrale visie op de toekomst dient als basis voor een goed doordachte ontwikkeling van de gemeente. Doordacht, omdat in de visie niet alleen gekeken wordt naar de huidige ontwikkelingen, maar ook een doorkijk geeft naar ontwikkelingen die zich pas op de langere termijn zullen gaan aandienen. Deze toekomstoriëntatie maakt de visie sterk en tevens toepasbaar op de lange termijn. Wat is een visie? Een visie geeft een realistisch droombeeld aan, waarin zicht wordt gegeven op de toekomst. Een droombeeld dat gedeeld wordt met alle belanghebbenden. Een visie geeft niet alleen antwoord op de vraag waar staan we voor?, maar maakt daar ook een selectie uit: waar gaan we voor? Daaruit blijkt de motivatie voor de te maken keuzes. Het formuleren van een visie vereist dan ook verbeeldingskracht: het zich kunnen verplaatsen in de toekomst en de daarbij horende omgeving. Doelstelling visievorming Door middel van een langetermijnvisie wil Barendrecht de kansen en ontwikkelingen inzichtelijk maken waarvoor de gemeente zich in de komende 17 jaren gesteld ziet. Het is immers belangrijk om zo goed als mogelijk te anticiperen op de toekomst en van daaruit te bezien op welke punten het nog beter kan. De visie wordt dan ook als toetsingskader gebruikt voor alle gemeentelijke beleidsterreinen. Tevens geeft de visie een politieke legitimatie voor te maken beleidskeuzes in de toekomst. Ten slotte geeft de visie een duidelijke richting aan en dient het als kompas voor de bestuurlijke en ambtelijke organisatie. Interactieve totstandkoming De gemeenteraad heeft nadrukkelijk aangegeven dat de visie niet zelf ontwikkeld moet worden door de gemeente, maar in directe samenspraak en interactie met inwoners, bedrijven en maatschappelijke instellingen in Barendrecht. De visie is immers een koersdocument van en voor alle Barendrechters. Veel inwoners, bedrijven en instellingen hebben in 2007 bij diverse gelegenheden bouwstenen aangeleverd, op basis waarvan voorliggende visie is opgesteld. In de eerste maanden van 2008 is de visie tevens voor inspraak voorgelegd aan alle inwoners. De gemeente realiseert zich immers heel goed dat bij het uitvoeren van gemeentelijk beleid anderen nodig zijn. Samen met inwoners, bedrijven en maatschappelijke instellingen willen we toewerken naar een leefbare gemeente, waar het prettig wonen, werken en leven is. Niet voor niets is dat ook het motto van het huidige Collegeprogramma: Samen wonen, samen werken, samen leven. Langs deze weg is geprobeerd om een zo breed mogelijk draagvlak te creëren voor de visie, waarvan de houdbaarheidstermijn zich uitstrekt over meerdere college- en raadsperio- pagina 10

11 des. Wel zullen regelmatig evaluaties en bijstellingen nodig zijn; de exacte toekomst is immers niet te voorspellen! Een volledig ingevulde visie is daarom niet mogelijk en ook niet wenselijk. Elk nieuw college en elke nieuwe raad zal haar eigen accenten moeten plaatsen, afgestemd op de politieke en maatschappelijke ontwikkelingen van dat moment. Welbewust is ervoor gekozen om in de visie geen financiële onderbouwing op te nemen. Hiervoor zijn de plannen nog in een té prematuur stadium en nog niet voor uitvoering gereed. De visie is ook geen uitvoeringsplan, maar meer een leidraad op hoofdlijnen, die uitwerking en navolging verdient in de vorm van concrete plannen. Dan komt ook de financiële haalbaarheid aan de orde. Overigens is het natuurlijk niet zo dat in deze visie plannen zijn opgenomen die op voorhand niet haalbaar zijn. De visie biedt een realistisch perspectief en is zeker geen luchtfietserij. De visie is zoveel mogelijk in overeenstemming gebracht met hetgeen uit de interactieve fase en de inspraakprocedure naar voren is gekomen. Dat is in de meeste gevallen gelukt. Daar waar de meningen verdeeld waren of waar de uitkomsten met elkaar in tegenspraak waren, is ervoor gekozen om zo goed als mogelijk tegemoet te komen aan de geest van de gemaakte opmerkingen. 1 pagina 11

12 GEMEENTEBARENDRECHT B A R E N D R E C H T, V R O E G E R E N N U HOOFDSTUK 2

13 Het Barendrecht van vandaag heeft haar wortels in de verre historie. Wie het historische karakter van Barendrecht veronachtzaamt en haar cultuur niet respecteert, vervreemdt van de gemeente. En de gemeente zal zich van haar inwoners vervreemden wanneer er grote ontwikkelingen plaatsvinden die niet stroken met de identiteit van Barendrecht. Hiermee willen we niet aankoersen op berusting en op de keuze om niets te veranderen. Wel is het een appèl om uit te gaan van de eigen identiteit van Barendrecht en haar inwoners. Om deze identiteit te achterhalen, is het goed om kort stil te staan bij de geschiedenis van Barendrecht. Een bekend spreekwoord leert ons ook: wanneer je de toekomst wilt leven, moet je het verleden kennen. Met andere woorden: de gemeente moet eerst haar verleden kennen, om aan de toekomst te kunnen bouwen. 2.1 Barendrecht vroeger Barendrecht heeft een rijk verleden. Bij archeologisch onderzoek in Barendrecht-Carnisselande zijn bijzondere en zeldzame sporen van bewoning aangetroffen uit omstreeks voor Christus. De archeologische resten worden toegeschreven aan de prehistorische Swifterbandcultuur. De mensen uit deze tijd waren jagers, vissers en verzamelaars, maar eveneens waren zij de eersten in West-Nederland die ook vee hielden en graan verbouwden. Het huidige Barendrecht ligt op het gebied van drie ambachten (rechtsgebieden in handen van een heer), namelijk Oost-Barendrecht, West- Barendrecht en Carnisse. De oudste vermelding van het ambacht Oost-Barendrecht stamt uit het jaar De ambachten Oost en West werden gescheiden door de lijn, die nu samenvalt met de 1e, 2e en 3e Barendrechtseweg. West-Barendrecht en Carnisse werden gescheiden door de Carnisseweg. Deze ambachten lagen in de Riederwaard, een gebied dat vanaf de 12e eeuw bedijkt werd en in de 13e en 14e eeuw regelmatig met dijkdoorbraken werd geconfronteerd. Op de plaats waar nu Barendrecht-Carnisselande ligt, lag omstreeks 1100 het kleine dorpje Carnisse. Een boerendorp zoals er zoveel in Holland lagen: een stenen kerkje en een verzameling houten boerderijen langs een dijk. In 1373 maakte een grote overstroming een einde aan Carnisse en aan de hele omliggende Riederwaard. In 1484 besloot men om dit binnenland van Barendrecht opnieuw in te polderen en werd de definitieve indijking gestart met de Binnenlandse polder (het gebied ten noorden van de Voordijk, de Middenbaan en de Dorpsstraat). De Buitenlandse polder ten zuiden van die lijn werd in 1555 van een dijk voorzien. De Zuidpolder, ten zuiden van de Middeldijk, werd in 1649 drooggelegd. In de Franse tijd werden de drie ambachten samengevoegd tot één gemeente Barendrecht ( la commune de Barendrecht ). Na de Franse tijd werd Barendrecht in 1817 gesplitst in Oost-Barendrecht en West- Barendrecht (incl. Carnisse) en in 1837 werden deze gemeenten herenigd. Vanaf 1904 is de gemeentenaam Barendrecht in gebruik, zonder dat daar overigens een officieel besluit van bekend is. Op religieus gebied is Barendrecht door de eeuwen heen hoofdzakelijk een protestantse gemeente geweest. Vóór de overstroming van 1373 was er echter zowel in Barendrecht als in Carnisse een (katholieke) parochiekerk. Ná de Hervorming kwam er voor de drie ambachten één kerkelijke reformatorische gemeente, die na 1816 de Hervormde Kerk werd genoemd. In 1887 werd een tweede kerkgemeenschap gesticht, ditmaal een gereformeerde. Het protestants geestelijke leven speelt nog altijd een grote rol in de gemeente, hoewel er sinds 1977 (opnieuw) een rooms-katholieke parochie is gevestigd. Gedurende het grootste deel van de 19e en 20e eeuw is Barendrecht een behoudende, christelijke en oranjegezinde gemeenschap geweest. Pas ná de Tweede Wereldoorlog hebben, mede door de komst van nieuwe inwoners, sociaal-democratie en liberalisme vaste voet gekregen in Barendrecht. 2 pagina 13

14 De inwoners van Barendrecht hebben tot de Tweede Wereldoorlog voornamelijk van de landbouw geleefd; vooral het verbouwen van kool en spruiten was populair. Veelal was er sprake van gemengde bedrijven, dat wil zeggen dat naast de akkerbouw en landbouw, ook veeteelt werd bedreven. Men had zowel koeien voor de melkproductie, als jongvee voor de vleesproductie. Barendrecht kende ook al vroeg een veiling, die in de negentiende eeuw, met de aanleg van stoomtram-, trein- en wegverbindingen, een nieuwe impuls kreeg. In de loop van de 20e eeuw groeide de veiling uit tot een groot bedrijf - nu Greenery geheten - en een economisch belangrijke factor in Barendrecht. Na de Tweede Wereldoorlog kregen steeds meer mensen werk buiten Barendrecht, met name in Rotterdam en omgeving; de ontwikkeling van de havens heeft hierin een belangrijke rol gespeeld. Vooral na de Tweede Wereldoorlog is Barendrecht uitgegroeid van een klein dorp tot een middelgrote gemeente. Diverse nieuwe wijken werden gebouwd om het oude Centrum (o.a. Dorpzicht, Paddewei en Bijdorp) en de omgeving tegenover het station (Noord, Binnenland). Later zijn ook zuidelijker gelegen uitbreidingslocaties gerealiseerd, namelijk Buitenoord, Molenvliet, Nieuweland en Ter Leede. Het aantal inwoners steeg van in 1930 tot +/ in Barendrecht nu Bevolking Barendrecht kan met recht een groeigemeente worden genoemd. Begin 2008 was het aantal inwoners : een verdubbeling ten opzichte van 15 jaar geleden. Vooral de bouw van Barendrecht-Carnisselande heeft bijgedragen aan deze exponentiële groei. De verwachting is dat Barendrecht in 2025 is uitgegroeid naar een gemeente met ongeveer inwoners. De laatste uitbreidingslocaties zijn de voormalige polders Lagewei en Vrouwenpolder, die in de komende jaren zullen worden ontwikkeld. In de afgelopen decennia is het aantal etniciteiten in Nederland sterk toegenomen. In eerste instantie werd deze groei veroorzaakt door mensen uit de voormalige koloniën en gastarbeiders, later ook door de komst van vluchtelingen. Duidelijk is dat een groot deel van hen in Nederland zal blijven. In Barendrecht heeft ca. 17% van de inwoners een buitenlandse achtergrond. De grootste groepen hiervan zijn afkomstig uit Suriname, Turkije, Nederlands-Indië en Duitsland. Sociale cohesie Barendrecht kenmerkt zich als een gemeente, waarin de sociale contacten tussen de inwoners hecht zijn, met name in Barendrecht-Centrum. Dit kenmerkt zich op microniveau, binnen gezinnen, familie- en vriendenkringen, maar ook op macroniveau, in verenigings-, kerk- en clubverband. De Barendrechters identificeren zich met elkaar en voelen zich met elkaar verbonden. De sociale cohesie staat echter het laatste decennium onder druk van de toenemende individualisering, ook in Barendrecht. Geconstateerd kan worden dat met name in Barendrecht-Carnisselande - waarin zich de afgelopen jaren veel pagina 14

15 nieuwkomers hebben gevestigd - de onderlinge sociale contacten nog gering van aard en omvang zijn. Er wonen in deze wijk relatief veel tweeverdieners, waardoor de mogelijkheden van het leggen en onderhouden van contacten beperkter zijn. Dorps karakter Barendrecht? In het interactieve traject hebben veel inwoners de oproep gedaan om het huidige, dorpse karakter van Barendrecht ook in de toekomst te behouden. Maar wat wordt hiermee precies bedoeld? In deze visie wordt de term dorps als volgt opgevat: de gemeenschappelijke zorg voor normen, waarden en onderling respect, rust, ruimte en groen, die gezamenlijk zorgen voor een prettig woon- en leefklimaat. Benadrukt moet echter wel worden dat Barendrecht al lang geen dorp meer is: hiervoor is de gemeente té groot (qua grootte en qua inwoneraantal), zijn er teveel verkeersbewegingen en zijn de sociale contacten ook niet meer van dien aard dat deze te vergelijken zijn met een plattelandsdorp. Barendrecht is geen dorp meer, maar hecht wel veel waarde aan eigenschappen die zo verbonden zijn met een dorps karakter. Informatietechnologie De meeste huishoudens in Barendrecht zijn aangesloten op het kabeltelevisie- en telefoonnetwerk, die tevens meer en meer gebruikt worden als drager van internet. Vervanging hiervan vindt periodiek plaats, om te kunnen blijven voldoen aan de vraag naar andere en steeds snellere vormen van communicatie. ICT en de opkomst van het internet worden steeds belangrijker in onze informatiemaatschappij. Een groeiend aantal Barendrechters is actief op de elektronische internet-snelweg; internet is in een aantal jaren tijd één van de belangrijkste informatiemiddelen geworden en niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven. Groen imago, maar wel bedreigd Ondanks de groei en de concentraties van bebouwing voor wonen, economische activiteiten en infrastructuur heeft Barendrecht immers nog steeds het imago van een groene gemeente. Dit imago wordt echter wel bedreigd. Aan de zuidzijde van Barendrecht ligt de Zuidpolder, een open landelijk gebied dat zich uitstrekt tot de Oude Maas. Langs de oevers van de Oude Maas bevinden zich natuur- en recreatiegebieden; ideaal voor natuur-, wandel- en fietsliefhebbers. Daar staat tegenover dat Barendrecht een groeien opvanggemeente is voor de opvang van de woningbehoefte, in ieder geval de eigen behoefte ná oplevering van Barendrecht-Carnisselande. Cultuurhistorisch erfgoed De gemeente beschikt over een rijk arsenaal aan cultuur-historische schatten, bijv. de watertoren uit 1911, de Dorpskerk uit 1512, het voormalige veilinggebouw, het Doormanplein, delen van de Oranjewijk, de Pendrechtse molen, en diverse andere monumenten. 2.3 Sterktes en zwaktes Het Barendrecht van nu kent zowel sterke als ook zwakke kanten. Een overzicht: Sterktes Aantrekkelijke woonmilieus Barendrecht beschikt over een aantrekkelijk, gevarieerd woonmilieu. Van oudsher wordt in de gemeente een menging nagestreefd van diverse woontypen en doelgroepen. Daarnaast staat Barendrecht aan het begin van een forse inhaalslag in renovatie en herstructurering, met name in het centrum. In de herontwikkeling van het centrum wordt specifieke aandacht gegeven aan een integrale aanpak van de omgeving, waarbij niet alleen nieuwe woningen worden gebouwd, maar ook de openbare ruimte, het groen en de sociale omgeving worden aangepakt. Goed voorzieningenniveau Ook heeft de gemeente een goed voorzieningenniveau, met onder meer de winkelcentra Middenbaan in Barendrecht-Centrum en Carnisse Veste in Barendrecht-Carnisselande, kerken, scholen, sportaccommodaties (waaronder zwembad), bedrijventerreinen, theater, cultureel centrum, bibliotheek, meubelboulevard, dienstencentrum 2 pagina 15

16 en seniorencentra. In dit goede voorzieningenniveau floreert een actief verenigingsleven, waaronder tientallen sport- en cultuurverenigingen. Gunstig werkgeversklimaat Niet alleen het woonmilieu is aantrekkelijk, want Barendrecht heeft ook een gunstig werkgeversklimaat. Dit heeft de gemeente met name te danken aan haar gunstige ligging en ontsluiting, arbeidsmentaliteit en de actieve faciliterende opstelling van bestuur en ambtelijke organisatie. De gemeente heeft diverse bedrijventerreinen. De variëteit aan bedrijven is groot, maar desondanks is de economische structuur nog relatief eenzijdig. In vergelijking met andere gemeenten heeft Barendrecht relatief veel bedrijven in de sectoren zakelijke dienstverlening en handel, en relatief weinig bedrijven in de sector industrie. Barendrecht is in 2006 en 2007 door Elsevier/ Bureau Louter uitgeroepen tot economisch best presterende gemeente in Zuid-Holland, wat niet verbazingwekkend is gelet op de werkgelegenheid voor ruim mensen! De vooruitzichten zijn ook gunstig: prognoses van het RIGO/Atlas voor Gemeenten voorspellen voor Barendrecht tot 2015 zeer goede ontwikkelingen op het gebied van toename van de werkgelegenheid en de beschikbaarheid van banen. Lage werkloosheid De werkloosheid in Barendrecht is - mede door het gunstige ondernemersklimaat - zeer laag: in juni 2007 was slechts 2,6% van de Barendrechtse beroepsbevolking werkzoekend, tegen 5,4% in de regio Rijnmond en 6,7% in heel Nederland. Opvallend is dat een groot deel van de Barendrechtse werkzoekenden vrouw is (63%). Het aandeel jongeren (< 23 jaar) in het werkzoekendenbestand in Barendrecht daalt snel en bedraagt nog maar 4%. Ruim de helft van de werkzoekenden in Barendrecht heeft een afgeronde MBOopleiding of hoger (55%). In de regio Rijnmond is dit slechts 37%. De lage werkloosheid heeft ook een keerzijde, nl. een krappe arbeidsmarkt, waardoor het voor bedrijven moeilijk is om voldoende geschikt personeel te vinden. Gunstige strategische ligging De goede economische ontwikkeling heeft Barendrecht mede te danken aan een gunstige strategische ligging en ontsluiting, net ten zuiden van Rotterdam, ten oosten van Europoort/Maasvlakte, grenzend aan de snelwegen A15, A16 en A29. Door de aanwezigheid van een (vernieuwd) NSstation staat Barendrecht via het spoor in directe verbinding met Dordrecht en Rotterdam. In de Spoorzone is de afgelopen jaren druk gebouwd aan de Betuwelijn, de HSL en de overkapping van het NS-station. Ook de busverbindingen zijn gunstig; zowel Rotterdam-Zuidplein, Heerjansdam, Albrandswaard en de Hoekse Waard zijn goed te bereiken. Verder is er een snelle en hoogfrequente TramPlus verbinding tussen Barendrecht- Carnisselande en het centrum van Rotterdam. Korte lijnen met het bestuur Barendrecht kenmerkt zich ook als een gemeente, waarin van oudsher korte lijnen bestaan tussen de inwoners en het gemeentebestuur. Er is sprake van een variëteit aan overlegvormen, waarin de inwoners, bedrijven, verenigingen en maatschappelijke instanties hun ideeën en wensen bespreekbaar kunnen maken met de raad, burgemeester en wethouders en de ambtelijke organisatie. Zwaktes Dichtslibbende infrastructuur De genoemde sterktes hebben echter ook een keerzijde. Niet alleen slibben de hoofdwegen in en om Barendrecht langzaam dicht (met name de ontsluiting van Barendrecht-Carnisselande naar de A29, de ontsluiting via de IJsselmondse Knoop naar de A15 en het sluipverkeer tussen de A29 en de A15 vormen een probleem), ook zorgt de aanwezige infrastructuur voor compartimentering van de ruimte, verkeersonveiligheid en sociale onveiligheid. Tevens zorgt de A29 voor een fysieke barrière tussen Barendrecht-Centrum en Barendrecht-Carnisselande, waardoor de oostwestverbinding tussen beide gemeentedelen - zeker voor het gemotoriseerde verkeer - niet optimaal is. Al met al is er dringend behoefte aan een oplossing voor de huidige infrastructurele problematiek. pagina 16

17 Tekort aan woningen, m.n. jongerenen ouderenhuisvesting Op basis van woningbehoeftenonderzoek is vastgesteld dat er in Barendrecht een groot tekort is aan goede en passende huisvesting voor jongeren en ouderen. Voor jongeren ( starters ) bestaat er een groot tekort aan betaalbare huuren koopwoningen. Enerzijds wordt dit veroorzaakt door de sterk gerezen prijzen van koopwoningen, hetgeen overigens een landelijke ontwikkeling is. Anderzijds is ook het aantal goedkope huurwoningen gering in aantal. Voor ouderen is er een tekort aan senioren- of zorgwoningen; gelijkvloerse woningen met voorzieningen, waardoor ouderen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen. In de koopsector is er sprake van frictie in woningtypes; met name in Barendrecht-Centrum zal een tekort ontstaan (door toenemende vraag) aan twee-onder-één-kapwoningen of vrijstaande woningen vanaf ,- en aan appartementen in alle prijsklassen. Beperkte ondersteuning voor de sociaal zwakkeren De ondersteuning voor de sociaal zwakkeren is onder druk komen te staan door het ingezette verscherpte rijksbeleid t.a.v. de bijzondere bijstand. De mogelijkheden om minima in financiële zin de helpende hand te reiken, zijn zeer beperkt. Hierdoor is waakzaamheid geboden t.a.v. een doelgroep, die vooralsnog niet profiteert van de oplevende economische groei en dito perspectieven. In Barendrecht betreft dit +/- 250 mensen. Onduidelijke visie op regionale samenwerking Tot voor kort is er binnen Barendrecht weinig aandacht geschonken aan de mogelijkheden van (regionale) samenwerking met de buurgemeenten, een fenomeen waarmee men in andere gemeenten al jarenlang ervaringen heeft opgedaan middels regionale samenwerkingsverbanden. Recentelijk zijn er enkele initiatieven gestart om de samenwerking met Albrandswaard en Ridderkerk impulsen te geven. Op tal van beleidsterreinen houden vraagstukken immers niet op bij de gemeentegrens. Met deze ontwikkeling willen de BAR-gemeenten elkaar versterken en een krachtigere positie bewerkstelligen binnen de Stadsregio Rotterdam. Al met al heeft Barendrecht een bijzondere prestatie geleverd, door in haar stormachtige ontwikkeling een aantal kernkwaliteiten overeind te houden. De gevarieerde woon- en werkmilieus, gelegen in een aantrekkelijke omgeving, zijn zonder meer kwaliteiten om trots op te zijn. Toch zijn er ook aandachtspunten, bijv. huisvesting, infrastructuur en een afbrokkelende sociale cohesie. Trots op Barendrecht Barendrechters zijn trots op: Oude dijkstructuur Polderlandschap Oude centrum De bult/ Oude Maasheuvel Zuidpolder Park Buitenoord Jachthaven Het gebied bij de Oude Maas Vrijenburgerbos/Kooiwalbos Waterrijk Carnisselande (opgesteld door deelnemers aan mini-conferentie Ruimte d.d. 8 februari 2008) 2 pagina 17

18 GEMEENTEBARENDRECHT HOOFDSTUK B A R E N D R E C H T I N O N T W I K K E L I N G 3

19 Barendrecht staat vanzelfsprekend niet op zichzelf, maar maakt onderdeel uit van een regionale, nationale, Europese en mondiale realiteit. Hieronder worden in het kort de belangrijkste toekomstige ontwikkelingen op deze niveaus geschetst. 3.1 Ontwikkelingen tot 2025 Vergrijzing Demografische prognoses laten zien dat Europa en Nederland in de komende decennia sterk zullen vergrijzen. Door de goede medische voorzieningen en zorg enerzijds, de geboortegolf na de Tweede Wereldoorlog en dalende geboortecijfers in de decennia hieropvolgend anderzijds, zal in de komende decennia sprake zijn van een hele andere verhouding tussen senioren (65+) en junioren (65-). Deze verhouding is nu 1:6, maar binnen 20 jaar zal dat 1:4 worden. In Barendrecht heeft de vergrijzing tot op heden nog niet toegeslagen, met name vanwege de bouw van Barendrecht-Carnisselande, waarin in de afgelopen jaren veel jonge gezinnen zijn gaan wonen. Toch zal Barendrecht de vergrijzing niet af kunnen houden en het als een bepalende factor moeten aangrijpen als het gaat om de toekomstvisie. De focus van een grijzer wordende gemeente is immers anders dan die van een stad die verjongt. Op dit moment is Barendrecht nog onvoldoende uitgerust voor de vragen van deze groeiende doelgroep, met name gericht op passende zorg- en woonvoorzieningen. Anderzijds is het belangrijk om geen seniorenstad te worden, waaruit alle jongeren wegtrekken. Barendrecht is niet gebaat bij een sterk ongelijkmatige bevolkingsopbouw, gelet op de economische, maar ook maatschappelijke behoeften die binnen de gemeente aanwezig zijn. Dit betekent, dat Barendrecht zal moeten investeren in het vasthouden en binden van jongeren. Individualisering van de samenleving De samenleving in Nederland individualiseert in grote mate. Mensen geven steeds meer zelf vorm aan hun bestaan en wensen minder afhankelijk te worden van anderen. Er komen meer eenpersoonshuishoudens, meer vrouwen gaan werken en stellen de komst van het krijgen van kinderen uit, huishoudens zelf worden kleiner. Er wordt steeds minder gedacht vanuit een bepaald groepsverband. Individuen maken hun keuzes op basis van hun persoonlijke voorkeuren en mogelijkheden en zijn steeds lastiger in hokjes in te delen. Steeds meer is een ontwikkeling gaande, waarin mensen wonen, werken, zorgen en vrijetijdsbesteding op hun eigen wijze willen combineren. Dit leidt ertoe dat mensen meer op maat gefaciliteerd willen worden. Met name in Barendrecht-Carnisselande is dit het geval, waar de sociale verbanden in de wijk nog niet sterk genoeg zijn of nog in ontwikkeling. Multiculturele ontwikkelingen Waarschijnlijk zal het aandeel buitenlandse etniciteiten in de Barendrechtse gemeenschap in de komende decennia blijven toenemen, met name door het hogere geboortecijfer onder de allochtone bevolkingsgroepen, maar ook door een blijvende instroom van nieuwkomers. Onder invloed van de multiculturele samenleving, maar ook door de toegenomen mondiale communicatie en mobiliteit, wordt de Nederlandse cultuur steeds meer geconfronteerd én vermengd met buitenlandse culturen. Regionalisering en relaties met andere overheden Het Rijk stuurt in het lokaal bestuur meer en meer aan op schaalvergroting en regionale samenwerking. In Barendrecht heeft regionalisering tot op heden weinig aandacht gehad. Zowel strategisch-bestuurlijke, alsmede operationele samenwerking vormen uitdagingen voor de toekomst. Het is evident dat bij beleidsonderwerpen als verkeer en vervoer, economie, ruimtelijke ordening, toerisme en recreatie, volkshuisvesting, sociale voorzieningen en bedrijfsvoering alleen een regionaal perspectief voor Barendrecht kansrijk zal zijn. Desalniettemin zal Barendrecht in 2025 als zelfstandige gemeente blijven bestaan. Mondialisering en marktwerking van de economie Internationalisering betekent voor een land als Nederland meer markt door het openstellen van grenzen en dus meer kansen, maar ook meer concurrentie. Naast de concurrentie met lage- 3 pagina 19

20 Toenemende mobiliteit De toenemende mobiliteit en de groei van het aantal inwoners, woningen en voorzieningen zullen in Barendrecht, nog meer dan nu het geval is, de infrastructuur van Barendrecht en haar omgeving belasten. Bij ongewijzigd beleid brengt dit nog meer vervoersbewegingen, files en verkeersopstoppingen met zich mee, met als gevolg een slechte bereikbaarheid en oplopende economische kosten. Dit verhoogt de druk op de overheid om in te grijpen en passende maatregelen te nemen, bijvoorbeeld het verbeteren van openbaar vervoersvoorzieningen, zeker met het oog op de vergrijzende bevolking. lonenlanden groeit ook de concurrentie binnen Europa. Dit wordt met name veroorzaakt door de kleiner wordende verschillen tussen EU-landen als gevolg van Europese wetgeving, waardoor het belang van regionale verschillen in vestigingskwaliteit toeneemt. De mondialisering betekent voor gemeenten dat zij steeds meer met andere gemeenten moeten gaan samenwerken, om bedrijven over te halen zich in een bepaalde regio te vestigen. Meer huisvesting voor groeiende bevolking Omdat Barendrecht naar verwachting in de komende jaren groeit naar een gemeente met inwoners, moeten er vóór 2015 in ieder geval circa 1850 extra woningen worden gerealiseerd, die grotendeels in Vrouwenpolder/ Lagewei en Ter Leede (2e fase) zijn geprojecteerd. Het restant moet elders worden gerealiseerd, ófwel binnen de bestaande wijken (d.m.v. verdichting of bouwen in hoogte), ófwel daarbuiten. Ook de opkomst van de kenniseconomie zet zich door. Door de elkaar pijlsnel opvolgende technologische ontwikkelingen en innovaties worden kennisintensieve sectoren steeds belangrijker. De aanwezigheid van kennisinstellingen en ontwikkelingen bepaalt de concurrentiekracht van een gemeente. Naast deze harde kwaliteiten winnen ook zachte kwaliteiten aan belang, bijvoorbeeld de kwaliteit van wonen en leven in een gemeente. Ontwikkelingen in informatietechnologie Voor de gemeente ligt de uitdaging in de vraag in hoeverre er een betrouwbare en snelle breedbandinfrastructuur als basisvoorziening - ingericht en onderhouden kan worden die voor elke burger, instelling of bedrijf toegankelijk is. Tevens dient Barendrecht na te denken over de vraag op welke wijze de gemeente de dienstverlening naar inwoners toe gemakkelijker kan maken via internet. Hierbij speelt ook een andere ontwikkeling een belangrijke rol: de digitalisering. Meer en meer informatie-overdracht vindt plaats in een digitale vorm. Bestuurlijke ontwikkelingen Barendrecht zal door de toenemende mondigheid van de burger en zijn groeiende informatiebehoefte de vraag van haar inwoners meer centraal moeten stellen en hiertoe dichter bij hen moeten staan. Dit vraagt een actieve, open en sensitieve opstelling van een regisserend gemeentebestuur, waarbij aspecten als communicatie en burgerparticipatie in een hoog vaandel moeten staan. pagina 20

