CENTRUM VOOR ONDERZOEK WATERKERI NOEN. Onderzoek naar de toestand van de kade van de. Middelveldsche Akerpolder. Middelveldsche Akerpolder A-72,030

Transcriptie

1 I Onderzoek naar de toestand van de kade van de Middelveldsche Akerpolder A CENTRUM VOOR ONDERZOEK WATERKERI NOEN Onderzoek naar de toestand van de kade van de Middelveldsche Akerpolder A Onderzoek naar de toestand van de kade van de Middelveldsche Akerpolder # A-72,030 CENTRUM VOOR ONDERZOEK WATERKERINGEN

2 Onderzoek naar de toestand van de kade van de Middelveldsche Akerpolder CENTRUM VOOR ONDERZOEK WATERKERINGEN

3 IN HOUDSOP GAVE 1, , Inleiding Beschrijving van het object in onderdelen De Polder Ligging Oppervl akte en pei 1 en Gevolgen van een doorbraak Re Boezem Pei 1 en Scheidingsmiddel en Boezempeilverlaging bij doorbraak De Kade Gesch i eden1 s Afmetingen Bek1 edi ngen Vreemde el emen ten Grondmechanisch.onderzoek Al gemeen Vooronderzoek Stabi 1 i tei tsonderzoek Concl mies Kwaliteit van de kade Stabiliteit van de kade Samenvatting BLADZIJ DE

4 BI J LAGENL I JST Bijlagen nr. Omschri j v i ng Algemene situatie Dw.pr. 1 en 2 Dw.pr. 3 Foto 1 en 2 Foto 3 en 4 L.G.M.-rapport I L.G.M.-rapport I1 tekening nr. AZ A A Al Al

5 -1-1. In1 eiding In het kader van het systematisch kadeonderzoek is een onderzoek ingesteld naar de veiligheid van de boezemkade van de Middel veldsche Akerpolder Hbt onderzoek was vooral gericht op de kwaliteit en stabiliteit van de kade. De kade beschermt de in deze polder 1 iggende bebouwing van Amsterdam Osdorp en de vele glascultures en een groot achterliggend gebied met daarin de verdere bebouwing van Amsterdam. Er is een verkenning uitgevoerd, waarbij onder meer dwarsprofiel en zijn gemeten, de bestaande hydrologische, geologische en bodemkundige gegevens zijn geanalyseerd en gegevens omtrent onderhoud en gedrag van de kade werden verzameld. Het grondmechanisch onderzoek en de rapporteri ng hi erover is verricht door het Laboratorium voor Grondmechanica (L.G.M rapport CO I ) Bovendien is door het L.G.M. een stabilite ts - onderzoek uitgevoerd in één dwarsprofiel (zie rapport CO ). Bovenstaande rapporten zijn al s bij 1 agen toegevoegd. Er is gebruik gemaakt van verschi 11 ende gegevens die door de Technische Dienst van het Hoogheemraadschap van Rijnland beschikbaar zijn gesteld.

6 Beschrijving van het object in onderdelen 2.1. De Polder Li ggi ng De ten zuidwesten van Amsterdam 1 i ggende polder wordt slechts aan één zijde het zuidwesten begrensd door boezemwater, name1 ijk de Ringvaart van de Haar1 emmermeerpol der. In het noordwesten wordt de polder van de ernaast liggende Lutkemeer Pol der en Osdorperbovenpolder gescheiden door een binnenkade. In het noordoosten ligt de bebouwing van Amsterdam ( west ), terwijl de polder in het zuidoosten begrensd wordt door een zijarmpje van de Ringvaart van de Haarlenmermeer tot de sluis en de Slotervaart, die geen deel uitmaakt van Rijnlands boezem Oppervlakte en peilen De polder heeft een oppervlakte van 208 ha. Het zomerpeil is N.A.P. - 4,40 m. De maaiveldhoogte varieert van N.A.P. - 3,50 m tot N.A.P. - 4,OO m Gevolgen van een doorbraak Voor zover bekend is de kade in het verleden nog nooit doorgebroken. Het maaiveld in de polder ligt gemiddeld 2,50 tot 3,OO m beneden het boezempeil. Na een kade-doorbraak zou de polder, indien de binnenkaden hoog genoeg waren, 2,70 m onderlopen, waarbij ook het in de polder gelegen bebouwde gebied van Amsterdam Osdorp-west tot een voor de bebouwing en bewoning schade1 i jke hoogte zal inunderen. De buiten dc polder liggende bebouwing zal niet inunderen, maar een s erke stijging van het grondwater peil zal ook hier enorme schade tot gevolg hebben, terwijl bovendien de naast1 iggende Lutkemeerpolder en

