Lesdocument. de Sleepstart

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Lesdocument. de Sleepstart"

Transcriptie

1 Lesdocument de Sleepstart 1

2 Een theoretische beschrijving van de sleepstart voor de beginnende zweefvliegers Auteur: Æmilie de Jong Februari 2004 Bijgewerkt: GH Illustraties uit : Manuel de vol à voile 2

3 Inhoud Inleiding 1. Het sleepvliegtuig 2. De sleepinrichting 3. De sleepkabel 4. Het eerste stuk van de sleepstart A. Zwaartepunt zweefvliegtuig vóór het wiel B. Zwaartepunt zweefvliegtuig achter het wiel C. Slepen aan de neushaak D. Slepen aan de zwaartepuntshaak E. Wervelingen achter het sleepvliegtuig F. Effecten van zijwind G. Risico s voor de sleepvlieger 5. De sleepstar tot het ontkoppelen 6. De positie achter het sleepvliegtuig 7. Bochten vliegen tijdens het slepen 8. Slepen in turbulentie 9. De ontkoppel-procedure 10. Noodprocedures. Wanneer het sleepvliegtuig met de vleugels waggelt dient de zweefvlieger altijd meteen te ontkoppelen! 3

4 Inleiding De sleepstart is een goede en effectieve manier om met een zweefvlucht te beginnen. Misschien door een leerling iets moeilijker uit te voeren maar erg plezierig omdat de sleepvlieger het zweefvliegtuig in de thermiek kan afzetten. Ook de organisatie van een zweefvliegbedrijf is bij sleepvliegen eenvoudiger. Er hoeft geen communicatie met een lier, die een kilometer verderop staat, onderhouden te worden. Er zijn geen risico s van vallende kabels en mensen die zich per ongeluk in, of vlak bij, de lierbaan bevinden. Het omstellen bij draaiende wind is makkelijker en sneller dan bij een lierbedrijf ook zijn er minder mensen nodig om het bedrijf gaande te houden. Nadelen van slepen zijn de veel hogere prijs, de noodzaak een sleepvliegtuig technisch te onderhouden wat alleen uitgevoerd kan worden door speciale technici of bedrijven en de eventuele problemen met geluidsoverlast. Voor het zelfstandig uitvoeren van sleepstarts dient de zweefvlieger over een speciale bevoegdverklaring sleepstart in het GPL te beschikken. Om in het bezit hiervan te komen dient de zweefvlieger aan een serie eisen te voldoen om examen af te leggen. De eisen voor dat examen zijn te downloaden van internet: => links => afdeling zweefvliegen => commissies => CIV => voorschriften. 1 Het sleepvliegtuig De eisen waaraan een sleepvliegtuig moet voldoen staan omschreven in de, door de RLD uitgegeven, Technische eisen voor sleepvliegtuigen. Enkele belangrijke punten hieruit zijn dat: 1. Er een redelijke marge moet bestaan tussen toelaatbare sleepsnelheid van het zweefvliegtuig en de overtreksnelheid van het sleepvliegtuig 2. De combinatie van sleepvliegtuig en zweefvliegtuig moet een redelijke stijgprestatie kunnen leveren. Een sleepvliegtuig dient dus een lage overtreksnelheid te hebben en een hoge klimsnelheid. Omdat bij het slepen met een lage snelheid wordt gevlogen terwijl de motor een hoog vermogen moet leveren is de kans groot, dat de motortemperatuur te hoog oploopt. Het sleepvliegtuig dient daarom uitgerust te zijn met een cilinderkop thermometer zodat de temperatuur voortdurend gecontroleerd kan worden. 2 De sleepinrichting Een sleepvliegtuig dient bij het achtereinde van de romp een ontkoppelbare sleephaak voorzien te zijn. Deze haak dient dusdanig aan de romp bevestigd te zijn, dat de optredende krachten goed naar de romp worden doorgevoerd. De plaatsing van de sleephaak dient dusdanig te zijn, dat de kabel na het ontkoppelen niet kan blijven haken aan enig deel van het sleepvliegtuig. Ook moet de kabel vrij kunnen bewegen over een hoek van 30 boven of beneden het horizontale vlak en 15 links en rechts van het vliegtuig. De sleephaak en de constructie van het sleepvliegtuig dienen voldoende sterkte te bezitten om zonder beschadiging een trekkracht op te nemen welke gelijk is aan de maximale sterkte van het toegepaste breukstuk. In plaats van een sleephaak kan er ook een lier met kapinriching geïnstalleerd zijn. 3 De Sleepkabel Ter bescherming van zowel het sleepvliegtuig als het zweefvliegtuig tegen een te hoge belasting tijdens de sleepstart wordt er in de sleepkabel een breukstuk opgenomen. De sterkte van het te gebruiken breukstuk staat vermeld in het handboek van het betreffende zweefvliegtuig. 4

5 Daar er veel soorten zweefvliegtuigen zijn, zijn er 3 standaard breukstukken in gebruik, te weten: Groen maximale sterkte 3000N, Wit, maximale sterkte 5000N en Blauw, maximale sterkte 6000N. Bij overschrijding van deze kracht dient het breukstuk te breken. Doorgaans wordt er met alleen een wit breukstuk voor eenzitters en een blauw breukstuk voor tweezitters (of eenzitters met b.v. water) gewerkt Het materiaal van de sleepkabel dient zo min mogelijk rek te hebben. Nylon kabel, hoewel duurder dan manilla kabel, voldoet op dit gebied het best. De lengte van de kabel varieert in Nederland tussen de 50 en de 75 meter. Een lange kabel is voor zowel de sleepvlieger als de zweefvlieger prettiger dan een korte, omdat het zweefvliegtuig dan meer bewegingsruimte heeft en de verplaatsing van de twee vliegtuigen ten opzichte van elkaar een kleinere verandering van de kabelhoek veroorzaakt. Reparaties van de kabel dienen door middel van een splits uitgevoerd te worden. Knopen verminderen de sterkte van kabels immers aanzienlijk. 4 Het eerste stuk van de sleepstart Het eerste stuk van de sleepstart, te weten vanaf het moment dat de kabel strak staat totdat de combinatie op c.a. 100 meter hoogte is, is het meest cruciale stuk van de sleepstart. In dit stuk van de sleepstart zijn verscheidene karakteristieken van het zweefvliegtuig van belang voor de te volgen procedure maar ook het fenomeen zijwind en het soort startbaan zijn belangrijke punten van aandacht. Last but not least is het belangrijk op de hoogte te zijn van de risico s die het slepen met name voor de sleepvlieger met zich mee brengen. Ik behandel de volgende punten: A. Zwaartepunt zweefvliegtuig voor het wiel. B. Zwaartepunt zweefvliegtuig achter het wiel C. Slepen aan de neushaak. D. Slepen aan de zwaartepuntshaak E. Wervelingen achter het sleepvliegtuig. F. Effecten van zijwind G. Risico s voor de sleepvlieger. A. Zwaartepunt van het zweefvliegtuig voor het wiel Wanneer het zwaartepunt van het zweefvliegtuig zich vóór het wiel bevindt ligt de neus van het vliegtuig met de schaats of het neuswiel op de grond. Bij het over de grond rollen is het belangrijk om zo snel mogelijk alleen op het hoofdwiel te komen te rijden omdat vanaf dat moment het zweefvliegtuig in de lengte richting bestuurbaar is en met het voetenstuur achter het sleepvliegtuig aan gestuurd kan worden. 1 Om dit te bewerkstelligen dient de stuurknuppel (vrijwel) helemaal getrokken te zijn op het moment dat het zweefvliegtuig gaat rollen. 2 Op het moment dat de schaats of het neuswiel los van de grond komt dient de stuurknuppel direct naar de neutraal stand gebracht te worden zodat het zweefvliegtuig niet voortijdig en overtrokken los komt. Ook bestaat het risico, wanneer deze correctie niet op tijd en juist uitgevoerd wordt, dat het zweefvliegtuig bij het loskomen de staart van het sleepvliegtuig optilt met alle risico s voor de sleepvlieger van dien (zie punt G). 1 Zweefvliegtuigen met een schaats en/of een staartslof zijn op de grond beter bestuurbaar dan zweefvliegtuigen met een neus- of staartwiel omdat een schaats of staartslof ook zijwaarts over de grond kunnen schuiven. Twee vaste wielen achterelkaar zullen sporen en het zweefvliegtuig kan, wanneer het niet secuur in de juiste richting achter het sleepvliegtuig opgesteld wordt, uitbreken zolang het tweede wiel nog niet los is van de grond is 2 Wanneer de stuurknuppel volledig getrokken of gedrukt is kan het moeilijk zijn volledige zijwaartse rolroer uitslagen te geven. In bepaalde situaties, b.v. bij zijwind moet tussen twee kwaden gekozen worden. 5

