Myoclonus Dystonie. Elze Timmers. 20 mei2017

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Myoclonus Dystonie. Elze Timmers. 20 mei2017"

Transcriptie

1 Myoclonus Dystonie Elze Timmers 20 mei2017

2 Inhoud 1. Wat is Myoclonus Dystonie? 2. Welke onderzoeken zijn er verricht in de Nederlandse MyoclonusDystonie patiënten en in de wereld? 3. Wat voor onderzoek wordt er in het UMCG gedaan?

3 Wat is Myoclonus Dystonie? Myoclonus Onwillekeurige kortdurende schokken vooral van De romp De schouders De armen Dystonie Eenveranderdestand vooralvan De nek De romp De arm/hand: Schrijfkramp

4 Tijdlijn Eind 19 e eeuw door Friedich Paramyoclonus multiplex Begin 20 e eeuw Russische neuroloog Myoclonus Dystonie Jaren 90 door Quinn en Gasser Diagnostische criteria

5 Myoclonus-Dystonie (M-D) Neurologie myoclonus dystonie beginleeftijd 1-2 decade normale levensverwachting vaak gunstig effect op alcohol geen andere neurologische symptomen Psychiatrie associatie: paniekaanvallen, angststoornissen, depressie, dwangmatig gedrag, slaap stoornissen

6 Erfelijkheid Epsilon sarcoglycaangen (SGCE) Eiwit in spiercellen en neuronen Precieze rol onduidelijk 20 verschillende mutaties Autosomaal dominante overerving Maternal imprinting

7 Erfelijkheid Wanneerhet in de familievoorkomtdanheeftelk kind een kansvan 50% dathijof zijhet zalervenalszijnvaderof moeder het foutje heeft. Autosomaal Dominant

8 Maternal imprinting Als je foutje van je vader erft: vrijwel altijd klachten Als je foutje van je moeder erft: vrijwel nooit klachten Minder dan 5% van mensenmet klachtenheefthet welvia hun moeder. Dan wel veel minder klachten

9 Behandeling Medicijnen Clonazepam (Rivotril) Trihexifenidyl (Artane) Zonisamide Deep Brain Stimulation (DBS)

10 Onderzoeken in Nederland en in de wereld 1. Kliniek: motorische klachten & psychiatrische klachten 2. Erfelijkheid 3. Wat gaat er mis in de hersenen? 4. Effect van de behandeling

11 Onderzoeken in Nederland en in de wereld 1. Kliniek In Tilburgse familie: ook veel schokjes in de handen In andere familie komt ook epilepsie voor Veel families in de wereld, in Nederland ± 10 families bekend Psychiatrische klachten Angstklachten, paniekaanvallen, dwangklachten Depressie

12 Onderzoeken in Nederland en in de wereld 2. Erfelijkheid Welke patiënt heeft een mutatie in SGCE gen? Andere genen ontdekt die ook tot M-D kunnen leiden 50% patiëntenhebbenfoutjein SGCE gen

13 Onderzoeken in Nederland en in de wereld 3. Wat gaat er mis in de hersenen? De basale kernen en het cerebellum spelen een belangrijke rol

14 Onderzoeken in Nederland en in de wereld 3. Wat gaat er mis in de hersenen? De MRI scan van de hersenen is normaal Hersenfilmpje is normaal

15 Onderzoeken in Nederland en in de wereld SPECT: welke stofjes in de hersenen zijn betrokken? Dopamine? Er zijn veranderingen in dopamine receptor binding DBS stabiliseert dit

16 Onderzoek in het UMCG 1. Beloop bij familieleden over de tijd Waarom?Niks over bekend en wel belangrijke vraag van patiënten op de polikliniek: wat kan ik verwachten? Wie? Familieleden die jaar geleden hebben meegedaan aan een onderzoek vanuit het AMC. Hoe? Vergelijken van de motorische klachten maar ook psychische klachten toen met nu.

17 Onderzoek in het UMCG 2. Wij denken dat het stofje serotonine in de hersenen meespeelt bij de klachten Waarom? Psychiatrie, slaap stoornissen en serotonine Diermodellen met M-D veranderingen in serotonine Mogelijk lange termijn nieuwe medicatie

18 Onderzoek in het UMCG Psychiatrie en serotonine Depressie, angststoornissen en dwangmatig gedrag Antidepressiva Slaapstoornissen en serotonine Serotonine speelt een rol in slaap Serotonine is een voorloper van melatonine (slaaphormoon)

19 Onderzoek in het UMCG Muizenmodel MD Muizen met een foutje in het SGCE gen Muizen krijgen schokken (myoclonus) maar ook angst en depressie Veranderingen in serotonine

20 Onderzoek in het UMCG Hoe? Lichamelijk onderzoek voor ernst myoclonus en dystonie Vragenlijsten over psychische klachten Bloedafname: serotonine In de toekomst PET scans van de hersenen waar we naar serotonine kijken. Veranderingen in de bacteriën in de darm, deze maken serotonine aan.