7 en Osdorperbovenpol der wateroverl ast zull en ondervinden. Gezien de aanwezigheid van belangrijke woongebieden is bij inundatie zeer grote schade te verwachten. De Boezem Pei 1 en 'Het genoemde boezemwater staat onder nor.male Omstandigheden met elkaar en met de overige Rijnlandse boezemwateren in open verbinding. Het peil van de boezem wordt in de zomer zoveel mogelijk gehouden tussen N.A.P. - 0,55 m en N.A.P. - 0,60 m en in de winter tussen N.A.P. - 0,60 m en N.A.P. - 0,65 m. Door meteorologische omstandigheden kan het peil oplopen. Bij de stabiliteitsberekeningen wordt een peil van N.A.P. - 0,35 als extreem beschouwd. Er is echter ook nog een stabiliteitsberekening uitgevoerd bij een boezempeil van N.A.P. - 0,20 rn, omdat de frequentie van het voorkomen van het peil van N.A.P. - 0,35 m tamelijk hoog was. Scheidingsmiddelen Het gedeelte van de Ringvaart van de Haarlemmermeerpolder langs de polder is bij Lisse -en bij,aalsmeer af te sluiten van de rest van Rijnlands boezemwater. Boezempei 1 ver1 agi ng bij doorbraak Bij een doorbraak van de kade zal het boezempeil snel dalen. De grote snelheid, waarmee dit gebeurt, is het gevolg van de grote oppervlakte en diepte van de polders die geïnundeerd worden. Bij een sterk verlaagd boezempeil zal de vrij intensieve scheepvaart in de Ringvaart van de Haarlemmermeer gestremd worden. De Kade Geschiedenis van de kade

8 De kade van de Middelveldsche Akerpolder bestond uit: a. een bovenlaag, bestaande uit de door de commi ssi e tot Droogmal i ng van het Haar1 emmermeer met veenspeci e verzwaarde of ver1 egde kade van het vroegere polderland ter plaatse. Gezien de toenmalige hoogte-1 igging van het poldergebied moet de dikte van deze laag in verhouding gering zijn; b. een ongeroerde onderlaag van grote dikte, die bij de vervening van de polder 7s uitgespaard Het binnentalud van de kade vertoonde kwelverschijnselen die zich uitten in: a. sterk drassig zijn van dat binnentalud ; b. plaatselijk uiterst geringe draagvermogen; c. het kennelijk in de loop der tijd dichtschuiven van de kwelsloot Recente verbeteringswerken a. De kade is met kleispecie verhoogd; b. Over grote strekkingen zijn draineer1 eidingen in het binnentalud aangebracht. c. De kwelsloot is voor zover mogelijk en noodzakelijk voor de afvoer van het draineerwater verruimd Afmetingen Volgens Rijnlands reglement moeten kaden op de bij de inwerkingtreding van dat reglement bepaalde afmetingen worden onderhouden, waarbij zij in ieder geval aan de volgende minimum eisen moeten voldoen: een kruinbreedte van 1,50 m een taludhelling aan de boezemzijde 1:l een taludhelling aan de polderzijde 1:3 een kruinhoogte van N.A.P. - 0,lO m

9 - 5 - Het kadegedeel te vanaf de Akerpol derweg tot het zwembad voldoet aan deze eisen. Het kadegedeelte vanaf de Lutkemeerpolder tot de Akerpolderweg is niet onderzocht omdat het binnental ud en het achterland is opgespoten tot minimaal 1,OO m boven de kruin van de kade Bek1 edi ng en De kade is bekleed met een grasmat, die hier en daar beschadigd is door groot vee, vooral in de teen, waar het freatische vlak aan de oppervlakte treedt. Op het buitentalud ligt een horizontale strook van ongeveer 1,OO tot 1,50 m breed, die met puin is verhard en als fiets-voetpad gebruikt wordt (foto 1,2 en 3). Het bui tental ud is plaatse1 ijk afgekalfd en soms is puin gestort (foto 4) Vreemde elementen In de kade bevinden zich enkele dienstleidingen, die zowel in lengte als in dwarsrichting liggen. De huidige gemaalmachinist heeft een autosloperij gelegen achter het binnentalud van de kade, direct naast het gemaal. Hij gebrui kt daartoe de horizontale verharde strook (zie punt ) als af- en aanvoerweg voor dit bedrijf en rijdt dan ook regelmatig met zeer zware vrachtwagens op dit paadje, Het gevolg is, dat de grasmat ter plaatse van de autosloperij volkomen vernield is en dat het buitentalud van de kade totaal niet berekend is op zulke zware belastingen. Voornoemd paadje wordt daarom regelmatig met vrachtwagens puin opgevuld.

