Rotterdamse aanpak lerarentekort

Transcriptie

1 Rotterdamse aanpak lerarentekort

2 1 Inleiding Het gaat goed met het Rotterdamse onderwijs: de resultaten zijn de laatste jaren flink verbeterd, het opleidingsniveau stijgt en het aantal voortijdig schoolverlaters is spectaculair gedaald. Maar als we deze lijn vast willen houden, hebben we voldoende en voldoende bevoegde leraren nodig. Dit is een voorwaarde zonder hen gaat het niet. Op dit moment is het lerarentekort echter een groot probleem en de urgentie neemt alleen maar toe. We zien dit terug in de cijfers. Het kwantitatieve lerarentekort binnen het primair onderwijs (po) in de stad is met 1,7% onvervulde vacatures in 2017 het hoogste van Nederland. In het voortgezet onderwijs (vo) en het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) is nu voornamelijk sprake van een kwalitatief tekort: veel onbevoegde leraren en tekorten in specifieke vakgebieden. Maar wanneer we niet ingrijpen, is er in die sectoren binnen enkele jaren ook een aanzienlijk kwantitatief tekort. Omdat de leraar in de klas één van de cruciale factoren is voor de onderwijsresultaten is er door de gemeente en het onderwijsveld de afgelopen jaren al veel geïnvesteerd in leraren. Zo is met de Rotterdamse Leraren C.A.O. (de lerarenbeurs, de Rotterdampas, de Broedplaats010 en de Welkomstpremie), de Rotterdamse Lerarenbrigade en het Rotterdams lerarenprofiel ingezet op het werven, binden en professionaliseren van leerkrachten. Rotterdam is een echte onderwijsstad die de professionals veel uitdagingen en ontwikkelmogelijkheden biedt. Maar er is meer nodig voor voldoende en voldoende goede leraren. Met dit Rotterdamse plan van aanpak lerarentekort continueren we bestaande succesvolle maatregelen maar werken we ook nieuwe initiatieven uit. Het betreft een gezamenlijke aanpak van schoolbesturen, opleidingscentra, leraren en gemeente. Deze aanpak is zowel gericht op de kwantiteit (het vergroten van de instroom en het beperken van de uitstroom) als op de kwaliteit (professionele ontwikkeling) van leraren. We beschrijven achtereenvolgens de omvang en urgentie van het kwantitatieve en kwalitatieve lerarentekort in Rotterdam, de maatregelen die we nemen en de resultaten die we hiermee willen behalen. Gebruikte cijfers zijn de actuele cijfers van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW), CentERdata, IPTO, Voion, de Vereniging van Hogescholen en de eigen gemeentelijke administratie. Colofon Uitgave: Gemeente Rotterdam Fotografie Levien Willemse Grafische vormgeving Perron14 / Tappan September

3 2 De urgentie 2.1 Het kwantitatieve lerarentekort In Rotterdam is de totale werkgelegenheid voor leraren in het primair onderwijs momenteel fte en in het voortgezet onderwijs fte. De vraag naar leraren bestaat uit twee componenten: de uitbreidingsvraag en de vervangingsvraag. De uitbreidingsvraag wordt bepaald door groei van het aantal leerlingen. In tegenstelling tot de regionale en landelijke trend, neemt het aantal leerlingen in het po van Rotterdam toe. Het aantal leerlingen in het vo vertoont vanaf 2020 een stijgende lijn en zal vanaf 2022 het huidige aantal overstijgen. De vervangingsvraag wordt bepaald door de uitstroom van leraren en wijzigingen in arbeidsduur en functie. Een kwantitatief tekort ontstaat wanneer de som van uitbreidingsvraag en vervangingsvraag groter is dan de instroom van nieuwe leraren (starters, herintreders, zij-instromers en leraren die van buiten de stad komen). Onderstaande tabel geeft een overzicht van verwachte vacaturedruk in po en vo wanneer geen aanvullende actie wordt ondernomen. Tabel 1: Prognose onvervulde vacatures in FTE voor po en vo Rotterdam po Uitbreidingsvraag in fte Vervangingsvraag in fte Instroom nieuwe leraren (incl. zij-instroom) in fte onvervulde vacatures in fte