GEÏNTEGREERDE TOELICHTING REGELING BOUWBESLUIT

Transcriptie

1 GEÏNTEGREERDE TOELICHTING REGELING BOUWBESLUIT 2003 (Stcrt. 2002, 241; 2003, 101; 2005, 163; 2005, 249; 2006, 122 en 2009, 91), zoals deze luidt per 21 mei VERANTWOORDING Het algemeen deel van onderstaande toelichting bestaat uit het algemeen deel toelichting op Staatscourant 2002, 241, waarin verwerkt de kenmerkende delen uit de Staatscouranten 2003, 101; 2005, 163, 2005, 249, 2006, 122 en 2009, 91. In het artikelsgewijze deel van de toelichting zijn de later (na Staatscourant 2002, 241) aangebrachte wijzigingen zo verwerkt dat ieder onderdeel van de toelichting betrekking heeft op de tekst zoals deze na inwerkingtreding van wijzigingen in verband met de herziening van normbladen en een enkele reparatie (Stcrt. 2009, 91) per 21 mei 2009 luidt. Per onderdeel is bovendien door middel van bronvermelding aangegeven wanneer er sprake is van een dergelijke later aangebrachte wijziging. In een incidenteel geval is, tussen rechte haken, een redactionele opmerking toegevoegd. Ook zijn een aantal redactionele voetnoten geplaatst. 1

2 I Algemeen 1. Inleiding Stcrt. 2002, 241 Deze Regeling Bouwbesluit 2003 vervangt al de voorgaande regelingen van het Bouwbesluit, te weten de Regeling Bouwbesluit Nieuwbouw 1998, de Regeling Bestaande Bouw 1998, de Regeling Bouwbesluit Materialen 1998, de Regeling Bouwbesluit Aansluitvoorwaarden en de Regeling Bouwbesluit CE-markeringen en erkende kwaliteitsverklaringen. Veel voorschriften uit de genoemde regelingen hebben inmiddels een plaats gekregen in het Bouwbesluit 2003 (Stb. 2001, 410; Stb. 2002, 203; Stb. 2002, 516 en Stb. 2002, ), of in NEN-normen. Nieuw in deze regeling is de doorverwijzing naar de door het Nederlands Normalisatie-instituut (verder genoemd NEN) ontwikkelde NEN Dit normblad bevat het overzicht van de door het Bouwbesluit 2003 (ook genoemd het besluit) aangestuurde normbladen met vermelding van datum van uitgifte en van toepassing zijnde correcte, wijzigings- en aanvullingsbladen 3. Tevens bevat het normblad een overzicht van verwijzingen naar delen van andere normbladen die relevant zijn voor de toepassing in het kader van de bij of krachtens het besluit, deze regeling en het Besluit indieningsvereisten aanvraag bouwvergunning gegeven voorschriften. De vermelding van de datum van uitgifte van de eerstelijns NEN-normen, en daarbij behorende correctie- of wijzigingsbladen zijn daarom in de regeling achterwege gebleven. Nadere voorschriften bij de toepassing van de NEN-normen in het kader van de bij of krachtens het Bouwbesluit gegeven voorschriften blijven onderdeel van de Regeling Bouwbesluit Deze regeling is ingedeeld in hoofdstukken en volgt de systematiek van het Bouwbesluit Stcrt. 2003, 101 Met deze wijziging van de Regeling Bouwbesluit 2003 worden de Europese bepalingsmethoden ten aanzien van het materiaalgedrag bij brand van bouwmaterialen 1 Hierna is het Bouwbesluit 2003 nog gewijzigd: Stb. 2005, 1; Stb. 2005, 528; Stb. 2006, 148; Stb. 2006, Stb. 257; Stb. 2006, 586; Stb. 2007, 439 en Stb. 2008, Per 21 mei 2009 wordt NEN 2000 niet meer aangestuurd (Stcrt 2009, 91). 3 Per 1 september 2005 (Stcrt. 2005, 163) is de aansturing van de eerstelijns normen weer in bijlage I bij deze regeling opgenomen. Zie het algemeen deel toelichting op Stcrt. 2005, 163 en de artikelsgewijze toelichting op de artikelen 1.4, 1.7 en

3 geïmplementeerd. Deze zogenoemde Euroklassen zullen voor nieuwbouw en verbouw op termijn volledig de plaats gaan innemen van de nu in het Bouwbesluit 2003 voorgeschreven Nederlandse bepalingsmethoden voor het ontstaan van een brandgevaarlijke situatie ( ), de beperking van de ontwikkeling van brand ( ) en de beperking van het ontstaan van rook ( ). Met deze wijziging wordt een zogenoemd duaal stelsel ingevoerd, dat wil zeggen dat naast de in het Bouwbesluit 2003 voorgeschreven Nederlandse brand- en rookklassen naar keuze ook gebruik kan worden gemaakt van de Euroklassen. Voor bouwproducten die als zodanig in een bouwwerk als constructieonderdeel worden toegepast en reeds aan de Euroklassen moeten voldoen, kan met de tabel in bijlage III worden bepaald aan welke Europese klasse voortaan moet worden voldaan. En voor dergelijke bouwproducten waarvoor de Euroklassen nog niet verplicht zijn, kan, eveneens op basis van de tabel in bijlage III, op vrijwillige basis gebruik worden gemaakt van de Euroklassen. Voor zulke bouwproducten zijn er dan geen belemmeringen meer in het vrije handelsverkeer binnen de Europese markt. Voor bouwproducten die tezamen met andere bouwproducten een constructie-onderdeel vormen is met de toepassing van de Euroklassen nog niet het bewijs geleverd dat het samengestelde constructie-onderdeel aan het Bouwbesluit 2003 voldoet. Dat zal van geval tot geval nader moeten worden aangetoond. Indien aanvragers van een bouwvergunning gebruik maken van de Euroklassen, moeten gemeenten hiermee rekening houden bij de toetsing. Euroklassen Richtlijn bouwproducten De richtlijn bouwproducten verplicht lidstaten hun publiekrechtelijke regelgeving zo aan te passen dat er geen onnodige handelsbelemmeringen zijn voor de toepassing van bouwproducten die in overeenstemming zijn met Europese technische specificaties. Het Nederlandse klasseringstelsel voor materiaalgedrag bij brand moet daarom worden vervangen door de Europese wijze van klasseren. In artikel 1.4, eerste lid, van het Bouwbesluit 2003 is bepaald dat een geharmoniseerde Europese norm in de plaats treedt van de voor het desbetreffende onderwerp geldende Nederlandse norm. In het tweede lid van artikel 1.4 van het Bouwbesluit 2003 is voorzien in de mogelijkheid om bij ministeriële regeling nadere voorschriften terzake te geven. De invoering van een duaal stelsel is zo n nader voorschrift. NEN-EN De Europese klassering en de bijbehorende bepalingsmethoden voor het aspect - materiaalgedrag bij brand (reaction to fire) zijn geharmoniseerd in NEN-EN Dit klasseringstelsel voor materiaalgedrag bij brand heeft eenzelfde opbouw als het Nederlandse stelsel zoals dat nu in het Bouwbesluit 2003 is opgenomen, namelijk een grenswaarde en een daarbij behorende bepalingsmethode. Deze bepalingsmethode is zoveel mogelijk gebaseerd op het testen van de end use situatie, dat wil zeggen op een wijze die overeenkomt met de wijze waarop het bouwproduct wordt toegepast in een bouwconstructie. De norm kan daarom worden gebruikt voor het bepalen van het 3

