Objectiefkeuze. Na de keuze voor de camera volgt een andere moeilijke keuze: kies ik voor de goedkope kitlens of zijn er betere alternatieven???

Transcriptie

1

2 Objectiefkeuze Na de keuze voor de camera volgt een andere moeilijke keuze: kies ik voor de goedkope kitlens of zijn er betere alternatieven???

3 Standaard zoomobjectief Alle merken brengen bundels uit van een camerabody met een 18-55mm kitlens Canon: x 1,6 = mm Nikon, Sony: x 1,5 = mm Omgerekende brandpuntsafstanden van rond de 50 mm, vandaar standaard zoomobjectief Nadelen: beperkte zoomfactor (3x), geringe lichtsterkte Voordeel: goedkoop door oa massaproductie

4 Standaard en tele-objectief of één superzoomobjectief? Bundel met 2 kitlenzen: mm en dan een tele, vb mm of andere optie: 1 superzoom vb mm Deze laatste zeer handig (op reis), je hebt zowel overzicht als tele zonder van objectief te moeten wisselen (geen gevaar voor stof op sensor & geen extra objectief moeten meesleuren) Superzoom is wel groter en zwaarder (meer glas)

5 Optische kwaliteit superzooms Hoe groter zoombereik, hoe meer lenzen in objectief moeten, dus zwaarder. Heeft ook gevolgen voor beeldkwaliteit. Zoomobjectief wordt geoptimaliseerd voor 1 bepaalde brandpuntsafstand (principe primelens) Hoe verder de gebruikte brandpuntsafstanden hiervan afwijken, hoe meer lensfouten en dus minder scherpte

6 Optische kwaliteit superzooms Wie beeldkwaliteit en scherpte erg belangrijk vindt, koopt beter 2 kleine zoomobjectieven en wisselt constant Wie comfort en veelzijdigheid belangrijker vindt, gaat beter voor een superzoom

7 Superzoom met beperkte(re) zoom Goed compromis tussen beeldkwaliteit en comfort ( mm voor Canon, mm voor Nikon) Cropfactor van 1,5 à 1,6 x = werkelijke brandpuntafstand van ong. 200mm Uit de hand fotograferen op 135mm is mogelijk, zelfs bij minder goed licht Nog kleinere uitsnedes zijn achteraf perfect mogelijk door hoog # megapixels camera Kleiner en lichter dan (minder glas)

8 De beeldcirkel: full frame objectief Objectieven die oorspronkelijk op analoge kleinbeeld spiegelreflexcamera s gebruikt werden zijn natuurlijk ook geschikt voor (je toekomstige) digitale full frame spiegelreflex Deze objectieven ook bruikbaar op de betaalbare reflexen met kleinere APS-C sensor Beeldcirkel die objectief projecteert op sensor is net voldoende voor full frame sensor en te groot voor APS-C sensor (kleiner stukje zichtbaar)

9 De beeldcirkel: digitaal objectief Camera s met kleinere APS-C sensor kunnen ook werken met een objectief met kleinere beeldcirkel, zogenaamd digitaal objectief Voordeel: objectief is kleiner, lichter en misschien goedkoper Nadeel: objectief niet meer bruikbaar op je latere full frame body (zie schema volgende pagina) Sigma = DC, Tamron = Di II, Nikon = DX, Canon = EF-S, Sony = DT

10

11 Full frame vs digitale objectieven Denk dus goed na bij aankoop van een duur digitaal objectief met kleinere beeldcirkel. Objectieven gaan normaalgezien langer mee dan je camerabody Nu is een full frame body voor de meesten nog veel te duur, maar deze prijzen zullen blijven zakken Je digitale objectieven zullen niet meer bruikbaar zijn op je full frame body

12 Objectiefkenmerken Ieder objectief heeft z n eigen kenmerken, vaak voorzien van een afkorting of symbool op het objectief zelf. Wat wil dit nu allemaal zeggen en waarvoor dient dit? Brandpuntsafstanden // lichtsterkte // diafragmawaarden // filterdiameter // meedraaiende filters // apochromatisch // asferisch // scherpstelafstand // ultrasone motor // stabilisatie Al deze factoren bepalen de kostprijs