10 Grondmechanisch onderzoek 3.1. Al gemeen Uit de geologische kaart en de diepte van de Ringvaart van de Haarlemmermeerpolder bl ijkt dat de in de Haarlemmermeerpolder aan de oppervlakte 1 iggende kleilaag onder de Ringvaart en de kaden van de Lutkemeerpol der en de Middel vel dsche Akerpol der geheel in deze polders doorloopt. Verdere gegevens van de geologische gesteldheid van het gebied, waarin de Middelveldsche Akerpolder ligt, vindt men op bladzijde 2 van het L.G.M.-rapport CO I. In december 1875 werd concessie verleend tot uitvening van een groot gedeelte van de polder. Het veen is daar kennel ijk ongeveer tot de onder1 iggende oude zeeklei weggehaald. De polder kreeg door deze werken zijn huidige diepe ligging. De verkenning van de kade leidde tot de keuze van de plaats der drie onderzochte kenmerkende profielen langs de Ringvaart van de Haarlemmermeerpolder Vooronderzoek Het vooronderzoek bestond uit het maken van een drietal boringen in de drie profielen. In de kruin worden tevens sonderingen tot de vaste zandlaag uitgevoerd. De grondslag van de drie onderzochte profielen is gelijk. Tot 4,50 à 5,OO m beneden N.A.P. ligt een veenlaag, die naar de teen van de kade toe uitwigt. Na de verkenning en het vooronderzoek is dwarsprofiel 2 voor een nader stabi 1 i teitsonderzoek uitgekozen.

11 Stabi 1 i tei tsonderzoek Uit het stabi 1 i tei tsonderzoek i s gebleken dat de minimum evenwi chtsfactor 1,78 is,bij aangenomen freatische lijn bij een boezemstand van N.A.P. - 0,36 m. Later is het L.G.M. opdracht gegeven de stabiliteit te bepalen bij een maatgevende boezemstand van N.A.P. - 0,20 m. Deze berekening is niet in het bijgaande L.G.M.- rapport opgenomen. De hierbij gevonden evenwichtsfactor is 1,58. Bij de gemeten freatische lijn bij een boezemstand van N.A.P. - 0,59 m is 2,05 de evenwichtsfactor. De evenwichtsfactoren van de profielen één en drie zullen ongeveer hetzelfde zijn, omdat zij qua samenstelling en configuratie nagenoeg hetzelfde zijn.

12 Conclusies 4.1. Kwaliteit van de kade Uit de besproken punten in hoofdstuk 2.3. kunnen de volgende conclusies getrokken worden: Beschadiging van de grasmat (vooral op kwelpl aatsen) is merendeels te voorkomen, door geen groot vee op de dijktaluds toe te laten Het is aan te hevelen de 1 eidingen in de kade te toetsen aan de l'eidraden van constructie en beheer van gas- en vloeistofleidingen Het buitentalud verkeert in een slechte staat en verdi ent daarom extra aandacht. Temeer daar het voortdurende go1 faanval 1 en te verduren krijgt, die veroorzaakt wordt door de vrij intensieve scheepvaart in de Ringvaart. Het is echter, gezien de belangrijkheid van het achterliggende gebied, van zeer groot belang deze beschadigingen te voorkomen, zodat het profiel zijn huidige afmetingen behoudt en een goede stabiliteit gewaarborgd blijft De stabiliteit van de kade Uit de gevonden evenwi chtsfactoren mag geconcludeerd worden dat het onderzochte profiel stabi el is, ook bij maatgevende boezemstand. Uit het vooronderzoek blijkt dat de kade homogeen van uiterlijk en samenstelling is, zodat gezegd kan worden dat de gehele kade stabiel is.