vo Uitbreidingsvraag in fte 1-35 Vervangingsvraag in fte Instroom nieuwe leraren (incl. zij-instroom) in fte onvervulde vacatures in fte Bron: CentERdata, arbeidsmarkt leraren, april 2017 De instroom vanuit de pabo s en lerarenopleiding is blijkens onderstaande gegevens te laag om alle vrijgekomen vacatures in te vullen. Het aantal afgestudeerden op de pabo s in Rotterdam is tussen 2012 en 2015 teruggelopen met 28%. Bij de lerarenopleidingen in de nabije omgeving van Rotterdam is het aantal gediplomeerden tussen 2010 en 2014 afgenomen met een percentage tussen de 10 en 15%. Bij ongewijzigd beleid zal in 2022 één op de tien groepen in het Rotterdamse basisonderwijs geen leer kracht hebben. Het vo kent slechts een lichte stijging van het aantal onvervulde vacatures. Hierbij moet echter de kanttekening gemaakt worden dat er bij de tekorten grote verschillen per vak zijn. Er is bijvoorbeeld een overschot aan leraren geschiedenis en lichamelijke opvoeding maar een fors tekort in een aantal andere vakken. Bij ongewijzigd beleid zullen de huidige tekorten voor onder andere wiskunde, scheikunde, natuurkunde, Duits, Nederlands, informatica en aardrijkskunde oplopen. Zowel voor het po als het vo geldt dat er relatief veel parttime gewerkt wordt. Het aantal leraren ligt dus hoger dan de hier genoemde fte s. 2.2 Het kwalitatieve lerarentekort Het kwalitatieve lerarentekort in Rotterdam spitst zich voornamelijk toe op het vo, waar 15,2% van de lessen wordt gegeven door een leraar die voor deze les (nog) niet volledig bevoegd is. De bevoegdheid van leraren in het vo laat zich indelen in drie hoofdcategorieën: Bevoegd: dit zijn leraren die voor de klas staan met de juiste lesbevoegdheid voor zowel het vak als het niveau waarop ze lesgeven. Benoembaar: dit zijn de leraren die lesgeven en nog geen lesbevoegdheid hebben voor het vak en niveau waarop ze lesgeven, maar dit wel binnen twee jaar kunnen halen doordat ze op een lerarenopleiding zitten. Onbevoegd: dit zijn alle overige vormen waarbij een leraar voor de klas staat terwijl hij geen diploma bezit voor het vak dat hij geeft of niet het juiste diploma heeft voor het schoolniveau waarop hij het vak geeft. De meest recente cijfers rondom bevoegdheid worden weergegeven in onderstaande tabel. Tabel 2: Bevoegdheid leraren vo in Rotterdam Bevoegd Benoembaar Onbevoegd Totaal Rotterdam 84,80% 7,80% 7,40% 100,00% fte Bron: IPTO CentERdata april 2017 (gebruikt om fte s op basis 2017 te berekenen) In het po is het aantal onbevoegde leraren voor de groep vooralsnog nihil. De verwachting is echter dat het snel toenemende lerarentekort een stijging van onbevoegde leraren in het po met zich mee zal brengen. In het afgelopen jaar is meerdere malen het signaal door de pabo s afgegeven dat studenten reeds voor het afronden van de studie worden gecontracteerd door detacheringsbureaus en besturen. 2.3 Conclusie kwantitatief en kwalitatief lerarentekort De omvang en urgentie van het lerarentekort in het Rotterdamse po is ernstig. Het kwantitatieve tekort in het vo is per vak verschillend maar voor een aantal vakken zorgwekkend. Het belangrijkste probleem in het vo is echter het aantal onbevoegden. In tegenstelling tot de po-aanpak, die zich richt op het verhogen van het absolute aantal leraren (vergroten instroom en beperken uitstroom), vraagt het tekort in het vo vooral om een gedifferentieerd opleidingsbeleid ten behoeve van het terugdringen van het onbevoegdheidspercentage en daarnaast specifieke werving, opleiding en binding van leraren in de tekortvakken. 4 Rotterdamse aanpak lerarentekort 2 De urgentie 5