6 Zolang het zweefvliegtuig over de grond rolt dient de vlieger het met de stuurknuppel op het hoofdwiel te balanceren waarbij met de rolroeren de vleugels horizontaal gehouden worden en het zweefvliegtuig met het voetenstuur achter het sleepvliegtuig aan gestuurd wordt. Wanneer de stuurknuppel in de neutraal stand gehouden wordt zal het zweefvliegtuig zelf en met een goede vliegsnelheid loskomen. Als het zweefvliegtuig van de grond los gekomen is, dient de zweefvlieger zijn toestel zo laag mogelijk boven de grond te houden totdat het sleepvliegtuig ook los is. Pas wanneer dat gaat klimmen, klimt het zweefvliegtuig mee.(zie punt G) Het verdient aanbeveling tijdens de cockpitcheck de trim in de neutraal stand te zetten of er iets voor. Direct na het loskomen dient het zweefvliegtuig goed afgetrimd te worden B. Zwaartepunt van het zweefvliegtuig achter het wiel Bij een zweefvliegtuig met het zwaartepunt achter het wiel ligt de staart op de grond. Om het zweefvliegtuig bij het rollen over de grond zo snel mogelijk, in de lengterichting, goed bestuurbaar te laten zijn is het belangrijk de staart zo snel mogelijk vrij va de grond te krijgen. Om dit te bereiken dient, op het moment dat het zweefvliegtuig begint te rollen, de stuurknuppel gedrukt gehouden te worden tot het moment dat de staart los van de grond is. Daarna dient de stuurknuppel neutraal gehouden te worden waarbij het zweefvliegtuig op het hoofdwiel balanceert. De rest van de start wordt uitgevoerd als hiervoor beschreven. C. Slepen aan de neushaak. Bij het slepen aan een neushaak zal het zweefvliegtuig aan het verlengde van de langsas voortgetrokken worden. Een vrij stabiele situatie. Bij het rollen over de grond en het loskomen zijn er geen speciale problemen. Tijdens het slepen in een bocht heeft het zweefvliegtuig bij het slepen aan een neushaak de neiging een binnenbocht te gaan vliegen omdat de neus van het zweefvliegtuig a.h.w. direct achter het sleepvliegtuig aan getrokken wordt. Om dit op te heffen dient er een beetje voetenstuur tegen gegeven te worden. Om dus een goede bocht achter het sleepvliegtuig te maken dient ongeveer 1 à 2 seconden nadat het sleepvliegtuig de bocht heeft ingezet het zweefvliegtuig ongeveer de zelfde helling aan te nemen waarbij, door het geven van een beetje tegen voetenstuur, de neus van het zweefvliegtuig op de buitenvleugel van het sleepvliegtuig gericht gehouden wordt. D. Slepen aan een zwaartepuntshaak. Een zwaartepuntshaak bevindt zich (iets voor) onder het zwaartepunt van een zweefvliegtuig. Wanneer een zweefvliegtuig aan een zwaartepuntshaak gesleept wordt zal het staartlastig zijn. Om dit op te heffen dient reeds bij de cockpit check de trim wat naar voren gezet te worden. Bij het rollen over de grond dient de stuurknuppel gedrukt gehouden te worden totdat het zweefvliegtuig op het hoofdwiel rijdt. De vlieger dient het zweefvliegtuig op het hoofdwiel te balanceren totdat het met een goede snelheid zelf los komt. Bij het rollen over de grond heeft het zweefvliegtuig meer de neiging om uit te breken, zeker wanneer het zwaartepunt van het zweefvliegtuig zich achter het wiel bevindt. Het opstellen van het zweefvliegtuig achter het sleepvliegtuig moet zorgvuldig gebeuren. Ook zijn de zijwind toleranties bij deze sleep situatie kleiner dan bij de hiervoor beschreven situaties. Daar de sleephaak vlak bij het zwaartepunt zit is de combinatie onstabieler dan bij het slepen aan een neushaak. Het effect dat het zweefvliegtuig in de bocht de binnenbocht wil nemen treedt minder op. Alle bochten in een sleep aan de zwaartepuntshaak kunnen volledig gecoördineerd gevlogen worden wel dient iedere bocht ook weer 1 á 2 seconden na het sleepvliegtuig ingezet te worden. E. Wervelingen achter het sleepvliegtuig. Achter het sleepvliegtuig ontstaat door de propeller niet alleen turbulentie maar ook een in de lengterichting roterende luchtstroming in de draairichting van de propeller, de propwash. Wanneer de combinatie over de grond begint de rollen geeft de sleepvlieger doorgaans vol gas waardoor deze werveling op zijn sterkst zal zijn. Het zweefvliegtuig wordt rollend over de grond door deze werveling heen getrokken en kan daar hinder van ondervinden. Het zweefvliegtuig zal een 6

7 rolbeweging inzetten waardoor een van de vleugels de grond kan raken. Dit moet met een volle rol- en richtingroer uitslagen gecorrigeerd worden. De roeren zijn bij lage snelheid echter nog niet effectief! Wanneer het met het toenemen van de snelheid en een volle roer uitslagen niet mogelijk is de vleugels weer horizontaal te brengen dient de start door de zweefvlieger afgebroken te worden. Dit effect treedt eerder op wanneer de startbaan glad is dus op een verharde baan maar ik heb het ook wel ondervonden op een zeer glad gemaaide gras strip.de luchtwervelingen blijven op een gladde ondergrond langer in tact. Uit bovenstaande blijkt, dat het tiplopen bij een sleepstart zorgvuldig moet gebeuren. De tiploper dient zo lang mogelijk met het zweefvliegtuig mee te lopen en daarbij de vleugels zo horizontaal gehouden te worden als in de situatie gewenst. (Zie F. Slepen met zijwind). F Slepen met zijwind Wanneer het zweefvliegtuig met zijwind over de grond rolt dient de vleugel aan de windkant laag gehouden te worden. De zweefvlieger moet er, zeker bij het gebruik van een zwaartepuntshaak, op bedacht zijn, dat op het moment dat hij op alleen het hoofdwiel rolt het weerhaan effect van het kielvlak een rol kan gaan spelen met alle risico s van dien. Doorgaans komt bij een sleepstart het zweefvliegtuig eerder los dan het sleepvliegtuig. Bij zijwind wordt het zweefvliegtuig dan ten opzichte van het sleepvliegtuig weggezet. Door opsturen zal het zweefvliegtuig schuin achter het sleepvliegtuig verder vliegen totdat het sleepvliegtuig los komt. De zweefvlieger dient er door zorgvuldig op te sturen voor te zorgen dat het zweefvliegtuig niet te ver opzij weggezet wordt daar hierdoor het sleepvliegtuig moeilijk bestuurbaar wordt.. Vanaf het moment dat ook het sleepvliegtuig los is kan het zweefvliegtuig weer recht achter het sleepvliegtuig gemanoeuvreerd worden. G. Risico s voor de sleepvlieger Tijdens het slepen kan de positie van het zweefvliegtuig invloed hebben op het vlieggedrag van het sleepvliegtuig. Vooral laag bij de grond kan dat problemen opleveren. Wanneer bij of direct na het loskomen het zweefvliegtuig te hoog achter het sleepvliegtuig vliegt kan dit de staart van het sleepvliegtuig a.h.w. optillen. Het sleepvliegtuig zal daardoor met de neus in de grond terecht komen, een voor de sleepvlieger levensgevaarlijke situatie. 7

8 Direct na het loskomen dient de zweefvlieger zijn vliegtuig dus op enkele decimeters boven de grond te houden totdat het sleepvliegtuig de klim inzet. Pas dan kan het zweefvliegtuig met het sleepvliegtuig mee klimmen. Er zijn landen waar het, om dit soort gevaarlijke situaties te voorkomen, gebruikelijk is dat het zweefvliegtuig lager dan het sleepvliegtuig (en de prop-wash=turbulentie van de propeller) vliegt. Ook wanneer bij een start met veel zijwind het reeds losgekomen zweefvliegtuig zich teveel zijwaarts weg laat zetten (zie punt 6) kan de sleepvlieger in de problemen komen doordat tegen het moment dat het sleepvliegtuig los komt hij problemen met de bestuurbaarheid kan ondervinden. Grote koers afwijkingen in alle richtingen kunnen van invloed zijn op het vlieggedrag van het sleepvliegtuig, zeker wanneer zij abrupt ingezet worden 5 De sleepstart tot het ontkoppelen Zoals in punt G al beschreven werd dient de zweefvlieger het zweefvliegtuig op enkele decimeters boven de grond te houden totdat het sleepvliegtuig los is en de klim inzet. Zweefvliegtuigen zijn stabiel, dat wil zeggen dat na een uitwijking uit de evenwichtsstand het vliegtuig daaruit uit zichzelf zal terugkeren. Een sleepcombinatie is absoluut instabiel. Dat wil zeggen dat een verstoring van de situatie niet vanzelf herstelt maar dat de zweefvlieger dat actief moet doen. Dat houdt in, dat de zweefvlieger constant alert moet blijven en er constant voor moet zorgen dat zijn zweefvliegtuig de gewenste positie achter het sleepvliegtuig (be)houdt. Correcties dienen snel en gedoseerd uitgevoerd te worden waarbij in acht genomen dient te worden dat de roerwerking van het zweefvliegtuig tijdens de sleepvlucht effectiever is dan tijdens de vrije vlucht. Dit komt doordat de snelheid tijdens de sleepvlucht hoger is dan tijdens de vrije vlucht. 6 De positie achter het sleepvliegtuig Tijdens de sleep is de positie van het zweefvliegtuig doorgaans iets hoger of op gelijke hoogte als het sleepvliegtuig. Hierdoor vliegt het zweefvliegtuig niet in de, door de propeller veroorzaakte turbulentie, de z.g. propwash. (Er zijn landen waar het zweefvliegtuig lager dan de propwash vliegt, dit om de onder punt 7 genoemde risico s te voorkomen.) 8