4 materiaalgedrag van een bouwproduct en een (prefab) bouwconstructie, of constructieonderdeel in een bepaalde toepassing. Als een bouwconstructie of constructie-onderdeel voor een bepaalde toepassing is beproefd, dan zal een andere toepassing daarvan opnieuw moeten worden beproefd, tenzij duidelijk is dat de testresultaten ook voor die andere toepassing hun waarde behouden. NEN zal daartoe voor de bouwpraktijk een norm met nadere aanwijzingen gaan ontwikkelen. Die norm moet het ook mogelijk maken de Europese brandproeven te gebruiken voor de beoordeling van in-situ vervaardigde constructieonderdelen. Omzetting van de nationale brandklassering Voor de onderbouwing van de nieuw aan te houden grenswaarden is een vergelijkend onderzoek uitgevoerd (TNO, CvB rapport 2001-CVBR03659, 4 september 2001). Het onderzoek omvatte de vergelijking van de prestaties van bouwproducten op basis van de Nederlandse testmethode en de nieuwe Europese testmethode volgens NEN-EN Uitgangspunt hierbij was het gelijk blijven van het huidige veiligheidsniveau, waarbij de volgende aspecten hebben meegewogen: goede aansluiting van het prestatieniveau van momenteel en in de toekomst toegestane producten; geen structurele verhoging van de bouwkosten; beperkte consequenties voor de bouwmarkt als geheel, en aansluiting bij eisenniveaus in omringende landen. De wijze van uitvoeren van de brandproeven (mounting and fixing) is afgestemd op het testen in end use situatie, waarbij zo nodig voor bepaalde productgroepen de brandscenario s nader worden gedifferentieerd, bijvoorbeeld voor gevels. Uit het onderzoek is gebleken dat de Europese brandklassen en rookklassen niet altijd goed op elkaar aansluiten. Genoemde onderzoeksresultaten zijn bepalend geweest voor het omzetten van de nationale brand- en rookklassen naar de Europese brand- en rookklassen zoals vermeld in bijlage III. (bij Stcrt. 2005, 163 gewijzigd in tabel 1.1). Invoering van de Euroklassen Hoewel NEN-EN inmiddels is gepubliceerd, zullen de Euroklassen niet generiek, maar per productgroep van kracht gaan worden. Voor iedere ontwikkelde Europese productnorm of technische goedkeuring geldt een overgangstermijn als bedoeld in artikel Na afloop van die overgangstermijn moeten bij alle bouwproducten binnen die productgroep de relevante brandklassen, bepaald volgens NEN-EN , zijn vastgesteld voorzover de toepassing van die bouwproducten op grond van het Bouwbesluit 2003 is onderworpen aan een brand- of rookklasse en moeten zij worden voorzien van de CE markering als bedoeld in afdeling 1.4. Bij een bouwproduct waarvoor een Europese technische goedkeuring is opgesteld, is de fabrikant echter niet verplicht een product met CE markering te leveren. De volledige implementatie van de Euroklassen in het Bouwbesluit 2003 is gekoppeld aan het voor alle productgroepen van kracht worden van de geharmoniseerde Europese productnormen of het mogen toepassen van Europese technische goedkeuringen. De overgangstermijn voor de eerste productnorm, waarvoor branden rookklassen relevant zijn (isolatieproducten) is op 13 mei 4

5 2003 vervallen. De definitieve implementatie zal daarom nog de nodige jaren op zich laten wachten. Gedurende de tussenperiode zal het duale stelsel in deze regeling gelden. Verplichte toepassing van Euroklassen Voor productgroepen waarvoor Europese productnormen van kracht worden dan wel reeds zijn geworden, of waarvoor de Europese technische goedkeuringen mogen worden toegepast, en die als constructie-onderdeel worden toegepast, worden op grond van artikel 1.4, eerste lid, van het Bouwbesluit 2003 de in dat besluit vermelde Nederlandse brand- en rookklassen voor nieuwbouw en verbouw vervangen door de Euroklassen en de bepalingsmethoden volgens NEN-EN De betreffende fabrikanten kunnen door middel van de transponeringtabel in bijlage III vaststellen welke Europese brand- en rookklasse overeenkomt met de in het Bouwbesluit 2003 vermelde Nederlandse branden rookklasse en zijn voortaan verplicht de CE markering op hun bouwproducten, bouwconstructies of constructie-onderdelen te voeren. De gereedgekomen Europese technische specificaties worden met hun overgangstermijnen bekendgemaakt in de Staatscourant. Deze worden tevens geplaatst op de website van VROM, onder CE markeringen ( Vrijwillige toepassing Euroklassen Gedurende de periode dat een voor een bouwproduct, bouwconstructie of constructieonderdeel bedoelde productnorm of technische goedkeuring nog in ontwikkeling is, zouden formeel de in het Bouwbesluit 2003 voorgeschreven Nederlandse brand- en rookklassen blijven gelden. Echter, ter bevordering van het vrije handelsverkeer mogen fabrikanten op vrijwillige basis al gebruik maken van de Euroklassen en de Europese bepalingsmethoden voor reaction to fire volgens NEN-EN Het in deze regeling opgenomen duale stelsel voor nieuwbouw en verbouw biedt daartoe de mogelijkheid. Aan de hand van de tabel in bijlage III kan de vereiste Europese klasse worden vastgesteld. Toekomstige ontwikkelingen Zoals eerder aangegeven zal het in deze regeling opgenomen duale stelsel voor nieuwbouw en verbouw enige jaren blijven gelden en zullen steeds meer fabrikanten op de Euroklassen moeten overstappen. Naar verwachting zal het Europese stelsel in het Bouwbesluit 2003 worden geïmplementeerd op het moment dat alle Europese geharmoniseerde productnormen en technische goedkeuringen van kracht zijn, dan wel toegepast mogen worden. Voor de eerder genoemde samengestelde constructieonderdelen en andere toepassingen waarvoor de zogenoemde SBI-test geen inrichting van de testcondities heeft gespecificeerd (bijvoorbeeld in situ toepassingen), zal het NEN een apart Nederlands normblad gaan ontwikkelen. Dit normblad zal nadere aanwijzingen bevatten voor de monsterneming en de wijze van aanbrengen van proefstukken in de testopstelling en zal gereed zijn voordat de huidige nationale branden rookklassen zijn ingetrokken en nog uitsluitend van de Euroklassen gebruik kan worden gemaakt. Voor de bestaande bouw geldt het rechtens verkregen niveau. Omdat de Euroklassen en de daarbij toegepaste systematiek aanzienlijk verschillen met de 5