4 3 Maatregelen op de onderwijsarbeidsmarkt voor het po. In mei 2017 is de onderwijsrecruiter DIT IS WIJS in samenwerking met één schoolbestuur een pilot gestart. In deze pilot wordt een versnelde pabo-opleiding aangeboden aan afgestudeerden met een academische of hbo-achtergrond die een opleiding hebben gevolgd die een raakvlak heeft met onderwijs. Door het volgen van een intensief traject van zes dagen per week, waarin de studenten 240 EC s behalen, wordt in één jaar een lesbevoegdheid voor het basisonderwijs verkregen. Bij succes van de pilot zal deze voorziening bij een volgende leergang voor alle Rotterdamse schoolbesturen beschikbaar zijn. Aan de eerste pilot nemen 10 studenten deel. We streven ernaar nog in schooljaar tot 50 nieuwe studenten te laten starten. De noodzaak voor een plan van aanpak is dus groot. We combineren bestaande maatregelen die werken met nieuwe maatregelen. Er zijn drie actielijnen: 1. Verhogen instroom 2. Beperken uitstroom 3. Professionalisering Deze worden hieronder uitgewerkt. In het beleidsprogramma Leren Loont! is vastgelegd dat de ambitie ten aanzien van het aantal onbevoegd gegeven lessen in % is. Tegelijkertijd realiseren we ons dat deze ambitie niet volledig haalbaar zal zijn. Onvoldoende opleidingscapaciteit op korte termijn en beperkte vervangingsmogelijkheden van leerkrachten die scholing volgen, staan realisatie van de doelstelling in de weg. Een eerste realistisch doel is dat Rotterdam het aantal onbevoegd gegeven lessen van 7,4% terugdringt tot het landelijke niveau van 5,1%. Voor de ontwikkeling en uitvoering van deze maatregelen is een HR-expertteam ingericht, bestaande uit zes HR-experts van po- en vo-besturen. De taak van het expertteam is: analyseren van de Rotterdamse onderwijsarbeidsmarkt; op basis van analyse komen met concrete voorstellen en adviezen over de belangrijkste items uit het plan van aanpak lerarentekort (begeleiding starters, pilot werkdrukverlaging, aanpak ziekteverzuim, vitaliteit en inbedding Rotterdams lerarenprofiel) aan schoolbesturen en gemeente; data genereren en analyseren op bestuurlijk en stedelijk niveau ten behoeve van concrete prognoses en de resultaatmeting van dit plan van aanpak. Het expertteam is nauw verbonden met het programmateam Leren Loont! Dit zorgt voor een goede samenwerking en uitwisseling. De datasets die worden ontwikkeld op bestuurs- en stedelijk maken een goede monitoring mogelijk van de arbeidsmarktontwikkelingen en van de voortgang van het plan van aanpak. Waar nodig zullen maatregelen kunnen worden bijgesteld of zullen nieuwe maatregelen worden geïnitieerd. 3.1 Verhogen Instroom Welkomstpremie Door het aanbieden van welkomstpremies voor docenten po en vo die van buiten de stad komen of nieuw zijn, zorgen we dat starters en docenten van buiten Rotterdam aan de stad worden gebonden. Een premie van is beschikbaar voor alle tekortvakken vo, academici met een pabo-opleiding en voor nieuwkomers in het speciaal onderwijs en voortgezet speciaal onderwijs. We verwachten aan minimaal 40 docenten per jaar een Welkomstpremie te verstrekken Carrièrestartgaranties Op Zuid zien we dat het lerarentekort groter is dan op Noord. Met het afgeven de carrièrestartgaranties zorgen we dat startende leraren aan Rotterdam worden gebonden. Jongeren die woonachtig zijn op Rotterdam-Zuid en die vanuit het vo of vanuit een mbo-opleiding besluiten een pabo-opleiding te doen, bieden we na het behalen van de lesbevoegdheid een baan aan bij één van de Rotterdamse po-schoolbesturen te beginnen op Zuid. Ten minste 100 carrièrestartgaranties zullen worden afgegeven Doorstroomprogramma mbo pabo Door strengere toelatingseisen voor de pabo is het aantal aanmeldingen voor de opleiding gedaald van 657 studenten in 2014 tot 428 in Vooral studenten van het mbo hebben moeite om door te stromen naar de pabo. Door mbo-studenten een extra lesaanbod te geven van een halfjaar, verhogen we de doorstroom. Studenten worden extra begeleid bij een aantal vakken; ze lopen stage en krijgen