9 Vanuit de cockpit van het zweefvliegtuig dient de zweefvlieger een referentie punt te zoeken waarop hij het sleepvliegtuig moet houden. Doorgaans is de positie van de vleugels van het sleepvliegtuig ten opzichte van de horizon de horizon een goede referentie. Dit geldt echter alleen in vlak land bij goed zicht, in de bergen of bij slecht zicht kan de horizon niet als referentiepunt genomen worden.dan dient een andere referentie gekozen te worden. B.v. de top van het kielvlak op het hoofd van de sleepvlieger. Vraag op een jou vreemd zweefvliegveld tijdens een checkstart ter plaatse hoe daar de positie achter het sleepvliegtuig is. 7 Bochten vliegen tijdens het slepen Wanneer tijdens een bocht de zweefvlieger recht achter het sleepvliegtuig blijft vliegen zal hij ten opzichte van het sleepvliegtuig de binnenbocht gaan vliegen (zie fig.) met de kans uiteindelijk naast het sleepvliegtuig uit te komen. Om dit te voorkomen moet de zweefvlieger een bocht pas inzetten wanneer hij het punt passeert waar de sleepvlieger zij bocht begonnen is. Doorgaans is twee seconden wachten met het inzetten van een bocht voldoende. Om de zelfde bocht te vliegen als het sleepvliegtuig moet de zweefvlieger ongeveer de zelfde helling aan nemen als de sleepvlieger heeft gedaan. Om nu de zelfde cirkel te beschrijven moet de zweefvlieger de neus van zijn zweefvliegtuig op de tip van de buitenvleugel van het sleepvliegtuig gericht houden. 9

10 Bij het slepen aan een neushaak zal tegen voetenstuur gegeven moeten worden. De neus van het zweefvliegtuig wordt a.h.w. de hoek om getrokken omdat de trekkracht vóór het zwaartepunt (de topas) aangrijpt. Bij het slepen aan een zwaartepuntshaak kan een bocht achter een sleepvliegtuig gecoördineerd gevlogen kunnen worden omdat de trekkracht onder de topas, dus dicht bij het zwaartepunt aangrijpt. 8 Slepen in turbulentie Bij turbulent weer kan het gebeuren dat de kabel slap komt te hangen. Dit kan op drie manieren opgelost worden. 1. De zweefvlieger kan gewoon wachten totdat de kabel weer strak komt te staan. Het zweefvliegtuig zal dan enige tijd steeds lager achter het sleepvliegtuig komen te vliegen. Op het moment dat de kabel weer strak komt te staan kan de zweefvlieger rustig zijn vliegtuig in de juiste positie achter het sleepvliegtuig manoeuvreren. 2. Een andere optie is het gebruiken van de remkleppen. Dit moet echter zeer gedoseerd te gebeuren. Vóórdat de kabel strak staat moeten de kleppen rustig gesloten worden om een ruk aan de kabel en een soort van jojo effect achter de sleep te voorkomen. Er zijn zweefvliegvelden waar het in dit geval niet toegestaan is de remkleppen te gebruiken (het gebruik van remkleppen tijdens de sleep is een noodsignaal). 3. Er kan ook geslipt worden waarbij de slip weer op tijd beëindigd dient te worden om het jojo effect te voorkomen. 10

11 In een aantal landen is het gebruikelijk dat de zweefvlieger de remkleppen gebruikt om de sleepvlieger er op te wijzen dat hij in nood verkeerd en terug wil worden gesleept in de richting van het zweefvliegveld! Houdt hier mee rekening als u tijdens een turbulente sleep de kabel wil strak houden door gebruik te maken van de remkleppen! Turbulentie Wanneer het sleepvliegtuig een turbulentie klap krijgt kan de zweefvlieger wachten totdat hij die zelfde klap krijgt. Zou hij te vroeg de correctie uitvoeren dan bestaat de kans dat hij, op het moment dat hij corrigeert, die klap krijgt en a.h.w. over corrigeert waardoor de zaak alsnog uit de hand loopt. In zeer zware turbulentie (b.v. in de bergen) moet iedere afwijking meteen gecorrigeerd worden. Uiterste oplettendheid is dus geboden. Afbreken van de sleepstart Wanneer de situatie uit de hand loopt moet de zweefvlieger de start onderbreken. Gebeurt dit (evenals een kabelbreuk) laag in de sleepstart, dan moet de zweefvlieger in korte tijd veel beslissingen nemen. Een verkort circuit, zoals bij een lierstart is niet altijd mogelijk. Er moet dan met rugwind of buiten het vliegveld geland te worden. Het kan voorkomen dat de grens van het toelaatbare voor de sleepvlieger eerder is bereikt dan voor de zweefvlieger. De sleepvlieger zal dan de kabel ontkoppelen! Wanner dit op redelijke hoogte gebeurt kan de zweefvlieger proberen de kabel naar het zweefvliegveld terug te brengen en daar afwerpen maar de eigen veiligheid gaat vóór alles. Bij twijfel mag de zweefvlieger de kabel altijd ontkoppelen en heeft geen plicht hem terug te brengen naar het vliegveld. Breng de sleepvlieger niet in gevaar! Vooral bij turbulentie bestaat een groot risico dat het zweefvliegtuig te hoog achter de sleepkist komt. Het zweefvliegtuig zal dan de staart van het sleepvliegtuig omhoog tillen. Dit kan NIET door de sleepvlieger worden voorkomen. Het gevolg is dat het sleepvliegtuig onbestuurbaar wordt met een zeer lage neusstand. Dit is een levensgevaarlijke situatie die op lage hoogte fataal is voor de sleepvlieger. Deze situatie wordt niet voorkomen door het breukstukje omdat de kracht waarmee het zweefvliegtuig de staart van het motorvliegtuig optilt lager is dan de breeksterkte van het breukstukje! Tijdens de hele sleepstart is er voor de zweefvlieger slechts één ding waar naar hij kijkt: Het sleepvliegtuig! Wat er ook gebeurt, het sleepvliegtuig is het focus punt voor de zweefvlieger. Ook tijdens noodsituaties blijft het sleepvliegtuig, zolang het zweefvliegtuig niet ontkoppeld heeft dát gene waar hij naar kijkt en waar hij op reageert. Uiteraard mag de zweefvlieger vanuit zijn ooghoeken 11

12 kijken waar hij zich bevindt maar het sleepvliegtuig blijft altijd het focus punt.dit houdt in dat de zweefvlieger altijd op de sleepvlieger moet kunnen vertrouwen. 9 De ontkoppelprocedure Wanneer de juiste hoogte is bereikt zal de sleepvlieger het ontkoppelsignaal geven. Dit kan via de radio maar de sleepvlieger kan ook met de vleugels waggelen waarop de zweefvlieger ontkoppelt. Het waggelen met de vleugels door de sleepvlieger is altijd een ontkoppelteken het wordt ook door de sleepvlieger gebruikt in een noodsituatie. De zweefvlieger moet dan altijd ontkoppelen. Direct nadat de zweefvlieger heeft ontkoppelt voert hij een klimmende manoeuvre uit, weg van het sleepvliegtuig. De sleepvlieger zal, nadat hij zich er van verzekerd heeft dat de zweefvlieger ontkoppeld heeft een dalende bocht inzetten. Deze procedure voorkomt dat het zweefvliegtuig door de losgekoppelde kabel geraakt wordt. Tot enkele jaren geleden was de procedure dat de zweefvlieger naar rechts wegklom en de sleepvlieger naar links wegdook. Deze procedure is NIET MEER IN GEBRUIK Er zijn landen waar de zweefvlieger zelf bepaalt wanneer hij ontkoppelt. Ook hierbij zal verder dezelfde procedure uitgevoerd worden. 10 Noodprocedures Kabelbreuk De mogelijkheid van een kabelbreuk of het op lage hoogte afbreken van de sleepstart is bij het hoofdstuk slepen in turbulentie behandeld. Iedere zweefvlieger dient, voordat hij achter de sleep start, een plan te hebben wat te doen bij een lage kabelbreuk (of onderbreking van de start). Mogelijke buitenlandingsvelden moeten bekend zijn maar ook moet de zweefvlieger afwegen of het mogelijk is met rugwind te landen of op wat voor manier eventueel een dwarswind landing op het veld te maken is. Technisch defect sleepvliegtuig De sleepvlieger zal een technische defect aan de sleepkist aangeven door het ontkoppelsignaal (waggelen met de vleugels). De zweefvlieger dient dan direct te ontkoppelen. Ontkoppelen niet mogelijk Wanneer na een ontkoppelteken de zweefvlieger niet in staat is de kabel te ontkoppelen (het ontkoppelmechanisme weigert) dient hij door het openen van de remkleppen de sleepvlieger te waarschuwen. De sleepvlieger zal dan de kabel ontkoppelen waarna de zweefvlieger met de kabel aan zijn vliegtuig naar het vliegveld terug vliegt en daar landt. Wanneer ook de sleepvlieger de kabel niet kan ontkoppelen zal hij het zweefvliegtuig in een rustige daalvlucht naar het zweefvliegveld terug brengen. Tijdens die daalvlucht moet de zweefvlieger door het gedoseerd uittrekken van de remkleppen de kabel strak houden. (Een zweefvliegtuig heeft n.l. een veel betere glijhoek dan het sleepvliegtuig en zal dit dus inhalen) Na de landing moet het zweefvliegtuig naar rechts uitsturen en proberen met de wielrem zijn vliegtuig zo snel mogelijk tot stilstand te brengen. Æmilie de Jong