6 huidige Nederlandse, zijn de Euroklassen niet 1-op-1 toepasbaar in de bestaande situatie en blijven de Nederlandse brand- en rookklassen voor de bestaande bouw van kracht. Na de implementatie van de Euroklassen voor nieuwbouw en verbouw in het Bouwbesluit 2003 zal om deze reden sprake zijn van een afwijkend stelsel van brandklassen voor enerzijds nieuwbouw en verbouw en anderzijds bestaande bouw. Punt van aandacht hierbij zijn de nieuw te bouwen niet-permanente bouwwerken. Deze moeten volgens artikel 1.13 van het Bouwbesluit 2003 ten minste voldoen aan de voorschriften voor bestaande bouw en voor wat betreft de brandklassen bovendien aan enige voorschriften voor nieuwbouw. Op welke wijze in de toekomst voor nietpermanente bouwwerken ontheffing tot het niveau van de Nederlandse brand- en rookklassen (bestaande bouw) zal kunnen worden verleend, terwijl zij gebouwd zijn met constructie-onderdelen die voldoen aan de Euroklassen, zal op een later tijdstip nader worden bezien. Stcrt. 2005, 163 Met deze wijziging is de Regeling Bouwbesluit 2003 afgestemd op de wijziging van het Bouwbesluit 2003 (Stb. 2005, 1). Dit wijzigingsbesluit en deze regeling zullen 1 september 2005 in werking treden. In deze wijziging van de regeling wordt het gebruik van NEN 2000 als aanwijzingsinstrument voor de aan te sturen bouwnormen losgelaten. Een overzicht van de door het Bouwbesluit 2003 aangestuurde normen met vermelding van datum van uitgifte en van toepassing zijnde correctie-, wijzigings- en aanvullingsbladen is nu opgenomen als bijlage I bij deze regeling. Voorts zijn een aantal voorschriften geactualiseerd in verband met aanpassingen van in het Bouwbesluit 2003 aangewezen normbladen, wijzigingsbladen, of correctiebladen.ook zijn een aantal Europese normbladen beschikbaar gekomen of gewijzigd. In deze wijzigingsregeling is verder gebruik gemaakt van de mogelijkheid die bovengenoemde wijziging van het Bouwbesluit 2003 biedt om voor de bestaande bouw, evenals reeds bij nieuwbouw het geval is, nadere voorschriften te stellen omtrent het in een bouwwerk aanwezig zijn van materialen waaruit giftige of hinderlijke stoffen(asbest) vrijkomen. Ook is in deze wijzigingsregeling de grondslag voor de stelselwijziging voor kwaliteitsverklaringen als bedoeld in artikel 1, eerste lid, onder j, van dewoningwet opgenomen. De essentie van deze stelselwijziging is dat de systematiek van individueel erkende kwaliteisverklaringen is gewijzigd in een (algemene) erkenning door de minister van het stelsel als zodanig. Kwaliteitsverklaringen zullen voortaan niet meer door de minister zelf maar door een door de minister aangewezen coördinerende instelling worden afgegeven en bekendgemaakt. Stcrt. 2005, 249 Met deze wijziging van de Regeling Bouwbesluit 2003 worden de laatste versies van de beide normen voor de bepaling van de energieprestatiecoëfficiënt aangewezen. Het gaat hier om NEN , de bepalingsmethode voor utiliteitsgebouwen, die wordt vervangen door de versie uit NEN , de bepalingsmethode voor de woonfunctie, wordt eveneens vervangen door de versie uit Deze nieuwe versies 6

7 van de normen bieden meer mogelijkheden aan de installatiebranche bij het toepassen van nieuwe installatietechnieken. Bij het toepassen van deze nieuwe normbladen is het eenvoudiger dan bij gebruik van de vorige versies om de invloed van dergelijke nieuwe technieken op de energieprestatiecoëfficient te bepalen. Dergelijke nieuwe installatietechnieken zijn met name ook van belang bij het halen van de aangescherpte energieprestatiecoëfficiënt voor de woonfunctie. De wijziging van het Bouwbesluit 2003 met betrekking tot aanscherping van de energieprestatiecoëfficiënt voor de woonfunctie (Stb. 2005, 528) treedt naar verwachting 1 januari 2006 in werking, gelijktijdig met deze wijziging. Voorts wordt een nieuwe versie van NEN 2000 aangewezen en van een tweetal andere normen de laatste versie aangewezen, waarmee enkele onvolkomenheden in de in die normen opgenomen bepalingsmethoden zijn weggenomen. Verder zijn in deze wijziging van de Regeling Bouwbesluit 2003 een aantal reparaties opgenomen. Het gaat hier om het herstellen van redactionele onvolkomenheden, zoals het ten onrechte opnemen van de datum van uitgave van een norm, terwijl deze datum ook al in bijlage I is genoemd. Stcrt. 2006, 122 Algemeen Deze wijziging van de Regeling Bouwbesluit 2003 is ter implementatie van de bouwtechnische voorschriften die voortvloeien uit richtlijn 2004/54/EG van het Europees parlement en de raad van 29 april 2004 inzake minimum veiligheidseisen voor tunnels in het trans-europese wegennet. Deze richtlijn beoogt een minimaal veiligheidsniveau te verzekeren voor weggebruikers in tunnels van het trans-europese wegennet door preventie van kritische gebeurtenissen die mensenlevens, milieu en tunnel installaties in gevaar kunnen brengen, en door bescherming te bieden bij ongevallen. Deze richtlijn is van toepassing op alle tunnels met een lengte van meer dan 500 m, ongeacht of deze in gebruik, in aanbouw, dan wel in de ontwerpfase zijn. De implementatietermijn verstrijkt op 30 april Implementatie van deze richtlijn vindt deels plaats door het stellen van regels m.b.t. de veiligheid van voor het wegverkeer toegankelijke tunnels in de Wet aanvullende regels veiligheid wegtunnels (Kamerstukken II 2004/2005, , nr. 2), het Besluit aanvullende regels veiligheid wegtunnels en een daarop gebaseerde regeling. De noodzakelijke bouwtechnische voorschriften zijn opgenomen in een wijziging van het Bouwbesluit 2003 (wijzigingen in verband met de implementatie van de richtlijn tunnelveiligheid) en deze wijziging van de Regeling Bouwbesluit In het systeem van het Bouwbesluit 2003 vallen tunnels of tunnelvormige bouwwerken onder gebruiksfunctie 12 Bouwwerk geen gebouw zijnde. Tot de inwerkingtreding van genoemde wijziging van het Bouwbesluit 2003 gelden voor deze gebruiksfunctie geen voorschriften die specifiek op wegtunnels zijn gericht. Om dit mogelijk te maken is in het Bouwbesluit 2003 een nieuwe afdeling 2.26 Tunnelveiligheid opgenomen. In deze afdeling is een paragraaf voor nieuwbouw en een paragraaf voor bestaande bouw opgenomen. Op basis van deze afdeling in het Bouwbesluit 2003 zijn specifieke technische voorschriften in een nieuw hoofdstuk in de Regeling Bouwbesluit