13 Samenvatting Er is een onderzoek ingesteld naar de vei 1 igheid van de kade langs de Ringvaart van de Haarlemmermeer. Het L.G.M. heeft drie profielen grondmechanisch onderzocht. Gezien de resultaten van het onderzoek kan de kade als veilig worden beoordeeld. De voortgang van de afkalving van het buitentalud kan de veiligheid echter snel verminderen. Dit' laatste geldt ook voor de breuk van een van de aanwezi ge 1 ei di ngen. Deze dienen daarom getoetst te worden aan de leidraden voor constructie en beheer van gas- en vl oei stof 1 ei dingen.

14 STABILITEITSONDEHZOEX AAN EEN DWARSPROFIEL VAN DE BOEZEM-. KADE LANGS DE MIDDELVELDSCHE AKERPOLDER CO ARCHIEFEXEMPLAAR 21 november i972 * Werkzaamheden ten behoeve van opdrachtgevers worden slechts uitgevoerd op voorwaarde dat de opdrachtgever afstand doet van ieder recht op aansprakelijkstelling en zich verplicht tot vrijwaring voor iedere aansprakelijkheid jegens derden. Het rapport mag slechts woordelijk en in zijn geheel worden gepubliceerd na schriftelijke toestemming.

15 *B. LABORATORIUM VOOR QRONDMECHANICA -1 - In het kader van een onderzoek naar de standzekerheid van de boezemkaden is in opdracht van het Centrum voor Onderzoek Waterkeringen (C,O,W,) door het Laboratorium voor Grondmechanica (L.G,M,) een stabiliteitsonderzoek uitgevoerd aan een dwarsprofiel van de boezemkade langs de Middelveldsche Akerpolder. De kade maakt deel uit van de kade langs de ringvaart van de Haarlemmermeerpolder. De resultaten v& het onderzoek worden in dit rapport vermeld, * * * -. Algemene gegevens betreffende het onderzoek aantal onderzochte profielen : 1 aantal continuboringen 66 m : 4 tot ale boorlengte : cae 19 m aantal celproeven : 16 periode terreinwerk : 2 en 3 augustus 1972 * * * Inleiding Dit stabiliteitsonderzoek is een vervolg op een eerder uitgevoerd vooronderzoek in drie profielen van de kade (zie L.GOM.-rapport CO , d.d. juli 1972) Het vooronderzoek heeft bestaan uit de uitvoering van middelzware sonderingen en continuboringen 12, 29 mm in 3 dwarsprofielen van de kade. Uit de resultaten van dit vooronderzoek is gebleken dat de drie profielen een gelijke laagopbouw bezitten en ook in vorm en afmetingen weinig verschillen vertonen. Het onderzochte kadegedeelte vertoont kwa vorm, afmetingen en laagopbouw grote overeenkomst met de kade van de Haarlemmermeerpolder langs de andere zijde van de ringvaart, welke eerder door het L.G.M, is onderzocht (zie L.C.M.- rapport CO-20c)Oc)-T en 11).

16 -4 LABORATORIUM VOOR QRONDMECHANICA -2- Hoewel. bij deze kade een evenwichtsfactor van ca. 2 is gevonden, is in overleg tussen het- C.O.W. en het L.GOM* toch ook bij het onderhavige kadegedeelte een profiel uitgezocht voor een nader stabiliteitsonderzoek, daar het van belang werd geac ezien de omvang en de belangrijkheid van het, om een indruk van de werkelijk aanwezige stabiliteit te verkrijgen. Het grofiel 2 is voor onderzoek uitgezocht. * * * Omvang onderzoek In het dwarsprofiel zijn 4 continu gestoken boringen met een diameter van 66 mm uitgevoerd, ter verkrijging van ongeroerde grondmonsters. In het laboratorium zijn uit de boorresultaten 16 monsters genomen waarop langzame celgroeven zijn verricht om de wri jvingseigenschappen van de diverse grondlagen in volledig geconsolideerde toestand te bepalen. Tevens zijn van monsters uit de verschillende grondlagen de volumegewichten bepaald. Op bijlage B-'l zijn de boorresultaten getekend waarbij ook de valmegewichten en de plaatsen van de celproefmonsters zijn aangegeven. Om een indruk van de laagopbouw te verkrijgen, zijn de boorresultaten nogmaals getekend in het dwarsprofiel van bijlage D-3. De celproefresultaten zijn grafisch weergegeven op de bijlagen C-1 t/m C-60 Door het C.O.W. is het verloop van de.freatische lijn in he% dwarsprofiel bepaald met behulp van open peilbuizen welke gedurende enige weken ei jn waargenomen. Me't de verkregen grondgegevens zijn stabiliteitsberekeningen uitgevoerd, waarbij cirkelvormige gli jvlakken in beschouwing zijn genomen. * * *

