Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie vzw Brusselsepoortstraat 8, 2800 Mechelen T F E

Transcriptie

1 Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie vzw Brusselsepoortstraat 8, 2800 Mechelen T F E info.antwerpenprovincie@samenlevingsopbouw.be

2 Kansen creëren, grondrechten garanderen Iedereen heeft recht op een menswaardig bestaan. Dat betekent goed onderwijs, een kwaliteitsvolle job, een veilige en gezonde woning, betaalbare gezondheidszorg Vanzelfsprekend in een welvarende regio als Vlaanderen? Of toch niet? Sociale uitsluiting en maatschappelijke achterstelling maken dat nog veel mensen hun grondrechten niet kunnen realiseren. Zij worden niet gehoord, hun belangen te weinig verdedigd. Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie wil net samen met deze mensen, met partners en met het beleid aan de slag om dit te veranderen.

3 Over ons Samenlevingsopbouw is voor zijn opdracht erkend door het decreet op het Maatschappelijk Opbouwwerk. In Vlaanderen zijn negen instituten voor Samenlevingsopbouw actief, één in elke provincie, telkens één in de steden Antwerpen, Gent en Brussel en één ondersteuningsinstituut. Het werkingsgebied van Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie strekt zich uit over de hele provincie uitgezonderd de stad Antwerpen. Momenteel werken we met 26 medewerkers vanuit 5 kantoren: Mechelen, Geel, Lier, Boom en Turnhout. Het centrale secretariaat is gehuisvest in Mechelen. Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie is een autonome en pluralistische vzw. De Vlaamse overheid is onze voornaamste financierder maar er zijn ook samenwerkingsovereenkomsten met het provinciebestuur en met steden en gemeenten. Wat willen we bereiken? Samenlevingsopbouw ondersteunt maatschappelijk kwetsbare groepen zodat ze een menswaardig bestaan kunnen uitbouwen. Buurt- en opbouwwerkers zoeken naar oplossingen voor gemeenschappelijke noden en problemen. Of het nu gaat om de slechte staat van woningen, of het gebrek aan voorzieningen op het platteland, zij zoeken samen met deze groepen naar oplossingen. Samenlevingsopbouw doet ook een appel op overheden, diensten, sociale organisaties en bewegingen om mee te werken aan verandering. Samenlevingsopbouw werkt aan een beleid dat afgestemd is op de noden en behoeften van maatschappelijk kwetsbare groepen. Maar dat alleen is niet voldoende. Deze mensen moeten ook hun stem kunnen laten horen. Zij moeten zeggenschap krijgen als het beleid beslissingen voor hen en over hen neemt. Hoe gaan we te werk? De maatschappelijke problemen waarmee buurt- en opbouwwerkers te maken krijgen, zijn zeer divers en complex. Vaak hangen ze nauw samen met de buurt of wijk waarin ze zich voordoen. Daarom is de werkwijze van onze medewerkers ook niet voor één gat te vangen. Buurt- en opbouwwerkers kiezen steeds voor een creatieve en innovatieve aanpak. Ze zetten experimenten op maar zorgen er steeds voor dat hun oplossingen concrete resultaten bieden en dat ze ook elders toepasbaar zijn. Samenlevingsopbouw werkt nooit boven de hoofden van maatschappelijk kwetsbare groepen heen. De groepen worden steeds betrokken, zowel bij het bepalen van onze doelstellingen als in onze manier van werken. Wij zijn er voor u We werken in principe in heel de provincie Antwerpen, uitgezonderd de stad Antwerpen, maar we kiezen bij inzet van onze beschikbare tijd voor de scherpste noden. We sturen steeds aan op samenwerking met beleid en partners. Staat u voor een uitdaging? Wilt u een probleem aanpakken van mensen die zeer kwetsbaar zijn. Of wilt u een wijk bijzondere aandacht geven? Bel of mail ons. Dan verkennen we of samenwerking mogelijk is. ben.van.havere@samenlevingsopbouw.be, M