intensieve studieloopbaanbegeleiding. In het schooljaar starten 24 studenten uit het mbo met het doorstroomprogramma. De diversiteit binnen de pabo is voor een belangrijk deel afkomstig van de doorstromers uit het mbo. Het verbeteren van de doorstroom mbo pabo leidt dus niet alleen tot meer leraren maar ook tot een grotere diversiteit binnen de beroepsgroep Talentscouting Het project talentscouting heeft als doel meer leerlingen van het vo en mbo te enthousiasmeren voor een carrière als leerkracht. De aanpak bestaat uit drie actielijnen. De eerste richt zich rechtstreeks op de doelgroep: Promoteams bestaande uit leraren en studenten gaan langs alle vo-scholen op zoek naar leerlingen die aanleg hebben om leraar te worden. Digitaal wordt een aanbod ontwikkeld gericht voor de doelgroep, bestaande uit onder andere een routeplanner Hoe kom ik naar de pabo?, een zelftest Is het leraarschap iets voor mij? en een reality game om een beter beeld te krijgen van het leraarschap. De tweede actielijn is gericht op het onderwijsveld. De campagne Geef het stokje door stimuleert onderwijsprofessionals om binnen hun netwerk mensen te enthousias meren voor een carrière in het onderwijs. Daarnaast wordt voor onderwijsinstellingen een toolkit ontwikkeld met informatie omtrent de urgentie van het lerarentekort, een informatiepakket bij het maken van een profielkeuze en tips voor docenten, decanen en mentoren voor het scouten van leerlingen die geschikt zouden zijn voor een carrière in het onderwijs. De derde lijn richt zich op werving in de vrijetijdssector, waarbij gezocht wordt naar jongeren die in de vrije tijd leiding geven aan andere jongeren (bijvoorbeeld binnen de cultuursector, scouting, sportvereniging of in de vorm van huiswerkbegeleiding). Binnen het project wordt nauw samengewerkt met de drie Rotterdamse pabo s en de lerarenopleiding Zij-instroom Met het bevorderen van instroom in het onderwijs die niet afkomstig is vanuit de reguliere opleidingstrajecten zorgen we op relatief korte termijn voor vermindering van de druk Campagne voor het Rotterdamse onderwijs Een gerichte campagne voor de urban teacher en werken in het Rotterdamse onderwijs versterkt het beleid dat we voeren om de aantallen zij-instromers, instroom uit de stille reserve en 1e jaar pabo en lerarenopleiding studenten te vergroten. Door de van inzet sociale media en hierbij actieve succesvolle Rotterdamse leraren te betrekken, geven we leraren een podium om de liefde voor hun vak uit te dragen. De boodschap is: hier maak je het verschil, hier is ruimte voor vernieuwing en neem je zelf de regie om maatwerk in de klas te leveren voor de grote diversiteit aan leerlingen Stille reserve Veel mensen met een onderwijsbevoegdheid (20% po en 37% voor het vo) werken in een sector buiten het onderwijs of werken niet terwijl ze niet arbeidsongeschikt zijn. Binnen deze stille reserve zijn vrouwen met oudere kinderen een interessante groep om te benaderen voor herintreding in het onderwijs. Ook de categorie laatste vijf jaar afgestudeerd en elders werkzaam kan interessant zijn. Nog niet zo lang geleden konden nieuw afgestudeerde leraren basisonderwijs geen baan vinden. Een deel van deze groep heeft daarom uit nood voor een ander beroep gekozen. Het benaderen en werven van de stille reserve in de regio Rijnmond, totaal zo n personen, kan op korte termijn een bijdrage leveren aan het terugdringen van het lerarentekort in Rotterdam. Door middel van opfriscursussen en een begeleidingstraject kunnen herintreders hun onderwijscarrière nieuw leven inblazen. Tegenvallende opbrengsten van projecten gericht op de stille reserve in het verleden temperen de verwachtingen weliswaar enigszins maar we onderzoeken waar de kansen liggen en welke acties kunnen worden ondernomen om de stille reserve optimaal te benutten. 3.2 Beperken van de uitstroom van leraren Verminderen van ziekteverzuim Door een adequate aanpak van ziekteverzuim kan met de bestaande formatie een wezenlijke bijdrage geleverd worden aan het lerarentekort. Verlaging van het ziekteverzuim levert direct beschikbaarheid van leerkrachten op. Door het voeren van vitaliteitsbeleid binnen scholen 6 Rotterdamse aanpak lerarentekort 3 Maatregelen 7