21 3.2 Kansen en bedreigingen Een goede visie bouwt voort op de kwaliteiten van de gemeente en verbindt deze met haar knelpunten. In de zgn. Strategische verkenningen die in 2006 door de gemeente hebben plaatsgevonden, is reeds een zgn. SWOT-analyse uitgevoerd. Hieruit maken we een balans op van sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen voor Barendrecht, gekoppeld aan te verwachte ontwikkelingen en de strategische keuzes waar de gemeente voor staat in de komende jaren: Analyse sterkten, zwakten, kansen en bedreigingen gemeente Barendrecht: Sterktes Zwaktes Sterke economische structuur Hoog voorzieningenniveau Verscheidenheid in woonvormen Korte lijnen met bestuur Sociale cohesie Strategisch gunstige ligging in Randstad Kansen Beperkte jongeren- en ouderenhuisvesting Ondersteuningsmogelijkheden voor sociaal zwakkeren Onduidelijke visie op regionale samenwerking Milieu (lucht en stof) Dichtslibbende infrastructuur Bedreigingen Innovatie en positie bedrijfsleven Groene infrastructuur Cultuur-historisch erfgoed Ontwikkelingen omgevingskwaliteit (ruimte, groen, milieu) Bevolkingssamenstelling en opleiding Financiële middelen gemeente Individualisering Ontwikkelingen Vergrijzing Individualisering samenleving Multiculturele ontwikkelingen Regionalisering Mondialisering en marktwerking economie Technologische ontwikkelingen Toenemende mobiliteit Groeiende huisvestingsvraag Keuzes Hoog voorzieningenniveau handhaven of niet? Binnen Barendrecht inwoners, organisaties en ondernemers stimuleren om eigen bijdrage te leveren aan de gemeenschap? Investeren in betere aansluiting onderwijsarbeidsmarkt? Op welke niveaus en gebieden samenwerken? Investeren in meer bedrijventerreinen ten koste van woningbouw en groen? Investeren in nieuwe technologische ontwikkelingen om vraag burger zo goed mogelijk te beantwoorden? Ingrijpen in infrastructuur en mobiliteitsmogelijkheden? Bouwen van woningen waar (toekomstige) vraag naar is, maar ook ten koste van huidige groenareaal? 3 pagina 21

22 GEMEENTEBARENDRECHT HOOFDSTUK PERSPECTIEVEN: BARENDRECHT SPREEKT OVER DE TOEKOMST! 4

23 4.1 Drie perspectieven in de voorbereidingsfase Ter voorbereiding op de interactieve discussies die in de periode april juni 2007 hebben plaatsgevonden is een drietal toekomstperspectieven geschetst. Centraal in deze perspectieven staan invalshoeken die een samenhangend beeld schetsen van het leven in Barendrecht in 2025, elk met eigen voor- en nadelen. De perspectieven zijn niet zozeer ontwikkeld als serieus na te streven doelstellingen, maar meer als prikkel om de discussie te voeren over de toekomst van Barendrecht. De ondertoon daarentegen was wél serieus: het onderzoeken van de belangrijkste thema s voor Barendrecht op de lange termijn. Hieronder zijn de drie perspectieven nader uitgewerkt: Perspectief 1: Rotterdam deelgemeente van Barendrecht Het inlijven van grote buurman Rotterdam zal waarschijnlijk niet gebeuren, maar dit perspectief illustreert wel een enorme ambitie: Barendrecht als Big City. Een zelfbewuste gemeente, die bruist van de initiatieven en graag in het centrum van de wereld staat. Met een grootstedelijke, hypermoderne woon- en werkomgeving. Waarin plaats is voor een University of Barendrecht, een museum voor digitale kunst met internationale allure en hoofdkantoren van grote bedrijven. Een zeer multiculturele omgeving ook, bijna on-nederlands, met zelfs een eigen underground-scene. Als stad met enorme presentatiedrang trekt Barendrecht ook topsporters aan, die zijn gehuisvest in multifunctionele sportparken. Tevens wordt in dit perspectief optimaal gebruik gemaakt van de vele mogelijkheden die de informatie- en communicatietechnologie (ICT) ons biedt. Via internet zijn de meeste voorzieningen aan huis verkrijgbaar, van bibliotheek, supermarkt tot kapper. Wijkcentra worden zodanig gebouwd dat allerlei voorzieningen te combineren zijn: kinderopvang, cursussen, maatschappelijk werk, gemeentelijke diensten, consultatiebureau, etc. Woningen worden levensloopbestendig gebouwd en tevens volgens de strengste milieunormen. Kernwoorden: initiatief, top, presentaties, denken in het groot, zelfbewust, ambitie, megagroei, centrum van Europa, internationale uitstraling, grootstedelijke allure, vooruitstrevend, skyline, topsport, kunst en cultuur, multiculti. Voordelen van dit perspectief zijn o.a. de compleetheid van de voorzieningen in Barendrecht, de aandacht voor het milieu, een sterke stadseconomie, de verbetering van de dienstverlening aan inwoners door het optimale gebruik van ICT, en het binden van jongeren aan de gemeente door te investeren in hoger onderwijs en een goed investeringsklimaat voor het bedrijfsleven. Nadelen van dit perspectief zijn de drukte van de grote stad en de milieubelasting hiervan, de ontwrichting van de sociale cohesie door de digitalisering van de dienstverlening en de forse investeringen die de ICT-kwaliteitsslag vergt. Perspectief 2: De SRV-man komt weer terug pagina 23 Waar iedereen in de rest van de wereld achter elkaar aan rent in een schier eindeloze rat race, kiest Barendrecht in dit perspectief voor rust, ruimte en kwaliteit. Er is veel aandacht voor natuur, sport, hobby s en activiteiten. In de wijken zijn veel plekken waar mensen in een rustige groene ruimte kunnen wonen in een veilige en ontspannen sfeer. In dit geval betekent stilstand geen achteruitgang, maar juist investeren in duurzaamheid, in kleinschaligheid, in milieu, in democratie, in langzaamheid. Mensen ontmoeten elkaar op het (virtuele) dorpsplein, bij verenigingen en op het buurtfeest. Er wordt weinig meer bijgebouwd; het gaat vooral om het verbeteren van de bestaande leefomgeving. Hiertoe wordt door de gemeente regelmatig overleg gevoerd met de bewoners. In een participatiecentrum werken gemeente, woningbouwverenigingen, zorgcentra, 4

24 politie, welzijnswerk en arbeidsvoorzieningsorganisaties nauw met elkaar samen. Er wordt in dit perspectief alleen gezocht naar woonruimte en werkgelegenheid voor de eigen bevolking. Persoonlijk contact en ambachtelijkheid worden verheven tot norm. Barendrecht loopt voorop als het gaat om ecologische innovaties. Kernwoorden: kleinschalig, dichtbij, milieuvriendelijk, groen, langzaam, lokaal, simpel, basis, klein, ambachtelijk, hoge kwaliteit, grote gemeenschapszin, plattelandsoase, geen groei maar investeren in verbeteringen, sociale controle, ons kent ons, zelfvoorzienend. Voordelen van dit perspectief zijn o.a. rust en ruimte, de aandacht voor het milieu en duurzame ontwikkelingen, en de saamhorigheid tussen mensen. Nadelen zijn dat er weinig wordt gedaan aan innovatie op het gebied van bedrijvigheid, moderne voorzieningen en ICT-ontwikkelingen, en het aantrekken en vasthouden van jongeren. Dit kan wellicht leiden tot een versterkte vergrijzing. Perspectief 3: Alle wegen lopen via Barendrecht Barendrecht is hét verbindingspunt voor Nederland in dit perspectief. Goed bereikbaar via alle vormen van vervoer door een eigen HSL-stop, heliplatforms, een monorail/lightrail, ondergrondse snelwegen, fietspaden en mogelijk zelfs een vliegveld. Daartussen liggen stadsparken, terwijl de groene long aan de Oude Maas te vinden is. Niet alleen letterlijk, ook figuurlijk is Barendrecht een verbinder. Met haar reuzen-rai en congrescentra brengt Barendrecht-Carnisselande mensen bij elkaar. In handelscentrum Barendrecht-Centrum bloeien im- en export. Infrastructuur en economische activiteiten liggen in het verlengde van Rotterdam en Europoort. Het dorpse (aangezicht) is verdwenen en heeft plaatsgemaakt voor hoogbouw. Alleen een openluchtmuseum van Barendrecht herinnert nog aan de oude tijd... De voorzieningen op het gebied van onderwijs, zorg, cultuur en sport zijn in dit perspectief uitstekend. Voor sommige specifieke zaken moet je naar andere dichtbijgelegen plaatsen in de regio, bijvoorbeeld Rotterdam. Daar kun je funshoppen en uitgaan, hetgeen geen enkel probleem is, want de infrastructurele verbindingen in de regio, met name per fiets en openbaar vervoer, zijn in één woord geweldig. Hiertoe wordt de A29 (deels) overkapt. Voor de meeste voorzieningen hoef je Barendrecht echter niet uit. Om voldoende woningen te bouwen en bedrijven te vestigen moeten we nieuwe locaties gaan ontwikkelen, bijvoorbeeld in het buitengebied, maar bij voorkeur in de vorm van hoogbouw in de bestaande wijken van Barendrecht. Samen met de BAR-gemeenten werken we aan een stevig economisch profiel en dito BAR-imago. Ten slotte zal de Greenery door de gemeente optimaal worden ondersteund bij het vestigen van een hogeschool in Barendrecht, die geheel gericht is op HBO-onderwijs op het gebied van logistiek, transport en agribusiness. Kernwoorden: bereikbaarheid, verbindingsknooppunt, centrale logistieke positie in Noordwest Europa, monorail, ondergrondse snelwegen, vliegveld, handel en economische activiteiten, logistic campus, Agri-hogeschool, verlengde van Rotterdam, dorp als openluchtmuseum. Voordelen van dit perspectief zijn de uitstekende fysieke verbindingen tussen de diverse leeffuncties: wonen, werken en recreëren. Door de regionale krachtenbundeling ontstaat een krachtige economische impuls. Tevens zal door de vestiging van een hogeschool het aantal jongeren in de gemeente stijgen. Nadelen zijn dat Barendrecht in dit perspectief niet alle voorzieningen in eigen huis heeft, de benodigde grote investeringen in de infrastructuur en de grote afhankelijkheid van de regio (bijv. in woonopvang). pagina 24

25 4.2 Uitkomsten interactieve traject In stand houden dorpse karakter Barendrecht Het perspectief De SRV-man komt weer terug kan op veel steun rekenen, zo bleek uit het interactieve traject. Het meest aansprekende kenmerk hiervan was het in stand houden en koesteren van het dorpse karakter van Barendrecht: zorg voor normen, waarden en onderling respect, rust, ruimte (geen hoogbouw!) en groen, die gezamenlijk zorgen voor een prettig woon- en leefklimaat. Dit wordt door vrijwel iedereen als belangrijke en zeer wenselijke aspecten gezien in het Barendrecht van Ook pleit een overgrote meerderheid voor de komst van meer voorzieningen, ongeacht het perspectief. Duidelijk is ook dat Barendrecht niet teveel meer mag groeien. De geplande bouwprogramma s (o.a. Vrouwenpolder, Lagewei) mogen weliswaar worden afgemaakt, maar daarna niet meer dan nodig is voor de opvang van de eigen woonbehoefte. Ook het behouden én versterken van de cultuur-historische waarde van de oude dorpskern - bijvoorbeeld door middel van revitalisering en beschermd stadsgezicht - kan op veel bijval rekenen. Hierbij wordt wel de aantekening gemaakt dat de monumenten beter zichtbaar moeten worden gemaakt dan nu het geval is. Oplossen van verkeersproblematiek De verkeersontsluiting van de gemeente verdient met klem aandacht. Verbetering van de ontsluiting van Barendrecht-Carnisselande (nu via de Kilweg) en de verbinding met Barendrecht- Centrum dienen hoge prioriteit te krijgen op de agenda. De huidige verkeersopstoppingen maken Barendrecht-Carnisselande niet aantrekkelijk, noch voor de bewoners, noch voor de bedrijven. Opgeroepen is om bij de oplossing van de fileproblematiek onderscheid te maken tussen woon- en werkverkeer. Met name de bussluizen, die niet toegankelijk zijn voor het reguliere gemotoriseerde verkeer, zijn een irritatiebron voor menig inwoner. 4 pagina 25

26 Jongeren: milieuvriendelijke gemeente en voorzieningen Vooral vanuit de scholieren is gepleit voor een milieuvriendelijke gemeente, gericht op het gebruik van duurzame producten en voorzieningen. Veel belang wordt gehecht aan de rol van de gemeente hierin, waarbij zowel sprake is van het goede voorbeeld geven, als van voorlichting en repressie. Een andere markant en breed geuit signaal van de jongeren is de oproep tot tolerantie tussen inwoners onderling en non-discriminatie. Ten slotte hebben de scholieren zich uitgesproken voor de aanwezigheid van specifieke voorzieningen voor jongeren: voldoende en goed onderhouden speelplekken, de mogelijkheid om te sporten, een permanente discotheek en buurtactiviteiten. Een gebrek aan goede en voldoende voorzieningen lokt hangoverlast uit, hetgeen de gemeente deels kan voorkomen. Ondernemers: groen & hoogbouw, gunstig ondernemersklimaat, oplossing files, eigen loket De voorkeur van een groot deel van de ondernemers gaat uit naar het slim en efficiënt omgaan met de buitenruimte, waarbij de oproep klinkt om hierin kwalitatieve keuzes te maken. Het toepassen van hoogbouw ter invulling van de eigen woonbehoefte - zou hierbij een van de mogelijkheden zijn, maar dan wel inpasbaar in de eigentijdse omgeving (bijv. wel in Barendrecht-Carnisselande, niet in Barendrecht-Centrum). Precair aandachtspunt is het groenareaal; ondernemers wijzen erop dat Barendrecht zuinig moet zijn op haar groene longen en deze niet moet opofferen aan fragmentarische woon- of kantoorprojecten. De stad Boston is menig maal als voorbeeld genoemd van een stad, die ondanks het zijn van een metropool een groen imago heeft weten te behouden door de aanwezigheid van diverse parken en goed onderhouden groenarealen in en tussen de wijken. De ondernemers zijn tevreden over het goede ondernemersklimaat in Barendrecht, maar pleiten tegelijkertijd voor een nóg sterkere regionale economische profilering, niet alleen gericht op de eigen gemeente, maar op de gehele Stadsregio Rotterdam. De gemeente zou hierbij als speerpunt de verdere ontwikkeling van Barendrecht als agrifood-gemeente moeten hanteren, om op deze wijze ook in de toekomst voldoende werkgelegenheid te genereren. De komst van een hogeschool, gericht op logistiek, transport en agrifood, zou deze ontwikkeling extra versterken. Daarnaast zou de gemeente een specifiek loket moeten openen voor ondernemers. Ook de regeldruk die ondernemers ondervinden, bijv. in bestemmingsplannen, zou moeten worden aangepakt. Kansvolle initiatieven van inwoners en bedrijven worden nu de kop ingedrukt door een vergaande détaillering van gemeentelijke regelgeving, bovenop de toch al ingewikkelde landelijke (bouw-) wetgeving. Vanuit de groep van ondernemers is ook nadrukkelijk naar voren gekomen dat de gemeente niet teveel moet proberen om de inwoners van Barendrecht-Carnisselande te verbinden met de inwoners van het oude dorp. De huidige verschillen tussen de beide wijken dienen te worden onderkend en moeten niet leiden tot een geforceerde druk vanuit de gemeente om te komen tot integratie van de verschillende bevolkingsgroepen. Verwacht wordt dat het huidige Barendrecht-Carnisselande in de loop van de tijd vanzelf Barendrechts wordt. Wel moet door de gemeente worden geïnvesteerd in het bovenwijkse aanbod van voorzieningen: zwembad en winkelcentrum in Barendrecht-Carnisselande, theater en sportvelden in Barendrecht-Centrum. Het grote zorgpunt van ondernemers is de infrastructuur in Barendrecht, die met name aan de zuidwest-kant van de A29 (ontsluiting Barendrecht-Carnisselande) veel te wensen overlaat en verbetering behoeft, alleen al vanuit veiligheidsoptiek, maar ook om de economische aantrekkingskracht van de gemeente hoog te houden. Verenigingen: meer gemeentelijke regie gewenst Vanuit de verenigingen is in het algemeen gepleit voor een meer regisserende gemeente, die ontwikkelingen blijft stimuleren, in contact komt met pagina 26

27 alle belanghebbenden, zich actief opstelt naar instellingen en blijft luisteren en kijken. Die korte lijnen onderhoudt met de buitenwacht, initiatieven ondersteunt, ontvankelijk is voor relevante signalen en van buiten naar binnen durft te denken en werken. 4.3 Nieuw perspectief: Barendrecht, een gemeente om van te houden Door een groot deel van de deelnemers aan het interactieve proces is geconcludeerd, dat geen van de drie toekomstperspectieven in voldoende mate beantwoordt aan de wensen van de inwoners voor het jaar Als gemeentebestuur zien we echter wel waardevolle elementen in elk perspectief en hebben daarom een nieuw perspectief gemaakt: Barendrecht, een gemeente om van te houden. In deze gemeente is ons inziens het beste van de drie perspectieven in elkaar verenigd: Barendrecht blijft haar huidige leefbare karakter in 2025 behouden, mede door het vasthouden aan normen en waarden, groen, rust en ruimte. Tegelijkertijd wordt Barendrecht in 2025 ook gekenmerkt door de aanwezigheid van meer voorzieningen, een betere infrastructuur, meer werkgelegenheid, kansen voor jongeren en nieuw gerealiseerde woonwijken en gerenoveerde bedrijventerreinen. Het leven in Barendrecht in 2025 is prettig omdat veel mensen zich er thuis voelen. Een gemeente die overzichtelijk is en blijft, met volop mogelijkheden voor te grijpen kansen en zelfontplooiing. Aan de hand van een viertal pijlers, te weten sociaal, economisch, ruimtelijk en bestuurlijkorganisatorisch, schetsen wij in de volgende hoofdstukken de ontwikkelingsrichtingen die ingezet moeten worden om Barendrecht in 2025 een gemeente te maken om daadwerkelijk van te houden. Om de integraliteit tussen de pijlers te bewaken, is aangevangen met het aanbrengen van een strategisch fundament: een visie op Barendrecht als geheel. 4 pagina 27

28 GEMEENTEBARENDRECHT HOOFDSTUK VISIE OP BARENDRECHT ALS GEHEEL 5

29 De strategische toekomstvisie is de basis voor de keuzes die de komende jaren in Barendrecht gemaakt gaan worden. Tevens draagt de visie bij aan het beeld dat Barendrecht naar buiten wil uitstralen en het imago dat hierbij het beste past. In deze visie is Barendrecht in 2025 een woon- en werkstad van circa inwoners, waarbij afhankelijk van de problematiek op verschillende schalen en niveaus wordt gewerkt. Zowel het gemeentebestuur als de inwoners, bedrijven, verenigingen en instellingen profiteren van de vele mogelijkheden van Barendrecht en functioneren soms op het niveau van de buurt of wijk, en soms op het niveau van de gemeente, de BAR-gemeenten of de Stadsregio. De gemeente kiest in haar visie voor de volgende drie opdrachten: 1. Zorg ervoor dat Barendrecht een aantrekkelijke en duurzame woongemeente blijft; 2. Zorg ervoor dat Barendrecht een sterke economie behoudt; 3. Zorg ervoor dat in Barendrecht de sociale cohesie tussen mensen wordt versterkt. Op basis van de interactieve strategiesessies kan aan de hand van acht strategische ankers een schets worden gemaakt van het leven in Barendrecht anno Hieronder zijn de acht ankers beschreven. Voorzieningen op hoogwaardig niveau voor iedereen Er moeten voldoende en kwalitatief hoogstaande voorzieningen in de gemeente zijn, die voldoen aan de (groeiende en diverser wordende) vraag van haar inwoners. Slechts voor enkele zeer specifieke voorzieningen, waar niet veel vraag naar is, is en blijft de Barendrechter aangewezen op de buurgemeenten, in het bijzonder Rotterdam. De voorzieningen in Barendrecht zijn ook goed bereikbaar voor alle inwoners, zowel in financiële zin als in infrastructurele zin. Ook voorzieningen spelen een belangrijke rol in de sociale contacten tussen inwoners. Hierbij past met name een goede en constructieve samenwerking met Rotterdam, gelet op het feit dat Barendrecht op diverse wijzen nauw verbonden is met de toekomstige ontwikkelingen in en om deze mondiale havenstad. Ook met de Stadsregio en de provincie Zuid-Holland zal nauw worden samengewerkt, zowel op ambtelijk als op bestuurlijk niveau. Focus op duurzaamheid Barendrecht kiest voor een duurzame toekomst, waarin de gemeente nog beter dan nu het geval is bewuste keuzes maakt door het milieu prioriteit te geven. Duurzaam wil zeggen: het bijeenbrengen van ecologische, economische en sociale belangen, voor zowel de huidige als de toekomstige generaties, en hierin een evenwichtige balans in aanbrengen. Duurzaam is een breed begrip en omvat alle ontwikkelingen (technisch, economisch, ecologisch, sociaal) die bijdragen aan een wereld die efficiënter, zuiniger en op lange termijn meer continu omgaat met de aarde. Hierbij kan onder meer aansluiting worden gezocht bij de acht punten van duurzame gebiedsontwikkeling van de Green Building Council: energie, afval, water, diversiteit, ecologie, sociale verantwoordelijkheid, gezondheid en welzijn. De gemeente neemt een belangrijke voorbeeldpositie in t.a.v. een toekomstbestendig beheer van lucht, water en bodem. Zij stelt zich dan ook voor om te anticiperen op alle ontwikkelingen die het milieu aangaan, deze scherp te volgen en als gemeente het milieu te beschermen en zo mogelijk - te verbeteren. 5 Sterk in regio Barendrecht erkent dat de taken en verantwoordelijkheden die vandaag de dag op gemeenten afkomen dusdanig complex zijn, dat deze niet meer door individuele gemeenten zelf kunnen pagina 29

30 worden uitgevoerd. Barendrecht is immers onderdeel van een veel breder geheel van gemeenten in de Rijnmondregio. Hiertoe is samenwerking nodig met andere gemeenten, in het bijzonder met de buurgemeenten. Alleen samen zijn deze gemeenten in staat om voldoende bestuurskracht te ontwikkelen, om hiermee voor de maatschappelijke problemen van vandaag en morgen passende oplossingen te vinden. Hierbij past met name een goede en constructieve samenwerking met Rotterdam, gelet op het feit dat Barendrecht op diverse wijzen nauw verbonden is met de toekomstige ontwikkelingen in en om deze mondiale havenstad. Ook met de Stadsregio en de provincie Zuid-Holland zal nauw worden samengewerkt, zowel op ambtelijk als op bestuurlijk niveau. Ook zal Barendrecht meer gaan investeren in het ontwikkelen én onderhouden van contacten met de Haagse departementen, met als doel de Barendrechtse belangen al in prille beleidsstadia voor het voetlicht te brengen. Natuur in de Buurt Barendrecht is van oudsher een groene gemeente, wat ook de kracht van Barendrecht is. Dat moet ook in de toekomst zo blijven! Er worden immers door de inwoners steeds groenere eisen gesteld aan de eigen woonomgeving. De Barendrechters willen graag wonen in het groen en dichtbij recreëren in het groen. Nu het inwoneraantal in de afgelopen jaren verdubbeld is en er veel gebouwd is aan nieuwe woningen en bedrijventerreinen, kiest de gemeente er voor om in de komende jaren te investeren in natuur. Dit betekent niet alleen een extra investering in het groen in de directe woonomgeving, bijv. in de wijken, maar ook in de zeer waardevolle buitengebieden, zoals de Zuidpolder. Barendrecht maakt een bewuste keuze door hier niet te kiezen voor woningbouw of werkgelegenheid, maar voor natuurontwikkeling en recreatie. Investeren in groen én in water is niet alleen een extra steun in de rug van het milieu; het is ook een kans om mensen met elkaar te verbinden door middel van het aantrekkelijk maken van wandelen, fietsen en andere vormen van ontspanning in de openbare ruimte. Barendrecht kan een goede balans van groen en stedelijk in stand houden, maar dan moet wel alert gelet worden op de steeds grotere druk op de schaarse ruimte. In de periode tot 2025 moet de gemeente zorgvuldig omgaan met deze beperkte ruimte, gelet op de vele functies pagina 30

31 die deze ruimte claimen (parkeren, groen, wonen, bedrijven, wegen, etc.). Slimme infrastructuur De gemeente pakt de huidige verkeersproblematieken in Barendrecht inventief, weldoordacht en effectief aan. Er is een betere verbinding nodig tussen Barendrecht-Carnisselande en Barendrecht-Centrum en een betere ontsluiting van de bedrijventerreinen en het NS-station. We moeten ons realiseren dat zonder verbetering van de infrastructuur het gevaar dreigt dat er niets terecht komt van onze toekomstvisie op De verbetering van de infrastructuur hebben we echter niet in eigen hand; veelal zal samenwerking moeten worden gerealiseerd met andere partijen. Wat we wél kunnen doen is initiatieven nemen, de juiste coalities smeden, partijen enthousiasmeren en uitdagende plannen maken. Hiervoor is nodig: de juiste mentaliteit, creatieve denkkracht en doorzettingsvermogen. Ook in de digitale infrastructuur zorgt Barendrecht voor een hindernisvrije doorgang. ICT-ontwikkelingen bieden de mogelijkheid om afstanden te verkleinen, en zodoende de afstand van de inwoners met de gemeente te verkleinen. Deze ontwikkelingen zijn ondersteunend als platform én voertuig voor communicatie en informatievoorziening met de inwoners. Werken verbindt Barendrecht vindt investeren in werk essentieel voor het welbevinden van de inwoners in haar gemeente. Het is daarmee een gezamenlijke zorg van gemeente én haar inwoners. Werken geeft mensen eigenwaarde, onafhankelijkheid, structuur en ontwikkeling. Werken draagt in sterke mate bij aan het geluk van mensen en daar vaart de economische groei en de sociale stabiliteit wel bij. De gemeente stelt alles in het werk om de werkgelegenheid in Barendrecht nog verder te vergroten, o.a. door middel van een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor ondernemers, maar ook door werkzoekenden te ondersteunen bij hun zoektocht naar een passende baan. Barendrecht is niet alleen een woongemeente, maar ook een werkgemeente; de combinatie van beiden versterkt de gemeente. Belangrijk is ook een goede interactie tussen werken en onderwijs; een goede aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt werpt zijn vruchten af op de lokale en regionale economie. Ten slotte beschouwt de gemeente de vele vrijwilligers in Barendrecht (want ook onbetaald werk verbindt!) als zeer waardevolle en onmisbare schakels in de sociale structuur. Zij verdienen alle lof en krijgen ondersteuning van de gemeente voor hun bijzondere werk en inspanningen. Investeren in ontmoeting Door de zich steeds verder ontwikkelende individualisering is er op alle terreinen van het maatschappelijk leven sprake van grotere keuzevrijheid en steeds minder interpersoonlijke afhankelijkheid. Sociale netwerken scheppen vele nieuwe bindingen tussen mensen, maar deze bindingen zijn relatief los en tamelijk vrijblijvend. De gemeente Barendrecht erkent de ontwikkeling van de individualisering en de gevolgen hiervan voor de maatschappij, maar wil wel een duidelijke stellingname innemen t.a.v. de grenzen hiervan. De gemeente accepteert niet dat door de toenemende individualisering inwoners zich structureel buiten de maatschappij zien geplaatst. Mensen moeten zich thuis voelen in Barendrecht en verbinding met elkaar maken op straat, in de wijk, in verenigingsverband, op cultureel gebied, op school, in de kerk, op het werk en op andere plaatsen waar dit mogelijk is. Tevens is het ook belangrijk om mensen te verbinden aan de gemeente, omdat de gemeente als overheid het dichtst bij de inwoners staat. Hoewel vanzelfsprekend een beroep wordt gedaan op de eigen verantwoordelijkheid van inwoners, ondersteunt de gemeente de mensen die op eigen kracht niet kunnen deelnemen aan de samenleving. Daarom investeert de gemeente in de komende jaren veel in infrastructuur, ondersteuning, evenementen en activiteiten voor diverse doelgroepen. Op deze manier krijgen eenzaamheid, uitsluiting, anonimiteit en onverschilligheid niet de overhand als extreme verschijnselen van het individualisme. 5 pagina 31

