Memorandum VLINTER 2014

Transcriptie

1 Vereniging van Vlaamse Streekontwikkelingsintercommunales Paviljoenstraat Brussel T F info@vlinter.be Memorandum VLINTER 2014 VLINTER, mei Intergemeentelijke samenwerking en streekontwikkeling: uitdagingen voor de periode Gemeenten zullen (nog meer) moeten samenwerken om mensen en middelen te delen De financiële toestand van de lokale besturen dwingt hen om de versplintering van de in te zetten middelen tegen te gaan. Samenaankoop is in korte tijd een hot item geworden. Maar het delen van expertise kent een lange traditie en zal ook in de komende jaren belangrijk blijven, vooral voor taken met doorgedreven specialisatie (erfgoed, ICT, ). Met of zonder fusies: gemeentegrensoverschrijdende samenwerking is noodzakelijk In het huidige debat over schaal wordt fusies en samenwerking al te vaak als elkaar uitsluitende alternatieven naar voor geschoven. Volgens de VLINTER-leden gaat het niet om een of-of maar een en-en verhaal. Fusie zal in sommige gevallen de aangewezen weg zijn om gemeentebesturen bestuurskrachtiger te maken. Maar fusies zijn geen alternatief voor intergemeentelijke samenwerking. Zoals blijkt uit de inventaris van de regioscreening zijn het niet de kleinste gemeenten die het meeste samenwerken. Ook na fusies zullen er gemeentegrensoverschrijdende thematieken en problematieken blijven bestaan, zal het voor bepaalde opdrachten zinvol zijn deze gezamenlijk aan te pakken. Intergemeentelijke samenwerking is niet strijdig met sterke gemeenten, maar vult een sterk lokaal beleid aan. Ook grote, bestuurskrachtige gemeenten moeten onderling samenwerken. Complexe maatschappelijke problemen stoppen immers niet aan de gemeentegrenzen. Die samenwerking moet onder een sterke regie van de lokale besturen worden georganiseerd. Er bestaat geen ideale schaal voor de gemeente, noch voor intergemeentelijke samenwerking. De optimale schaal verschilt trouwens van beleidsdomein tot beleidsdomein en van project tot project. In domeinen waar grote investeringen op het vlak van infrastructuur belangrijk zijn (bijvoorbeeld afvalbeleid, crematoria, ) speelt een andere logica dan in bijvoorbeeld gemeentegrensoverschrijdend beheer van waterlopen. De streek als socio-economische realiteit: hoe (inter-)bestuurlijk aanpakken? Uit beleidsdocumenten zoals het Groenboek Beleidsplan Ruimte Vlaanderen blijkt de noodzaak aan een gebiedsgerichte werking die de schaal van steden en gemeenten overstijgt en zich eerder op streekschaal situeert. Steden en gemeenten zijn hier trouwens niet de enige spelers. Ook andere overheden hebben belangrijke gebiedsgerichte projecten. Een streek is trouwens méér dan een bestuurlijke realiteit, het maatschappelijke middenveld is vaak een onmisbare partner.

