Max de Matze en zijn broodfamilie Handleiding
|
|
- Wouter van den Berg
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Max de Matze en zijn broodfamilie Handleiding Lespakket Basisonderwijs Bovenbouw
2 JHM Kindermuseum, 2009 Afbeeldingen: Ram Katzir, mixed media, 2006 Foto familie Hollander: Geek Zwetsloot Ontwerp MV LevievanderMeer
3 Inhoud Inleiding Broodfamilie Voorbereidende les Museumbezoek Verwerkingsles Kerndoelen Kopieerbladen Praktische informatie
4 De familie Hollander Sammi Judith Jakob Benji Hadassah
5 Inleiding Lespakket Brood in het JHM Kindermuseum 5 Handleiding met kopieerbladen 6 ansichtkaarten van de broodfamilie Labels voor broodpresentatie Het nieuwe JHM Kindermuseum is ingericht als een huis dat wordt bewoond door de joodse familie Hollander en Max de Matze. Met vader, moeder en hun drie kinderen beleef je mee wat het voor hen betekent om joods te zijn. Max de Matze is de gids in het huis. Hij neemt de kinderen mee op ontdekkingstocht door de verschillende kamers van het huis. In de keuken ontdekken ze aan de hand van de reis van de broodfamilie, bestaande uit een matze, pita, een challe, een bagel en een boterham, hoe de joden zich hebben verspreid over de wereld (diaspora). Op zolder bevindt zich behalve de muziek- en slaapkamer ook het miniatuurhuis van Max de Matze. Als je goed luistert hoor je Max er zijn eigen rap zingen Max de Matze en zijn broodfamilie Dit lespakket bestaat uit een voorbereidende les, informatie over het museumbezoek en een verwerkingsles. Het uitgangspunt hiervoor is het brood uit de keuken van het Kindermuseum. Welk (joods) brood wordt bij de familie Hollander gegeten? Is er verschil tussen gewoon brood en feestbrood? En welk brood ligt er bij de kinderen thuis op tafel? Wat vertellen de verschillende broodsoorten over onze leefgewoonten? Kun je aan het brood dat je eet zien waar je vandaan komt? En wat gebeurt er als brood van het ene land mee wordt genomen naar een ander land? Aan de hand van brood ontdekken kinderen overeenkomsten met en verschillen tussen de eigen leef- en eetgewoonten en de joodse manier van leven. Website JHM Kindermuseum In de handleiding staan een aantal opdrachten en/of suggesties hoe u met de klas gebruik kunt maken van de website van het JHM Kindermuseum:
6 Inleidend woordverhaal Presentatie van eigen brood Kennismaking met broodfamilie Broodraadsel Voorbereidende les Het woordverhaal en de tien sleutelwoorden geven een basale kennis van het begrip joods. Met een presentatie van eigen brood worden kinderen zich bewust van hun eigen culturele achtergrond. De broodfamilie van Max de Matze leert de kinderen over de joodse diaspora. Ze ontdekken hoe brood en daarmee ook leef- en eetgewoonten zich over de wereld verspreiden. Door het spelen van het broodraadsel brengen ze de kennis in praktijk. 6 Museumbezoek Tijdens de twee uur durende rondgang in het JHM Kindermuseum ontmoeten de leerlingen Max de Matze en zijn broodfamilie in levende lijve. Zij voeren opdrachten uit en bakken zelf een challe in de museumkeuken. Woordverhaal Rap Max de Matze Rap schrijven Verwerkingsles Deze les gaat over matzes en vrijheid. In het woordverhaal vertelt Max de Matze over Pesach, het joodse feest dat herinnert aan slavernij en vrijheid viert. In de rap van Max de Matze staat zijn droom centraal: vrijheid en respect voor iedereen. Kinderen worden zich bewust dat vrijheid niet vanzelfsprekend is. De les sluit af met het schrijven van een refrein voor een eigen rap over vrijheid. Napret op Op de website van het JHM Kindermuseum kunnen kinderen het hele jaar door bij de familie Hollander terecht voor spelletjes, filmpjes, informatie, recepten, muziek en nog veel meer. De website wisselt per seizoen. In de winter viert de familie Hollander Chanoeka, in het voorjaar Pesach en door het jaar heen sjabbat of een bar mitswa. Er is dus altijd wel iets nieuws te zien!
7 Toelichting Broodfamilie Max de Matze Tzipi de Chocomatze Ayala de Challe 7 Max is de gids in het huis van Tzipi is een chocolade matze. Ayala is een challe. Ze is dol de familie Hollander. Zij is het Amerikaanse nichtje van op sjabbat, de rustdag. Een matze is een plat brood dat Max en woont bij hem in huis. Een challe is een gevlochten brood. tijdens Pesach (joods feest) Matzes zijn er in verschillende Op vrijdagavond (sjabbat) liggen gegeten wordt. De matze is plat, soorten en maten. Zo heb je ronde, twee challes op tafel. Deze twee omdat er geen tijd was om het vierkante, volkoren en chocolade gevlochten broden herinneren aan deeg te laten rijzen toen de joden versies. de dubbele portie manna die de uit Egypte vluchtten. Het verhaal joden op vrijdag kregen; één voor van de bevrijding uit slavernij en vrijdag en één voor zaterdag - de uittocht uit Egypte, wordt elk sjabbat, de rustdag die op jaar met Pesach verteld. vrijdagavond begint. Gita de Pita Benny de Bagel Bram de Boterham Gita de Pita is het Arabische Benny is een bagel. Hij is sportief, Bram is een Boterham. Hij is in nichtje van Max. cool en houdt van skaten. Nederland geboren en getogen. Een pita is een plat rond broodje. Een bagel is een klein rond broodje De boterham is geen joods Het wordt gevuld met shoarma met in het midden een gat. brood. Het wordt overal in of falaffel. De pita is geen joods Bagels komen oorspronkelijk uit Nederland gegeten. brood, het wordt in het hele Zuid-Duitsland en Polen, maar zijn Midden-Oosten gegeten, dus meegenomen door joodse bakkers ook in Israël. die naar New York emigreerden.
8 Voorbereidende les 8 De voorbereiding op school bestaat uit 4 onderdelen: 1 voorlezen van het woordverhaal Joods 2 presenteren van eigen brood 3 kennismaking met de broodfamilie 4 spelen van het broodraadsel 1 Woordverhaal + uitleg Duur: ca 10 min. Voorlezen Bespreken Om een aantal joodse begrippen te verduidelijken leest u onderstaand verhaal voor en bespreekt met uw leerlingen de 10 vetgedrukte woorden, eventueel met behulp van de uitleg. Als afronding van het woordverhaal kunt u op in de studeerkamer de animatie In het begin laten zien. Joods Als je joods bent hoor je bij het joodse volk, een soort grote familie. De joodse familie bestaat al meer dan drieduizend jaar en woont in bijna alle delen van de wereld. Er is ook een joods land: Israël. Het belangrijkste joodse boek is geschreven in het Hebreeuws en heet de Tora. In de Tora staan verhalen en leefregels. De verhalen gaan over de schepping van de wereld, wie de eerste mensen waren en hoe de joodse familie is ontstaan. De regels in de Tora helpen om goed voor de wereld te zorgen. In de synagoge wordt uit de Tora voorgelezen.