17 *B LABORATORIUM VOOR QRONDMECHANICA Resultaten -3- Met behulp van de gegevens die zijn verkregen uit het vooronderzoek en het nader onderzoek is een grondlagenopbouw van het dwarsprofiel bepaald, Aan elke laag zijn een bepaald volwnegewichtr, een cohesie c' en een hoek van inwendige wrijving fl' toegekend die in een hele laag constant worden verondersteld. Getracht is om met de beschikbare gegevens een rekenmodel te verkrijgen dat de werkelijkheid zo goed mogelijk benadert, Het zal duidelijk zijn dat door de oavermijdelijke spreiding in de proefresultaten, de natuurlijke heterogeniteit van de grondlagen e.d. er nooit een volledig beeld van het dwarsprofiel zal worden verkregen en dat er slechts van een benadering sprake kan zijn. De aangetroffen grondslag in het profiel is als volgt. Vanaf het maaiveld, dat ter plaatse van de kruin op ca N,A,P. en ter plaatse van de teen op ca 4 & 4,5 m beneden M,A,P, is gelegen, is tot een diepte van 4,Cj à 4,7 m - N,A.P, veen aanwezig dat direkt.onder het maaiveld als teelaarde is beschreven. Onder het veen is een enkele dn's dikke overgangslaag van klei met plantenresten aangetroffen, gevolgd door een zandhoudende kleilaag met een dikte van ca 0,8 m. Onder deze klei is tot tenminste de verkende diepte van ca. 8 m - N.A.P. slibhoudend zand aanwezig. Voor de stabiliteitsberekeningen is het profiel in 4 grondlagen verdeeld. De grondeigenschappen die aan do lagen zijn toegekend zijn verkregen door middeling van de proefresultaten. De toegepaste 1aagver.deling is getekend op bijlage G-I, Bij de berekeningen zijn twee verschillende freatische lijnen toegepast, te weten: FL-1 : de door het C.O.W, in het terrein opgemeten freatische lijn bij een boezemwaterstand van 0,59 m - N.A.P. 'FL-2 : een freatische lijn met een aangenomen verloop, behorende bid een extreme boezemwaterstand van 0,36 m - N,A,P.

18 ~ ~ -y- ~ -- -*B. LABORATORIUM VOOR QRONDMECHANICA -4- De glijcirkels welke de kleinste evenwichtsfactoren opleveren bij daze twee freatische lijnen liggen nabij de teen van d.e kade (zie bijlage G-I). De gevonden evenwichts-. factoren zijn: n= 2,OS n= 1,78 -< Daar de gevonden minirnwn glijcirkels zich in een beperkt deel van het dwarsprofiel bevinden, nabij de boringen 2-6 en 2-7, is nogmaals de evenwicht-sfactor berekend waarbij in de lagen 1, 2 en 3 alleen de resultaten van de celproeven,op de monsters uit de boringen 2-6 en 2-7 zijn ver- werkt. Hierbij zijn grotere evenwichtsf actooren gevonden dan de hiervoor verme1d.e. Ook zijn groke glijcirkels berekend welke in de kruin beginnen en nabij de kwelsloot uittreden. De cirkels gaande door de 0nderzijd.e van laag 3 bleken hierbij de kleinste evenwichtsfactor te bezitten; deze is n = ca 2,4 bij FL-I. Voor BL-2 zijn deze berekeningen niet uitgevoerd. * * * Conclusies Uit de resultaten. van de berekeningen blijkt dat het profiel in alle gevallen een ruim vo1doend.e stabiliteit bezit. Dit werd ook verwacht gezien de resultater?. van de -berekeningen aan een dwarsprofiel van de kade rondom de Haariemmermeerpolder (L. G..M, rapport CO ) OpRestelcl dooï:.i * ir. R.J. van Zweden * * *