32 Barendrecht: moderne gemeente met een grote diversiteit De inwoners van Barendrecht hebben verschillende achtergronden, wensen en overtuigingen, die we erkennen en vragen om een benadering op maat. Zo is de sociale kaart van Barendrecht-Carnisselande een geheel andere dan die van Barendrecht-Centrum, is de vraag naar woningbouw van jongeren anders dan die van ouderen, en zijn de toekomstplannen van ondernemers en verenigingen gedifferentieerd. Elke (sub-)doelgroep krijgt vanuit de gemeente haar eigen benadering, waarbij in het beleid niet al deze doelgroepen over één kam worden geschoren. Dit vraagt een scherp luisterend en attent gemeentebestuur, die oog en oor heeft en houdt voor de verschillende wensen van haar inwoners, instellingen en bedrijven. Maar die vervolgens deze wensen ook weet te vertalen in producten op maat! De differentiatie heeft echter wel zijn grenzen, omdat in deze visie ook een appèl wordt gedaan op het navolgen van gemeenschappelijke normen en waarden die in de lokale samenleving door iedereen behoren te worden nagevolgd. Hierop mogen we elkaar in Barendrecht ook aanspreken! De bovenstaande ankerpunten hebben één ding met elkaar gemeen; ze dragen allen bij aan wat inwoners het meest aan het hart ligt: een veilig Barendrecht. Veilig, omdat we investeren in goede voorzieningen voor iedereen, in een duurzaam Barendrecht die de zorgen over het milieu serieus neemt, in een sterke regio om samen met onze partners Barendrecht veilig te houden en te beschermen. Maar ook veilig, omdat we ons inzetten voor een goed onderhouden groene leefomgeving, het voorkomen en bestrijden van criminaliteit, aan het aan het werk helpen van mensen die een extra steun in de rug nodig hebben en aan activiteiten, evenementen en gelegenheden waar men elkaar kan ontmoeten. Veiligheid is hierdoor een belangrijke verbinder van de ankerpunten en hiermee een zeer belangrijke schakel in deze toekomstvisie. In de volgende hoofdstukken zal bovenstaand visiekader worden uitgewerkt binnen vier pijlers: ruimtelijk, economisch, sociaal en bestuurlijk. Hierbij zal ook duidelijk worden gemaakt dat de acht ankerpunten soms ingrijpen in meer dan één pijler, hetgeen de behoefte aan integraliteit in het toekomstige gemeentelijke beleid alleen maar extra onderstreept. Elk hoofdstuk wordt afgesloten met een overzicht van strategische speerpunten, waarbij een samenvattend dwarsverband in beeld wordt gebracht tussen de acht ankerpunten en de pijlers. pagina 32

33 GEMEENTEBARENDRECHT HOOFDSTUK VISIE OP DE BARENDRECHTSE RUIMTE 6

34 De ontwikkelingen die in het vorige hoofdstuk zijn beschreven, hebben vanzelfsprekend gevolgen voor de wijze waarop de Barendrechtse ruimte in de komende jaren zal worden ingevuld. Ze nemen immers fysieke ruimte in, waardoor er een vertaling kan worden gemaakt naar de ruimtelijke pijler. De ruimte binnen de gemeentegrenzen is beperkt. Met de afronding van de nieuwe woonwijk Vrouwenpolder/Lagewei zijn de laatste grote open ruimten binnen de gemeente gevuld, met uitzondering van de voor natuur en recreatie bestemde Zuidpolder en Ziedewijsepolder. Barendrecht is daarom voor invulling van nieuwe ruimtelijke claims aangewezen op de beschikbare ruimte binnen de bestaande bebouwing. Een belangrijk uitgangspunt in de visie is echter dat Barendrecht zich niet substantieel meer zal gaan uitbreiden. Ook op regionaal niveau geformuleerd in het Ruimtelijk Plan Regio Rotterdam 2020 (RR 2020) - zijn voor Barendrecht geen belangrijke nieuwe (bouw-) ontwikkelingen in het vooruitzicht gesteld. Dit tempert de druk op de ruimte. Toch wordt vooral in enkele delen van de gemeente flink geïnvesteerd, bijvoorbeeld in het centrum. Hier worden in de komende jaren nieuwe woningen gebouwd voor met name senioren en starters. Maar ook de bestaande bedrijfsterreinen worden aangepakt om aantrekkelijk te blijven voor bestaande en nieuwe ondernemingen. In het bijzonder de bereikbaarheid van de bedrijfsterreinen is hierbij een belangrijk aandachtspunt. Barendrecht blijft een groene gemeente, met voldoende open en groene plekken die zo belangrijk zijn voor de leefbaarheid in de wijken en de gemeente als geheel. De bestaande groenstructuur blijft dus zoveel mogelijk behouden en op onderdelen zelfs worden versterkt. Dit levert nogal wat beperkingen bij de (her-)ontwikkeling van activiteiten, maar deze gaat de gemeente niet uit de weg. Duidelijk is dat alle ambities van de gemeente, voortkomend uit deze visie, een enorme claim leggen op de beschikbare ruimte, waarbij het maar de vraag is of hiervoor in de toekomst wel voldoende plaats kan worden ingeruimd. In deze visie wordt dit ruimtelijke dilemma ook niet opge- pagina 34

35 lost; geconstateerd en onderkend wordt dat er sprake is van een toenemende druk op het ruimtegebruik, waarbij de gemeente telkenmale een zorgvuldige afweging moet maken voor welke functie(s) deze ruimte wordt ingezet. 6.1 Centrum Het centrum van Barendrecht vormt een vitaal onderdeel van de gemeente. Het winkelaanbod in het centrum is compleet en van een hoog niveau. Naast de grote bekende winkelketens zijn hier ook kleine middenstanders gevestigd met een kwalitatief goed aanbod. Dat is een van de sterke punten van Barendrecht, maar ook het cultuuraanbod mag er zijn. Theater Het Kruispunt, de bibliotheek en de sociaal culturele voorzieningen van het Trefpunt en de Baerne vullen elkaar goed aan. Het ontbreekt echter nog aan een sfeervolle openbare ruimte met bankjes, terrassen en bijvoorbeeld een openluchtpodium. Het centrum mist voldoende samenhang tussen de diverse functies, levendigheid en gezelligheid. Het is daarom belangrijk om in de komende jaren te (blijven) investeren in de kwaliteit van het centrum en wel zodanig, dat het unieke karakter ervan wordt versterkt. De ambitie is om Barendrecht een levendig, gezellig, overzichtelijk en onderscheidend centrum te geven. De historische uitstraling van het oude centrum, de omgeving in en om het Doormanplein, wordt versterkt. De monumenten zijn voor onze gemeente zeer waardevol en worden daarom extra beschermd. Om deze extra bescherming ook in juridische zin mogelijk te maken, is het belangrijk dat de oude dorpskern wordt aangewezen tot beschermd dorpsgebied. Hiervoor dient het bestaande bestemmingsplan te worden gewijzigd. Om de zichtbaarheid van de monumenten te verbeteren, wordt tevens een deel van het gebied autoluw gemaakt. Ten slotte zal de gemeente ondernemers ondersteunen bij het vestigen én versterken van kleinschalige winkels in het oude centrum. Het nieuwe centrum in en om de Middenbaan is dé plek voor zowel de bewoners, het winkelend publiek, als de ondernemers die er hun brood verdienen. Diverse functies zijn op een relatief klein gebied te vinden. Problematisch is op dit moment de bereikbaarheid van het centrum, met name het aantal parkeerplaatsen en een centrale plek voor laden en lossen. Ook mist het centrum sfeer en heeft de openbare ruimte een rommelige uitstraling. De oplossing van deze problemen heeft hoge prioriteit. Daarom zal in de komende 15 jaren in het centrum een belangrijke vernieuwing plaatsvinden, waarbij de volgende doelstellingen worden nagestreefd: uitbreiding van het aantal woningen (levensloopbestendig, senioren, starters); revitalisering van de Middenbaan en omgeving; accenten: gezelligheid en levendigheid (o.a. door aanleg centraal plein en aantrekken van horeca met terrassen); versterken van het unieke karakter van de dijkstructuur van de Middenbaan en de koppeling hiervan aan het park Buitenoord en oude centrum ; verbeteren van de kwaliteit van de openbare ruimte; oplossing van de parkeerproblematiek (bijvoorbeeld door een ondergrondse parkeergarage). 6 pagina 35

36 6.2 De wijken Hoewel in de komende jaren veel aandacht wordt gegeven aan het centrum, betekent dit niet dat de overige wijken geen rol van betekenis meer spelen. Integendeel: in deze wijken wonen de meeste inwoners van Barendrecht en hier bevinden zich diverse voorzieningen die voor de leefbaarheid van de gemeente van groot belang zijn! Wij streven er naar om de woningen in deze wijken af te stemmen op de maatschappelijke behoefte en demografische ontwikkelingen enerzijds en anderzijds op het gewenste beeld van Barendrecht: een groene woon- en werkgemeente. Barendrecht kiest er voor haar wijken zo divers mogelijk te houden, zowel qua ruimtelijke structuur als qua sociale structuur, ten behoeve van de leefbaarheid van de woonomgeving. Ten aanzien van de ruimtelijke inrichting van de wijken zijn twee aspecten van belang: herstructureren en inbreiden. Het is belangrijk om adequaat te anticiperen op maatschappelijke en demografische processen door middel van herstructurering en inbreiden om over voldoende geschikte woningen te beschikken voor alle doelgroepen. Met behulp van wijkvernieuwing en het aanbieden van passende huisvesting voor doelgroepen wordt de doorstroming op de woningmarkt bevorderd en wordt voorkomen dat bepaalde wijken een té eenzijdige bevolkingssamenstelling krijgen (o.a. door vergrijzing). Met andere woorden: de gemeente moet actief sturen in de woningmarkt om Barendrecht een gemeente te laten zijn voor alle doelgroepen: oud en jong, allochtonen en autochtonen, lage en hoge inkomens. Herstructurering In Barendrecht-Centrum is tot dusver geen sprake geweest van grootschalige herstructurering van naoorlogse wijken, zoals in andere gemeenten wél het geval is geweest. De meeste woningen in Barendrecht-Centrum dateren ook van ná In de toekomst gaat dit echter veranderen, omdat dan de vraag aan de orde komt of de woningen uit de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw bouwtechnisch nog aan de eisen voldoen, maar ook voldoen aan de kwalitatieve woningvraag. De woonwensen van de inwoners veranderen immers voortdurend onder invloed van diverse demografische factoren. Herstructurering kent diverse mogelijkheden, variërend van het samenvoegen of splitsen van woningen tot het renoveren, slopen en opnieuw bouwen van woningen. In alle genoemde situaties worden eerst de woningen zorgvuldig geïnventariseerd, waarvan de indruk bestaat dat deze niet meer aan de eisen voldoen. Vervolgens wordt onderzoek gedaan naar de vraag aan welke typen woningen behoefte bestaat. De Zeeheldenbuurt en de Kleine Driehoek zijn voorbeelden van wijken die een grootschalige opknapbeurt nodig hebben. Inbreiden Met inbreiden worden woningen of voorzieningen binnen de bestaande gemeente gebouwd op plaatsen die voordien niet bebouwd waren, ofwel een andere bestemming hadden. Net als herstructureren heeft inbreiden tot doel de sociale en ruimtelijke structuur van een wijk te verbeteren, wat natuurlijk niet ten koste mag gaan van het openbaar groen, speelplekken of andere voorzieningen die een belangrijke functie vervullen in een wijk. Met name aan de randen van de gemeente bevinden zich enkele inbreidingslocaties, waar met toepassing van de Barendrechtse schaal (maximaal zes woonlagen) nieuwe woningen worden gerealiseerd, bijv. op de oude zwembadlocatie. Gelet op het uitgangspunt om Barendrecht zo groen mogelijk te houden, wordt elke inbreidingsingreep in de groenstructuur tenminste voor 100% gecompenseerd in de nieuwbouwplannen. Wanneer blijkt dat het aantal inbreidingslocaties té beperkt is om te voorzien in de eigen woonbehoefte, zal hoogbouw in Barendrecht nadrukkelijk een optie worden. Vanzelfsprekend zoekt de gemeente bij alle toekomstige nieuwbouwactiviteiten naar het meest pagina 36

37 passende voorzieningenniveau. Hierbij moet rekening gehouden worden met voldoende openbaar groen, speelplekken en voorzieningen, o.a. winkels, zorgcentra (woonzorgcirkels), buurthuizen en scholen. 6.3 Wonen Uit het jaarlijkse onderzoek van de gemeente, de Barendrechtse Barometer, blijkt dat de inwoners van Barendrecht over het algemeen tevreden zijn over hun woonomgeving. Zij geven hiervoor het cijfer 7,5. Barendrecht wordt beschouwd als een aantrekkelijke woongemeente. Desalniettemin wordt er de komende jaren geïnvesteerd in de bestaande woningvoorraad en woonomgeving, in nauwe samenspraak met de woningbouwcorporaties, om dit hoge waarderingscijfer te kunnen continueren. Bij nieuwbouw worden in de eerste plaats voldoende woningen gebouwd voor de lokale vraag. Uit berekeningen die de gemeente eind 2005 heeft laten uitvoeren blijkt dat tot het jaar woningen nodig zijn. Barendrecht telt dan +/ inwoners. In de wijk Vrouwenpolder /Lagewei kunnen ongeveer woningen worden gebouwd. Andere bouwprojecten zijn Haust Hooijmeyer (248), de oude zwembadlocatie (110) en Ter Leede (120). De overige woningen worden op inbreidingslocaties gerealiseerd. Ten aanzien van de bovenlokale woonvraag voor de langere termijn ( ) zal de gemeente in 2009 nadere afspraken maken met de Stadsregio. Uitgangspunt voor de gemeente zal hierbij zijn om zo maximaal mogelijk de lokale vraag te faciliteren. Naast de aandacht voor de kwantiteit spelen ook kwalitatieve aspecten een rol. Één van de meest markante hiervan is de huisvesting van ouderen als gevolg van de vergrijzing. Barendrecht moet met name investeren in seniorenwoningen, waarbij bijvoorbeeld in samenwerking met verzorgingstehuizen een deel van de zorgvoorzieningen op afroep beschikbaar is. Ook zijn deze woningen in technisch opzicht aangepast aan de behoeften van ouderen. Aanleiding hiervoor is de alom geuite wens van ouderen om zo lang mogelijk zelfstandig te blijven wonen. Andere fricties in vraag en aanbod op de woningmarkt voor de komende jaren zijn: tekort aan huurwoningen in Barendrecht- Centrum: - goedkope appartementen met lift (senioren); - middeldure grondgebonden seniorenwoningen; - voor starters; tekort aan huurwoningen in Barendrecht- Carnisselande: - goedkope appartementen zonder lift (voor starters); - appartementen met lift (voor senioren); - goedkope en middeldure eengezinswoningen (voor starters); tekort aan koopwoningen in middeldure prijscategorieën in Barendrecht-Carnisselande; tekort aan dure koopwoningen in Barendrecht- Centrum (vrijstaand, 2-onder-1-kap); tekort aan appartementen in Barendrecht-Centrum in alle prijsklassen. Met het oog op de verwachte veranderingen in de samenstelling van de oudere doelgroepen anticipeert Barendrecht door in goede samenwerking met de woningbouwcorporaties en bouwondernemingen de genoemde fricties op te lossen. Hierbij verliest de gemeente ook de andere doelgroepen niet uit het oog, met name huurders, starters en mensen met lage inkomens. Ook zij moeten in 2025 kunnen beschikken over voldoende en bereikbare woningen. Hiertoe hanteert de gemeente bij alle nieuwbouwprojecten zoveel mogelijk het zgn. regime sociale woningbouw. Om de bovenstaande doelstellingen te bereiken is het verstandig om zo levensloopbestendig mogelijk te bouwen. Dit betekent dat zoveel mogelijk woningen worden gebouwd die geschikt zijn voor huishoudens in verschillende levensfases. Langs deze weg werkt men toe naar een flexibel woningaanbod en wijken waar diverse doelgroepen door elkaar wonen. Barendrecht 6 pagina 37

38 kiest ervoor om dit uitgangspunt zowel bij nieuwbouw, als bij inbreiding en herstructurering te hanteren. Eén van de uitgangspunten in deze visie is dat verdichting in de bestaande bebouwing niet mag leiden tot aantasting van de groenstructuur en leefbaarheid in de wijken. Ten slotte wordt in Barendrecht in architectonisch opzicht gebouwd in relatie tot de omgeving. Hierbij vormen aspecten als duurzaamheid en kwaliteit belangrijke leidraden. Met name in de oude dorpskern wordt ook hierbij rekening gehouden met het cultuur-historische karakter. 6.4 Verkeer en vervoer In de visie maakt Barendrecht een bewuste keuze voor een groene en levendige gemeente voor iedereen, met een beperkte groei van het aantal inwoners naar mensen, verdere groei van de werkgelegenheid en bedrijvigheid en revitalisering van het centrum. Dit legt een druk op de bereikbaarheid van Barendrecht, sterker nog: deze bereikbaarheid staat al onder druk. Naar verwachting zal dit probleem in de toekomst groter worden als er geen maatregelen worden getroffen. Mogelijkheden hiertoe zijn o.a. het zuidwaarts doortrekken van de A4 (ter ontlasting van de A20 en de A15/A16) en het verbreden van de A15. Bij het aanpakken van het fileprobleem moet wel de balans tussen kosten en baten goed in het oog worden gehouden. Vanzelfsprekend realiseren wij ons dat ten aanzien van het mobiliteitsvraagstuk sprake is van een (inter-)nationaal probleem. Alom wordt onderkend dat de huidige verkeersdruk niet tot in het oneindige kan doorgroeien en dat het stagneren van de bereikbaarheid een remmende werking heeft op de economische ontwikkeling van steden en regio s. De gemeente vindt het dan ook belangrijk dat het aantal banen in Barendrecht verder wordt vergroot en dat de balans tussen wonen en werken meer in evenwicht komt. De gemeente streeft ernaar dat zoveel mogelijk Barendrechters ook in Barendrecht (kunnen) werken. De bereikbaarheid en met name het parkeren in het centrum komt in paragraaf 7.2 aan de orde. Het centrum is echter niet het enige probleem. Met name de ontsluiting bij de IJsselmondse Knoop, Barendrecht-Carnisselande en Vaanpark pagina 38

39 laten te wensen over, waardoor het verkeer vooral in spitstijden - vastloopt. Alleen al vanuit veiligheidsoptiek is dit ongewenst. Naar verwachting zal dit probleem in de toekomst groter worden als er geen maatregelen worden getroffen. Hierbij moet wel de balans tussen kosten en baten goed in het oog worden gehouden. De gemeente vindt het belangrijk dat Barendrecht voor haar inwoners en het ondernemersklimaat goed en snel bereikbaar is, maar realiseert zich tegelijkertijd dat het autoverkeer niet tot in het oneindige gefaciliteerd kan worden. Voor het verkeer binnen de gemeente zet Barendrecht zich meer in voor het openbaar vervoer, fiets- en wandelroutes. De bestaande fiets- en wandelroutes en aanverwante voorzieningen worden verder verbeterd. Daarnaast zal de gemeente de wijziging beijveren naar een fijnmaziger openbaar vervoersnet in Barendrecht. Hierbij steekt de gemeente in op vijf speerpunten: het verkrijgen van de intercity- of sneltreinstatus (NS-station Barendrecht); het verbeteren van openbaarvervoerverbindingen in alle wijken van Barendrecht; een frequentere busverbinding met Rotterdam en de Drechtsteden; aansluiting op het Stedenbaan-concept in de Randstad (treinverbindingen met hoge frequentie); het inzetten van shuttlebussen van NS-station Barendrecht naar bedrijventerreinen Vaanpark en Oost. Overigens heeft de gemeente slechts beperkte zeggenschap over het wegennet in de omgeving en over het openbaar vervoer. Enkele wegen zijn in eigendom van hogere bestuursorganen, die tevens verantwoordelijk zijn voor het openbaar vervoer. Wel heeft de gemeente regelmatig overleg met deze partijen. Het toenemende autoverkeer is niet alleen op de hoofdroutes in Barendrecht een probleem, maar ook in de wijken zelf leidt het verkeer steeds vaker tot verslechtering van het leefklimaat. Omdat met name het woonklimaat een van de sterktes is van Barendrecht, is dit een potentieel afbreukrisico. De gemeente zorgt ervoor dat in de wijken een goede verkeersveiligheid wordt gerealiseerd, zodat kinderen veilig buiten kunnen spelen en ouderen veilig gebruik kunnen maken van én deel kunnen nemen aan het verkeer. 6 pagina 39

40 Het verkeer tussen de wijken dient zo vlot mogelijk door te stromen, o.a. via de daartoe bestemde rondweg. Het verkeer binnen de wijken moet aan diverse regels worden gebonden om een veilig woon- en leefklimaat te garanderen en te handhaven. De parkeerproblematiek in Barendrecht neemt nog steeds toe, omdat er steeds meer auto s komen per huishouden. De gemeente kan in de wijken niet altijd meer parkeergelegenheid creëren, zonder dat dit ten koste gaat van groen en speelplekken. De gemeente betreurt dit, maar kiest in deze situaties toch voor de leefbaarheid en veiligheid van de wijken. 6.5 Openbare ruimte Barendrecht is een schone en veilige gemeente voor haar inwoners. Dit betekent dat de inrichting en het beheer van de openbare ruimte in alle wijken aan strenge eisen voldoet. Vooral aan het veiligheids- en leefbaarheidsaspect tilt de gemeente zwaar: Barendrecht is een veilige gemeente, vooral voor kinderen. Dit betekent o.a. dat er voldoende afgeschermde speelplekken zijn, die tevens goed worden onderhouden. Tevens is Barendrecht een groene gemeente en dat willen we graag zo houden! Waarom willen we dat? 1. Groen is goed voor de gezondheid van mensen; 2. Groen helpt ontstressen; 3. Groen zorgt voor een stijging van de waarde van onroerend goed; 4. Groen, dat op de juiste manier is aangelegd en onderhouden, is veilig en vermindert vandalisme; 5. Goede groenvoorzieningen bieden een goed vestigingsklimaat voor inwoners en bedrijfsleven; 6. Groen neemt schadelijke gassen en fijnstof op uit de lucht. De gemeente wil meer investeren in het groen, o.a. door te gaan werken met beeldkwaliteit- en onderhoudplannen. Hierbij worden aan alle groenarealen in de gemeente een kwaliteitstoets gegeven. Ingrepen in het openbare groen zijn alleen mogelijk wanneer de gebruiksmogelijkheden ervan worden versterkt. 6.6 Milieu De wens om schoon te willen zijn, betekent nogal wat. Het betekent dat de gemeente investeert in een prettige, aantrekkelijke en herkenbare leefomgeving, zodat de inwoners trots zijn op hun gemeente en er graag wonen, werken en leven. De leefbaarheid van de gemeente is echter deels afhankelijk van duurzaamheid. Hiervoor is de nodige milieuwet- en regelgeving opgesteld, die in Barendrecht nauwgezet wordt toegepast, nagevolgd én gehandhaafd. Barendrecht kijkt niet alleen naar de behoeften van nu, maar tevens naar de leefbaarheid in de toekomst. Zo pleit Barendrecht in de Stadsregio Rotterdam en in Den Haag bij voorkeur samen met de buurgemeenten - voor een eco-neutrale Tweede Maasvlakte. In haar Stadsvisie Rotterdam 2030 streeft Rotterdam naar de aanleg van de Tweede Maasvlakte ter versterking van haar economische structuur en groei van werkgelegenheid. Barendrecht begrijpt de economische drijfveren hiervoor, maar wil wel de aanverwante bedreigingen zoveel als mogelijk voorkomen en afwenden. Door de komst van nieuwe bedrijven op de Tweede Maasvlakte gaan immers dagelijks duizenden extra vrachtwagens rijden op de A15 en de A29. Dit betekent dat een verdere aantasting van lucht (fijnstof!), geluid en veiligheid door de komst van de Tweede Maasvlakte absoluut moet worden voorkomen, bij voorkeur door preventieve maatregelen, zoals schonere brandstoffen en motoren, verlaging van de maximumsnelheid, het weren van vuile zeeschepen en het vaker benutten van alternatieve vervoerswijzen, zoals de Betuweroute en vervoer over water. Wanneer deze preventieve maatregelen niet voldoende soulaas bieden, zijn daarnaast ook repressieve pagina 40

41 maatregelen nodig, zoals bijvoorbeeld stof- en geluidsschermen. Een bijzonder effectief middel om geluidhinder en luchtvervuiling te voorkomen is het overkappen van de A15 en/of A29, zoals ook is gedaan met de spoorlijnen door Barendrecht. Hoewel dit een tamelijk dure investering is, stelt Barendrecht in goede samenwerking met haar buurgemeenten in de Stadsregio alles in het werk om te voorkomen dat de Tweede Maasvlakte een te zware milieubelasting voor haar inwoners wordt. Barendrecht investeert graag in een duurzame toekomst, zeker voor de jonge generatie die hier in het interactieve proces zo sterk voor gepleit heeft! Dit betekent o.a. dat nieuwe woningen moeten voldoen aan strenge milieu-eisen, dat de komst van nieuwe bedrijven alleen mogelijk is wanneer deze het milieu niet overmatig belasten en dat de aanleg van wegen of aanpassing van de verkeersstructuur alleen plaatsvindt na een zorgvuldige milieukwaliteitstoets. Ook zal Barendrecht een bijdrage leveren aan het mondiale streven om de opwarming van de aarde tegen te gaan (de zgn. CO2-reductie). Dit kan o.a. door het treffen van energiebesparende maatregelen (woningbouw, vervoersmiddelen). De gemeente zal het voortouw nemen door voor al haar gemeentelijke activiteiten duurzame oplossingen in te zetten, zoals bijvoorbeeld een wagenpark met elektromotoren, roetfilters, optimale recycling van producten, duurzame gladheidsbestrijding en het maximaal gebruik maken van digitale processen ter verlichting van de milieubelasting. Ook op het gebied van afvalscheiding wil de gemeente betere prestaties behalen dan nu het geval is. Goede voorlichting en het faciliteren van een gemakkelijke afvalscheiding zijn daarbij belangrijke randvoorwaarden. Overigens zal de gemeente bij de toekomstige uitvoering van haar milieubeleid tegen dilemma s aanlopen. Hoe verhoudt zich bijvoorbeeld het streven naar de versterking van de economische positie van Barendrecht (inclusief groei werkgelegenheid) met het streven om de milieudruk te verminderen, kijkend naar geluidsoverlast, luchtvervuiling en veiligheid? En hoe verhoudt het streven naar een levendig centrum voor jong en oud (door groei van het aantal evenementen en uitgaansgelegenheden) zich met de milieubelastende gevolgen hiervan, namelijk luchtvervuiling en (geluid-)overlast? Knelpunten kunnen met de nodige inventiviteit worden omzeild, maar vergen soms wel grote investeringen. Barendrecht brengt deze investeringen in ieder geval in beeld, zodat telkenmale een goede afweging kan plaatsvinden of de milieu-investering (tevens in te zetten ter bestrijding van milieubelastende kosten!) opweegt tegen de maatschappelijke én financiële baten. 6.7 Buitengebieden De huidige Zuidpolder beslaat het gebied tussen Kilweg, Leedeweg, Boezemweg, Achterzeedijk en Noldijk, in het oosten begrensd door de Stationsweg, en in het westen door de Carnisseweg. Ten zuiden hiervan ligt de Zuidrand: een smalle strook die de grens markeert met de Oude Maas en de Waal. Met haar bijzondere natuur- en landschappelijke waarden is het een gebied om te koesteren en te beschermen als oase van rust, in de directe nabijheid van woningen, bedrijvigheid en verkeer. Barendrecht houdt de Zuidpolder open en groen en gaat dit gebied niet bebouwen met woningen en bedrijven. Dit betekent echter niet dat er geen veranderingen plaatsvinden in de Zuidpolder. Integendeel, in de Zuidpolder worden extensieve recreatievoorzieningen voor jong en oud ontwikkeld. Ook worden wandel- en fietsroutes gecreëerd. Doelstelling van de investeringen in de Zuidpolder is een kwalitatieve: het versterken van de landschappelijke waarden, natuureducatie en het verkleinen van de afstand tussen 6 mens en natuur. Voor de ontwikkeling van de Zuidpolder worden in de komende jaren gronden aangekocht door de gemeente. Tevens wordt gebruik gemaakt van subsidies van hogere overheden en pagina 41