21 Dank voor uw aandacht Schiele selfportrait

Non-motor symptomen in dystonie

Non-motor symptomen in dystonie Non-motor symptomen in dystonie Elze Timmers Inhoud 2 Dopa-responsieve dystonie Myoclonus dystonie Non-motore symptomen Resultaten van onderzoek Wat is Dopa-responsieve dystonie? 3 Dystonie Een veranderde

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. www.kinderneurologie.eu. Myoclonus dystonie

Kinderneurologie.eu. www.kinderneurologie.eu. Myoclonus dystonie Myoclonus dystonie Wat is myoclonus dystonie? Myoclonus dystonie is een erfelijke aandoening waarbij jongeren en volwassenen last hebben van kortdurende schokjes in het lichaam (myocloniëen) terwijl daarnaast

Nadere informatie

Wetenschappelijk onderzoek Lewy body dementie

Wetenschappelijk onderzoek Lewy body dementie Wetenschappelijk onderzoek Lewy body dementie Wetenschappelijke artikelen 600 500 400 300 200 216 198 232 265 270 257 301 346 341 333 326 362 422 437 429 487 504 100 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006

Nadere informatie

WetenschappelijkOnderzoekin het Expertisecentrum. Tom J de Koning

WetenschappelijkOnderzoekin het Expertisecentrum. Tom J de Koning WetenschappelijkOnderzoekin het Expertisecentrum Tom J de Koning Afdeling Neurologie, Genetica en Kindergeneeskunde Universitair Medisch Centrum Groningen Waaromdoenwe wetenschappelijk onderzoek? Academische

Nadere informatie

Dystonie. Movement disorders GRONINGEN He althy Ageing: moving to the next generation

Dystonie. Movement disorders GRONINGEN He althy Ageing: moving to the next generation Dystonie He althy Ageing: moving to the next generation WAT IS DYSTONIE? Dystonie is een bewegingsstoornis die ontstaat door een verstoorde aanspanning van de spieren. Het woord dystonie is afgeleid van

Nadere informatie

Hoe vaak gegeneraliseerde dystonie voor? Gegeneraliseerde dystonie is een zeldzame ziekte en komt ongeveer bij één op kinderen voor.

Hoe vaak gegeneraliseerde dystonie voor? Gegeneraliseerde dystonie is een zeldzame ziekte en komt ongeveer bij één op kinderen voor. Gegeneraliseerde dystonie Wat is gegeneraliseerde dystonie? Gegeneraliseerde dystonie is een ziekte waarbij de spieren van verschillende lichaamsdelen, bijvoorbeeld een arm, een been of het gezicht een

Nadere informatie

Ziekte van Parkinson. Patiënteninformatie

Ziekte van Parkinson. Patiënteninformatie Patiënteninformatie Ziekte van Parkinson Informatie over (de oorzaken van) de ziekte van Parkinson, waar u dan last van kunt hebben, hoe we de diagnose stellen en wat u er zelf aan kunt doen Ziekte van

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. Rapid onset dystonia parkinsonisme. www.kinderneurologie.eu

Kinderneurologie.eu. Rapid onset dystonia parkinsonisme. www.kinderneurologie.eu Rapid onset dystonia parkinsonisme Wat is rapid onset dystonia parkinsonisme? Rapid onset dystonia parkinsonisme is een aandoening waarbij kinderen en volwassen in hele korte tijd een probleem krijgen

Nadere informatie

Hyperekplexia. Movement disorders GRONINGEN He althy Ageing: moving to the next generation

Hyperekplexia. Movement disorders GRONINGEN He althy Ageing: moving to the next generation Hyperekplexia He althy Ageing: moving to the next generation WAT IS HYPEREKPLEXIA? Hyperekplexia is een zeldzame neurologische aandoening. Een andere naam is startle disease. Patiënten met hyperekplexia

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. Paroxysmale non kinesiogene dyskinesie. www.kinderneurologie.eu

Kinderneurologie.eu. Paroxysmale non kinesiogene dyskinesie. www.kinderneurologie.eu Paroxysmale non kinesiogene dyskinesie Wat is een paroxysmale non kinesiogene dyskinesie? Een paroxysmale non kinesiogene dyskinesie is een aandoening waarbij kinderen plotseling aanvalletjes krijgen met

Nadere informatie

Erfelijkheid en Dystonie

Erfelijkheid en Dystonie Erfelijkheid en Dystonie Nederlandse Vereniging van Dystoniepatiënten Deze folder werd mede mogelijk gemaakt door: Wat is genetica? Genetica is de leer van de overdracht van erfelijke informatie op het

Nadere informatie

De ziekte van Parkinson. Ria Noordmans Margreeth Kooij

De ziekte van Parkinson. Ria Noordmans Margreeth Kooij De ziekte van Parkinson Ria Noordmans Margreeth Kooij - Oorzaak - Verschijnselen - Symptomen - Psychische verschijnselen - Diagnose - Parkinsonisme - Medicatie - Therapieën - Met elkaar in gesprek gaan

Nadere informatie

Hoe vaak komt het syndroom van Leigh voor? Het syndroom van Leigh is een zeldzame ziekte, die ongeveer bij één op de 100.000 kinderen voorkomt.

Hoe vaak komt het syndroom van Leigh voor? Het syndroom van Leigh is een zeldzame ziekte, die ongeveer bij één op de 100.000 kinderen voorkomt. Het syndroom van Leigh Wat is het syndroom van Leigh? Het syndroom van Leigh is een ernstige stofwisselingsziekte waarbij de hersencellen beschadigd raken omdat ze onvoldoende energie hebben. Hoe wordt

Nadere informatie

Ziekte van Parkinson

Ziekte van Parkinson Ziekte van Parkinson De ziekte van Parkinson is een chronische aandoening van de hersenen die progressief is. In deze folder leest u meer over deze ziekte en over de polikliniek Neurologie van het Havenziekenhuis.