5 stimuleren en faciliteren we dat leraren langer en meer gemotiveerd blijven werken. Het HR-expertteam organiseert een inspiratiebijeenkomst voor alle schoolbesturen. Met het project Veerkracht werken een aantal scholen en schoolbesturen samen aan het vergroten van de vitaliteit en duurzame inzetbaarheid van het onderwijspersoneel. Een daling van het ziekteverzuim met 1% in twee jaar lijkt realistisch. Voor het vo zijn inmiddels de eerste activiteiten gestart en in het po krijgt het project Veerkracht nog dit jaar vorm Begeleiding van startende docenten Van de startende leraren verlaat landelijk 20% van de docenten in het po en 30% in het vo binnen vijf jaar het onderwijs. Door het ontwikkelen van goede begeleidingstrajecten, al dan niet in samenwerking met de opleidingen, zorgen we voor daling van het uitstroompercentage. Met ingang van schooljaar wordt voor ieder Rotterdams schoolbestuur po en vo subsidie beschikbaar gesteld. De subsidie kan besteed worden aan een betere begeleiding en facilitering van startende docenten. Van de schoolbesturen wordt cofinanciering gevraagd. en het vergroten van de eigen regie van de leerkracht. We verwachten dat de projecten een effect zullen hebben op het ziekteverzuim en de uitstroom uit de sector en dat de positieve uitstraling van de activiteiten in dit kader de concurrentiepositie van de Rotterdamse schoolbesturen op de onderwijsarbeidsmarkt zal versterken. Succesvolle initiatieven zullen worden uitgerold. Van de schoolbesturen wordt cofinanciering gevraagd Scholing leraren om inzetbaarheid te vergroten De tekorten in het vo zijn ongelijk verdeeld. In sommige vakken is een tekort aan leraren, in andere vakken is eerder sprake van een overschot. Door docenten in de vakken waar een overschot is breder te scholen of om te scholen, verminderen we de vacaturedruk bij de tekortvakken. Deze leraren kunnen door hun bredere inzetbaarheid makkelijker een (vaste) aanstelling krijgen en zullen minder snel geneigd zijn op zoek te gaan naar werk buiten het onderwijs om toch aan een baan te komen van voldoende omvang. Schoolbesturen brengen in kaart om hoeveel en om welke docenten het gaat en samen met lerarenopleidingen wordt gezorgd, voor een scholingsaanbod op maat. de school. Daarom is de stagecomponent bij de Opleidingsschool Rotterdam (OSR) veel omvangrijker dan bij een reguliere initiële opleiding tot leraar. De huidige capaciteit van de OSR is met ingang van schooljaar verhoogd van 180 tot 300 opleidingsplaatsen. Hierdoor kunnen meer leraren vo een hogere, aanvullende of eerste bevoegdheid halen Opleidingsschool voor het mbo Hoewel de normale tweedegraads bevoegdheid opleidt tot docent voor het mbo, vraagt lesgeven op het mbo speciale en soms andere vaardigheden dan in het vo. Met de oprichting van een aspirant OSR voor het mbo gaan we docenten opleiden die speciaal toegerust zijn om in de mbo-sector les te geven. Project start schooljaar met een capaciteit van 80 plaatsen Profiel van de Rotterdamse leraar Het profiel van de Rotterdamse leraar beschrijft die vaardigheden die leraren nodig hebben om juist in Rotterdam een goede docent te zijn. Inmiddels is zowel voor het po als het vo het profiel voor de Rotterdamse leraar vastgesteld. Vanaf nu zetten we volop in om het profiel te implementeren. Vanuit het programma worden gesprekken gevoerd met schoolbesturen, pabo s en lerarenopleiding over