PARKTOWN BOYS HIGH SCHOOL (TAAL, GELETTERDHEID & KOMMUNIKASIE) DEPARTEMENT AFRIKAANS AFRIKAANS (EERSTE ADDISIONELE TAAL)

Transcriptie

1 PARKTOWN BOYS HIGH SCHOOL (TAAL, GELETTERDHEID & KOMMUNIKASIE) DEPARTEMENT AFRIKAANS AFRIKAANS (EERSTE ADDISIONELE TAAL) GRAAD : 12 DATUM : FEBRUARIE 2013 VRAESTEL : LITERATUURSTUDIE TYD : 1 UUR EKSAMINATOR : Mnr. W. Swart MODERATOR : Me. M. Watson Instruksies: 1. Hierdie vraestel bestaan uit TWEE afdelings: Afdeling A: Prosa (25) Afdeling B: Poësie (25) 2. Beantwoord AL die vrae. 3. Nommer die VRAE wat jy kies korrek volgens die nommeringstelsel wat in hierdie vraestel gebruik is. 4. Voer die opdragte, by elke vraag wat jy kies, noukeurig uit. 5. Nommer in die middel van die bladsy. 6. Begin ELKE VRAAG op n NUWE bladsy. 7. Skryf met n BLOU PEN. 8. Trek n streep na elke afdeling. Sterkte!

2 2 AFDELING A: PROSA STORIEJOERNAAL - JP en Ria Smuts VRAAG 1: KONTEKSTUELE VRAAG BENEDICTA - Margaret Bakkes Lees die uittreksel hieronder en beantwoord die vrae wat daarop volg. 1 Dit was op n gloeiende, skroeiende Saterdagmiddag om twee-uur toe ek gehoor het van die 2 krokodilaanval. Ek en my dogter het teruggekeer van n inkopietog en toe ek voor haar 3 deur stilhou om haar af te laai, was dit vir my vreemd om my man se geel Fiat-motortjie daar 4 aan te tref. 5 Wat soek Pa nou hier? 6 My man se verskyning by die hek en die verskrikking op sy gesig is antwoord genoeg. Hy 7 draai nie doekies om nie Kies die KORREKTE antwoord om die sin te voltooi. Benedicta, een van die karakters in hierdie kortverhaal, se naam is afkomstig van die Latynse woord benedicere wat beteken: A. die bevoorregte en geseënde een. B. sy is van Latynse afkoms. C. om te seën. D. dat sy n gelukkige vrou is. (1) 1.2 Van watter tipe verteller maak Margaret Bakkes in hierdie kortverhaal gebruik? (1) 1.3 Hoekom was dit vir die verteller vreemd dat haar man by haar dogter se huis was? (1) 1.4 Watter slegte nuus het die verteller se man vir haar gegee? (1) Kies die KORREKTE antwoord om die sin te voltooi. Christiaan was die verteller se seun en hy was n in die wildtuin. A. toeris B. joernalis C. staptoerveldwagter D. spoorsnyer (1) 1.6 Die verteller het gehoor dat Christiaan in Pietersburg in die hospitaal opgeneem is Is hierdie stelling WAAR of ONWAAR? (1) Motiveer jou antwoord op vraag (1)

3 1.7 - Kies die naam van die karakter in KOLOM B wat pas by die beskrywing in KOLOM A. - Skryf net die vraagnommer en die letter (A E) neer. 3 KOLOM A KOLOM B Sy het al dikwels aan die rand van die afgrond gestaan Hy is n geneesheer Die swart skut Sy bel met die slegte tyding. A. Phillios B. Kinta van Niekerk C. Margaret Bakkes D. Die verteller E. Francois (4) 1.8 Christiaan het sy linkerbeen en regterarm in die krokodilaanval verloor Is hierdie stelling WAAR of ONWAAR? (1) Motiveer jou antwoord op vraag (1) Voltooi die volgende paragraaf. - Gebruik die woorde in die lys hieronder. - Skryf net die vraagnommer ( ) en die antwoord neer. tibia; Nelspruit; blonde; Saldanha; rooi; breinvog; Hoedspruit; Wynberg Christiaan is die verteller se groot, sterk, pragtige manskind met sy hare soos sy ma se hare. Hy het al so baie noue ontkomings gehad. Toe hy pas een jaar oud was, het hy onverklaarbaar aan die slaap geraak. Die militêre dokter op kon niks fout vind nie en het n afspraak by n kinderarts in die Kaap gemaak. Hy was opgeneem in die militêre hospitaal. Die rede vir die slaap was die wat nie na behore wou dreineer nie. (4) Voltooi die sin. Kies die KORREKTE antwoord tussen hakies. - Skryf net die vraagnommer en die antwoord neer. Benedicta het heel eerste vir die verteller ( n sigaret / wodka) aangebied om haar te probeer troos. (1) 1.11 Nadat die verteller gehoor het hoe ernstig Christiaan se beserings was, het sy gesê: Die donkerte in my kop word n algehele duisternis. Watter emosie het die verteller hier ervaar? (1) 1.12 Waar het hulle stilgehou om bietjie uit te klim en die badkamer te gebruik? (1)