13 De lichtsterkte van het objectief Samen met brandpuntsafstand belangrijkste kenmerk van het objectief Is de kleinste diafragmawaarde die je kan kiezen (zo groot mogelijke diafragma-opening) Hoe kleiner het f-getal (vb f2,8) hoe lichtsterker en dus gemakkelijker om in minder goede lichtomstandigheden kwaliteitsfoto s te maken Vermindert meestal door in te zoomen vandaar 2 waarden op objectief

14 Voordelen lichtsterk objectief Snelle sluitertijden mogelijk (grote opening = veel licht vangen, kan dus snel gaan). Ideaal om snelle beweging (indoor) te fotograferen of langer zonder statief te werken Langer met lage iso-waarde werken zodat je perfecte kwaliteit zonder ruis bekomt Zeer beperkte scherptediepte Lichtsterke objectieven en (vooral tele s) zijn wel (heel erg) duur

15 Diafragmawaarden van het objectief Diafragma zit in objectief Hoe kleiner de kleinste diafragmawaarde: hoe lichtsterker hoe beperkter de scherptediepte kan zijn hoe korter de sluitertijden kunnen zijn De maximale diafragmawaarde ligt meestal tussen f16 en f32 Met grote diafragmawaarde kan je: extreem veel scherptediepte krijgen lange sluitertijden instellen, ook bij goede lichtomstandigheden (watervallen, fonteinen)

16 Bokeh effect Bokeh = Japanse term voor wazig Slaat op de vorm van onscherp deel van foto Deze vorm wordt bepaald door de vorm van de diafragma-opening Cirkelvormige diafragmaopening = mooier bokeh effect dan duidelijke achthoekige vorm

17 De filterdiameter van het objectief Bijna alle objectieven hebben vooraan schroefdraad zodat er filters voorgeplaatst kunnen worden (zie later: thema 8) Diameter van filter moet overeenkomen met deze van de lens. De filter mag groter zijn, maar dan heb je verloopring nodig Hoe groter de filter, hoe duurder Filterdiameter ook belangrijk om achteraf zonnekap te kopen

18 Meedraaiende filters of niet?? Het voorste lenselement van objectief kan tijdens scherpstellen roteren, ook bij zoomen kan dit het geval zijn Meestal geen probleem, tenzij bij gebruik van polarisatiefilter Kan je controleren door te zoomen en scherp te stellen met (tulpvormige) zonnekap op objectief. Draait de zonnekap of niet???

19 Apochromatische lenzen in objectief Goedkopere lens in tegenlicht: redelijk snel last van chromatische aberraties of kleurschifting = paarse of groene rand rond contrastrijke overgangen Wordt veroorzaakt doordat de verschillende golflengten in het licht onder een verschillende hoek worden gebroken, waardoor de kleuren uit elkaar waaieren

20 Voorbeeld chromatische aberratie

21 Apochromatische lenzen in objectief Oplossing voor probleem: speciaal glas met minder kleurschifting (low dispersion). Door lagere brekingsindex blijven kleuren beter samen Objectieven die dit speciale glas bevatten, hebben meestal afkorting APO, LD of ED

22 Asferische lens in objectief Lens meestal afgebeeld als bolvormig (sferisch) element Enkele lenzen in objectief zijn echter asferisch (niet bolvormig) om beeldfouten te corrigeren waarvoor anders meerdere lenzen zouden nodig zijn Voordeel: scherpere beelden en lichter. Nadeel: duurder objectief Soms afkorting ASP, vaak geen verwijzing

23 Asferische lens in objectief

24 (minimale) scherpstelafstand Alle objectieven kunnen scherpstellen op oneindig, maar de minimale scherpstelafstand verschilt sterk naargelang het soort objectief 18 mm lens: minder dan 20 cm, 200mm lens: meer dan 2 meter Staat meestal ook op objectief (tulpsymbooltje) Sta je dichter bij het onderwerp dan die afstand, kan je niet scherpstellen (je hoort geen biepje bij half indrukken ontspanknop)

25 Ultrasonic motor Duurdere objectieven hebben soms ultrasonic scherpstelmotor Werkt zonder tandwieltjes Is sneller en preciezer, Verbruikt minder stroom Is fluisterstil Canon: USM // Nikon: SWM // Sony: SSM // Sigma: HSM