9 Joods Volk Wereld Israël Hebreeuws Tora Synagoge Verhalen Leefregels Schepping Als je joods bent hoor je bij het joodse volk. Het joodse volk heeft een eigen taal, geschiedenis en religie. Joden wonen verspreid over de wereld. Een volk is als een grote familie: mensen die op een of andere manier bij elkaar horen door hun geschiedenis, taal en/of leefgewoonten. Mensen kunnen bij verschillende volkeren horen; je bent bijvoorbeeld Nederlands en joods. De wereld is de plaats voor alle volkeren. Er is een joodse opdracht die zegt dat wij mensen de wereld moeten repareren, dat wil zeggen beter en mooier maken. Israël is de joodse staat (opgericht in 1948) en het enige joodse land ter wereld. Het land ligt in het Midden-Oosten. De meeste inwoners van Israël zijn joods. Er is een joodse kalender en op joodse feestdagen hebben de meeste mensen vrij. In Israël zijn Hebreeuws en Arabisch de nationale talen. Naast joden wonen er ook moslims, christenen en andere bevolkingsgroepen in Israël. Hebreeuws is de joodse taal. Je schrijft en leest Hebreeuws van rechts naar links. Hebreeuwse letters lijken niet op de letters van de Nederlandse taal. Tora is het eerste deel van de Hebreeuwse bijbel. De verhalen in de Tora gaan over hoe de wereld is geschapen, wie de eerste mensen waren en hoe het joodse volk is ontstaan. In een synagoge komen joden samen om te leren, te bidden, feesten te vieren en gebeurtenissen te herdenken. Van de verhalen in de Tora kun je veel leren. Sommige mensen geloven dat alles wat in de Tora staat Gods woorden zijn. Anderen denken dat mensen de verhalen hebben opgeschreven. Leefregels zijn ideeën/voorschriften over hoe je moet leven. Een belangrijke leefregel is bijvoorbeeld dat je niet mag doden. Met schepping wordt bedoeld: dat wat gemaakt is. In de Tora staat het scheppingsverhaal. Hierin wordt verteld hoe God de wereld maakte. 9
10 2 Presentatie Mijn eigen brood Duur: ca 15 min. Voorbereiding Benodigdheden Verschillende broodsoorten Labels In deze les worden de leerlingen zich bewust van hun eigen culturele achtergrond door het bestuderen van brood uit hun eigen omgeving. U vraagt één of twee dagen van tevoren aan een aantal kinderen welk brood het best bij hun familie past. Bijvoorbeeld: een boterham, Turks brood, pita, bagel, croissant, foccacia, naan, Marokkaans brood, krentenbrood en suikerbrood. U koopt een aantal broodsoorten en neemt deze mee naar school. 10 Opdracht Verdeel de klas in groepjes. Geef elke groep een of meerdere broden. Hoe heet het brood dat voor je op tafel ligt? Hoe ziet het eruit? (vorm, kleur, structuur, geur) Hoe smaakt het? (zoet, zout, zuur) Waar komt het brood oorspronkelijk vandaan? Zoek op! Wordt het elke dag gegeten of bij speciale gelegenheden? Waar kan je het kopen? Heeft iemand een persoonlijk verhaal bij een brood? Leerlingen schrijven antwoorden op labels bij elk brood. Elk groepje presenteert de broden op hun tafel. Extra Kringgesprek Wat neem je mee en wat neem je over? Een kringgesprek over aanpassen en/of jezelf blijven. Wie (wiens familie) in de klas komt oorspronkelijk uit een ander land dan Nederland? Verlang je wel eens naar bepaalde gerechten waarmee je bent opgegroeid? Welke? Welke nieuwe gerechten heb je in Nederland leren kennen? Wat eet jij (je familie) thuis het liefst? Kun je gerechten of etenswaren uit verschillende landen met elkaar combineren: een pita met pindakaas of Turks brood met hagelslag? 3
11 3 Kennismaking met de broodfamilie Duur: ca 15 min. Benodigdheden 6 kaarten van de broodfamilie Toelichting broodfamilie (pagina 7) De broodfamilie van Max de Matze verbeeldt de joodse diaspora. De broodsoorten hebben allemaal wel iets met elkaar te maken. Sommige broodsoorten worden gegeten op joodse feestdagen, andere worden dagelijks gegeten in landen waar joden wonen. Uitleg diaspora Dat een volk verspreid over de wereld woont en niet alleen in één land, wordt diaspora genoemd. Joden namen leef- en eetgewoontes mee naar hun nieuwe bestemming. Ze namen ook hun brood mee maar ontdekten ook nieuw brood. Ze leerden bijvoorbeeld in Duitsland het gevlochten feestbrood kennen dat op zondag werd gegeten en namen het over om op vrijdagavond te eten: ze noemden het challe (spreek uit: ch als in chaos). Ook andere volken namen brood mee naar de landen waar ze gingen wonen. Zo kun je ook in Nederland heel veel verschillende soorten brood kopen. 11 Opdracht U hangt de ansichtkaarten op het bord, zodat ze voor iedereen zichtbaar zijn. U vraagt de klas of ze een brood(je) herkennen. Wellicht is er een brood bij dat zojuist is gepresenteerd. Dan leest u een naam van een broodpersonage, bijvoorbeeld Ayala de Challe, en vraagt bij welk brood die naam hoort. Zodra het juiste antwoord is gegeven, legt u in het kort uit dat een challe een gevlochten brood is, dat op vrijdagavond wordt gegeten en schrijft u op het bord de naam bij desbetreffende ansichtkaart. Hiermee gaat u verder tot u alle broodpersonages hebt gehad. De groep is nu klaar om het broodraadsel te spelen. 4 Broodraadsel Duur: ca 20 min. Benodigdheden Broodrijm leerkracht exemplaar Kopieerbladen broodraadsels U verdeelt de klas in 4 groepen (4 raadsels). Elke groep krijgt een broodraadsel waar de naam van het betreffende brood is weggelaten. Eén groep krijgt een extra raadsel van Bram de Boterham. Elk groepje moet raden om welk brood het gaat en bij welke afbeelding het hoort. Na overleg worden de broodraadsels voor de hele klas voorgedragen en besproken. U kunt dan bijvoorbeeld stilstaan bij de herkomst, vorm en wanneer het gegeten wordt. Tot slot kunt u op in de keuken op Max de Matze klikken. Max stelt zelf zijn broodfamilie voor.
12 Broodrijm voor de leerkracht (zie kopieerbladen achter in handleiding) Challes Wij zijn de challes Meestal met zijn twee Zodat je op je vrije dag Geen zorgen hebt daarmee. Met Joods Nieuwjaar Zijn wij mooi rond Sjabbat altijd samen Het hele jaar gezond! 12 Gevlochten en met maanzaad Heel soms honingzoet Een challe op de tafel Doet het altijd goed! Matzes Wij komen uit het oosten Geboren in het zand Het ware zware tijden In ver Egypte land. We werkten daar als slaven En hadden het er slecht We droomden van het leven Dat is toch ieders recht! Gelukkig kwam daar Mozes Wat waren we toen blij Geen tijd meer om te rijzen Maar eindelijk weer vrij! We zijn altijd plat gebleven Dat hoort er nu zo bij lekker hoor met suiker neem dat maar aan van mij!