42 private investeringen. Ten slotte wordt de ontwikkeling van de Zuidpolder afgestemd met de Provincie Zuid-Holland, de Stadsregio en de gemeenten grenzend aan de rivier t.b.v. een samenhangende ontwikkeling van de oevergebieden van de Waal en de Oude Maas (bijv. de ontwikkeling van landschapspark Buytenland in Rhoon). Het gebied langs de oevers van de Oude Maas heeft een belangrijke recreatieve functie, die de gemeente verder zal versterken. De wandel- en fietsroutes naar het gebied zullen worden verbeterd, met als doel méér bezoekers vanuit de woonwijken te verleiden om met de fiets of te voet het gebied te bezoeken. Ook wordt het cultuur-historische karakter van de aanwezige monumenten (o.a. oude spoorbrug) beter zichtbaar gemaakt. Ten slotte worden de huidige recreatieve voorzieningen aangepast aan de nieuwe wensen van de recreant, met name op sportief gebied. Het gebied rond de Waal en Noldijk krijgt een facelift, met als doel het versterken van de woon- en recreatiefunctie en het saneren en uitplaatsen van de aanwezige bedrijven. Bij vervangende woningbouw (op particulier initiatief) wordt gebruik gemaakt van passende woningtypen: dijkwoningen, lintbebouwing en eco-bungalows. Het gebied ten zuiden van de Gaatkensplas is een karakteristieke overgangszone tussen het stedelijke Barendrecht-Carnisselande en de natuuren recreatiegebieden langs de Oude Maas. De gemeente zet hier in op versterking van de maatschappelijke en recreatieve voorzieningen en de aanwezige groenstructuur. In de structuurvisie Barendrecht heeft de gemeenteraad in 2004 een visie op de Noordrand gegeven. De functie van groene long staat hierin voorop. Hierbij gaat het vooral om handhaving van het recreatief gedeelte. Voor het gebied bij de Kooiwalweg wordt een meer stedelijke recreatieve ontwikkeling mogelijk geacht. Wij studeren op dit moment - in overleg met Rotterdam - op de meest gewenste planologische ontwikkeling van dit gebied. Daartoe zijn nieuwe kansen aanwezig sinds de spoorwegplannen gerealiseerd zijn. pagina 42

43 6.8 Samenvattend: strategische speerpunten ruimtelijke visie op Barendrecht Wanneer de strategische ankerpunten uit hoofdstuk 5 worden verbonden met de bovengenoemde visie op de Barendrechtse ruimte, ontstaan de volgende speerpunten: Strategische speerpunten Barendrechtse ruimte Voorzieningen op hoogwaardig niveau voor iedereen Focus op duurzaamheid Sterk in de regio Natuur in de buurt Slimme infrastructuur Werken verbindt! Investeren in ontmoeting Barendrecht, moderne gemeente met een grote diversiteit * Winkelaanbod in Barendrecht-Centrum compleet en op hoog niveau houden * Inbreiding mag voorzieningenniveau van wijken niet aantasten! * Verbetering van bestaande fiets- en wandelroutes en voorzieningen * Ontwikkeling van extensieve recreatievoorzieningen in de Zuidpolder * In wijken voldoende sociale voorzieningen realiseren (scholen, wijkcentra, woonzorgcirkels) * Zoveel mogelijk behouden van huidige groenstructuur en op onderdelen versterken * Levensloopbestendig bouwen (Flexibiliteit aanbrengen in woningaanbod) * Geen bebouwing van de buitengebieden * Architectonisch bouwen in relatie tot de omgeving; voorwaarden: duurzaamheid en kwaliteit! * Zorgvuldige handhaving van milieuwet- en regelgeving in gemeente * Strenge milieu-eisen hanteren voor nieuwbouwwoningen * Milieukwaliteitstoets toepassen bij aanleg wegen en aanpassing verkeersstructuur * Als gemeente voortouw nemen in milieuvriendelijke bedrijfsvoering * Overkapping A15 en/of A29 om milieubelasting a.g.v. Tweede Maasvlakte tegen te gaan * Oplossen verkeersproblematiek in nauwe samenspraak met buurgemeenten, Stadsregio en Rijk, o.a. door aantrekkelijker maken van fiets-infrastructuur en OV-mogelijkheden * In stadsregionaal verband pleiten voor econeutrale aanleg Tweede Maasvlakte * Ontwikkeling Zuidpolder en Zuidrand in samenwerking met buurgemeenten * Barendrecht zal groene gemeente blijven t.b.v. leefbaarheid in de wijken en de gemeente als geheel; dit vergt zorgvuldige omgang met krappe ruimte! * Elke inbreidingsingreep in groenstructuur wordt voor tenminste 100% gecompenseerd in nieuwbouwplannen * Meer investeren in kwaliteit van het groen * Versterking extensief-recreatieve functie langs oevers van de Oude Maas * Revitalisering Waal en Noldijk * Versterking natuur- en recreatieve en maatschappelijke functie ten zuiden van Gaatkensplas * Verbeteren parkeerproblematiek centrum door ondergrondse parkeergarage * Meer inzetten op openbaar vervoer en fiets- en wandelverkeer; deze voorzieningen aantrekkelijker maken * Borgen van goede verkeersveiligheid in de wijken * Handhaven van goede doorstroming van verkeer tussen de wijken * Maximeren aantal parkeerplaatsen in wijken ter borging leefbaarheid * Bereikbaarheid van het werk moet worden verbeterd, o.a. door zoveel mogelijk Barendrechters in Barendrecht te kunnen laten werken * Investeren in verouderde bedrijventerreinen * Middenstand verbindt mensen die winkelen in een levendig centrum * Ondernemingen en woningbouwcorporaties hebben ook een taak om woonfricties op te lossen * Gemeente stimuleert verbinding tussen wonen en werken met bedrijfsverzamelgebouwen * Investeren in het centrum, met belangrijke ontmoetingsfunctie op winkel- en cultureel gebied * Ontmoeting tussen mensen realiseren in verbeterde openbare ruimte * Recreatiemogelijkheden creëren in de Zuidpolder om ontmoeting tussen mensen te bevorderen * Wanneer blijkt dat het aantal inbreidingslocaties té beperkt zal zijn om te voorzien in de eigen woonbehoefte, hoogbouw nadrukkelijk als optie hanteren * Woningbouwprogramma zal gedifferentieerd en flexibel van opbouw moeten zijn en gericht op de diverse en uiteenlopende doelgroepen 6 pagina 43

44 GEMEENTEBARENDRECHT HOOFDSTUK VISIE OP DE BARENDRECHTSE ECONOMIE 7

45 Barendrecht heeft zich in de afgelopen decennia ontwikkeld tot een sterke economische gemeente, waarin 1500 ondernemers zorg dragen voor arbeidsplaatsen. Voor een middelgrote gemeente als Barendrecht is dit een resultaat om trots op te zijn; niet voor niets is Barendrecht in de afgelopen jaren uitgeroepen tot economisch best presterende gemeente van Zuid-Holland! Voor heel Nederland bezet Barendrecht de derde plaats. Barendrecht is een goede vestigingsplaats voor bedrijven, biedt hierdoor veel werkgelegenheid en de werkloosheid onder de beroepsbevolking is dan ook laag (2,6%). Wat Barendrecht bijzonder maakt is haar unieke strategische positie, waarbij de gemeente een verbinding vormt tussen Rotterdam, het Drechtstedengebied en de Hoeksche Waard. Met de ontwikkeling van Barendrecht-Carnisselande, grote infrastructurele werken zoals de HSL-Zuid, de Betuweroute, de verbreding van de A15 en de sterke economische prestaties, heeft Barendrecht zichzelf goed op de kaart van Nederland gezet. Met name de sector agrifood, met de veiling (the Greenery) als belangrijkste toonbeeld, is een voorname kracht in de Barendrechtse economie Barendrecht waakt ervoor dat haar sterke economische positie gemakshalve als gegeven wordt beschouwd. De gemeente ziet het dan ook als een plicht om vanuit haar positie de economische kracht te behouden en deze zelfs wil versterken, met name op het gebied van duurzaamheid. Hiervoor moet de werkgelegenheid nog verder doorgroeien, om ervoor te zorgen dat meer Barendrechters ook in Barendrecht kunnen gaan werken. De groei van het autoverkeer en de hiermee gepaard gaande milieubelasting worden hiermee beperkt. Kwaliteit staat hoog in het vaandel: kwaliteit van bedrijventerreinen, van werkgelegenheid en van bedrijven, en van het centrum als trekker voor detailhandel en andere voorzieningen. Groei van de werkgelegenheid is eveneens nodig om meer jongeren aan Barendrecht te binden en hen een toekomstperspectief te kunnen bieden. Vanaf het moment dat zij met een waardevol diploma afzwaaien van school en een werkkring zoeken, komen zij veelal buiten Barendrecht terecht en moeten zij soms grote afstanden overbruggen om op hun werk te komen. Dit leidt er vaak toe dat jongeren op den duur wegtrekken uit Barendrecht. De gemeente wil dit voorkomen door in de toekomst meer te investeren in het aantrekken van die werkgelegenheid waaraan op dat moment behoefte is. Dit vergt inzicht in de arbeidsmarkt, flexibiliteit en het vermogen tot tijdig anticiperen. Het vergt ook samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven, waar de gemeente zich de komende jaren sterk voor wil gaan inzetten. 7.1 Economische ontwikkelingen In de tijd naar 2025 zullen periodes van economische bloei afgewisseld worden door periodes van economische neergang. Barendrecht moet haar sterke economische positie benutten om in enige mate ongevoelig te zijn voor deze conjuncturele trends. Dit kan o.a. door een zo breed mogelijk spectrum van economische activiteiten in de gemeente te realiseren, zodat de eventuele neergang in enkele sectoren niet meteen consequenties heeft voor andere sectoren. Uitzondering op deze brede insteek is de ontwikkeling van bedrijventerrein Oost, dat zich kan ontwikkelen tot een groot en krachtig consortium van agrifoodbedrijven (zie ook paragraaf 7.3). Op het gebied van economische ontwikkelingen wordt verwacht dat door de vergrijzing meer geïnvesteerd zal worden in de sectoren vrije tijd, recreatie, dienstverlening en zorg. De land- en tuinbouw, maar ook de industrie zullen in de komende jaren krimpen, óók op het aspect werkgelegenheid. De snelle ontwikkelingen op het gebied van de informatietechnologie zorgen ervoor dat het werk in de toekomst steeds minder locatiegebonden zal zijn. Dit betekent o.a. dat 7 pagina 45

46 het werken vanuit het eigen huis in belang zal toenemen. Voor Barendrecht ligt hier een kans, namelijk het behoud van werkgelegenheid in de nabijheid van de eigen woning (in Barendrecht). Hoewel in het huidige beleid hiervoor de nodige eerste stappen zijn gezet, wordt dit in de toekomst verder gestimuleerd. Ook zal de Barendrechtse economie in de komende jaren een groei laten zien van de vrijetijdssector: meer werkgelegenheid in de horeca, detailhandel en recreatie. Voor die inwoners die op eigen kracht de (grote) afstand tot de arbeidsmarkt niet kunnen overbruggen, is de gemeente een achtervang die een actieve rol speelt bij het creëren en stimuleren van additionele werkgelegenheid en ondersteuning bij reïntegratie. Niet voor niets streeft de gemeente een nóg lager werkloosheidspercentage na van een derde van het landelijk gemiddelde in de periode tot De gemeente vindt dat zij samen met het Barendrechtse bedrijfsleven een verantwoordelijkheid heeft en stimuleert daarom de betrokkenheid van het bedrijfsleven bij maatschappelijke activiteiten (maatschappelijk verantwoord ondernemen). Dit kan o.a. door het organiseren van wijkactiviteiten, het openstellen van stages en participatiebanen voor werkzoekenden of het in dienst nemen van arbeidsgehandicapten. Het midden- en kleinbedrijf is ook in Barendrecht sterk aanwezig, vooral vanwege haar diversiteit. Barendrecht is met name in trek bij kleine ondernemers vanwege het gunstige woonklimaat en de relatieve veiligheid. Om deze startende bedrijven mogelijkheden te bieden zijn in voorgaande jaren veel bedrijfsverzamelgebouwen gerealiseerd. In de toekomst moet met name geïnvesteerd worden in bedrijfsverzamelgebouwen en combinaties van wonen en werken (met name in de wijken, bijv. kleine kantoren in de dienstverlening). Tevens stuurt de gemeente bij de acquisitie van bedrijven aan op de ontwikkeling van netwerken en ketens van werkgelegenheid: bedrijven die met elkaar verbonden zijn door banden van toelevering en uitbesteding en die elkaar op die manier versterken. Daarvan profiteert uiteindelijk de economie van de hele Stadsregio, omdat de regionale economie hiermee primair afhankelijk is van een krachtige eigen bedrijvigheid. Ten slotte wil de gemeente bedrijven stimuleren om ook zelf te investeren in openbaar groen door middel van sponsoring en adoptie van groenpercelen. 7.2 Bedrijventerreinen Barendrecht beschikt over een aantal grote en kleine bedrijventerreinen. Grote bedrijventerreinen zijn Barendrecht-Oost en Vaanpark. Kleine bedrijventerreinen zijn Cornelisland, Gebroken Meeldijk, Ziedewij, Achterzeedijk, Kilweg-Noord, Bijdorp, Barendrecht Noord en Reijerwaard. In algemene zin kan gesteld worden dat Barendrecht in de komende jaren geconfronteerd wordt met een tekort aan bedrijventerreinen. Uitbreiding van het areaal aan bedrijventerreinen is immers niet meer mogelijk, mede gelet op de principiele keuze om de Zuidpolder groen te laten en te bestemmen voor natuur- en recreatieontwikkeling. Tevens worden enkele bedrijventerreinen (o.a. Barendrecht-Oost en Ziedewij) in de komende jaren grondig geherstructureerd, waarbij vooral wordt geïnvesteerd in de infrastructuur om de bereikbaarheid te verbeteren. Doel is het realiseren van een oostelijke aansluiting met allure tussen NS-station en rondweg. Voor een optimale bedrijfsvoering is de bereikbaarheid van bedrijven van wezenlijk belang. Bedrijventerreinen moeten zo direct mogelijk aanhaken op snelwegen (A15/A16, A29) en hoofdwegen (rondweg Barendrecht). Op dit moment worden op enkele plaatsen fileproblemen erva- pagina 46

47 ren, waaraan in de komende jaren hard gewerkt wordt om deze op te lossen (zie ook paragraaf 7.4). Want ook in 2025 moeten de bedrijventerreinen in Barendrecht goed bereikbaar zijn, aangepast aan de eisen die dan aan hoogwaardig vervoer gesteld worden. Hierbij dient de inzet van openbaar vervoer niet onvermeld te blijven. Maar ook de digitale ICT-snelweg op de bedrijventerreinen moet een goede ontsluiting krijgen (middels een glasvezelkabel), in een directe verbinding met Rotterdam en de andere buurgemeenten. De bedrijventerreinen veranderen de komende jaren vermoedelijk van karakter door het komen en gaan van bedrijven. Een en ander is ook afhankelijk van de trendmatige ontwikkeling in de Nederlandse economie: het afnemende belang van productiebedrijven en het toenemende belang van de dienstensector. Hierbij stuurt de gemeente zoveel als mogelijk om alleen die bedrijven in Barendrecht te laten vestigen die weinig of geen milieubelastende activiteiten met zich meebrengen. Naast het stellen van milieuregels stimuleert de gemeente bedrijven ook het thema duurzaam ondernemen hoger op de managementagenda s te plaatsen. Ook ziet de gemeente in haar vestigingsbeleid erop toe, dat bedrijven die veel vervoersbewegingen met zich meebrengen (bijv. logistiek) geconcentreerd blijven op de bedrijfsterreinen aan de oostkant van de gemeente. Ten slotte vindt de gemeente het belangrijk om bij het werven van bedrijven naar de arbeidsmarkt te kijken: voor Barendrecht is het van belang bedrijven te trekken die veel werkgelegenheid met zich meebrengen. 7.3 Agrifood-sector op bedrijventerrein Barendrecht-Oost De werkgelegenheid in Barendrecht profiteert met name van de vestiging van de Greenery en aanverwante Agrifood-bedrijven op bedrijventerrein Barendrecht-Oost. De Greenery is dé motor van de Barendrechtse economie, omdat zij tevens door haar unieke strategische positie in Barendrecht (dichtbij de Rotterdamse haven) een keten van andere bedrijven in de Agrifood-sector naar Barendrecht heeft weten te halen. De gemeente ondersteunt deze sector in haar bedrijfsvoering door haar de ruimte te geven om zich verder te ontwikkelen. Dit kan o.a. door bestemmingsplannen flexibeler en minder gedetailleerd te maken, maar ook door bij het kopen en verkopen van gronden en panden op bedrijventerrein Barendrecht-Oost de spin-off van de Agrifood-keten verder te versterken. Tevens wordt getracht om ook op regionaal niveau de handen ineen te slaan en samen met de gemeente Ridderkerk te zoeken naar mogelijkheden om de agrifoodsector verder te ontwikkelen, bijvoorbeeld in Cornelisland en Ridderster. Door deze sector ook over de Barendrechtse gemeentegrenzen heen te laten groeien, kan een krachtig consortium ontstaan van agrifood-bedrijven, waarvan de werkgelegenheid van beide gemeenten kan profiteren. Ook op een ander vlak ondersteunt de gemeente de agrifoodsector, door een koppeling te maken tussen het bedrijfsleven en het onderwijs. De agrifoodsector kan immers niet groeien zonder de aanwas van voldoende gekwalificeerd werkkapitaal, jonge mensen die na hun studie graag werkzaam willen zijn in de Greenery of aanverwante bedrijven. Barendrecht investeert daarom graag in nauwe samenwerking met de branchevereniging FreshWorld in de vestiging van een hogeschool(locatie) in de gemeente, met als specialisaties transport, logistiek en agrifood. Ook biedt de gemeente ondersteuning op het gebied van parkmanagement (o.a. beveiliging van bedrijventerreinen). Belangrijk hierbij is het tijdig inspelen op de mogelijkheden van technische ontwikkelingen (o.a. cameratoezicht, detectielussen), maar ook op het gebied van dienstverlening. 7 pagina 47

48 7.4 Detailhandel In de detailhandel zijn in de komende jaren de volgende ontwikkelingen te verwachten: de consument vraagt enerzijds om kleine, sfeervolle en gezellige kwaliteitswinkels, maar koopt anderzijds in goedkopere discounters/ supermarkten met een groot aanbod; kleine winkels worden geconfronteerd met een conitinuïteitsprobleem; opvolging is veelal niet mogelijk, waarna overname plaatsvindt door grote filiaalbedrijven en -ketens; de winkels en supermarkten worden steeds groter, waarvoor niet altijd ruimte is (m.n. parkeren!); de ICT-ontwikkeling: groeiende verkoop via internet, waardoor diverse branches onder druk staan (reisbureaus, CD- en boekenwinkels). hierop sturen door in bestemmingsplannen randvoorwaarden op te nemen voor vestiging van bedrijven en winkels. Barendrecht maakt hiervan alleen gebruik om ongewenste maatschappelijke effecten te voorkomen (o.a. milieubelastende ondernemingen). De gemeente ziet hierbij een goede samenwerking met de ondernemersverenigingen als belangrijke voorwaarde. De gemeente benadrukt dat de oproep tot een gezelliger en meer sfeervol centrum met horecaterrassen wat de gemeente graag stimuleert - niet gepaard kan gaan zonder enige toename van de geluidsoverlast en het aantal verkeersbewegingen. Vanzelfsprekend moet hierin redelijkheid betracht worden, zowel naar de gebruikers van voorzieningen, als naar de centrumbewoners. Dankzij de ontwikkelingen op het gebied van ICT ontstaan mogelijkheden om ook minder mobiele inwoners in de gemeente te voorzien van diverse diensten. Onder het mom van de SRV-man komt weer terug stimuleert de gemeente ondernemers die in Barendrecht minder mobiele inwoners diensten wil aanbieden. 7.5 Buitengebieden De gemeente onderkent de belangrijke waarde die de detailhandel heeft, o.a. als ontmoetingsplaats, ter versterking van de sociale cohesie in Barendrecht. Hoewel de ontwikkelingen binnen de detailhandel grotendeels door de markt bepaald worden, kan de gemeente in enige mate In de buitengebieden, met name de Zuidpolder, is de landbouw nog steeds een waardevolle beeldbepaler van het landschap. In Barendrecht zijn nog steeds 44 landbouwbedrijven actief die werk bieden aan meer dan 200 mensen. Dit beeld zal - gelet op de in deze visie beschreven ontwikkelingen - in de komende 18 jaren gaan veranderen. De gemeente koerst aan op het herontwikkelen van de Zuidpolder tot natuur- en recreatiegebied. Voor de landbouw ontstaan mogelijkheden voor combinaties met recreatie en natuurbeheer, om op deze wijze de resterende agrarische bedrijven ook in de toekomst bestaanszekerheid te kunnen geven. De buitengebieden vragen om kleinschalige en extensieve recreatiegebieden met dito voorzieningen. Hierbij past enige terughoudendheid t.a.v. verblijfsrecreatie. Voor dagrecreatie ziet de pagina 48

49 gemeente meer mogelijkheden (zie ook paragraaf 6.7), ter verbetering van de huidige recreatievoorzieningen aan de oevers van de Oude Maas. 7.6 Innovatie en kenniseconomie Mondiaal is de economie volop in beweging. In Europa maakt de uitbreiding van de Europese Unie het mogelijk om productiearbeid te verplaatsen naar goedkopere landen. Voor Barendrecht betekent dit dat de ingezette ontwikkeling naar meer kennisintensieve arbeid nóg belangrijker wordt. De gemeente stimuleert deze ontwikkeling en faciliteert deze met behulp van innovatie, bijvoorbeeld door samenwerking tot stand te brengen tussen het onderwijsveld en het bedrijfsleven in Barendrecht. Hiermee worden kansen benut en geeft de gemeente tevens invulling aan haar regierol. creëren voor ondernemen is daarom verdere optimalisering van een toegankelijke dienstverlening vanuit één ondernemersloket nodig, naast het actief terugdringen van overbodige regelgeving. 7.8 Samenwerking Op het gebied van de lokale en regionale economie heeft de gemeente een actieve en stimulerende rol. Dit betekent echter ook dat relaties met andere overheden en werkgeversorganisaties moeten worden gelegd én onderhouden. Deze relaties zijn belangrijk omdat hiermee ook meer kansen en mogelijkheden in beeld komen, bijvoorbeeld op het gebied van samenwerking en subsidies. Een goed voorbeeld hiervan is het Regionaal Economisch Overleg Rijnmond, waarin overheden en bedrijfsleven gezamenlijk optrekken. Het sturen op het economisch beleid kan de gemeente immers vaak niet alleen: samenwerking is nodig om gezamenlijk het ondernemersklimaat nog verder te versterken. 7.7 Ondernemersloket en deregulering Deregulering is een belangrijk onderwerp, zowel voor ondernemers als voor inwoners. Ook binnen de gemeente Barendrecht zijn recent enkele initiatieven ontplooid die onder deze noemer te vatten zijn. Het programma Andere Overheid kent een aantal thema s, waaronder het terugdringen van het aantal regels en het anders omgaan met die regels. De VNG heeft in relatie hiermee een eigen gemeentelijk actieprogramma ontwikkeld, waarin betere dienstverlening, deregulering ( snoeiplan regelgeving ) en benchmarking centraal staan. Barendrecht wil mede op basis van de VNG-initiatieven - alle aantoonbaar overbodige regels afschaffen. De dienstverlening wordt in de toekomst gebaseerd vanuit de logica van de klant, waarbij de gemeentelijke overheid het eerste aanspreekpunt van de klant wordt voor de gezamenlijke dienstverlenende Nederlandse overheden. Om ruimte te 7 pagina 49

50 7.9 Samenvattend: strategische speerpunten Barendrechtse economie Wanneer de strategische ankerpunten uit hoofdstuk 5 worden verbonden met de bovengenoemde visie op de Barendrechtse economie, ontstaan de volgende speerpunten: Strategische speerpunten Barendrechtse economie Voorzieningen op hoogwaardig niveau voor iedereen Focus op duurzaamheid Sterk in de regio Natuur in de buurt Slimme infrastructuur Werken verbindt! Investeren in ontmoeting Barendrecht, moderne gemeente met een grote diversiteit * Maatschappelijke betrokkenheid en verantwoordelijkheid van Barendrechtse bedrijfsleven vergroten, o.a. door scholing en stages, wijkactiviteiten en in dienst nemen van arbeidsgehandicapten * Herontwikkeling van Zuidpolder tot recreatiegebied, met nieuwe economische impulsen (o.a horeca, ecotoerisme) * Heroriëntatie van de landbouwsector in de Zuidpolder, combinaties met recreatie en natuurbeheer * Weren van milieuonvriendelijke bedrijven * Stimuleren dat duurzaam ondernemen hoger op directieagenda s komt te staan * Versterking regionale economie door ontwikkeling van netwerken en ketens van werkgelegenheid (m.n. agrifood) * Regionale samenwerking vereist ter versterking ondernemersklimaat * Stimuleren van bedrijven tot investeren in openbaar groen * Herstructureren van verouderde bedrijventerreinen * Verbeteren bereikbaarheid bedrijven (Barendrecht-Carnisselande, NS-station) * Ontsluiting digitale snelweg bedrijfsterreinen met glasvezelkabel * Omslag maken naar kennis- en diensteneconomie; inzet: verdere verbetering werkgelegenheid Barendrecht * Goed ondernemersklimaat behouden; meer nadruk op regionale economische profilering * Koploperspositie in Zuid-Holland behouden. * Lage werkloosheid; iedereen in Barendrecht aan het werk! * Met voldoende werkgelegenheid jongeren aan Barendrecht blijven binden. * Gemeente zet bij acquisitie bedrijven meer in op ontwikkeling van netwerken en ketens van werkgelegenheid * Verdere ontwikkeling van agrifood-sector, ook buiten gemeentegrenzen en in combinatie met onderwijs (hogeschool) * Detailhandelbeleid; gemeente moet nauwer samenwerken met ondernemersverenigingen * Investeren in vrijetijdssector: meer werkgelegenheid creëren in horeca, detailhandel en recreatie * Investeren in bedrijfsverzamelgebouwen en combinaties van wonen en werken * Als gemeente meer samenwerken met ondernemersverenigingen * Instellen van een centraal ondernemersloket * Inzetten op een zo breed mogelijk spectrum van economische activiteiten * Midden- en kleinbedrijf kent grote mate van diversiteiten; gericht beleid ontwikkelen voor startende ondernemers in innovatieve branches * Investeren in zowel grote als kleine bedrijventerreinen * Bedrijven met veel vervoersbewegingen worden geconcentreerd aan de oostkant van de gemeente * Komende jaren diverse ontwikkelingen in de detailhandel, op sturen met bestemmingsplannen * Landbouwsector biedt mogelijkheden voor combinaties van recreatie en natuurbeheer pagina 50

51 GEMEENTEBARENDRECHT VISIE OP EEN SOCIAAL BARENDRECHT HOOFDSTUK 8

52 Barendrecht is een sociale gemeente waar iedereen zich welkom voelt. Dit is tijdens de interactieve bijeenkomsten rond de toekomstvisie regelmatig naar voren gebracht. Hierbij is het belangrijk dat de inwoners zich betrokken voelen, zowel bij de gemeente, als bij elkaar. In Barendrecht leven diverse groepen samen, elk met een eigen achtergrond, cultuur, leeftijd en leefstijl. Voor een gemeente die samen leven hoog in het vaandel heeft staan is het belangrijk om basiswaarden met elkaar te delen en respect te hebben voor ieders leefwijze. Ook hier wil de gemeente de duurzaamheid van banden tussen mensen versterken. Deze bieden ruimte aan groepen om mee te doen: aan kinderen om veilig te kunnen spelen, op scholen waar kwalitatief onderwijs gegeven kan worden, in de wijken waar individueel óf in verenigingsverband activiteiten kunnen worden georganiseerd. De banden tussen mensen bieden ook zorg en ondersteuning aan die inwoners, die een extra steun in de rug nodig hebben. Aan dit toekomstige Barendrecht leveren inwoners, instellingen, bedrijven én gemeente ieder naar vermogen - gezamenlijk een bijdrage. Iedereen heeft hierin immers een eigen verantwoordelijkheid! Verschillen tussen mensen en wijken hoeven hierbij geen beletsel te zijn en behoeven ook niet te worden geëgaliseerd. In het gemeentelijk beleid is daarom ruimte voor differentiatie tussen mensen en wijken. Zo wil de gemeente de huidige verschillen in aard en achtergronden van de inwoners van de nieuwe wijk Barendrecht-Carnisselande en die van Barendrecht-Centrum niet geforceerd overbruggen; deze verschillen moeten juist worden onderkend, waarbij de focus van de gemeente erop is gericht om de mensen onderling met elkaar in contact te brengen. In het leggen van contacten ligt de kracht van een samenlevende gemeente. De gemeente ziet het tot haar plicht zodanige voorwaarden te creëren dat iedereen in Barendrecht kan meedoen, autonoom en zelfredzaam kan zijn en zich geborgen voelt. De gemeente wil burgers in staat stellen zich te ontplooien, te participeren en zo goed mogelijk toegang te hebben tot arbeid, onderwijs, wonen, cultuur en zorg. De gemeente wil uitsluiting en ongelijkheid tegengaan en wil mensen die er niet in slagen om op eigen kracht deel te nemen steun aanbieden. Van haar inwoners en maatschappelijke organisaties (zoals verenigingen en kerken) verwacht de gemeente dat zij solidair en betrokken zijn en een positieve bijdrage leveren aan de samenleving. Deze samenleving zal steeds diverser worden, o.a. op het gebied van religie. De gemeente verwacht dat mensen respectvol met elkaar én met elkaars geloofsbeleving omgaan, ieder in elkaars waarde latend. Ten aanzien van de accommodaties die nodig zijn om de bovenstaande uitgangspunten te realiseren streeft de gemeente multifunctionaliteit na. Niet alleen om efficiënt om te gaan met de beschikbare ruimte en middelen, maar ook om ontmoeting te stimuleren tussen Barendrechters. 8.1 Voorzieningen Om banden tussen mensen te laten ontstaan en deze te verstevigen zijn voorzieningen nodig. Deze worden zoveel mogelijk in samenhang met elkaar ontwikkeld. In Barendrecht moet iedereen ook mee kunnen doen: jongeren (zo vroeg mogelijk!) en ouderen (zo lang mogelijk!). Maar ook voor mensen die een extra steun in de rug nodig hebben biedt de gemeente een helpende hand. Jongeren Al eerder in de visie is aangegeven dat Barendrecht haar toekomstige beleid richt op het behouden van jongeren in de gemeente. Maar ook voor kinderen die in feite de brug naar de toekomst vormen - wil Barendrecht meer betekenen. Dit betekent investeringen in goede voorzieningen: van speelplaats tot hangplek en disco, van basisscholen en kinderopvang tot beroepsopleidingen, activiteiten in wijkcentra en bovenal een veilige omgeving. Deze investeringen dragen pagina 52