8 opgenomen. Op deze wijze wordt de toegankelijkheid voor zowel de reguliere gebruiker van het Bouwbesluit 2003 als voor de opdrachtgevers voor tunnels zo goed mogelijk gediend. Hoewel het hierboven genoemde wetsvoorstel zich in beginsel beperkt tot implementatie van de richtlijn, gaat het voorstel op een beperkt aantal onderdelen iets verder. Ditzelfde geldt derhalve voor het Besluit aanvullende regels veiligheid wegtunnels en voor genoemde wijziging van het Bouwbesluit 2003 en deze wijziging van de Regeling Bouwbesluit Voorzover hier van belang: de richtlijn heeft betrekking op tunnels in het trans-europese wegennet langer dan 500 m. Gelet op overweging 25 bij de richtlijn die de lidstaten aanspoort vergelijkbare veiligheidsniveaus toe te passen voor wegtunnels op grondgebied die geen deel uitmaken van het Europese wegvervoersnet is de werkingssfeer van het wetsvoorstel uitgebreid tot alle wegtunnels met een minimum lengte van 250 meter. In lijn hiermee is ook in de bouwtechnische voorschriften ook uitgegaan van wegtunnels met een tunnellengte van meer dan 250 meter. Voor een nadere toelichting hierop wordt ook verwezen naar de op 8 juli 2005 aan de tweede kamer aangeboden Beleidsvisie Tunnelveiligheid deel B (Kamerstukken II, 2004/2005, , nr. 3) Systematiek Er is voor gekozen om de specifieke voorschriften voor tunnels in deze regeling op te nemen. De grondslag hiervoor is opgenomen in (een nieuwe) afdeling 2.26 Tunnelveiligheid van het Bouwbesluit 2003 (het besluit). In artikel voor nieuwbouw en voor bestaande bouw is aangegeven dat bij ministeriële regeling nadere voorschriften zullen worden gegeven. In (het nieuwe) hoofdstuk 5 Veiligheidseisen voor wegtunnels zijn deze nader voorschriften opgenomen. In dit hoofdstuk is dezelfde volgorde van de beoordelingsaspecten aangehouden als in het Bouwbesluit Per beoordelingsaspect is een afdeling opgenomen met in de meeste gevallen een paragraaf voor nieuwbouw en een paragraaf voor bestaande bouw. Het systeem hierbij is dat voor tunnels in principe alle voorschriften gelden die in het Bouwbesluit 2003 zijn opgenomen voor bouwwerken geen gebouw zijnde. Bij een aantal beoordelingsaspecten zijn de voorschriften die in het Bouwbesluit 2003 voor de gebruiksfunctie bouwwerk geen gebouw zijnde zijn opgenomen niet voldoende op de situatie in wegtunnels toegespitst. Voor die gevallen zijn in hoofdstuk 5 van deze regeling nadere voorschriften opgenomen. Bij de beoordeling welke voorschriften voor wegtunnels gelden kan het volgende onderscheid worden aangebracht: 1. Voor de beoordelingsaspecten (afdelingen) die niet in hoofdstuk 5 van deze regeling zijn opgenomen geldt het Bouwbesluit 2003 onverkort. Dit betekent dat voor die beoordelingsaspecten de desbetreffende tabel van het Bouwbesluit 2003 aangeeft welke voorschriften voor een wegtunnel (bouwwerk geen gebouw zijnde) zijn aangestuurd. 2. Voor de beoordelingsaspecten waar een afdeling in hoofdstuk 5 van deze regeling is opgenomen, volgt uit die afdeling hoe het gelijknamige en gelijkgenummerde 8

9 beoordelingsaspect uit het Bouwbesluit 2003 moet worden gelezen (toegepast). Hierbij zijn ruwweg twee situaties te onderscheiden: a. Om aan de functionele eis te voldoen geldt de aansturing uit het Bouwbesluit 2003 onverkort. In de regeling is aangegeven dat een of meer bepalingen anders moeten worden toegepast. Dit is alleen het geval bij sterkte bij brand (afdeling 5.1) en overbrugging van hoogte verschillen (afdeling 5.2) b. Om aan de functionele eis te voldoen geldt een andere aansturing dan in het Bouwbesluit 2003 bij dat beoordelingsaspect is opgenomen. Dit kan zowel betekenen dat er gebruik wordt gemaakt van artikelen uit het Bouwbesluit 2003 maar ook dat een bepaling anders moet worden gelezen of dat er aanvullende bepalingen in deze regeling zijn opgenomen. Voor de volledigheid wordt opgemerkt dat in de systematiek van het Bouwbesluit 2003, in afwijking van het spraakgebruik, geen onderscheid wordt gemaakt tussen toegangen en uitgangen. Het Bouwbesluit 2003 merkt ook een (nood)uitgang aan als een toegang. Dit geldt dus ook voor een (nood)uitgang in een wegtunnel. Het Bouwbesluit 2003 stelt voorschriften uit oogpunt van veiligheid, gezondheid, bruikbaarheid en energiezuinigheid. Hoewel de richtlijn zich specifiek richt op de veiligheid van tunnels, stelt de richtlijn ook eisen die in de systematiek van het Bouwbesluit 2003 onder de hoofdstukken gezondheid en bruikbaarheid vallen. Dit is bijvoorbeeld het geval bij de ventilatievoorschriften in de richtlijn die in de systematiek van het Bouwbesluit 2003 zijn opgenomen in het hoofdstuk gezondheid. Gelijkwaardigheid In artikel 14 van de richtlijn is een specifieke procedure opgenomen die het mogelijk maakt af te wijken van de voorschriften in de richtlijn wanneer sprake is van innovatieve technieken. In het Bouwbesluit 2003 is in artikel 1.5 een zogenoemde gelijkwaardigheidsbepaling opgenomen. Dit artikel biedt de aanvrager van een bouwvergunning de mogelijkheid om van een in het Bouwbesluit 2003 opgenomen prestatie-eis af te wijken. De aanvrager die een beroep op dit gelijkwaardigheids-artikel doet moet ten genoegen van burgemeester en wethouders aantonen dat het bouwwerk tenminste dezelfde mate van veiligheid, bescherming van de gezondheid, bruikbaarheid, energiezuinigheid en bescherming van het milieu biedt als beoogd is met het oorspronkelijke voorschrift. Dit betekent dat aan de aanvrager aan de functionele eis moet blijven voldoen en dat de gekozen oplossingen gelijkwaardig zijn aan de prestatieeisen. Op het moment dat de aanvrager daar niet aan kan voldoen is er sprake van de situatie als bedoeld in artikel 14 van de richtlijn. In dergelijke gevallen moet de daarvoor in de richtlijn opgenomen procedure worden gevolgd. Artikel 14 van de richtlijn is geïmplementeerd met een wijziging van artikel 7 van de Woningwet (het experimenteerartikel, Kamerstukken II 2005/2006, 30209, nr. 8). Het is de verantwoordelijkheid van burgemeester en wethouders om bij de aanvraag van een bouwvergunning voor een wegtunnel met een tunnellengte van meer dan 250 meter in voorkomende gevallen na te gaan of er sprake is van gelijkwaardigheid als bedoeld in artikel 1.5 van het Bouwbesluit 9

