Een opname op de stroke unit

Transcriptie

1 Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Dienst kwaliteit info@jessazh.be Tel: Een opname op de stroke unit Onthaalbrochure voor patiënten en hun familie Jessa Ziekenhuis vzw Campus Virga Jesse Stadsomvaart 11, 3500 Hasselt Tel Maatschappelijke zetel: Salvatorstraat 20, 3500 Hasselt versie januari 2011 (Object-ID )

2 Welkom Het team van de stroke unit (afdeling S1) heet u van harte welkom. Ongetwijfeld zit u met vele vragen. Wij doen ons best om u zo goed mogelijk te verzorgen en de vele twijfels op te vangen. Het is vast een geruststelling dat een continu bewakingssysteem en de permanente aanwezigheid van een verpleegkundige ons toelaten om o.a. uw hartritme, bloeddruk en ademhaling nauwgezet te observeren. Ook de neurologische toestand zal continu opgevolgd worden. Indien u na het lezen van deze brochure nog vragen heeft of bijkomende informatie wenst, kan u steeds terecht bij de arts of de verpleegkundigen. Wij wensen u verder een zo aangenaam mogelijk verblijf op onze afdeling, en een spoedig herstel! 1

3 De symptomen van een beroerte herkennen is levens redden! Inhoud Kijk of de mond scheef staat. Luister of de persoon onduidelijk spreekt. Kijk of een arm (of been) minder goed beweegt. Stel vast hoe laat de verschijnselen begonnen zijn. Bij behandeling binnen de 3 uur is de kans op herstel groter. 1. Algemene informatie over de stroke unit p Het team van de stroke unit p Dagindeling p Bezoekuren p Contactgegevens p Varia p Onderzoeken p Informatie omtrent het ziektebeeld p Wat is een beroerte? p Wat is de oorzaak? p Wat is een TIA? p Welke zijn de alarmsymptomen van een CVA of TIA? p Welke zijn de risicofactoren voor CVA? p Niet wijzigbare risicofactoren p Wijzigbare risicofactoren p Leefgewoontes die de kans op een beroerte verhogen p Medicatie die gebruikt wordt om beroertes te voorkomen p. 11 Doe de test op: 2 3

4 1. Algemene informatie over de stroke unit 1.1. Het team van de stroke unit Artsen dr. Chris Willems dr. Nina De Klippel dr. Peter Soors dr. Isabel Dhollander Coördinatie van het stroke team Natalie Coenen Hoofdverpleegkundige Peter Moors Vervangend diensthoofd: Inge Schoels 1.2. Dagindeling 06u00 Eventuele bloedname 07u00 Informatieoverdracht van de nachtdienst aan de vroege dienst 07u30 Ontbijt 08u30 Ochtendtoilet met verzorging Eventuele onderzoeken 11u30 Middagmaal 13u30 Informatieoverdracht van de vroege dienst aan de middagdienst 14u00 Bezoek (tot 15u00) 14u30 Koffie 16u00 Eventuele verzorging en opschik van de kamers 17u30 Avondmaal 18u30 Bezoek (tot 19u30) 20u00 Avondverzorging 22u00 Informatieoverdracht van de verpleegkundigen van de middag dienst aan de nachtverpleegkundige Regelmatig komt een verpleegkundige langs om medicatie toe te dienen, uw bloeddruk, hartritme, ademhaling en neurologische toestand te controleren en te noteren Bezoekuren Bezoekers zijn welkom tijdens de volgende bezoekuren: van 14u00 tot 15u00 en van 18u30 tot 19u30. Het bezoek is toegelaten voor naaste familieleden met een maximum van 2 personen per patiënt. Kinderen jonger dan 12 jaar zijn niet toegelaten op de afdeling Contactgegevens U kan de stroke unit overdag contacteren op het rechtstreeks telefoonnummer Tussen 23u00 en 06u00 kan de afdeling gebeld worden op het nummer Voor de rust van onze patiënten vragen wij u om de telefoongesprekken tijdens de nachturen te beperken. Telefoongesprekken verlopen bij voorkeur via één contactpersoon van de familie. Verkregen informatie kan zo doorgegeven worden aan de rest van de familie. Omwille van het beroepsgeheim wordt telefonisch geen medische informatie verstrekt Varia De patiënten op onze afdeling staan onder continu toezicht via een monitor op de kamer, die alle informatie over de toestand van de patiënt doorgeeft aan een centrale monitor. Op die manier kunnen de verpleegkundigen o.a. uw hartritme, bloeddruk en ademhaling nauwgezet observeren. Indien er zich daarbuiten nog problemen voordoen, kan u ons steeds bereiken via het oproepsysteem (het belletje). Tijdens het bezoek is het eventueel mogelijk om een arts te spreken. Anders kan een afspraak worden gemaakt. Bij vragen en problemen kan u steeds beroep doen op de verpleegkundige. 4 5