53 er aan bij dat jongeren actief in de samenleving staan, zodat de kans op ontsporen kleiner wordt. De gemeente richt zich op een breed scala aan jongerenvoorzieningen, met als doel te voorzien in een goed en kwalitatief aanbod van activiteiten voor jongeren op het gebied van sport, cultuur en muziek. Bestaande maatschappelijke instellingen die deze voorzieningen aanbieden, worden door de gemeente ondersteund. Belangrijk hierbij is dat de jongeren zelf participeren in de organisatie: een effectief jongerenbeleid is niet vóór de jongeren, maar mét de jongeren. Ook vindt de gemeente de samenwerking tussen instellingen belangrijk, om te voorkomen dat jongeren uit de boot vallen. De gemeente ziet ook hier voor zichzelf een regisserende en stimulerende rol weggelegd. Ouderen Barendrecht stelt haar oudere inwoners (hoewel iedereen zo jong is als hij of zij zich voelt!) in de gelegenheid om zo lang mogelijk zelfstandig te blijven wonen. Dit is mogelijk door diverse basisvoorzieningen in de directe woonomgeving te realiseren, o.a. dagelijkse boodschappen, medische voorzieningen en een wijkcentrum. Ook wordt de openbare ruimte ingericht op ouderen: brede trottoirs en veilige routes. Andere voorzieningen, bijvoorbeeld theater, bibliotheek en zwembad, worden op centraal gemeentelijk niveau aangeboden, maar zijn wel goed bereikbaar met het openbaar vervoer en met de auto. Tevens dienen er voldoende activiteiten te zijn voor ouderen, zodat zij sociaal actief kunnen blijven. Met het oog op de vergrijzing investeert de gemeente méér in het bouwen van voldoende seniorenwoningen (zie ook paragrafen 6.1 & 6.3). Het aanbieden van goede ouderenhuisvesting en voorzieningen heeft wel een potentieel gevaar in zich, nl. dat Barendrecht vooral een seniorengemeente wordt, terwijl Barendrecht aantrekkelijk wil zijn voor jong én oud. Om mensen in staat te stellen langer zelfstandig te laten wonen, krijgen zij veelal zorg aan huis. Tevens wordt vaker een beroep gedaan op mantelzorgers en vrijwilligers. De gemeente krijgt de komende jaren een steeds groter wordende verantwoordelijkheid voor de dagelijkse zorg voor 8 pagina 53

54 ouderen en gehandicapten. Het motto in Barendrecht is: elke Barendrechter telt, ongeacht zijn mogelijkheden en beperkingen. Minima Voor die Barendrechters die geen werk hebben, of rond moeten komen van een zeer laag inkomen, zet de gemeente zich maximaal in om hun een steun in de rug te geven. Hierbij is de gemeente wel afhankelijk van de wettelijke kaders. Dit betekent overigens niet alleen dat minima gebruik kunnen maken van diverse voorzieningen die de gemeente hun ter beschikking stelt. Het betekent ook dat de gemeente hen als tegenprestatie - verplicht een actieve rol te spelen in hun zoektocht naar werk, dan wel in het participeren in de lokale samenleving. Mensen met een beperking Naast solidariteit tussen jong en oud en minima is ook solidariteit tussen mensen met en zonder beperking van groot belang. Mensen met een beperking hebben immers het recht om als volwaardige burgers volop mee te doen in de samenleving. Daartoe zal voor hen in Barendrecht de toegankelijkheid van gebouwen, ruimten en openbaar vervoer verder verbeterd worden. De gemeente investeert daarin graag in de komende jaren. De gemeente ondersteunt hen bij het vinden van een zo regulier mogelijke baan, bij de overheid zelf of in het bedrijfsleven. Veel meer dan nu het geval is, wordt het werk aangepast aan de aanwezige beperking(en). De gemeente spreekt naast het nemen van haar eigen verantwoordelijkheid ook bedrijven meer aan op hun maatschappelijke verantwoordelijkheid om mensen met een beperking in dienst te nemen. Voorkomen moet worden dat hun arbeidscapaciteit verloren gaat. Ook op het gebied van vervoer en voorzieningen in en om de woning geeft de gemeente invulling aan haar wens een behulpzame gemeente te zijn voor mensen met een beperking. Zonder daarbij een te bevoogdende positie in te nemen. Mensen met een beperking kunnen immers met de nodige aanpassingen volledig en volwaardig deelnemen aan de maatschappij. Vrijwilligers en mantelzorgers Barendrecht zou er heel anders uitzien zonder de dagelijkse inzet van vrijwilligers en mantelzorgers. De gemeente waardeert hun belangeloze inzet enorm en biedt hun ook in de toekomst bijvoorbeeld met subsidies - de ondersteuning die zij nodig hebben om hun belangrijke werkzaamheden en activiteiten te kunnen uitvoeren. Wij zijn tevens blij met de inzet van het Barendrechtse bedrijfsleven, dat veel vrijwilligersinzet inhoudelijk en financieel ondersteunt. Volksgezondheid Een gezonde leefstijl en leefomgeving levert minstens zoveel gezondheidswinst op als goede zorgvoorzieningen. Gezonde voeding, voldoende beweging en ontspanning, goed en toegankelijk onderwijs, veilige arbeidsomstandigheden, goede woningen en een gezond en veilig milieu zijn factoren die een goede gezondheid helpen behouden en bevorderen. Gezondheidsbeleid heeft dus raakvlakken met bijna alle terreinen waarmee de gemeente belast is. Het is dan ook een opdracht voor de gemeente om ook hier haar verantwoordelijkheid te nemen. Uitgangspunten hierbij zijn: preventie als basis voor een goede gezondheid en als aanvulling op zorg, verbetering van het gezondheidszorgaanbod (o.a. aanwezigheid van voldoende huisartsen) en het bevorderen van samenwerking in de gezondheidszorg. 8.2 Onderwijs In Barendrecht staat kwalitatief onderwijs hoog in het vaandel. Het draagt bij aan de sociale en emotionele ontwikkeling van de jeugd en daarmee aan de ontwikkeling van de gehele Barendrechtse samenleving. Belangrijk daarbij is dat kinderen niet uit de boot (dreigen) te vallen en dat de overheid bijtijds en actief ingrijpt om schooluitval te voorkomen en te bestrijden. Het basisonderwijs (incl. speciaal onderwijs) vindt ook in de toekomst plaats op wijkniveau, waarbij de gemeente zorgt voor goede huisvesting. Bij voorkeur gebeurt dit in combinatie met mogelijkheden voor kinderopvang, peuterspeelplaatsen pagina 54

55 en welzijnsvoorzieningen. Dit zgn. brede school - concept verdient alle steun van de gemeente om nader te worden ontwikkeld in Barendrecht. Door de concentratie van voorzieningen worden ontmoetingsplekken gecreëerd en ontstaan mogelijkheden voor onderling contact, zowel tussen leerlingen als tussen ouders. Door een dergelijke centrale voorziening in een wijk kan een magneetwerking ontstaan, die buurtbewoners én kinderen met elkaar verbindt. De gemeente heeft ook een verantwoordelijkheid ten aanzien van de huisvesting van het voortgezet onderwijs. Hun locaties dienen tevens goed bereikbaar te zijn per fiets én per openbaar vervoer voor de leerlingen. De gemeente realiseert zich dat een clustering van gebouwen efficiencywinst kan geven, maar niet altijd gewenst is: een zekere kleinschaligheid en een eigen identiteit zijn belangrijke factoren voor met name de leerlingen. Landelijke ontwikkelingen geven ook aan dat scholengemeenschappen kleinschaliger worden gemaakt, om hiermee de band tussen school, kind en ouders te versterken. Ten aanzien van het beroepsonderwijs zet Barendrecht zich in op handhaving en versterking van het MBO-onderwijs. Op dit moment kent Barendrecht slechts twee MBO-instellingen, nl. het Edudelta College en het Albeda College. Het HBOonderwijs ontbreekt tot dusver in Barendrecht, hetgeen onwenselijk is. Hoewel diverse HBOopleidingen in Rotterdam aanwezig zijn, streeft de gemeente naar het binnenhalen van specialisaties van HBO-onderwijs binnen de gemeente, tezamen met anderen (zie ook paragraaf 8.3). Enerzijds om de agrifoodsector te kunnen voorzien van voldoende gekwalificeerd personeel, anderzijds om jongeren aan Barendrecht te binden en de gemeente te voorzien van meer levendigheid en sfeer. 8 pagina 55

56 8.3 Sport en cultuur Sport Barendrecht heeft hoogwaardige sportvoorzieningen binnen de gemeentegrenzen, met naast grote accommodaties (Inge de Bruijn Sportfondsenbad, diverse sportparken en sporthallen) een breed toegankelijk aanbod. Activiteiten op het gebied van sport dragen bij aan de gezondheid van alle Barendrechters, aan hun ontwikkeling en aan onderlinge samenhang en betrokkenheid. Niet alleen voor jongeren, maar ook voor ouderen is sport belangrijk. Met de vergrijzing in aantocht, wordt het voor de verenigingen én gemeente steeds belangrijker om het aanbod van passende sport- en cultuuractiviteiten goed af te stemmen op de opbouw van de bevolking. Dit brengt tevens een verbreding van de vraag naar sport met zich mee: competitiesport én recreatieve sport, teamsport én individuele sporten, sporten in het weekend én sporten gedurende de gehele week. Tevens werkt de gemeente graag samen op het gebied van sportvoorzieningen met haar buurgemeenten. Doel is een logische spreiding te realiseren van sportvoorzieningen, zodat niet elke gemeente hoeft te investeren in het verwerven van een zo breed mogelijk sportaanbod, maar dat dit streven plaatsvindt op regionaal niveau. De gemeente ondersteunt de deelname aan sport voor haar inwoners graag. Dit doet zij nóg beter door een voorwaardenscheppend beleid te voeren middels het realiseren én instandhouden van een diversiteit aan sportvoorzieningen. Barendrecht is in 2025 een regionaal toonaangevende sportgemeente! Net als goede onderwijsvoorzieningen kunnen sportvoorzieningen jongeren langer aan de gemeente binden. Tevens zorgen ze ervoor dat er minder overlast is door jongeren op straat. Investeren in de jeugd betekent investeren in de toekomst! Dit kan ook door de jeugd al op jonge leeftijd te laten sporten in de wijken. Hiermee wordt ook de mogelijkheid bevorderd dat kinderen van diverse komaf elkaar ontmoeten, hetgeen bijdraagt aan een goede integratie. Cultuur Ook voor culturele activiteiten geldt dat zij een goede verbinder zijn tussen mensen onderling. Barendrecht voert daarom een actief kunst- en cultuurbeleid voor diverse doelgroepen. Met name theater het Kruispunt en diverse cultuurverenigingen spelen een belangrijke rol bij de concrete invulling van het culturele leven in Barendrecht. De gemeente stimuleert hun samenwerking met de Barendrechtse scholen en ziet hier voor zichzelf een regisserende rol in weggelegd. Tevens investeert de gemeente meer in het beter zichtbaar maken van het cultuur-historisch erfgoed. Samen met de Historische Vereniging Barendrecht geeft de gemeente dit waardevolle erfgoed, zowel voor inwoners (waaronder de jeugd!) als voor bezoekers, extra glans en aandacht. Ten slotte maakt Barendrecht haar centrum levendiger en sfeervoller door hier bijvoorbeeld op het nieuw aan te wijzen centrale plein - meer culturele evenementen te organiseren, zoals concerten, openluchttheater en cabaret. Ook hiermee brengt de gemeente haar inwoners met elkaar in verbinding. pagina 56

57 8.4 Veiligheid en leefbaarheid Veiligheid en leefbaarheid zijn twee basisvoorwaarden om inwoners prettig met elkaar te kunnen laten samenleven in hun gemeente en hun directe woonomgeving. Vanzelfsprekend zijn deze begrippen te objectiveren met behulp van veiligheidsregels, rampenbestrijdingsprocedures en het voorkomen en opsporen van criminaliteit. Dit betreft veelal de wettelijke taken van een gemeente, die ook in de toekomst in Barendrecht voldoende geborgd moeten zijn. Veiligheid is ook een dynamisch begrip en geen statisch gegeven. Onderscheid moet worden gemaakt in subjectieve veiligheid (op basis van gevoelens) en objectieve veiligheid (op basis van feitelijk waarneembare onveilige situaties/voorvallen). Voor beide veiligheidstypen wil de gemeente zich inzetten, omdat veiligheid een belangrijk onderwerp is dat burgers bindt. Dit kan o.a. door het spelen van een actievere rol als gemeente in de veiligheidspreventie (bijv. door het geven van adviezen aan inwoners over digitale veiligheid, beveiliging van de eigen woning, community safety). Volgens de politiestatistieken is Barendrecht een gemeente die een middenpositie bekleedt in de ranglijst van (on-)veilige gemeenten in de regio Rotterdam-Rijnmond. Onze gemeente scoort relatief hoog op het gebied van diefstal (auto s, fietsen) en straatroof. Daarentegen is het aandeel openlijke geweldpleging, vandalisme en drugsoverlast relatief laag. Het veiliger maken van de gemeente is een hoge prioriteit. Helaas zullen wij geweld en agressie nooit geheel uit de gemeente kunnen verbannen, maar de gemeente zal zich ten zeerste inspannen om dit wel te realiseren. Hierbij moet worden opgemerkt dat veiligheid niet alleen een zaak is van gemeente, brandweer en politie. Ook hogere overheden en andere organisaties spelen hierbij een belangrijke rol, waarvan de gemeente deels afhankelijk is. Gezamenlijk met deze partners voert de gemeente een krachtig en effectief veiligheidsbeleid om een veilig Barendrecht te realiseren. Subjectieve veiligheid en leefbaarheid spelen echter ook een rol, waar de gemeente haar ogen niet voor mag sluiten. Voelt de Barendrechter zich ook echt veilig en wat kan de gemeente doen om dit gevoel te versterken? Dit is een essentieel onderdeel van het lokale beleid dat de gemeente in nauwe samenwerking met inwoners, politie, brandweer en wijkverenigingen vorm aan geeft. Hierbij spelen de begrippen schoon, heel en veilig een belangrijke rol. 8.5 Participatie en integratie Het realiseren van een veilige en leefbare gemeente wordt zo georganiseerd, dat alle bewoners individueel en collectief hieraan een bijdrage kunnen leveren. Met behulp van het voor Barendrecht nieuwe instrument wijkregie wordt hier in de komende jaren vorm en inhoud aan gegeven. De verschillende partijen die hieraan deelnemen krijgen hun eigen verantwoordelijkheid en bevoegdheden en moeten daarop ook aanspreekbaar zijn. Hierbij moet duidelijk zijn dat niet elke verantwoordelijkheid kan worden neergelegd bij de gemeente of de politie: de inwoners zelf zijn ook verantwoordelijk voor de leefbaarheid en veiligheid van hun directe woon- en leefomgeving en het samenleven met hun buurtgenoten. In het wijkbeheer hanteert de gemeente de regierol, waarbij zij de voorwaarden schept om tot goed (buurt- of wijk)overleg en communicatie te kunnen komen. Binnen wijkbeheer is overigens de participatie van vrijwilligers van cruciaal belang. Het gemeentelijk beleid is hierin stimulerend, met ondersteuning van politie, woningbouwcorporaties en welzijnsinstellingen. Sociaal beleid komt overigens alleen tot stand bij voldoende draakvlak binnen de bevolking. Hoeveel de gemeente ook investeert in sociale voorzieningen, uiteindelijk zorgen alleen de inwoners voor een goed sociaal klimaat waarin men zich thuis voelt. De (onbetaalde) inzet van vrijwilligers en mantelzorgers krijgt daarom grote waardering en ondersteuning van de gemeente. Onderlinge betrokkenheid en ondersteuning, burenhulp en sociale contacten kunnen alleen floreren wanneer 8 pagina 57

58 men elkaar ontmoet. De gemeente investeert dan ook in ontmoetingsplaatsen, zoals scholen en multifunctionele centra, maar ook in initiatieven die de sociale cohesie in de gemeente ten goede komen. In de huidige multiculturele samenleving is integratie een verantwoordelijkheid van iedereen, ook in Barendrecht. Hier kent men 135 verschillende etniciteiten. Ruim inwoners zijn van buitenlandse afkomst (mensen van wie tenminste één van de ouders in het buitenland is geboren). In het algemeen gaat het goed met deze groep en is er ook betrekkelijk weinig sprake van spanningen tussen allochtonen en autochtonen. Toch dwingt de huidige verscherping van de integratiediscussie tot waakzaamheid. Integratie komt van twee kanten! Nieuwkomers en autochtonen hebben immers tijd nodig om zowel aan elkaar als aan de (demografisch) veranderende samenleving te wennen. Veelal is dit probleem voor de betrokkenen van tijdelijke aard, omdat het voor nieuwkomers ook enige tijd vergt om zich aan te passen aan de Nederlandse samenleving en contacten te leggen met andere etniciteiten. Toch zal de problematiek in de komende jaren telkenmale terugkeren, omdat steeds nieuwe groepen (o.a. toegelaten asielzoekers, migranten) zich in Barendrecht zullen vestigen. Essentieel bij integratie is meedoen in de samenleving: op school, in de buurt, binnen verenigingen en op het werk. De gemeente vindt het dan ook van groot belang dat al haar inwoners de Nederlandse taal voldoende machtig zijn, om maatschappelijk isolement te voorkomen. Het is de verantwoordelijkheid van de gemeente om in samenwerking met opleidingscentra taalcursussen op maat aan te bieden aan diegenen die door een taalachterstand dreigen achter te blijven. Met name vanuit de scholieren is in het interactieve traject gepleit voor het uitbannen van discriminatie en het uitdragen van een tolerante levenshouding. De gemeente zet zich dan ook in al haar handelen actief in om alle vormen van discriminatie tegen te gaan. Hierbij dient de gemeente - vanzelfsprekend - zelf het goede voorbeeld te geven. pagina 58

59 8.6 Samenvattend: strategische speerpunten sociaal Barendrecht Wanneer de strategische ankerpunten uit hoofdstuk 5 worden verbonden met de bovengenoemde visie op een sociaal Barendrecht, ontstaan de volgende speerpunten: Strategische speerpunten sociaal Barendrecht Voorzieningen op hoogwaardig * Als gemeente richten op een scala aan jongerenvoorzieningen niveau voor iedereen * Toegankelijke voorzieningen en basisvoorzieningen creëren voor ouderen in directe leefomgeving * Hoogwaardige sportvoorzieningen binnen de gemeentegrenzen realiseren * Inwoners zelf leveren ook bijdrage aan sociaal klimaat! * Essentieel bij integratie: meedoen in de samenleving, in de buurt, binnen verenigingen, op het werk * Behouden van jongeren voor de gemeente door te investeren in meer betaalbare woningen en diversiteit aan voorzieningen * Ouderen zo lang mogelijk zelfstandig laten wonen Focus op duurzaamheid * Voorzieningen creëren en onderhouden om banden tussen mensen te laten ontstaan en te verstevigen Sterk in de regio * Barendrecht wil in 2025 een regionaal toonaangevende sportgemeente zijn! * Gezamenlijk met buurgemeenten en derden wil de gemeente een krachtig en effectief veiligheidsbeleid voeren om een veilig Barendrecht te realiseren Natuur in de buurt - Slimme infrastructuur * In samenspraak met woningbouwcorporaties en bouwondernemingen de bestaande woonfricties oplossen (zie ook ruimtelijke pijler) Werken verbindt! * Gemeente stimuleert actief werkgelegenheid en dienstverlening voor zwakkere groepen in de samenleving, o.a. via vrijwilligerswerk en mantelzorg * Werken en leren dichter bij elkaar brengen * Realiseren van goede onderwijsvoorzieningen bindt Barendrechters; deze voorzieningen moeten beter aansluiten bij behoeften van inwoners * Aantrekken hogeschool naar Barendrecht (agrifood) * Stimuleren van arbeidsparticipatie van etnische bevolkingsgroepen en arbeidsgehandicapten Investeren in ontmoeting * Ontmoetingsplekken voor jongeren creëren * Voorzieningen voor jongeren en ouderen creëren om ontmoeting binnen en tussen doelgroepen en de maatschappij te vergroten * Gecombineerde huisvesting van scholen en voorzieningen leidt tot nieuwe ontmoetingsplekken * Verenigingen meer benutten als ontmoetingsplaats; gemeente heeft regierol! * Veiligheid vergroten door gezamenlijke en integrale aanpak * Bevorderen integratie van diverse etniciteiten door ontmoeting * In samenhang ontwikkelen van voorzieningen * Wijkregie is middel om sociale cohesie tussen mensen te vergroten, en tevens de leefbaarheid in de wijken te verbeteren Barendrecht, moderne gemeente * Barendrecht is een sociale gemeente, waar iedereen zich thuis voelt en in staat wordt gesteld met een grote diversiteit mee te doen; verschillen zijn geen beletsel; ook verschillen niet geforceerd overbruggen. * In Barendrecht moet iedereen mee kunnen doen: jong en oud * Breed scala aan jongeren- en ouderenvoorzieningen realiseren * Divers aanbod aan onderwijsvoorzieningen * Voorwaardenscheppend beleid voeren door het realiseren en in stand houden van een diversiteit aan sportvoorzieningen, toonaangevend in de regio! * Sport- en cultuuractiviteiten afstemmen op de opbouw van de bevolking * Sportaanbod op regionaal niveau afstemmen en ontwikkelen * Minimabeleid: maximale ondersteuning, activering en participatie binnen wettelijke kaders 8 pagina 59

60 GEMEENTEBARENDRECHT HOOFDSTUK DE NIEUWE ROL VAN DE GEMEENTE 9

61 De eerder in deze visie beschreven externe ontwikkelingen vereisen in de toekomst een ander type van besturen. De gemeente houdt rekening met veranderde maatschappijbeelden: marktwerking, concurrentie en efficiency, maar ook een toenemende individuele keuzevrijheid. Ook wordt de samenleving meer en meer horizontaal georganiseerd in plaats van verticaal. De centrale sturingsrol van de overheid maakt plaats voor een participerende rol in een maatschappelijk netwerk van verschillende en wisselende partners. 9.1 Invloed van inwoners op gemeentelijk beleid Toch worden tegenwoordig vraagstukken die zich uitstrekken over verschillende maatschappelijke terreinen en niveaus nog vaak verticaal aangestuurd. Hiermee krijgt het initiatief van inwoners weinig kans, hetgeen de vraag oproept of er geen nieuwe visie nodig is op de taak en het functioneren van de overheid. Niet alleen ten aanzien van haar eigen taken, maar ook ten aanzien van die van de burger: deze is vaak zelfredzaam, mondig en betrokken, en wil graag meepraten over gemeentelijk beleid en ook zelf verantwoordelijkheid nemen (bijv. in wijkregie). Traditionele partijen en belangenorganisaties spelen nog steeds een belangrijke rol, maar nieuwe organisatienetwerken op het gebied van arbeid, onderwijs en welzijn maken hun opwachting in het gemeentelijk beleid. De rollen van de traditionele partijen zijn ook veranderd: zij zijn meer gericht op efficiency en marktwerking, hetgeen veelal gepaard gaat met schaalvergroting en professionalisering. Ook zijn de traditionele partijen minder afhankelijk dan voorheen van overheidsfinanciering. Hiermee verandert hun verhouding met diezelfde overheid. Zo kunnen woningbouwcorporaties naast hun sociale taken ook commerciële taken uitvoeren. En door middel van wijkbeheer zal het onderhoud van de openbare ruimte in Barendrecht steeds vaker een gezamenlijke verantwoordelijkheid worden van gemeente en andere partijen. De gemeente moet in de nabije toekomst steeds vaker een regisserende rol bekleden. Zij moet haar bijdrage steeds meer waarmaken in een samenspel met andere overheden, semi-overheden en private partijen. De term regie maakt duidelijk dat samenwerking tussen al deze partijen nodig is, maar dat deze samenwerking niet vanzelf ontstaat. Waar de grenzen van organisaties worden overschreden, lijkt een derde partij nodig om de samenwerking te regisseren. De gemeente heeft een regierol nodig om: te kunnen sturen op prestaties en de effectiviteit ervan; structuur (netwerk!) aan te brengen in samenwerking met andere partijen; krachten te bundelen; de blik op de eigen kerntaken te vergemakkelijken. Door deze regierol goed op te pakken verbetert de interactie tussen de gemeente en haar inwo- 9 pagina 61

62 ners, waardoor de gemeentelijke organisatie een veel duidelijker gezicht krijgt. Het gemeentehuis dient hierbij beter als ontmoetingsplaats te worden benut, zodat de huidige tekst bij de ingang, burger, dit is uw huis, ware betekenis krijgt. 9.2 Visie VNG op toekomst lokaal bestuur In het VNG-rapport van de commissie Bovens Wil tot verschil (2006) wordt een toekomstbeeld van de gemeenten in het jaar 2015 geschetst. Uit deze schets komt het volgende beeld naar voren: gemeenten worden in de toekomst geconfronteerd met veel tegengestelde trends en grote maatschappelijke veranderingen; gemeenten moeten zich voorbereiden om tijdig te kunnen reageren op de wensen en behoeften van inwoners; gemeenten moeten dicht bij de burger staan, wat op dit moment lastig is, omdat diverse taken die van oudsher bij de gemeenten behoorden nu zijn ondergebracht bij andere organisaties; gemeenten moeten de vraag van de burger meer centraal stellen en met name de vraag hoe inwoners en gemeente gezamenlijk vorm kunnen geven aan de gemeenschap. Hiertoe kan de gemeente drie instrumenten inzetten: * stimuleren van de ontwikkeling van gemeenschappelijke burgerinitiatieven; * geven van zeggenschap aan inwoners; * verbetering aanbrengen in dienstverlening aan de burger. verschillen tussen gemeenten onderling worden meer onderkend en gekoesterd; gemeenten versterken hun regierol om voldoende bestuurskracht te kunnen ontwikkelen; gemeenten werken aan een versterking van de kwaliteit en van de competenties van zowel bestuurders als ambtenaren, om goed te anticiperen op de snelle maatschappelijke veranderingen en problemen in de toekomst. 9.3 Eigenschappen van Barendrecht anno 2025 Uit het bovenstaande concluderen wij dat de toekomstige sturende rol van Barendrecht drie belangrijke eigenschappen in zich heeft: Verbindend Dynamisch Vraaggericht Verbindend Barendrecht anno 2025 weet verbindingen aan te brengen tussen mensen, bedrijven, instellingen en regiogemeenten, om te kunnen sturen met draagvlak, visie, vertrouwen en verantwoordelijkheid. Hiertoe brengt de gemeente haar (netwerk-) relaties in kaart en onderhoudt zij deze periodiek, om te voorkomen dat verbindingen niet tot stand komen en de kracht van de schakel verzwakt. Barendrecht anno 2025 is een gemeente met een verzameling van veel uiteenlopende gemeenschappen, deels wijk - of buurtgebonden, deels geïnteresseerd in een zeker beleidsonderwerp en deels afhankelijk van bepaalde voorzieningen van de gemeente. De inwoners maken deel uit van verschillende gemeenschappen: zij wonen in een bepaalde wijk, zijn geïnteresseerd in diverse onderwerpen en kennen een variëteit aan vrijetijdsbesteding. Het zijn allemaal verschillende gemeenschappen, maar zij verbinden inwoners en instellingen met elkaar. De gemeente is het overheidsniveau dat het dichtst bij deze gemeenschappen staat en zo ook bruggen kan slaan tussen deze gemeenschappen. Een goede gemeente en die wil Barendrecht zijn - zorgt ervoor dat deze gemeenschappen elkaar waarderen en versterken. Vanuit die positie heeft Barendrecht een belangrijke rol bij de mate waarin inwoners en bedrijven zich verbonden voelen met deze gemeenschappen en dus ook met elkaar. Ook wordt de verbinding gemaakt met de regiogemeenten, omdat Barendrecht alleen bij vol- pagina 62