inbedding en (na)scholing. Er is voorlichtingsmateriaal ontwikkeld, onder andere in de vorm van een interactieve tool die ook digitaal beschikbaar komt. De lerarenbeurs wordt ingezet om scholing op het profiel voor Rotterdamse leraren te bekostigen Rotterdamse lerarenbeurs De Rotterdamse lerarenbeurs is sinds schooljaar beschikbaar voor alle Rotterdamse pedagogisch medewerkers en leraren po/vo/mbo en is inmiddels meer dan 900 keer toegekend). Met de lerarenbeurs kunnen Rotterdamse werknemers in het onderwijs of de voor en vroegschoolse educatie (vve), die bij de uitoefening van hun beroep direct bijdragen aan de bevordering van het leerproces bij peuters, leerlingen of studenten, op eigen initiatief en naar eigen behoefte aan hun professionalisering werken. Alleen of in teamverband. LB-schaal. Voor Rotterdam geldt 28,4% tegenover landelijk 26%. Door de afspraken over functiemix na te komen kan de sector een bijdrage leveren aan het imago van het leraarschap Verbonden beroepsgroep We ondersteunen talrijke activiteiten om de verbinding tussen Rotterdamse leraren onderling te versterken. Veel van deze activiteiten organiseren leraren zelf. Docenten worden bereikt via sociale media, direct mailing, Meetup010, Leraren met Lef en manifestaties als de bijeenkomst Wat als leraren het voor het zeggen hebben, de Onderwijsnacht en de Onderwijsparade. Zo maken we van Rotterdam DE onderwijsstad van Nederland. Door de Rotterdampas, als onderdeel van de Rotterdamse Leraren C.A.O. beschikbaar te stellen, laten we leraren en pedagogisch medewerkers kennismaken met de stad en de leefwereld van hun leerlingen. Daarnaast zorgt de Rotterdampas voor een grotere verbinding met de stad Citylab010 Met Citylab010 geven we ruimte aan onderwijsvernieuwing door leraren met ideeën te stimuleren, te laten samenwerken en te faciliteren. Jaarlijks wordt een half miljoen euro beschikbaar gesteld. We zien dat steeds meer leraren of groepjes van leraren hun idee aanbieden om in aanmerking te komen voor een stimuleringsbedrag. Inmiddels zijn er al 36 Citylab-projecten van en voor Rotterdamse leraren in de stad Broedplaats010 Met de Broedplaats010 geven we excellente leraren en pedagogisch medewerkers in Rotterdam de mogelijkheid een op onderwijs innovatie gerichte leergang te volgen waarbij ze zelf in belangrijke mate het programma bepalen. De Broedplaats010 draagt daarmee bij aan het vergroten van de eigen regie van de leraar en zijn/haar invloed op de ontwikkeling van het vak. Er zijn inmiddels twee groepen van de Broedplaats010 actief. We zien dat deelnemers aan de Broedplaats010 initiatieven ondernemen om nieuwe onderwijsinnovatieprojecten te starten. ConnectTeach010 is hier een voorbeeld van Vermindering ervaren werkdruk Werkdruk in het onderwijs wordt als hoog ervaren. Voor ieder Rotterdams po- en vo-schoolbestuur wordt subsidie beschikbaar gesteld om projecten die leiden tot het verlagen van de werkdruk, te financieren. Mogelijke projecten zijn bijvoorbeeld: oneigenlijke taken van onderwijzend personeel waar mogelijk beperken (functiecreatie, jobcarving, inzet van administratief- of onderwijsondersteunend personeel of het terugdringen van planlast), het anders organiseren van onderwijs, het stimuleren van vergaande vormen van samenwerking, gezamenlijke voorbereidingen en verdeling van verantwoordelijkheden tussen collega s 3.3 Professionalisering We zetten professionaliseringsacties in om het aantal bevoegde gegeven lessen te vergroten; om de bekwaamheid van leraren te vergroten en om een stimulerend werkklimaat te scheppen waarin leraren zich verder kunnen ontwikkelen Scholingstrajecten Opleidingsschool Rotterdam (OSR) Kenmerk van een opleidingsschool is dat docenten het vak van leraar voor een belangrijk deel in de praktijk leren op Functiemix Er is een verband