2 2 Intergemeentelijke samenwerking en streekontwikkeling 2.1 INTERGEMEENTELIJKE SAMENWERKING Als intergemeentelijke samenwerkingsverbanden zijn streekontwikkelingsintercommunales vormen van verlengd lokaal bestuur. Samenwerking is geen doekje voor het bloeden tegen gebrek aan bestuurskracht. Samenwerking is een manier van sterke lokale besturen om nog sterker te worden. Als vormen van publiek-publieke samenwerking vinden de streekontwikkelingsintercommunales het dan ook belangrijk dat het Europese in house-principe (dat in 2014 door het Europese Parlement in een richtlijn werd vastgelegd) wordt vertaald in federale en Vlaamse regelgeving, zodat de lokale besturen over de nodige duidelijkheid en zekerheid beschikken over de modaliteiten van publiek-publieke samenwerking (bijvoorbeeld bij het toekennen van opdrachten). De vertaling van deze Europese principes heeft met name gevolgen voor de toepassing van de wet op de overheidsopdrachten en de BTW. Op het vlak van fiscaliteit pleiten de VLINTER-leden voor redelijkheid. Binnen verschillende overheidsinstanties gaan schuiven met het geld van de belastingbetaler is weinig zinvol. De Vlaamse streekontwikkelingsintercommunales vinden bovendien dat de juiste conclusies moeten getrokken worden uit de regioscreening. De vraag is niet zozeer, meer of minder Intergemeentelijke samenwerking samenwerking, maar vooral: welke samenwerking is geen teken van zwakte maar maakt de Vlaamse lokale besturen van sterkte van lokale besturen. bestuurskrachtiger? De inventaris van de regioscreening laat zien dat in heel wat streken buurgemeenten samenwerken en dat de clustervorming op het vlak van regionale samenwerking vaak een spontaan fenomeen is: groepen van gemeenten vinden elkaar binnen verschillende beleidsdomeinen en verschillende projecten. Vaak gebeurt dit binnen de schoot van de streekontwikkelingsintercommunales. Zij willen die rol in de toekomst blijven vervullen. Ze zijn het laboratorium, het overlegplatform en het uitvoeringsorgaan voor zowel zware en grote projecten als voor kleinschaliger vormen van samenwerking. Het Decreet Intergemeentelijke Samenwerking is aan herziening toe. Daartoe werd in reeds voorbereidend werk verricht. Samen met de VVSG en de andere koepels van intergemeentelijke verenigingen, schuift VLINTER volgende aandachtspunten naar voor: Van intergemeentelijke samenwerking naar samenwerking tussen lokale besturen: ook andere lokale besturen moeten volwaardig lid kunnen worden van intergemeentelijke samenwerkingsverbanden (veel aandacht gaat uit naar de OCMW s, maar ook naar 2

3 nieuwe lokale besturen als politiezones, brandweerzones, ). De streekontwikkelingsintercommunales pleiten er voor om de vele verschillende vormen van lokaal bestuur als lid mogelijk te maken. Sterke bestuursorganen : De streekontwikkelingsintercommunales vragen aandacht voor de versterking van de bestuursorganen. Dit kan onder meer gebeuren door intergemeentelijke samenwerkingsverbanden toe te laten in de statuten te bepalen dat bestuurders een uitvoerend mandaat binnen de gemeente moeten uitoefenen, door het systeem van deskundigen minder omslachtig te maken en door sommige onverenigbaarheden (bijvoorbeeld met een parlementair mandaat) te schrappen. Een andere maatregel waar de VLINTER-leden voor pleiten is de verplichting dat raden van bestuur van intergemeentelijke verenigingen conform de in house-principes zijn samengesteld. Meer democratie en minder bureaucratie: voor het waarborgen van de democratische controle vanuit de lokale besturen werden in het Decreet Intergemeentelijke Samenwerking en herzieningen reeds heel wat voorzien. Niet al deze regels zijn evengoed op elkaar afgestemd of even effectief. De streekontwikkelingsintercommunales pleiten voor een evaluatie van de harde sturing en willen de nadruk leggen op de softe sturing (het stimuleren van informatie- en communicatiemomenten, het promoten van ambtelijke en politieke opvolging vanuit de gemeente). Aandacht voor flexibel samenwerken: niet elke samenwerking vereist de oprichting van een nieuwe structuur. Kleine, flexibele samenwerkingsvormen binnen bestaande structuren moeten kunnen. Het Decreet Intergemeentelijke Samenwerking moet een antwoord bieden aan de vraag naar kleinschalige samenwerking zonder dat dit tot nieuwe structuren moet leiden. Samen met de VVSG vinden de VLINTER-leden dat de verschillende opties van intergemeentelijke samenwerking en zoeken naar de juiste schaalgrootte een grondige attitudeverandering van de Vlaamse overheid (ook van de Vlaamse agentschappen) en een aanpassing van het Decreet Intergemeentelijke Samenwerking onderstellen. Dit betekent dat Vlaanderen de intergemeentelijke samenwerking faciliteert en niet doorkruist: Wat een bestuur alleen kan, moeten besturen ook samen kunnen; Gemeenten en OCMW s moeten zonder bijkomende drempels aan elkaars samenwerkingsinitiatieven kunnen deelnemen; Vlaanderen moet zich niet bemoeien met de vorm waarin besturen samenwerken als ze één van de vormen uit het Decreet Intergemeentelijke Samenwerking kiezen( bijvoorbeeld: geen. bestaande sectorale subsidieregelingen die ook de vorm bepalen); Vlaanderen mag zelf geen samenwerkingsstructuren oprichten of regionale gebieden daarvoor afbakenen die per sector telkens weer anders zijn. 3