19 LABORATORI U M VOOR O RON DM ECHAN ICA Bij dit rapport behoren de volgende bijlagen: O legenda P-1 situatie schaal 1 : 25,000.D-3 dwarsprofiel 2 B-l - boorprofielen C-I t/m C-6 - celproefresultaten G-1 - resultaten st abiliteitsberekeningen F-10 t/m 3'-13 - foto's boorresultaten, * * *

20 F.L: = rrcatische lijn P.B. S.B. c.b. C.B. = pulsboring = steekboring = continuboring 29 mm = continuboring 66 rnrn peb y peilbuis w S m = watarspanningsmeter b- P T.V. C' Id' = volume gewicht in t/m 3 i: hand penetrometerwaarde in kg/crn torvane-waarde in kg/cm = cohesie in kg/cm 2 = hoek van inwendige wrijving x laagjee y stukjes 1 klei 2 zand fijn 3 zand 4 zand grof 5 veen 6 kleihoudend 7 slibhoudend 8 zandhoudend 9 humushoudend 1 O veenhoudend 11 plantenreeten 12 schelpen 13 grind 14 houtresten 15 keileem 16 leem 17 puin 18 koolas I9 teelaarde 1.'?i,.= 1 ìf = beproefd monster - C = deiproef = volume.;ewi:ht K = horizontale doorlatendheid V = verticale doorlatendheid Sa= samendrukkingsproef M M 0 O X V L7 4 K = continuboring 29 mm = continuboring 66 rnm = pulsboring = steekboring = oppervlakteboring = diepsondering = middelzware sondering = waterspanningsmeter = peilbuis n = evenwichtsfactor = ct + tg 6' beschikbaar c + tg@ benodigd voor evenwicht F3l planten- zand m k l e i miveen -- resten I hout I".'."i schelpen LABORATORIUM VOOR GRONDMECHANICA T E DELF r (ADEO NDERZOEK MI DDELVE L D SCHE-AKERPOL, DER., I BIJLAGE o'

21

22

23 LABORATORIUM VOOR GRONDMECHANICA TE DELFT ADEONDERZOEK MIDDELVELDSCHE-AKERPOL, qne BIJL: p, 1 SCHAAL 1: 100 DER*, 30RINGEN 2-4., 2-5,2-6 en 2-7 * C C 29

24 LABORATORIUM VOOR GRONUMECHANICA TE DELFT ADEONDER ZOEK MIDDELVELD SC H E -AKER POL - DER. 4 ELPROEV E N I BIJL: cl 4406 I A, I CO*

25 KADEONDER LABORATORIUM VOOR GRONDMECHANICA TE DELFT ZOEK MI DDELV EL D SC H E -AKER POL DER, CELPROEVEN BIJL: c2 4 4 CO* I 2955 I i

26 L KADEONDERZOEK MIDDELVELD SCH E -AKER POL- DER. CELPROEV E N A, BIJL: c3 CO

27 I LABORATORIUM VOOR GRONDMECHANICA TE DELFT I a DER, %ADEONDERZOEK MIDDELVELDSCHE -AKERPOL- CEL PROEVE N A4 BIJL: c4 C ~-9

28 I ' LABORATORIUM VOOR GRONDMECHANICA TE DELFT KADEONDER ZOEK *MIDDELVELD SC H E -AKER POL - DER. CELPROEV E N 4486 BIJL: c5 A4 CO I

29 I- > m O N 9 -I O - a C s < O O a I;) 4 O Z U 3 rn o I b Z - o D -I m O rn I- 71 -I

30

31

32

33

34

35 L LABORATORIUM VOOR GRONDMECHANICA yrrindrnethanica ~ E U C ~ STICHTING WATERBOUWKUNDIG LABORATORIUM Vooronderzoek aan de Boezemkade langs de Middelveldsche Akerpoldera CO juli 1972 A RCHI FEXEbfPL/,A R - * Werkzaamheden ten behoeve van opdrachtgevers worden slechts uitgevoerd op voorwaarde dat de opdrachtgever afstand doet van ieder recht op aansprakelijkstelling en zich verplicht tot vrijwaring voor iedere aansprakelijkheid jegens derden. Het rapport mag slechts woordelijk en in zijn geheel worden gepubliceerd na schriftelijke toestemming.