63 doende (en gedeelde!) bestuurskracht opgewassen zal zijn voor de taken die in de toekomst op haar af gaan komen. Dynamisch Barendrecht anno 2025 is ook dynamisch, omdat zij flexibiliteit nastreeft en aantrekkelijk is om te wonen, te leven en te werken. Ondanks het feit dat de gemeente geen grote groei meer zal laten zien, zal Barendrecht in 2025 geen beheergemeente zijn, maar een gemeente die zich continu ontwikkelt en transformeert tot een moderne gemeente die met haar tijd meegaat. De bestuurlijke en ambtelijke organisatie dient toegerust te zijn op deze dynamische omgeving en dito vraagstukken. Deze vergen regisseurs en verbindingstroepen, die weten wat er speelt in de gemeente, proactief en ondernemend zijn, tijdig anticiperen op maatschappelijke ontwikkelingen en externe partijen weet te verleiden tot samenwerking om gemeenschappelijke doelen te realiseren. Vraaggericht Barendrecht 2025 is ten slotte een gemeente waarin kwaliteit in een hoog vaandel staat. De huidige ontwikkeling van Barendrecht staat dat ook toe, nu de grootste (kwantitatieve) bevolkingsgroei gerealiseerd is en de gemeente kan gaan bouwen aan de kwaliteit van de leefomgeving, de woonomgeving en de werkomgeving. Barendrecht 2025 is dan ook een vraaggerichte gemeente. Hierbij past het blijvend betrekken van inwoners, verenigingen en bedrijven bij het lokale bestuur met de inzet van innovatieve en interactieve middelen. De gemeente communiceert actief en treedt naar buiten, of trekt haar inwoners naar het gemeentehuis om de mening van de Barendrechters te vragen en deze vervolgens ook te gebruiken! Maar ook de dienstverlening naar de burger is een belangrijk aandachtspunt, waarbij de gemeente meer gaat werken vanuit de (steeds diverser wordende) behoeften van de klant, o.a. op ICT-gebied. Belangrijk aandachtspunt hierbij is dat niet elke innovatie per definitie antwoord geeft op de wensen van de burger, zodat telkenmale kritisch moet worden bezien of hiermee de dienstverlening kan worden verbeterd. Ook draagt de gemeente - ondanks alle op handen zijnde ICT-ontwikkelingen - zorg voor een persoonlijke benadering van de burger, in het gemeentehuis of daarbuiten. Langs deze wijze kan Barendrecht in 2025 een krachtige gemeente zijn, die met aandacht luistert naar haar inwoners en maatschappelijke partners, knopen doorhakt, de politieke afwegingen terugkoppelt, daadkracht toont en hiermee een vertrouwensband krijgt én behoudt met haar inwoners. Dit vergt andere competenties van haar medewerkers: communicatief, ondernemend, netwerkend en verbindend, onderhandelingsvaardig en bovenal integraal denkend. In de komende jaren zet de gemeente Barendrecht zich met name in op het verwerven én versterken van deze competenties om de visie ook daadwerkelijk waar te maken. 9 pagina 63

64 9.4 Samenvattend: strategische speerpunten visie op bestuur Wanneer de strategische ankerpunten uit hoofdstuk 5 worden verbonden met de bovengenoemde visie op het Barendrechtse bestuur en organisatie, ontstaan de volgende speerpunten: Strategische speerpunten - visie op Barendrechts bestuur Voorzieningen op hoogwaardig * Meer regie voeren op gemeentelijk beleid met derden, ook met nieuwe niveau voor iedereen partners (organisatienetwerken op het gebied van arbeid, onderwijs en welzijn) * Verantwoordelijkheid voor voorzieningen deels wegleggen bij burger via wijkbeheer Focus op duurzaamheid * Voorbeeldrol milieubeleid in gemeentelijke bedrijfsvoering (zie ruimtelijke pijler) Sterk in de regio * Verbindingen aanbrengen tussen mensen, bedrijven, instellingen en regiogemeenten, om te kunnen sturen met draagvlak, visie, vertrouwen en verantwoordelijkheid. Natuur in de buurt - Slimme infrastructuur * Versterking ICT-infrastructuur om dienstverlening aan burger te verbeteren Werken verbindt! * Barendrecht geeft haar grenzen aan als het gaat om groei van de werkgelegenheid vanwege het strategisch anker focus op duurzaamheid (zie economische pijler) * Klantgerichte benadering van ondernemers d.m.v. ondernemersloket en deregulering (zie economische pijler) * Samenwerking realiseren met lokale en regionale economische partijen, waarbij gemeente spin in het web is in netwerk van arbeid, onderwijs en welzijn (zie economische pijler) * Toekomstige sturende rol van de gemeente is een verbindende Investeren in ontmoeting * Als gemeente ook zelf werken aan ontmoeting m.b.v. interactieve processen * Verbinden = ontmoeten; gemeente is bruggenbouwer en brengt partijen bij elkaar * Gemeentehuis meer benutten als centrale ontmoetingsplek Barendrecht, moderne gemeente * Centrale sturing, gericht op participerende rol in een maatschappelijk netwerk van verschillende met een grote diversiteit en wisselende partners * Nieuwe organisatienetwerken maken hun opwachting in het gemeentelijk beleid; rollen gericht op efficiency en marktwerking * Gemeente wordt geconfronteerd met grote maatschappelijke ontwikkelingen en trends; zal moeten anticiperen op de wensen en behoeften van inwoners * Barendrecht is een gemeente met veel uiteenlopende gemeenschappen, deels wijk- of buurtgebonden * Bestuurlijke en ambtelijke organisatie moet toegerust zijn op dynamische omgeving pagina 64

65 GEMEENTEBARENDRECHT TEN SLOTTE: ACHT CONCRETE OPDRACHTEN VOOR BARENDRECHT, OP WEG NAAR 2025!

66 Een visie die de lijnen uitzet voor de ontwikkeling van Barendrecht tot 2025, daar moeten we niet mee wachten tot 2024! Om alle doelstellingen uit de visie te realiseren, moet Barendrecht (zowel de gemeente als inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties) morgen al beginnen. Daarom is voortkomend uit de visie een achttal concrete actiepunten voor de kortere termijn opgesteld, namelijk vóór Acht opdrachten voor Barendrecht, overigens zonder rangorde, om morgen al nader uit te werken, mee aan de slag te gaan en gerealiseerd te hebben in 2012! Voorzieningen op hoogwaardig niveau voor iedereen: Barendrecht sportgemeente! Barendrecht ontwikkelt zich in de komende jaren tot een toonaangevende sportgemeente in de regio. De sportvoorzieningen van Barendrecht zijn in 2012 divers en van een hoog kwaliteitsniveau, waarbij tevens afstemming wordt gerealiseerd met de huidige en nieuwe voorzieningen in de regiogemeenten en in het bijzonder de gemeente Rotterdam. Sporten is gezond en versterkt de sociale cohesie. De gemeente investeert daarom graag in het welzijn van de Barendrechters. Focus op duurzaamheid: Barendrecht is een actieve speler in het krachtenveld van nieuwe milieu-ontwikkelingen Barendrecht ontwikkelt zich in de komende jaren op milieugebied tot een actieve speler in het bestuurlijke krachtenveld. Zo wil de gemeente een belangrijke voorvechter zijn van een econeutrale aanleg van de Tweede Maasvlakte, om de milieugevolgen voor de gemeente en omgeving zoveel mogelijk te reduceren. Barendrecht is immers gebaat bij het behoud van schone lucht, water en bodem! Bij nieuwe ontwikkelingen in Barendrecht dient het milieu beter beschermd te worden, o.a. door duurzaam bouwen, energiebesparende maatregelen, groene inrichting van de Zuidpolder en een milieuvriendelijke bedrijfsvoering van de gemeentelijke organisatie. Sterk in regio: Barendrecht pakt met buurgemeenten complexe maatschappelijke vraagstukken aan Barendrecht neemt de komende jaren het initiatief om de regionale samenwerking met buurgemeenten en andere partners verder te versterken. Als gemeente alleen opereren is geen optie meer: regionaal samenwerken moet, bijvoorbeeld op het gebied van ICT, inkoop, personeel, maatschappelijke voorzieningen en beleidsontwikkeling. Natuur in de buurt: Barendrecht is in 2012 de groenste gemeente van Nederland De nationale groencompetitie van Entente Florale wordt ingezet om het groen breed onder de aandacht te brengen van de gemeente, het bedrijfsleven en de inwoners. De Entente Florale competitie is geen einddoel op zich, maar een middel om de gedachte van een groene gemeente breed te ondersteunen en hier actief aan te werken. Barendrecht vindt een groene leefomgeving héél belangrijk! We steken hierbij breed in: van goed onderhouden grasperken en bloembakken tot voortuinen, groene bedrijfsterreinen en straatmeubilair. Slimme infrastructuur: Barendrecht verbetert bereikbaarheid Barendrecht zet zich actief in om de bereikbaarheid van Barendrecht-Carnisselande, bedrijventerrein Oost en het NS-station te verbeteren. Een pagina 66

67 soepele doorstroming van het verkeer krijgt grote prioriteit. Hierbij richt de gemeente zich ook op de verbetering van openbaar vervoerverbindingen en van wandel- en fietsroutes. Op de digitale snelweg stelt Barendrecht veel meer producten digitaal beschikbaar en vereenvoudigt zij de dienstverlening voor haar inwoners verder. Werken verbindt: Barendrecht verleidt onderwijs en bedrijfsleven tot samenwerking Barendrecht, moderne gemeente met een grote diversiteit: Inwoners worden baas in eigen buurt De gemeente bouwt de wijkregie verder uit om de sociale structuur in de diverse wijken te verbeteren. Inwoners krijgen hierbij een eigen verantwoordelijkheid én middelen om de leefbaarheid van hun woonomgeving naar eigen inzicht vorm te geven. De gemeente regisseert hierbij op de achtergrond en faciliteert de inzet van vrijwilligers. Barendrecht inspireert in de komende jaren bedrijfsleven en onderwijs tot samenwerking, om de match tussen vraag naar en aanbod van arbeid zo goed mogelijk te maken. Hierbij wordt o.a. geprobeerd worden om een hogeschool(filiaal) in Barendrecht te vestigen op het gebied van agrifood en logistiek. Investeren in ontmoeting: Barendrecht bouwt verder aan het hart van het Centrum en Carnisselande Barendrecht-Carnisselande nadert in 2008 haar voltooiing, maar mist nog een kloppend en bruisend hart, waar de nieuwe inwoners kunnen afspreken, elkaar kunnen ontmoeten en aan activiteiten kunnen deelnemen. Op dit moment vinden de eerste initiatieven plaats om het gebied rond het marktplein een centrumkarakter te geven. De wijk zal immers door een toename van voorzieningen, evenementen en sociale contacten veel meer gaan leven. Het is aan de gemeente om deze contacten te vergemakkelijken en impulsen te geven. Ook in Barendrecht-Centrum op en om de Middenbaan zal de gemeente de komende jaren fors investeren om het bestaande hart leefbaarder te maken. Meer woningen voor ouderen, meer en betere voorzieningen en bovenal een gezelliger centrum! pagina 67

68 BIJLAGE I: Totstandkoming visie De toekomstvisie Barendrecht 2025 is tot stand gekomen via de volgende stappen: december 2006: vaststelling Plan van Aanpak in gemeenteraad; De gemeenteraad heeft op 18 december 2006 een Plan van Aanpak vastgesteld, met daarin het proces van het opstellen van de strategische visie en het kader waarbinnen de visie ontwikkeld wordt januari 2007: aantrekken externe ondersteuning t.b.v. procesbegeleiding Op 16 januari 2007 heeft de Stuurgroep aan Yardmen de opdracht verstrekt om het proces te begeleiden en ondersteunen, met name t.a.v. het interactieve karakter januari 2007: presentatie aanpak aan gemeenteraad Op 29 januari 2007 heeft de Stuurgroep met Yardmen aan de raad een uitgewerkt aanpak gepresenteerd, waarin het proces in 4 fases wordt onderverdeeld: I: Voorbereidingsfase: herijken strategische verkenningen en opstellen prikkelende en verleidende perspectieven; II: Oriëntatie- en interactieve fase: verzamelen van bouwstenen voor visie; ter discussie brengen van perspectieven; III: Opstellen van ontwerp-visie met aangedragen bouwstenen; IV: Inspraakprocedure visie, inclusief finale besluitvorming door raad. pagina 68

69 Fase I: januari 2007 / 6 februari 2007: verzamelen bouwstenen voor perspectieven Op 30 januari 2007 en 6 februari 2007 vinden in twee sessies bijeenkomsten plaats met 30 ambtenaren en 30 frisdenkers : mensen uit het maatschappelijk middenveld van Barendrecht die in 2006 betrokken zijn geweest bij de opstelling van de zgn. strategische verkenningen. Op basis van een eerste oriëntatie zijn de volgende zes perspectieven geschetst voor het Barendrecht anno 2025: - Opheffing van Barendrecht - Rotterdam, deelgemeente van Barendrecht - De SRV-man is weer terug! - Alle wegen lopen via Barendrecht - In Barendrecht werk je tot je 85e - Alle stoplichten uit Barendrecht De twee groepen hebben vervolgens alle zes p erspectieven uitgewerkt, waarbij vragen zijn beantwoord als: - Kengetallen van Barendrecht in 2025 (aantal inwoners, aantal arbeidsplaatsen, aantal raadsleden, aantal woningen, bevolkingssamenstelling, etc.); - De grote politieke issues in Barendrecht in 2025; - De evenementenkalender in Barendrecht in 2025; - De grootste veranderingen in Barendrecht tot februari 2007: informele bijeenkomst met de raad Op 12 februari 2007 heeft een informele bijeenkomst plaatsgevonden met de gemeenteraad, waarin de zes perspectieven zijn besproken en met elkaar gedeeld, incl. de uitwerking hiervan door de ambtenaren en de frisdenkers. In samenspraak met de raad worden vervolgens drie perspectieven uitgekozen die gaan fungeren als toekomstperspectief voor Barendrecht, ter prikkeling van de inwoners om mee te doen aan de totstandkoming van de visie: - Rotterdam, deelgemeente van Barendrecht; - De SRV-man is weer terug; - Alle wegen lopen via Barendrecht. Tevens is tijdens deze bijeenkomst de website gelanceerd, een informatie- en communicatie-instrument ter ondersteuning van het interactieve proces. Via de website konden belangstellenden zich laten informeren over het hoe en waarom van de strategische visie en de voortgang hiervan, maar zijn zij tevens in de gelegenheid gesteld om hun visie te geven op de drie toekomstperspectieven maart 2007: bijeenkomst frisdenkers en raadsleden Op 5 maart 2007 zijn drie virtuele kranten uit het jaar 2025 gepresenteerd aan een gezelschap van frisdenkers en raadsleden. De kranten (De Connectie, De Mondiaal, Ons Barendrecht) beschrijven ieder vanuit een perspectief het nieuws in Barendrecht op 14 februari Om mensen nieuwsgierig te maken en uit te dagen om mee te doen zijn deze toekomstperspectieven bewust prikkelend gemaakt. In de vergadering van de gemeenteraad d.d. 26 maart 2007 zijn deze kranten vrijgegeven voor interactie, waarmee tevens de eerste fase is afgesloten. Fase II: 7. april-mei 2007: betrekken van jongeren bij proces Een van de randvoorwaarden voor de totstandkoming van de visie was het creëren van een zo breed mogelijk draagvlak. Met deze opdracht in het achterhoofd heeft de voorzitter van de Stuurgroep, Jan van Belzen, de groepen 8 van alle basisscholen in Barendrecht aangeschreven met pagina 69

70 de vraag of zij bereid waren om hun gedachten over de toekomst van Barendrecht te formuleren. Immers, de jongeren van nu zijn de generatie van de toekomst! Hun is daarbij gevraagd om aan te geven hoe Barendrecht er in 2025 uit moet zien en welke onderwerpen voor hen belangrijk zijn. Door middel van een uitgeloofde prijsvraag hebben acht scholen hun bijdragen op 14 mei 2007 aangeboden aan Jan van Belzen in de vorm van maquettes, presentaties, gedichten, opstellen en werkstukken. Al deze bijdragen zijn in de periode mei-juli 2007 voor een ieder zichtbaar geweest in de vorm van een speciale tentoonstelling in de hal van het gemeentehuis. De betreffende leerlingen (circa 200 in aantal) hebben tevens een bezoek gebracht aan de gemeente, waarin zij door collegeleden en leden van de projectgroep zijn uitgedaagd om na te denken over het jaar Het Kompas, de Rehobothschool, de Tweemaster en de Draaimolen hebben de prijsvraag gewonnen en zijn op 11 juni 2007 door de gemeente op een dagje uit getrakteerd naar het verleden: het Archeon in Alphen aan den Rijn & 18 april 2007: verdiepingssessies met 45 Barendrechters In een tweetal sessies heeft een groep van 45 belangstellende inwoners de drie toekomstperspectieven nader verkend, waarbij de vraag is beantwoord welke veranderingen in Barendrecht plaats zullen vinden binnen elk perspectief voor vier pijlers : sociaal, economisch, ruimtelijk en bestuurlijk. Hiervoor zijn drie groepen geformeerd, die elk geleid werden door een Barendrechtse inwoner mei 2007: bijeenkomst met frisdenkers en 45 Barendrechters Op basis van de opbrengsten van de bijeenkomsten op 10 en 18 april 2007 hebben de drie kranten elk een achterpagina gekregen, waarin wederom artikelen zijn geschreven om elk perspectief verder uit te diepen. De drie groepen inwoners hebben elk hun krant gepresenteerd en toegelicht. Vervolgens zijn deze kranten op 10 mei 2007 integraal opgenomen in een speciale editie van het lokale huis-aan-huisblad De Schakel. 10. juni 2007: de SRV-wagen ondersteunt interactieve proces De SRV-man is niet alleen onderdeel van een perspectief geweest in het proces; om het interactieve karakter van de visie te ondersteunen heeft de gemeente een SRV-wagen aangekocht om hiermee de Barendrechtse inwoners op te zoeken en hen de vraag voor te leggen hoe hun gemeente eruit zou moeten zien in Hierbij is aansluiting gezocht bij diverse evenementen die in de maand juni plaats hebben gevonden in Barendrecht, zoals de opening van de Betuwelijn door H.M. Koningin Beatrix (16 juni 2007), de Wielerronde (23 juni 2007), de weekmarkt (22 juni 2007), de jaarvergadering van woningbouwvereniging Patrimonium (21 juni 2007) en de bijeenkomst bij de Kleine Duiker (30 juni 2007, zie punt 12). Ook zijn diverse radioprogramma s van de lokale omroep Exxact FM uitgezonden vanuit de SRV-wagen, waarbij alle collegeleden zijn geïnterviewd over hun visie op Barendrecht pagina 70

71 juni 2007: Rondetafelgesprekken met ondernemers en verenigingen Om het draagvlak van de visie zo breed mogelijk te maken, zijn op 20 juni 2007 alle Barendrechtse ondernemers en verenigingen uitgenodigd om hun gedachten over Barendrecht in 2025 kenbaar te maken. In totaal 70 vertegenwoordigers hebben in twee uur tijd gesproken met elkaar en met collegeleden over hun toekomstwensen. Hierbij is hen tevens de vraag gesteld wat moet in 2025 absoluut behouden blijven en wat moet absoluut veranderen?. Ook is gesproken over de wijze waarop de gemeente bedrijven en verenigingen kan ondersteunen in het realiseren van hun eigen toekomstidealen juni 2007: afsluiting tweede fase op Kleine Duiker * de ruimte wordt schaars; op termijn zal er hoger gebouwd moeten worden in Barendrecht. Daar ontkomen we niet aan ; * Barendrecht wordt een plaats om te wonen, dus een forensenplaats; voor actie, spanning en sensatie moet je ergens anders zijn; * Integratie tussen het oude dorp en Barendrecht-Carnisselande is een illusie; maak er twee aparte gemeenten van. Tevens is een tijdscapsule begraven door twee scholieren, met hulp van burgemeester Jan van Belzen. In deze tijdscapsule zijn de drie kranten opgenomen en afschriften van werkstukken van de scholieren, met daarin hun visie op Barendrecht in In 2025 zal de tijdscapsule weer worden opgegraven en zal duidelijk worden in hoeverre de visie van nu zich verhoudt met de werkelijkheid van later Op 30 juni 2007 is de tweede fase van de visievorming afgesloten met een bijeenkomst die plaatsvond op de Kleine Duiker, een educatief landgoed met boerderij in de Zuidpolder. Belangstellenden konden stemmen met hun voeten op basis van stellingen, zoals: pagina 71

72 Fase III: In de derde fase is op basis van alle aangedragen bouwstenen een ontwerp-visie geschreven, die in december 2007 aan de gemeenteraad is aangeboden ter bespreking. Vervolgens heeft de gemeenteraad medio december 2007 de ontwerp-visie vrijgegeven voor inspraak. Fase IV: In de vierde en laatste fase heeft de inspraakprocedure plaatsgevonden, die een periode van negen weken omvatte (7 januari 17 maart 2008). In die tijd konden alle Barendrechters reageren op de ontwerp-visie. De gemeente heeft in deze periode 31 reacties ontvangen. Een groot deel van de reacties is overgenomen door de gemeenteraad, die de visie uiteindelijk in haar vergadering van 29 september 2008 heeft vastgesteld. Tevens is een drietal mini-conferenties georganiseerd in de maanden januari en februari 2008, met als thema s sociaal, ruimte en bestuur. In deze goed bezochte bijeenkomsten hebben interessante discussies eveneens voeding gegeven aan de toekomstvisie, op basis van prikkelende stellingen die na een inleiding van een deskundige gastspreker zijn geponeerd. In de laatste fase is ook het voortgezet onderwijs aan de slag gegaan met de ontwerp-visie. Leerlingen van het Dalton College hebben hun eigen visie ontwikkeld en deze aan de gemeente gepresenteerd. pagina 72

73 BIJLAGE II: Uitgangspunten, randvoorwaarden en beoordelingscriteria Uitgangspunten In het door de raad vastgestelde Plan van aanpak d.d. 18 december 2006 zijn de volgende algemene uitgangspunten opgenomen waaraan de visie moet voldoen: Inhoudelijk en procesmatig Inhoudelijke uitgangspunten: - De visie heeft een lange looptijd en laat zich hierdoor niet op voorhand afkaderen door bestaand beleid. Toch zijn er enkele duurzame kaders die invloed hebben op de visie, waaronder de Strategische Verkenningen als richtinggevend basiskader en het Ruimtelijk Plan Regio Rotterdam 2020 als ruimtelijk leidend kader. - De visie is mede door zijn langere looptijd een duurzaam strategisch document. Het dient de komende jaren als een duidelijk kompas, zonder een al te strak keurslijf te zijn. De visie wordt hiermee een document waarmee de gemeente als regisseur van maatschappelijke processen stuurt en richting geeft. De visie dient als basis voor toekomstige college- en/of raadsprogramma s en als afgeleide hiervan ook voor (strategische) beleidsplannen aan de hand van synergie. - De visie wordt een strategisch document met hierin alle ruimte voor de ambities voor de komende decennia. - De visie geeft antwoord op de vraag wat Barendrecht in 2025 wil zijn en beschrijft deze ambities van Barendrecht op basis van drie pijlers: 1. Ruimtelijk ( Samen Wonen ); 2. Economisch ( Samen Werken ); 3. Sociaal ( Samen Leven ); - De visie geeft antwoord op de veranderende rol van de gemeente. - De visie besteedt aandacht aan de duidelijke sterke en onderscheidende punten van Barendrecht en maakt een duidelijke keuze uit de ruimtelijke, sociale en economische potenties van Barendrecht die zij de komende decennia ten volle wil benutten. - De visie gaat uit van integraliteit om synergie tussen de verschillende pijlers te realiseren. Dit betekent dat de onderdelen, waarop een toekomstvisie wordt ontwikkeld, in samenhang met elkaar worden gezien. Procesmatige uitgangspunten: - De visie komt interactief tot stand. Dit betekent dat de gemeente in een zo vroeg mogelijk stadium inwoners, maatschappelijke organisaties en bedrijven betrekt. Bij het nader inrichten van het interactieve proces worden de kaders uit de notitie Betrokkenheid bij Beleid gehanteerd. - De visie komt tot stand via een proces, dat dusdanig wordt ingericht dat het uiteindelijke product breed gedragen wordt door het college, de gemeenteraad, de bewoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties. - De visie is goed leesbaar en voor iedereen toegankelijk. Wij kiezen voor een aansprekende en creatieve verschijningsvorm. - De visie komt effectief tot stand: zonder werk dubbelop te doen. - De visie komt tot stand door gebruikmaking van deskundigheid van mensen, zowel intern als extern. - De visie komt tot stand via een helder besluitvormingsproces met duidelijke Go/No Gomomenten. - De visie komt tot stand als een product, dat door het college wordt voorbereid. pagina 73

74 Interactieve beleidsvorming Het gemeentebestuur van Barendrecht vindt het belangrijk dat de voorliggende toekomstvisie een breed draagvlak heeft. Het is immers van groot belang dat onze maatschappelijke partners (inwoners, organisaties, bedrijfsleven, verenigingen) zich ook in de toekomst verbonden voelen met Barendrecht. Om die reden is het visievormingsproces interactief vormgegeven. Iedereen die erbij betrokken wilde zijn, is ook daadwerkelijk betrokken bij de totstandkoming van de visie. Om het interactieve proces zorgvuldig en transparant te maken zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: Bij de start van het interactieve proces: 1. Het verrijken van beleid; 2. Het creëren van draagvlak voor beleid; 3. Het versterken van de relatie burger-bestuur; 4. Het verbeteren van het imago van de gemeente en/of de gemeentelijke organisatie; 5. Het prikkelen van potentiële participanten om te participeren. Tijdens het interactieve proces: 6. De gemeenteraad krijgt een nadrukkelijke participerende rol en is uiteindelijk het besluitvormende orgaan; 7. Het hanteren van creatieve werkvormen; 8. Participanten zijn bereid de dialoog met elkaar aan te gaan, zich in elkaars situatie te verplaatsen en elkaar te stimuleren tot nieuwe visies en oplossingen. 9. Openheid over besluitvormingsproces en inhoudelijke invloed participanten. Randvoorwaarden Naast de genoemde uitgangspunten zijn de volgende randvoorwaarden gehanteerd: 1. Zorgvuldigheid en deugdelijkheid zijn leidend in het proces. Het proces is onderworpen aan een strakke planning, waarbij de zorgvuldigheid en de deugdelijkheid niet uit het oog verloren is. 2. Er worden voldoende capaciteit en budget uitgetrokken om het gewenste interactieve proces op een adequate manier in te vullen. Beoordelingscriteria Wij realiseren ons terdege dat de voorliggende visie een bepaald abstractieniveau heeft. Wij vinden het belangrijk dat de visie aan bepaalde beoordelingscriteria, waar zowel de raad, als het college achterstaan, voldoet. De beoordelingscriteria die wij gehanteerd hebben zijn de volgende: - De opzet en het doel van de visie moeten zijn bereikt binnen de gestelde uitgangspunten; - Keuzes moeten inzichtelijk zijn gemaakt, en vanuit deze keuzes een heldere koers ; - De visie moet praktisch toepasbaar zijn; - Er moet een duidelijk implementatieplan worden opgesteld; - De visie moet voldoende abstractieniveau hebben om als toetsingskader te kunnen dienen voor de komende 18 jaar; - De visie goed moet goed leesbaar zijn voor alle doelgroepen; - Inwoners, bedrijven en instellingen van Barendrecht moeten zich herkennen in de visie; - De visie moet een duidelijk stuurinstrument voor de raad, college en de organisatie zijn. pagina 74

75 BIJLAGE III: Deelnemers aan traject Strategische Visie Barendrecht 2025 Heer M. Aarts Drechtwerk M. S. Ambachtsheer Woningbouwvereniging Patrimonium Mevrouw T. Augustijn Raadslid gemeente Barendrecht Mevrouw W.S. Batenburg-van Veen Raadslid gemeente Barendrecht Mevrouw A.A.M. Beek van Fourstar reïntegratie service Heer E. Beuzekamp Fourstar reïntegratie service Heer A. Bengsch Sportraad Barendrecht Heer J.D. Berghuis Veiligheidsregio Rotterdam Rijnmond Heer J.W. Beverdam B&F International b.v. Heer J. Blokker Boca Bewoners organisatie Carnisselande Heer M.H.A.P. Boekel van Stichting Welzijn ouderen Barendrecht Heer J. Boeve Heer J.P.M. Borsboom Borsboom & Hamm advocaten Heer J. Bot Gereformeerde kerk vrijgemaakt Mevrouw A.M. Boon Woningbouwvereniging Patrimonium Heer W. Booij Heer W. Braam Woningbouwvereniging Patrimonium Heer J.S. Breedveld Breecom Automatisering b.v. Heer A.M. Bijl van der Price Waterhouse Coopers Heer J. Cabaret Bouwkundig Adviesbureau J. Cabaret b.v. Heer R. Degenkamp Heer A. Degelink Tekstschrijvers Heer A.H. Deurloo Travel & Event Management b.v. Mevrouw J.T.M. Deursen van Wethouder gemeente Barendrecht Mevrouw L. Dieben Woningbouwvereniging Patrimonium Heer J.W. Dirksen Gereformeerde kerk vrijgemaakt Heer H. Driel van Aannemingsbedrijf D. Monshouwer b.v. Mevrouw A. Dijken van Bureau slachtofferhulp Heer R. Egmond van Stichting De Kleine Duiker Heer J.A.M. Esch van Onderwijsgroep Zuid-Hollandse Waarden Mevrouw A. Feenstra- Keijzer Raadslid gemeente Barendrecht Heer P.J. Fluitman R&P Finance b.v. Heer F.G.J. Gereadts Raadslid gemeente Barendrecht Mevrouw J. Glasbergen Emancipatieraad Heer C.W. Gorp van Heer M. Grashof Bewonersvereninging De Boeg Heer C.J. Graaf van der Woningbouwvereniging Patrimonium Heer K. Groenendijk Raadslid gemeente Barendrecht Mevrouw T. Groenendijk- Vos Epoque Management pagina 75

