Startersgids. Startersgids vrijwilligers. vrijwilligers

Transcriptie

1 design & print: Startersgids Startersgids vrijwilligers vrijwilligers Rubensstraat 104/4, 2300 Turnhout T , F secretariaat@alzheimerliga.be BE

2 Inhoudsopgave inleiding inleiding Inleiding 3 1. Alzheimer Liga Vlaanderen vzw Visie en waarden Missie en doelstellingen Werking en uitvoering Lidmaatschap en steun 7 2. Visie op vrijwilligerswerk 9 Bedankt voor je interesse in vrijwilligerswerk bij onze organisatie. Wij zijn steeds op zoek naar mensen die zich vanuit hun persoonlijke situatie en/of werksituatie vrijwillig willen inzetten voor mantelzorgers en familieleden van personen met (jong)dementie. Alzheimer Liga Vlaanderen vzw biedt je een ruime keuze aan vrijwilligerswerk. Jouw inzet is meer dan welkom bij een regionale Familiegroep (Jong)Dementie, maar evengoed bij de Alzheimer Phone National (gratis luister- & infolijn), op ons secretariaat, in onze werkgroepen en/of bij een activiteit die aansluit bij onze doelstellingen. Inhoudsopgave 3. Wie is vrijwilliger bij Alzheimer Liga Vlaanderen? Voor welke activiteiten zoeken we vrijwilligers? Familiegroepen (Jong)Dementie Alzheimer Phone National Secretariaat Werkgroepen 21 Bij Alzheimer Liga Vlaanderen vzw wordt het engagement van vrijwilligers erg geapprecieerd. We houden zo goed als mogelijk rekening met de (individuele) behoeften en verwachtingen van vrijwilligers. Je kiest in overleg met de stafmedewerkers de taken die het beste aansluiten bij jouw interesses, capaciteiten en beschikbare tijd. We hebben deze startersgids opgemaakt om je alvast een eerste indruk te geven van onze organisatie. We hopen op een prettige samenwerking! 5. Waarom kiezen voor Alzheimer Liga Vlaanderen? Begeleiding en vorming Begeleiding Kernledenvergadering en -vorming Vorming Familiegroepen (Jong)Dementie begeleiden Vorming Telefonisch onthaal Vorming Sociale kaart Andere vormingsinitiatieven Waardering 27 Laura Weyns Coördinator vrijwilligerswerk 8. Hoe ziet ons werkingsgebied eruit? Contact

3 1 Alzheimer Liga Vlaanderen Alzheimer Liga Vlaanderen vzw vzw Alzheimer Liga Vlaanderen vzw is een patiënten- en vrijwilligersvereniging VAN, VOOR en DOOR mantelzorgers en familieleden van personen met (jong)dementie. Alzheimer Liga Vlaanderen is pluralistisch en heeft samenwerkingsverbanden met andere zelfhulpgroepen en organisaties. De Liga is een alom erkende gesprekspartner van relevante organisaties - waaronder het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen, het Vlaams Patiëntenplatform, de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten - en diverse overheden, en geniet structurele overheidssteun voor de belangrijke bijdrage die ze levert. Alzheimer Liga Vlaanderen is de Vlaamse vleugel van de Nationale Alzheimer Liga die onder de Hoge Bescherming staat van Hare Majesteit de Koningin. Alzheimer Liga Vlaanderen is erkend door het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap als vrijwilligersorganisatie en door de federale overheid als vereniging die fiscale attesten voor giften mag afleveren. 1.1 Visie en waarden Alzheimer Liga Vlaanderen ziet een Vlaanderen waar mensen bewust omgaan met dementie en gepaste zorg genieten; waar geen plaats is voor taboes en waar personen met dementie derhalve een rechtmatig kwaliteitsvol leven leiden. De Liga is hét aanspreekpunt voor personen met dementie, mantelzorgers, familieleden en -groepen. In de algemene vergadering van 25 maart 2004 werd de Gecoördineerde tekst van de statuten van de Vlaamse Alzheimer Liga vzw na aanpassing in functie van de nieuwe wetgeving eenparig goedgekeurd en gepubliceerd in de Bijlage tot het Belgisch staatsblad op 24 mei In de algemene vergadering van 23 maart 2015 werd het gereviseerde document eenparig goedgekeurd als Nieuwe statuten Alzheimer Liga Vlaanderen vzw, conform de bepalingen van de Wet van 27 juni 1921 betreffende de verenigingen zonder winstoogmerk, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 1 juli 1921, ingrijpend gewijzigd door de hoofdstukken I en II van de Wet van 2 mei 2002 en door alle latere wetswijzigingen tot en met december Statutair heeft Alzheimer Liga Vlaanderen vzw tot doel binnen de Vlaamse Gemeenschap: Familiegroepen (Jong)Dementie 1 op te richten en te begeleiden waarin betrokkenen informatie, ervaringen en onderlinge steun over dementie kunnen uitwisselen; initiatieven of activiteiten te stimuleren, te ondersteunen en/of te organiseren ter begeleiding van betrokkenen van personen met dementie; het publiek bewust te maken van de mogelijkheden en de beperkingen rond dementie; het wetenschappelijk onderzoek te bevorderen in verband met dementie en in verband met begeleiding van mantelzorgers en familieleden van personen met dementie. Voor de Liga staan respect voor de mens met dementie, betrokkenheid met en steun aan de mantelzorger voorop. De eigen ervaring en kennis dienen als uitgangspunt om elkaar te ondersteunen en om de levenskwaliteit te bevorderen. 1.2 Missie en doelstellingen Alzheimer Liga Vlaanderen is een vereniging zonder winstoogmerk, opgericht op 2 oktober Zij heeft als doel personen met dementie, hun mantelzorgers en familieleden in Vlaanderen te ondersteunen in het omgaan met dementie. De Liga ijvert voor een brede toegang tot zorg op maat en voor kwaliteit van leven. Alzheimer Liga Vlaanderen vzw neemt allerlei initiatieven die rechtstreeks of onrechtstreeks betrekking hebben op de vermelde doelstellingen. Daarom kenmerkt Alzheimer Liga Vlaanderen zich onder meer door: Het oprichten en blijvend ondersteunen van FG-en in alle Vlaamse provincies. De Liga informeert en ondersteunt personen met (jong)dementie, mantelzorgers en familie(groepen) door lotgenotencontact, aangepaste informatie en de Alzheimer Phone National ( ). 1 Familiegroepen (Jong)Dementie wordt afgekort als FG-en. 4 5