Nadere informatie

Genetische counseling Dementie

Genetische counseling Dementie Genetische counseling Dementie Desiderius Erasmus Alois Alzheimer Erfelijkheid en Dementie Genen in Alzheimer en Frontotemporale Dementie Genetische counseling : waarom, wie, wat, wanneer, hoe? Welk nut

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. De ziekte van Unverricht Lundborg

Kinderneurologie.eu.   De ziekte van Unverricht Lundborg De ziekte van Unverricht Lundborg Wat is de ziekte van Unverricht Lundborg? De ziekte van Unverricht Lundborg is een erfelijke vorm van epilepsie die gekenmerkt wordt door myocloniëen, kortdurende schokjes

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. Dopa-responsieve dystonie

Kinderneurologie.eu.   Dopa-responsieve dystonie Dopa-responsieve dystonie Wat is dopa-responsieve dystonie? Dopa-responsieve dystonie is een aandoening waarbij de armen en benen van kinderen in een afwijkende stand gaan staan waardoor het bewegen moeilijker

Nadere informatie

Noordzeeziekte. Movement disorders GRONINGEN He althy Ageing: moving to the next generation

Noordzeeziekte. Movement disorders GRONINGEN He althy Ageing: moving to the next generation Noordzeeziekte He althy Ageing: moving to the next generation WAT IS NOORDZEEZIEKTE? Noordzeeziekte is een ziekte waarbij mensen last hebben van: myoclonieën: onwillekeurige spierschokken; epileptische

Nadere informatie

Parkinson en Dementie

Parkinson en Dementie Parkinson en Dementie Alzheimer Café 4 februari 2019 dr. Arthur G.G.C. Korten neuroloog geheugenpolikliniek Laurentius Ziekenhuis Roermond Inhoud De ziekte van Parkinson Dementie Lewy Body Ziekte en Parkinsondementie

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. Paroxysmale exercise induced dyskinesie.

Kinderneurologie.eu. Paroxysmale exercise induced dyskinesie. Paroxysmale exercise induced dyskinesie Wat is een paroxysmale exercise induced dyskinesie? Een paroxysmale exercise induced dyskinesie is een aandoening waarbij kinderen of volwassenen plotseling na enige

Nadere informatie

Parkinson diagnostiek en medicamenteuze behandeling MERIAM BRAAKSMA NEUROLOOG BRAVIS ZIEKENHUIS

Parkinson diagnostiek en medicamenteuze behandeling MERIAM BRAAKSMA NEUROLOOG BRAVIS ZIEKENHUIS Parkinson diagnostiek en medicamenteuze behandeling MERIAM BRAAKSMA NEUROLOOG BRAVIS ZIEKENHUIS Inleiding Vraag live.voxvote.com PIN: 12746 Verschijnselen Verschijnselen ziekte ziekte van Parkinson van

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu DYT-25.

Kinderneurologie.eu DYT-25. DYT-25 Wat is DYT-25? DYT-25 is een aangeboren erfelijke aandoening waarbij jongeren en volwassenen last krijgen van een afwijkende stand van hoofd, nek en armen als gevolg van een bewegingsstoornis die

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu DYT-24.

Kinderneurologie.eu DYT-24. DYT-24 Wat is DYT-24? DYT-24 is een aangeboren aandoening waarbij jongeren en volwassenen last krijgen van trillingen en een afwijkende stand van hoofd, nek en armen als gevolg van een bewegingsstoornis

Nadere informatie

Parkinson behandeling met medicatie. Parkinson Café West-Brabant 4 februari 2016 T. van Strien neuroloog

Parkinson behandeling met medicatie. Parkinson Café West-Brabant 4 februari 2016 T. van Strien neuroloog Parkinson behandeling met medicatie Parkinson Café West-Brabant 4 februari 2016 T. van Strien neuroloog Inhoud meneer Parkinson mechanisme Parkinson medicatie beloop van de ziekte geavanceerde therapieën

Nadere informatie

FTD lotgenotendag 10 januari Congres Vancouver oktober 2014 Vervolg

FTD lotgenotendag 10 januari Congres Vancouver oktober 2014 Vervolg FTD lotgenotendag 10 januari 2015 Congres Vancouver 23-25 oktober 2014 Vervolg Overzicht presentatie Even voorstellen Korte achtergrond FTD FTD congres Biomarkers Achtergrond overerving Behandelingen Ander

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. Tardieve dyskinesie

Kinderneurologie.eu.   Tardieve dyskinesie Tardieve dyskinesie Wat is tardieve dyskinesie? Tardieve dyskinesie is een vorm van bewegingsonrust die ontstaat wanneer kinderen of volwassenen langere tijd bepaald type medicijnen (zogenaamde dopamine

Nadere informatie

Wat is dystonie? Nederlandse Vereniging van Dystoniepatiënten. Deze folder werd mede mogelijk gemaakt door:

Wat is dystonie? Nederlandse Vereniging van Dystoniepatiënten. Deze folder werd mede mogelijk gemaakt door: Wat is dystonie? Nederlandse Vereniging van Dystoniepatiënten Deze folder werd mede mogelijk gemaakt door: Wat is dystonie? De term dystonie betekent: stoornis in de spierspanning. Het woord is afgeleid

Nadere informatie

De ziekte van Parkinson

De ziekte van Parkinson De ziekte van Parkinson Wie krijgt de ziekte van Parkinson? De ziekte van Parkinson is geen zeldzame ziekte. Precieze getallen ontbreken, maar Parkinson komt in Nederland voor bij ongeveer 40.000 mensen.