10 2003 en bij tunnels langer dan 500 meter ook of er sprake is van een situatie als bedoeld in artikel 14 van de richtlijn. Gevolgde procedure en inspraak Deze wijziging van de Regeling Bouwbesluit 2003 is voorbereid met het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en met het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Voorts is de wijziging besproken in het Interdepartementaal Overleg Bouwregelgeving (IOB), de Juridisch Technische Commissie (JTC) en het Overlegplatform Bouwregelgeving (OPB). Stcrt. 2009, 91 Met deze wijzigingsregeling wordt een nieuwe versie van bijlage I bij de Regeling Bouwbesluit 2003 vastgesteld. Eerder was het voornemen wijzigingspakket 3 van het Bouwbesluit 2003, inclusief een algehele herziening van de regeling van het Bouwbesluit 2003, op 1 januari 2009 in werking te laten treden. Inmiddels is besloten om wijzigingspakket 3 niet apart in werking te laten treden, maar het Bouwbesluit 2003 en het op 1 november j.l. in werking getreden Besluit brandveilig gebruik bouwwerken (Gebruiksbesluit) samen te voegen in een nieuwe algemene maatregel van bestuur. De inwerkingtreding van deze nieuwe algemene maatregel van bestuur, inclusief de algehele herziening van deze ministeriële regeling, zal naar verwachting in 2010 kunnen plaatsvinden. Gezien de technologische ontwikkelingen en de bijbehorende normalisatie is het niet wenselijk om met de wijziging van bijlage I te wachten op het bovengenoemde geïntegreerde besluit en de daarbij behorende ministeriële regeling. Derhalve is besloten om in een tussentijdse bijstelling van deze regeling de uitgave van een aantal door het Bouwbesluit 2003 aangestuurde normen te actualiseren. Daarbij zijn de volgende voorwaarden gehanteerd: de actualisering heeft niet tot gevolg dat wijziging van het Bouwbesluit 2003 nodig is; als de NEN-norm bij de eerstkomende wijziging van het besluit wordt vervangen door een Europese norm (bijvoorbeeld een Eurocode-deel) worden van de nu aangewezen norm alleen nog nieuwe wijzigingsbladen of correctiebladen aangewezen; de gewijzigde aansturing van een norm of onderdeel daarvan, omvat geen (technische) inhoudelijke wijziging anders dan ter omzetting van Europese normen. Om deze redenen is deze wijziging van de regeling beperkt gebleven tot het aansturen van elf nieuwe uitgaven van NEN-normen en enige wijzigingsbladen of correctiebladen bij NEN-normen. De wijzigingen van deze normen vloeien voor een belangrijk deel voort uit aanpassingen aan Europese normalisatie en betreffen verder redactionele verbeteringen, zoals bijvoorbeeld het opnemen van een wijzigingsblad in de norm zelf. Voorts is de aansturing van NEN 2000 vervallen waardoor de verwijsketens binnen de bouwnormen voortaan beperkt blijven tot doorverwijzing naar andere in Bijlage I vermelde eerstelijnsnormen. Overigens wordt opgemerkt dat NEN-normen beschikbaar zijn via NEN (Nederlands Normalisatie Instituut te Delft). 10

11 Daarnaast is het voorschrift met betrekking tot de hoeveelheden aan bedrijfsmatige opslag van brandbare, brandbevorderende, bij brand gevaar opleverende en voor de gezondheid schadelijke stoffen die in een brandcompartiment moeten liggen, hier geschrapt omdat de opslag van dergelijke stoffen tot het domein van de milieuregelgeving behoort. Dit betekent dat de verwijzingen vanuit het Bouwbesluit 2003 naar bij ministeriële aangegeven brandbare, brandbevorderende of bij brand gevaar opleverende stoffen" tot het in werking treden van het geïntegreerde besluit leeg zijn. 2. Notificatie Stcrt. 2002, 241 De ontwerp-regeling is op 6 maart 2002 gemeld aan de Commissie van de Europese gemeenschappen (notificatienummer 2002/0110/NL) ter voldoening aan artikel 8, eerste lid, van richtlijn nr. 98/34/EG van het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie van 22 juni 1998 betreffende een informatieprocedure op het gebied van normen en technische voorschriften en regels betreffende de diensten van de informatiemaatschappij (PbEG L 204), zoals gewijzigd bij richtlijn nr. 98/48/EG van 20 juli 1998 (PbEG L 217). Er zijn geen opmerkingen of bezwaren ingebracht door lidstaten of de Commissie. Stcrt. 2005, 163 De ontwerpregeling is op 14 maart 2005 gemeld aan de Commissie van de Europese Gemeenschappen, notificatienummer 2005/0115/NL, ter voldoening aan artikel 8, eerste lid, van richtlijn nr. 98/34/EG van het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie van 22 juni 1998 betreffende een informatieprocedure op het gebied van normen en technische voorschriften en regels betreffende de diensten van de informatiemaatschappij (PbEG L 204), zoals gewijzigd bij richtlijn nr. 98/48/EG van 20 juli 1998 (PbEG L 217). De meeste artikelen in deze wijzigingsregeling bevatten mogelijk technische voorschriften in de zin van deze richtlijn (notificatierichtlijn). Met een beroep op de gelijkwaardigheidsbepaling (artikel 1.5 van het Bouwbesluit 2003) zullen deze voorschriften niet tot een situatie behoeven te leiden waarin het vrije verkeer van goederen op een niet gerechtvaardigde of discriminerende wijze wordt belemmerd. Door de Commissie zijn geen bemerkingen gemaakt. Melding aan het Secretariaat van de Wereld Handelsorganisatie, ingevolge artikel 2, negende lid, van de op 15 april 1994 te Marrakech tot stand gekomen Overeenkomst inzake technische handelsbelemmeringen (Trb. 1994, 235) heeft niet plaatsgevonden nu er in casu geen sprake is van significante gevolgen voor de handel. 11

12 Stcrt. 2006, 122 Deze wijziging van de Regeling Bouwbesluit 2003 is op 2 maart 2006 gemeld aan de Commissie van de Europese Gemeenschappen, notificatienummer 2006/0122/NL, ter voldoening aan artikel 8, eerste lid, van richtlijn nr. 98/34/EG van het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie van 22 juni 1998 betreffende een informatieprocedure op het gebied van normen en technische voorschriften en regels betreffende de diensten van de informatiemaatschappij (PbEG L 204), zoals gewijzigd bij richtlijn nr. 98/48/EG van 20 juli 1998 (PbEG L 217). Deze regeling bevat technische voorschriften in de zin van deze richtlijn (notificatierichtlijn). Met een beroep op de gelijkwaardigheidsbepaling (artikel 1.5 van het Bouwbesluit 2003) zullen deze voorschriften niet tot een situatie behoeven te leiden waarin het vrije verkeer van goederen op een niet gerechtvaardigde of discriminerende wijze wordt belemmerd. Door de Commissie zijn geen opmerkingen gemaakt. Melding aan het Secretariaat van de Wereld Handelsorganisatie, ingevolge artikel 2, negende lid, van de op 15 april 1994 te Marrakech tot stand gekomen Overeenkomst inzake technische handelsbelemmeringen (Trb. 1994, 235) heeft niet plaatsgevonden nu er in casu geen sprake is van significante gevolgen voor de handel. 3. Regeleffecttoetsen Stcrt. 2003, 101 Om de effecten van de Europese brandklassen in kaart te brengen is onderzoek uitgevoerd (DHV, Regeleffecttoets, Europese klassering materiaalgedrag bij brand, november 2002). Hierbij zijn de bedrijfseffecten, milieueffecten, effecten op de uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid en de gevolgen voor indirect belanghebbenden aan de orde gekomen. Uit de rapportage blijkt dat het omzetten van de brandveiligheidseisen zal betekenen dat voor enkele producten bepaalde toepassingen niet meer worden toegestaan. De gevolgen daarvan zijn mede afhankelijk van de mogelijkheden van de desbetreffende fabrikanten om eventuele aanpassingen in hun producten of productieproces te realiseren. Daarnaast zijn in al deze gevallen al bruikbare alternatieven op de markt. De Europese brandklassen zullen daarmee een relatief kleine omzetverschuiving binnen de bouwkolom veroorzaken van ca. 3% van de totale jaaromzet aan bouwproducten. Er zijn geen aanwijzingen dat de invoering van de Europese brandklassen effecten voor de uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid, het milieu en de indirect belanghebbenden zal hebben. Stcrt. 2006, 122 De kosten voor de implementatie van de richtlijn zijn relatief gering. Zoals in de toelichting op de wijziging van het Bouwbesluit 2003 inzake de implementatie van de richtlijn tunnelveiligheid reeds is aangegeven zijn de kosten, voor de periode tot 1 mei 2014, het 12