4 Onze projecten Samenlevingsopbouw Antwerpen Provincie... bestrijdt armoede en achterstelling» in Lier: Ons Gedacht, Kunstproeven, Homeless Cup, Toegankelijke Gezondheidszorg» in Boom: Gekleurde Armoede Rupelstreek» in Turnhout: Gekleurde Armoede Kempen» in Mechelen: Gekleurde Armoede Mechelen coördinatie: M » in Geel: Armoedebarometer en Sociaal Effectenrapport coördinatie: M bevordert het recht op wonen» in Geel: Kamerwonen en Wijkgerichte Participatie coördinatie: M streeft het recht op energie na» in Turnhout: Energie en Armoede (Vlaanderen), Energie en Woonkwaliteit (provincie) coördinatie: M verbetert de sociale leefbaarheid» in Mechelen: Buurtopbouwwerk in aandachtsgebieden coördinatie: M

5 Wat van een project een opbouwwerkproject maakt Naargelang het thema en de context kunnen onze werkingen heel verschillend zijn, hoewel ze onder hetzelfde opbouwwerk-dak vertoeven... Toch vertrekt elk opbouwwerkproject vanuit hetzelfde basisidee: Een groep heeft een probleem Opbouwwerk is geen winkel waar je individueel terechtkan. Via huisbezoeken en vindplaatsgericht werken pakt het opbouwwerk situaties aan die voor een groep een probleem vormen: moeilijke contacten tussen ouderen en jongeren op een plein, te hoge energiefacturen, te weinig energiezuinige woningen, werkloosheid bij allochtonen, eenzaamheid en isolatie bij kansarmen Een groep heeft capaciteiten Het opbouwwerk werkt met wat mensen te bieden hebben. We vertrekken vanuit hun kansen, capaciteiten, talenten De groep is expert Wij pakken een probleem niet voor, maar mét de mensen aan. Participatie staat voorop. De doelgroep is expert. Ook mensen in een kwetsbare positie kunnen meepraten, meedenken, meebeslissen. De opbouwwerkers begeleiden en geven steun als dat nodig is. Ze luisteren, brengen de mensen samen, helpen het probleem formuleren, zoeken mee naar een oplossing, mobiliseren de nodige partners, helpen de oplossing waarmaken, bewaken de opvolging de zaak nog een tijdje in het oog. We brengen alle partners rond de tafel Voor een grondige aanpak zijn soms veel partners nodig. Dat kunnen het gemeentebestuur, een sociale huisvestingsmaatschappij of het OCMW zijn, maar ook buurtsport, wijkwerking, vormingswerk Met een tijdelijk project naar een duurzaam resultaat Na één, twee, zes, tien jaar gaan de opbouwwerkers weg. Maar ze laten de zaak niet in de steek. Ze hebben mee gezorgd voor een duurzaam resultaat: een lokale energiewinkel, een vereniging waar armen het woord nemen, een reglement voor kamerwonen, een draaiboek communicatie bij renovatie van sociale woningen, een aanbevelingsnota inzake energie en woonkwaliteit, een betere regelgeving voor sociale maatregelen voor energie

6 Samenlevingsopbouw bevordert kwaliteitsvol en betaalbaar wonen Volgens de Vlaamse Wooncode heeft iedereen recht op een woning die kwalitatief goed en betaalbaar is, en die woonzekerheid biedt in een leefbare woonomgeving. Voor maatschappelijk kwetsbare groepen op de sociale en private huismarkt is dit recht niet altijd gegarandeerd. Daarom zoekt Samenlevingsopbouw aan concrete oplossingen op het terrein. Maar evengoed zetten we beleidsmakers op alle politieke niveaus ertoe aan een sociaal woonbeleid te voeren. Momenteel focust onze themawerking wonen op de participatie van huurders in de sociale huisvesting en het wegen op het lokale woonbeleid. Sociaal huren in Geel Het project wil sociale huurders uit de wijken Leunen, Drijhoek en Velleke inspraak geven bij (de renovatie van) hun eigen woning en de woonomgeving. M Sociale effectenrapportage rond wonen in Geel Wit project wil wegen op het Geelse woonbeleid. We organiseren de participatie van private huurders inzake diverse woonthema s (huurwaarborg, informatieverstrekking, woonbegeleiding ) en sturen aan op beleidsinitiatieven. Kamerbewoners krijgen hierbij extra aandacht.