36 r-- - I I * LABORATORIUM VOOR GRONDMECHANICA &&e i di na In het kader van een systematisch onderzloek naar de standsekerheid van de boezemkaden is in opdracht van het Centrum voor Onderzoek Waterkeringen (CoO.WO) door het Laboratorium voor Grondmechanica (L,G,M.) een vooronderzoek uitgevoerd aan de boezemkaden van de Middelveìàsche Akerpolder. De resultaten van het onderzoek worden in dit rapport vermeld o aantal onderzochte prof ie len: 3 aantal middelzware sonderingen: 3 aantal continuboringen 29 mm: 9 periode terreinwerk van 10 tot 18 mei Onderzoek In overleg tussen het C.O.W. en het LOGOM. zijn 3 profielen in de kade langs de Ringvaart van de Haarlemmermeerpolder door middel van een gezamenlijke visuele verkenning uitgezocht voor een vovronderzoeke (zie bijlo PI). In de overige kaden rondom deze polder werd verder geen onderzoek uitgevoerd, aangezien de polder daar niet door boezemwater wordt be- I grensd o In aìle drie profielen (nrs. 1 t/m 3) zijn per profiel 3 boringen gemaakt, te weten in de kruin, halverwege het talud, en aan de teen van de kade, alsmede een sondering in de kruin, Van de boormonsters uit de continuboringen zijn in het laboratorium de volumegewichten per meter boring bepaald. Tevens zijn de grond- soorten beschreven en de boorresultaten gefotografeerd. Aan de uitge- legde en in de lengte doorgesneden grondmonsters zijn met behulp van een handpenetrometer de vastheden van de diverse grondlagen gemeten teneinde de consistentie van deze lagen vast te leggen. De penetrometer- waarden (p) zijn grafisch Weergegeven naast de boorprofielen. Het opmeten van de dwarsprofielen alsmede de plaatsbepaling en de water- passing van de onderzoekpunten,werden door de meetdiônst van het C.O.WO verricht, De tijdens het waterpassen van de dwarsprofielen waarge- nomen waterstanden in de boezem en in cle kwelsloot zijn in de

37 El LABORATOR I U M VOOR Q RON DM ECcl ;e,n I CA dwarsprofielen ingetekend o De resultaten van de sonderingen zijn met de betreffende boringen op de bijlagen SI t/m S3 getekend, waarbij de gemeten conusweerstanden en de plaatselijke wri jvingsweerstanden in kg/cm2 tegen de diepte in m ten opzichte van N.A,P. zijn uitgezet, De resultaten van de continuboringen zijn in de dwarsprofielen inge- tekend en als bijlagen nrs, DI en D2 bij dit rapport gevoegd. De bijlagen FI t/m F9 bevatten foto s van de boorresultateno Topografie en stratigrafie De betrokken kade ligt juist op de grens tussen de gemeenten Amsterdam en Haarlemmermeer. De kade heeft over de gehele lengte een Noordwest- Zuidoost oriëntatie. De lithostratigrafische indeling in het onderzochte gebied ziet er als volgt uit: Onder het Hollandveen bevinden zich. sedimenten van Calais ouderdom. Deze geologische formatie bestaat in de hogere lagen uit marine afzettingen (hoofdzakelijk zanden en kleien), en onderin uit het Basisveen. Deze genoemde Holocene sedimenten rusten op Pleistocene, postglaciaie zanden e Uit de sonderingen (bijlagen SI t/m S3) blijkt dat de opbouw van de kade in lengterichting zeer regelmatig is. In de diepte worden vrij sterke wisselingen in vastheid geconstateerdo Beneden het maaiveld tot een diepte van 5 Zi 7 rfl - NaA.P. komen bij alle uitgevoerde sonderingen lagen met weinig weerstand voors Dit pakket, medegezien de boringen (zie bijl. DI en D2) kunnen wij verdelen in een veenlaag (naar de teen van de kade toe wigt deze laag uit, waarbij de onderkant van het veen ongeveer horizontaal ligt), en een kleilaag al of niet met zand gemengd. Onder deze lagen ligt tot een diepte van 9 m - N.A.P. een zandformatie, die over het algemeen hoge conusweerstanden biedt. Tussen dit zand en de vaste (waarschijnlijk Pleistocene) zanden, die op een diepte van 11 m - N,A,P. beginnen, vindt men nog een slappe