13 moment dat alle bestaande tunnels ook aan de voorschriften van de richtlijn moeten voldoen, begroot op circa 5.1 miljoen euro voor rijkstunnels en circa twee miljoen euro voor gemeentelijke tunnels (Beleidsvisie Tunnelveiligheid deel B). 4. Toetsting administratieve lasten Stcrt. 2005, 163. Deze wijzigingsregeling is gebaseerd op de bovengenoemde wijziging van het Bouwbesluit Dat wijzigingsbesluit is voorgelegd aan het Adviescollege toetsing administratieve lasten (Actal). Het college heeft toen geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid daarop advies uit te brengen omdat dat wijzigingsbesluit naar verwachting van het college niet zal leiden tot een structurele toename van administratieve lasten voor het bedrijfsleven. Derhalve wordt aangenomen dat de in deze regeling opgenomen onderwerpen evenmin effect hebben op de administratieve lasten. Stcrt. 2006, 122 De onderhavige regeling is niet voorgelegd aan het Adviescollege toetsing administratieve lasten (Actal). Zoals Actal bij de behandeling van het Wetsvoorstel aanvullende regels veiligheid wegtunnels heeft vastgesteld, is ook bij de onderhavige regeling geen sprake van administratieve lasten voor burgers of voor het bedrijfsleven. 13

14 II Artikelsgewijs Hoofdstuk 1 Algemene bepalingen Artikel 1.1 In aanvulling op de nieuwe definities die in het Bouwbesluit 2003 voor tunnels worden opgenomen, is het nodig ook in artikel 1.1 van de Regeling Bouwbesluit 2003 enkele nieuwe definities op te nemen (Stcrt. 2006, 122). Het gaat om rijbaan, rijbaanvloer, tunnelbuislengte en wegtunnelbuis. Met het begrip rijbaanvloer is de vloeroppervlakte van de tunnel waarop de voor een wegtunnel kenmerkende activiteit (verkeersafwikkeling) plaatsvindt gedefinieerd. De noodzakelijk voorzieningen van de tunnel, zoals de aanwezigheid van nooduitgangen of de capaciteit van de ventilatie, moeten op die rijbaanvloer zijn afgestemd. De begripsbepaling wegtunnelbuis is opgenomen om onderscheid te kunnen maken tussen een tunnelbuis voor het wegverkeer en een tunnelbuis voor andere doeleinden. Hierbij kan gedacht worden aan een tunnelbuis voor zogenoemd dienstgebruik of voor vluchten maar ook aan een tunnelbuis voor bijvoorbeeld voetgangers of fietsers. Opgemerkt wordt dat het noodzakelijk is gebleken om zowel de tunnellengte als de tunnelbuislengte te definiëren. Een afzonderlijke tunnelbuis kan minder lang zijn dan de wegtunnel waarvoor de lengte van de langste wegtunnelbuis bepalend is. Bij het bepalen van de tunnelbuislengte wordt, net als bij het bepalen van de tunnellengte (begripsbepaling opgenomen in het Bouwbesluit 2003), uitgegaan van het omsloten gedeelte. In de bouwregelgeving is geen definitie van omsloten opgenomen. In beginsel zal het omsloten gedeelte van de tunnelbuis zich uitstrekken van tunnelbuismond tot tunnelbuismond. In een enkel geval kan het omsloten gedeelte van de tunnelbuis ook achter de tunnelbuismond beginnen, bijvoorbeeld indien er zich in het dak van de tunnelbuis of de wand voldoende grote openingen bevinden om de bij een brand ontstane rook en hitte in voldoende mate af te voeren. Dit is met name het geval indien capaciteit van de toevoer van verse lucht en de afvoer van rook zodanig zijn, dat er in dat gedeelte van de wegtunnelbuis kan worden gesproken van een niet-besloten ruimte. Wanneer er bij een aanvraag om bouwvergunning sprake is van een omsloten gedeelte is uiteindelijk ter beoordeling van de gemeente. Artikel 1.2 Met de wijziging van het eerste lid van artikel 1.2 (Stcrt. 2005, 163) is geregeld dat voortaan in bijlage I van deze regeling is bepaald welke uitgaven van de direct door het 14

15 Bouwbesluit 2003, het Besluit indieningsvereisten aanvraag bouwvergunning (Biab) of deze regeling aangewezen normbladen en de op deze normbladen uitgebrachte correctie-, wijzigings-, of aanvullingsbladen van kracht zijn. Hiermee is NEN 2000 voor de aansturing van deze eerstelijns normen niet meer nodig. Dit zal door de praktijk worden ervaren als een verbetering van de gebruiksvriendelijkheid van de bouwregelgeving. In het tweede lid is de verwijzing naar NEN 2000 vervallen (Stcrt. 2009, 91), mede omdat de sinds 2005 opgenomen bijlage I de in het kader van de bouwregelgeving geldende versie van de aangestuurde eerstelijns normen bepaalt. Verwijzingsketens binnen normen moeten, mede in relatie tot de drastische beperking van regeldruk, voor de technische bouwregelgeving zo veel mogelijk worden beperkt. Voortaan zijn alleen de eerstelijns normen, alle vermeld in bijlage I, van toepassing. Daarom is de tekst van het tweede lid nu zo geredigeerd dat bij doorverwijzing vanuit een in bijlage I aangestuurde norm voor de bouwregelgeving uitsluitend een doorverwijzing naar een andere in bijlage I aangestuurde norm of onderdeel daarvan van toepassing is. Uitzondering op deze doorverwijzing zijn de NEN-normen voor elektriciteit, gas en water en de in het Besluit indieningsvereisten aanvraag bouwvergunning (Biab) aangewezen NEN-normen. Deze vallen niet onder de zogenoemde zogenaamde bouwnormen en zijn voor wat betreft inhoud en structuur niet afgestemd op de publieke verwijzing vanuit de bouwregelgeving. In het derde lid van artikel 1.2 wordt de omzettingstabel Nederlandse brand- en rookklassen aangewezen (Stcrt. 2005, 163). Deze tabel was eerder als bijlage III aan deze regeling toegevoegd (Stcrt. 2003, 101). Omwille van de gebruiksvriendelijkheid is deze tabel nu verplaatst van een aparte bijlage naar de onder dit artikellid opgenomen tabel 1.1. Voorts is deze tabel op verzoek van de bouwpraktijk op onderdelen aangepast, om ook bij de toepassing van Euroklassen, de in Nederland reeds lang geaccepteerde bouwmaterialen te kunnen blijven gebruiken. Het gaat daarbij met name om de toepassing van materialen bij de onderste 2,5 m van de gevel (buitenoppervlak). Verder wordt voor een ruimte waardoor een niet-besloten rookvrije vluchtroute voert qua brandklasse Euroklasse C in plaats van Euroklasse B voorgeschreven en Euroklasse B in plaats van Euroklasse A2. Ook maakt de tabel duidelijk dat voor een niet-besloten ruimte waardoor een vluchtroute voert noch een Nederlandse noch een Europese rookklasse is voorgeschreven. In het derde lid is de datum van uitgifte van NEN-EN geschrapt (Stcrt. 2009, 91). Deze datum is reeds in bijlage I vermeld. Artikelen 1.3 tot en met 1.5 De bouwtechnische voorschriften voor elektriciteit of noodstroom worden nu in deze regeling vermeld. De voorheen in het besluit genoemde model-aansluitvoorwaarden voor elektrische energie van EnergieNed bevatten niet langer bouwtechnische voorschriften. Nadere aanwijzingen van NEN-normen of onderdelen daarvan door middel van een publicatie in het blad Stroomlijn zijn hiermee overbodig geworden. Het voorschrift in artikel 1.3 is bedoeld voor nieuwbouw en het voorschrift in artikel 1.4 voor bestaande bouw. Aan artikel 1.3 is een nieuw derde lid toegevoegd (Stcrt. 2005, 163) met voorschriften voor leidingdoorvoeren, waaronder een mantelbuis, bij elektriciteitsvoorzieningen. Deze voorschriften zijn materieel afkomstig uit hoofdstuk 4 15