4 Lees die aanhaling hieronder en RANGSKIK daarna die gebeure in chronologiese volgorde. - Skryf net die vraagnommer en letters (A - E) in die KORREKTE volgorde neer. 4 Dikwels het ons aan die rand van die afgrond gestaan. teruggegryp. Waarom nie nou nie? Hieraan sou ek vashou. Telkens is ons met genade A. Op n staptoer in die wildtuin skiet die verteller se seun n olifant op 13 meter. B. n Motorfiets ry die verteller se seun raak wat tot die dubbele breuk van sy tibia en fibula lei. C. Op Tweede Nuwejaar skiet die verteller se seun n stormende buffel nadat dié hom teen n grensdraad gegooi het. D. n Verwoede olifantbul skeur die deur van die verteller se seun se bakkie in die Caprivi van bo tot onder oop. E. Die verteller se seun beland op eenjarige ouderdom in die hospitaal. (5) AFDELING B: POËSIE VERSJOERNAAL - Lucas Malan VRAAG 2: KONTEKSTUELE VRAAG Lees die gedig deur en beantwoord die vrae wat daarop volg. Kontak - Theo de Jager 1 Ek kon jou met n selfoon bel 2 om te sê dat ek jou baie mis, 3 maar die kaart was gekrap, die batterye pap 4 en die boodskap het in die niet verdamp. 5 Ek het vir jou n brief geskryf 6 en my hart se hoeke daarin uitgewas 7 maar die pyn was krom, my vingers te dom 8 om die woorde in die koevert te pas. 9 Toe het ek maar n duif gestuur 10 sonder skrif of klank, en nou wag ek, 11 hoop ek en bid ek dat hy terug sal kom 12 met n takkie blare in sy bek Voltooi die sin. Kies die KORREKTE antwoord tussen hakies. - Skryf net die vraagnommer en die antwoord neer. TOTAAL AFDELING A: [25] In die gedig het die spreker probeer kontak maak met n (kennis / geliefde). (1) 2.2 Watter TWEE APARTE WOORDE (een uit strofe een en een uit strofe twee) dui aan dat die kontak nie plaasgevind het nie? (1)

5 2.3 - Kies die KORREKTE antwoord om die vraag te beantwoord. Met watter tipe gedig het ons hier te make? 5 A. Liefdesgedig. B. Ballade. C. Heldedig. D. Elegie. (1) 2.4 Hierdie gedig is n moderne gedig wat redelik onlangs geskryf is Is hierdie stelling WAAR of ONWAAR? (1) Motiveer jou antwoord op vraag (1) Kies die KORREKTE antwoord om die sin te voltooi. As n boodskap in die niet verdamp (versreël 4), A. raak dit heeltemal weg. B. bereik dit die ontvanger. C. is dit verseker ontvang. D. verdwyn die helfte daarvan. (1) 2.6 en my hart se hoeke daarin uitgewas (versreël 6) Waarvan is die onderstreepte klanke n voorbeeld? (1) Wat beteken dit as jy jou hart se hoeke uitwas? (1) 2.7 Waarvan is die duif gewoonlik simbolies? (1) 2.8 sonder skrif of klank, en nou wag ek, hoop ek en bid ek dat hy terug sal kom (versreëls 10 en 11) Waarop hoop en bid die spreker letterlik en figuurlik? (2) Met watter stylfiguur het ons doen wanneer die voegwoord herhaal word? (1) [12] EN

6 6 VRAAG 3: KONTEKSTUELE VRAAG Lees die volgende gedig deur en beantwoord die vrae wat daarop volg. Die hanswors - SJ Pretorius 1 Oor sy afsigtelike boggel 2 en kromheid, het hul hom gekoggel, 3 en bitterder was hul venyn 4 as sy vergroeide rugraatpyn 5 Tussen die diere in n hoek 6 het hy die eensaamheid gesoek: 7 Met klere wat gedurig gaar is, 8 Wat doen die vent met sy salaris? 9 Hy t maandeliks by die poskantoor 10 n brief gepos of een gelees 11 by die dierkratte, oor en oor: 12 Sou daar tog êrens iemand wees? 13 En daardie ewige reuk en drank: 14 nie een sou huil as hy bedank, 15 maar waar hy in die sirkustent 16 aapagtig teen die firmament, 17 hoog teen die takelwerk, kon klouter, 18 die dood uittart, en, klein kabouter, 19 sy duiwelstreke uithaal onder 20 dat almal skater vir die wonder, 21 is hy, hoeseer verag, verlate, 22 nog deur die baas beskou as bate. 23 Toe het n brief gekom eendag 24 Hy t oor die bed gebuk, verblind, 25 terwyl n boggelvroutjie, sag, 26 sterwend fluister: Dankie my kind 3.1 Verduidelik waarom die titel van die gedig ironies is. (2) Kies die KORREKTE antwoord tussen hakies. - Skryf net die vraagnommer en die antwoord neer. Die mense wou letterlik nie na die hanswors kyk nie omdat hy ( n aantreklike man is / n afstootlike voorkoms het / stukkende klere gedra het). (1) 3.3 Gee n sinoniem vir hanswors. (1) 3.4 Watter rympatroon word in strofes 1, 2 en 4 gebruik? (1) 3.5 Watter fisiese pyn het die hanswors ervaar? (1)

7 3.6 - Kies die KORREKTE antwoord om die sin te voltooi. In versreël 2 verwys die woord hul na die 7 A. hanswors se familie. B. diere in die kratte. C. ander mense in die sirkus. D. poskantoorwerkers. (1) 3.7 Die hanswors se klere was netjies en heel Is hierdie stelling WAAR of ONWAAR? (1) Motiveer jou antwoord op vraag (1) 3.8 Haal die WOORD aan wat sê dat hulle die hanswors verneder het. (1) 3.9 Noem EEN sintuig wat in die beskrywing van die hanswors gebruik word. (1) 3.10 Verduidelik die funksie van die ellips in versreël 23. (1) 3.11 Watter gevoel word oorgedra deur die gebruik van die verkleiningsvorm in versreël 25? (1) [13] TOTAAL AFDELING B: [25] GROOTTOTAAL: [50]

8 8