7 Samenlevingsopbouw streeft het recht op energie na Energiearmoede is een toenemend probleem. Steeds meer gezinnen kunnen de energiefacturen nog nauwelijks betalen. Heel wat maatschappelijk kwetsbare gezinnen wonen bovendien in energieverslindende huizen. Het gevolg is dat de energiekosten soms onverwacht hoog oplopen. Dit werkt energieonzekerheid en vervolgens energiearmoede in de hand. Verschillende overheden nemen dan wel tal van maatregelen en voorzien premies. Het is echter een hele uitdaging om deze werkelijk ten goede te laten komen van wie ze het meest nodig heeft. Met twee projecten wil Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie inzetten op de strijd tegen energiearmoede. Het Vlaamse project Energie en Armoede Dit Vlaamse project wil het recht op energie beter waarborgen door de overheid te stimuleren om op basis van aanbevelingen van mensen in armoede de rechten van maatschappelijk kwetsbare bewoners voor een gegarandeerde levering van gas en elektriciteit te verhogen. M M Het project Energie en Woonkwaliteit (provinciaal) Dit wil de kansen van mensen in armoede op energiezuinig wonen vergroten door te werken aan kwaliteitsverbetering van de woningen, aan gedragsverandering en aan een betere afstemming van de regelgeving op de leefsituatie van mensen in armoede. M M M

8 Samenlevingsopbouw bestrijdt armoede en achterstelling Iedereen heeft het recht om een menswaardig leven te leiden. Artikel 23 en 24 van de Grondwet maakt dit concreet in een reeks sociale grondrechten: het recht op wonen, arbeid, sociale zekerheid, onderwijs, culturele en maatschappelijke ontplooiing, gezond leefmilieu, sociale, geneeskundige en juridische bijstand. Ze vormen een streefdoel voor het beleid. Voor veel maatschappelijk kwetsbare groepen zijn ze echter nog geen realiteit. Nog steeds stellen mensen gezondheidszorgen uit omwille van financiële redenen. Nog steeds heeft niet iedereen een kwaliteitsvolle woning. Nog steeds leeft één op zeven Belgen in armoede. Samenlevingsopbouw vecht samen met maatschappelijk kwetsbare groepen tegen deze vormen van uitsluiting. Dit doen we niet alleen. Samen met een breed netwerk van middenveld- en welzijnsorganisaties maken we armoede en sociale uitsluiting zichtbaar en versterken we de stem van maatschappelijk kwetsbare groepen. We ijveren voor een beleid dat sociale grondrechten voor iedereen toegankelijk maakt. Gekleurde armoede in Mechelen Met dit project begeleiden we etnisch-culturele minderheden in hun zoektocht naar werk. Samen benoemen we de structurele obstakels die we in deze zoektocht tegen komen en pakken we ze aan. M Gekleurde armoede in Rupelstreek Samen met lokale partners (vzw Mozaïek) bouwen we een laagdrempelige ontmoetingsplaats uit voor etnisch-culturele minderheden. Verder werken we samen met de doelgroep en lokale partners aan structurele problemen van gekleurde mensen in armoede. M M Gekleurde armoede in Turnhout Met dit project werkt Samenlevingsopbouw aan kansen op tewerkstelling van etnisch-culturele minderheden in Turnhout. Individuele en collectieve gesprekken leren ons met welke drempels zij te maken krijgen. We kiezen samen met de betrokkenen welke drempels we zullen wegwerken. M Ons Gedacht Ons Gedacht, de vereniging waar armen het woord nemen in Lier, biedt mensen in armoede de kans tot ontmoeting en binding met de samenleving. Verder signaleren we knelpunten in de leefsituatie van mensen in armoede en formuleren we beleidsaanbevelingen. kim.tops@samenlevingsopbouw.be, M Wijkgezondheidscentrum De Zilveren Knoop Het wijkgezondheidscentrum garandeert toegankelijke eerstelijnsgezondheidszorg voor elke inwoner van Lier. Het centrum heeft oog voor zowel de fysieke, de sociale en psychische gezondheid van zijn patiënten en besteedt veel aandacht aan preventie. anita.rimaux@samenlevingsopbouw.be, M Belgian Homeless Cup Dit sportieve project brengt opnieuw structuur in het leven van thuis- en daklozen en bezorgt hen het gevoel ergens bij te horen. Voetbal fungeert in dit project als integratie- en emancipatiemiddel. joke.nyssen@samenlevingsopbouw.be, M