13 Aantekeningen 13

HANDLEIDING GEBRUIK DUO DISCUS TURBO (zonder motor)

HANDLEIDING GEBRUIK DUO DISCUS TURBO (zonder motor) HANDLEIDING GEBRUIK DUO DISCUS TURBO (zonder motor) Dit is een samenvatting van de belangrijkste punten m.b.t. algemeen gebruik (zonder motor) uit het vlieghandboek. Daar waar er afwijkingen zijn geldt

Nadere informatie

Winch Security. P. JACOB Cdt v/h Vlw, Ing

Winch Security. P. JACOB Cdt v/h Vlw, Ing Andere gevaren Risico na winterstop ( april 84, Duitsland ) 60 Accidents 50 Number 40 30 20 10 0 JAN FEB MAR APR MEI JUN JUL AUG SEP OKT NOV DEC Month Gevaren op de Startplaats Verantwoordelijke startbaanopzichter

Nadere informatie

Aerodynamica Overtrek en tolvlucht. Luchtdruk neemt af, Vervolgens neemt de luchtdruk weer toe.

Aerodynamica Overtrek en tolvlucht. Luchtdruk neemt af, Vervolgens neemt de luchtdruk weer toe. Luchtdruk neemt af, Vervolgens neemt de luchtdruk weer toe. 1 1. Luchtdeeltjes stromen tegen de druk in en worden hierdoor afgeremd. 2. Op een gegeven moment verander de stroomrichting en laat de stroming

Nadere informatie

INHOUD Editie 3. 1 Inleiding 1. 2 De Instructeur 2-1

INHOUD Editie 3. 1 Inleiding 1. 2 De Instructeur 2-1 INHOUD Editie 3 Waar een sectie bestaat uit het instructieblok (inleiding - briefing - demonstratie - uitvoering door de leerling - debriefing - adviezen aan instructeurs) is dat aangegeven door de titel

Nadere informatie

Progressiekaart V Pagina 1 van 16

Progressiekaart V Pagina 1 van 16 Progressiekaart V20180627 Pagina 1 van 16 Progressiekaart V20180627 Pagina 2 van 16 Naam Adres Postcode Woonplaats Geboortedatum Geboren te Nationaliteit : : : : : : : De houder van deze progressiekaart

Nadere informatie

Operationele procedures

Operationele procedures Operationele procedures Inhoudsopgave 6 Operationele procedures... 2 6.1 Gebruik van checklist... 2 6.2 Startmethodes... 3 6.2.1 Sleepstart... 3 6.2.1.1 aanloop + invloed wind... 3 6.2.1.2 loskomen + invloed

Nadere informatie

De maximale snelheid is afhankelijk van de hoogte waarop gevlogen wordt: m V NE 270 km/h daarboven lager 6000 m 230 km/h

De maximale snelheid is afhankelijk van de hoogte waarop gevlogen wordt: m V NE 270 km/h daarboven lager 6000 m 230 km/h Samenvatting handboek DG1001S Waarschuwingen: Dit is slechts een samenvatting van het handboek. In alle gevallen is het officiële handboek van de DG1000 leidend. Bestudeer voor je gebruik maakt van dit

Nadere informatie

Instructieboekje. Modelvliegclub Cumulus Kampen.

Instructieboekje. Modelvliegclub Cumulus Kampen. Instructieboekje Modelvliegclub Cumulus Kampen www.mvc-cumulus.nl Modelvliegclub Cumulus Voorzitter: J.J.Grootjen Voorzitter@mvc-cumulus.nl Modelvliegclub Cumulus Start opleiding Einde opleiding Elke vlucht

Nadere informatie

Vliegtuigtechniek HtHJ/VSH/Vliegtuigtech._v01 dec2010 1

Vliegtuigtechniek HtHJ/VSH/Vliegtuigtech._v01 dec2010 1 Vliegtuigtechniek 1 Vliegtuigtechniek Besturing Verdeling van de vier krachten Draagkracht (Lift) Zwaartekracht (Gewicht) Trekkracht Weerstand Horizontale vlucht Lift = Gewicht Trekkracht = Weerstand Een

Nadere informatie

Vliegoefeningen Ikarus C-42

Vliegoefeningen Ikarus C-42 LDS Aviation Vliegoefeningen Ikarus C-42 Vliegoefeningen per vluchtfase uitgelegd ter voorbereiding op de vlieglessen J. Linders/ LDS Aviation 1 7 2012 Horizontale vlucht: Neus in geschatte stand horizontale

Nadere informatie

Theorie Veiligheids Vliegbrevet A. Richard van Wijk Delta Oss

Theorie Veiligheids Vliegbrevet A. Richard van Wijk Delta Oss 2011 Theorie Veiligheids Vliegbrevet A Richard van Wijk Delta Oss Theorie Veiligheids Vliegbrevet A Delta Oss Versie 1.0 Pagina 2 Inleiding Voorwoord Het halen van een veiligheidsbrevet is niet alleen

Nadere informatie

Trainingsprogramma LAPL(S) / SPL TMG Sailplane towing rating V Pagina 1 van 23

Trainingsprogramma LAPL(S) / SPL TMG Sailplane towing rating V Pagina 1 van 23 Trainingsprogramma LAPL(S) / SPL TMG Sailplane towing rating V 20190227 Pagina 1 van 23 Trainingsprogramma voor de LAPL(S)/SPL TMG Sailplane Towing rating V 20190227 Trainingsprogramma LAPL(S) / SPL TMG

Nadere informatie

Hand- out Boeing 737 vliegen. hand- out- PU.01

Hand- out Boeing 737 vliegen. hand- out- PU.01 Hand- out Boeing 737 vliegen. Pitch- Up Arendweg 37- B Lelystad Airport 085-210 60 66 pitch- up.nl 1 Deze hand- out is samengesteld door Simcenter Lelystad, Pitch- Up en wordt toegepast bij het uitvoeren

Nadere informatie

Colofon. Begrippen. opleiding zweefvliegen

Colofon. Begrippen. opleiding zweefvliegen EVO 1 WAT JE MOET WETEN - 2 - INHOUD Inleiding 1 Wat moet je weten voor je met zweefvliegen begint? 1.1 Veiligheidsregels op het veld 1.2 Het grondtransport 1.3 Kabelaanhaken en tiplopen 1.4 Kabelrijden

Nadere informatie

Hand- out Boeing 737. hand- out- PU.01

Hand- out Boeing 737. hand- out- PU.01 Hand- out Boeing 737 Pitch- Up Arendweg 37- B Lelystad Airport hand- out- PU.01 085-210 60 66 leervandeluchtvaart.nl 1 Deze hand- out is samengesteld door Simcenter Lelystad, Pitch- Up en wordt toegepast

Nadere informatie

AÉRODROME. St.FLORENTIN- CHEU LFGP

AÉRODROME. St.FLORENTIN- CHEU LFGP Veldreglement GAE AÉRODROME St.FLORENTIN- CHEU LFGP Auteurs: Ton Veenboer/GAE Inhoud Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Inleiding Vliegveldroute s Luchtruim en circuits 1.0 Inleiding Wettelijk gezien

Nadere informatie

ALGEMENE GEGEVENS SAMENVATTING. Nummer voorval: Datum, tijd 1 voorval: 24 mei 2010, uur

ALGEMENE GEGEVENS SAMENVATTING. Nummer voorval: Datum, tijd 1 voorval: 24 mei 2010, uur Doel van de werkzaamheden van de Onderzoeksraad is het voorkomen van toekomstige voorvallen of de gevolgen daarvan te beperken. Onderzoek naar schuld of aansprakelijkheid maakt nadrukkelijk geen deel uit

Nadere informatie

Neergestort tijdens lierstart

Neergestort tijdens lierstart Neergestort tijdens lierstart Neergestort tijdens lierstart Den Haag, januari 2014 De rapporten van de Onderzoeksraad voor Veiligheid zijn openbaar. Alle rapporten zijn boven dien beschik baar via de website

Nadere informatie

BESTURINGSPROBLEMEN ALGEMENE GEGEVENS SAMENVATTING

BESTURINGSPROBLEMEN ALGEMENE GEGEVENS SAMENVATTING BESTURINGSPROBLEMEN Doel van de werkzaamheden van de Onderzoeksraad is het voorkomen van toekomstige voorvallen of de gevolgen daarvan te beperken. Onderzoek naar schuld of aansprakelijkheid maakt nadrukkelijk