4 2.2 STREEKONTWIKKELING Gezamenlijke uitvoering van gemeentelijk beleid zorgt voor schaalvoordelen en efficiëntiewinsten. Maar gemeenten grenzen aan elkaar en veel problematieken stoppen niet aan de gemeentegrens: mobiliteit, waterwegen, Het beleid van de ene gemeente heeft hier onvermijdelijk impact op het grondgebied van buurgemeenten. Door overleg op politiek en ambtelijk niveau kan een gezamenlijk beleid worden ontwikkeld dat meer slagkracht heeft. Bovendien is intergemeentelijke samenwerking belangrijk bij dossiers op streekniveau waarbij ook andere spelers zijn betrokken. Dit zijn spelers uit het middenveld: niet enkele de klassieke sociale partners, maar ook andere spelers als natuurorganisaties, bewegingen voor zachte mobiliteit, gezinsverenigingen Dit zijn ook andere overheden: de provincies, de Vlaamse en federale overheid. Het streekniveau wordt een steeds belangrijkere schaal, niet enkel voor gezamenlijke inzet van mensen en middelen, maar ook voor gezamenlijk beleid. Dit geldt zowel voor regio s met één duidelijke centrumstad als voor zogenaamde polycentrische streken of landelijke gebieden. Overal wordt de nood gevoeld om via een collectief en geïntegreerd beleid uitdagingen te kunnen aanpakken. Maar er is in heel wat streken ook een sterke traditie uitgebouwd, via burgemeestersfora en andere platformen, vaak binnen de schoot van de streekontwikkelingsintercommunales. De streekontwikkelingsintercommunales zijn ervan overtuigd dat intergemeentelijke samenwerking het vertrekpunt moet zijn van streekontwikkeling in zijn diverse aspecten. Er is derhalve geen nood aan aparte decreten voor interbestuurlijke samenwerking of stadsregionale samenwerking, het Decreet Intergemeentelijke Samenwerking biedt een goed vertrekpunt om interbestuurlijke en stadsregionale samenwerking een plaats te geven. In een vernieuwd Decreet Intergemeentelijke Samenwerking vragen de streekontwikkelingsintercommunales aandacht voor: Samenwerken met het middenveld: zonder het publiek-publieke karakter van de intergemeentelijke samenwerking in vraag te stellen, willen de streekontwikkelingsintercommunales samen met de Vlaamse overheid zoeken naar manieren om op gestructureerde manier met de levende krachten binnen de streek te kunnen overleggen en samenwerken. De streekontwikkelingsintercommunales stellen daarom om de mogelijkheid te voorzien dat vertegenwoordigers van het middenveld als deskundigen in de bestuursorganen kunnen zetelen, op voordracht van de Raad van Bestuur. De interbestuurlijke setting van intergemeentelijke samenwerking: Heel wat streekdossiers kennen een interbestuurlijke component en overstijgen het gemeentelijke belang. Maar lokale besturen blijven essentiële en onmisbare partners. 4