Nadere informatie

Diepe hersenstimulatie bij ernstige vormen van tardieve dyskinesie en dystonie. Effectiviteit en psychiatrische en cognitieve effecten

Diepe hersenstimulatie bij ernstige vormen van tardieve dyskinesie en dystonie. Effectiviteit en psychiatrische en cognitieve effecten Diepe hersenstimulatie bij ernstige vormen van tardieve dyskinesie en dystonie. Effectiviteit en psychiatrische en cognitieve effecten Deep Brain Stimulation for patients with Tardive Dyskinesia and or

Nadere informatie

Kennislacunes NHG-Standaard Depressie

Kennislacunes NHG-Standaard Depressie Kennislacunes Kennislacunes 1. Het nut van screening naar depressie bij mensen met een chronische somatische aandoening in de (noot 15-16). 2. De 4DKL als instrument om het verloop van de (ernst van de)

Nadere informatie

Ziekte van Parkinson. 'shaking palsy' ofwel 'schudverlamming

Ziekte van Parkinson. 'shaking palsy' ofwel 'schudverlamming Ziekte van Parkinson 'shaking palsy' ofwel 'schudverlamming Aantal patienten Naar schatting zijn er op dit moment tussen de 40.000 en 45.000 mensen in Nederland die aan de ziekte van Parkinson lijden.

Nadere informatie

parkinson DE NOODZAAK VAN EEN BREDE BEHANDELING EN AANPAK

parkinson DE NOODZAAK VAN EEN BREDE BEHANDELING EN AANPAK parkinson DE NOODZAAK VAN EEN BREDE BEHANDELING EN AANPAK ONDERWERPEN PARKINSON, OORZAAK EN ONTSTAAN GETALLEN: HOE VAAK KOMT DEZE ZIEKTE VOOR? KLACHTEN EN VERSCHIJNSELEN BELOOP THERAPIE CONSEQUENTIES VOOR

Nadere informatie

Wernicke Deze ziekte lijkt op de ziekte van Wernicke, een ziekte die ontstaat door een tekort aan vitamine B1. deze tekst kunt u nalezen op

Wernicke Deze ziekte lijkt op de ziekte van Wernicke, een ziekte die ontstaat door een tekort aan vitamine B1. deze tekst kunt u nalezen op Biotine responsieve basale ganglia ziekte Wat is een biotine responsieve basale ganglia ziekte? Een biotine responsieve basale ganglia ziekte is een aandoening waarbij een bepaald onderdeel van de hersenen,

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. GEFS+ Syndroom

Kinderneurologie.eu.   GEFS+ Syndroom GEFS+ Syndroom Wat is het GEFS +syndroom? Het GEFS +syndroom is een erfelijke vorm van epilepsie waarbij in een familie zowel kinderen voorkomen met terugkerende koortsstuipen en/of met verschillende soorten

Nadere informatie

Genetica bij Parkinson

Genetica bij Parkinson Genetica bij Parkinson Wat is er bekend en wat is de toekomst? Landelijke werkgroep 12 juni 2013 Janneke Rood Arts-onderzoeker GPS Genetische Parkinson Studie Inhoud Overervingspatronen Genetica en kliniek

Nadere informatie

Parkinson en parkinsonisme

Parkinson en parkinsonisme Parkinson en parkinsonisme Afdeling neurologie Inhoudsopgave De ziekte van Parkinson pag. 2 wat is de ziekte van Parkinson oorzaak symptomen diagnose omgaan met de ziekte Parkinsonisme pag. 4 1. multi

Nadere informatie

FTD lotgenotendag 15 november Congres Vancouver oktober 2014

FTD lotgenotendag 15 november Congres Vancouver oktober 2014 FTD lotgenotendag 15 november 2014 Congres Vancouver 23-25 oktober 2014 Overzicht presentatie Introductie even voorstellen Alzheimercentrum zuidwest Nederland dementie en frontotemporale dementie (FTD)

Nadere informatie

Deep Brain Stimulation

Deep Brain Stimulation Deep Brain Stimulation He althy Ageing: moving to the next generation WAT IS DEEP BRAIN STIMULATION? Deep Brain Stimulation (DBS), in het Nederlands diepe-hersenkernstimulatie, is een therapie waarbij

Nadere informatie

PRIMAIRE ORTHOSTATISCHE TREMOR. Diepe hersenstimulatie? Fleur van Rootselaar, neuroloog AMC 12 mei 2017

PRIMAIRE ORTHOSTATISCHE TREMOR. Diepe hersenstimulatie? Fleur van Rootselaar, neuroloog AMC 12 mei 2017 PRIMAIRE ORTHOSTATISCHE TREMOR Diepe hersenstimulatie? Fleur van Rootselaar, neuroloog AMC 12 mei 2017 VROUW, 60 JAAR, PIJN BENEN EN MOE Pijn in de benen, vermoeidheid en niet kunnen staan - Al jaren last,

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. www.kinderneurologie.eu. Greig syndroom

Kinderneurologie.eu. www.kinderneurologie.eu. Greig syndroom Greig syndroom Wat is het Greig syndroom? Het Greig syndroom is een waarbij kinderen een combinatie van verschillende aangeboren afwijkingen hebben zoals extra vingers aan handen en of voeten, aan elkaar

Nadere informatie

Paroxysmale kinesiogene chorea en paroxysmale kinesiogene dystonie zijn dus vormen van een paroxysmale kinesiogene dyskinesie.