Nadere informatie

Informatie bij DONAC 2010 Beginners sequence

Informatie bij DONAC 2010 Beginners sequence Vrijwel elke beginnende competitie aerobatic vlieger wil bij zijn/haar eerste optreden foutloos presteren, de vlucht afronden met een perfecte landing en bij het uitstappen de Ooh's en Aah's in ontvangst

Nadere informatie

DONAC 2016 Beginners tips

DONAC 2016 Beginners tips Vrijwel elke beginnende competitie aerobatic vlieger wil bij zijn/haar eerste optreden foutloos presteren, de vlucht afronden met een perfecte landing en bij het uitstappen de Ooh's en Aah's in ontvangst

Nadere informatie

Laten we eens kijken naar de volgende grafiek:

Laten we eens kijken naar de volgende grafiek: Hoogte en snelheidscontrole Een vliegtuig is moeilijker te besturen dan een auto. Dat komt niet alleen om dat de cockpit ingewikkelder is, meer knopjes bevat. Het werkelijke, achterliggende, probleem is

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Hoofdstuk 2 Vliegtuigbesturing pagina 2 / 54

Inhoudsopgave. Hoofdstuk 2 Vliegtuigbesturing pagina 2 / 54 Inhoudsopgave 2. Vliegtuigbesturing... 6 2.0 Inleiding... 6 2.1 Assen en primaire effecten... 7 2.1.1 Benaming van de assen... 7 2.1.2 Primaire beweging rond de assen... 7 2.1.3 Benaming en rol van de

Nadere informatie

ALGEMENE GEGEVENS SAMENVATTING FEITELIJKE INFORMATIE. Nummer voorval: Datum, tijd 1 voorval: 19 mei 2007, uur

ALGEMENE GEGEVENS SAMENVATTING FEITELIJKE INFORMATIE. Nummer voorval: Datum, tijd 1 voorval: 19 mei 2007, uur ALGEMENE GEGEVENS Nummer voorval: 2007045 Classificatie: Ongeval Datum, tijd 1 voorval: 19 mei 2007, 18.10 uur Plaats voorval: Luchtvaartterrein Terlet Registratie luchtvaartuig: PH-1383 Type luchtvaartuig:

Nadere informatie

BREVETREGLEMENT Federatie Limburgse RC Vliegers.

BREVETREGLEMENT Federatie Limburgse RC Vliegers. BREVETREGLEMENT Federatie Limburgse RC Vliegers. 25/02/2013 Brevetreglement FLRCV 2013 Page 1 REGLEMENT BREVET VLIEGEN. 1. DOEL. Het doel van het vliegbrevet is de continuïteit van de modelvliegsport te

Nadere informatie

lucht afzetten. Lucht heeft niet een vaste plaats zoals we weten. Hiervoor heeft men een systeem ontwikkeld waarop we hierna in zullen gaan.

lucht afzetten. Lucht heeft niet een vaste plaats zoals we weten. Hiervoor heeft men een systeem ontwikkeld waarop we hierna in zullen gaan. Beechcraft Baron 58 Beech Baron 58 Cessna Skyhawk Als we de Beech Baron met een Cessna Skyhawk vergelijken, dan valt gelijk op dat de Cessna een eenmotorig en de Beech Baron een tweemotorig vliegtuig is.

Nadere informatie

Vliegen met een Cessna 172

Vliegen met een Cessna 172 Vliegen met een Cessna 172 De vluchtvoorbereiding (route, kaarten, Meteo, vluchtplan indienen enz.) laten we hier buiten beschouwing. Idem de controle van startgewicht, (personen, bagage, brandstof) zwaartepunt,

Nadere informatie

MINISTERE DES MINISTERIE VAN COMMUNICATIONS VERKEER EN E T D E INFRASTRUCTUUR L INFRASTRUCTURE

MINISTERE DES MINISTERIE VAN COMMUNICATIONS VERKEER EN E T D E INFRASTRUCTUUR L INFRASTRUCTURE MINISTERE DES COMMUNICATIONS ETDE L INFRASTRUCTURE MINISTERIE VAN VERKEER EN INFRASTRUCTUUR CELLULE D ENQUETES D ACCIDENTS ET D INCIDENT D AVIATION CEL VOOR ONDERZOEK VAN LUCHTVAART ONGEVALLEN-EN INCIDENTEN

Nadere informatie

6. Operationele procedures voor het zweefvliegen (versie )

6. Operationele procedures voor het zweefvliegen (versie ) 1 6. Operationele procedures voor het zweefvliegen (versie 13-12-2017) Operationele procedures voor het zweefvliegen gaat over de praktijk van het zweefvliegen. Hoe we het zweefvliegen op het veld en in

Nadere informatie

Afdeling Modelvliegsport

Afdeling Modelvliegsport Bijlage 1- Examens vaste vleugel modellen (A-MOTOR, A-JET, A-ZWEEF) Inleiding Dit document kan op enkele plaatsen Engelstalige woorden bevatten, indien dit woorden zijn die in de modelvliegwereld zijn

Nadere informatie

Taak van de hoofdrotor

Taak van de hoofdrotor Helikopter vliegen Taak van de hoofdrotor De taak van de hoofdrotor is het generen van lift, waardoor de helikopter omhoog wordt getrokken. In principe is de rotor een stel draaiende vleugels), waarbij

Nadere informatie

Zwaartepuntsbepaling 07/10/2017. Zweefvliegtuigen. Bronnen: 1) een beschrijving van de theorie door Dirk Corporaal Gevonden op het internet (.

Zwaartepuntsbepaling 07/10/2017. Zweefvliegtuigen. Bronnen: 1) een beschrijving van de theorie door Dirk Corporaal Gevonden op het internet (. 07/10/2017 Zwaartepuntsbepaling Zweefvliegtuigen Bronnen: 1) een beschrijving van de theorie door Dirk Corporaal Gevonden op het internet (.nl) 2) Voorbeelden van reële wegingen Vliegclub KVDW 7.1 Het

Nadere informatie

Taak van de hoofdrotor

Taak van de hoofdrotor Helikopter vliegen Taak van de hoofdrotor De taak van de hoofdrotor is het generen van lift, waardoor de helikopter omhoog wordt getrokken. In principe is de rotor een stel draaiende vleugels), waarbij

Nadere informatie

Snelweg invoegen en uitvoegen hoe?

Snelweg invoegen en uitvoegen hoe? Snelweg invoegen en uitvoegen hoe? Snelweg vast procedure Ga je naar een ander stad waarbij je stukje op de snelweg moet rijden? Denk dan aan: Je route tot je eind bestemming. Welke ANWB borden je moet

Nadere informatie

Werkboek voor de Praktijkopleiding tot Zweefvlieginstructeur

Werkboek voor de Praktijkopleiding tot Zweefvlieginstructeur Werkboek voor de Praktijkopleiding tot Zweefvlieginstructeur Versie juli 2009. Inhoud 1 Algemene gegevens kandidaat instructeur blz. 3 2 Inleiding blz. 4 3 De opleiding tot zweefvlieginstructeur blz. 5

Nadere informatie

BREVETREGLEMENT. Federatie Limburgse RC Vliegers. Brevetreglement FLRCV 2017 Pagina 1

BREVETREGLEMENT. Federatie Limburgse RC Vliegers. Brevetreglement FLRCV 2017 Pagina 1 BREVETREGLEMENT Federatie Limburgse RC Vliegers. Brevetreglement FLRCV 2017 Pagina 1 REGLEMENT BREVET VLIEGEN 1. DOEL Het doel van het vliegbrevet is de continuïteit van de modelvliegsport te garanderen

Nadere informatie

Bijlage 1. n Profaclgetiied Rodanburg. M Projadgabiad Wast. Markermeer AMSTERDAM IDE OMCEVIMGSVEROROENING FLEVOLAMO PROJECTEN EH PLAATSINGSZONES WIND

Bijlage 1. n Profaclgetiied Rodanburg. M Projadgabiad Wast. Markermeer AMSTERDAM IDE OMCEVIMGSVEROROENING FLEVOLAMO PROJECTEN EH PLAATSINGSZONES WIND Bijlage 1 OMCEVIMGSVEROROENING FLEVOLAMO PROJECTEN EH PLAATSINGSZONES WIND PLAATSIN 65ZDN ES Plaaninguona Nooid Plaitsingszona Oost Plaalsinguon* Rodanburg Plaatsïngszone Wait Plaatsmguona Zuid EMMELOORD

Nadere informatie

Progressiekaart LAPL(S) - SPL TMG-extensie V Pagina 1 van 20

Progressiekaart LAPL(S) - SPL TMG-extensie V Pagina 1 van 20 Progressiekaart LAPL(S) - SPL TMG-extensie V20190225 Pagina 1 van 20 Progressiekaart LAPL(S) - SPL TMG-extensie V20190225 Pagina 2 van 20 Naam : Adres : Postcode : Woonplaats : Geboortedatum : Geboren

Nadere informatie

Errata/addenda: Module 8 bij de tweede herziene druk (2008)

Errata/addenda: Module 8 bij de tweede herziene druk (2008) Errata/addenda: Module 8 bij de tweede herziene druk (2008) De onderstaande wijzigingen/toevoegingen zijn reeds verwerkt in de derde druk van deze module. Blz. 32: Vervanging tekst: paragraaf 1.8.4 Door

Nadere informatie

WASP. Wasp e2k bouwdoos instructie.