5 Intergemeentelijke samenwerking is een onmisbare schakel van het interbestuurlijk overleg en interbestuurlijke samenwerking. De VLINTER-leden pleiten voor een open streek model. Ook wanneer een fusieoperatie wordt doorgevoerd zal intergemeentelijke samenwerking noodzakelijk blijven. Het is immers onmogelijk om de complexe socio-economische realiteit van een streek in één bestuurlijke schaal te vatten. Gemeenten zullen dan ook steeds moeten samenwerken met buurgemeenten. 3 Aandachtspunten per beleidsdomein 3.1 GRONDBELEID EN RUIMTELIJKE ECONOMIE De druk op de ruimte in Vlaanderen neemt nog steeds toe, verschillende functies moeten met elkaar gecombineerd worden. De lokale besturen en hun intergemeentelijke samenwerkingsverbanden moeten de ruimte Lokale besturen en krijgen een visie op lange termijn te ontwikkelen en intergemeentelijke verenigingen verschillende instrumenten in te zetten om deze moeten over voldoende visie te realiseren. Lokale besturen moeten hierbij instrumenten beschikken om een niet alleen als regisseur maar ook als actor kunnen eigen grondbeleid te ontwikkelen. optreden. Door publieke projectontwikkeling kunnen de lokale besturen en hun intergemeentelijke samenwerkingsverbanden acties ondernemen die markt corrigerend werken, een hefboomfunctie hebben in gebiedsgerichte ontwikkeling of belangrijke functies binnen de open ruimte en publieke ruimte waarborgen. Streekontwikkelingsintercommunales opereren in opdracht van de lokale besturen ter realisatie van maatschappelijke doelstellingen, bijvoorbeeld bij het aanpakken van brownfields, stadskankers, herinrichting publieke ruimte Als expertisecentra van de lokale besturen zijn de streekontwikkelingsintercommunales belangrijke instrumenten bij het realiseren van een eigen grondbeleid vanuit het algemeen belang. Het stimuleren van bedrijvigheid blijft een aandachtspunt dat door lokale besturen en Vlaamse overheid samen ter harte moet genomen worden. Het aantrekken van nieuwe investeerders in de Vlaamse economie is een belangrijke taak voor de Vlaamse overheid. Financiële impulsen voor bijkomende bedrijventerreinen, naast stimulansen voor reconversie en revitalisatie, zijn daarbij onontbeerlijk. Het onderscheid tussen lokale en regionale bedrijventerreinen heeft zijn relevantie verloren, de VLINTER-leden pleiten voor een opheffen hiervan. 5

6 De streekontwikkelingsintercommunales zullen in de komende legislatuur blijven ijveren voor de erkenning van hun rol binnen het lokale en Vlaamse woonbeleid, als publieke projectontwikkelaars. Voor het realiseren van lokale beleidsdoelstellingen, bijvoorbeeld bedrijvigheid, betaalbaar wonen, is het essentieel dat lokale besturen, al dan niet via hun intergemeentelijke samenwerkingsverbanden, zelf projecten kunnen realiseren De Vlaamse streekontwikkelingsintercommunales volgen in de komende legislatuur met aandacht het tot stand komen van een Vlaams onteigeningsdecreet. Ze leggen daarbij de nadruk op de noodzaak om ook lokale besturen en hun intergemeentelijke verenigingen te betrekken, omdat zij immers eigen accenten in te brengen hebben, bijvoorbeeld onteigeningen binnen gebiedsgerichte projecten. 3.2 WONEN Wonen is sinds jaar en dag een belangrijk deel van het takenpakket van de streekontwikkelingsintercommunales. Een intergemeentelijke aanpak van woonproblematieken is belangrijk en zinvol omwille van het delen van expertise, de nood aan een gemeentegrensoverschrijdende aanpak en de samenwerking met spelers die op streekniveau actief zijn. Naast de publieke projectontwikkeling is er ook steeds meer aandacht voor persoonsgebonden aspecten van het lokale en regionale woonbeleid (bijvoorbeeld doelgroepenbeleid) en de integratie met andere beleidsdomeinen (mobiliteit, duurzaamheid, publieke ruimte, ). Bovendien kan een Vlaams woonbeleid enkel succesvol zijn door een goede samenwerking tussen de Vlaamse overheid en de lokale besturen en hun intergemeentelijke samenwerkingsverbanden. Bij het ontplooien van een lokaal woonbeleid hebben de lokale besturen het Vlaamse kader nodig. Het Vlaamse kader heeft echter nood aan een lokale operationalisering. De situatie is per streek en per gemeente immers sterk verschillend. Om eenzelfde doelstelling te realiseren zijn dikwijls gemeentegebonden of streekspecifieke acties nodig. Lokale besturen moeten voldoende ruimte en mogelijkheden krijgen om, indien ze dit wensen, voor de uitvoering en ondersteuning van het eigen woonbeleid intergemeentelijk samen te werken via hun streekontwikkelingsintercommunale. Het is essentieel dat de Vlaamse overheid aan lokale besturen en hun bestaande expertisecentra het vertrouwen geeft om hier samen aan te werken. Lokaal Woonbeleid is meer dan een verhaal van bakstenen, het is ook doelgroepenbeleid. De kunstmatige scheiding tussen woonprojecten en woonbeleid op intergemeentelijk vlak moet worden opgeheven. 6