5 Nachtkleding is niet nodig op de stroke unit. Er wordt gebruik gemaakt van verpleeghemdjes. Toiletgerief, pantoffels, kamerjas, eventueel bril, hoorapparaat, tandprothese en lectuur worden wel best meegebracht. Bij verhuis naar een andere kamer is nachtkleding wel nodig. Het polsbandje dat u bij de opname aangedaan wordt, maakt onder alle omstandigheden duidelijk wie u bent, zodat er geen vergissingen kunnen ontstaan. - Wit: alle patiënten - Rood: orale bloedverdunners - Blauw: allergie contrasstoffen en ontsmetting - Groen: allergie antibiotica, kleefpleister en latex Soms is fixatie van de patiënt noodzakelijk (bv. bij onrust). Dit gebeurt enkel in het belang van de patiënt. Het gebruik van GSM op onze afdeling is verboden. Breng geen bloemen of planten mee. Stilstaand water in vazen kan aanleiding geven tot ziekenhuisinfecties Onderzoeken Tijdens uw opname op de stroke unit krijgt u een onderzoek van het hart. Hiervoor moet u nuchter blijven. Met dit onderzoek gaat men na of er geen klontervorming in het hart is. Verder krijgt u nog een echo van de halsvaten en eventueel een EEG. Indien nodig zal er nog een controle van de hersenen gebeuren. Andere onderzoeken zijn afhankelijk van patiënt tot patiënt. Daardoor ontstaan symptomen zoals verlamming, spraak- of begripsstoornissen, gevoelsstroornissen en of problemen met het zicht. Drie types beroerte worden onderscheiden. Het meest frequent is de ischemische beroerte, waarbij een bloedvat afgesloten wordt. Een ischemische beroerte Hersenbloedingen ontstaan als een bloedvat openscheurt. Als dit in de hersenen gebeurt, spreekt men van een parenchymateuze hersenbloeding (parenchym is het wetenschappelijke woord voor weefsel). Als de bloeding rond de hersenen gebeurt, spreekt men over een subarachnoïdale bloeding. Bij deze laatste vorm vindt men vaak een abnormale uitstulping van een bloedvat die aneurysma genoemd wordt. 2. Informatie omtrent het ziektebeeld 2.1. Wat is een beroerte? Een beroerte, ook wel attaque, CVA of trombose genoemd, ontstaat als een bloedvat in de hersenen door een klonter verstopt raakt of als een bloedvat in de hersenen openscheurt. Hierdoor krijgen bepaalde delen van de hersenen onvoldoende bloed en zuurstof. De zones met bloedtekort kunnen hierdoor niet functioneren. Een hersenbloeding 6 7