4 Het stimuleren van initiatieven voor het uitwisselen van kennis en ervaring tussen allen die zorg opnemen rond (jong)dementie, onder meer door het organiseren van ontmoetings- en studiedagen over (jong)dementie én het op touw zetten van activiteiten voor de Werelddag Dementie. Het sensibiliseren van het brede publiek en beleidsmakers over (jong)- dementie, de gevolgen voor mens en maatschappij en het bestrijden van taboes door onder meer het bevorderen van genuanceerde beeldvorming. De Liga oefent belangenbehartiging uit en bevordert een menswaardige visie rond dementie met als doel een samenhangend beleid (politiek, welzijn, wetenschap, gezondheid, ) en een overzichtelijk aanbod van formele en informele zorg. De werking van Alzheimer Liga Vlaanderen wordt aangestuurd door de Raad van Bestuur en het Directiecomité, waarin de directeur lid is met raadgevende stem. De uitvoering onder leiding van de directeur ligt in handen van vrijwilligers en twee stafmedewerkers. Dankzij hun gezamenlijke inzet zorgt de Liga ervoor dat haar slogan Samen dementie draagbaar maken gestalte krijgt. Organogram Alzheimer Liga Vlaanderen vzw: Algemene Vergadering Raad van Bestuur Het stimuleren van wetenschappelijk onderzoek en het informeren hierover. Directiecomité Directeur Als lid van de Ligue Nationale Alzheimer Liga worden ook op (inter)nationaal niveau taken opgenomen: Provinciale steunpuntvergaderingen Educatief stafmedewerker Administratief stafmedewerker Nationale en internationale vertegenwoordiging van de Alzheimer Liga. Onderzoek aanmoedigen door onder andere het uitreiken van een tweejaarlijkse prijs Santkin. Belangenbehartiging van rechten van de patiënten en hun familie op sociaal, ethisch, wettelijk en financieel vlak. Jaarlijks, rond 21 september, organiseren van activiteiten rond de Wereld Alzheimer dag. 1.3 Werking en uitvoering Alzheimer Liga Vlaanderen vzw kiest voor een ingebouwd vrijwilligerswerk (mix tussen professionele medewerkers en vrijwilligers). Vrijwilligers zijn de drijvende kracht achter de organisatie van Alzheimer Liga Vlaanderen. De Liga zet haar vrijwilligers voor allerlei doeleinden in. Het merendeel is binnen een FG actief. Een FG wordt lokaal georganiseerd door vrijwilligers, kerngroep genoemd, eventueel in samenwerking met lokale professionele actoren. Regionale groepen Familiegroepen Dementie Familiegroepen Jongdementie 1.4 Lidmaatschap en steun Werkgroep communicatie Werkgroep vrijwilligersbeleid Werkgroep evenementen Secretariaat Vrijwilligers secretariaat Werkgroep onderzoek Alzheimer Liga Vlaanderen is een ledenorganisatie. Het grootste deel van de inkomsten komt uit lidmaatschapsbijdragen, giften en legaten. Omdat we ons richten naar familieleden van personen met dementie die door de ziekte vaak financieel onder druk komen te staan, houden wij de lidmaatschapsbijdragen zo laag mogelijk. Je kan voor 10 euro lid worden van onze Liga en zo onze slagkracht mee vergroten. 6 7