76 Heer B. Groot Bewonersvereniging De Boeg Heer L.D. Haan Onderwijsgroep Zuid-Hollandse Waarden Heer H. Haaster van Woningbouwvereniging Patrimonium Heer P.J. Hebly Woningbouwvereniging Patrimonium Heer H.A.J. Hendriks CSG Calvijn Heer M.K. Hengel van Steunlid CDA fractie Mevrouw A.M. Hengeveld Stichting Alle-R-Hande Heer M. Hessels Kamer van Koophandel Rotterdam Heer F. Heule Heer J. Heuvelman Batenburg Bedrijfshuisvesting Mevrouw L. Hofman Heer C. Hol Concire Heer M. Houtman Waarnemend burgemeester gemeente Nieuw-Lekkerland Mevrouw J. Hoedt den Voedselbank Heer E.P. Hvalsbraaten Woningbouwvereniging Patrimonium Heer J. Jagt van der Mevrouw J.M. Jagt- Visser van der Heer A.R. Jansens Jansens Kantoorinrichters Mevrouw A. Janssen Jeugdtheater Hofplein Heer J. Jippes Raadslid gemeente Barendrecht Heer J. Karbaat Medisch Centrum Bijdorp Heer G.J. Kats Burgemeester gemeente Liesveld Heer M. Keeven Jeugdtheater Hofplein Mevrouw B. Keulen Heer H. Keijzers Protestants Christelijke Ouderenbond Mevrouw T.M. Kievit de Stichting Alle-R-Hande Heer G. Kleijwegt Culturele raad Heer P.J. Kleinjan Raadslid gemeente Barendrecht Mevrouw B.J. Koen- Diehle Raadslid gemeente Barendrecht Heer A. Kooijman Stedenband Heer J. Kraan Stichting Creatief Werkhuis Heer A. Kramer Monumentencommissie Heer W. Krommenhoek Com Wonen Heer J.C.W. Leeuwenburg Heer W. Leeuw van Wienen Heer A. Luijendijk Raadslid gemeente Barendrecht Heer E. Markus Re/max Makelaarsgroep Heer F. Markus Markant Makelaars Heer J. Meent van der Oecumenische Stichting voor Schoolgebonden Maatschappelijk Werk Heer M.C. Meppelen Scheppink van Biutengewoon commissielid SGP/ChristenUnie Heer C. Meer RA van der FinVistabv Mevrouw A.F. Meijden- van der AA van der Heer E. Mol Raadslid gemeente Barendrecht Mevrouw N. Molenaar pagina 76

77 Heer D. Mooijaart Historische vereniging Heer R.B.M. Mul Rekenkamer Barendrecht Heer W. Nieuwenhuizen VAC Barendrecht Heer W. Nolst Trenite Heer B.J. Nootenboom Wethouder gemeente Barendrecht Heer D.R. Nootenboom Nootenboom Barendrecht b.v. Heer J. Nootenboom Infocentrum Carnisselande Heer D. Oost van KPMG Heer J. Onderwater Historicus Heer M.A. Ouwens Heer S. Overdijk Heer H. Pagter de Kanters bouwbedrijf b.v. Mevrouw R. Passchier Heer J. Pécasse Heer W. Peters At Home Makelaardij Heer C.H. Pieren Raadslid gemeente Barendrecht Heer R.V. Ploeg van der Pers C b.v. Mevrouw I. Plomp VAC Barendrecht Mevrouw M. Prooi Harmonievereniging Barendrecht Heer C.W.P. Pijlman Woningbouwvereniging Patrimonium Mevrouw K. Radder ABN/AMRO Heer P. Reijnierse Heer E.H.W. Rienhart Woningbouwvereniging Patrimonium Mevrouw C.W. Righolt- Dam Raadslid gemeente Barendrecht Mevrouw I. Rofaqui Woningbouwvereniging Patrimonium Heer J.S. Romeijn Romeijn Consultancy Heer P. Roodzant Beheermij Auto-Hotel Rotterdam b.v. Heer H.M. Rijn Stichting Waterdragers Heer J. Schaeffer Heer A.S. Scholten Burgemeester gemeente Zwijndrecht Heer M.J. Schreurs Wethouder gemeente Barendrecht Mevrouw N. Schuilwerve Culturele raad Heer H. Chr. Schuurman Groenveld en van Houdt, Notarissen Heer J.C. Snijder Heer F. Sikken Stichting Creatief Werkhuis Heer W. Sterkenburg Culturele raad Heer A. Sullock Enzlin Heer G. Theeuwkens Evenementencommissie Barendrecht Heer C.W. Tinke Zitwerk Mevrouw M.A. Tijssen- Humme Mevrouw D. Uyterlinde Stichting Omgaan met Pesten Heer A. Unen van Pers C b.v. Heer T. Vet Voorzitter Bewonersraad Patrimonium Heer J.M. Velden van der ABN/AMRO Mevrouw M.T.R. Ven- Heere van der Katholieke Bond van Ouderen Heer E. Verheijen Heer A. Vermeulen Sportraad Barendrecht pagina 77

78 Heer G. Verweij Verdi Import Heer J.C. Verweij Verweij Vastgoed Beheer Heer J. Vis Heer G.K. Visser RA Visser en Visser diensten b.v. Heer W.J. Vonk Heer D. Vos de Raadslid gemeente Barendrecht Heer R.J. Vos de R&P Finance b.v. Mevrouw C. Vries de Culturele raad Mevrouw J.J. Vries- den Otter de Heer P.G. Vries de Woningbouwvereniging Patrimonium Heer A. Vijfvinkel Winkeliersvereniging Middenbaan Heer H.G. Westerhout Heer R. Wiersma Mevrouw M.Th. Wilgenburg- Beernink van WMO raad Heer S. Willemstein Heer A. Wingerden van Raadslid gemeente Barendrecht Heer P.G. Wit de DWI Consultancy Heer C.A.M. Woerts Commercial director Feijenoord Heer J. IJzerman Raadslid gemeente Barendrecht Heer S.N. Zuurbier Wethouder gemeente Barendrecht Stuur-en project groep Heer J. Belzen van Burgemeester gemeente Barendrecht Heer W. Blanken Bureau Yardmen Mevrouw M. Bleijenburg senior medewerker gemeente Barendrecht Heer M.J.A. Bijnen van Secretaris/Algemeen directeur gemeente Barendrecht Mevrouw I. Eijnden van den senior medewerker gemeente Barendrecht Mevrouw G.E. Figge Griffier gemeente Barendrecht Heer L.J. Gebben Raadslid gemeente Barendrecht Mevrouw E.J.J.M. Niers commissiegriffier gemeente Barendrecht Heer C. Versendaal Raadslid gemeente Barendrecht Mevrouw C. Vink Bureau Yardmen Heer D. IJpen van directie secretaris gemeente Barendrecht Vele medewerkers gemeente Barendrecht pagina 78

79 BIJLAGE IV: Kranten BARENDRECHT INVESTEERT IN ONTMOETING OPGERICHT OPLAGE FEBRUARI 2025 De SRV-man is weer terug! De oudere Barendrechters spreken al over de terugkomst van de SRV-man, officieel heet het de Delivery Coach. Via een virtueel en gepatenteerd menu kunnen inwoners maaltijden samenstellen die bestaan uit 100% natuurlijk en op eigen bodem geteelde groenten en fruit. Het systeem, dat in de internationale belangstelling staat, bewaart de persoonlijke voorkeuren van iedere bewoner en zorgt er automatisch voor dat over de gehele week de bewoner een uitgebalanceerd en zo gezond mogelijk menu geniet. De verwachting is dat Barendrecht binnen een jaar de laagste medische kosten per hoofd van de bevolking heeft van Europa. Het systeem zorgt ervoor dat de bewoners hun menu niet alleen gemakkelijk kunnen samenstellen, maar ook dat de boodschappen keurig netjes en op de gewenste tijd worden thuisbezorgd. Verzekeringsmaatschappijen belonen dit systeem met een forse premieverlaging. Gezellig Ecofarmfestival Barendrecht Afgelopen zaterdag werd in Barendrecht voor de vijfde keer het zeer populaire Ecofarmfestival gehouden. Ook dit jaar openden alle verenigingen en coöperaties hun deuren, vond de verkiezing voor de designgroente plaats en handelden de inwoners op de inmiddels traditionele beurs voor Ecohandels- en ruilwaar. Dit allemaal onder het genot van muziek, zang en dans. Evenals vorig jaar hadden alle bezoekers gehoor gegeven aan de oproep om wandelend of op de fiets te komen, zodat van filevorming of parkeerproblemen geen sprake was. Een apart gedeelte van het festivalterrein was dit jaar ingericht voor de producenten van ambachtelijke meubels. Het aanbod vond bij het publiek gretig aftrek. Aan het eind van de dag werden door de organisatie de verkochte goederen en producten bij de klanten aan huis afgeleverd. Voor de bezoekers van buiten Barendrecht werd de BioTramplus gebruikt. Sociale Kangaroowoningen nu ook in groene buffers Rotterdam Oude Barendrechters moeten denken aan de SRV-man die vooral in de jaren 70 van de vorige eeuw actief was Tijdens de bijeenkomst van de Raad van 15 Wijzen is besloten om sociale ontwikkelingspunten op te starten voor Rotterdam. Dit naar aanleiding van het verzoek van de gemeente Rotterdam aan Barendrecht om te assisteren bij de herontwikkeling van Charlois, Pendrecht en gedeelten van Hoogvliet als groene buffers. In het kielzog van andere grote steden is ook in Rotterdam het besef ontstaan dat de nieuwe economie drijft op spontane sociale systemen en de kracht van de natuur. Het eerste ontwikkelingsproject dat zal worden gestart is de ontwikkeling van een grootschalige moestuin in Charlois met diverse kleinschalige complexen Kangaroowoningen, waarbij de door Barendrecht ontwikkelde bouwmethoden en -ontwerpen volledig zullen worden toegepast. Het unieke van de Kangaroo-woningen is dat niet langer gezinnen, maar hele families samenwonen en voor elkaar zorgen. Opa s en oma s verzorgen de kinderen en de ouders werken zes uur per dag en zes dagen per week in de eigen wijk. Het Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam (OBR) is zeer verrast over de zeer lage bouwen investeringskosten. Een tweede stap is de introductie van ecologischidealistische energieopwekking op de Tweede Maasvlakte. Het onlangs gehouden referendum in Rotterdam heeft uitgewezen dat het Barendrechtse Bio-energie Model nog dit jaar moet worden toegepast. New Yorkse delegatie verbaasd over laag importvolume Barendrecht Tijdens een werkbezoek heeft een delegatie van New Yorkse stadsbestuurders een bezoek gebracht aan het ecologisch-idealistische groeisysteem, dat in De Kleine Duiker is ontwikkeld. Dit systeem heeft ervoor gezorgd dat het importvolume drastisch is afgenomen. Het nieuwe groeisysteem, dat volledig biologisch-dynamisch van opzet is, zorgt ervoor dat in de totale behoefte aan op eigen Bezoek aan Carnisselande De delegatie heeft ook een bezoek gebracht aan de verbeteringswijk Carnisselande. Deze wijk, gerealiseerd in de periode van 1997 tot circa 2008, heeft de afgelopen periode een enorme metamorfose ondergaan. In navolging van de herstructurering in Barendrecht- Noord en de ingrijpende Centrumontwikkeling, is de helft van de eengezinswoningen en de volledige hoogbouw in Carnisselande gesloopt en zal er de komende jaren bodem en ecologisch geteelde groente- en fruitproducten kan worden voorzien. Hierdoor is de groente- en fruitimport in Barendrecht teruggebracht naar een absoluut minimum. Uitsluitend de bananenimport is nog van enige betekenis, maar onlangs heeft een geslaagde proef plaatsgevonden waarbij bananen in vijf dagen van niets tot rijpheid zijn gebracht. Dit systeem is ontwikkeld in De Kleine Duiker, dat zich heeft gespecialiseerd in hard gewerkt worden aan de realisering van Kangaroowoningen en Groepswonen-projecten. In Barendrecht is de onderlinge zorg de afgelopen jaren een centraal thema geweest. Spontane sociale structuren hebben ertoe geleid dat de intra- en extramurale zorg nagenoeg volledig terecht is gekomen bij het gezin, de familie en de wijk. hypermoderne toepassingen op basis van natuurwetmatige principes van vóór de industriële revolutie. De delegatie is in Barendrecht om een indruk te krijgen van, maar vooral ook lering te trekken uit de wijze waarop Barendrecht de afgelopen jaren heeft gewerkt aan de vorming van een duurzame gemeente, waarbij de pijlers sociale kleinschaligheid, kwaliteit en duurzame ontwikkeling op een zeer evenwichtige wijze tot elkaar zijn gebracht. Al vroeg is in Barendrecht het besef ontstaan dat permanente groei en expansie zeker niet bijdragen aan de saamhorigheid en sociale eenheid binnen de gemeenschap. Meer aandacht voor het sociale contact en ambachtelijkheid is verheven tot de norm van deze zelfvoorzienende gemeente. Ook in het nieuwe City Development Plan van New York, dat afgelopen december is vastgesteld, wordt aangestuurd op de reeds in Barendrecht ingestoken thema s. Men ziet dat er zonder meer grenzen zijn aan de enorme groei en expansie, en dat er de komende jaren meer geïnvesteerd moet gaan worden in de duurzaamheid en de sociale structuren binnen de stad. te koop Cube Tomaat Verkrijgbaar in de kleuren rood, geel en blauw (op bestelling bruin) Prijswinnend Genetisch Gemanipuleerde Designgroente Firma Den Ouden, Barendrecht mededeling van de gemeente LET OP Er kunnen momenteel geen vrijwilligers meer worden ingeschreven, in verband met het grote aantal dat zich reeds heeft aangemeld. meer info via de vrijwilligersdesk pagina 79

80 De heer T. Ester (voorzitter commissie BarendRecht): In Barendrecht viert democratie hoogtij Sinds 2018 haalt de gemeente een beangrijk deel In de serie Kennismaken met de commissie BarendRecht maakt u kennis met de commissieleden. Na het interview van vorige week met mevrouw P. Recies (Ruimte) is deze week voorzitter de heer T. Ester aan het woord. De commissie bestaat dit jaar drie jaar en was bij de introductie een landelijke innovatie in bestuurlijk Nederland. Vindt u de commissie na drie jaar geslaagd? Absoluut. Toen we begonnen was nergens een vergelijkbaar voorbeeld. Het was een revolutie in bestuurlijk Nederland en viel ook lang niet bij iedereen in goede aarde. Het heeft ook mensen hun baan gekost. De gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders zijn opgeheven. Hiervoor in de plaats is extra geïnvesteerd in de buurtverenigingen en in de commissie BarendRecht. De leden van onze commissie komen niet uit de politieke partijen, maar zijn gekozen vanwege hun deskundigheid. We zijn volkomen onafhankelijk. Het systeem werkt tot nu toe goed. De afgelopen drie jaar hebben we via het unieke gemeenteweb bewoners al 350 keer een vraag voorgelegd en gemiddeld reageert 83% van de bewoners. Veel meer dan bij de gemeenteraadsverkiezingen ooit het geval was. In Barendrecht viert democratie sinds de invoering van de commissie BarendRecht hoogtij. Omdat u onafhankelijk moet kunnen toetsen, woont u niet in Barendrecht en heeft u geen relaties met Barendrechtse organisaties. Hoe kijkt u Elke week vindt via het digitale gemeenteweb een referendum plaats. Dit referendum staat onder auspiciën van de commissie BarendRecht. Deze commissie neemt zelf geen besluiten (zoals vroeger het college van burgemeester en wethouders), maar toetst ideeën en legt deze vervolgens voor aan de bewoners van Barendrecht. als relatieve buitenstaander tegen onze gemeente aan? Barendrecht is absoluut een bijzondere gemeente. In 2008 heeft de toenmalige gemeenteraad een toekomstvisie vastgesteld. Kern van deze visie was kwaliteit, duurzaamheid, persoonlijkheid. Nu, 18 jaar later, kunnen we concluderen dat die visie werkelijkheid is geworden. Er is op sociaal, economisch en ruimtelijk gebied veel aandacht voor de kwaliteit van leven. De proactieve en innovatieve oplossingen om de klimaatveranderingen tegen te gaan zijn inmiddels over de hele wereld verspreid. De opbrengsten uit patenten op het gebied van ecologische innovaties vormen vandaag de dag de belangrijkste inkomstenbron van de gemeente. De aandacht voor kwaliteit komt ten slotte ook terug in de persoonlijke omgangsvormen. De sociale binding is groot en hierdoor zijn onveiligheid, vandalisme, huiselijk geweld en bijvoorbeeld drugsgebruik tot een minimum gedaald. U begint terecht over de sterke sociale binding binnen Barendrecht en de voordelen die dit oplevert. Wat is volgens u de kern van dit succes? Voor mij persoonlijk, maar ik denk ook voor veel Barendrechters, is de kern van het succes de algemeen gedeelde levenshouding vier het verschil. Barendrecht heeft een balans weten te vinden tussen individualisme en collectivisme. Eigenlijk kent Barendrecht geen subcultuur. Iedereen deelt dezelfde waarden en normen. Daarbinnen is wel de ruimte om jezelf te zijn. Individuele verschillen worden juist ingezet om de kwaliteit van de samenleving te verhogen. Bewoners ontlenen hun status niet aan bezit, maar aan de bijdrage die ze aan de samenleving kunnen leveren. Iedere bewoner vervult een functie binnen de gemeenschap, ongeacht capaciteiten. De moraal is hierdoor hoog en bewoners voelen zich daadwerkelijk betrokken bij de samenleving. Die betrokkenheid is in Nederland en ook daarbuiten ongeëvenaard. De betrokkenheid komt ook terug in de manier waarop binnen Barendrecht zorg wordt verleend. Wat maakt de zorgverlening zo uniek? In Barendrecht zorgen bewoners en vooral familieleden onderling voor elkaar. Wat twintig jaar geleden mantelzorg heette is nu een vanzelfsprekendheid geworden. Bewoners doen veel minder een beroep op instellingen en organisaties, maar regelen dit nu zelf. Dit komt ook omdat veel mensen samenwonen in familiewoningen of groepswoningen. Het unieke van Barendrecht is de hechte gemeenschap waarin toch iedereen zichzelf kan zijn. Eenheid in verscheidenheid. Mevrouw G. Verbruggen (110 jaar) viert haar verjaardag in het participatiecentrum Unieke ervaring! Ecologische gezichtsbehandeling Elke donderdag in het participatiecentrum Inkomsten uit patenten substantieel van het inkomen uit patenten. Inmiddels is dit goed voor 17% van alle inkomsten van de gemeente. De verwachting is dat dit deel van het inkomen nog verder zal groeien tot een kwart van de totale begroting. Als de gemeente betrokken is bij innovaties op ecologisch terrein, laat zij zich uitbetalen in de vorm van het patent op de innovatie. Dit patent kan de gemeente vervolgens verkopen. Nominatie voor Milieuprijs 2025 Barendrecht is genomineerd voor de milieuprijs Nog niet eerder is een gemeente in Nederland erin geslaagd op het gebied van milieu zo vooruitstrevend te zijn, aldus de jury. De jury roemt de aanleg van de groenhaag langs de A29 en de duurzame beplanting langs de Kilweg, aan de Achterzeedijk en rond het bedrijventerrein Dierenstein. Na intensieve meting van de lucht is vast komen te staan dat er nog maar zeer minimale hoeveelheden fijnstof en CO 2 in de lucht waarneembaar zijn. Ook uniek is de wijze waarop de groenstroken worden onderhouden. Door het inzetten van vee is er een evenwicht teruggebracht in de natuur. Laatste Kangaroowoningen verhuurd Aanstaande vrijdag zal de directeur van de woningbouwvereniging de sleutels uitreiken aan de Colofon Deze krant is gemaakt door ruim 100 Baren- bewoners van de laatste Kangaroowoningen. Deze drechters en uitgegeven door zijn gebouwd op de overkapping van de A29. De de gemeente Barendrecht. Hij ruime woningen zullen plaats bieden aan diverse is bedoeld om een discussie op gang te brengen over de vraag woongroepen. Met de komst van de woongroepen heeft de gemeente de doelstelling bereikt om hoe Barendrecht er in 2025 uit zou moeten zien. Voor meer info: in de gemeente een diversiteit aan woonvormen te De redactie heeft ernaar gestreefd auteursrechten te regelen huisvesten. Met ruim inwoners is de grens volgens de wettelijke bepalingen. aan de groei voor Barendrecht bereikt. Met de oplevering van de laatste Kangaroowoningen is een Degene die desondanks meent zekere rechten te kunnen doen gelden, kan zich wenden tot de goed evenwicht bereikt tussen jong en oud in Barendrecht. uitgever. Mei 2007 Politie treedt toe tot participatiecentrum Bewoners kunnen de politie vanaf 1 juni bereiken via het participatiecentrum. Dit heeft politie Barendrecht besloten naar aanleiding van het evaluatierapport over het participatiecentrum eerder dit jaar. De evaluatie wijst uit dat het centrum aan de vraag voldoet en dat gebruikers het bureau zeer waarderen. In het bureau werken gemeente, woningbouwverenigingen, welzijnswerk, werkgelegenheidsorganisaties, buurtverenigingen en zorginstellingen samen. De positieve uitkomst is voor de politie reden om zich ook bij het participatiecentrum aan te sluiten. Het participatiecentrum staat midden in de samenleving en wordt druk bezocht. Door deelname aan het bureau zijn we voor iedere bewoner zichtbaar en benaderbaar. We kunnen nu nóg beter samen met bewoners zorgen voor een veilige woon- en leefomgeving. DE PUZZELHOEK 1. Welke man komt weer terug? 2. Nieuwe inkomstenbron van de gemeente 3. Prijswinnend genetisch gemanipuleerde designgroente 4. Voor welke prijs is Barendrecht genomineerd? 5. Naar welk dier worden woningen genoemd die speciaal zijn geschikt voor woongroepen? 6. Laatste deelnemer in het participatiecentrum 7. Ontwikkelaar van ecologisch-idealistisch groeisysteem 8. Hogeschool voor technologie 9. Festival op ecologisch gebied 10. De belangrijkste leverancier van zuurstof De oplossing van de puzzel kunt u sturen naar: 2025@barendrecht.nl. Uit de inzendingen worden vijf prijswinnaars getrokken die ieder een SRVpakket ontvangen. pagina 80

81 14 FEBRUARI 2025 kort nieuws De gemeenteraad van Barendrecht heeft vorige week de Mobiliteitsvisie vastgesteld. Deze visie die tot stand is gekomen na een lange en intensieve inspraakprocedure is het vertrekpunt voor een integraal lokaal beleid en afgestemd op het verkeer- en vervoerbeleid van Rijk, de Randstadprovincie en de Stadsregio. Enkele hoofdpunten: 1) In de toekomst zal het heli- en gyrocopterverkeer in Barendrecht enorm groeien door de aanleg van een tweede heliplatform op bedrijventerrein Dierenstein. 2) Er zal een haalbaarheidsonderzoek worden verricht naar de aanleg van een vliegveld ( Barenvlucht ) langs de Rhoonse Baan. 3) De fractie van Beter voor Barendrecht opperde om het Rijk te dwingen de A29 te overkappen, maar de overige fracties wezen dit voorstel van de hand. 4) In nauw overleg met de omliggende gemeenten en de Stadsregio wil de gemeente auto s met een milieuonvriendelijke uitstoot (o.a. benzine, diesel) na een overgangsfase vanaf 2030 een gemeentelijke heffing opleggen. Milieuvriendelijke auto s (elektriciteit, waterstof) zullen van deze maatregel gevrijwaard blijven. Alle wegen lopen via Barendrecht Europacommissaris Eurlings heeft gisteren de A15 zuidas officieel geopend. Op een treffende manier verwoordde hij de centrale positie van Barendrecht in Noordwest-Europa: alle wegen lopen via Barendrecht. Met de aanleg van de A15 zuidas is de ringbaan Barendrecht een feit, waardoor een soepele doorstroming gegarandeerd is. Via sensoren wordt het verkeer afhankelijk van de drukte via de noord- of zuidas geleid. Hierdoor wordt tevens de snelheid gereguleerd en lossen files op. De nieuwe zuidas loopt van het knooppunt Ridderkerk langs de zuidkant van Barendrecht naar de noordas van de A15 bij knooppunt Charlois. Carnisselande Expo wil naar de beurs Het eerste jaar van Carnisselande Expo, de nieuwe, spraakmakende congreshal in Barendrecht aan de rand van de A29 en de Oude Maas, mag als bijzonder geslaagd worden genoemd. Met een positief netto resultaat van 12 miljoen euro is de Raad van Bestuur van Carnisselande Expo bijzonder tevreden over het startjaar. Maar het is voor ons geen reden om achterover te leunen. In 2030 willen we graag een toonaangevende internationaal opererende onderneming zijn, die beurzen, evenementen, concerten en congressen initieert, organiseert, exploiteert, accommodeert en faciliteert. We willen in Barendrecht mensen (met ambachtsgilden all over the world met uit oude tijden) alsook elkaar verbinden, dat op de toekomst (vliegtuig- en is onze missie! Al- autoshow). dus Peter Mc Donald, voorzitter van de Raad van Bestuur. Mc Donald, eerder werkzaam voor Shell Asia en Air France/KLM, sluit een spoedige beursgang zeker niet uit. Na de oplevering eind 2023 is de multifunctionele accommodatie al voor diverse evenementen een goed onderkomen geweest, zoals de popconcerten van The Sign, Mark Petti en good old diva Christina Aguilera. Maar in 2024 werden ook diverse beurzen georganiseerd, zoals de Miljonairsbeurs, Logistic Europe en Back into the Future, een ambachtsmarkt met zowel een kijk op het verleden Logistic Campus bedankt haar financiers Logistic Campus Greenhouse en Hogeschool Barendrecht op één plek De samenwerking tussen Greenhouse (de voormalige Greenery) en Hogeschool Barendrecht is een feit. Om de afstand tussen theorie en praktijk voor studenten zo klein mogelijk te maken, heeft Greenhouse voor een deel van het veilingcomplex ruimte vrijgemaakt voor de Hogeschool Barendrecht. De vakgroep Logistiek & Economie is hier gevestigd in een nieuw gebouw en biedt plaats aan 600 studenten. De publiek-private samenwerking heeft extra glans gekregen door de inbreng van Microsoft, dat als goede buurman van Greenhouse gezorgd heeft voor stageplekken en ICT-middelen. Ook de Stadsregio Rijnmond heeft een financiële bijdrage geleverd en toegezegd ook andere initiatieven voor samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven te ondersteunen. Onderzoek wijst uit: Barendrecht gelukkiger De Europese geluksmonitor geeft aan dat de geluksfactor van de Barendrechters het afgelopen jaar drastisch is toegenomen. Experts zien een directe relatie met de ingebruikname van de ondergrondse Barendrechtseweg. Dit project is vorig jaar afgerond. Vanaf dat moment heeft het drukke straatbeeld met een grote verkeersintensiteit plaatsgemaakt voor een parkachtige omgeving, die het oude dorp doorsnijdt en tot aan de Kilweg fietsers en wandelaars de gelegenheid geeft om zich in alle rust in het centrum van Barendrecht te verplaatsen. De verkeersdrukte vindt ondergronds plaats: twee gescheiden tunnelbuizen van in totaal 2,3 kilometer lang verbinden de Dierensteinweg met de Kilweg. Met het oog op de veiligheid is sprake van tweebaans eenrichtingsverkeer, met afbuigende zijvertakkingen naar Carnisselande (via de voormalige bussluizen onder de A29), het HSL-station en het bedrijventerrein Dierenstein. Na de oplevering van het nieuwe centrum in 2011, het geheel autovrij maken van het centrum van Barendrecht in 2014 en de aansluiting op het Rotterdamse metronet in 2016 was de ondergrondse Barendrechtseweg een volgende stap in het verbeteren van het leefklimaat. Blijkens de geluksmonitor hebben deze maatregelen direct effect gehad. Microsoft Barendrecht Stadsregio Barendrecht Greenhouse Barendrecht Carnisselande Expo presenteert! Your Future, your life Dé carrière-jongerenbeurs 8-16 maart Art of Holland Multicultifestival juni pagina 81