26 Beeldstabilisatie 2 vormen van beeldstabilisatie: mechanische (zwevende sensor: Sony) en optische (zwevende lens in objectief: Canon, Nikon) Voordeel van optische is dat je in zoeker of lcd-scherm al een rustig gestabiliseerd beeld ziet Staat als afkorting op objectief: Nikon: VR // Canon: IS // Sigma: OS Bij Sony: Steady Shot op camerabody

27

28 Voordelen van beeldstabilisatie De sluitertijden kunnen 2 tot 3 stops langer worden Algemene regel: Sluitertijd korter of gelijk 1/omgerekende brandpuntsafstand Vb 200mm = 300mm (omgerekend: x1,5) Zonder IS: Sluitertijd 1/320 e of sneller Met IS: Sluitertijd 1/80 e of sneller Iso-waarden kunnen lager gehouden worden Zonder statief met langere brandpuntsafstanden werken

29 Beeldstabilisatie Beeldstabilisatie voorkomt enkel onscherpte door beweging van de fotograaf Helpt niet om snel bewegende onderwerpen te stabiliseren of bevriezen Stabilisatie kan aan of uit: altijd AAN, behalve Bij meetrektechniek: stabilisatie probeert je bewuste beweging tegen te werken Wanneer camera zeer stabiel staat (statief): bewegende lens kan voor onscherpte zorgen

30 Extra: Nikon objectieven AF-S of AF-D Sommige objectieven van Nikon kan je krijgen met en zonder interne scherpstelmotor. Het gaat 2 keer om hetzelfde objectief met dezelfde lichtsterkte maar toch met een redelijk prijsverschil. AF-S : met scherpstelmotor in objectief AF-D: zonder scherpstelmotor in objectief

31 Extra: Nikon objectieven AF-S of AF-D De instapbody s hebben geen scherpstelmotor in de camera zodat je met AF-D-objectieven niet kan autofocussen Kies dus altijd voor AF-S objectieven

32 Prime objectief: vast blikveld Prime objectief = objectief met vaste brandpuntsafstand. Tegenwoordig willen we comfort van zoomobjectief Aankoop van lichtsterke en zeer scherpe prime valt zeker te overwegen (vb 50mm f1,8 à 100) Prime heeft vaste beeldhoek, dus zelf als fotograaf vooruit of achteruit gaan. Perspectief in foto niet afhankelijk van brandpuntsafstand, maar van afstand tussen objectief en onderwerp

33 Lichtsterke prime

34 Prime: scherp en lichtsterk Bij ontwerp moeten weinig compromissen gemaakt worden m.b.t. de beeldkwaliteit. Prime is dus scherper dan zoomobjectief Zitten minder lenzen is (vaste brandpuntsafstand), dus gemakkelijker lichtsterk te maken. Dus ideaal voor feestjes binnen zonder te flitsen KITLENS op 50 mm PRIME 50 mm Diafragma: f5,6 Diafragma: f1,4 Sluitertijd: 1/5 e sec Onscherpe foto Sluitertijd: 1/80 e sec Perfect scherp

35 Prime: scherptediepteschalen In prime objectieven zit vaak een scherptediepteschaal verwerkt Zo kan je meteen de scherpstelafstand en diafragmawaarde kiezen die de gewenste scherptediepte oplevert

36 Prime: scherptediepteschalen

37

38 Fisheye Objectief met extreme beeldhoek tot 180 (voorkant objectief erg bol geen filters mogelijk) Circulaire fisheye (8mm): projecteert 180 cirkel op full frame sensor. Op APS-C sensor zie je gedeeltelijke cirkel (owv de cropfactor x1,5) Extreem breed blikveld betekent ook extreme vertekening aan de randen (tonvorming: verticale lijnen krullen naar binnen) Deze vertekening kan je softwarematig corrigeren (de-fishing)