5 2 Visie op Visie op vrijwilligerswerk vrijwilligerswerk Je kan als sympathisant een gift doen voor onze werking. Geldelijke steun is welkom voor bijvoorbeeld onze FG-en, onze Werelddag Dementie en Ontmoetingsdag Jongdementie en voor wetenschappelijk onderzoek. Je kan onze Liga opnemen als goed doel in je testament of een duo-legaat voorzien waardoor de Liga de erfbelasting (cf. successierechten ) van je andere begunstigden betaalt. Als lid of schenker ontvang je gratis ons tijdschrift Alzheimer, word je op de hoogte gehouden van al onze activiteiten en krijg je bepaalde kortingen. Alle giften vanaf 40 euro per jaar (lidgeld 10 euro niet inbegrepen) geven recht op een fiscaal attest voor het ganse bedrag. Je ontvangt een belastingvermindering van 45 %, tenminste voor zover je belasting dient te betalen! Samen dementie draagbaar maken is een slogan die we binnen Alzheimer Liga Vlaanderen ter harte nemen. Als Vlaamse vleugel van de Nationale Alzheimer Liga zoeken we al meer dan 30 jaar naar manieren om samen dementie draagbaar te maken met en voor familieleden en mantelzorgers van personen met (jong)dementie. Samen Alzheimer Liga Vlaanderen is een vereniging van, voor en door mantelzorgers en familieleden van personen met (jong)dementie. Vrijwilligers zijn de drijvende kracht achter de werking van Alzheimer Liga Vlaanderen vzw. Onze vrijwilligers zijn vaak ervaringsdeskundigen op het vlak van dementie. Zij hebben in hun nabije omgeving ervaren wat het betekent te leven, om te gaan en/of te werken met een persoon met dementie. De vrijwilligers zijn dan ook zeer waardevol binnen de organisatie. Alzheimer Liga Vlaanderen vzw geeft de vrijwilligers de kans tot inspraak met betrekking tot aangelegenheden die de overeengekomen werkzaamheden betreffen. De vrijwilligers krijgen hiertoe de mogelijkheid door bijvoorbeeld deel te nemen aan de provinciale overlegmomenten, werkgroepen en/of vormingsdagen van de Liga. Binnen het vastgestelde beleid en de afgesproken opdrachten kunnen de vrijwilligers - in samenspraak met de coördinator - eigen initiatieven nemen. De vrijwilligers worden ondersteund door de stafmedewerkers, het Directiecomité en de Raad van Bestuur. We vinden een positieve sfeer tussen de vrijwilligers onderling en tussen de vrijwilligers en de beroepskrachten erg belangrijk. Samen betekent voor de Liga ook samenwerken met verschillende partners in de zorg. Zo hebben we verschillende FG-en die worden georganiseerd met de professionele medewerking van lokale actoren (bijvoorbeeld regionale expertisecentra dementie, ziekenfondsen, woonzorgcentra, OCMW s, ). 8 Als mantelzorger kon ik steeds terecht bij een luisterend oor van een vrijwilliger. Dat deed me goed. Nu wil ik een luisterend oor zijn voor andere mantelzorgers. (Jacqueline Alaerts, Aarschot) 9

6 Dementie We bekijken dementie als een syndroom in alle mogelijke varianten en stadia van het ziekteproces. Dementie is geen toestand, maar iets dat steeds in wording is: een persoon met dementie is niet zomaar bepaalde (overwegend verstandelijke) vermogens kwijt, maar is ze voortdurend (zij het vaak langzaam) aan het verliezen. Geheugenstoornissen komen vaak het meeste voor, maar veelal zijn er ook problemen met het denken en met taal, zijn er veranderingen in het gedrag en/ of het emotionele functioneren. Op termijn wordt een persoon met dementie afhankelijk van de hulp van anderen. Vele oorzaken kunnen het dementiesyndroom tot gevolg hebben, zoals de ziekte van Alzheimer, vasculaire dementie, frontotemporale dementie, Lewy body dementie en andere vormen van dementie. De symptomen van dementie zijn afhankelijk van de vorm van dementie. De termen dementen en dementerenden worden steeds minder gebruikt. Wij leggen de nadruk op de persoon en spreken bijgevolg over personen met dementie. Draagbaar maken Alzheimer Liga Vlaanderen vzw en veel van haar partners trachten mantelzorgers en familieleden van personen met (jong)dementie te ondersteunen. We willen de draagkracht en draaglast van de mantelzorger in balans houden. Tijdens de FG-en staan mantelzorgers centraal. Er worden concrete ervaringen en tips uitgewisseld die de draagkracht kunnen versterken. Contacten en/of uitwisselingen in het kader van een FG vinden plaats met mensen in eenzelfde situatie, om zichzelf en elkaar te ondersteunen. Zelfhulpgroepen, en dus ook FG-en, hebben effect op de gezondheid van de deelnemers: fysiek, geestelijk en sociaal. Ze verhogen de kansen van de deelnemers om actiever in de maatschappij te participeren. Dat en meer blijkt uit tal van onderzoeken naar de effecten van zelfhulp op deelnemers. 2 Als ervaringsdeskundige mantelzorger ben ik zelf goed geholpen geweest tijdens de ziekte van mijn vrouw. Daarom wil ik mij verder inzetten om ook andere mensen die geconfronteerd worden met de ziekte van Alzheimer een wegwijzer en hulp te bieden in hun moeilijke periode. (Bernard Gabriëls, Brugge) Ik heb de Alzheimer Liga Vlaanderen leren kennen tamelijk snel na de diagnose jongdementie, toen ik plots mantelzorger werd. Door en via de Liga (o.a. door het volgen van verschillende opleidingen) heb ik heel veel bijgeleerd over de ziekte. Uit ervaring weet ik ook hoe zwaar die zoektocht kan zijn. Door het vrijwilligerswerk wil ik graag mijn ervaringen en kennis delen met lotgenoten en hen zo helpen en steunen in hun zoektocht als mantelzorger, familie of kennis van een persoon met dementie, om zo hen het moeilijkste proces van dementie te vergemakkelijken, maar ook en vooral omdat ik weet hoe belangrijk een luisterend oor kan zijn. (Lieve Pelgrims, Herentals) 2 Naar hoofdstuk Zelfhulpgroepen gewikt en gewogen van Jozefien Godemont uit Zelfhulpgroepen: samen werken 10 aan welzijn en gezondheid (Gielen, 2010). 11