13 Bagels We komen uit Europa Daar zijn we geboren Toen nog meestal wit Later ook volkoren. Veel joden vluchtten weg En gingen naar New York Dus wij erachter aan Vergaten mes en vork. Maar ons kun je zo eten Lekker uit de hand We hebben vele smaken Zijn zacht maar ook krokant! 13 En waar je ons ook eet Wij zijn zo rond als wat En hebben in ons midden Een prachtig mooi rond gat! Pita s Het warme Midden-Oosten Daar komen wij vandaan Ik woon er ook nog steeds Ben nooit meer weggegaan. Wel worden we gemaakt In landen koud en nat Ze noemen dat ook pita s Maar ons zijn ze te glad. Je eet mij met falaffel Shoarma, saus en sla Mijn buikje en de jouwe Zijn goed gevuld daarna! Bram de Boterham Ik ben Bram Een boterham En daar is helemaal Niets joods an!
14 Museumbezoek 14 Informatie voor de leerkracht Maximaal 32 kinderen Rondleider Schoolbegeleiders (1 begeleider per 8 kinderen) Duur 2 uur In de zes verschillende kamers van het JHM Kindermuseum beleef je samen met de bewoners van het huis (familie Hollander en Max de Matze) wat belangrijk is in de joodse traditie. Alledaagse onderwerpen zoals eten, studie, herinneringen, muziek en dromen komen aan de orde. In de woonkamer introduceert de rondleider het programma. De groep wordt opgedeeld in groepjes van maximaal acht kinderen. Iedere schoolbegeleider krijgt één groepje onder zijn of haar hoede en een kaart met de route door het huis. Per kamer is circa 15 minuten tijd voor het bekijken van een korte film, een activiteit en het maken van een opdracht in het werkblad. Tijdens het programma loopt de rondleider rond om te kijken of alles goed gaat, legt verbanden, geeft extra uitleg, kan helpen indien nodig en houdt de tijd in de gaten. Daarnaast is er in de keuken een museummedewerker die het bakken van het brood begeleidt en de kinderen uitleg geeft. Hier krijgen de kinderen ook iets te drinken. Het laatste kwartier is voor een gezamenlijke afsluiting in de woonkamer. Na afloop krijgt u mee: de zelfgebakken broodjes een ansichtkaart voor de leerlingen
15 Verwerkingsles De verwerkingsles bestaat uit 2 onderdelen: 15 1 voorlezen van het woordverhaal Vrijheid? Matzes! 2 kijken en luisteren naar de rap van Max de Matze op (klik op Huis van Max) 1 Woordverhaal + uitleg Duur: ca 10 min. Voorlezen Bespreken Vrijheid? Matzes! Max is mijn naam. Max de Matze. Ik zal je vertellen waar ik vandaan kom en waarom ik zo plat ben... Heel lang geleden waren joden slaven in Egypte. Stel je voor: werken werken en nog eens werken en nooit iets kunnen doen wat je zelf graag wilt. Vreselijk! Maar gelukkig bleven de joden niet altijd slaven. Ze werden bevrijd. Zo snel als ze konden moesten ze weg uit Egypte. Ze hadden zelfs geen tijd om hun brood te laten rijzen, je weet wel om zo n lekker zacht bolletje te maken... Het deeg werd meteen gebakken -zonder gist- en dus bleef het brood zo plat als een... matze! Die matzes namen ze mee voor onderweg. Vrijheid! Om dat te vieren is er een feest: Pesach. De hele week lijkt het wel of ze niet van me af kunnen blijven. Er worden niet alleen matzes gegeten maar ook bittere dingen (zoals mierikswortel) die herinneren aan een bittere tijd. En nu? Is iedereen vrij? Of zijn andere mensen nu slaven... Ja dat is natuurlijk niet de bedoeling. Denk aan Hillel: Wat jij niet wilt dat jou geschiedt... precies: doe dat ook een ander niet. Ik geen slaaf, niemand slaaf! Daaraan denken en tegelijkertijd vrijheid vieren. Dat is Pesach.
16 Woorden & uitleg 16 Egypte Pesach Matzes Hillel Egypte is het land waar duizenden jaren geleden de joden door de farao tot dwangarbeid, slavernij werden gedwongen. Mozes, een belangrijk leider van het joodse volk heeft de joden uit de slavernij bevrijd. Daarmee begint de uittocht (exodus) uit Egypte. De joden zwerven veertig jaar door de woestijn. Tijdens die tocht krijgen ze van God de Tora en gaan ze op zoek naar het beloofde land, Israël. Pesach is een joods feest dat zeven dagen duurt. Joden vieren met Pesach de bevrijding uit de slavernij. Tijdens een uitgebreide maaltijd vertellen families elkaar het verhaal van de uittocht uit Egypte. Tijdens dit feest worden matzes en speciale gerechten gegeten die het verhaal van Pesach tot leven brengen. Maar het gaat niet alleen om je eigen geschiedenis en bevrijding. Het gaat om alle mensen. Met Pesach vier je je eigen vrijheid en denk je tegelijkertijd aan alle mensen die niet vrij zijn. Matzes zijn platte broden die met Pesach worden gegeten. Matzes herinneren aan de uittocht uit Egypte. Joden werden bevrijd en moesten zo snel als ze konden het land verlaten. Ze hadden geen tijd om hun brood te laten rijzen. Om terug te denken aan deze gebeurtenis eten joden met Pesach matzes in plaats van gewoon brood. Ongeveer tweeduizend jaar geleden leefde er een wijze man, rabbijn Hillel. Op een dag kwam er iemand naar hem toe en zei: Waar gaat de Tora nou eigenlijk over? Kun je me dat uitleggen in de tijd dat ik op één been sta? Toen dacht Hillel even na en zei: Wat jij niet wilt dat jou geschiedt, doe dat ook een ander niet. Dat is de hele Tora. De rest is commentaar. Ga maar leren! Hillel s samenvatting van de regels uit de Tora zou je weer kunnen samenvatten in één woord: respect. Bovenstaand verhaal is als animatie te zien in de studeerkamer van (klik op Tora) Via de link vindt u meer informatie over Pesach in de woonkamer, keuken en muziekkamer.
17 Rap laten zien en horen Uitdelen kopieerblad rap Max de Matze 2 Max de Matze rap Duur: 20 min. Na het bekijken van de rap van Max de Matze op (klik op huis van Max en zoek Rap) stelt u de kinderen de vraag: Waar droomt Max de Matze van? (ze kunnen de tekst evt. nalezen op hun kopieerblad) Hij droomt van vrijheid. Dat geen mens meer als slaaf hoeft te leven waar ook ter wereld. Refrein Ik ben Max de Matze... Mij eten is weten En nooit meer vergeten Ellende van toen? Betekent: nu iets DOEN! 17 (Welkom in het Hebreeuws) Broechiem Habaïem Ik ben blij je te zien Ik vertel je graag hoe ik ontstond In mijn deeg zat geen gist Dus was ik klaar voor je t wist Werd zo plat als een matze en rond Het bleef niet bij mij Ik kreeg familie erbij En wij gingen steeds met joden mee Langs stad, over land Gingen wij hand in hand Door woestijn, door de lucht, recht door zee We zochten een huis Veilig koosjer en pluis Waar we zijn kunnen zoals we zijn Al verschillen wij sterk Hebben een ander merk Zijn volkoren, zwart, wit, vierkant, klein Matzes hebben een taak Een belangrijke zaak want op Pesach wanneer je ons eet Dan herinneren wij je aan lastige tijden Die jij anders zomaar vergeet Wij snappen dat wel Je vergeet liever snel Als je rottigheid wordt aangedaan Maar wij hopen dat jij
18 Denkend aan slavernij Juist je naaste kan laten bestaan Het gaat er niet om Of je recht bent of krom Maar om wat je doet, wat je laat Of je mee repareert Van Hillel hebt geleerd Zodat je niet zeurt en niet haat 18 Ik droom elke nacht Was mijn taak maar volbracht nooit meer waarschuwen, werken en haasten Eet maar brood, pita, naan Of een kromme banaan Vier de vrijheid van jou EN je naasten! Extra Benodigdheden: Blanco A4 Eigen rap of refrein Duur: 20 min. U vraagt de leerlingen: Waar droom jij van? U geeft ze de opdracht om van die droom een eigen refrein te bedenken en op te schrijven. Laat hen beginnen met : Ik ben (eigen naam). Laat enkele refreinen voordragen voor de klas. Met deze eigen woorden over vrijheid en (toekomst)dromen sluit u de les af.