Paroxysmale kinesiogene chorea en paroxysmale kinesiogene dystonie zijn dus vormen van een paroxysmale kinesiogene dyskinesie. Paroxysmale kinesiogene dyskinesie Wat is paroxysmale kinesiogene dyskinesie? Paroxysmale kinesiogene dyskinesie is een bewegingsstoornis waarbij een kind aanvallen heeft waarbij zijn/haar lichaam onbedoelde

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. www.kinderneurologie.eu. Periodic limb movement disorder

Kinderneurologie.eu. www.kinderneurologie.eu. Periodic limb movement disorder Periodic limb movement disorder Wat is een periodic limb movement disorder? Een periodic limb movement disorder is een aandoening waarbij kinderen s nachts de benen regelmatig bewegen, waardoor ze telkens

Nadere informatie

Depressie en Parkinson. Nijcare , dr. M. van Beek

Depressie en Parkinson. Nijcare , dr. M. van Beek Depressie en Parkinson Nijcare 14-06-2018, dr. M. van Beek Casus dhr X, 62 jaar- bij de huisarts Gehuwd, twee kinderen in puberteit, directeur groothandel. Hij loopt al een tijd wat stijf en de huisarts

Nadere informatie

Slaapstoornissen in de psychiatrie: het belang van behandeling

Slaapstoornissen in de psychiatrie: het belang van behandeling Slaapstoornissen in de psychiatrie: het belang van behandeling - Dr. Marike Lancel - Divisie Forensische Psychiatrie Slaapcentrum voor Psychiatrie Assen Het interactieve brein in slaap 12-10-2012 Slaapstoornissen

Nadere informatie

INFO VOOR PATIËNTEN NEURODEGENERATIEVE AANDOENINGEN ERFELIJKHEIDSONDERZOEK

INFO VOOR PATIËNTEN NEURODEGENERATIEVE AANDOENINGEN ERFELIJKHEIDSONDERZOEK INFO VOOR PATIËNTEN NEURODEGENERATIEVE AANDOENINGEN ERFELIJKHEIDSONDERZOEK INHOUD 01 Wat zijn neurodegeneratieve aandoeningen? 4 02 Familiale ziekte van Alzheimer 5 03 Fronto-temporale dementie (FTD)

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. Episodische ataxie

Kinderneurologie.eu.  Episodische ataxie Episodische ataxie Wat is episodische ataxie? Episodische ataxie is een aandoening waarbij kinderen gedurende een aantal uren problemen hebben met het bewaren van hun balans en evenwicht, wat na afloop

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. Glutaaracidurie type I.

Kinderneurologie.eu. Glutaaracidurie type I. Glutaaracidurie type I Wat is glutaaracidurie type I? Glutaaracidurie type I is een ernstige stofwisselingsziekte waarbij de hersencellen beschadigd raken omdat een bepaald stofje in de hersenen niet afgebroken

Nadere informatie

DEMENTIE EN HET GENETISCH ONDERZOEK

DEMENTIE EN HET GENETISCH ONDERZOEK DEMENTIE EN HET GENETISCH ONDERZOEK Prof. Dr. Julie van der Zee, PhD Neurodegeneratieve Hersenziekten Groep, Department Moleculaire Genetica, VIB, Laboratorium Neurogenetica, Instituut Born Bunge, Universiteit

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting proefschrift Renée Walhout. Veranderingen in de hersenen bij Amyotrofische Laterale Sclerose

Nederlandse samenvatting proefschrift Renée Walhout. Veranderingen in de hersenen bij Amyotrofische Laterale Sclerose Nederlandse samenvatting proefschrift Veranderingen in de hersenen bij Amyotrofische Laterale Sclerose Cerebral changes in Amyotrophic Lateral Sclerosis, 5 september 2017, UMC Utrecht Inleiding Amyotrofische

Nadere informatie

Erfelijke spastische paraparese

Erfelijke spastische paraparese Erfelijke spastische paraparese He althy Ageing: moving to the next generation WAT IS EEN ERFELIJKE SPASTISCHE PARAPARESE? Erfelijke spastische paraparese is feitelijk een groep aandoeningen. Deze aandoeningen

Nadere informatie

FXTAS een neurologische aandoening in verband met fragiele X. Informatie voor mensen met de fragiele X premutatie, behandelaars en andere betrokkenen

FXTAS een neurologische aandoening in verband met fragiele X. Informatie voor mensen met de fragiele X premutatie, behandelaars en andere betrokkenen FXTAS een neurologische aandoening in verband met fragiele X Informatie voor mensen met de fragiele X premutatie, behandelaars en andere betrokkenen Een uitgave van de Fragiele X Vereniging Nederland Wat

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. Stereotypieën. www.kinderneurologie.eu

Kinderneurologie.eu. Stereotypieën. www.kinderneurologie.eu Stereotypieën Wat zijn stereotypieën? Stereotypieën zijn onbedoelde vaak wat ritmische bewegingen die vaak terugkomen en een telkens er min of meer hetzelfde uitzien. Hoe worden stereotypieën ook genoemd?

Nadere informatie

NON MOTORE KLACHTEN EN VERSCHIJNSELEN BIJ PARKINSON. Jean-Michel Krul, neuroloog

NON MOTORE KLACHTEN EN VERSCHIJNSELEN BIJ PARKINSON. Jean-Michel Krul, neuroloog NON MOTORE KLACHTEN EN VERSCHIJNSELEN BIJ PARKINSON Jean-Michel Krul, neuroloog WAAR GAAN WE OVER SPREKEN?.De premotore fase van de ziekte van Parkinson.De motore klachten en verschijnselen.de non

Nadere informatie

Wat zijn de verschijnselen van het Lesch Nijhan syndroom?

Wat zijn de verschijnselen van het Lesch Nijhan syndroom? Het Lesch-Nijhan syndroom Wat is het Lesch-Nijhan syndroom? Het Lesch Nijhan syndroom is een ernstige erfelijke ziekte Bij wie komt het Lesch-Nijhan syndroom voor? Het Lesch-Nijhan syndroom komt eigenlijk

Nadere informatie

Cardiologisch onderzoek

Cardiologisch onderzoek Cathecholaminerge polymorfe ventriculaire tachycardie (CPVT) CPVT is een erfelijke hartritmestoornis. Het hart zelf vertoont een normale structuur, maar is gevoeliger voor bepaalde hormonen (catecholaminen).