6 2.2. Wat is de oorzaak? Een ischemische beroerte kan verschillende oorzaken hebben. Klonters kunnen ontstaan in het hart bij mensen met beschadigde hartkleppen of met hartritmestoornissen. Klonters kunnen ook afbrokkelen vanuit een vernauwing van de halsslagaders, met de bloedstroom meegevoerd worden en verderop een bloedvat verstoppen. Bloedvaten in de hersenen kunnen beschadigd worden door hoge bloeddruk of aderverkalking. Hoge bloeddruk maakt de hersenbloedvaten broos. Als zo een bloedvat openbreekt ontstaat een parenchymateuze bloeding. Het is onduidelijk waarom sommige mensen aneurysmas ontwikkelen en subarachnoïdale bloedingen ontstaan Wat is een T.I.A.? Een TIA, ook wel een miniberoerte genoemd, ontstaat als de bloedstroom naar een bepaald deel van de hersenen kortdurend onderbroken wordt. Dit leidt tot functieverlies van het deel van de hersenen of het oog dat onvoldoende bloed kreeg. Per definitie duurt een TIA minder dan 24 uur. Typische TIA s zijn een kortdurende blindheid van een oog, kortdurende spraak- of begripsstoornissen of verlamming van een zijde van het lichaam. TIA s zijn een medische urgentie omdat ze vaak de voorbode zijn van een beroerte. Inname van aspirine na een TIA vermindert de kans op een nieuwe beroerte Welke zijn de alarmsymptomen van een CVA of TIA? plotse verlamming van arm, been of gelaat plotse gevoelsstoornissen in arm, been of gelaat plotse verwardheid, moeite om te spreken of om mensen te begrijpen plotse moeilijkheden om te zien uit één of beide ogen plotse moeilijkheden om te gaan, duizeligheid of evenwichtsmoeilijkheden plotse hevige hoofdpijn 2.5. Welke zijn risicofactoren voor CVA? Risicofactoren zijn kenmerken, gewoontes, elementen van levensstijl die de kans op een aandoening verhogen. Dezelfde factoren die het risico voor coronair hartlijden (oorzaak van acuut myocardinfarct of hartaanval) verhogen, zullen ook direct of indirect de kans op een beroerte verhogen. Een aantal risicofactoren verhogen enkel de kans op een beroerte. Hoe meer risicofactoren men heeft, hoe meer kans er is op het krijgen van een beroerte. Er zijn een aantal risicofactoren die men niet kan controleren of veranderen (o.a. leeftijd, geslacht, ras, familiale voorgeschiedenis, ) doch er zijn ook risicofactoren die men kan trachten te controleren, voorkomen of behandelen (bv. roken, hoge bloeddruk, te weinig beweging, ) Niet wijzigbare risicofactoren Leeftijd: hoe ouder men is, hoe hoger de kans op een beroerte. Ouderen mensen hebben vaker hoge bloeddruk, diabetes en hartaandoening. Hartritmestoornissen zijn ook meer frequent. Jonge mensen kunnen echter ook een beroerte krijgen. Vaak wordt de beroerte bij jonge mensen door andere oorzaken veroorzaakt dan bij oudere mensen. Geslacht: mannen hebben over het algemeen een hoger risico op een beroerte. Vrouwen ontwikkelen vaak later dan mannen een beroerte. Familiale voorgeschiedenis: genetische factoren spelen zeker een rol in het ontstaan van beroertes. Vaak erven mensen echter ook een bepaalde levensstijl (bv. eetgewoontes) van hun ouders Wijzigbare risicofactoren Hypertensie: hoge bloeddruk wordt gedefinieerd als een bloeddruk die hoger is dan 140/90 mmhg. Hoge bloeddruk verhoogt uw kans op een beroerte van 4 tot 6 maal. Hoge bloeddruk veroorzaakt schade aan de bloedvaten en kan zowel een bloeding als een klontervorming veroorzaken. Meer dan de helft van de mensen die een beroerte krijgen, kampen met hoge bloeddruk. Hoge bloeddruk veroorzaakt meestal geen klachten en veel mensen weten niet dat ze hoge bloeddruk hebben. Eén op drie volwassenen heeft hoge bloeddruk. 8 9