19 Kerndoelen Dit onderwijsproject is afgestemd op de herziene kerndoelen voor het basisonderwijs. 19 Nederlands Mondeling taalonderwijs De leerlingen leren informatie te verwerven uit gesproken taal. Ze leren tevens die informatie, mondeling of schriftelijk, gestructureerd weer te geven. De leerlingen leren zich naar vorm en inhoud uit te drukken bij het geven van en vragen naar informatie, het uitbrengen van verslag, het geven van uitleg en bij het discussiëren. Taalbeschouwing De leerlingen verwerven een adequate woordenschat en strategieën voor het begrijpen van voor hen onbekende woorden. Oriëntatie op jezelf en de wereld De leerlingen leren zich te gedragen vanuit respect voor algemeen aanvaarde waarden en normen. De leerlingen leren hoofdzaken over geestelijke stromingen die in de Nederlandse multiculturele samenleving een belangrijke rol spelen, en ze leren respectvol om te gaan met verschillen in opvattingen van mensen. Kunstzinnige oriëntatie De leerlingen leren beelden, taal, muziek, spel en beweging te gebruiken om er gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om er mee te communiceren. De leerlingen leren op eigen werk en dat van anderen te reflecteren. De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel erfgoed.
20 Kopieerbladen 20 Rap Max de Matze Broodraadsels
21 Ik ben Max de Matze... Mij eten is weten En nooit meer vergeten Ellende van toen? Betekent: nu iets DOEN! Broechiem Habaïem Ik ben blij je te zien Ik vertel je graag hoe ik ontstond In mijn deeg zat geen gist Dus was ik klaar voor je t wist Werd zo plat als een matze en rond Het bleef niet bij mij Ik kreeg familie erbij En wij gingen steeds met joden mee Langs stad, over land Gingen wij hand in hand Door woestijn, door de lucht, recht door zee We zochten een huis Veilig koosjer en pluis Waar we zijn kunnen zoals we zijn Al verschillen wij sterk Hebben een ander merk Zijn volkoren, zwart, wit, vierkant, klein Matzes hebben een taak Een belangrijke zaak want op Pesach wanneer je ons eet Dan herinneren wij je aan lastige tijden Die jij anders zomaar vergeet Wij snappen dat wel Je vergeet liever snel Als je rottigheid wordt aangedaan Maar wij hopen dat jij Denkend aan slavernij Juist je naaste kan laten bestaan Het gaat er niet om Of je recht bent of krom Maar om wat je doet, wat je laat Of je mee repareert Van Hillel hebt geleerd Zodat je niet zeurt en niet haat Ik droom elke nacht Was mijn taak maar volbracht nooit meer waarschuwen, werken en haasten Eet maar brood, pita, naan Of een kromme banaan Vier de vrijheid van jou EN je naasten! JHM Kindermuseum Rap Max de Matze
22 Wij zijn de... Meestal met zijn twee Zodat je op je vrije dag Geen zorgen hebt daarmee Met Joods Nieuwjaar Zijn wij mooi rond Sjabbat altijd samen Het hele jaar gezond! Gevlochten en met maanzaad Heel soms honingzoet Een... op de tafel Doet het altijd goed JHM Kindermuseum Max de Matze en zijn broodfamilie
23 Wij komen uit het oosten Geboren in het zand Het ware zware tijden In ver Egypte land We werkten daar als slaven En hadden het er slecht We droomden van het leven Dat is toch ieders recht! Gelukkig kwam daar Mozes Wat waren we toen blij Geen tijd meer om te rijzen Maar eindelijk weer vrij! We zijn altijd plat gebleven Dat hoort er nu zo bij lekker hoor met suiker neem dat maar aan van mij! JHM Kindermuseum Max de Matze en zijn broodfamilie
24 We komen uit Europa Daar zijn we geboren Toen nog meestal wit Later ook volkoren Veel joden vluchtten weg En gingen naar New York Dus wij erachter aan Vergaten mes en vork Maar ons kun je zo eten Lekker uit de hand We hebben vele smaken Zijn zacht maar ook krokant! En waar je ons ook eet Wij zijn zo rond als wat En hebben in ons midden Een prachtig mooi rond gat! JHM Kindermuseum Max de Matze en zijn broodfamilie
25 Het warme Midden-Oosten Daar komen wij vandaan Ik woon er ook nog steeds Ben nooit meer weggegaan Wel worden we gemaakt In landen koud en nat Ze noemen dat ook Maar ons zijn ze te glad Je eet mij met falaffel Shoarma, saus en sla Mijn buikje en de jouwe Zijn goed gevuld daarna! Ik ben Bram Een... En daar is helemaal niets joods an! JHM Kindermuseum Max de Matze en zijn broodfamilie
26 Praktische informatie 26 Postbus re amsterdam Routebeschrijving openbaar vervoer Metro 51, 53, 54, tram 9 en 14 en Stop/Go, halte Waterlooplein Bezoekers Nieuwe Amstelstraat 1 t + 31 (0) f + 31 (0) info@jhm.nl Kosten Begeleiding: 90 incl. werkblad, ansichtkaart, (zelfgebakken) broodje en limonade Max. aantal kinderen: 32 Entree: gratis Reserveringskosten: 2,50
Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het jodendom. Naam:
Een weg door de geestelijke stromingen vragenlijst voor het jodendom Naam: Het jodendom Hallo, dit is de vragenlijst die hoort bij de website over geestelijke stromingen. Je kunt de website vinden op www.geloofik.nl.
Nadere informatieFEESTDAGEN SCHOOL OPDRACHT. Sjabbatklok Vervaardiger: onbekend Materiaal: hout, papier Jaartal: 1930
b WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het. Het onderwerp van je presentatie is: ONDERWERP: SCHOOL OPDRACHT n e g a d t s Fee Sjabbatklok Vervaardiger: onbekend
Nadere informatieWat jij niet wil kikker in je bil!
Docentenhandleiding Wat jij niet wil kikker in je bil! Max de Matze en de Gulden Regel Verklaring pictogrammen Print of kopieer Opdracht Bespreek Lees Bekijk op jhmkindermuseum.nl Samenstelling Joods Historisch
Nadere informatieWat jij niet wil kikker in je bil!
Docentenhandleiding Wat jij niet wil kikker in je bil! Max de Matze en de Gulden Regel Samenstelling Joods Historisch Museum Afdeling Educatie educatie@jhm.nl Inhoud Introductie 3 Opbouw programma 4 Doelen
Nadere informatieWat jij niet wil kikker in je bil!