9 Samenlevingsopbouw verbetert samen met bewoners de leefbaarheid van achtergestelde buurten In bepaalde wijken of dorpen staat de leefbaarheid onder druk. De slechte kwaliteit van de woningen, een onaangename woonomgeving, samenlevingsconflicten of de aanwezigheid van veel kansengroepen tast de levenskwaliteit van de bewoners aan. Het slechte imago dat een buurt opbouwt, versterkt de negatieve spiraal. Deze spiraal omkeren is geen sinecure. Het ombuigen van leefbaarheidsproblemen vereist zowel investeringen in de concrete woonomgeving als bij de bewoners zelf. Enerzijds kan het nodig zijn woningen te renoveren, voorzieningen op te zetten, de mobiliteit te verbeteren Anderzijds moet bij bewoners vaak een negatieve houding doorbroken worden en moeten kansen tot zelfontplooiing en verbreding van het sociaal netwerk aangeboden worden. Samenlevingsopbouw is een motor in het aanpakken van leefbaarheidskwesties. Daarom werken we op maat. We ijveren voor gerichte investeringen. We bevorderen de inspraak van bewoners bij plannen van overheid en huisvesters. We willen daarbij de garantie dat de bewoners in hun vernieuwde buurt kunnen blijven. We stimuleren positieve buurtactiviteiten en zetten ze in de verf Daarbij vertrekken we steeds vanuit de bewoners zelf en besteden extra aandacht aan de meest kwetsbaren in de buurt. Buurtopbouwwerk Mechelen Het project wil de sociale netwerken van buurtbewoners versterken. Het wil door bewoners ervaren problemen of obstakels uit de leefomgeving aanpakken. Het wil bewoners ondersteunen en motiveren om zelf het heft in handen te nemen, om tot oplossingen te komen of een positieve bijdrage te leveren. M M M M

10 Samenlevingsopbouw wil in Mechelen ook werken aan onderwijs De onderwijsachterstand in Mechelen is groot. Hieraan werken kunnen we niet alleen aan de school overlaten. Voor de sector Samenlevingsopbouw betekent werken aan gelijke onderwijskansen steeds het ontwikkelen van een integrale oplossing waarbij school, gezin en lokale samenleving nauwer met elkaar verbonden zijn. Opbouwwerkers vervullen daarbij niet de rol van expert, wel die van brugfiguur. De komende jaren wil Samenlevingsopbouw het thema onderwijs van nabijer opvolgen. Vanuit ervaring (o.a. de samenwerking met basisschool De Puzzel in Arsenaal) en vanuit de vele contacten met mensen in maatschappelijk kwetsbare posities beschikken we over de nodige knowhow. In de toekomst willen we scholen versterken bij het maximaliseren van onderwijskansen voor iedereen. Om te kunnen vertrekken vanuit een reële nood van scholen, nemen we een engagement op in het overlegplatform probleemgedrag op school en het LOP BO. Samen met de Kinder- en tienerwerking Mechelen willen we onze visie op ouderbetrokkenheid scherp stellen. In samenwerking met PROS (CGGZ) willen we een formule ontwikkelen om met oudergroepen aan de slag te gaan.