7 3 Wie is vrijwilliger bij Alzheimer Liga Wie is vrijwilliger bij Alzheimer Liga vlaanderen? 4 Voor welke activiteiten voor zoeken welke activiteiten zoeken we vrijwilligers? vlaanderen? we vrijwilligers? Als vrijwilliger wordt geteld de persoon die een afsprakennota ondertekend heeft. Zulke afsprakennota bevat onder meer de rechten en plichten van de vrijwilliger en heeft tot gevolg dat de vrijwilliger verzekerd is tijdens de uitoefening van zijn afgesproken taak. Vrijwilligerswerk is werk dat onbezoldigd en onverplicht voor andere(n), een groep of organisatie, of de samenleving als geheel in de context van een organisatie (= elke feitelijke vereniging of private of publieke rechtspersoon zonder winstoogmerk) wordt verricht. Onverplicht wil niet zeggen dat het vrijwilligerswerk vrijblijvend is. Als je een engagement aangaat, verwachten we dat je je inzet voor de Alzheimer Liga Vlaanderen vzw. Wie mag vrijwilligerswerk doen? Iedereen ouder dan 15 jaar (uitzonderingen mogelijk voor kinderen). Ook bestuursleden kunnen vrijwilligers zijn. Je mag voor verschillende organisaties vrijwilligerswerk doen. Bijzondere voorwaarden: Arbeidsongeschikt: toelating vragen bij adviserend geneesheer (mutualiteit). Bruggepensioneerd / loopbaanonderbreking / werkloos of deeltijds werkloos: melden bij de RVA via de vakbond of de hulpkas (formulier C458). Leefloon: melden bij dossierbeheerder OCMW. Vreemdelingen: Je mag vrijwilligerswerk doen als je een wettig verblijfsdocument hebt en als je recht hebt op opvang. Hierop bestaat één uitzondering: gezinnen zonder wettig verblijf met een minderjarig kind zijn uitgesloten van het recht om vrijwilligerswerk te doen, ondanks hun recht op opvang (artikel 60 van de Opvangwet). Je moet wel op voorhand bij Fedasil melden dat je vrijwilligerswerk gaat doen. Vrijwilligers kiezen voor variatie en zelfstandigheid in het plannen en uitvoeren van taken. Wij vinden het erg belangrijk dat de vrijwilliger plezier heeft en zinvol en verrijkend vrijwilligerswerk verricht. In dit hoofdstuk geven we een overzicht van de activiteiten waarvoor vrijwilligers kunnen worden ingezet en de bijhorende taken. 4.1 Familiegroepen (Jong)Dementie Het opstarten en begeleiden van FG-en ziet Alzheimer Liga Vlaanderen vzw als één van haar hoofdopdrachten. Met de FG-en spelen we in op één van de grootste behoeften van de mantelzorgers en familieleden, namelijk informele toegang tot informatie en lotgenotencontact. Familiegroepen (Jong)Dementie worden lokaal georganiseerd door vrijwilligers; meestal lotgenoten in dezelfde situatie. De groepen worden administratief, educatief en financieel ondersteund door Alzheimer Liga Vlaanderen, maar ze werken zeer autonoom. Het aantal bijeenkomsten, thema s, tijdstip en locatie worden door de vrijwilligers bepaald. We noemen de vrijwilligers van de FG kernleden. Op datum van 31 januari 2017 hebben we 48 actieve Familiegroepen Dementie verspreid over gans Vlaanderen (inclusief 8 Familiegroepen Jongdementie i.s.m. regionale partners). De opstart van een FG vraagt tijd. Er moeten verschillende stappen gezet worden. We hebben een zeer praktisch draaiboek uitgewerkt dat wordt toegelicht bij een opstartvergadering met geïnteresseerde vrijwilligers en professionele partners. Via een stappenplan overlopen we de opstart en het verder functioneren van een FG. De FG wordt georganiseerd door een groep van vrijwilligers, kerngroep genoemd, eventueel in samenwerking met lokale actoren. Het is belangrijk om binnen de FG-en één aanspreekpunt te hebben. Daarnaast worden er verschillende functies vervuld. We hebben deze functies samengevat in vijf clusters: een coördinerend luik, een modererend luik, een financieel luik, een administratief luik en een ondersteunend luik