7 De nood aan bijkomende woningen in Vlaanderen is groot. Samenwerking tussen alle actoren zal cruciaal zijn voor het behalen van de doelstellingen. De streekontwikkelingsintercommunales zijn als publieke projectontwikkelaars belangrijke instrumenten van de lokale besturen en zijn klaar om de uitvoering van het Vlaamse beleid mee te realiseren. Dit geldt ook voor de sociale huisvesting, waar in de komende jaren grote inspanningen nodig zullen zijn. Streekontwikkelingsintercommunales kunnen hier, in samenwerking met de sociale huisvestingsmaatschappijen, een rol spelen. Verder is het essentieel dat de Vlaamse ondersteuning van het lokale woonbeleid via intergemeentelijke samenwerking wordt verdergezet. Indien de lokale besturen hiervoor beroep wensen te doen op hun streekontwikkelingsintercommunales, moeten zij dit kunnen. 3.3 RUIMTELIJKE ORDENING EN MOBILITEIT De streekontwikkelingsintercommunales ondersteunen de gemeentebesturen sinds jaar en dag op het vlak van ruimtelijke ordening. Ze doen dit op verschillende manieren: ondersteuning van individuele gemeenten, gemeentegrensoverschrijdend, op niveau van de streek. Mobiliteit is bij uitstek een gemeentegrensoverschrijdend thema, waarbij beleidsacties van de ene gemeente gevolgen kunnen hebben voor buurgemeenten. Een intergemeentelijke aanpak van mobiliteit krijgt dan ook veel aandacht in heel wat beleidsplannen van streekontwikkelingsintercommunales. Bovendien is voor de ontwikkeling van een mobiliteitsbeleid op streekniveau overleg en samenwerking met actoren binnen de Vlaamse overheid (bijvoorbeeld De Lijn, Agentschap Wegen en Verkeer, ) noodzakelijk. In de komende legislatuur blijven de streekontwikkelingsintercommunales het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen van nabij volgen, zij leverden reeds heel wat input bij de voorbereiding van het witboek. Ruimtelijke Ordening behoort tot de kerntaken van het lokale bestuur. Het is dan ook noodzakelijk dat elk gemeentebestuur over de nodige expertise beschikt. Financiële impulsen voor gemeentebesturen die nog niet over een stedenbouwkundig ambtenaar beschikken zijn noodzakelijk. Dit moet ook op een vlotte manier op intergemeentelijke wijze kunnen georganiseerd worden. Ruimtelijke Ordening is het beleidsdomein bij uitstek waarbij een gebiedsgerichte aanpak intergemeentelijke en interbestuurlijke samenwerking veronderstelt. 7