82 achterpagina 14 FEBRUARI 2025 Wageningen boos op Barendrecht De Wageningen Universiteit heeft boos gereageerd op het voornemen van Barendrecht om fors te investeren op het gebied van agrarischtechnologisch onderwijs. Vooral het bericht dat er plannen zijn om de Agri-Universiteit Barendrecht (AUB) te starten, is verkeerd gevallen. Uit de plannen blijkt dat het Barendrecht niet gaat om een monopoliepositie op het gebied van agrarisch-technologisch onderwijs, maar het wil wel de mogelijkheid hebben om wetenschappelijk onderwijs aan te bieden. Vooral studenten uit de Randstadprovincie hebben een grote voorkeur voor Barendrecht. Niet alleen om te studeren, maar ook om te recreëren en uit te gaan. Over de invulling en opzet van de op te richten Agri- Universiteit wil Barendrecht met Wageningen afspraken maken. Barendrecht verwacht met de komst van de universiteit een extra instroom van circa jongeren. Met het oog op de dynamiek in de Barendrechtse samenleving is de vestiging van deze groep een logische ontwikkeling. Omdat het aantal jongeren niet te huisvesten is op de huidige campus, wordt in samenwerking met de Stichting Studentenhuisvesting Barendrecht, gekeken naar nieuwbouwmogelijkheden. Het landwinningsgebied Zuid, maar ook Carnisselande en het centrum van Barendrecht komen hiervoor in aanmerking. Uitgangspunt is dat de nieuwe huisvesting van studenten, maar ook die van jonge Statistisch Jaarboek: Barendrecht wordt jonger leerkrachten en medewerkers duurzaam en betaalbaar is. Greenhouse wil deze woningbouwontwikkeling meefinancieren. Plannen voedselbank Barendrechtgesneuveld De plannen voor het oprichten van de voedselbank Barendrecht zijn ingetrokken vanwege het ontbreken van vraag naar een dergelijke voedselverstrekking. Want hoewel de inkomensverschillen in Barendrecht de laatste jaren steeds groter zijn geworden, is het bestedingsniveau van de lagere inkomensgroepen aanzienlijk omhoog gegaan. Op dit moment is het aantal mensen met een sociale uitkering te verwaarlozen. Een en ander was vorig jaar bij de presentatie van de armoedemonitor 2024 al naar voren gekomen. Er liggen plannen om op de locatie waar de voedselbank zou worden gerealiseerd, enkele betaalbare starterswoningen te bouwen. De plannen zullen binnenkort tijdens het jeugd- en jongerendebat worden gepresenteerd. Geen fossiele brandstof meer Vanaf 1 januari 2026 zijn er in Barendrecht geen fossiele brandstoffen (benzine, diesel en gas) meer verkrijgbaar. Alleen duurzame biobrandstoffen kunnen dan nog getankt worden. Dit betekent dat auto s die ouder zijn dan 13 jaar en nog niet over een biotankinstallatie beschikken, niet meer in Barendrecht kunnen tanken. Met deze maatregel wil het Barendrechtse gemeentebestuur de overgang naar milieuvriendelijke brandstoffen versnellen. De gemeente loopt hiermee vooruit op de landelijke ontwikkelingen om de verkoop van fossiele brandstoffen per 1 januari 2028 volledig aan banden te leggen. Het kabinet heeft de vroegtijdige overgangspilot van Barendrecht vorige week in de Ministerraad goedgekeurd. De Barendrechtse samenleving verjongt in een rap tempo. De gemiddelde leeftijd is inmiddels 44 jaar (ten opzichte van 47 jaar in 2015). Burgemeester Ben Blauw is niet verrast over dit cijfer: Het is een logisch gevolg van een slim investeringsbeleid. De gemeente Barendrecht heeft de afgelopen jaren fors geïnvesteerd in het sociaal-culturele aanbod, het sportieve klimaat en de aantrekkelijkheid van de binnenstad. Dat werpt nu zijn vruchten af. De vergrijzingstendens van 10 jaar geleden is gekeerd. Barendrecht is een bruisende plaats geworden. Het centrale Binnenhofplein is een echt stadshart, met terrassen, fonteinen en een gevarieerd winkelaanbod. Jongeren verblijven en wonen hier graag. Al deze activiteiten hebben een positief effect gehad op de lokale economie. Ook is het de gemeente gelukt om studenten en cultuurliefhebbers aan zich te binden. Veel studenten van de Hogeschool Barendrecht hebben in de afgelopen jaren een woning gevonden in Barendrecht. Woningbouwvereniging Matrimonium heeft in 2021 Colofon Deze krant is gemaakt door ruim 100 Barendrechters en uitgegeven door de gemeente Barendrecht. Hij is bedoeld om een discussie op gang te brengen over de vraag hoe Barendrecht er in 2025 uit zou moeten zien. Voor meer info: De redactie heeft ernaar gestreefd auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degene die desondanks meent zekere rechten te kunnen doen gelden, kan zich wenden tot de uitgever. Mei 2007 op de schoolcampus Lagewei 300 studentenwoningen laten bouwen, die plaats bieden aan 450 studenten. Ook is Barendrecht zeer gewild onder jonge gezinnen. Dit heeft alles te maken met de kwaliteit van het onderwijs en van de zorgstructuur. De Het aantal jongeren (0-29 jaar) in Barendrecht is in de afgelopen tien jaar ( ) verdubbeld. Waren er in 2015 nog jongeren, op 1 januari 2025 was dit aantal opgelopen naar Ook is het aandeel jongeren in de genoemde periode flink gestegen: van 37% in 2015 naar 47% in De gemiddelde leeftijd van de Barendrechter is teruggelopen van 47 jaar in 2015 tot 44 jaar in Bron: Statistisch Jaarboek inspectierapporten van het ministerie van Onderwijs, Jongerenzaken & Zorg onderschrijven elk jaar de kwaliteit van het Barendrechtse onderwijs- en zorgsysteem. EcoNational Voor al uw biobrandstoffen Nu met dubbele gyrocoptermiles! Steeds meer verzet tegen omlegging Oude Maas Er ontstaat steeds meer verzet tegen het plan om de Oude Maas te verleggen naar de noordrand van de Hoekschewaard. De verruimde Zuidpolder zou een ecologisch-recreatieve bufferzone moeten worden. Het wantrouwen tegen dit voornemen groeit. De voorbereiding voor dit nationaal waterstaatkundig project kent een lange voorgeschiedenis, maar is vooral versneld na de eenwording van de Hoekschewaard als één gemeente. Het gemeentebestuur van de gemeente Hoekschewaard ziet verschillende voordelen in de verlegging van de Oude Maas: er ontstaat zo weer een directe verbinding met de Binnenmaas en het bestuur denkt zo de komst van een grootschalig bedrijventerrein te kunnen voorkomen. Toch neemt het verzet toe. Vooral van natuurorganisaties en landeigenaren uit de Hoekschewaard en uit Barendrecht. Men voert aan dat de verlegging van de Oude Maas zorgt voor een onverantwoorde wijziging in de landschappelijke structuur. Men is bovendien bang voor een verdere verstedelijking in de gemeente Hoekschewaard. Natuurorganisaties zien de bui al hangen: Zonder twijfel zal de vrijgekomen ruimte worden bestemd voor grootschalige woningbouwprojecten, aldus een woordvoerder. De bestemming als ecologisch-recreatief gebied biedt veel te veel ruimte voor interpretatieverschillen; daar kun je nog alle kanten mee op. Wij eisen keiharde garanties. Het wantrouwen tegen de beoogde bestemming wordt ook gevoed door uitspraken vanuit de hoek Gyrocopter boven Barendrecht 2006 Spark Design Engineering Het verbod op de verkoop van fossiele brandstoffen treft ook de tankstations voor de gyrocopters. Tijdelijk wordt wel de prijs van biodiesel voor gyrocopters verlaagd, om te voorkomen dat de gyrocopters massaal uitwijken naar Zestienhoven om daar de goedkopere fossiele brandstof te tanken. Greenhouse Barendrecht zoekt studenten om in avonduren op de veiling inpakrobots te controleren en schoon te maken Info: Greenhouse Barendrecht van de Hogeschool Barendrecht en Greenhouse. Deze hebben laten weten daar een mogelijkheid te zien om hun ruimtegebrek op te lossen. Opvallend is tevens dat deze beide partijen ook hebben deelgenomen aan het onderzoek voor de omlegging van de Oude Maas. Dit wordt door diverse organisaties, politieke partijen en grondeigenaren als niet zuiver aangemerkt. De gemeentebesturen van Barendrecht en Hoekschewaard beraden zich op de nieuwe ontwikkelingen. De optie van een digitaal referendum over deze kwestie wordt zeer serieus overwogen. pagina 82

83 februari Rotterdam deelgemeente van Barendrecht Zes jaar nadat de Randstadcommissie haar rapport Rijnmondmetropool heeft aangeboden aan de toenmalige minister-presidente Femke Halsema, is toevoeging van Rotterdam als deelgemeente aan Barendrecht een feit. Eerdere herindelingen, waarbij alle regiogemeenten en de Hoekschewaard als deelgemeente aan de gemeente Barendrecht werden toegevoegd, verliepen probleemloos. Rotterdam heeft zich lange tijd verzet, omdat zij van mening was dat de bundeling van het metropoolbestuur nu juist op haar grondgebied zou moeten plaatsvinden. Omdat Rotterdam een ministeriële aanwijzing wilde vermijden, is de Rotterdamse gemeenteraad uiteindelijk akkoord gegaan met de herindeling zoals die in het rapport is voorgesteld. Het rapport maakte destijds melding dat, na de aanleg van de Derde Maasvlakte als onderdeel van het landwinningproject Noordzee verdere uitbreiding van s werelds grootste zeehaven in de richting van Groot-Brittannië niet meer mogelijk is. Met name door de stijging van de zeespiegel zou verdere uitbreiding op dit moment te veel kosten en zouden de risico s onvoldoende beheersbaar zijn. Het nog wel beschikbare Noordzee-areaal wordt NIEUWE BESTEMMING STADHUIS COOLSINGEL Het voormalige Rotterdamse stadhuis aan de Coolsingel krijgt een nieuwe bestemming. Het historische pand wordt het nieuwe museum voor digitale kunst. Het stadsdeelkantoor van Rotterdam gaat naar het Oude Luxor; hier komen slechts 125 ambtenaren te werken. ingezet voor uitbreiding van de minder kwetsbare windturbineparken. Volgens het rapport Rijnmondmetropool kon verdere uitbreiding van het haventerrein alleen nog landinwaarts plaatsvinden, waardoor herbestemming van een groot deel van het huidige centrum noodzakelijk is geweest. Gezien de gunstige ligging van Barendrecht ten opzichte van de Zuid- Hollandse eilanden (het huidige recreatiegebied) en de andere regiogemeenten heeft de Randstadcommissie voorgesteld het metropoolbestuur te laten zetelen in Barendrecht en alle gemeenten toe te voegen aan Barendrecht. Het aantal inwoners van Barendrecht komt daarmee op twee miljoen. De Big City aan de Maas mag zich dan ook met Londen en Parijs een moderne Europese metropool noemen, waarbij de skyline wel eerder aan Sydney of Manhattan doet denken. Gekenmerkt door hypermoderne woningen en een hoog voorzieningenniveau. Ondanks de enorme omvang van de stad is het aantal ambtenaren van afgenomen naar De ambtelijke organisatie heeft de afgelopen jaren fors geïnvesteerd in besturingsinnovatie. Daarmee gooit Barendrecht hoge ogen als locatie voor de permanente Raad van Europa. Barendrecht kenmerkt zich echter niet alleen door bestuurlijke innovatie. Door toetreding van Rotterdam heeft Barendrecht wel twee universiteiten op OUDE MAAS IN TREK! De komst van het Eur-Aziatisch hoofdkantoor van Microsoft naar de Oude Maas trekt ook andere grote dienstverleners naar deze unieke locatie. Omdat veel bedrijven een alternatieve locatie moesten zoeken in verband met de komende havenuitbreiding, is de Zuidpolder herbestemd voor zakelijke dienstverlening. haar grondgebied, de Erasmus en de University of Barendrecht. De laatste is met name georiënteerd op hightechontwikkelingen, zoals de derde generatie zonnepanelen. Het Dagelijks Bestuur heeft al aangegeven de universiteiten toch te willen laten fuseren. Studeren in de wereld van de hightech? Bezoek dan de virtuele open dagen van de University of Barendrecht! TOPSPORT IN BARENDRECHT Het sterke Barendrechtse (top)sportverenigingsleven heeft gepleit voor de uitbreiding van de Olympische accommodaties, naast de reeds bestaande multifunctionele sportparken. De toevoeging van Rotterdam biedt hiertoe nieuwe kansen. Er gaan al stemmen op om de Kuip om te vormen tot een atletiekstadion. Barendrecht wint prijs voor ecoflats Het gemeentebestuur van Barendrecht is blij verrast met de prestigieuze Jacqueline Cramer Prijs voor de twee ecoflats aan het Binnenhof te Barendrecht. Wethouder voor Woonruimtezaken dr. Truus Aboutaleb heeft uit handen van prinses Amalia de prijs mogen ontvangen voor de twee ecoflats (Amazone en Orinoco) aan het Binnenhof te Barendrecht. Prinses Amalia treedt hiermee in de voetsporen van haar vader op het gebied van milieu. De Jacqueline Cramer Prijs wordt ieder jaar uitgereikt aan woningprojecten die Koning Willem IV is op 15 februari 2025 de voorzitter van het tweede lustrum van de Wereld Waterdagen. De Wereld Waterdagen worden georganiseerd door het Barendrecht Centre for Sustainability and Watermanagement (BCSWM), onderdeel van de University of Barendrecht. Aan de openingsdag van de Wereld Waterdagen zullen meer dan 150 regeringsleiders deelnemen. Onder leiding van koning Willem IV, deskundige op het gebied van watermanagement, zullen de deelnemers kennismaken met de nieuwste technologie op het terrein van duurzaam watermanagement. duurzaam zijn en een bijdrage leveren aan het milieu. Het Barendrechtse project was een van de tien genomineerde projecten. Beide 20 verdiepingen hoge flats, die liggen aan het stadspark, voldoen aan de nieuwste allergeennormen. Bovendien zijn de flats voorzien van een waterzuiveringsinstallatie, waardoor het afvalwater van de flats voor 100% hergebruikt kan worden. Deze Zuid-Afrikaanse uitvinding is ook te bewonderen op de Wereld Waterdagen. Communicatieproblemen met uw Chinese au pair? Stichting Alle-lande biedt u de oplossing! In samenwerking met het Barendrechtse Ouderencollectief is een cursus Nederlands voor fastbeginners opgesteld. Door middel van een virtuele leraar leert uw au pair in zes weken de basisbeginselen van de Nederlandse taal. Hebt u interesse? Kijk op voor een introductieles. Koning Willem IV bezoekt regelmatig internationale conferenties en symposia over watermanagement en treedt er ook geregeld als spreker op. Sinds 1998 is hij de beschermheer van het Global Water Partnership. Tijdens de Wereld Waterdagen zal Zuid-Afrika zijn nieuwste waterzuiveringsinstallaties presenteren. Deze waterzuiveringsinstallaties dragen er zorg voor dat het afvalwater van de steden en fabrieken 100% gerecycled kan worden; hierdoor wordt het milieu nauwelijks belast. Verschillende landen hebben reeds belangstelling getoond voor deze installaties. Hanggroepchatters worden aangepakt In de virtuele raadsvergadering van 29 februari aanstaande wordt een plan gepresenteerd gericht op vermindering van de criminaliteit en overlast in de virtuele publieke ruimte. Burgemeester Blauw heeft door middel van tien interactieve internetbijeenkomsten het integraal veiligheidsplan opgesteld. De respons op deze bijeenkomsten is een groot succes te noemen. In totaal hebben zich personen gemeld voor de gesprekken. Het plan gaat in de eerste plaats om een vermindering van de criminaliteit en overlast in de virtuele publieke ruimte met 20 tot 25% in de periode Door inzet van burgerwachten moet de pakkans vergroot worden en de overlast en criminaliteit teruggedrongen worden. In de tweede plaats zullen aan virtuele hanggroepchatters op internet alternatieven worden aangeboden. In de vijf virtuele probleemwijken zullen chatwerkers zich richten op de hanggroepchatters om ze meer in aanraking te brengen met andere mogelijkheden van het internet, zoals het museum voor digitale kunst. Via polls zal intensief gemeten worden of de aanpak succesvol is. Koning Willem IV voorzitter tijdens het tweede lustrum van Wereld Waterdagen in Barendrecht Blikvangers van de Waterdagen zullen de nieuwe inflated water dikes van prof. dr. A.J.M. Dijkgraaf en prof. dr. J.J. Waterloop van het BCSWM zijn. Het idee achter deze technologie is niet vechten tegen het water, maar het water gebruiken tegen overstromingen. De inflated water dikes vullen zich met het stijgende water. De Barendrechters hebben hun idee succesvol getest tijdens het stormseizoen in New Orleans. De Wereld Waterdagen zijn van 15 tot 20 mei Vanaf 16 mei is het publiek van harte welkom om een kijkje te nemen in het congrescentrum Carnisselande Expo. pagina 83

84 februari Google-topman echte Barendrechter Vaktechnici wéér moeilijk Google-directeur Jason Calsteiger heeft Mountain View, CA achter zich gelaten en zijn hoofdkantoor gevestigd in Barendrecht. Een verrassende stap. Of niet? Waarom Barendrecht? Eerlijk gezegd was Barendrecht niet onze eerste keuze. Dat heeft te maken met het imago van havenmetropool. Pas toen Barendrecht de knoop doorhakte om de Zuidpolder te herontwikkelen tot kennismainport waren wij snel om. Eigenlijk zijn wij achter de stroom kenniswerkers aan naar deze regio getrokken. In tweede instantie vielen me ook de andere voordelen van Barendrecht op. Welke voordelen? Wat mij toen opviel en nog steeds opvalt, is dat Barendrecht zo n groene metropool is. En dat ondanks de hoge bouwdichtheid en het gebrek aan huizen met tuinen. Barendrecht heeft het voor elkaar gekregen om de groene uitstraling te behouden. Neem bijvoorbeeld de flats langs de Oude Maas. Sommige zijn wel 120 meter hoog, maar ze worden prachtig omzoomd door een mooi park. In het oude centrum is het ook heel knap gedaan; daar hebben veel flats een subtropische binnentuin, iets wat 20 jaar geleden vrijwel ondenkbaar was. Daar staat tegenover dat een privétuin voor particulieren niet te betalen is. Dat is waar; een eigen tuin is echt een luxe goed geworden. Maar van recreatiepark De Hoeksche Waard kun je zeggen dat het de Barendrechtse tuin is. Trouwens, ook wij zitten hier net als veel andere bedrijven riant in het groen. Barendrecht is bij Barendrecht in Triple B Na Beijing en Boston heeft nu ook Barendrecht een plaats in de prestigieuze Triple B-rating. De Triple B wordt jaarlijks toegekend aan de drie meest vooruitstrevende steden ter wereld. De strenge beoordeling op het gebied van economische groei, innovatieve ondernemingen, cultuur en onderwijsvernieuwing leverde Barendrecht een glansrijke derde positie op. Volgens het juryrapport is Barendrecht erin geslaagd economische slagkracht te combineren met een kwalitatief hoogwaardige leefomgeving. De verwachting is dat deze rating een positief effect heeft op de verdere ontwikkeling van Barendrecht. Barendrecht moet er wel voor waken niet dezelfde fout te maken als Barcelona. Barcelona is gezakt van de derde naar de vierde plaats. De voornaamste reden: het binnenstedelijke leefklimaat lijdt steeds meer onder de economische groei. Getuige bijvoorbeeld de beslissing om het culturele erfgoed van Gaudi te verplaatsen naar de periferie van de stad om plaats te maken voor kantoorvilla s. advertentie Alpha Omega Detachering Voor heel je leven Wij bieden onze medewerkers niet alleen uitdagend werk en aantrekkelijke thuisservices. Wij hebben ook échte aandacht voor hen. De spiritualisten van Alpha Omega ondersteunen onze mensen met: Life cycle coaching Non-stop personal development Mindfullness Generation training Alpha Omega het totaalconcept voor een heel werkend leven uitstek de plek waar je groen kunt wonen én werken. Wonen en werken? Inderdaad wonen en werken. En zelfs recreëren; het loopt hier allemaal door elkaar. De flats aan de Oude Maas bijvoorbeeld zijn niet alleen bedoeld om te wonen. Daarin zitten ook een kinderdag- en nachtopvang, fitnessvoorzieningen, luxe winkels, een kantoorhotel en vele kleine bedrijven. Het is grappig om te zien dat dit soort eenheden een eigen buurt op zichzelf vormt. U had het over een kantoorhotel? Ja... daar ben ik best trots op, want ook Google heeft aan dit Barendrecht Sociaal vecht voor de menselijke maat der dingen Het is de mens waar het om zou moeten draaien in de gemeente Barendrecht. Barendrecht Sociaal verzet zich tegen de vermetropolisering van Barendrecht. Wat is begonnen als een actiegroep tegen de uitverkoop van de Zuidpolder is uitgegroeid tot een heuse politieke groepering in Barendrecht. Weliswaar heeft Barendrecht Sociaal een underdogpositie in het politieke krachtenveld, maar ze laat regelmatig van zich horen. Barendrecht Sociaal wil de menselijke maat hoog op de politieke agenda houden en laat geen gelegenheid onbenut om haar eigen programma stevig onder de aandacht te brengen. Een paar speerpunten van Barendrecht Sociaal. Leenleraren en woonscholen Het enorme lerarentekort in de gehele onderwijssector kan door de werkende Barendrechters grotendeels worden opgelost. Het bedrijfsleven levert zogenaamde leenleraren ; medewerkers die zich met behoud van salaris elke week een paar uur verbinden aan een onderwijsinstelling. Zij voorzien daarmee ook in de broodnodige afstemming tussen theorie en praktijk. In zogenaamde woonscholen kunnen onderwijs en opvang volledig worden geïntegreerd. Familieleden van schoolgaande kinderen (0-18 jaar) nemen samen dag- en nachtopvang en buitenschoolse activiteiten op zich. Zij worden daarbij ondersteund door een team van professionele krachten. De woonscholen vormen het kloppend hart in de Barendrechtse wijken en zullen hét voorbeeld worden om weer samenhang te brengen in de leefomgeving. Buurtbedrijven Door het oprichten van zogenaamde buurtbedrijven kunnen alle maatschappelijke en thuiszorgactiviteiten voor de buurt worden gebundeld. Barendrecht heeft al de nodige knowhow op het gebied van tijdelijk projectmatig werken. De activiteiten van de buurtbedrijven kunnen ook met de inzet van projectvrijwilligers uit de buurt worden opgepakt. Barendrecht Sociaal ziet dat als volgt: bewoners die zijn opgenomen in de digitale vrijwilligersvacaturebank worden gekoppeld aan projecten. Hun kennis en ervaring zetten zij gedurende maximaal zes maanden in voor een project. Door de inzet van de deskundige projectvrijwilligers kan de veiligheid in de buurt enorm toenemen. Barendrecht Sociaal is dan ook druk doende om de middelen te krijgen voor haar project Beschutte Buurt. Zulke buurtbedrijven kunnen ook de thuiszorg regelen. Vragen van bewoners worden via een eenvoudige digitale procedure beoordeeld. Na toekenning komt, afhankelijk van de concept meegewerkt. In een kantoorhotel kunnen medewerkers uit Barendrecht voor een bedrijf waar dan ook ter wereld hun werkzaamheden verrichten. Werkelijk alle voorzieningen zijn aanwezig. Google was vroeger voornamelijk bekend van de zoekmachines en de navigators. Als ik de media moet geloven zit u nu ook in de projectontwikkeling. Niet helemaal correct. Nadat we de software van Google Earth hadden verfijnd en we overgestapt zijn op satellieten met een hogere beelddichtheid, bleek dit een prima instrument om ondersteuning te bieden bij de stedenbouwkundige ontwikkeling. Gevolg is dat we ook vaak mee mogen denken bij het realiseren van stedenbouwkundige ontwikkelingen. Vandaar dat we ook veel technici op het gebied van ruimtelijke ordening hebben rondlopen, maar we zijn niet actief bezig met projectontwikkeling. Zijn er nog andere initiatieven waar u wel bij betrokken bent? We zijn wel betrokken bij de verbetering van de informatiestromen. We zijn erin geslaagd om in Barendrecht een draadloos netwerk te realiseren dat nagenoeg dezelfde snelheid heeft als het glasvezelnetwerk. Tot slot, hoe doet Barendrecht het in milieuopzicht? Ik vind dat Barendrecht vooroploopt als het gaat om de aanpak van milieuproblemen. Neem nu de olieraffinaderijen op de Maasvlakte; die zijn allemaal vervangen door biofabrieken en een kernfusiereactor, die genoeg stroom leveren om onze hybride auto s draaiende te houden. Overal waar je kijkt staan op de daken zonnepanelen. De asfaltwarmte wordt gebruikt voor verwarming van huizen en alle toiletten worden doorgespoeld met regenwater. vraag, binnen 24 uur een vrijwilliger dan wel betaalde kracht thuiszorg verlenen. Quality food at work Het blijft echter niet bij plannen alleen. Barendrecht Sociaal heeft al een eerste tastbaar succes geboekt. Gezonder, lekkerder én samen eten tijdens je werk. Dat is waar het project Het schrikbeeld van Barendrecht volgens Barendrecht Sociaal Quality food at work zich op richt. De maaltijden op de kantoren van o.a. de University of Barendrecht worden met kwaliteitsproducten van ondernemers uit de buurt ter plekke bereid. De Barendrechtse horeca levert bedienend personeel; vrijwilligers van het voedingscentrum zien toe op een verantwoorde bereiding en de medewerkers zelf staan achter het fornuis. Samen koken, samen eten. Uit de eerste evaluatie blijkt dat sinds de invoering van dit initiatief het ziekteverzuim onder medewerkers met 12% is gedaald en de ziekte obesitas drastisch is afgenomen. gezocht De programmaraad van Barendrecht zoekt Barendrechters voor het project Innovatie Infrastructuur. Het project is gericht op het bevorderen van ondergronds vervoer. Leden van de projectgroep hebben kennis en/of ervaring op de volgende terreinen: weg- en waterbouwkunde - verkeer en vervoer - projectleiding - communicatie - financiën. Op vindt u meer informatie en het aanmeldingsformulier. te krijgen De krapte op de arbeidsmarkt voor vaktechnische beroepen is weer als vanouds. Dat staat in de meerjarenprognose van het Centraal Planbureau (CPB). Belangrijkste reden is de snelle ontwikkeling die de tweede generatie Polen doormaakt. Zij volgen vooral opleidingen voor kennisberoepen. Het CPB verwacht dat steeds meer vaktechnische medewerkers van buiten Europa worden aangetrokken. Station Randstadrail veel sneller klaar De projectgroep Barendrecht baant zich een weg heeft haar planning drastisch bijgesteld. Dankzij de innovatieve aanpak van Integraal Ontwerpen wordt Station Middenbaan al in november opgeleverd, ruim een jaar eerder dan verwacht. Het station biedt straks onderdak aan meer dan fietsen. De stalling in de vroegere ondergrondse weg is de grootste van Europa. Met de OV-chipkaart kunnen fietsers al vóór aankomst op het station hun fiets digitaal ontsluiten en ophalen. Bouwvergunningen in Barendrecht verleden tijd Barendrecht wil haar concurrentiepositie voor innovatieve bedrijven ten opzichte van de rest van Europa behouden. Dat is de belangrijkste reden om de vestigingsregels opnieuw fors te versoepelen. Bedrijven hoeven vanaf 2026 geen bouwvergunning meer aan te vragen zolang zij bouwen volgens de regels van het Regionaal Structuurplan. Dat plan is in 2020 door de programmaraad vastgesteld op initiatief van Ondernemersplatform Barendrecht. Rookvrij Barendrecht De gemeenteraad van Barendrecht wil door middel van een wijziging van de Algemeen Plaatselijke Verordening (APV) een algeheel rookverbod opleggen. Hoewel de gemeenteraad het bevoegde orgaan is om de APV te wijzigen, is het wel de vraag of de wijziging niet in strijd is met de Grondwet. De gemeente geeft als commentaar dat ze zich daar bewust van is en dat ze eigenlijk aanstuurt op een proefproces. Het is afwachten tot de eerste beboete roker zich meldt. Zelfdiagnostiek voor dummy s Leer in 30 minuten of je voor je klachten medische hulp nodig hebt. In samenwerking met de University of Barendrecht Kijk op of op Colofon Deze krant is gemaakt door ruim 100 Barendrechters en uitgegeven door de gemeente Barendrecht. Hij is bedoeld om een discussie op gang te brengen over de vraag hoe Barendrecht er in 2025 uit zou moeten zien. Voor meer info: De redactie heeft ernaar gestreefd auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degene die desondanks meent zekere rechten te kunnen doen gelden, kan zich wenden tot de uitgever. Mei 2007 pagina 84

85 BIJLAGE V: Gebruikte bronnen - Sporen van ontwikkelingen, Strategische verkenningen, gemeente Barendrecht, 16 maart Nederland in 2015; bouwstenen voor een toekomstverkenning, Atlas voor gemeenten/rigo, Heest, F. van & L. de Klerk, Barendrecht in vroeger tijden, Zoeterwoude, Onderwater, H., Barendrecht, een eeuw in foto s, Muiderberg, Uitgerekend Barendrecht, Statistisch Jaarverslag 2006, Gemeente Barendrecht, juli Wil tot verschil; gemeenten in 2015, Commissie Toekomst Lokaal Bestuur, VNG, mei Stadsvisie Rotterdam, ruimtelijke ontwikkelingsstrategie 2030, Gemeente Rotterdam, januari Over bestuurskracht en maatschappelijke veerkracht, VGS & VB, mei Met het oog op de toekomst; toekomstvisie van de Rabobank op de gemeente Barendrecht, Rabobank, januari Gemeente Barendrecht: woonwensen in beeld, Companen, september Ruimtelijk Plan regio Rotterdam 2020, Stadsregio Rotterdam, Startnotitie WMO Barendrecht, Gemeente Barendrecht, september pagina 85

86