38 LAB O RAT O R I U M VOO R QpR O N D M E C H A N I CA -3- laag, die vermoedelijk hoofdzakelijk uit zandige klei, en onderin uit het Basisveen bestaat. Voor een nauwkeurig beeld wordt verwezen naar de bijlagene 1, De onderzochte kade heeft, gezien de 3 opgemeten dwarsprofielen, een vrij regelmatige vorm. De kruin van de kade is gelegen op ca N,A.F, Tussen de boezem en de eigenlijke kruin loopt een smal koolaspad met een breedte variërend van 13 tot 2% m, Bet talud aan de polderzijde is flauw ( 'I: 6,5 - l:7lo Het hoogteverschil tussen de kruin en de teen van de kade bedraagt ca 3,6-3,8 m. 2. De laagopbouw van alle 3 gekozen profielen is gelijk, Het kadelichaam is vrijwel geheel uit zuiver veen gevormd. Dit veen bestaat waarschijnlijk uit twee verschillende lagen. In de eerste plaats is dit de oorspronkelijke veenlaag, die bij uitvening van dit gebied werd uitgespaard. In de tweede plaats zijn dit veengronden die bij de aanleg van de Ringvaart werden ontgraven en waarmede de kade verder op hoogte werd gebracht- Onder dit veen zijn de lagen samengesteld uit klei of zandige klei, dat op grotere diepte in zend overgaat. 3. De onderzochte profielen vertonen grote overeenkomst met die van de kaden van de Haarlemmermeerpolder, zowel wat de zwaarte van het profiel als de lagenopbouw betreft, Het enige verschil is dat deze kade iets lichter is doordat de bovenste veenlaag hier nauwelijks met klei of zand verontreinigd is. Wij verwachten dan ook niet, dat de stabiliteit van deze kaden veel minder zal zijn dan die van de Haarlemmermeerkaden, waarvoor evenwichtsfactoren zijn berekend van circa 2, Zou men niettemin een indruk willen verkrijgen van de werkelijke aanwezige stabiliteit dan zou voor een dergelijk onderzoek profiel 2 kunnen worden uitgekozen e P. Krajigek BiiJ dit??%gort behoren de volgende bijlagen: ** --L.--- mm-*----" ".- ---'I-." O - legenda PI - situatie I : DI en D2-dwarsprofielen en boorprofielen 1 : I00 SI t/m S3- sondeerresultaten F1 t/m F9- foto's resultaten

39 F.L. P.B. S.B. c.b. C. B. & P T. V. C' #' = freatische lijn pulsboring = steekboring fï continuboring 29 mm = continuboring 66 mm = volume gewicht in t/m 3 2 P hand penetrometerwaarde in kg/cm L P torvane-waarde in kg/cm P cohesie in kg/cm 2 = hoek van inwendige wrijving 'i klei 2 zand f ijn 3 zand 4 zand grof 5 veen 6 kleihoudend 7 slibhoudend 8 zandhoudend 9 humuehoudend 1 O veenhoudend 11 plantenresten 12 echelpen 13 grind 14 houtresten 15 keileem 16 leem 17 puin 18 koaïas X laagjee c PD beproefd monster - C = celproef &= volume gewicht H P horizontale doorlat-endheid V E verticale doorlatendheid Sa= aamendrukkingsproef P continuboring 29 mm = continuboring 66 mm = pulsboring E. steekboring = oppervlakteboring = diepeondering = middelzware sondering = waterspanningsmeter = peilbuis n cb evenwichtsfaator ID c' + tg Izf' beschikbaar c + tg@ benodigd voor evenwic.., ml zand v7aklei mlveen -- resten teel- r=l planten- hout md slib I".".".] puin mgrind aarde - schelpen U KADEONDER ZOEK MI'DDELVELDSCME AKERPOLDER LEGENDA L A4 BIJ LAG E 0 CO.:

40

41

42

43 LABORATORIUM VOOR GRONDMECHANICA TE DELFT - GM A4 KA D EON DE R ZO K MIDDELVELD SCHE AK E RPOLDE R. BORING, SONDERING EN PL.KLEEF :

44 LABORATORIUM VOOR GRONDMECHANICA TE DELFT 2955

45 LABORATORIUM VOOR GRONDMECHANICA TE DELFT K A D EO N D E R ZO EK MIDDELVEL D SCHE AKE RPOLDER. BORING, SONDERING EN PL.KLEEF GM $; BIJL: s 3 A4 COc I

46

47

48

49

50

51

52

53

54

55

56

57

58

59