39 Circulaire fisheye op APS-C sensor

40 Fisheye = bolvormige frontles

41 De-fishing: niet altijd mooi resultaat

42 Gebruik van fisheye

43 Spiegeltele Een supertele is bijzonder lang, zwaar en heel duur. Een alternatief (?) is de spiegeltele

44 Spiegeltele Binnenvallende licht wordt 2x geplooid door reflectie op 2 spiegels Licht valt langs de zijkanten binnen, reflecteert op de achterste holle spiegel en daarna nog s op de voorste bolle spiegel Resultaat: in een kort maar breed objectief toch lange brandpuntsafstanden mogelijk (500mm spiegeltele slechts 87mm lang en 500 slechts gram)

45 Principe spiegeltele

46 Nadelen spiegeltele Ontbreken van echt diafragma en dus vaste diafragmawaarde van meestal f6,3 of f8 Weinig lichtsterk, dus meestal langere sluitertijden Uit de hand: erg korte sluitertijd nodig, want geen stabilisatie (500mm uit de hand = 1/750 e sec of sneller, cropfactor: x1,5) Praktisch niet te gebruiken zonder statief Geen autofocus, manueel scherpstellen

47 Gebruik spiegeltele Om sluitertijden kort genoeg te houden (om evt toch uit de hand te fotograferen) zal je isogevoeligheid serieus moeten opdrijven = mindere beeldkwaliteit Uit de hand evt bruikbaar met Sony of Pentax camera: deze hebben stabilisatie op niveau van sensor (sluitertijd van 1/200 e sec 2 stops winst) Lange brandpuntsafstanden = beperkte scherptediepte, dus goed kijken waar scherpstelling ligt. Moeilijk want manueel

48 Toepassingen spiegeltele Natuur: dieren van op afstand (wel geen bewegende dieren, want geen autofocus) Vliegende tuigen: helikopter, luchtballon

49 Spiegeltele = donut bokeh Licht valt niet door midden, maar langs randen van het objectief binnen. Onscherp gedeelte van foto krijgt hierdoor donutvormig bokeheffect

50 EXTRA: tele-objectief Brandpuntsafstanden van boven de 100 mm Kan als superzoom: mm (+: gebruiksgemak, -: iets mindere beeldkwaliteit) Kan als aanvulling op korte kitlens: mm Andere tele s: mm of mm Steeds letten op stabilisatie Lang, groot en indien lichtsterk: zwaar en duur

51 EXTRA: Groothoekobjectief Heel breed gezichtsveld, ideaal voor landschappen en interieurs Gevoel dat je echt dicht bij onderwerp staat Werkelijke brandpuntsafstanden van ongeveer 10mm tot ongeveer 20mm Meestal digitale lenzen, dus niet geschikt voor latere full frame Groothoek = tonvorming aan de randen en sterke vertekening van dingen dichtbij

52 Groothoek ideaal voor landschap

53 Groothoek = gevoel van echt dichtbij

54 (creatieve) vervorming van voorgrond

55 Macro of close-up??? Macro = objectief dat in staat is om klein object op ware grootte af te beelden Close-up = objectief waarmee je dicht bij het onderwerp kan komen, dus korte minimale scherpstelafstand. Wel geen ware grootte 18-55mm kitlens: minimale scherpstelafstand = 40 cm. Sommige objectieven die op nog kortere afstand kunnen scherpstellen krijgen vaak ten onrechte de aanduiding macro mee of worden voorzien van tulpsymbool

56 Echte macro Macro-objectief kan klein object op ware grootte vastleggen. We spreken van een 1:1 verhouding. De term macro kan dus (foutief) verwijzen naar objectief dat redelijk dichtbij kan scherpstellen (close-up), maar kan ook correct verwijzen naar objectief dat onderwerp op ware grootte (1:1 verhouding) projecteert op sensor

57 Vergrotingsfactor van macrolens Echte macrolens: voor minimale scherpstelafstand vergrotingsfactor 1:1 Bij verdere scherpstelafstanden zal de vergrotingsfactor verminderen (sta je verder van onderwerp, zal het niet meer op ware grootte afgebeeld worden) Objectieven met vergrotingsfactor meer dan 1:1 (2:1 of zelfs 5:1) zijn zeldzaam en duur

58 Brandpuntsafstand van macrolens Macrolens is (bijna) altijd primelens, met vaste brandpuntsafstand. Brandpuntsafstand bepaalt hoe ver je van onderwerp mag staan om het toch nog 1:1 op de sensor te krijgen. Hoe groter brandpuntsafstand, hoe verder je kan staan, maar ook hoe duurder