8 Ruimtelijke Ordening is bovendien het beleidsdomein bij uitstek waarbij een gebiedsgerichte aanpak intergemeentelijke en interbestuurlijke samenwerking veronderstelt. Belangrijk is dat in de komende legislatuur de overstap kan gemaakt worden van goede voorbeelden naar een veralgemeende praktijk. Hoe kan een gezamenlijke interbestuurlijke taakstelling gedefinieerd worden? Hoe kunnen op basis daarvan gezamenlijk scenario s worden ontwikkeld? Wat zijn de kritische succesfactoren voor een succesvolle interbestuurlijke samenwerking (zowel inhoudelijk als procesmatig). De VLINTER-leden zien hier vooral heil in een coachende en stimulerende medewerking van de Vlaamse overheid, eerder dan een controlerende. Ruimte Vlaanderen en de streekontwikkelingsintercommunales kunnen hier tot een partnerschap komen, om samen de gebiedsgerichte aanpak van strategische ruimtelijke projecten in Vlaanderen te stimuleren en uit te bouwen. Van de kant van de Vlaamse overheid denken we aan een geïntegreerd aanbod van financiële stimuli, expertise en doorzettingsmacht. De streekontwikkelingsintercommunales kunnen een traject uitstippelen om het gebiedsgerichte denken te stimuleren en in de eigen werking te integreren. 3.4 KLIMAATNEUTRALE REGIO S, MILIEU EN DUURZAAMHEID Onder impuls van de streekontwikkelingsintercommunales, werd de aanpak van de klimaatuitdagingen via het burgemeestersconvenant in heel wat streken op een intergemeentelijke manier gedefinieerd. Bundeling van (vaak gespecialiseerde) expertise op intergemeentelijke niveau is vaak noodzaak, ook bijvoorbeeld op vlak van handhaving. De Vlaamse regering ( ) besliste om geen nieuwe generatie milieu samenwerkingsovereenkomsten (of convenanten) te voorzien. Volgens VLINTER is dit een vergissing. Het lokale milieu- en duurzaamheidsbeleid kreeg de afgelopen jaren belangrijke stimulansen maar deze impulsen bleven te projectgericht. Het lokale milieu- en duurzaamheidsbeleid is nog onvoldoende procesmatig verankerd binnen de lokale besturen en dreigt in de verdrukking te komen. Om de geleverde inspanningen niet verloren te laten gaan, houdt VLINTER een pleidooi om een ondersteunend kader vanuit de Vlaamse overheid te behouden, maar waarbij een evenwicht wordt gezocht tussen actiegerichte en structurele maatregelen die er toe moeten leiden dat lokale besturen op termijn autonoom invulling kunnen geven aan een lokaal duurzaam Een ambitieus Vlaams milieu- en duurzaamheidsbeleid kan niet gerealiseerd worden zonder een sterk lokaal en regionaal beleid. Zonder financieel engagement van de Vlaamse overheid dreigen de ambities van de burgemeestersconvenanten een lege doos te blijven. 8

9 gemeentelijk milieubeleid dat uitvoering geeft aan de Vlaamse strategie voor duurzame ontwikkeling. Vanuit VLINTER en de VVSG werden reeds voorstellen geformuleerd voor een financiële ondersteuning van een lokale duurzaamheidscoach, die garant kan staan voor ambitieuze lokale projecten. De invulling van deze projecten kan gebeuren in het kader van het Europese burgemeestersconvenant. Heel wat gemeenten in Vlaanderen hebben dit burgemeestersconvenant ondertekend. De ambities zijn geformuleerd. De vraag is echter of de gemeentebesturen zonder Vlaamse ondersteuning in staat zullen zijn om deze ambities waar te maken. 3.5 SLIMME REGIO S: E-GOVERNMENT EN GIS De laatste decennia werden door de Vlaamse overheid heel wat stappen gezet voor een beter beheer van zowel geografische als alfanumerieke informatie, ook in de richting van lokale besturen. Ook de streekontwikkelingsintercommunales hebben verschillende stappen gezet om lokale besturen hierin verder te helpen. (intergemeentelijke kennisuitwisseling, gezamenlijke projecten, ). Op het vlak van geoinformatie was er de samenwerking tussen de Vlaamse overheid en de streekontwikkelingsintercommunales binnen het G- scan project. Maar er is nog veel werk aan de winkel. De paradox van informatietechnologie in financieel moeilijke tijden is dat informatietechnologie organisaties helpt om efficiënter en zuiniger te werken, maar dat deze nieuwe technologie ook serieuze investeringen vergt. Intergemeentelijke samenwerking (van samenaankoop tot gezamenlijke projecten) kan lokale besturen helpen om gericht te investeren, de juiste keuzes te maken en te zorgen voor een goede integratie van nieuwe technologie in de werking van het bestuur. Samenwerking tussen streekontwikkelingsintercommunales en Vlaamse overheid voor de ondersteuning van de uitbouw en beheer van geografische en andere informatiesystemen is aangewezen. Waar dit de vraag is van de lokale besturen, presenteren de streekontwikkelingsintercommunales zich als regionaal platform van kennisuitwisseling en ondersteuning van de lokale besturen voor een beleid en beheer van geografische en andere informatie, ter ondersteuning van de beleidsvoering en de dienstverlening. Structurele samenwerking met de Vlaamse betrokken agentschappen (AGIV, Vlaamse Diensten Integrator, ) is daarvoor aangewezen. Als verlengd lokaal bestuur vragen de streekontwikkelingsintercommunales, in het kader van de hun toegewezen taken, een vlotte toegang tot belangrijke overheidsdata (bijvoorbeeld het Grootschalig Referentie Bestand). 9