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. Palatummyoclonus.

Kinderneurologie.eu. Palatummyoclonus. Palatummyoclonus Wat is een palatummyoclonus? Een palatummyoclonus is een bewegingsstoornis waarbij de spieren van het zachte gehemelte onbedoeld voortdurend aanspannen en ontspannen. Hoe wordt een palatummyoclonus

Nadere informatie

De rol van medicatie bij Parkinson

De rol van medicatie bij Parkinson Informatiebijeenkomst Parkinsoncafé De rol van medicatie bij Parkinson Klaas Kooistra Openbaar apotheker Apotheek De Drie Leliën, Leersum Even voorstellen Afgestudeerd in augustus 2010 Geregistreerd openbaar

Nadere informatie

VEELGESTELDE VRAGEN OVER... Episodische ataxie

VEELGESTELDE VRAGEN OVER... Episodische ataxie VEELGESTELDE VRAGEN OVER... Episodische ataxie Wat is episodische ataxie? Episodische ataxie is een type ataxie dat tot de groep van erfelijke aandoeningen van het centrale zenuwstelsel behoort. Episodische

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. Double cortex syndroom

Kinderneurologie.eu.   Double cortex syndroom Double cortex syndroom Wat is een double cortex syndroom? Een double cortex syndroom is een aanlegstoornis van de hersenen waarbij de hersenschors niet bestaat uit een geheel, maar uit twee delen die gescheiden

Nadere informatie

Citation for published version (APA): Beukers, R. J. (2011). Structural and functional neuroimaging in Myoclonus-Dystonia

Citation for published version (APA): Beukers, R. J. (2011). Structural and functional neuroimaging in Myoclonus-Dystonia UvA-DARE (Digital Academic Repository) Structural and functional neuroimaging in Myoclonus-Dystonia Beukers, R.J. Link to publication Citation for published version (APA): Beukers, R. J. (2011). Structural

Nadere informatie

Klinische Genetica. Autosomaal dominante overerving

Klinische Genetica. Autosomaal dominante overerving Klinische Genetica Autosomaal dominante overerving Klinische Genetica U bent (of uw kind is) doorverwezen naar de polikliniek Klinische Genetica. Tijdens de eerste afspraak legt een klinisch geneticus

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu DYT-6.

Kinderneurologie.eu DYT-6. DYT-6 Wat is DYT-6? DYT-6 is een aangeboren aandoening waarbij jongeren en volwassenen last krijgen van problemen met praten, kauwen, slikken en later ook met het bewegen van de armen en benen als gevolg

Nadere informatie

huisartsennascholing 10 sept 2013

huisartsennascholing 10 sept 2013 huisartsennascholing 10 sept 2013 -polyneuropathie -restless legs syndrome Joost van Oostrom Afdeling Neurologie Rijnstate Programma (2x) WAAROM moeten we hier iets over weten WAT moeten we hierover weten

Nadere informatie

Onderzoeksgroep Neurodegeneratieve Hersenziekten

Onderzoeksgroep Neurodegeneratieve Hersenziekten WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK NAAR DE ROL VAN GENETICA IN JONGDEMENTIE: FAMILIES, MUTATIES EN GENETISCHE TESTEN. Christine Van Broeckhoven Neurodegeneratieve Hersenziekten Groep, Department Moleculaire Genetica,

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING INTRODUCTIE

NEDERLANDSE SAMENVATTING INTRODUCTIE Nederlandse samenvatting NEDERLANDSE SAMENVATTING INTRODUCTIE Dementie komt veel voor, met name op oudere leeftijd. Dementie is een term die wordt gebruikt wanneer hersenfuncties zodanig zijn aangetast

Nadere informatie

Wanneer is dementie erfelijk? Dr. Harro Seelaar Neuroloog-in-opleiding & arts onderzoeker Alzheimercentrum Erasmus MC 14 april 2018

Wanneer is dementie erfelijk? Dr. Harro Seelaar Neuroloog-in-opleiding & arts onderzoeker Alzheimercentrum Erasmus MC 14 april 2018 Wanneer is dementie erfelijk? Dr. Harro Seelaar Neuroloog-in-opleiding & arts onderzoeker Alzheimercentrum Erasmus MC 14 april 2018 Opbouw presentatie Wat is dementie Wat is DNA Wat is erfelijkheid Erfelijkheid

Nadere informatie

Cardiologisch onderzoek

Cardiologisch onderzoek Cathecholaminerge polymorfe ventriculaire tachycardie (CPVT) CPVT is een erfelijke hartritmestoornis. Het hart zelf vertoont een normale structuur, maar is gevoeliger voor bepaalde hormonen (catecholaminen).

Nadere informatie

Cardiologisch onderzoek

Cardiologisch onderzoek Het Brugada-syndroom Het Brugada-syndroom (BrS) is een aandoening waarbij de elektrische functie van het hart is verstoord. Op het elektrocardiogram (ECG of hartfilmpje) is de aandoening meestal te herkennen.