59 Brandpuntsafstand van macrolens 50mm macro: enkel bloemen en voorwerpen (moet dichtbij zitten relatief goedkoop) 100mm macro: ook insecten mogelijk (iets meer afstand mogelijk iets duurder) 180mm macro: handig voor schuwe insecten (kan nog meer afstand houden wel erg duur)

60 Macrolens niet alleen voor close-ups Met macrolens kan je niet enkel heel erg dichtbij scherpstellen, maar je kan ook scherpstellen op oneindig zoals met gewone lens Macrolens is meestal lichtsterk: f2,8 zodat je ze ook perfect als lichtsterke portretlens kan gebruiken (let wel: geen stabilisatie)

61 Macro

62 Tilt & Shift Tilt objectief bevat kantelbaar element Shift objectief bevat schuifbaar element Tilt & shift objectief combineert beide elementen en helpt om vervormingen te corrigeren bij oa gebouwen

63 Shift = perspectiefcorrectie De lens kan hoger of lager verschoven worden tov de optische as, tov de lensvatting en sensor Om groot gebouw volledig in beeld te krijgen, kantelen we camera beetje naar achter Daardoor ontstaan convergerende lijnen waardoor gebouw lijkt achterover te vallen Shift objectief omhoog schuiven = kan gebouw fotograferen zonder camera te moeten kantelen. Dus sensor evenwijdig met gebouw = geen vallende lijnen meer

64 Convergerende lijnen waardoor gebouw lijkt achterover te vallen

65

66 Shift functie = geen vallende lijnen meer

67 Zonder shift

68 Met shift

69 Tilt = creatieve scherptediepte Tilt = een lens kantelen door de normaal loodrechte opstelling van optische as en sensor te wijzigen Doel = bijzondere scherptedieptes Normaal objectief: scherpstelvlak evenwijdig met sensor (scherpstellen op 3m = alles op die afstand, evenwijdig met camera is scherp) Tilt = lens kantelen tov sensor = kantelen van scherpstelvlak = scherptediepte niet meer evenwijdig met sensor

70 Scherpstelvlak normaal objectief

71 Resultaat normaal objectief

72

73 Scherpstelvlak tilt objectief

74 Resultaat tilt objectief

75

76 Verloop scherpstelvlak

77 Tilt = miniatuureffect Bij luchtfoto s is scherptediepte steeds groot Scherpstelling op oneindig = volledige landschap is scherp Lens horizontaal kantelen = veel minder scherptediepte Kleine scherptediepte = typisch voor close-ups Daardoor lijkt landschap op maquette

78 Tilt = miniatuureffect

79 Tilt = miniatuureffect

80 Conclusie Tilt & Shift Zo n objectieven zijn enorm veelzijdig maar ook enorm duur ( 1500) Perspectiefcorrecties kan je ook (gedeeltelijk) corrigeren in Photoshop (Elements) Ook het simuleren van het tilt effect en miniatuurwereld kan in Photoshop (Elements) Zie praktische gids blz 48-52

81 Converterlens (extender) Werkt als vergrootglas: vermenigvuldigt brandpuntsafstanden van objectief met bepaalde factor. Van x1,4 tot x3 Converter komt op de lensvatting van camera, tussen body en objectief Kan van korte tele en echte tele maken, of van gewone tele een supertele 105mm macro + 2x converter = 210mm tele 200mm tele + 2x converter = 400mm supertele

82 Extender tussen body en objectief

83 Voordelen van extender Relatief goedkope oplossing voor veel tele Wijzigt de minimale scherpstelafstand niet (je kan even dicht bij je onderwerp blijven komen) Macro-objectief met vergrotingsfactor van 1:1 wordt met 2x converter een macro 2:1 met behoud van scherpstelafstand

84 105 mm macro, vergrotingsfactor 1:1

85 Met 2x converter, zelfde scherpstelafstand, brandpuntsafstand 210 mm, vergrotingsfactor 2:1

86 Nadelen van extender Verminderde lichtsterkte: een 2x extender = 2 stops lichtverlies Verlies scherpte: door extra glaswerk tussen objectief en sensor

87 Einde thema 2