Docentenhandleiding Wat jij niet wil kikker in je bil! Max de Matze en de Gulden Regel Samenstelling Joods Historisch Museum Afdeling Educatie educatie@jhm.nl Inhoud Introductie 3 Opbouw programma 4 Doelen
Nadere informatieWaarom is deze avond
Waarom is deze avond Het doel Kinderen, vanavond ga ik jullie een verhaal vertellen wat mij lang geleden eens overkomen is. Of het iets goeds was, dat mij was overkomen? Ja het was iets goeds. Hoewel,
Nadere informatieEducatieve programma s Basisonderwijs
Educatieve programma s Basisonderwijs 2015-2016 1 Beste leraar, Kom met je groep naar het Joods Cultureel Kwartier. Maak kennis met het joodse leven, de geschiedenis en de traditie in het Joods Historisch
Nadere informatieTora TORA SCHOOLOPDRACHT. Torarol Vervaardiger: onbekend Materiaal: perkament, hout Jaartal: onbekend
WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het. bhet onderwerp van je presentatie is: ONDERWERP: Tora Torarol Vervaardiger: onbekend Materiaal: perkament, hout Jaartal:
Nadere informatieMuziek: De notatie van de liedjes vind je aan het eind van dit Bijbelspel.
In vuur en vlam Een bijbelspel in 3 delen: 1 Mozes als prins. Hij staat in vuur en vlam voor zijn volk en hij probeert vanuit zijn eigen temperament het volk te helpen. 2 Mozes bij de brandende braamstruik.
Nadere informatieD E P A U L U S C A K E of de suiker is niet méér waard dan het zout
D E P A U L U S C A K E of de suiker is niet méér waard dan het zout Personen Verteller Huisvrouw Cake ingrediënten; o Bloem o Zout o Suiker o Eieren o Kersen o Sukade o Krenten o Boter (Bij dit toneelstuk
Nadere informatieDE WEEK VOOR WE HET AV0NDMAAL VIEREN
DE WEEK VOOR WE HET AV0NDMAAL VIEREN AVONDMAAL VIEREN Het Avondmaal is meer dan zomaar een maaltijd. Om dat te begrijpen, is dit boekje gemaakt. Vooral is daarbij gedacht aan de kinderen, omdat zij met
Nadere informatieKnabbel en Babbeltijd.
Knabbel en Babbeltijd. (zorg ervoor dat je deze papieren goed leest, uitprint en meeneemt naar de VBW) Het thema van deze VBW-week is Zeesterren. Het thema is de titel van de week (dus geen kreet of korte
Nadere informatieExodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje
Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Aangepaste dienst Liturgie Voor de dienst speelt de band drie liederen Opwekking 11 Er is een Heer Opwekking 277 Machtig God, sterke Rots
Nadere informatieDe exodus. Foto s van het materiaal
De exodus Focus van dit verhaal De focus van dit verhaal ligt bij de uittocht van het volk van God (Exodus 11:1 15:21). Het verhaal is één van de heilige verhalen en behoort tot de kernpresentatie. Lesdoelen
Nadere informatieVoor jou! Dit boek is voor jou. Het gaat over God. En over God en jou samen. Over Gods liefde voor jou.
Voor jou! 9 Voor jou! Dit boek is voor jou. Het gaat over God. En over God en jou samen. Over Gods liefde voor jou. Het boek gaat over geloven. Het gaat over jouw geloof! Lees en bekijk alles goed. Je
Nadere informatieWaarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen
week 17 20 april 2015 - Schrijfopdrachten niveau A, les 1 Les 1: Een overtuigende tekst schrijven Beantwoord deze vragen: Een mooie manier om te herdenken 1. Waarom is het volgens jou belangrijk om de
Nadere informatieJoods leven nu JOODS LEVEN NU
WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het. bhet onderwerp van je presentatie is: ONDERWERP: Joods leven nu Foto-installatie Vervaardiger: Anita Frank & Pauline
Nadere informatieJezus vertelt, dat God onze Vader is
Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.
Nadere informatieDeze handreiking is van:
9 lessen over het volgen van Jezus Deze handreiking is van: Deze cursus is geschreven Beryl Voorhoeve en opgemaakt door Judith Maarsen. Ten behoeve van de kinderstudiegroepen voor de bovenbouw Gebruikte
Nadere informatieWaarom ga je schrijven? Om de directeur te overtuigen
week 17 20 april 2015 - Schrijfopdrachten niveau B, les 1 Les 1: Een overtuigende tekst schrijven Beantwoord deze vragen: Een mooie manier om te herdenken 1. Waarom is het volgens jou belangrijk om de
Nadere informatieBijbel voor Kinderen. presenteert VEERTIG JAREN LANG
Bijbel voor Kinderen presenteert VEERTIG JAREN LANG Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Janie Forest Aangepast door: Lyn Doerksen Vertaald door: Importantia Publishing Geproduceerd door:
Nadere informatiePinksteren 2015 -- oogst van de vruchten. Bij Exodus 20 : 1 20 - Handelingen 2 : 1-11
Pinksteren 2015 -- oogst van de vruchten Bij Exodus 20 : 1 20 - Handelingen 2 : 1-11 Als wij Pinksteren vieren, dan vieren we toch ook dat de boodschap van Gods liefde wereldwijd rondgaat. Dat we in het
Nadere informatieBAR/BAT MITSWA SCHOOL OPDRACHT. Bar mitswa-oorkonde Vervaardiger: onbekend. Jaartal: 1940
b WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het. Het onderwerp van je presentatie is: ONDERWERP: SCHOOL OPDRACHT a w s t i m r Ba a w s t i m Bat Bar mitswa-oorkonde
Nadere informatieWerkboek Het is mijn leven
Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er
Nadere informatieGemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,
Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Naar aanleiding van de lezingen vandaag, over het ophouden van de manna uit Jozua 5 en het teken van brood en vis uit Johannes 6, wil ik graag twee
Nadere informatieWie ben jij & wie ben ik?
Docentenhandleiding Wie ben jij & wie ben ik? Groep 6 t/m 8 Beste docent, Wat leuk dat u met uw groep binnenkort naar Museum Catharijneconvent komt om deel te nemen aan het programma Wie ben jij & wie
Nadere informatieBij u schuil ik, u bent mijn schild,
Bij u schuil ik, u bent mijn schild, in uw woord stel ik mijn hoop. Psalm 119:114 inleiding Laten we eerlijk zijn: het is niet zo eenvoudig om regelmatig uit de Bijbel te lezen en te bidden. Onze volle
Nadere informatieJezus maakt mensen gelukkig
Eerste Communieproject 33 Jezus maakt mensen gelukkig Jezus doet wonderen In les 5 hebben we geleerd dat God onze Vader is. Wij zijn allemaal zijn kinderen. Alle mensen zijn broertjes en zusjes van elkaar!
Nadere informatieHeilig Jaar van Barmhartigheid
Heilig Jaar van Barmhartigheid van 8 december 2015 tot 20 november 2016 Paus Franciscus heeft alle mensen van de hele wereld uitgenodigd voor een heilig Jaar van Barmhartigheid. Dit hele jaar is er extra
Nadere informatieDe bruiloft van Simson
De bruiloft van Simson Weet je nog waar de vertelling de vorige keer over ging? Over Simson, de nazireeër. Wat is een nazireeër? Een nazireeër is een bijzondere knecht van God. Een nazireeër mag zijn haar
Nadere informatieKom erbij Tekst: Ron Schröder & Marianne Busser Muziek: Marcel & Lydia Zimmer 2013 Celmar Music / Schröder & Busser
Kom erbij Kom erbij, want ik wil je iets vertellen, het is heel bijzonder, dus luister allemaal. Ik ken honderdduizend prachtige verhalen, maar dit is echt het mooiste van allemaal. Het gaat over twee
Nadere informatie& het ROC Een programma over beeldvorming
& het ROC Een programma over beeldvorming Informatie voor docenten van het ROCvA Educatie JHM 1 februari 2011 Inhoud Korte omschrijving en praktische informatie 3 Gastles - opzet 5 Museumbezoek - informatie
Nadere informatieTeksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.
Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl
Nadere informatieDeze handreiking is van:
9 lessen over het volgen van Jezus Deze handreiking is van: Deze lessen zijn geschreven Beryl Voorhoeve en opgemaakt door Judith Maarsen. Ten behoeve van de kinderstudiegroepen voor de bovenbouw Gebruikte
Nadere informatieDe gelijkenis van de twee zonen. Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten
De gelijkenis van de twee zonen Lees : Mattheüs 21:28-32 Eerst lezen Daarna volgen er vragen en opdrachten Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel
Nadere informatieSAMEN DELEN. een lesbrief in het kader van de schoenendoosactie
SAMEN DELEN een lesbrief in het kader van de schoenendoosactie INHOUD LESBRIEF 1. Introductie 2. De SAMEN DELEN Lesinhoud 3. De SAMEN DELEN Quizzz 4. Het SAMEN DELEN Diploma 5. De SAMEN DELEN Activiteiten
Nadere informatieSeidermaaltijd met kinderen
Seidermaaltijd met kinderen pagina 1 Seidermaaltijd met kinderen Hoe leer je het meest? Door al je zintuigen te gebruiken! Met deze eenvoudige (en beperkte) Seidermaaltijd kun je je kinderen leren wat
Nadere informatieKoningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande
Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie
Nadere informatieBrood, tafel, maaltijd houden
Brood, tafel, maaltijd houden Route 1: Aan tafel Kaart lezen Is brood de moeite waard? Ons broodje is gebakken Elke prent heeft een cijfer. Welke tekst hoort erbij? Geef die hetzelfde cijfer. Nog een beetje
Nadere informatieLukas 22, Jezus: meer dan Pesach
Lukas 22,15-20 - Jezus: meer dan Pesach Viering Heilig Avondmaal Liturgie Voorzang Ps 81,1.2.4 Stil gebed Votum / zegengroet Zingen Ps 133,3 Gebed Lezen uit de Bijbel: - Ex 12,1-20 Zingen: Ps 105,16.17
Nadere informatieJezus volgen! Echt? Het evangelie naar Johannes 6:22-71. dinsdag 2 juni 2015
Jezus volgen! Echt? Het evangelie naar Johannes 6:22-71 dinsdag 2 juni 2015 1 ev. Johannes tot nu toe 1:1-18 Jezus is het Woord: bij God en zelf God 1:19-52 Jezus is het Lam van God discipelen volgen Hem
Nadere informatiezondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar
Gemeente van de Heer Jezus Christus, Jongeren, ouderen, kinderen van God, Zoals ik voor de lezing al gezegd heb; het gaat vanmorgen niet over trouwen of getrouwd zijn, dat is alleen een voorbeeld verhaal.
Nadere informatieen zelfbeeld Lichamelijke ontwikkeling Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht
I Lichamelijke ontwikkeling en zelfbeeld Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen worden zich meer bewust van eigen talenten en eigenschappen en ontwikkelen een positief zelfbeeld. Kinderen kunnen
Nadere informatieZoektocht 5 Bijbelhuis Zevenkerken. FOTO www.bijbelhuiszevenkerken.be info@bijbelhuiszevenkerken.be T 050 / 30 04 79
Zoektocht 5 Bijbelhuis Zevenkerken www.bijbelhuiszevenkerken.be info@bijbelhuiszevenkerken.be T 050 / 30 04 79 Beste, (eigen voornaam) Je bent van harte welkom in het Bijbelhuis Zevenkerken. Zo meteen
Nadere informatieewogen en zoekende mensen vinden elkaar: Kerk - andere godsdiensten
Naam: Evaluatie Datum: ewogen en zoekende mensen vinden elkaar: Kerk - andere godsdiensten B 1. En dan, naar de grote school! (2/2) Volgend jaar ga je waarschijnlijk naar een andere school. Noem iets wat
Nadere informatieWat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk?
Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Verantwoordelijkheid. Ja, ook heel belangrijk voor school!!! Het lijkt veel op zelfstandigheid, maar toch is het net iets anders. Verantwoordelijkheid
Nadere informatieTheorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,
3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol
Nadere informatieOm mee te beginnen: boekfragment en opdrachten
Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten Bron: http://ninabrackman.blogspot.nl/p/de-alchemist-paulo-coelho.html Dit is een deel van een blog over De Alchemist van Paulo Coelho door Nina Brackman.
Nadere informatieFASE 1 - BEREID JE VOOR
FASE 1 - BEREID JE VOOR STAP 1. BEDENK WAT JE WIL VERHAAL (EXODUS 1-4) Het verhaal van Mozes vind je in de Bijbel, in het boek Exodus. Daar kun je ook lezen hoe het verder ging. Hier vind je het verhaal
Nadere informatieDe tien Geboden. Tien belangrijke regels. Aangepaste dienst Zondag 17 april 2016 Ds. Henk Bondt
De tien Geboden Of Tien belangrijke regels Aangepaste dienst Zondag 17 april 2016 Ds. Henk Bondt Welkom Mededelingen Votum en groet Zingen: Gezang 119: 1 en 2 De kerk van alle tijden kent slechts één vaste
Nadere informatieGemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,
Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Als Johannes vertelt over het laatste Pesachfeest van Jezus, het laatste Avondmaal, dan geeft hij een bijzondere invulling aan de betekenis van dit
Nadere informatieGODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen
GODS GEZIN Studielessen voor 4-7 jarigen 2003 Geschreven door Beryl Voorhoeve en Judith Maarsen Oorspronkelijk bedoeld voor studie in kleine groepen in de Levend Evangelie Gemeente Gebruikte Bijbelvertaling
Nadere informatieVandaag is rood. Pinksteren 2014. Rood is al lang het rood niet meer Het rood van rode rozen De kleur van liefde van weleer Lijkt door de haat gekozen
Vandaag is rood. Pinksteren 2014 Rood is al lang het rood niet meer Het rood van rode rozen De kleur van liefde van weleer Lijkt door de haat gekozen Dat mooie rood was ooit voor mij Een kleur van passie
Nadere informatieProgramma groepsbijeenkomst Weg van Leven thema: Genade
Programma groepsbijeenkomst Weg van Leven thema: Genade Welkom en opening (10 min.) Deel 1: gesprek rond het thema (45 min.) gezamenlijk lezen van de inleidende tekst bij het thema uit het werkschrift
Nadere informatieTITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven.
TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. Beginsituatie: De lln doen als inleiding op het project rond geloven en de kerkwandeling, een filosofisch gesprek. Er komen verschillende
Nadere informatieSYNAGOGE SCHOOL OPDRACHT. Dienst in de Grote Synagoge Vervaardiger: Martin Monnickendam. Materiaal: pastel, aquarel, plakkaatverf.
b WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het. Het onderwerp van je presentatie is: ONDERWERP: SCHOOL OPDRACHT e g o g a Syn Dienst in de Grote Synagoge Vervaardiger:
Nadere informatieTekst lezen en vragen stellen
1. Lees de uitleg. Tekst lezen en vragen stellen Als je een tekst leest, kunnen er allerlei vragen bij je opkomen. Bijvoorbeeld: Welke leerwegen zijn er binnen het vmbo? Waarom moet je kritisch zijn bij
Nadere informatieSpinoza SPINOZA SCHOOLOPDRACHT. Baruch de Spinoza Vervaardiger: onbekend Materiaal: olieverf op linnen Jaartal: 1670
WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het. bhet onderwerp van je presentatie is: ONDERWERP: Spinoza Baruch de Spinoza Vervaardiger: onbekend Materiaal: olieverf
Nadere informatieBoekje over de kerk. voor kinderen van ca. 4 10 jaar gemaakt door de jongste catechisatiegroep
Boekje over de kerk voor kinderen van ca. 4 10 jaar gemaakt door de jongste catechisatiegroep Over dit boekje Wij hebben op catechisatie wat geleerd over de kerk. Daar willen we je wat over vertellen.
Nadere informatieEen overtuigende tekst schrijven
Een overtuigende tekst schrijven Taalhandeling: Betogen Betogen ervaarles Schrijftaak: Je mening geven over een andere manier van herdenken op school instructieles oefenlesles Lesdoel: Leerlingen kennen
Nadere informatieDrents Archief. Meisje met de hoepel. Groep 2 Speuren in het archief
Drents Archief Meisje met de hoepel Groep 2 Les 3 Speuren in het archief Les 3 Speuren in het archief Samenvatting van de les In het Drents Archief bevindt zich een kistje dat een dubbele bodem blijkt
Nadere informatieOPDRACHT: Lees de vier tekstgedeelten en beantwoord de 4 bijbehorende vragen. Luk 15:11-32 Joh 3:14-17, Joh 15:9-17 Matt 5:43-48, Joh 13:33-35
God en je naasten liefhebben LES 3 DEEL 5 DISCIPLE OPDRACHT: Lees de vier tekstgedeelten en beantwoord de 4 bijbehorende vragen. Luk 15:11-32 Joh 3:14-17, Joh 15:9-17 Matt 5:43-48, Joh 13:33-35 Wat leer
Nadere informatiePerspectief 3 e editie 3 / 4 VMBO Project Doorgeven
Perspectief 3 e editie 3 / 4 VMBO Project Doorgeven 0. Start In dit project ga je aan de slag met verschillende manieren en vormen van doorgeven. Wat heb je zelf van huis uit meegekregen? En wat mogen
Nadere informatieMaaike Gilden & Josephine van den Nieuwendijk
Maaike Gilden & Josephine van den Nieuwendijk De voorstelling Ben je nu helemaal Betoeterd!? Leerlingen van groep 1 t/m 3 houden hun adem in en kijken naar Bekki en een échte insectentemmer. Ze zijn zó
Nadere informatieLesbrief bij de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection
Lesbrief bij de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection 1 Beste docent, Binnenkort gaat u samen met uw klas naar de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection. Deze lesbrief
Nadere informatieTuin van Heden 5 en 6 Werken met kunst in de paasperiode. Kernles 1: Kunstenaar, wat vertel je mij?
Tuin van Heden 5 en 6 Werken met kunst in de paasperiode Opmerking vooraf: Voor de uitwerking van deze lessen hebben we doelen gehaald uit verschillende thema s van de betreffende graad. Na elk doel verwijzen
Nadere informatieDe gelijkenis van de verloren zoon.
De gelijkenis van de verloren zoon. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel dingen te leren.
Nadere informatieLees Zoek op Om over na te denken
Welkom bij de Online Bijbelcursus van Praise De bijbelcursus is wat voor jou als je: 1. Als je wilt weten wat christenen geloven. 2. Als je meer wilt begrijpen van de bijbel. 3. Als je wilt groeien in
Nadere informatieDrents Archief. Het meisje met de hoepel. Groep 2 Thema-overzicht
Drents Archief Het meisje met de hoepel Groep 2 Thema-overzicht Thema-overzicht Het meisje met de hoepel Groep 2 Drents Archief Kern van het thema Een beeld vertelt een verhaal. Om het verhaal te kunnen
Nadere informatieMatteüs 25:1-13 - Gezinsdienst: Wachten duurt lang!
Matteüs 25:1-13 - Gezinsdienst: Wachten duurt lang! Liturgie Zingen: -Opwekking 654 Dank U voor deze nieuwe dag -Zoek eerst het Koninkrijk van God -Weet je waar het hemels koninkrijk op lijkt (Elly en
Nadere informatieBontje, de poes van de molen groep 3/4
Verhalend ontwerp over Olie- en Korenmolen Woldzigt in Roderwolde Bontje, de poes van de molen groep 3/4 Episode 1: Bontje, de poes van de molen Bontje is een lieve poes. Ze woont in een molen en is van
Nadere informatieIk Eet Het Beter. Een lekkere en gezonde lunch! Ik Eet Het Beter
Een lekkere en gezonde lunch! Ik eet het beter Hallo, allemaal ik ben Gaby en zit in groep8. En ik ga jullie iets vertellen over wat we twee weken geleden hebben gedaan. Het was 20 maart toen we van de
Nadere informatieEr zal geen verzengende hitte, geen dorst en geen honger meer zijn want Hij zal ze weiden aan water dat vloeit uit het hart der woestijn.
VESPER op woensdag maart 016 in de Dorpskerk te Bloemendaal aanvang: 19.15 uur Liturgen: Agneta Markusse en Ali Bos Pianist: Janny van der Meer Thema: 'De vreemdeling in ons midden' STILTE VOOR DE VESPER
Nadere informatieUitleg boekverslag en boekbespreking
Uitleg boekverslag en boekbespreking groep 7 schooljaar 2014-2015 Inhoudsopgave: Blz. 3 Blz. 3 Blz. 3 Blz. 4 Blz. 6 Blz. 7 Blz. 7 Stap 1: Het lezen van je boek Stap 2: Titelpagina Stap 3: Inhoudsopgave
Nadere informatieLES 1 OFFERFEEST, RITUELEN EN DE FILM GODS LAM
LES 1 OFFERFEEST, RITUELEN EN DE FILM GODS LAM Algemene opzet van de les Doelen: " Kinderen kunnen verwoorden hoe het offerfeest gevierd wordt. " Kinderen kunnen zich inleven in de personen uit de film
Nadere informatieWie ben ik in het koninkrijk? les 1 DISCIPLE MENTOR
Wie ben ik in het koninkrijk? les 1 DEEL 4 DISCIPLE MENTOR In Gen 1, 2 en 3 lezen we direct hoe God denkt over de mens. Hij laat zien wie we zijn, waar we voor gemaakt zijn en wat onze bestemming in het
Nadere informatieVerwonderen STICHTING KIND EN VOEDING. Groep 4, 5 en 6
Verwonderen Groep 4, 5 en 6 Leerdoel De kinderen: - verwonderen zich over voedsel. - gebruiken hun zintuigen (ogen, neus, mond) om voedsel bewust te bekijken, te proeven en te ruiken. - ontdekken wat de
Nadere informatieLucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn?
Lucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn? Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Bij deze preek is geen powerpoint
Nadere informatieNoach bouwt een ark Genesis 6-8
2 Noach bouwt een ark Genesis 6-8 Het is niet fijn meer op de aarde. De mensen maken ruzie, ze vechten en ze zijn God vergeten. Maar er is één man die anders is. Dat is Noach. Op een dag praat God met
Nadere informatieNadieh Jolyn Siekmans
Vlinder, fladderend in de lucht doe je hen de groeten in jouw vlucht als je ze boven de hoogste bomen wellicht zult tegenkomen Samenkomst voor het afscheid van Nadieh Jolyn Siekmans * 9 mei 1994 17 januari
Nadere informatieToch liever het hele team trainen? Dat kan natuurlijk. Neem dan even contact op, dan maak ik een offerte.
maart 2013, Nieuwsbrief 1 In deze nieuwsbrief: Training 'Sterren in de klas' gelanceerd Gastlessen drukte KleinKracht nu ook op Facebook en Twitter Boek in de maak Lestip: Paasles over de maan En verder
Nadere informatieBeste vrienden, ik mag jullie vandaag vertellen over de laatste week van het leven van Jezus.
1 Beste vrienden, ik mag jullie vandaag vertellen over de laatste week van het leven van Jezus. 2 Het verhaal De Goede Week Trouw, Hoop en Spijt Ik wil jullie vandaag vertellen over de Goede Week. Dat
Nadere informatie2 > Kerndoelen 11. 4 > Aan de slag 15. 5 > Introductie van de manier van werken 22. 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27
Inhoud 1 > Uitgangspunten 9 2 > Kerndoelen 11 3 > Materialen 12 4 > Aan de slag 15 5 > Introductie van de manier van werken 22 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27 7 > Waarom samenwerkend
Nadere informatieLiturgie voor de scholendienst 2015
Liturgie voor de scholendienst 2015 Kerk van de Nazarener & Christelijke Basisschool De Vliet Klaaswaal Zondag 1 februari Thema: Bestaat God (eigenlijk wel)? Welkomstwoord Uitleg over de kerk Kinderopwekking
Nadere informatieLiturgie Emmen, 16 november 2014 /aangepaste dienst Thema: Ruth hoort er helemaal bij!
Liturgie Emmen, 16 november 2014 /aangepaste dienst Thema: Ruth hoort er helemaal bij! 1. Votum: Opwekking 640 (eenmaal) 2. Zegengroet Genade voor u en vrede van God onze Vader in de Heer Jezus Christus.
Nadere informatieHoe maak ik een werkstuk?
Hoe maak ik een werkstuk? Stap 1: Onderwerp en vraag Voordat je kunt beginnen met het maken van een werkstuk, moet je natuurlijk een onderwerp kiezen. Als je een onderwerp hebt gekozen ga je bedenken wat
Nadere informatieBijbellezing: Johannes 14 vers 1 tot 12. Tom, Tom is altijd goed Kom, kom nou zeg, is dat zo?
Bijbellezing: Johannes 14 vers 1 tot 12 Tom, Tom is altijd goed Kom, kom nou zeg, is dat zo? Heb een Tom, Tom gekocht Bij de ANWB winkel in Drachten Nou ja ik heb hem eigenlijk gekregen Voor mijn verjaardag
Nadere informatieKids. &Go. Informatieblad speciaal voor kinderen
Informatieblad speciaal voor kinderen Datum; Aalsmeer, jaar 2011 Gemaakt door; Bianca Wegbrands daar, Wat leuk dat je dit informatieblad speciaal voor kinderen wilt lezen. Ik zal me eerst even aan jou
Nadere informatieKerstfeest 17 december 2014 Groep 6/7 De Brug
Kerstfeest 17 december 2014 Groep 6/7 De Brug Welkom Lied: Dank je voor dit warme licht (kaarsen worden aangestoken door Youri) 1. Eerste kaars, wat wil jij zeggen als je branden gaat? Zie jij in je mooiste
Nadere informatieProJOP. jeugdwerk VPKB. 40 Days. stilstaan in de 40 dagentijd
ProJOP jeugdwerk VPKB 40 Days stilstaan in de 40 dagentijd Hey! Voor je ligt 40 Days. De veertigdagentijd is de periode waarin we uitkijken naar Pasen, het feest van Jezus opstanding. Onderweg lezen we
Nadere informatieLes 4. Eten en drinken, boodschappen doen
www.edusom.nl Opstartlessen Les 4. Eten en drinken, boodschappen doen Wat leert u in deze les? Wat u kunt zeggen als u iets lekker vindt of ergens van houdt. Praten over eten en drinken. Praten over boodschappen
Nadere informatieBijbel voor Kinderen presenteert VEERTIG JAREN LANG
Bijbel voor Kinderen presenteert VEERTIG JAREN LANG Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Janie Forest Aangepast door: Lyn Doerksen Vertaald door: Importantia Publishing Geproduceerd door:
Nadere informatieA. God, wij bidden U voor alle mensen die onzeker zijn over zichzelf: dat zij het vertrouwen in zichzelf hervinden.
Bidden met jongeren Voorbede Ben je teleurgesteld in het leven? Ben je gekwetst door anderen? Draag je vervelende herinneringen met je mee? A. God, wij bidden U voor alle mensen die hun leven graag anders
Nadere informatieADHD: je kunt t niet zien
➂ ADHD: je kunt t niet zien Je ziet het niet aan de buitenkant. Je kunt niet gelijk naar iemand kijken en zeggen: die heeft ADHD. Dat kan een voordeel zijn. Als iemand niet weet dat jij het hebt, dan kunnen
Nadere informatieHet WOORD van GOD. Emmaus Correspondence School te Dubuque, U.S.A. (Dutch The Word of God )
Het WOORD van GOD Alle rechten voorbehouden, niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Info/Contact Postbus
Nadere informatieEducatieve programma s Voortgezet onderwijs 2015-2016
Educatieve programma s Voortgezet onderwijs 2015-2016 1 Beste docent, Kom met je klas naar het Joods Cultureel Kwartier. Maak kennis met het joodse leven, de geschiedenis en de traditie in het Joods Historisch
Nadere informatieKies je route Trainingsmap voor de deelnemer Deze map is van:
Kies je route Trainingsmap voor de deelnemer Deze map is van:... Auteurs: Titia Boers en Anja Valk Projectleiding en eindredactie: Carola van der Voort cwh.vander.voort@let.vu.nl 020 5986575 Vrije Universiteit
Nadere informatieBij het gekozen thema: Het verlangen van God heb ik mij in de afgelopen dagen afgevraagd wat is mijn verlangen naar God?
Geliefde mannen, Nog een poosje en dan wordt de mannenconferentie van 2015 gehouden. Bij het gekozen thema: Het verlangen van God heb ik mij in de afgelopen dagen afgevraagd wat is mijn verlangen naar
Nadere informatieProeven doe je met je tong. Op je tong zitten allemaal smaakpapillen. Je herkent daardoor dat banaan zoet smaakt en citroen zuur.
Over de Tong Op heel veel scholen ga ik smaakproeven doen. Ook op jullie school! En jullie kunnen me daarbij helpen door aan mijn experimenten mee te doen. Als goede proefpersonen willen jullie je natuurlijk
Nadere informatieVraag aan de zee. Vraag aan de tijd. wk 3. wk 2
Bladzijde negen, Bladzijde tien, Krijg ik het wel ooit te zien? Ander hoofdstuk, Nieuw begin.. Maar niets, Weer dicht, Het heeft geen zin. Dan probeer ik achterin dat dikke boek. Dat ik daar niet vaker
Nadere informatie