10 3.6 ERFGOED EN ARCHEOLOGIE Intergemeentelijke aanpak van erfgoed is vaak aangewezen omwille van bundeling van expertise en gemeentegrensoverschrijdende thema s. Met betrekking tot archeologie moeten erfgoedbelangen kunnen afgewogen worden tegenover andere belangen. Bovendien blijkt vanuit de Vlaamse overheid een systematische onderschatting van de financiële meerkost die de verplichtingen met betrekking tot archeologie met zich meebrengen. De streekontwikkelingsintercommunales vragen een Vlaamse ondersteuning van nieuwe en bestaande intergemeentelijke erfgoeddiensten. Wat betreft onroerend erfgoed is de impuls vanuit Vlaanderen hier momenteel eerder aarzelend (waarom wachten tot in 2017?) en dit remt de opstart van nieuwe intergemeentelijke diensten voor onroerend erfgoed. Wat betreft cultureel erfgoed pleiten de VLINTER-leden voor een verderzetting van de goede praktijk van de convenanten maar vragen dat de invulling van de decretale opdracht samengaat met een voldoende en redelijke toekenning van middelen. In de volgende legislatuur komt er ook een Uitvoeringsbesluit Archeologie. De Vlaamse streekontwikkelingsintercommunales wensen dat er een einde komt aan de discriminatie van publieke actoren (ten opzichte van private ontwikkelaars, die met minder verplichtingen worden geconfronteerd). Bovendien moet de financiële ondersteuning bij opgravingen met hoge kosten op een andere manier geregeld worden dan via een solidariteitsfonds, dat een doodgeboren kind lijkt. Naast aandacht voor de meerwaarde van een intergemeentelijke aanpak pleiten de VLINTER-leden voor een grotere integratie van cultureel en onroerend erfgoed om zo meer tegemoet te komen aan de dagelijkse realiteit van de erfgoedwerking. 10

11 4 Samengevat: voorstellen en vragen vanuit VLINTER Decreet Intergemeentelijke Samenwerking Samenwerking tussen alle lokale besturen mogelijk maken. Aandacht voor sterke bestuursorganen. Minder bureaucratie, meer democratie. Betrokken middenveld mogelijk maken. Aandacht voor interbestuurlijke samenwerking. Grondbeleid Onteigeningsdecreet: betrokkenheid van de lokale besturen en de intergemeentelijke samenwerkingsverbanden bij het tot stand komen van een onteigeningsdecreet; Ruimtelijke economie Opheffing onderscheid regionale en lokale bedrijventerreinen. Financiële impulsbeleid voor bijkomende bedrijventerreinen verderzetten. Wonen Verderzetten van de ondersteuning van de intergemeentelijke samenwerking voor woonbeleid. Geen uitsluiting van de intergemeentelijke partners die actief zijn op het vlak van woonprojecten, waaronder de streekontwikkelingsintercommunales. Samenwerkingsmogelijkheden met Sociale Huisvestingsmaatschappijen onderzoeken. Ruimtelijke Ordening Een partnerschap van de streekontwikkelingsintercommunales met de Vlaamse overheid om structureel een gebiedsgerichte aanpak te kunnen uitbouwen. Financiële ondersteuning gemeentelijke en intergemeentelijke stedenbouwkundige ambtenaren. Klimaatneutrale regio s en lokaal milieubeleid Verdere ondersteuning van het lokaal milieubeleid. Ondersteuning door de Vlaamse Overheid van de burgemeestersconvenantinitiatieven. 11

12 EGovernement en GIS Samenwerking tussen streekontwikkelingsintercommunales en Vlaamse overheid voor de ondersteuning van de uitbouw en beheer van geografische en andere informatiesystemen. Vlotte toegang tot het Grootschalig Referentie Bestand en andere aan de lokale besturen ter beschikking gestelde data en kaartlagen. Erfgoed en archeologie Snelle ondersteuning nieuwe intergemeentelijke diensten voor onroerend erfgoed. Voldoende en redelijke ondersteuning van intergemeentelijke diensten voor cultureel erfgoed. Verplichtingen archeologisch onderzoek: geen discriminatie van publieke projectontwikkelaars. 12