Nadere informatie

Slaapstoornissen bij Parkinson

Slaapstoornissen bij Parkinson Slaapstoornissen bij Parkinson Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. 1. Parkinsonverschijnselen 2 2. REM-slaapstoornis (REM Sleep Behavior Disorder - RSBD) 2 3. Slaap-apneu syndroom 3

Nadere informatie

GLUT1 deficientie syndroom. Drs. Willemijn Leen, neuroloog i.o. Prof. dr. Michèl Willemsen, kinderneuroloog

GLUT1 deficientie syndroom. Drs. Willemijn Leen, neuroloog i.o. Prof. dr. Michèl Willemsen, kinderneuroloog GLUT1 deficientie syndroom Drs. Willemijn Leen, neuroloog i.o. Prof. dr. Michèl Willemsen, kinderneuroloog Inhoud Algemene informatie over GLUT1DS Antwoord op de gestelde vragen Nieuwe ontwikkelingen GLUT1

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. CDKL5-epilepsie

Kinderneurologie.eu.  CDKL5-epilepsie CDKL5-epilepsie Wat is CDKL5-epilepsie? CDKL5-epilepsie is een vorm van epilepsie die veroorzaakt wordt door een foutje in het erfelijk materiaal. De plaats van dit foutje in het erfelijk materiaal wordt

Nadere informatie

Cardiologisch onderzoek

Cardiologisch onderzoek Hypertrofische Cardiomyopathie Een hypertrofische cardiomyopathie (HCM) is een erfelijke aandoening waarbij de hartspier, met name het tussenschot tussen de hartkamers, is verdikt. Een verdikking van de

Nadere informatie

De Ziekte van Huntington

De Ziekte van Huntington De Ziekte van Huntington 1. Wat is de Ziekte van Huntington? 2. Wat betekent het als je de Ziekte van Huntington hebt? 3. Wat doet de Ziekte van Huntington in je hersenen precies? 4. Hoe ver zijn onderzoekers

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. Kohlschutter Tonz syndroom

Kinderneurologie.eu.  Kohlschutter Tonz syndroom Kohlschutter Tonz syndroom Wat is het Kohlschutter Tonz syndroom? Het Kohlschutter Tonz syndroom is een aangeboren aandoening waarbij kinderen een ontwikkelingsachterstand en epilepsie hebben in combinatie

Nadere informatie

To sleep or not to Sleep. over slaap bij psychiatrische ziektebeelden door B.M. Klop- de Vries, psychiater

To sleep or not to Sleep. over slaap bij psychiatrische ziektebeelden door B.M. Klop- de Vries, psychiater To sleep or not to Sleep over slaap bij psychiatrische ziektebeelden door B.M. Klop- de Vries, psychiater To sleep or not to sleep Een goede slaapkwaliteit is belangrijk voor ons psychisch welbevinden,

Nadere informatie

De ziekte van Wilson voor patienten en familie

De ziekte van Wilson voor patienten en familie De ziekte van Wilson voor patienten en familie 1 / 14 Wat is de ziekte van Wilson? De ziekte van Wilson is een erfelijke aandoening waarbij koper onvoldoende door het lichaam wordt uitgescheiden. Het overschot

Nadere informatie

Wat is Spasmodische torticollis?

Wat is Spasmodische torticollis? Wat is Spasmodische torticollis? Nederlandse Vereniging van Dystoniepatiënten Deze folder werd mede mogelijk gemaakt door: Wat is Spasmodische torticollis? Tortis betekent gedraaid, collis hals en spasmodisch

Nadere informatie

GEHEUGENPOLIKLINIEK FRANCISCUS VLIETLAND

GEHEUGENPOLIKLINIEK FRANCISCUS VLIETLAND GEHEUGENPOLIKLINIEK FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding U hebt een afspraak op de geheugenpolikliniek van het Franciscus Vlietland. Op de geheugenpolikliniek zijn meerdere specialisten aanwezig die verschillende

Nadere informatie

Diepe hersenstimulatie bij bewegingsstoornissen: Tremor

Diepe hersenstimulatie bij bewegingsstoornissen: Tremor Diepe hersenstimulatie bij bewegingsstoornissen: Tremor (Deep Brain Stimulation) Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Waarom een hersenoperatie? 1 Screening geschiktheid DBS 1 Bezoek

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. Orthostatische tremor.

Kinderneurologie.eu. Orthostatische tremor. Orthostatische tremor Wat is een orthostatische tremor? Een orthostatische tremor is een aandoening waarbij kinderen of volwassen last hebben van trillen van de benen tijdens het staan. Hoe wordt een orthostatische

Nadere informatie

Myoclonische absence epilepsie

Myoclonische absence epilepsie Myoclonische absence epilepsie Wat is myoclonische absence epilepsie? Myoclonische absence epilepsie is een vorm van epilepsie waarbij kinderen staaraanvalletjes hebben die samen gaan met een kortdurende

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. Het Costeff syndroom

Kinderneurologie.eu.  Het Costeff syndroom Het Costeff syndroom Wat is het Costeff syndroom? Het Costeff syndroom is een aangeboren stofwisselingsziekte waarbij kinderen last hebben van ernstige slechtziendheid in combinatie met het maken van overtollige

Nadere informatie

Hersentumoren;de basis

Hersentumoren;de basis Hersentumoren;de basis Zaterdag 16 maart 2019 De Landgoederij, Bunnik Anja Gijtenbeek Neuroloog Radboudumc Nijmegen De basis Inhoud Casus Opbouw hersenen Locatie van functies Ontstaan en beloop klachten

Nadere informatie

Behandeling met botulinetoxine bij torticollis spasmodica

Behandeling met botulinetoxine bij torticollis spasmodica Behandeling met botulinetoxine bij torticollis spasmodica Inleiding De neuroloog heeft met u besproken dat u een aandoening heeft die behandeld kan worden met botulinetoxine. In deze folder vindt u informatie