WASP. Wasp e2k bouwdoos instructie. WASP Wasp e2k bouwdoos instructie. Het volgende is bedoeld als een gids om een Wasp model in elkaar te bouwen Een combinatie van dunne en middel dikke cyanoacrylate lijm wordt gebruikt voor de constructieve

Nadere informatie

Reglement voor het behalen van brevetten met modelvliegtuigen

Reglement voor het behalen van brevetten met modelvliegtuigen REGLEMENTENBOEK Reglement voor het behalen van brevetten met modelvliegtuigen ALGEMEEN Doel van het brevetvliegen Het doel van het brevetvliegen is de modelvlieger een bewijs te geven dat hij aantoonbaar

Nadere informatie

Praktijk van het Bergvliegen. een inleiding

Praktijk van het Bergvliegen. een inleiding Praktijk van het Bergvliegen een inleiding Pic du Bure in het Franse deel van de Alpen D.Timmerman Praktijk van het bergvliegen, een inleiding! 5-6-2002 pagina 1 / 52 0.1: VOORWOORD... 4 0.2: INLEIDING...

Nadere informatie

Neergestort in circuit

Neergestort in circuit Neergestort in circuit Neergestort in circuit Den Haag, februari 2014 De rapporten van de Onderzoeksraad voor Veiligheid zijn openbaar. Alle rapporten zijn boven dien beschik baar via de website van de

Nadere informatie

Inspectie Verkeer en Waterstaat

Inspectie Verkeer en Waterstaat Inspectie Verkeer en Waterstaat Theorie examen JAR-FCL PPL voorbeeldexamen AGK/POF PPL(A) 1 Hoeveel bedraagt het gewicht van 1 m 3 lucht nabij het aardoppervlak? A) 12.25 kg. B) 12.25 gr. C) 1.225 gr.

Nadere informatie

LEIDRAAD INSTRUCTIE MAART 2007

LEIDRAAD INSTRUCTIE MAART 2007 LEIDRAAD INSTRUCTIE MAART 2007 1. TERMINOLOGIE We spreken over stick, voet, helling, rolroeren, standhoek, duwen en trekken. 2. DE START Vóór de eerste vlucht van de dag de leerling zo snel mogelijk vertrouwd

Nadere informatie

Deel 3 uit de Voorschriften (Versie februari 2015.)

Deel 3 uit de Voorschriften (Versie februari 2015.) Deel 3 uit de Voorschriften (Versie februari 2015.) Aangepast voor CIV t.b.v. reductie stof. Bevat (oefen/ examenvragen ) NB: Het Voorschriften examen wordt per 2015 in MC afgenomen. NB: -Achter iedere

Nadere informatie

BREVETREGLEMENT. Federatie Limburgse RC Vliegers. Brevetreglement FLRCV 2018 Pagina 1

BREVETREGLEMENT. Federatie Limburgse RC Vliegers. Brevetreglement FLRCV 2018 Pagina 1 BREVETREGLEMENT Federatie Limburgse RC Vliegers. Brevetreglement FLRCV 2018 Pagina 1 REGLEMENT BREVET VLIEGEN 1. DOEL Het doel van het vliegbrevet is de continuïteit van de modelvliegsport te garanderen

Nadere informatie

REGELING OPLEIDING LIERISTEN

REGELING OPLEIDING LIERISTEN REGELING OPLEIDING LIERISTEN 1. Om voor de opleiding voor lierist bij vliegclub Haamstede in aanmerking te komen dient aan de volgende voorwaarde te worden voldaan: - Minimale leeftijd 18 jaar - Vliegend

Nadere informatie

Roeisloepwedstrijden worden beslist door te berekenen hoeveel vermogen de roeiers nodig hadden om de gehaalde gemiddelde roeisnelheid te halen.

Roeisloepwedstrijden worden beslist door te berekenen hoeveel vermogen de roeiers nodig hadden om de gehaalde gemiddelde roeisnelheid te halen. Cw-kromme Roelf Pot, februari 2015 Roeisloepwedstrijden worden beslist door te berekenen hoeveel vermogen de roeiers nodig hadden om de gehaalde gemiddelde roeisnelheid te halen. Om dat vermogen (P) te

Nadere informatie

6.6 Speciale operationele procedures en gevaren 6.7. EMERGENCY PROCEDURES 6.7 Noodprocedures

6.6 Speciale operationele procedures en gevaren 6.7. EMERGENCY PROCEDURES 6.7 Noodprocedures 1 6. Operationele procedures voor het zweefvliegen Operationele procedures voor het zweefvliegen gaat over de praktijk van het zweefvliegen. Veilig zweefvliegen kan alleen als iedereen zich bij de start,

Nadere informatie

Gemaakt door Nico van Dam, t.b.v. www.dutchfs.com/ 04 december 2006.

Gemaakt door Nico van Dam, t.b.v. www.dutchfs.com/ 04 december 2006. Gemaakt door Nico van Dam, t.b.v. www.dutchfs.com/ 04 december 2006. inleiding flight simulator: Starten met Cessna alles uit zetten voor de cold & dark cockpit Vliegtuig kiezen = Lockheed L-049A Constellation

Nadere informatie

Instructiehandboek TMG-rating V Pagina 1 van 34

Instructiehandboek TMG-rating V Pagina 1 van 34 Instructiehandboek TMG-rating V 20170215 Pagina 1 van 34 Instructiehandboek voor de TMG-rating voor het LAPL(S)/SPL Versie V 20170215 Instructiehandboek TMG-rating V 20170215 Pagina 2 van 34 Inleiding.

Nadere informatie

EXAMENREGLEMENT. Zweefvliegbewijs. Glider Pilot Licence (GPL)

EXAMENREGLEMENT. Zweefvliegbewijs. Glider Pilot Licence (GPL) KNVvL Examinering Instituut (KEI) A: Houttuinlaan 16A P: 3447 GM Woerden T: (0348) 43 70 60 (elke werkdag van 10 tot 16 uur) Examenreglement KNVvL Examinering instituut (KEI) Houttuinlaan 16A, 3447 GM

Nadere informatie

VLAAMSE ZWEEFVLIEG ACADEMIE

VLAAMSE ZWEEFVLIEG ACADEMIE VLAAMSE ZWEEFVLIEG ACADEMIE HOE LEER IK ZWEEFVLIEGEN? IF FLYING WERE THE LANGUAGE OF MAN, SOARING WOULD BE ITS POETRY VLAAMSE ZWEEFVLIEG ACADEMIE VZW ROTENAARD 106/2 2650 EDEGEM www.vlaamsezweefvliegacademie.be

Nadere informatie

Progressiekaart LAPL(S) - SPL Flight Instruction TMG-extensie V Pagina 1 van 34

Progressiekaart LAPL(S) - SPL Flight Instruction TMG-extensie V Pagina 1 van 34 Progressiekaart LAPL(S) - SPL Flight Instruction TMG-extensie V20190505 Pagina 1 van 34 Progressiekaart LAPL(S) - SPL Flight Instruction TMG-extensie V20190505 Pagina 2 van 34 Naam Adres Postcode Woonplaats

Nadere informatie

Rapport. Datum: 25 juli 2005 Rapportnummer: 2005/214

Rapport. Datum: 25 juli 2005 Rapportnummer: 2005/214 Rapport Datum: 25 juli 2005 Rapportnummer: 2005/214 2 Klacht Verzoeker klaagt erover dat de officier van justitie te Assen hem als verdachte heeft aangemerkt in verband met een incident tussen drie luchtvaartuigen

Nadere informatie

Zweefvliegsport. Agenda. Voorstelling. Voorstelling Kortrijk Flying Club v.z.w. Wat is zweefvliegen? Hoe begin je eraan? Hoeveel kost het?

Zweefvliegsport. Agenda. Voorstelling. Voorstelling Kortrijk Flying Club v.z.w. Wat is zweefvliegen? Hoe begin je eraan? Hoeveel kost het? Zweefvliegsport Voorstelling www.zweefvliegen.be Agenda Voorstelling Kortrijk Flying Club v.z.w. Wat is zweefvliegen? Hoe begin je eraan? Hoeveel kost het? Vragenronde www.zweefvliegen.be 2 1 Kortrijk

Nadere informatie

Omgang met materieel op de grond

Omgang met materieel op de grond 9 Omgang met materieel op de grond Omgang met zweefvliegtuigen en sleepkisten Onderdelen van zweefvliegtuigen 1 Onderdelen van zweefvliegtuigen 2 Cockpitkapdiscipline De vleugel en de wind Transport achter

Nadere informatie

ALGEMENE GEGEVENS SAMENVATTING. Nummer voorval: / Datum, tijd 1 voorval: 26 april 2009, uur Nabij zweefvliegveld Terlet (EHTL)

ALGEMENE GEGEVENS SAMENVATTING. Nummer voorval: / Datum, tijd 1 voorval: 26 april 2009, uur Nabij zweefvliegveld Terlet (EHTL) ALGEMENE GEGEVENS Nummer voorval: 2009028/2009029 Classificatie: Ongeval Datum, tijd 1 voorval: 26 april 2009, 13.45 uur Plaats voorval: Nabij zweefvliegveld Terlet (EHTL) Vliegtuig 1 Registratie: Type

Nadere informatie

Zweefvliegveld Den Helder

Zweefvliegveld Den Helder Zweefvliegveld Den Helder Resultaten externe veiligheid Zweefvliegveld Den Helder Resultaten externe veiligheid Colofon Opdrachtgever : Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied Bestemd voor : Auteur(s) : Controle

Nadere informatie

4x4. rij instructie. hoofdstuk: Bergingstechniek

4x4. rij instructie. hoofdstuk: Bergingstechniek 4x4 rij instructie Godt Sjoerd Art Godthelp Produkties d o o r : hoofdstuk: Bergingstechniek Een woord vooraf Het rijden op onverharde wegen met een 4wd auto bezorgt je een ongelooflijke ervaring van vrijheid.