8 Clusters Takenpakket Kennis, vaardigheden en attitudes Clusters Takenpakket Kennis, vaardigheden en attitudes Coördinerend luik (cf. voorzitter ) Organiseren van overleg met de kerngroep Overleggen met de educatief stafmedewerker Rekruteren van vrijwilligers en afsprakennota s invullen Opstellen van het (jaar)programma van de FG samen met de kerngroep Evalueren van de FG en knelpunten signaleren Indienen jaarwerkingsverslag Voeren van promotie Meedenken over beleid en toekomst FG Coördineren (trekkersrol) Inspireren en motiveren van vrijwilligers Netwerken Vergaderingen (bege)leiden Weloverwogen beslissingen kunnen treffen en knopen doorhakken Eigen grenzen kennen en durven aangeven Tijd kunnen vrijmaken Kennis van sociale kaart van de regio Administratief luik (cf. secretaris ) Ondersteunend luik (cf. allround vrijwilliger ) Deelnemen aan overleg met de kerngroep Aanwezigheidslijst bijhouden Evaluatieverslag opmaken en doorsturen naar de educatief stafmedewerker Uitnodigingen sturen Voeren van promotie Deelnemen aan overleg met de kerngroep Logistieke voorbereiding (onthaal deelnemers, zaal klaarzetten, ) Voeren van promotie Goede schriftelijke communicatieve vaardigheden (verslaggeving) Documentenbeheer Huisstijl hanteren Teamspeler Modererend luik (cf. moderator ) Deelnemen aan overleg met de kerngroep Begeleiden van groepsgesprekken Voorbereiden van thema s Vorming volgen rond begeleiden van FG Voeren van promotie Vraaggestuurd werken Basiskennis van gespreksthema s Goed observeren en goed luisteren Aandacht voor groepsdynamiek Een combinatie van taken uitgevoerd door dezelfde persoon is mogelijk. Een kerngroep zou minimaal moeten bestaan uit drie kernleden. Financieel luik (cf. penningmeester ) Deelnemen aan overleg met de kerngroep Financieel reglement toepassen Bankrekening openen en beheren Voeren van promotie Financieel inzicht Administratieve en specifiek boekhoudkundige vaardigheden 14 15

9 Vanaf 2015 is er een provinciaal steunpunt per provincie. Dit steunpunt is het eerste aanspreekpunt voor de vrijwilligers van de FG-en van de betrokken provincie én voor de educatief stafmedewerker. Bij overkoepelende problemen of vragen is de educatieve stafmedewerker de contactpersoon voor de vrijwilligers. Taakprofiel Provinciaal steunpunt Takenpakket Ondersteunen van de opstart van nieuwe FG-en in de eigen provincie Contact hebben met de verschillende FG-en in de eigen provincie Hulp bieden aan FG-en tijdens moeilijke momenten Halfjaarlijks provinciaal overleg organiseren Blinde vlekken van FG-en signaleren aan de educatief stafmedewerker Deelnemen aan de werkgroepen van de Werelddag Dementie en de Ontmoetingsdag Jongdementie in de eigen provincie Kennis, vaardigheden en attitudes Coördineren Netwerken Vergaderingen (bege)leiden Enthousiasmeren en motiveren van de kernleden in de provincie Empathisch reageren Complimenten geven Eigen grenzen kennen en durven aangeven Tijd kunnen vrijmaken 16 17

10 4.2 Alzheimer Phone National Als kernlid van een FG word je af en toe geconfronteerd met mantelzorgers of familieleden die jou contacteren of aanspreken, omdat ze vragen hebben of omdat ze nood hebben aan een luisterend oor. Daarom zet Alzheimer Liga Vlaanderen vzw in op telefonisch onthaal. We bieden dagelijks (tijdens werkdagen van 9 tot 21 uur) telefonische hulp en informatie via de Alzheimer Phone National (gratis luister- en infolijn ). De vrijwilligers kunnen de oproepen thuis (vast nummer of gsm) of op het secretariaat ontvangen. Er kunnen ook vrijwilligers flexibel worden ingezet op de momenten dat zij beschikbaar zijn (als back-up voor de vaste vrijwilligers). We noemen hen vlinders. Iedereen kan op de 0800-lijn terecht met vragen over de ziekte van Alzheimer en andere vormen van dementie. Betrokkenen kunnen ook gewoon bellen als ze behoefte hebben aan een luisterend oor. Taakprofiel Vrijwilligers 0800-lijn Takenpakket Vorming telefonisch onthaal volgen Handleiding gebruiken Deelnemen aan intervisies (per kwartaal) Registratieformulier invullen na elk telefoongesprek en doorsturen naar het secretariaat Kennis, vaardigheden en attitudes Aanleg en interesse om te luisteren naar anderen Kennis van de werking van ALV, dementie, telefonisch onthaal en de sociale kaart Engageren voor minstens 4 u/week Attent en begripvol Respect voor de privacy van de oproeper (geheimhoudingsplicht) Naast het telefonisch onthaal worden er ook (hulp)vragen via mail gesteld. We werken ook met vrijwilligers die dergelijke mails van thuis uit beantwoorden. Belangrijk is dat deze mails eerst worden doorgestuurd naar de educatief stafmedewerker en dat het schriftelijk antwoord steeds vanuit de staf van de Alzheimer Liga Vlaanderen wordt verzonden. Tijdens de 12 jaar thuiszorg voor mijn mama, die Alzheimer had, kreeg ik zelf heel veel ondersteuning vanuit de Familiegroep Dementie regio Gent. Na haar overlijden wou ik iets zinvols doen met de vrij gekomen tijd. Via de 0800-lijn kan ik informatie verstrekken aan mensen die nood hebben aan bijkomende inlichtingen in functie van de zorg voor hun familielid, kennis... Dit kan van thuis uit. Met mijn eigen ervaring kan ik een steun betekenen voor andere mantelzorgers en zelf kan ik hierdoor mijn eigen rouw verwerken. Samen werken met collega s die als mantelzorger hetzelfde hebben meegemaakt hebben en mij begrijpen, werkt stimulerend en geeft zoveel voldoening. Ik ben blij dat ik deze kans krijg. (Linda Vandeveire, Oostende) 18 19