Nadere informatie

Ik heb parkinson wat nu? informatie voor patiënten

Ik heb parkinson wat nu? informatie voor patiënten Ik heb parkinson wat nu? informatie voor patiënten INLEIDING 3 WAT IS DE ZIEKTE VAN PARKINSON? 4 WAT ZIJN DE SYMPTOMEN VAN PARKINSON? 5 Motorische symptomen Niet-motorische symptomen OP WELKE LEEFTIJD

Nadere informatie

Dwangstoornissen. Als kiezen niet meer lukt

Dwangstoornissen. Als kiezen niet meer lukt Als kiezen niet meer lukt Moeten als dwang Iedereen herkent het wel: controleren of het gas uit is, uw kleren netjes opruimen, steeds hetzelfde deuntje in uw hoofd hebben, alleen op de witte stoeptegels

Nadere informatie

Cardiologisch onderzoek

Cardiologisch onderzoek Het lange QT-syndroom Het lange QT-syndroom (LQTS) is een erfelijke aandoening waarbij de elektrische functie van het hart is verstoord. Hierdoor is er een verhoogd risico op hartritmestoornissen. Het

Nadere informatie

Erfelijkheid van de ziekte van Huntington

Erfelijkheid van de ziekte van Huntington Erfelijkheid van de ziekte van Huntington In de kern van iedere cel van het menselijk lichaam is uniek erfelijk materiaal opgeslagen. Dit erfelijk materiaal wordt ook wel DNA (Desoxyribonucleïnezuur) genoemd.

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. GABRG2-syndroom.

Kinderneurologie.eu. GABRG2-syndroom. GABRG2-syndroom Wat is het GABRG2 syndroom? Het GABRG2 syndroom is een aandoening waarbij kinderen en/of volwassen last hebben van koortsstuipen en/of epilepsieaanvallen als gevolg van een verandering

Nadere informatie

Rode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Epilepsie. rkz.nl

Rode Kruis ziekenhuis. Patiënteninformatie. Epilepsie. rkz.nl Patiënteninformatie Epilepsie rkz.nl Wat is het en waar heb je last van? Epilepsie is een hersenaandoening die het gevolg is van een plotselinge, tijdelijke verstoring van het elektrisch evenwicht in de

Nadere informatie

Dominante Overerving. Informatie voor patiënten en hun familie. Illustraties: Rebecca J Kent www.rebeccajkent.com rebecca@rebeccajkent.

Dominante Overerving. Informatie voor patiënten en hun familie. Illustraties: Rebecca J Kent www.rebeccajkent.com rebecca@rebeccajkent. 12 Dominante Overerving Aangepaste informatie van folders geproduceerd door Guy s and St Thomas Hospital en Londen Genetic Knowledge Park, aangepast volgens hun kwaliteitsnormen. Juli 2008 Vertaald door

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. KCNMA1-syndroom.

Kinderneurologie.eu. KCNMA1-syndroom. KCNMA1-syndroom Wat is KCNMA1-syndroom? KCNMA1-syndroom is een aandoening waarbij kinderen last hebben van aanvallen van epilepsie en/of van aanvallen met ongewilde bewegingen als gevolg van een foutje

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting nelleke tolboom binnenwerk aangepast.indd 161 28-12-2009 09:42:54 nelleke tolboom binnenwerk aangepast.indd 162 28-12-2009 09:42:54 Beeldvorming van Alzheimerpathologie in vivo:

Nadere informatie

ADCA vereniging Nederland Betrokken en veerkrachtig

ADCA vereniging Nederland Betrokken en veerkrachtig ADCA vereniging Nederland Betrokken en veerkrachtig VOORWOORD Ik ben niet dronken, ik ben ziek. Dit is de kortste manier om een veel voorkomend misverstand rond ADCA als ziekte te omschrijven. De missie

Nadere informatie

Hyperekplexia. Kinderneurologie.eu.

Hyperekplexia. Kinderneurologie.eu. Hyperekplexia Wat is hyperekplexia? Hyperekplexia is een aandoening waarbij de spieren van kinderen verstijven wanneer zij schrikken van een gering geluid of lichte aanraking. Hoe wordt hyperekplexia ook

Nadere informatie

EFFECT VAN LICHT OP STEMMING EN SLAAP BIJ DE ZIEKTE VAN PARKINSON

EFFECT VAN LICHT OP STEMMING EN SLAAP BIJ DE ZIEKTE VAN PARKINSON EFFECT VAN LICHT OP STEMMING EN SLAAP BIJ DE ZIEKTE VAN PARKINSON Geachte heer/mevrouw, Wij vragen u vriendelijk om mee te doen aan een medisch-wetenschappelijk onderzoek naar het effect van licht op stemming

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. Limbische encefalitis.

Kinderneurologie.eu. Limbische encefalitis. Limbische encefalitis Wat is een limbische encefalitis? Een limbische encefalitis is een aandoening waarbij een bepaalde deel van de hersenen ontstoken raakt als gevolg van het overactief worden van lichaamseigen

Nadere informatie

Deep Brain Stimulation voor dwangstoornis

Deep Brain Stimulation voor dwangstoornis Deep Brain Stimulation voor dwangstoornis 1 Inleiding Via deze folder willen wij u informeren over diepe hersen stimulatie ofwel Deep Brain Stimulation (DBS) voor patiënten met een dwang of obsessieve

Nadere informatie

Alternerende hemiplegie op de kinderleeftijd

Alternerende hemiplegie op de kinderleeftijd Alternerende hemiplegie op de kinderleeftijd Wat is alternerende hemiplegie op de kinderleeftijd? Alternerende hemiplegie op de kinderleeftijd is een aandoening waarbij kinderen regelmatig tijdelijk een

Nadere informatie