Nadere informatie

Space Experience Curaçao

Space Experience Curaçao Space Experience Curaçao PTA T1 Natuurkunde SUCCES Gebruik onbeschreven BINAS en (grafische) rekenmachine toegestaan. De K.L.M. heeft onlangs aangekondigd, in samenwerking met Xcor Aerospace, ruimte-toerisme

Nadere informatie

HELIKOPTERS IN DE FLIGHTSIMULATOR ALGEMEEN

HELIKOPTERS IN DE FLIGHTSIMULATOR ALGEMEEN HELIKOPTERS IN DE FLIGHTSIMULATOR ALGEMEEN Het vliegen met een helikopter is leuker dan menigeen denkt. Toch vinden sommigen het saai, anderen vinden het moeilijk of hebben het gewoon nog nooit geprobeerd.

Nadere informatie

Werkstuk Natuurkunde Zweefvliegen

Werkstuk Natuurkunde Zweefvliegen Werkstuk Natuurkunde Zweefvliegen Werkstuk door een scholier 2412 woorden 29 januari 2005 5,7 112 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Zweefvliegen Inhoudsopgave. Voorwoord. 1. Hoe zien zweefvliegtuigen er

Nadere informatie

ZWEEFVLIEGEN ELEMENTAIRE VLIEGOPLEIDING DIRK CORPORAAL

ZWEEFVLIEGEN ELEMENTAIRE VLIEGOPLEIDING DIRK CORPORAAL 1 ZWEEFVLIEGEN ELEMENTAIRE VLIEGOPLEIDING DIRK CORPORAAL 2 VOORWOORD Zweefvliegen is een unieke combinatie van teamsport en individuele sport waarbij de persoonlijke prestatie op de voorgrond staat. Leren

Nadere informatie

Mocht U nog omissies /onduidelijkheden aan treffen dan verneemt de CIV dat graag.

Mocht U nog omissies /onduidelijkheden aan treffen dan verneemt de CIV dat graag. 23 juli 2011: Aanwijzing van reductie van de examenstof voor het vak Voorschriften, versie december 2010, in 2011. (Voor de GPL stof en de VO stof) EN Vernieuwd deel 3 met oefen/examenvragen Voorschriften

Nadere informatie

Voorschriften. Zweefvliegen

Voorschriften. Zweefvliegen Wettelijke Voorschriften voor het Zweefvliegen DEEL III OEFENVRAGEN VOOR HET EXAMEN VOORSCHRIFTEN Tekst: Jan de Jong (GiLC) Oefenvragen en incidentele adviezen: Jan de Hulster (ACvZ) Originele vormgeving:

Nadere informatie

Basis cursus vliegen, deel 1

Basis cursus vliegen, deel 1 Basis cursus vliegen, deel 1 Vleugelvliegtuigen blijven in de lucht dank zij het feit dat de vleugels bij hun beweging door de lucht een opwaartse kracht ondervinden, de lift. Lift ontstaat wanneer een

Nadere informatie

Deel 1 lift Lift AOA overtrokken invalshoek (AOA) het kwadraat van de snelheid.

Deel 1 lift Lift AOA overtrokken invalshoek (AOA) het kwadraat van de snelheid. Vliegen Deel 1 Vleugelvliegtuigen blijven in de lucht dank zij het feit dat de vleugels bij hun beweging door de lucht een opwaartse kracht ondervinden, de lift. Lift ontstaat wanneer een vleugel door

Nadere informatie

inhoud blz. Helikopters 3 1. De geboorte van de helikopter 4 2. De delen van de helikopter 6 3. In de cockpit 7 4. De rotor 8 5.

inhoud blz. Helikopters 3 1. De geboorte van de helikopter 4 2. De delen van de helikopter 6 3. In de cockpit 7 4. De rotor 8 5. Helikopters inhoud blz. Helikopters 3 1. De geboorte van de helikopter 4 2. De delen van de helikopter 6 3. In de cockpit 7 4. De rotor 8 5. Het gebruik van helikopters 9 6. Filmpjes 13 Pluskaarten 14

Nadere informatie

High5 deltavliegschool Staalkade JN Amsterdam KvK:

High5 deltavliegschool Staalkade JN Amsterdam KvK: Leren deltavliegen High5 deltavliegschool Staalkade 1 1011 JN Amsterdam +31 6 21 86 26 96 frans@high5.name http://www.high5.name KvK: 33278350 Leren deltavliegen Deltavliegen is een fantastische sport,

Nadere informatie

RUD De heer J. Adema Ontheffing PMV stiltegebieden, gebruik sleepvliegtuig Hippolythushoeverweg 15a, Slootdorp, gemeente Hollands Kroon

RUD De heer J. Adema Ontheffing PMV stiltegebieden, gebruik sleepvliegtuig Hippolythushoeverweg 15a, Slootdorp, gemeente Hollands Kroon Uitvoeringsdienst Archief Zweefvliegcentrum Noordkop Hippolythushoeverweg 15a T.a.v. dhr A. Visser 1774 MK SLOOTDORP VERZONDEN 19 DEC. 2018 Hoorn, 18 december 2018 Zaaknummer Behandelaar Betreft Locatie

Nadere informatie

8.1.2. Soorten brevetten Er is een onderverdeling gemaakt in het veiligheidsbrevet A en de prestatiebrevetten B en C.

8.1.2. Soorten brevetten Er is een onderverdeling gemaakt in het veiligheidsbrevet A en de prestatiebrevetten B en C. REGLEMENTENBOEK SECTIE VIII Reglement voor het behalen van brevetten met modelvliegtuigen (2008) 8.1 ALGEMEEN 8.1.1 Doel van het brevetvliegen Het doel van het brevetvliegen is de modelvlieger een bewijs

Nadere informatie

Vaardigheidstesten. Inline skaten

Vaardigheidstesten. Inline skaten Vaardigheidstesten Inline skaten 1 Inhoud Begrippenlijst Schaatsen en Inline skaten... 3 Niveau 1 inline skaten... 5 Niveau 2 inline skaten... 6 Niveau 3 inline skaten... 7 Niveau 4 inline skaten... 8

Nadere informatie

Amsterdamsche Club voor Zweefvliegen. Gebruiksplan 2015 Zweefvliegterrein Soesterberg

Amsterdamsche Club voor Zweefvliegen. Gebruiksplan 2015 Zweefvliegterrein Soesterberg Amsterdamsche Club voor Zweefvliegen Gebruiksplan 2015 Zweefvliegterrein Soesterberg INHOUDSOPGAVE Inleiding... 3 1. Opzet van het gebruiksplan... 4 2. Doelstelling... 4 3. Wettelijk kader... 4 4. Vliegtuigen...

Nadere informatie

Bamboe verbindingen. Een analyse van mogelijke verbindingen met bamboe op basis van kracht opname, sterktes, zwaktes en oplossingen

Bamboe verbindingen. Een analyse van mogelijke verbindingen met bamboe op basis van kracht opname, sterktes, zwaktes en oplossingen Bamboe verbindingen Een analyse van mogelijke verbindingen met bamboe op basis van kracht opname, sterktes, zwaktes en oplossingen Bamboe verbindingen maken Bamboe is rond. Dit zorgt voor een hoop uitdagingen

Nadere informatie

Vraag januari 2014, 13u30 r-nummer:... naam:...

Vraag januari 2014, 13u30 r-nummer:... naam:... 1 24 januari 2014, 13u30 r-nummer:... naam:... Vraag 1 Een mobiele torenkraan is verplaatsbaar op een spoor (loodrecht op het vlak van de figuur). De giek (het horizontale deel bovenaan de kraan) kan zwenken

Nadere informatie

Doel veiligheidsmanagement systeem:

Doel veiligheidsmanagement systeem: Doel veiligheidsmanagement systeem: Het aantoonbaar continu verbeteren van de veiligheid. 1) Opening 2) VMS, veiligheidsmanager en team 3) Veiligheidsavond 2013 4) Human performance 5) Rapport onderzoeksraad

Nadere informatie

Handleiding voor het gebruik van de Touring Motorglider ( TMG )

Handleiding voor het gebruik van de Touring Motorglider ( TMG ) Handleiding voor het gebruik van de Touring Motorglider ( TMG ) A. Algemeen De basisopleiding wordt volbracht op het klassieke zweefvliegtuig. Voldoende ervaring op het klassieke zweefvliegtuig of motorvliegtuig

Nadere informatie

FS Holland. Made by P.E. van Dusschoten

FS Holland. Made by P.E. van Dusschoten Made by P.E. van Dusschoten Made by P.E. van Dusschoten VFR route Zwitserland Leg 1. Bern Interlaken Leg 2. Interlaken Meiringen Leg 3. Meiringen Alpnach Leg 4. Alpnach Buochs Leg 5. Buochs Emmen Leg 6.