11 4.3 Secretariaat Onder dit takenpakket verstaan we vooral administratief werk: klasseren, stock bijhouden, bestellingen verzenden, verslagen typen enzovoort. Belangrijk is om aan kandidaat-vrijwilligers te vermelden dat zij zich niet voor alle taken hoeven in te zetten. Zij kiezen in overleg met de administratief stafmedewerker wat ze graag doen en wanneer ze dat wensen uit te voeren. Voor de rekrutering van secretariaatsvrijwilligers zoeken we naar kandidaten binnen de regio Turnhout, zodat vrijwilligers zich niet te ver moeten verplaatsen. De administratief stafmedewerker is het aanspreekpunt voor de vrijwilligers van het secretariaat. Zij zal de vrijwilligers inplannen, taken verdelen en onthalen op het secretariaat. 4.4 Werkgroepen Werkgroep communicatie De werkgroep communicatie ontfermt zich over de huisstijl en de flyers en brochures van de Liga. Deze werkgroep komt niet systematisch samen. Enkel als er grote opdrachten zijn (bijv. aanpassing huisstijl, herziening brochures, voorbereiding evenementen, ). De educatief stafmedewerker zal de vrijwilligers daarvoor tijdig uitnodigen. Werkgroep vrijwilligersbeleid De werkgroep vrijwilligersbeleid gaf een aanzet rond ons vrijwilligersbeleid. Zij brainstormden over de visie van de Alzheimer Liga Vlaanderen op vrijwilligerswerk en dachten na over een wervings- en introductieprocedure en exitprocedure. De educatief stafmedewerker nodigt deze werkgroep minstens éénmaal per jaar uit om de vinger aan de pols te houden van het vrijwilligersbeleid. Taakprofiel Secretariaats - vrijwilliger Takenpakket Teksten uittypen Brieven plooien en verzenden Bestellingen en bedankingen klaarmaken en verzenden Bestellingen naar de post doen Stock bijhouden en beheren Overschrijvingen invoeren Documentatie op orde zetten Kennis, vaardigheden en attitudes Goede communicatieve vaardigheden (verslaggeving) PC-vaardigheden: Word, Excel, Outlook Administratieve vaardigheden Documentenbeheer Werkgroep evenementen De bedoeling is dat deze werkgroep een programma uitwerkt voor de evenementen van de Liga (o.a. Werelddag Dementie en Ontmoetingsdag Jongdementie). Deze groep bestaat uit vrijwilligers van de provincie waar het evenement plaatsvindt en medewerkers van de betrokken regionale expertisecentra dementie. Mogelijks wordt de werkgroep aangevuld met vrijwilligers en professionele partners die wensen samen te werken. Werkgroep onderzoek Alzheimer Liga Vlaanderen bevordert ook wetenschappelijk onderzoek in verband met dementie en in verband met begeleiding van mantelzorgers en familieleden van personen met dementie. Voor haar werkgroep onderzoek zoekt Alzheimer Liga Vlaanderen vrijwilligers: met kennis van zaken over (dementie)zorgonderzoek en/of klinisch, fundamenteel wetenschappelijk onderzoek. die bereid zijn om op regelmatige basis te vergaderen. die op vrijwillige basis wetenschappelijke medewerking willen verlenen. Het aantal uren inzet wordt in onderling overleg bepaald

12 5 Waarom kiezen voor alzheimer liga Waarom kiezen voor alzheimer liga vlaanderen? vlaanderen? Wat heeft onze organisatie te bieden? Zinvol en verrijkend vrijwilligerswerk Je krijgt een ruimere blik op het leven met dementie en op jezelf. Je inzetten voor mantelzorgers van personen met (jong)dementie kan je veel voldoening geven. Je krijgt de kans om andere vrijwilligers te ontmoeten en zo zelf je sociaal netwerk te verrijken. Afsprakennota Deze nota bevat alle rechten en plichten van vrijwilligerswerk. Van zodra je een afsprakennota hebt ondertekend, ben je lid van Alzheimer Liga Vlaanderen vzw. Alle vrijwilligers krijgen informatie via mails, de maandelijkse interne nieuwsbrief en het tijdschrift Alzheimer. Kilometervergoeding We voorzien een kilometervergoeding van 0.34 eurocent per gereden kilometer. Je kan ook de kosten van het openbaar vervoer op basis van 2e klasse tarieven declareren. Wat vragen we? Door de ondertekening van de afsprakennota onderschrijft de vrijwilliger de visie, missie en doelstellingen van Alzheimer Liga Vlaanderen vzw en verklaart hij/zij de filosofische, politieke en religieuze overtuiging van iedere hulp- of zorgvrager te eerbiedigen. Je hoeft geen bepaalde ervaring, achtergrond of kennis te hebben om dit vrijwilligerswerk te doen. We vragen wel dat je aanleg en interesse hebt om te luisteren naar anderen en bereidheid om kennis op te doen rond de werking van de Liga en dementie. Engagement om het vrijwilligerswerk naar best vermogen en in collegialiteit en verantwoordelijkheidsgevoel naar andere vrijwilligers uit te voeren. Alzheimer Liga Vlaanderen vzw staat in voor de vorming en begeleiding noodzakelijk voor de goede uitoefening van het vrijwilligerswerk. De vrijwilliger neemt deel aan cursussen of trainingen die overeenkomstig de activiteiten werden besproken bij ondertekening van de afsprakennota of nadien. Vorming We bieden een degelijke basisopleiding aan voor het begeleiden van een FG en voor het telefonisch onthaal. Ook intervisie van de telefonische dienstverlening wordt aangeboden. Deze opleidingen zijn zowel theoretisch als praktisch. Daarnaast organiseren we twee overkoepelende vormingsmomenten voor alle kernleden (nieuwjaarssamenkomst in januari en de vormingsdag voor kernleden in juni). Supervisie Individuele begeleiding door de educatief stafmedewerker van Alzheimer Liga Vlaanderen. Inspraak en overleg We organiseren halfjaarlijkse provinciale overlegmomenten (overleg met andere vrijwilligers op provinciaal niveau)