7 Hartziekten: mensen met een kunstmatige hartklep of mensen die een hartinfarct gehad hebben, vertonen een verhoogd risico op een beroerte. Behandeling met bloedverdunners of aspirine en cholesterolverlagende middelen kunnen het risico op een beroerte bij deze patiënten verminderen. Onregelmatige pols: mensen met een onregelmatig hartritme veroorzaakt door voorkamerfibrillatie, hebben een zeer hoog risico op een beroerte. Voorkamerfibrillatie is een onregelmatige samentrekking van een deel van het hart wardoor gemakkelijk stolsels gevormd worden. Deze stolsels kunnen afbrokkelen en met de bloedstroom naar de hersenen gevoerd worden waardoor ze een beroerte veroorzaken. De ziekte komt bij 1 op 50 mensen voor, en kan op heel eenvoudige wijze vastgesteld worden. Het goede nieuws is dat meer dan de helft van de beroertes door voorkamerfibrillatie met gebruik van bloedverdunners vermeden kunnen worden. Suikerziekte: diabetes verdrievoudigt de kans op een beroerte. Verhoogde aanwezigheid van suiker in het bloed beschadigt de bloedvaten en veroorzaakt aderverkalking. Cholesterol: hoge cholesterol is schadelijk voor de bloedvaten en veroorzaakt aderverkalking. Verhoogde cholesterol is soms, maar niet altijd een uiting van een ongezond dieet of van overgewicht. Vernauwing van een halsslagader: de halsslagader ontwikkelt vaak een vernauwing door aderverkalking. Hierdoor kan het bloed moeilijker naar de hersenen vloeien en ontstaan er klonters die beroertes kunnen veroorzaken. Mensen met ernstige vernauwingen van de halsslagader kunnen hun risico op een beroerte verminderen door de aderverkalking operatief te laten verwijderen Leefgewoontes die de kans op een beroerte verhogen Roken: roken verdubbelt uw risico op een beroerte. Roken beschadigt de bloedvaten en veroorzaakt klontervorming in de hersenen. Stoppen met roken vermindert uw risico op een beroerte al na 2 jaar. Na 5 jaar zijn de schadelijke gevolgen van roken op de bloedvaten volledig verdwenen. Vraag raad aan uw arts om te stoppen met stoppen. Onvoldoende lichaamsbeweging: mensen die meer dan 30 minuten per dag lichaamsbeweging doen, verminderen hun risico op een beroerte. De pil: de pil verhoogt in zeer beperkte mate de kans op een beroerte. De combinatie met roken en/of migraine versterkt het risico. Alcohol: als alcohol in grote hoeveelheden gebruikt wordt (meer dan 2 glazen bier of wijn per dag) verhoogt het risico van een beroerte aanzienlijk. Inname van 1 of 2 glazen alcohol per dag zou de kans op een beroerte daarentegen verminderen Medicatie die gebruikt wordt om beroertes te voorkomen Aspirine of aanverwante producten: een bloedklonter bestaat uit een kluwen van fibrine (een soort lijm) en samenklevende bloedplaatjes. Klontervorming kan door aspirine of producten zoals clopidogrel (Plavix) en een combinatie van aspirine met dipyridamole (Aggrenox) tegengegaan worden door het samenkleven van bloedplaatjes te verminderen. Aspirine of aanverwante poducten kunnen de kans op een beroerte verminderen, vooral bij patiënten die een beroerte of TIA gehad hebben. Deze producten moeten levenslang ingenomen worden. Bloedverdunners zoals marcoumar: deze bloedverdunners worden vooral gebruikt voor patiënten met voorkamerfibrillatie. Ze verminderen in belangrijke mate de kans op een beroerte. Bloedverdunners zijn slechts veilig als ze correct gebruikt worden. De mate van bloedverdunning varieert nogal: soms is het bloed onvoldoende verdund en soms is het bloed te fel verdund waardoor bloedingen kunnen ontstaan. Om deze problemen te vermijden, moet de mate van bloedverdunning, zeker bij het begin van de behandeling, vaak gecontroleerd worden. De huisarts moet hiervoor een bloedstaal nemen. Bij ongevallen, grote blauwe plekken, donkerrode urine, zwarte ontlasting of andere bloedingen moet u contact opnemen met de huisarts. Neem geen Aspirine of andere pijnstillers die aspirine bevatten. Een pijnstiller die wel met mate mag genomen worden is paracetamol (bv. Panadol, Dafalgan, Perdolan)

8 Patiëntenbegeleiding Een ziekenhuisopname is vaak ingrijpend. Als patiënt wordt u geconfronteerd met persoonlijke of familiale problemen, moeilijkheden van sociale of administratieve aard, praktische vragen omtrent uw ontslag, twijfels of angsten van religieuze of levensbeschouwelijke aard of taalproblemen. In ons ziekenhuis staan diverse medewerkers voor u klaar om u hierbij te ondersteunen. Meer informatie over de sociale dienst, de intercultureel bemiddelaar, de morele dienst en de pastorale dienst vindt u in de algemene onthaalbrochure die u ontving bij uw opname. Gebruik de pendelbus naar campus Virga Jesse. Vermijd parkeerproblemen en parkeer gratis op de Koning Boudewijnlaan. Elke werkdag rijdt tussen 6u30 en 20u30 (laatste vertrek ziekenhuis) om de 15 minuten een pendelbus van het Jessa Ziekenhuis tussen de parking op de Boudewijnlaan en Campus Virga Jesse. U parkeert gratis en ondervindt geen hinder van het drukke centrumverkeer of een volzette bezoekersparking. Bovendien verloten wij maandelijks prijzen onder de pendelaars: bezoekers maken kans op een reischeque t.w.v. 200 euro! Meer informatie vindt u op 12