16 (bruikbaarheid) van het Bouwbesluit De aanwezigheid van deze doorvoeren is echter vooral uit het oogpunt van veiligheid voorgeschreven (zie ook de toelichting op artikel I, onderdeel DDDDDDD [artikel 4.67, Bouwbesluit 2003] van Stb. 2005, 1). Daarom vallen deze voorschriften voortaan onder de veiligheidseisen als bedoeld in artikel 2.49 van het Bouwbesluit 2003, waarvan de nadere uitwerking voorlopig in artikel 1.3 van de regeling is opgenomen. Voor de veiligheid van een standaardvoorziening voor elektriciteit ten behoeve van huishoudelijk gebruik werd voor de bestaande bouw uitsluitend verwezen naar NEN 1010, uitgave Met toepassing van de norm uit 1962 werd echter geen recht gedaan aan de ontwikkeling van het veiligheidsniveau sinds 1962 (bijvoorbeeld aardlekschakelaar en kleurcodes van de bedrading). In de voormalige Model aansluitvoorwaarden van de Vereniging van Exploitanten van Elektriciteitsbedrijven in Nederland werd namelijk ook voorgeschreven dat installaties die na 1962 zijn aangelegd ten minste moeten voldoen aan de op het tijdstip van aanleg geldende voorschriften. Met de verwijzing naar de meer recente NEN 1010 zoals aangestuurd in bijlage I (zie toelichting op onderdelen A en B [artikel 1.2]) is ook deel 9 van de norm van toepassing (Stcrt. 2005, 163). In dit deel zijn voorschriften voor bestaande bouw, dus ook voor na 1962 aangelegde installaties van bouwwerken, opgenomen. Met het aansturen van deze meer recente NEN 1010 is het gat in de regelgeving, dat ontstond toen de Model aansluitvoorwaarden niet meer werden aangewezen (1 januari 2003), ongedaan gemaakt. Voorheen werd voor nieuwbouw verwezen naar NEN 2000 en stonden voor bestaande bouw de aansturingsgegevens in de regeling zelf. Het aansturen van de eerstelijns normen gebeurt sedert 1 september 2005 (Stcrt. 2005, 163) zowel voor nieuwbouw als voor bestaande bouw in bijlage I bij de Regeling Bouwbesluit In artikel 1.4 is ten onrechte de datum van uitgave van de van toepassing zijnde normen voor de bestaande bouw blijven staan. Dit is nu gecorrigeerd (Stcrt. 2005, 249). Met het oog op de vermindering van regeldruk is het voorschrijven van specifieke voorzieningen voor elektriciteit, naast de standaard voorzieningen voor elektriciteit, vervallen (Stcrt. 2009, 91). Dit betekent dat de voorschriften voor apparatuur voor medisch onderzoek (artikelen 1.3 en 1.4) en voor elektrisch materiaal bij een risico voor gasontploffing of stofontploffing (artikel 1.5) vervallen 4. NEN 1010 en NPR 5310 kunnen hier voor de bouwregelgeving reeds afdoende in voorzien, zowel voor nieuwbouw als voor bestaande bouw. Om deze reden is de aansturing van de in deze voorschriften genoemde normen NEN 3134, NEN-EN-IEC , NEN-EN-IEC en NEN-EN-IEC ook in bijlage I vervallen. 4 Artikel 1.3, tweede lid, 1.4, tweede lid en artikel 1.5 zijn vervallen. Deze veiligheidsvoorschriften zijn dus voortaan geregeld in NEN

17 Artikelen 1.6 en 1.7 Evenals bij de voorziening voor elektriciteit en noodstroom, worden de eisen voor een voorziening voor gas nu in deze regeling vermeld. Met deze directe aanwijzing zijn nadere aanwijzingen van NEN-normen of onderdelen daarvan in het blad Gaswijs voor toepassing van het Bouwbesluit 2003 niet meer relevant. Het voorschrift in artikel 1.6 is bedoeld voor nieuwbouw en het voorschrift in artikel 1.7 voor bestaande bouw. Deze voorschriften omvatten dezelfde eisen als voorheen in de genoemde Modelaansluitvoorwaarden en aanwijzingen voor gas, behoudens de aansturing van NEN Abusievelijk was dit normblad vanaf 1998 voor het besluit niet aangestuurd. Voor de veiligheid van een standaardvoorziening van gas voor huishoudelijk gebruik in de bestaande bouw werd wegens het ontbreken van een geschikte norm eerder verwezen naar het document Bodemniveau Gasinstallaties. Inmiddels is voor de bestaande bouw NEN 8078 beschikbaar [en derhalve aangewezen] (Strcrt. 2005, 163). In het tweede lid van artikel 1.6 is de eerder aangewezen NEN-EN 1775 vervangen door NEN 1078 (Stcrt. 2005, 163). Deze laatste norm bevat nu ook die voorschriften voor voorzieningen met een gasdruk die voorheen in NEN-EN 1775 waren opgenomen. Het derde lid heeft nu een nieuwe invulling gekregen met de voorschriften voor leidingdoorvoeren, waaronder een mantelbuis, bij gasvoorzieningen. Deze voorschriften zijn materieel afkomstig uit hoofdstuk 4 (bruikbaarheid) van het Bouwbesluit De aanwezigheid van deze doorvoeren is vooral uit het oogpunt van veiligheid voorgeschreven (zie ook de toelichting op artikel I, onderdeel DDDDDDD [artikel 4.67, Bouwbesluit 2003], van Stb. 2005, 1). Daarom vallen deze voorschriften voortaan onder de veiligheidseisen als bedoeld in artikel 2.71 van het Bouwbesluit 2003, waarvan de nadere uitwerking voorlopig in artikel 1.6 van de regeling is opgenomen. Voorheen werd voor nieuwbouw verwezen naar NEN 2000 en stonden voor bestaande bouw de aansturingsgegevens in de regeling zelf. Het aansturen van de eerste-lijns normen gebeurt sedert 1 september 2005 (Stcrt. 2005, 163) zowel voor nieuwbouw als voor bestaande bouw in bijlage I bij de Regeling Bouwbesluit In artikel 1.7 is ten onrechte de datum van uitgave van de van toepassing zijnde normen voor de bestaande bouw blijven staan. Dit is nu gecorrigeerd (Stcrt. 2005, 249). Artikelen 1.8 en 1.9 Evenals bij elektriciteit, noodstroom en gas worden de bouwtechnische eisen voor een voorziening voor drinkwater en warmwater nu direct aangewezen in deze regeling. Het voorschrift in artikel 1.8 is bedoeld voor nieuwbouw en het voorschrift in artikel 1.9 voor bestaande bouw. De in NEN 2000 aangestuurde uitgave van normblad NEN 1006 is niet voldoende afgestemd op het Bouwbesluit Op grond van artikel 2 van de Woningwet zijn voor toepassing in het kader van het besluit alleen de bouwtechnische eisen voor drinkwater of warmwater van belang. NEN is thans bezig met een herziening van het normblad. Omdat de in NEN 2000 aangestuurde uitgave van het normblad NEN 1006 te hoge eisen stelt voor de bestaande bouw is daarvoor in deze regeling de uitgave van 1981, inclusief correctieblad van juni 1990, aangewezen. 17