13 6 begeleiding en begeleiding en vorming vorming De Liga organiseert drie vaste vormingen: Familiegroepen (Jong)Dementie begeleiden, telefonisch onthaal en de sociale kaart. Deze vormingen worden minstens éénmaal per jaar aangeboden. Ze kunnen op vraag van een FG extra worden georganiseerd. Vrijwilligers van de Alzheimer Liga Vlaanderen mogen elke interne vorming GRA- TIS volgen en/of aanvragen. Indien een vorming wordt aangevraagd door een FG komt de educatief stafmedewerker deze vorming ter plaatse geven. Voorwaarde is dat er minstens 5 deelnemers zijn. Externe geïnteresseerden kunnen al deze vormingen ook zelf volgen en/of aanvragen. Als de educatief stafmedewerker deze vorming ter plaatse gaat geven, betalen externe partners 75 euro (excl. kilometervergoeding) aan de Liga. Indien individuen een vorming bij de Liga wensen te volgen, betalen zij 15 euro deelnamekosten (incl. syllabus). Als de vorming niet kan doorgaan wegens te weinig inschrijvingen, word je daarvan minstens 1 week op voorhand verwittigd en wordt je inschrijvingsgeld terugbetaald. Als je besluit jouw inschrijving te annuleren, verwachten wij daarvan een schriftelijk bericht ten laatste 1 week vóór aanvang van de vorming. Het door jou betaalde bedrag wordt dan volledig terugbetaald. Wie later afzegt, betaalt het volledige inschrijvingsgeld. Wie afwezig blijft als de vorming plaatsvindt, betaalt het ganse bedrag. Dit alles geldt, ongeacht de reden van annulatie. 6.1 Begeleiding De voorzitter/coördinator van de FG zal af en toe (minimaal een keer per jaar) de samenwerkingsrelatie met elk kernlid bespreken. Het voornaamste doel is luisteren naar de vrijwilliger, wederzijdse verwachtingen afstemmen en waardering tonen voor zijn/haar inzet. Ondersteuning o Voel je je voldoende ondersteund door de andere kernleden? o Wat verwacht je van de voorzitter/coördinator? Ontwikkelingsmogelijkheden o Hoe wil je jezelf verder ontwikkelen? Welke mogelijkheden zie je? (vormingsnoden) Wensen voor de toekomst o Welke doelen formuleren we samen en hoe denken we die te bereiken? 6.2 Kernledenvergadering en -vorming Jaarlijks, meestal in juni, organiseren we de kernledenvergadering en -vorming. Tot op heden gebruiken we steeds hetzelfde opzet. In de voormiddag discussiëren we over thema s die de meeste FG-en aanbelangen (selectie op basis van de jaarwerkingsverslagen). In de namiddag organiseren we een vorming. Deze vorming is bedoeld voor alle vrijwilligers van de werkgroepen en Alzheimer Phone National. Er kunnen ook twee kernleden per FG deelnemen aan deze vormingsdag. 6.3 Vorming Familiegroepen (Jong)Dementie begeleiden Een gespreksleider of moderator dient het gesprek tijdens een FG op een evenwichtige en subtiele wijze gaande te houden. Dit blijkt vaak geen gemakkelijke taak. Tijdens deze vorming reiken we gesprekstechnieken en werkvormen aan om bijeenkomsten van de FG zinvol en aangenaam te laten verlopen. Volgende zaken kunnen worden besproken: Taakinhoud en taakvervulling o Hoe kijk je terug op de afgelopen periode als vrijwilliger? o Op welke gebieden heb je succes ervaren? o Welke aspecten zou je willen verbeteren? o Worden je verwachtingen waargemaakt? Vanaf 2015 wordt tweemaal per jaar (voor- en najaar) de vorming Familiegroepen (Jong)Dementie begeleiden voorzien in het vormingsaanbod van de Alzheimer Liga Vlaanderen. Deze vorming is gratis voor onze vrijwilligers. Externe geïnteresseerde partners betalen 15 euro voor deelname aan deze vorming (inclusief syllabus). Indien externen de vraag neerleggen om een FG op te richten en/of een vorming wensen te volgen over hoe ze deze FG kunnen begeleiden, dan wordt er naar de educatief stafmedewerker van de Alzheimer Liga Vlaanderen doorver