tussen het lerarentekort en het imago van het vak. Het beeld bestaat dat leraren onvoldoende mogelijkheden hebben om door te groeien en zich te ontwikkelen. Als onderdeel van het kwaliteitsbeleid is de functiemix ingevoerd. Functiemix is de mogelijkheid om op basis van kwaliteit door te stromen naar een complexer takenpakket met een daarbij horende hogere salarisschaal (de LB-schaal). Het carrièreperspectief dat de functiemix biedt, beïnvloedt op lange termijn het positieve imago van het vak. Landelijke target is 40% van de leraren in de ConnectTeach010 ConnectTeach010 is het winnende idee van de manifestatie Wat als leraren het voor het zeggen hebben. Rotterdamse leraren organiseren zelf een digitaal en fysiek platform om elkaar te ontmoeten, te inspireren en te helpen. Een aantal andere goede ideeën van de bijeenkomst heeft inmiddels een plekje gevonden binnen ConnectTeach010. Het idee wordt verder uitgewerkt en gefaseerd ingevoerd. Vanuit Citylab010 is budget toegekend voor verdere ontwikkeling. 8 Rotterdamse aanpak lerarentekort 3 Maatregelen 9

6 4 De verwachte resultaten Voldoende bevoegde en bekwame leraren, zodat alle leerlingen in Rotterdam de aandacht krijgen die ze nodig hebben. Dit is het doel van de aanpak. In hoofdstuk 2 hebben we gezien dat bij niet-ingrijpen het aantal onvervulde vacatures in het po in zou zijn en zou oplopen tot 409 in 2021 het aantal onvervulde vacatures in het vo in zou zijn en de jaren daarna ongeveer stabiel zou blijven het aantal onbevoegde leraren in het vo in fte bedraagt. De vraag is dus of we met de maatregelen het tekort in 2018 en de jaren daarna oplossen? In onderstaande tabel worden de opbrengsten weergegeven die we per beschreven maatregel verwachten te halen. Deze prognose voor het totale effect van de maatregelen is een voorzichtige schatting waarbij rekening is gehouden met het feit dat een deel van de docenten ook in het Rotterdamse onderwijs zou zijn gaan werken zonder de genoemde interventie en dat één docent aan meerdere acties kan deelnemen en we dubbeltelling moeten voorkomen. We hebben dus getracht een netto resultaat van de inspanningen per jaar te benoemen. De conclusie is dat maatregel en in 2018 het probleem van 183 onbevoegde fte oplossen. Er worden immers 190 fte bevoegd of benoembaar doordat ze met een opleiding naar bevoegdheid starten. De prognoses van de overige maatregelen geven een opbrengst van 167 fte aan, waarmee ook de benodigde 162 fte voor het kwantitatieve lerarentekort (125 in po en 37 in het vo) haalbaar lijkt. Tabel 3: Maatregel in extra fte s per jaar vanaf 2018 Maatregel Opbrengst in extra fte per jaar 3.1 Verhogen van de instroom Welkomstpremie Carrièrestartgaranties Doorstroomprogramma mbo-pabo (diplomering na 2018) 15 na Talentscouting (diplomering na 2018) 15 na Zij-instromers Campagne voor het Rotterdamse onderwijs Niet gekwantificeerd om dubbeltelling te voorkomen Stille reserve 10 Toch is het onzeker of we de doelstellingen in de praktijk gaan halen want vele factoren beïnvloeden de inzetbaarheid van leraren. De conjunctuur trekt aan en hiermee de arbeidsmobiliteit. Waar dit toe leidt is onbekend. De uitdaging is het Rotterdamse onderwijs in positieve zin te onderscheiden van het onderwijs in de omliggende regio, door na te gaan welke elementen het voor een leraar aantrekkelijk maken om in Rotterdam te gaan of blijven werken. 3.2 Beperken van de uitstroom Verminderen van ziekteverzuim (1% in 2 jaar) Begeleiding van startende docenten Vermindering ervaren werkdruk (pilot in 2018, effect daarna) 10 na Scholing leraren t.b.v. inzetbaarheid 10 na Professionalisering Bevoegd lesgeven (maatregel ) 190 Bekwame leraren (maatregelen ) 20 Innoverend en stimulerend werkklimaat (maatregelen ) Rotterdamse aanpak lerarentekort De verwachte resultaten 11

7