Nadere informatie

De 6 primaire VFR instrumenten op het panel (The Basic 6) Jan Dekker

De 6 primaire VFR instrumenten op het panel (The Basic 6) Jan Dekker De 6 primaire VFR instrumenten op het panel (The Basic 6) Jan Dekker 05-2014 Ondanks dat vliegen volgens Visual Flight Rules (VFR) vooral op zicht gaat, zijn de instrumenten erg belangrijk. Bij VFR vliegen

Nadere informatie

VLIEGTUIGBESTURING (PILOTAGE).

VLIEGTUIGBESTURING (PILOTAGE). VLIEGTUIGBESTURING BELGIAN AIR CADETS 1 VLIEGTUIGBESTURING (PILOTAGE). I. VOORBEREIDING VAN DE VLUCHT.... 2 1. DE STAANDE VLIEGBEVELEN (SVB).... 2 2. OCHTENDBRIEFING... 2 3. VOORBEREIDING VAN HET VLIEGTUIG

Nadere informatie

Inzet Schiphol- Oostbaan

Inzet Schiphol- Oostbaan Veel gestelde vragen Banenstelsel Schiphol Inzet Schiphol- Oostbaan januari 2015 Versie 1.1 1. Algemeen Schiphol beschikt over vijf lange start- en landingsbanen en één kortere en is een knooppunt van

Nadere informatie

RAPPORT PRAKTISCH EXAMEN RPAS

RAPPORT PRAKTISCH EXAMEN RPAS RAPPORT PRAKTISCH EXAMEN RPAS NAAM EN VOORNAAM RPA-BESTUURDER:. # Deel A Documenten en elementen A: Admin 1 A: Admin 2 A: Admin 3 A: Admin 4 A: Admin 5 A: Admin 6 A: Admin 7 Geslaagd zijn op het theoretisch

Nadere informatie

VAK: natuurkunde KLAS: Havo 4 DATUM: 20 juni 2013. TIJD: 10.10 11.50 uur TOETS: T1 STOF: Hfd 1 t/m 4. Opmerkingen voor surveillant XXXXXXXXXXXXXXXXXXX

VAK: natuurkunde KLAS: Havo 4 DATUM: 20 juni 2013. TIJD: 10.10 11.50 uur TOETS: T1 STOF: Hfd 1 t/m 4. Opmerkingen voor surveillant XXXXXXXXXXXXXXXXXXX VAK: natuurkunde KLAS: Havo 4 DATUM: 20 juni 2013 TIJD: 10.10 11.50 uur TOETS: T1 STOF: Hfd 1 t/m 4 Toegestane hulpmiddelen: Binas + (gr) rekenmachine Bijlagen: 2 blz Opmerkingen voor surveillant XXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Nadere informatie

Cabrinha Design Contest. Kitesurfmagazine. X-tern. Reinhart Paelinck

Cabrinha Design Contest. Kitesurfmagazine. X-tern. Reinhart Paelinck Cst Kitesurfmagazine X-tern Reinhart Paelinck Inleiding Concept Bij het ontwerp voor deze Tube Kite heb ik me gebaseerd op een vogel die iedereen wel al eens op het strand zal hebben gezien, nl. de Stern.

Nadere informatie

Willem Bravenboer Kits

Willem Bravenboer Kits pagina 1 van 41 Willem Bravenboer Kits Holiday 280 Constructie Benodigde gereedschappen: Scherp (nieuw) mes, schuurpapier 180-400, eventueel schuurblokje, papier schilderstape, punttangetje, kniptang,

Nadere informatie

INFOBROCHURE KEMPISCHE AEROCLUB

INFOBROCHURE KEMPISCHE AEROCLUB INFOBROCHURE EMPISCHE AEROCLUB WEELDE foto: Jimmy Swannet CLUBPROFIEL De is een zweefvliegclub met als thuisbasis vliegveld Weelde, gelegen tussen Turnhout en Weelde, niet ver van de Belgisch-Nederlandse

Nadere informatie

PNI-analyse Ideeën mindmap

PNI-analyse Ideeën mindmap PNI-analyse Ideeën mindmap Versnellingen Snelheden bepalen Minder kracht hoeven leveren om sneller vooruit te komen. Groot mechanisme. Kleine fout kan fataal zijn. Meer bescherming nodig. Klem gevaar.

Nadere informatie

Basis Veiligheidsreglement Modelvliegsport versie 2.01 juni 2013 Pagina 1 van 6

Basis Veiligheidsreglement Modelvliegsport versie 2.01 juni 2013 Pagina 1 van 6 Bijlage 2- Examens rotor modellen (A-HELI, A-MULTIKOPTER) Inleiding Dit document kan op enkele plaatsen Engelstalige woorden bevatten indien dit woorden zijn die in de modelvliegwereld ingeburgerd zijn,

Nadere informatie

BEWEGING HAVO. Raaklijnmethode Hokjesmethode

BEWEGING HAVO. Raaklijnmethode Hokjesmethode BEWEGING HAVO Foton is een opgavenverzameling voor het nieuwe eindexamenprogramma natuurkunde. Foton is te downloaden via natuurkundeuitgelegd.nl/foton Uitwerkingen van alle opgaven staan op natuurkundeuitgelegd.nl/uitwerkingen

Nadere informatie

METEOROLOGISCHE EN OROGRAFISCHE ASPECTEN

METEOROLOGISCHE EN OROGRAFISCHE ASPECTEN VLIEGEN IN DE BERGEN Het lijkt wat vreemd om in een vlak land als Nederland aandacht te besteden aan een onderwerp als "vliegen in de bergen ". Echter, er zijn steeds meer sportvliegers die hun vleugels

Nadere informatie

Bewegingswetten van Newton:

Bewegingswetten van Newton: Bewegingswetten van Newton: Eerste wet van Newton Traagheidswet, Een voorwerp waarop geen (resulterende) kracht werkt blijft in rust of behoudt haar snelheid en richting Tweede wet van Newton Bewegingswet,

Nadere informatie

ALGEMENE GEGEVENS SAMENVATTING FEITELIJKE INFORMATIE. Nummer voorval: 2008031. Datum, tijd 1 voorval: 31 maart 2008, 12.07 uur

ALGEMENE GEGEVENS SAMENVATTING FEITELIJKE INFORMATIE. Nummer voorval: 2008031. Datum, tijd 1 voorval: 31 maart 2008, 12.07 uur ALGEMENE GEGEVENS Nummer voorval: 2008031 Classificatie: Ongeval Datum, tijd 1 voorval: 31 maart 2008, 12.07 uur Plaats voorval: Rotterdam Airport (EHRD) Registratie luchtvaartuig: PH-KIS Type luchtvaartuig:

Nadere informatie

Elementaire begrippen over Aërodynamica voor modelluchtvaart

Elementaire begrippen over Aërodynamica voor modelluchtvaart Elementaire begrippen over Aërodynamica voor modelluchtvaart Vereniging voor Modelluchtvaartsport (VML) vzw Auteur : Dirk Van Lint Uitgegeven op : 15/07/2006 Versie : 0.0.1 Inhoud 1. Doel 2. Aërodynamische

Nadere informatie

Module 4 Handelingsanalyses (Auto)snelweg

Module 4 Handelingsanalyses (Auto)snelweg 1. INVOEGEN OP EEN AUTO(SNEL)WEG Herkennen autoweg autosnelweg. A.h.v. verkeerstekens kun je het verschil maken tussen de autoweg en de autosnelweg. De maximumsnelheid verschilt. Als je invoegt met dezelfde

Nadere informatie

Uit dictaat Vliegeigenschappen I Deel B, Prof. Dr. Ir. O.H. Gerlach, feb. 1968

Uit dictaat Vliegeigenschappen I Deel B, Prof. Dr. Ir. O.H. Gerlach, feb. 1968 Uit dictaat Vliegeigenschappen I Deel B, Prof. Dr. Ir. O.H. Gerlach, feb. 1968 Dit is een deel van een dictaat van de TU Delft, faculteit Vliegtuigbouwkunde uit 1968, maar niet minder actueel. In dit dictaat

Nadere informatie

Verhees Delta s. Bart Verhees Verheesengineering.com

Verhees Delta s. Bart Verhees Verheesengineering.com Verhees Delta s Bart Verhees Verheesengineering.com Programma Introductie Verhees Engineering Begin project Waarom Delta s? Lunch Chronologie Verhees Delta s Ontwerpdetails Bouwwijze Bezichtiging D2 Once

Nadere informatie

Vliegen van, op en naar Terlet

Vliegen van, op en naar Terlet Vliegen van, op en naar Terlet versie 5 pagina 1 datum 28-11-2017 Vliegen van, naar, en op Terlet Het nationale zweefvliegcentrum Terlet biedt aan vele zweefvliegers de mogelijk hun luchtsport 7 dagen

Nadere informatie