14 7 Waardering Waardering 26 wezen. De educatief stafmedewerker zal dan met deze personen of instanties contact opnemen en een op hun maat gesneden uitleg geven over de opstart en/of begeleiding van een FG. 6.4 Vorming Telefonisch onthaal Er werd een specifiek vormingsprogramma telefonisch onthaal en een praktische handleiding uitgewerkt samen met Similes vzw. Tijdens de opleiding staan we stil bij hoe je een luisterend oor biedt tijdens een gesprek (met een mantelzorger), waar je op let, wat je wel doet en zegt of wat best niet. Daarnaast wordt er intervisie georganiseerd per kwartaal voor alle vrijwilligers van de 0800-lijn. 6.5 Vorming Sociale kaart Er bestaat een uitgebreid aanbod van hulp- en dienstverlening, hulpmiddelen, premies en tegemoetkomingen voor personen met (jong)dementie en hun mantelzorgers. Verschillende mensen maken daar gebruik van. Toch zijn er nog een groot aantal mensen die onvoldoende op de hoogte zijn van het bestaande aanbod. Tijdens de vorming sociale kaart presenteren we een globaal overzicht van het bestaande hulp- en dienstverleningsaanbod in Vlaanderen. Jaarlijks wordt deze vorming minstens twee keer per jaar voor vrijwilligers van de Alzheimer Liga Vlaanderen georganiseerd. De vorming duurt drie uur en vindt plaats in het hoofdkantoor van de Alzheimer Liga Vlaanderen. De data worden bekend gemaakt via de nieuwsbrief van de Liga. 6.6 Andere vormingsinitiatieven Wanneer partnerorganisaties interessante vormingen aanbieden, worden deze via de nieuwsbrief en/of per kenbaar gemaakt aan de kernleden. Geïnteresseerde vrijwilligers kunnen zich dan op eigen initiatief inschrijven bij de betrokken organisatie. Mits afstemming met en goedkeuring van het bestuur van de Alzheimer Liga Vlaanderen voorziet de Liga in een volledige en/of gedeeltelijke tussenkomst in de deelnameprijs. Kernleden kunnen ook steeds (individuele) vormingsbehoeften kenbaar maken aan de educatief stafmedewerker. Bij Alzheimer Liga Vlaanderen wordt het engagement van vrijwilligers erg geapprecieerd. In eerste instantie trachten we onze vrijwilligers te waarderen door hen goed te onthalen en ondersteunen. We houden zo goed als mogelijk rekening met de (individuele) behoeften en verwachtingen van vrijwilligers. Goed zorgen voor vrijwilligers vinden we erg belangrijk. Dit goed zorgen houdt enerzijds in dat er een goede (administratieve) omkadering is met onder andere een verzekering en kostenvergoeding. Anderzijds is het belangrijk om vrijwilligers te informeren, te begeleiden en te vormen. Verwachtingen afstemmen tussen de vrijwilligers en de organisatie is daarbij zeer belangrijk. We willen de vrijwilligers een kwaliteitsvolle omkadering en professionele ondersteuning geven. Tijdens de nieuwjaarsreceptie in januari bedanken we alle vrijwilligers expliciet met een gezellig samenzijn bij een drankje en een hapje. We voorzien dan ook een kleine materiële attentie (bijv. boekenbon). Elk jaar vindt de Week van de Vrijwilliger plaats. Alzheimer Liga Vlaanderen schenkt hier bijzondere aandacht aan. (Verzonden tijdens de week van de vrijwilliger 2016) Vrijwilligers geven zichzelf geen 7 dagen maar alle dagen. Vrijwilligers zoals jullie maken elke dag tijd om te luisteren om te leren om te liefkozen. Jullie zijn de ruggengraat van onze Alzheimer Liga Vlaanderen. Bedankt voor jullie inzet!

15 8 hoe ziet ons werkingsgebied hoe ziet ons werkingsgebied eruit? eruit? Onze Liga werkt over heel Vlaanderen. Op datum van 31 januari 2017 hebben we 48 actieve Familiegroepen Dementie verspreid over gans Vlaanderen (inclusief 8 Familiegroepen Jongdementie i.s.m. regionale partners). Een actueel overzicht van de actieve Familiegroepen (Jong)Dementie vind je op Familiegroep Dementie Familiegroep Jongdementie Familiegroep (Jong)dementie Familiegroep (Jong)dementie in opstart in opstart 28 29

16 samen dementie draagbaar maken contact: Via de website kan je via een logincode op intranet geraken. Deze inlogcode krijg je nadat je je afsprakennota hebt doorgegeven aan de educatief stafmedewerker. Intranet is een plaats waar je alle relevantie informatie met betrekking tot FG-en kan terugvinden zoals: afsprakennota vrijwilligers, organisatienota vrijwilligers, aanwezigheidslijst, evaluatieverslag, standaardfolder en -affiche programma FG, themahandleidingen, Je eerste aanspreekpunt is de voorzitter/coördinator van de regionale Familiegroep (Jong)Dementie. Voor alle overkoepelende vragen kan je terecht bij de educatief stafmedewerker: Laura Weyns Rubensstraat 104 bus Turnhout T (0) laura.weyns@alzheimerliga.be 30 31