18 Voorheen werd voor nieuwbouw verwezen naar NEN 2000 en stonden voor bestaande bouw de aansturingsgegevens in de regeling zelf. Het aansturen van de eerstelijns normen gebeurt sedert 1 september 2005 (Stcrt. 2005, 163) zowel voor nieuwbouw als voor bestaande bouw in bijlage I bij de Regeling Bouwbesluit In artikel 1.9 is ten onrechte de datum van uitgave van de van toepassing zijnde normen voor de bestaande bouw blijven staan. Dit is nu gecorrigeerd (Stcrt. 2005, 249). Artikel 1.10 Dit artikel regelt de publicatie van aan CE-markeringen gerelateerde normen, richtlijnen en specificaties. De Europese Commissie heeft in overleg met de lidstaten een procedure afgesproken voor de bekendmaking van de Europese technische specificaties en de overgangsperioden voor het gebruik van de CE-markering. Een en ander is vastgelegd in het Guidance paper J; Transitional arrangements under the Construction Products Directive (Construct 2001/477, 22 mei 2001). In het tweede lid is het moment van bekendmaking in de Nederlandse Staatscourant aangegeven voor Europese geharmoniseerde normen, voor Nederlandse normen waarin deze normen zijn getransponeerd, en voor door lidstaten vastgestelde technische specificaties ten aanzien waarvan de Europese Commissie heeft medegedeeld dat deze in overeenstemming zijn met de in de richtlijn bouwproducten bedoelde voorschriften. Voor de Europese geharmoniseerde normen (hen s) of Nederlandse normen waarin de Europese geharmoniseerde normen zijn getransponeerd (NEN-EN), gebeurt dit op het moment dat de Europese Commissie de hen s heeft gepubliceerd in het Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen. Voor de technische goedkeuringsrichtlijnen geschiedt dit binnen een redelijke termijn nadat deze richtlijnen door de Europese Commissie aan de lidstaten bekend zijn gemaakt. In het hierboven genoemde Guidance paper J wordt hiervoor een termijn van ten hoogste negen maanden genoemd. Nadere informatie over de CE-markering is te vinden op de website en te verkrijgen bij het Nederlands normalisatie instituut NEN te Delft en de Stichting Bouwkwaliteit (SBK) te Rijswijk (ZH). Artikel 1.11 Ter uitvoering van Europese afspraken inzake overgangsperioden voor de CE-markering op bouwproducten zijn in dit artikel de rechten en verplichtingen van de fabrikant en zijn vertegenwoordiger opgenomen. In het eerste lid is vastgelegd wanneer producenten de CE-markering op hun bouwproducten moeten aanbrengen, voor zover de Europese technische specificaties op die producten betrekking hebben. Het na de in dit lid aangegeven ingangsdatum in de handel brengen van bouwproducten die niet zijn voorzien van de CE markering, is strafbaar ingevolge artikel 1.8 van het Bouwbesluit In het tweede lid is aangegeven wanneer de CE-markering mag worden aangebracht. In het tweede lid van artikel 1.11 is het bijvoeglijk naamwoord Europese vervallen (Stcrt. 2005, 163). Uit de begripsbepaling van een geharmoniseerde norm (artikel 1.1 van de regeling) is tenslotte voldoende duidelijk dat dit een Europese norm betreft. 18

19 Het derde lid betreft de Europese technische goedkeuringen. Zodra de goedkeuringsrichtlijnen bekend zijn gemaakt aan de lidstaten, kan op basis van de Europese goedkeuring de CE-markering op het bouwproduct worden aangebracht. In het vierde lid is aangegeven dat zodra voor een product een conformiteitsverklaring of een conformiteitscertificaat is afgegeven de in die verklaring aangegeven specificaties als juist moeten worden aangemerkt en derhalve voor toepassing zijn toegelaten. Voor de lijst van Europese technische goedkeuringen op basis van CUAP s, als bedoeld in artikel 9, tweede lid, van de richtlijn, wordt verwezen naar de website van EOTA: Artikelen 1.12 tot en met 1.14 Artikel 1.12 regelt de aanwijzing van certificatie- en inspectie-instellingen en testlaboratoria. Artikel 1.13 geeft nadere voorschriften waaraan deze instellingen moeten voldoen. Als gevolg van de vernummering van bijlage I en II tot bijlage II en III (zie de toelichting op de onderdelen A en B en Z en AA [artikel 1.2 en de genoemde bijlagen]), is de verwijzing in artikel 1.13 naar deze bijlagen eveneens aangepast (Stcrt. 2005, 163). In artikel 1.14 zijn de verplichtingen van deze instellingen jegens de rijksoverheid opgenomen. Artikel 1.15 Dit artikel regelt dat de minister bouwproducten kan aanwijzen waarvoor het verbod tot het op de eigen markt in de handel brengen zonder CE-markering niet geldt. Artikel 1.16 Het eerste lid omvat de verplichting voor de minister van VROM om jaarlijks een overzicht bekend te maken van de in artikel 1.12, eerste lid nieuw aangewezen onafhankelijke deskundige instellingen die de in de richtlijn bouwproducten bedoelde taken uitvoeren. Dit betreft de zogeheten Notified Bodies. Deze moeten niet worden verward met de Approval Bodies die de minister van VROM aanwijst op grond van artikel 10, eerste lid, van de richtlijn bouwproducten. Deze laatste stellen de technische goedkeuringen op en hebben daartoe met de minister van VROM een privaatrechtelijke overeenkomst opgesteld. Op grond van het tweede lid moet de minister van VROM een overzicht geven van de in artikel 1.15 bedoelde bouwproducten en van bouwproducten die geen of slechts een geringe invloed hebben op de veiligheid en volksgezondheid (artikel 4, vijfde lid, van de richtlijn bouwproducten). [Het derde lid van dit artikel is per 1 september 2006 als gevolg van de inwerkingtreding van de stelselherziening vervallen (Stcrt 2005, 163 en 2006, 132).] Artikel 1.17 Uit het oogpunt van administratieve lastenverlichting wordt een extra faciliteit voor bepaalde buitenlandse instituten geboden. Een buitenlandse instelling die overeenkomstig artikel 16 van de richtlijn bouwproducten in het land van oorsprong is erkend voor het doen van proeven en controles, wordt indien deze in overeenstemming met de voorschriften in Nederland zijn, gelijkgesteld met een onafhankelijk deskundig 19